Businessplan. ter realisatie van de. High Tech Automotive Campus

OPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåsåMETA

åINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELIXåsåMK

åBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPENEURSHI

åEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDGEåINDUSTR

åKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåMARKE

å KNOWLEDGEå INSTITUTESå så COMMUNICATIONå så STARTUPSå så RESEARCHå å DEVELOPMENTå


åINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELIXåsåMK

åBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPENEURSHI

Businessplan ter realisatie van de

High Tech Automotive Campus (ELMOND åJUNIå

OPTECHNOLOGIEåsåHIGHTECHåsåZORGåsåDESIGNåsåSPORTåsåMAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·TAåTECH

åTRIPLEåHELIXåsåMKBåsåBREEDBANDåsåICTåsåMEDISCHEåTECHNOLOGIEåsåAUTOMOTIVEåsåONDE

XCELLENCEåsåBEDRIJVENLOCATIESåsåARBEIDSMARKTåsåVESTIGINGSKLIMAATåsåKENNISINSTELLIN

åPEOPLEåsååTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsååTOPTECHNOLOGIEåsåHIGHTECHåsåZORGåså

å MICRO ELECTRONICAå så INNOVATIEå så NANOTECHNOLOGIEå så TRIPLEå HELIXå så MKBå så BREEDB

å IMAGOå så KENNISINDUSTRIEå så KENNISTRANSFERå så CENTERå OFå EXCELLENCEå så BEDRIJVENLO

å STARTUPSå så RESEARCHå ENå DEVELOPMENTå så PROMOTIEå så ACQUISITIEå så PEOPLEå så å TECHNO

MAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·TAåTECHNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAALåsåMICRO ELECTRONIC

OPTECHNOLOGIEåsåHIGHTECHåsåZORGåsåDESIGNåsåSPORTåsåMAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·TAå

ECHNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAALåsåMICRO ELECTRONICAåsåINNOVATIEåsåNANOTECHNOLOGIEå

å TRIPLEå HELIXå så MKBå så BREEDBANDå så ICTå så MEDISCHEå TECHNOLOGIEå så AUTOMOTIVEå s

ONDERNEMERSCHAPå så ONDERWIJSå så IMAGOå så KENNISINDUSTRIEå så KENNISTRANSFERå s /PDRACHTGEVERåNNISPOORTå 3TICHTINGå"RAINPORT *OHNå&å+ENNEDYLAANå å!"å%INDHOVEN 4ELå 0ROJECTNUMMERå"00 0ROJECTEIGENAARåDHRå.å,IEBRAND 0ROJECTLEIDERå.6å2EDE åDHRå0å.OORDZIJå +LANKBORDGROEPLEDENå $HRå0åVANå'OGH $HRå%å(ENRIX $HRå*å(OUBEN $HRå,å+USTERS $HRå#å-EZGER $HRå*å3METSERS $HRå-å3TEINBUCH $HRå#åVANåDEå7EIJER $HRå(å:EEGERS !CCOUNTMANAGERå"RAINPORT åDHRå4åVANåDEå+ERKHOF 3TARTåOPDRACHTååDECEMBERå

(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUSNNISPOORTå HighTechAutomotiveCampus nl

DHRå(åVANåDENå"REMER

å\å"USINESSPLANåå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS

HNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAALåsåMICRO ELECTRONICAåsåINNOVATIEåsåNANOTECHNOLOGI

ERNEMERSCHAPåsåONDERWIJSåsåIMAGOåsåKENNISINDUSTRIEåsåKENNISTRANSFERåsåCENTERåO

NGENåsåCOMMUNICATIEåsåSTARTUPSåsåRESEARCHåENåDEVELOPMENTåsåPROMOTIEåsåACQUISITI

åDESIGNåsåSPORTåsåMAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·TAåTECHNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAA

BANDå så ICTå så MEDISCHEå TECHNOLOGIEå så AUTOMOTIVEå så ONDERNEMERSCHAPå så ONDERWIJ

OCATIESå så ARBEIDSMARKTå så VESTIGINGSKLIMAATå så KENNISINSTELLINGENå så COMMUNICATI

OLOGYå så BUSINESSå så BASICSå så å TOPTECHNOLOGIEå så HIGHTECHå så ZORGå så DESIGNå så SPORTå

CAåsåINNOVATIEåsåNANOTECHNOLOGIEåsåTRIPLEåHELIXåsåMKBåsåBREEDBANDåsåICTåsåMEDISCH

