De ORAC score De kracht van vers, levend voedsel

uw leef- en eetwij(s)zer

20 1989-2009

®

De ORAC score De kracht van vers, levend voedsel

Orthomoleculaire Dagelijkse Aanbevelingen

Fyto bij verkoudheid

Natuurlijke alternatieven voor suiker

Microgolfvoedsel niet zo onschuldig

Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 103 | 9270 Laarne België e 8,80 | Nederland e 9,50 | jaargang 7 | september/oktober 2010 | tweemaandelijks | P602654

53

Proparan Tropa-cat complex

Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

Proparan is aangewezen bij verkoudheden die al dan niet gepaard gaan koorts. Proparan helpt tegen overmatig zweten, heeft een goede werking tegen bacteriën en virussen, stimuleert het afweersysteem van het lichaam, remt ontstekingsreacties en heeft een anti-allergisch effect.

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect.

Tropa-cat complex is een natuurlijk antibioticum dat zowel virale als bacteriële problemen bestrijdt en dit door zijn unieke combinatie aan ingrediënten. Tropa-cat complex heeft een anti-biotische werking, werkt ontsmettend, is bloedzuiverend en is ontstekingsremmend zonder nevenwerkingen. Tropa-cat complex gaat de weerstand verhogen, is aangewezen bij reuma, jicht, langdurige infecties en ontstekingen.

Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929! kwaliteitslabel

� KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (

U Voor meer informatie: CVBA Urmale De pierpontstraat 2 Tel: 013 55 60 92

€23,56/fl)

Naam: . Straat:

[email protected] 3540 Herk-de-Stad Fax: 013 55 21 05

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente:

.............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

®

Inhoud LeefNu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.fache-instituut.be en in al onze cursussen.

Leef Nu LeefNu

erkend Medisch Journalist Walter faché

uw leeF- eN eetwij(s)zer

n redactioneel 20 1989-2009

®

De OrAC score De kracht van vers, levend voedsel

Orthomoleculaire Dagelijkse Aanbevelingen

Fyto bij verkoudheid

Natuurlijke alternatieven voor suiker

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 103 | 9270 Laarne België e 8,80 | Nederland e 9,50 | jAArgANg 7 | septeMBer/OKtOBer 2010 | tWeeMAANdeLijKs | p602654

•

n voedingsdossier

• Exclusieve borstvoeding tot vier maanden verlaagt het risico op infecties....................................................17

n Orthotarische recepten

n Orthomoleculaire waarschuwingen

• Gezonde limonades • Iets over muesli

n fyto • Fyto bij verkoudheid......................................................18

•

n Diagnostiek • Virale of bacteriële infectie? Wat is het verschil?.........................................................21

n Leefstijl • De microgolfoven Een onschuldige manier om voedsel op te warmen of is er meer aan de hand?......24

n Medisch dossier • Het meditatie-effect van L-theanine

Erkenning LeefNu LeefNu is sinds juni 2007, het enige neutrale Orthomoleculaire Wetenschappelijke Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Bijzondere werking van een aminozuur uit groene thee....................................... 26

n achterkant van de waarheid

• Zoutarm eten leidt tot jodiumtekort................... 22 • Orthotarische voeding is meer dan de juiste nutriënten............................................. 23

n Toxiciteit • Meeroken verhoogt het risico op psychiatrische aandoeningen. ......................... 28 • Antidepressiva verhogen het risico op een miskraam............................................................ 29

n Het faché instituut leeft • Symposium “Dishormonie” Natuurgeneeskundige aanpak van hormonale disbalans bij vrouwen en mannen........................32

n orthotrends • Omega-3 vetzuren en vis tegen gehoorverlies bij ouderen......................................... 34 • Radiografie van de tanden verdubbelt het risico op schildklierkanker................................ 34 • Seleniumsuppletie tijdens de zwangerschap verlaagt postnatale depressie..................................35 • Vitamine B6 en B12 tegen depressie..................35 • Tai Chi (chih) als antidepressivum........................ 36

• Motilium - Weet wat je neemt............................... 30

PRODUCTINFORMATIE • Energetica Natura: Resium..................................2

Nieuws Faché Instituut • Website.................................................................................... 5 • Monografieën van het Faché Instituut................17 • DVD’s Module 2 & 3....................................................... 33

Wenst u nog meer info?