Businessplan ter realisatie van de

High Tech Automotive Campus (ELMOND åJUNIå

"USINESSPLANåå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUSå\å3


åMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPEN

NDUSTRYåsåKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåM

åTOPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåså

HELIXåsåMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTRE

NDUSTRYåsåKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåM

åTOPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåså

HELIXåsåMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTRE

Inhoudsopgave

De High Tech Automotive Campus: nieuw Brainport icoon

5

High Tech Automotive Campus in het Brainport Automotive programma

6

Aanleiding Doelstelling High Tech Automotive Campus

6 7

Positionering High Tech Automotive Campus

10

Lopende initiatieven

11

High Tech Automotive Systems (HTAS) Brainport Automotive

11 11

Huidige bezetting en indeling High Tech Automotive Campus

11

Toekomstige positie High Tech Automotive Campus

13

Doelstellingen 2008 - 2015 High Tech Automotive Campus middelen

Projectplan en realisatie Fasering bebouwing High Tech Automotive Campus

Acquisitie High Tech Automotive Campus Acquisitie organisatie


13 13

17 17

22 22

ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI

NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG

MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN

åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL

EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG

MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN

åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL

Voorwoord EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG De High Tech Automotive Campus: nieuw Brainport icoon Met het businessplan voor de High Tech Automotive Campus worden de contouren geschetst voor een nieuw icoon in Brainport. Een locatie waar je kunt ervaren wat Brainport is: als student, bedrijf en bewoner in Brainport. Automotive is een van de speerpuntsectoren in Brainport en een economische pijler van nationaal belang. Op de High Tech Automotive Campus in Helmond wordt, ook fysiek, gestalte gegeven aan het Brainport Automotive programma in haar onderdelen. Zoals automotive opleidingen, world class automotive test faciliteiten, automotive R&D en engineering, clusters, en de vestiging van (inter) nationale bedrijven, inclusief starter. Het Automotive Programma en de campus zijn een vervolg op de succesvolle automotive initiatieven die eerder al door en in de gemeente Helmond zijn genomen. De campus laat niet alleen zien wat Brainport is, maar vormt ook een showcase van het samenwerkingsmodel van bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden, dat ten grondslag ligt aan Brainport. Dat maakt Brainport zichtbaar en tastbaar. De High Tech Automotive Campus is ook typisch Brainport in haar grensoverschrijdende ambitie (ELAt: Eindhoven - Leuven - Aken) en internationale uitstraling. De High Tech Automotive Campus heeft verbindingen met vele andere initiatieven in de Brainportdomeinen People, Business, Technology en Basics. Bijvoorbeeld met projecten ‘Werken in Brainport’ en ‘Mobiliteit en Technologie’, het programma voor internationale kenniswerkers en de activiteiten van Design Connection Brainport. Maar ook met faciliteiten als het Embedded House en het DPI Value Centre. De campus zal ook zelf als spil voor de verdere ontwikkeling van de automotive sector in Brainport een belangrijk netwerk vormen. Een netwerk dat zich over de ruime Brainport regio uitstrekt. Dit businessplan is tot stand gekomen via de Brainport werkwijze, door en voor de markt. Ontwikkeld door een op maat gesneden klankbordgroep onder leiding van een projecteigenaar. Deze werkwijze maakt het mogelijk te versnellen en dat is van belang in Brainport dat zich moet kunnen blijven meten met andere Europese toptechnologieregio’s. Voortgebouwd kon worden op het brede draagvlak van de reeds betrokken partijen. Vanuit de klankbordgroep is een kleine werkgroep samengesteld, aangevuld met vertegenwoordigers vanuit de gemeente Helmond en ondersteund door FIER Automotive. Deze werkgroep heeft het businessplan met veel enthousiasme tot stand gebracht. Stichting Brainport spreekt graag haar dank uit aan de klankbordgroep, onder voorzitterschap van Nort Liebrand. De voortvarendheid waarmee het businessplan tot stand is gekomen, heeft de toon gezet voor een dynamisch en succesvol vervolgtraject. Met als beoogd resultaat: De High Tech Automotive Campus en haar omgeving als internationale magneet voor de automotive industrie in Brainport en als ‘Automotive portal-to-Europe’. Elies Lemkes-Straver Directeur Stichting Brainport


OPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåsåMETA åMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPEN NDUSTRYåsåKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåM åTOPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåså HELIXåsåMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTRE NDUSTRYåsåKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåM åTOPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåså HELIXåsåMKBåsåBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTRE

High Tech Automotive Campus in het Brainport Automotive programma !ANLEIDING De Nederlandse auto-industrie heeft in de laatste vijf jaren erkenning en vaart gekregen. Erkenning voor het gegeven dat deze industrie – zowel internationaal als nationaal – een belangrijke positie inneemt t.a.v. innovatie, export en werkgelegenheid. Vaart door het bouwen van een uitstekend netwerk met veel initiatieven en activiteiten die gericht zijn op versterking en groei van de sector. De aanwezigheid van fabrikanten zoals DAF en VDL in de regio en NedCar in de directe nabijheid, én het feit dat ongeveer 50% van de productie van (personen)auto’s in Europa zich binnen een straal van 500 km1) bevindt, maken de regio interessant voor met name de toeleverende industrie in de automotive sector. De High Tech Automotive Campus is een initiatief binnen het Brainport Automotive programma. Deze campus moet de juiste faciliteiten gaan realiseren voor grote en kleine (inter)nationale bedrijven, kennisinstellingen en opleidingsinstituten binnen de automotive sector, zodat er een optimaal klimaat ontstaat voor vestiging en open innovatie. De High Tech Automotive Campus moet wervend zijn voor de volgende drie segmenten: t #FTUBBOEFCFESJKWFOJOEFSFHJP t 4UBSUFST t /JFVXFCFESJKWFOWJBJOUFSOBUJPOBMFBDRVJTJUJF "VUPNPUJWF"UMBT

In figuur 1 is de opzet van de High Tech Automotive Campus schematisch weergegeven.

å"RONå@$Eå.EDERLANDSEåAUTOMOTIVEåINDUSTRIE åEENåINVENTARISATIEåVANåDEåSECTOR å.EVAT åAPRILå

6å\å"USINESSPLANåå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS

ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG

De vier hoekstenen van de High Tech Automotive Campus zijn: t $PODFOUSBUJFWBOBVUPNPUJWFPQMFJEJOHFO t "VUPNPUJWFSFTFBSDI EFWFMPQNFOUFOFOHJOFFSJOH t 8PSMEDMBTTBVUPNPUJWFUFTUGBDJMJUFJUFO t $PNCJOBUJFWBOJOOPWBUJFWFQSPEVDUJFCFESJKWFO TUBSUVQT FO3%CFESJKWFO

$OELSTELLINGå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS De High Tech Automotive Campus moet als (inter)nationale magneet fungeren voor het aantrekken van hoogwaardige automotive bedrijven en daarmee aanverwante bedrijvigheid in de Brainport regio. Hiermee heeft de campus eenTQJMGVODUJF in de verdere ontwikkeling van de automotive industrie in de Brainport regio. Het doel is om op de campus een optimale mix te laten ontstaan van grote en kleine (nationale en internationale) bedrijven, kennisinstituten en onderwijs. De realisatie van de High Tech Automotive Campus zal tevens belangrijke werkgelegenheidseffecten in Helmond hebben. Zo wordt voor de periode van 2008 tot 2015 een totale groei ten doel gesteld van 584 naar 1.505 arbeidsplaatsen (FTE’s) en van 65 naar 350 studenten aanwezig op de campus.

"USINESSPLANåå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUSå\å


Figuur 2 geeft een impressie van het gewenste toekomstbeeld van de High Tech Automotive Campus.

In figuur 3 is de groei in automotive arbeidsplaatsen en studenten over de periode van 2008 tot 2015 weergegeven, verdeeld over de soort bedrijven en instellingen. De linker tabel geeft de groei in arbeidsplaatsen weer en de rechter tabel de groei in het aantal studenten aanwezig op de campus. De campus wil een samenspel creëren tussen bedrijven, opleidingen, kennisinstellingen en faciliteiten die elkaar zoveel mogelijk versterken. In het stappenplan, waarin beschreven wordt hoe dit gewenste samenspel op de campus gerealiseerd kan gaan worden, wordt uitgegaan van de bestaande situatie op het High Tech Automotive Campus terrein en de behoeften van de industrie.





Positionering High Tech Automotive Campus Om de positionering van de campus weer te geven ten opzichte van de globale automotive industrie wordt er een onderscheid gemaakt in 6 geografische schillen. De eerste schil is de kern van de High Tech Automotive Campus. De daaropvolgende schillen worden telkens groter in omvang (zie figuur 5).



Lopende initiatieven (IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå3YSTEMSå(4!3 De invulling van het HTAS-programma heeft een belangrijke rol als aanjager van innovatie in de regio. Dit initiatief komt voort uit de inspanningen van de Federatie Holland Automotive. Het doel van het HTAS-programma is het ontwikkelen van, voor de automotive industrie relevante kennis, die moet leiden tot innovatieve producten, processen en diensten, waarmee een significante stijging van omzet, export en werkgelegenheid gerealiseerd moet worden. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de faciliteiten die op de High Tech Automotive Campus toegevoegd gaan worden. De twee speerpunten onder HTAS gedefinieerd (HTAS innovation programme) zijn: t %SJWJOH(VJEBODF t &GmDJFOU7FIJDMF

"RAINPORTå!UTOMOTIVE In het Brainport Automotive programma lopen verschillende activiteiten. Een daarvan is de ontwikkeling en realisatie van de High Tech Automotive Campus. Andere activiteiten zijn gericht op automotive opleidingen, automotive clusters en het faciliteren en werven van automotive bedrijven.

Huidige bezetting en indeling High Tech Automotive Campus Uitgangspunt voor de High Tech Automotive Campus vormen de reeds aanwezige onderzoeksen testfaciliteiten van PDE Automotive, TNO Automotive en TÜV Rheinland TNO Automotive International (TTAI). Deze organisaties beschikken over een uitgebreid scala aan test- en ontwikkelfaciliteiten. Daarnaast hebben zich in schil 1 al meerdere automotive bedrijven en onderwijsinstellingen gevestigd rondom deze bedrijven. Dit zijn het ROC Ter AA, Fontys Hogescholen Eindhoven, NoNox en APTS. De ontwikkeling van de High Tech Automotive Campus dient in de directe omgeving van deze kern plaats te vinden. Daarbij wordt gekeken naar het gebied ten zuiden en ten westen van de locaties van PDE Automotive en TNO Automotive. Voor de positie en ontwikkeling van de High Tech Automotive Campus wordt een onderscheid gemaakt tussen drie deelgebieden (zie Figuur 6), omdat deze in de tijd opeenvolgend gerealiseerd worden.