n Eetwij(s)zer

• Dagelijks noten op het menu Gezondheidseffecten in een notendop..............10

• Desserten

LeefNu blijft - naast Orthofyto - het enige orthomoleculaire vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

• Is er een link tussen vitamine D en autisme?.. 6 • Hoge HDL cholesterol verlaagt het risico op kanker.......................................................... 7

• Geef je hond geen commercieel voer, maar rauwe, orthotarische voeding.....................16

53

LeefNu, een neutraal vakblad

n ACTUEEL

• De kracht van vers levend voedsel Het belang van de ORAC score voor onze gezondheid.................................................... 8

• Lekker zoet..........................................................................14 Natuurlijke alternatieven voor geraffineerde suiker

Microgolfvoedsel niet zo onschuldig

Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

• Orthomoleculaire Dagelijkse Aanbevelingen Algemene doseringen zijn niet voor iedereen optimaal.................................................................................. 4

• In volgend nummer...................................................... 38

• Urmale: Proparan - Tropa-cat..............................2 • Nutrisan: Neptune Krill Oil.................................23 • Energetica Natura: Atherozol. ...........................29 • Ojibwa De Roeck: Colostrum/immunomax/ Cat’s Claw Pure....................................................37 • Nordic Naturals: Children’s DHA........................40

• Colofon.................................................................................. 38

Bezoek onze nieuwe gesloten website www.fache-instituut.be en vraag uw paswoord aan.

• Agenda Faché Instituut. .............................................. 39

Abonneer u nu op LeefNu en Orthofyto en ontvang een gratis ontbijtboekje !

Redactioneel

Orthomoleculaire Dagelijkse Aanbevelingen (ODA) Algemene doseringen zijn niet voor iedereen optimaal

O

nze trouwe lezers weten ondertussen dat de officiële dagelijkse aanbevelingen van vitaminen en mineralen (ADH of RDA) gebaseerd zijn op hoeveelheden die net genoeg zijn om geen ernstige ziekten te krijgen, maar absoluut niet voldoende zijn voor een optimale gezondheid. Het FIOW en de International Society for Orthomolecular Medicine (ISOM) hanteren daarom dosissen die veel hoger zijn. In onze adviezen geven we van elke stof de orthomoleculaire ‘ranges’ weer, dat wil zeggen een minimum en een maximum dosis. Ergens tussen die twee cijfers ligt voor de meeste mensen de ideale dosis. Maar hoe weet je nu welke dosis voor jou werkt?

Geen consensus

Walter OM Faché

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

4

zevende jaargang 2010 - n°53 - www.fache-instituut.be

Hoewel orthomoleculaire wetenschappers het er over eens zijn dat de ADH veel te laag zijn en dat veel hogere hoeveelheden van vitaminen en mineralen nodig zijn dan de officiële aanbevelingen, is er geen algemene consensus voor de orthomoleculaire doseringen. De orthomoleculaire aanbevelingen zijn onderhevig aan variaties en verschillen van land tot land, instelling tot instelling, wetenschapper tot wetenschapper. De eenvoudige verklaring hiervoor is dat de orthomoleculaire doses van vitaminen en mineralen (maar ook andere stoffen) constant herzien worden aan de hand van de recentste wetenschappelijke ontdekkingen. Op die manier kunnen sommige landen of instellingen nog oudere doseringen hanteren, terwijl andere landen of individuele instellingen of wetenschappers op basis van hun onderzoek al nieuwe aanbevelingen opgesteld hebben. Dit in tegenstelling tot de klassieke ADH, die al dateert van na de tweede wereldoorlog en nagenoeg nooit herzien wordt, op enkele uitzonderingen na (recente verdubbeling van vitamine C).

Biochemische individualiteit Een bijkomend probleem is dat er zo’n grote biochemische individualiteit heerst, dat het niet eenvoudig is om een algemeen advies te geven. Roger Williams was de eerste die in 1956 sprak over “biochemische individualiteit”. In zijn gelijknamige boek toont hij aan hoe sommige mensen door genetische factoren een veel hogere of veel lagere behoefte kunnen hebben aan een bepaalde stof. Ieder van ons is anders en de optimale dosis van vitaminen en mineralen is voor iedereen verschillend. Dat maakt het extra moeilijk om een algemeen advies op te stellen.