Knelpunten op ruimtelijke ordening zijn vooralsnog: t #FSFJLCBBSIFJEFOPOUTMVJUJOH t 0QFOCBSFSVJNUFFOMBOETDIBQTJOSJDIUJOH t &JHFOEPNHSPOEFOQBOEFOJOEFWFSTDIJMMFOEFEFFMHFCJFEFO t )VJEJHFCFTUFNNJOHEFFMHFCJFEJTBHSBSJTDI CPTFOXBUFS



Toekomstige positie High Tech Automotive Campus $OELSTELLINGENåå å Zoals al eerder naar voren is gekomen vormt het HTAS programma, naast de komst van TNO Automotive naar Helmond en het actieprogramma Brainport Automotive, de basis voor het ontstaan van de High Tech Automotive Campus. Het HTAS programma moet in totaal circa 10.000 extra werkplekken in Nederland opleveren. Hiervan zal naar verwachting zo’n 70% gevestigd zijn in de regio Zuidoost-Nederland. Het doel is de High Tech Automotive Campus succesvol te maken door het creëren van een optimale mix van grote en kleine (nationale en internationale) bedrijven, kennisinstituten en onderwijs op de campus. In 2015 moeten er, ten opzichte van 2008, 900 extra arbeidsplaatsen op het terrein van de High Tech Automotive Campus gerealiseerd zijn. Dit betekent een groei van 20% per jaar. Daarnaast moet het aantal op de automotive campus aanwezige studenten stijgen van 65 in 2008 naar 350 in 2015. Het verkrijgen van een internationale uitstraling is de kern van de High Tech Automotive Campus en een zeer belangrijke doelstelling die in 2015 bereikt moet zijn. Deze internationale uitstraling dient als magneet voor het aantrekken van internationale bedrijven en studenten. De huidige sterkten rondom de campus die het internationale karakter kunnen verwoorden, zijn de kracht van de bedrijven in het Brainport gebied op kennis in elektronica en nanotechniek, en de internationale uitstraling van de al op de campus aanwezige partijen, zoals TTAI (TUV Rheinland TNO Automove International) en PDE Automotive. De High Tech Automotive Campus moet een belangrijke rol spelen in de ELAt-regio (Eindhoven Leuven - Aken) en dient aantrekkelijk te zijn voor bedrijven in Duitsland en Frankrijk. Daarnaast richt de campus zich op Azië. Dit continent speelt een belangrijke rol in het mondiale automotive speelveld, met bestaande markten als Korea en Japan en opkomende markten als India en China. Brainport in het algemeen, en de High Tech Automotive Campus in het bijzonder, wil zich profileren als automotive portal-to-Europe.

(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUSåMIDDELEN Technologische prioriteiten Het richten op technologische speerpunten zet de High Tech Automotive Campus internationaal op de kaart, zowel bij investeerders en studenten als bij klanten van bedrijven op de campus. Beoogd is om de acquisitie van bedrijven op de High Tech Automotive Campus en programmering van activiteiten te baseren op technologische speerpunten. Het betreft hier prioriteiten stellen in speerpunten in plaats van een exclusieve focus. Er is dan ook ruimte voor technologische ontwikkelingen en bedrijven buiten de speerpunten.



Prioritering in speerpunten door aansluiting bij HTAS programma: t %SJWJOH(VJEBODF t &GmDJFOU7FIJDMF Deze universele en voor de komende decennia relevante automotive thema’s zijn een leidraad voor structurering van de acquisitie en de programmering van de High Tech Automotive Campus. Diverse subthema’s passen binnen deze speerpunten.

Ondersteunende technologieën kunnen zijn elektronica, mechatronica en (embedded) software. Mogelijkheden voor initiatieven bottom-up zijn bijvoorbeeld versterking van het design-cluster en upgraden en beschikbaar maken van kennis en capaciteit op het gebied van procesbeheersing.


ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG Community en open innovatie De High Tech Automotive Campus heeft als doel een open community te zijn voor de Nederlandse automotive gemeenschap en is in 2015 de ontmoetingsplaats voor automotive bedrijfsleven, onderwijs, kennisinstellingen en alles eromheen. Cruciaal is dat kennis gedeeld wordt tussen bedrijven en instituten die betrokken zijn bij de campus en dat er open innovatie plaatsvindt. De High Tech Automotive Campus heeft als doel zich te profileren op open innovatie met een automotive focus, met behulp van opleidingen, goede faciliteiten en samenwerking tussen de betrokken partijen. Alle faciliteiten op de High Tech Automotive Campus zijn gericht op het versterken van de community. Enkele hiervan zijn: t #VTJOFTTDFOUFS t "VUPNPUJWFDBG± t 0QFOFOJOUFSBDUJFWFXFCTJUF

Onderwijs en (internationale) uitstraling Instituten als de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), Fontys Hogescholen en ROC Ter AA hebben zich inmiddels al bij de High Tech Automotive Campus aangesloten. Zij zullen zorgdragen voor het realiseren van de output, zoals in de doelstellingen in de vorige paragraaf geformuleerd, en hebben hiervoor al onderwijsinitiatieven opgestart. De opleidingen die op de High Tech Automotive Campus gegeven worden, zorgen voor nieuwe aanwas van kennis en talent in de regio. Ook een betrokkenheid van onderwijsinstellingen uit andere regio’s is van belang. Beschikbaarheid van goed opgeleid (technisch) personeel wordt een dominant vestigingscriterium voor het bedrijfsleven. De ambitie van de High Tech Automotive Campus is gericht op de behoefte van het bedrijfsleven en op het aantrekken van studenten op basis van deze behoefte. De klankbordgroep van het Brainport Automotive programma heeft het werven van studenten aangemerkt als topprioriteit voor de High Tech Automotive Campus. Doel is om zowel Nederlandse als buitenlandse studenten aan te trekken en hen te interesseren in automotive opleidingen. Een belangrijk onderdeel in het aantrekken van studenten is samenwerking tussen WO/HBO/MBO opleidingen. De krachten tussen deze vormen van opleidingen worden gebundeld en er komt een integraal plan om actief meer studenten aan te trekken. Van belang voor het creëren van een interessante automotive opleiding is het aanbieden van een mix van theorie en praktijk. Om dit te kunnen realiseren zijn stageplaatsen bij het bedrijfsleven nodig. Op de High Tech Automotive Campus komt een stagebureau dat ervoor zorg draagt dat er voldoende stageplaatsen voor de studenten zijn. Zoals al eerder naar voren gekomen, creëert de High Tech Automotive Campus een echte campus waar studenten zich thuis voelen en waar het goed toeven is. Om dit te bereiken worden in ieder geval studieruimtes en eet- en drinkgelegenheden voor studenten op het campusterrein gecreëerd.

Aansprekende (inter)nationale partijen op de High Tech Automotive Campus Een belangrijk doel van de High Tech Automotive Campus is zorg dragen voor het aantrekken van aansprekende (inter)nationale partijen. Om dit te realiseren wordt er een outside-in benadering gevolgd. Dit betekent dat de behoefte van de Nederlandse automotive industrie als uitgangspunt



genomen wordt voor het aantrekken van aansprekende partijen. Het doel is om in ieder geval enkele grote (inter)nationale spelers bij de High Tech Automotive Campus te betrekken. Doelmarkten voor het aantrekken van internationale partijen zijn Azië, Duitsland en Frankrijk. Andere interessante partijen die bij de High Tech Automotive Campus betrokken worden, zijn Nederlandse bedrijven met internationale uitstraling, specialistische en/of grote bedrijven die aansluiten bij de technologische speerpunten en bedrijven met aansprekende namen of producten.

Automotive House Het Automotive House, als centrum van activiteiten voor versterking en promotie van de Nederlandse automobiel industrie, is een centraal onderdeel van de High Tech Automotive Campus in 2015. De doelstelling van het Automotive House is het genereren van: t &FOPOUNPFUJOHTQMBBUTWPPSEF/FEFSMBOETFBVUPNPUJWFJOEVTUSJF t &FOJOGPSNBUJFQMBBUTWPPSEF/FEFSMBOETFBVUPNPUJWFJOEVTUSJF t &FOPOEFSXJKTQMBBUTWPPSEF/FEFSMBOETFBVUPNPUJWFJOEVTUSJF FO t &FOXFSLQMFLWPPSEF/FEFSMBOETFBVUPNPUJWFJOEVTUSJF

Starterscentrum Een belangrijke doelstelling van Helmond is om in 2015 ongeveer 20 automotive starters te huisvesten. Door het aanbieden van een open community en gedeelde faciliteiten op de High Tech Automotive Campus zal een groot deel van deze starters zich op het terrein van de campus vestigen. Een speciaal op starters toegesneden gebouw wordt ingericht voor het huisvesten van deze automotive starters. Deze huisvesting wordt op een laagdrempelige manier opgezet, en biedt starters betaalbare kantoorruimte, met of zonder werkplaats. Bovendien kan er gezamenlijk en tegen speciaal tarief gebruik gemaakt worden van test- en ontwikkelfaciliteiten. Starters en studenten worden op de campus aan elkaar gekoppeld. Dit gebeurt bijvoorbeeld door testwerkzaamheden uit te laten voeren door studenten om de kostprijs ervan te verlagen en studenten praktijkervaring te laten opdoen. De mix van starters en gevestigde bedrijven op de High Tech Automotive Campus zal versterkend werken voor het realiseren van open innovatie.

Projectmatige huisvesting Voor het aantrekken van (inter)nationale partijen biedt de High Tech Automotive Campus plaats aan kleinschalige ‘local offices’. Deze ‘local offices’ kunnen de eerste stap zijn voorafgaand aan vestiging op de campus. Deze offices kunnen tevens gebruikt worden voor tijdelijke huisvesting bij eventuele samenwerkingsprojecten. De ‘local offices’ garanderen de gebruiker geheimhouding en gebruik van eigen faciliteiten (werkplek, CAD, internet, communicatie apparatuur).

16å\å"USINESSPLANåå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS

ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG Infrastructuur en bereikbaarheid Doelstelling is dat de High Tech Automotive Campus in 2015 een optimale infrastructuur en goede bereikbaarheid heeft. Doel van de campus is het spelen van een centrale en open rol als ingang naar de automotive industrie. Ook naar het publiek en de omgeving vervult de High Tech Automotive Campus een functie en wordt er gezorgd voor een publieke bereikbaarheid. Algemene faciliteiten Op de High Tech Automotive Campus worden faciliteiten gerealiseerd die kwalitatief goed zijn, maar geen onnodig hoge kosten genereren voor de betrokken partijen. De campus moet een interessante omgeving worden voor automotive bedrijven en bereikbaar zijn voor het opstarten van nieuwe bedrijven en voor het midden- en kleinbedrijf.

Projectplan en realisatie &ASERINGåBEBOUWINGå(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS De realisatie van de gebouwen op de High Tech Automotive Campus vindt plaats in de verschillende fasen en daarmee samenhangende deelgebieden zoals die eerder zijn beschreven. Tabel 1 geeft een overzicht van de beschikbare grondoppervlakte van de verschillende deelgebieden.

Deelgebied 1 is de eerste fase in de ontwikkeling van de High Tech Automotive Campus. De verwachting is dat de knelpunten in deelgebied 1 op korte termijn zullen worden weggenomen, waarna de huidige bebouwing gebruikt kan worden voor de eerste nieuwe partijen die zich op de campus willen vestigen. Dit zijn met name de partijen die deelnemen in het Automotive House, die op een tijdelijke plek in het PDE gebouw gehuisvest worden. Figuur 8 geeft een ruwe schets van het verloop van de fasering.



In de verschillende fasen worden additionele kantoorruimten en werkplaatsen gerealiseerd voor studenten en automotive bedrijven. Deze realisatie is gebaseerd op de behoefte en de groei van de activiteiten op de campus. Tabel 2 geeft een overzicht van de te realiseren vierkante meters in fase 2.


ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG Zoals op dit moment beoogd, worden in fase 2 vier gebouwen gerealiseerd voor huisvesting van de campus bewoners. Figuur 9 geeft een overzicht van drie van deze gebouwen.

Om het groeiende aantal bedrijven en instellingen op de campus te huisvesten in 2011 en 2012 wordt er een vierde gebouw gerealiseerd in deelgebied 2. De grondoppervlakte is hiervoor zeker toereikend. Dit gebouw met kantoren en werkplaatsen zal een oppervlakte hebben van 12.000 m2. Voor de exacte locatie van dit gebouw zijn verschillende opties die te zijner tijd worden uitgewerkt. Fase 3 behelst het te realiseren aantal m2 bebouwing in de periode 2012 - 2015 op de campus. Zoals nu gepland, worden deze gebouwen gerealiseerd in deelgebied 3. Omdat de realisatie van deze gebouwen wat verder in de toekomst ligt, is moeilijk aan te geven welke gebouwen exact gerealiseerd gaan worden.

Facilitaire voorzieningen In fase 1 zal zorg gedragen worden voor goede facilitaire voorzieningen met een capaciteit die voldoende is voor de bewoners van de campus in de komende vijf jaar. Bij 700 FTE zal een aanpassing aan restauratieve voorziening moeten plaatsvinden. Dit aantal wordt naar verwachting in 2009 bereikt. Een onderscheid in restauratieve voorzieningen is gewenst om een differentiatie te verkrijgen tussen een restaurant voor campusbewoners en voor klanten. Ook is gepland om in 2009 een nieuwe studentenfaciliteit te bouwen inclusief op studenten gerichte restauratieve voorzieningen.



Infrastructuur en bereikbaarheid Het doel is om de optimale infrastructuur en bereikbaarheid (met de auto en met openbaar vervoer) in een zo vroeg mogelijk stadium van de fasering te realiseren. Dit betekent dat onmiddellijk actie ondernomen moet worden om tijdens fase 1 zoveel mogelijk van de knelpunten op te lossen. In fase 1 moet ook de gewenste herkenbaarheid gerealiseerd worden. Immers, met de komst van het Automotive House is de start van de High Tech Automotive Campus een feit.

Investeringen Op basis van de op dit moment beschikbare informatie is de inschatting van de totaal benodigde investeringen voor het realiseren van de High Tech Automotive Campus ongeveer € 80 miljoen. Deze inschatting is gebaseerd op aannames over bouwprijzen per vierkante meter en zijn inclusief kosten van de grond en voor eenvoudige terreininrichting. Organisatie Om te komen tot realisatie van de High Tech Automotive Campus is het noodzakelijk om hiervoor een projectteam te benoemen dat – onder auspiciën van het projectbestuur – voortvarend aan de slag gaat en dat de acties van de overige stakeholders coördineert.


ALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELI NEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG MARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåsåRESEARCHååDEVELOPMEN åMETALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPL EPENEURSHIPåsåEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDG Gezien het belang van het initiatief, is voorgesteld om te werken met een relatief zware projectorganisatie met een projectbestuur, een dagelijks bestuur en een projectteam (onder leiding van een projectdirecteur). Gestreefd wordt naar een samenstelling met een goede balans tussen de vertegenwoordiging van de overheid, research en onderwijs, en van de industrie (3/3/3).

Projectteam High Tech Automotive Campus Om slagvaardig te kunnen opereren wordt de volgende samenstelling voor een projectteam voorgesteld: t %JSFDUFVS '5&

t 'JOBODJFFMQMBOOFS '5&

t .BOBHFSXFSWJOHWBOCFESJKWFO '5&

t .BOBHFS'BDJMJUFJUFO '5&

t 0GmDFTVQQPSU4FDSFUBSJBBU BENJOJTUSBUJF QSPNPUJFPOEFSTUFVOJOHFUD '5&

De inbedding van de projectorganisatie in de Brainport structuur is weergegeven in Figuur 11.

Operationele kosten Aangezien de exploitatie van de High Tech Automotive Campus en haar gebouwen buiten de scope van dit businessplan valt, zijn in dit businessplan alleen de operationele kosten van de campus organisatie en de exploitatiekosten van het Automotive House meegenomen. Deze kosten zijn ingeschat op circa € 700K per jaar. Het Automotive House is de spil van de High Tech Automotive Campus en wordt al operationeel vanaf medio 2008. De inkomsten van het Automotive House bestaan uit de huuropbrengsten van de bewoners en de opbrengsten uit exploitatie van enkele algemene faciliteiten, zoals congres en seminar faciliteiten. Deze partijen gaan een huurovereenkomst aan met een, nog op te richten, entiteit die op haar beurt de huurovereenkomst aangaat met PDE Automotive, de eigenaar van de


OPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSås METALåsåINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLE HELIXå så MKBå så BROADBANDå så ICTå så MEDICALå TECHNOLOGYå så AUTOMOTIVEå så TECHNOLOGYå å ENTREPENEURSHIPå så EDUCATIONå så PEOPLEå så IMAGEå så TECHNOLOGYå så BUSINESSå så BASICSå å KNOWLEDGEå INDUSTRYå så KNOWLEDGEå TRANSFERå så CENTERå OFå EXCELLENCEå så BUSINESSå OCATIONSåsåLABOURåMARKETåsåKNOWLEDGEåINSTITUTESåsåCOMMUNICATIONåsåSTARTUPSåså ESEARCHååDEVELOPMENTåsåTOPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSå å FOODå så B·TAå TECHNICSå så METALå så INTERNATIONALå så MICRO ELECTRONICSå så INNOVATIONå

kantoren. Hierin wordt voorzien dat er de eerste twee jaren (medio 2008 tot en met medio 2010) een exploitatie verlies bestaat. Op dit moment tracht de gemeente Helmond dit te financieren uit subsidie gelden. Het streven is om het Automotive House binnen 2 jaar operatie kostendekkend te exploiteren. Dit betekent dat de huuropbrengsten voldoende moeten zijn om de kosten te dragen, danwel dat er alternatieve financieringsbronnen gevonden zijn.

Acquisitie High Tech Automotive Campus Bedrijven en studenten moeten naar de High Tech Automotive Campus getrokken worden. Daarom is het een goed acquisitiebeleid van groot belang. Dit moet leiden tot een stijging in het aantal FTE’s met 584 naar een totaal van 1.505 arbeidsplaatsen in de periode tot 2015. De doelstelling voor de uitstroom van het aantal studenten is een groei van 65 studenten in 2008 naar 350 in 2015. Omdat beide doelen gericht zijn op twee verschillende doelgroepen, gaat het acquisitiebeleid uit van het opstellen van twee specifieke acquisitieplannen: een acquisitieplan voor bedrijven/arbeidsplaatsen en een wervingsplan voor het aantrekken van studenten.

!CQUISITIEåORGANISATIE Binnen het projectteam High Tech Automotive Campus wordt er een High Tech Automotive Campus acquisitie team vormgegeven, dat zich primair gaat richten op de acquisitie van bedrijven. Dit team bestaat uit: t 1SPKFDU%JSFDUFVS)JHI5FDI"VUPNPUJWF$BNQVT t "DRVJTJUJFNBOBHFS '5& OPHBBOUFTUFMMFO

t 0GmDFTVQQPSU Het acquisitieteam neemt initiatief in de acquisitie. In verband met de netwerkbenadering voor werving van bedrijven zal er een tweewekelijks afstemming zijn met de externe partners rondom de werving van bedrijven.


TOPTECHNOLOGIEåsåHIGHTECHåsåZORGåsåDESIGNåsåSPORTåsåMAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·T TECHNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAALåsåMICRO ELECTRONICAåsåINNOVATIEåsåNANOTECHNOLOGI

så TRIPLEå HELIXå så MKBå så BREEDBANDå så ICTå så MEDISCHEå TECHNOLOGIEå så AUTOMOTIVEå ONDERNEMERSCHAPå så ONDERWIJSå så IMAGOå så KENNISINDUSTRIEå så KENNISTRANSFERå CENTERå OFå EXCELLENCEå så BEDRIJVENLOCATIESå så ARBEIDSMARKTå så VESTIGINGSKLIMAATå KENNISINSTELLINGENåsåCOMMUNICATIEåsåSTARTUPSåsåRESEARCHåENåDEVELOPMENTåsåPROMOTI såACQUISITIEåsåPEOPLEåsååTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsååTOPTECHNOLOGIEåsåHIGHTECHå ZORGåsåDESIGNåsåSPORTåsåMAAKINDUSTRIEåsåFOODåsåB·TAåTECHNIEKåsåMETAALåsåINTERNATIONAA såMICRO ELECTRONICAåsåINNOVATIEåsåNANOTECHNOLOGIEåsåTRIPLEåHELIXåsåMKBåsåBREEDBAND såICTåsåMEDISCHEåTECHNOLOGIEåsåAUTOMOTIVEåsåONDERNEMERSCHAPåsåONDERWIJSåsåIMAGO så KENNISINDUSTRIEå så KENNISTRANSFERå så CENTERå OFå EXCELLENCEå så BEDRIJVENLOCATIESå ARBEIDSMARKTåsåVESTIGINGSKLIMAATåsåKENNISINSTELLINGENåsåCOMMUNICATIEåsåSTARTUPSå

Over Brainport #SBJOQPSUJT BMTTQJMWBOFFOOFUXFSLEBU[JDIPWFS;VJEPPTU/FEFSMBOEFOEFMBOETHSFO[FOVJUTUSFLU FFO&VSPQFTFUPQUFDIOPMPHJFSFHJPWBOGPSNBBU;VJEPPTU/FEFSMBOE NFU#SBJOQPSUBMTLFSO MFWFSUFFO CJKESBHFWBOBBOIFU#SVUP/BUJPOBBM1SPEVDU#SBJOQPSUWPSNUEBBSNFFFFOCFMBOHSJKLFQJKMFSWBO EF/FEFSMBOETFFDPOPNJF OBBTU3PUUFSEBN 4FBQPSU FO4DIJQIPM "JSQPSU #FESJKGTMFWFO POEFSXJKT FOLFOOJTJOTUFMMJOHFOFOEFPWFSIFJEXFSLFOOBVXTBNFOPNEFJOUFSOBUJPOBMFDPODVSSFOUJFQPTJUJFWBO #SBJOQPSUWFSEFSUFWFSTUFSLFO4BNFOPOUXJLLFMEFO[JKIFULPFSTQSPHSBNNBA#SBJOQPSU/BWJHBUPS -JTTBCPOWPPSCJK#JOOFOEJUQSPHSBNNBXPSEFOQSPKFDUFOPOUXJLLFMEWPPSFOEPPSPOEFSOFNFST JOEF HFCJFEFOA1FPQMF A5FDIOPMPHZ A#VTJOFTTFOA#BTJDT.FUFFOHVOTUJHPOEFSOFNFSTLMJNBBUUPUHFWPMH /JFUBMMFFOWPPSHSPUFJOUFSOBUJPOBMFCFESJKWFO JOEFTQFFSQVOUTFDUPSFO)JHI5FDI4ZTUFNT.BUFSJBMT 'PPE "VUPNPUJWF -JGFUFDFO%FTJHO NBBSPPLWPPSIFUNJEEFOFOLMFJOCFESJKG

$ISCLAIMER "IJåDEåSAMENSTELLINGåVANåDEZEåPUBLICATIEåISåGEBRUIKåGEMAAKTåVANåDIVERSEåBRONNENåENåINFORMATIEåDIEåDOORåEENå AANTALåORGANISATIESåISåVERSTREKTå3TICHTINGå"RAINPORTåKANåECHTERåDEåJUISTHEIDåOFåNAUWKEURIGHEIDåVANåDEåINå DEZEåUITGAVEåVOORKOMENDEåGEGEVENS åINFORMATIEåOFåMENINGEN åNOCHåMETåBETREKKINGåTOTåDEåGESCHIKTHEIDå DAARVANåVOORåENIGåDOEL åENIGEåSITUATIEåOFåENIGEåTOEPASSINGåGARANDERENå 3TICHTINGå"RAINPORTåISåDANåOOKåNIETåAANSPRAKELIJKåVOORåEVENTUELEåSCHADE åVERLIEZENåOFåANDEREåGEVOLGENåDIEå ZOUDENåKUNNENåVOORTVLOEIENåUITåHETåGEBRUIKåVANåDEåINåDEZEåUITGAVEåVOORKOMENDEåGEGEVENS åINFORMATIEåOFå MENINGEN


OPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåsåMETA åINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELIXåsåMK åBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPENEURSHI åEDUCATIONåsåPEOPLEåsåIMAGEåsåTECHNOLOGYåsåBUSINESSåsåBASICSåsåKNOWLEDGEåINDUSTR åKNOWLEDGEåTRANSFERåsåCENTERåOFåEXCELLENCEåsåBUSINESSåLOCATIONSåsåLABOURåMARKE å KNOWLEDGEå INSTITUTESå så COMMUNICATIONå så STARTUPSå så RESEARCHå å DEVELOPMENTå OPTECHNOLOGYåsåHIGHTECHåsåHEALTHCAREåsåDESIGNåsååSPORTSåsåFOODåsåB·TAåTECHNICSåsåMETA åINTERNATIONALåsåMICRO ELECTRONICSåsåINNOVATIONåsåNANOTECHNOLOGYåsåTRIPLEåHELIXåsåMK åBROADBANDåsåICTåsåMEDICALåTECHNOLOGYåsåAUTOMOTIVEåsåTECHNOLOGYåsåENTREPENEURSHI

(IGHå4ECHå!UTOMOTIVEå#AMPUS 3TEENOVENWEGå å(.å(ELMOND

HighTechAutomotiveCampus nl

Businessplan. ter realisatie van de. High Tech Automotive Campus

Recommend Documents