Veeleisende omstandigheden Een andere factor die een rol speelt bij het bepalen van de optimale dosis is de situatie waarin ieder van ons zich op een bepaald moment bevindt. Zo zal je behoefte aan vitaminen en mineralen sterk beïnvloed worden door je leeftijd, je geslacht, je woonplaats (stad of platteland), je werk (zittend of actief), je blootstelling aan toxische stoffen (milieu, werk,

Redactioneel

voeding), stress, ziekte, zwangerschap, sport, voedingsgewoonten, ... Ook deze factoren maken het haast onmogelijk om een algemeen advies op te stellen dat voor iedereen optimaal is. Een goed voorbeeld is de behoefte aan vitamine C. Als je meer vitamine C neemt dan je nodig hebt, gaan je darmen protesteren en krijg je diarree. Dit noemt men de darmtolerantiegrens. Aan de hand daarvan kan je zelf individueel bepalen hoeveel vitamine C je nodig hebt. Je zou ervan versteld staan hoe groot het verschil tussen mensen onderling is. Sommige mensen krijgen van 500mg vitamine C al diarree, terwijl anderen zonder problemen tientallen grammen kunnen verdragen. Maar bij één en dezelfde persoon varieert de ideale dosering ook van situatie tot situatie. Iemand die in normale omstandigheden 3 gram vitamine C nodig heeft, heeft bij ziekte of infecties vaak 10 tot 30 gram (en meer) nodig en zal dan geen diarree krijgen.

Preventief of curatief? Ten slotte moet je een onderscheid maken tussen een preventieve en curatieve dosis. Voor preventieve doeleinden kunnen lagere doseringen gedurende langere tijd genomen worden. Voor curatieve doeleinden (ter behandeling van een bepaald ziektebeeld) zullen veel hogere dosissen gedurende kortere perioden nodig zijn. Ook deze doseringen zijn weer onderhevig aan alle bovengenoemde variabelen.

Algemeen advies individueel aanpassen Het is dus duidelijk dat het onmogelijk is voor ons om een algemeen advies te geven dat voor iedereen dezelfde resultaten zal hebben. Toch kunnen wij niet anders dan zo’n algemeen advies opstellen, omdat er nu eenmaal een richtlijn nodig is, waaraan mensen zich kunnen houden. De algemene richtlijnen zullen in veel gevallen goede resultaten geven, maar iedereen moet voor zichzelf zijn of haar individuele dosis bepalen aan de hand van persoonlijke ondervinding, deficiëntiesymptomen én een orthomoleculaire bloedanalyse.

Richtlijnen ODA van het FIOW vergeleken met de RDA van België voor volwassenen (Voedingsaanbevelingen voor België - Herziening 2009) Vitamine/Mineraal Vitamine A Bètacaroteen Vitamine B1 Vitamine B2 Vitamine B3 Vitamine B5 Vitamine B6 Foliumzuur (B9) Vitamine B12 Biotine Choline Inositol Vitamine C Vitamine D Vitamine E Vitamine K • K1 • K2 (MK-4 & MK-7) Bioflavonoïden Calcium Chroom Jodium Koper Magnesium Mangaan Molybdeen Selenium IJzer Zink Vanadium Borium Strontium

RDA 1.650 - 1.980 IE geen 1,1 - 1,5 mg 1,2 - 1,6 mg 14 - 16 mg 5 - 12 mg 1,8 - 2 mg 200 µg 1,4 µg 30 -70 µg geen geen 110 mg 400 - 600 IE 15 IE 50 - 70 µg Geen onderscheid tussen K1 en K2 geen 900 - 1200 mg 25 -35 µg 200 µg 1,2 - 1,7 mg 360 - 420 mg 5 - 5,5 mg 45 µg 60 - 70 µg 9,1 -19,6 mg 8 - 11 mg geen geen geen

ODA 2.000 - 25.000 IE 10.000 - 50.000 IE 10 - 100 à 500 mg 10 - 100 à 500 mg 25- 500 à 2.000 mg 25 -250 à 1.000 mg 10 - 150 mg 800 µg - 5 mg 10 - 2000µg 300 - 2.000 µg 500 - 1.000 mg 250 - 1.000 mg 500 - 3.000 à 10.000mg 1.000 - 5.000 IE 100 - 800 IE • 9.000 µg K1 • 45 - 1.000 µg K2 100 - 1.000 mg 800 - 1.200 mg 75 - 200 µg 100 - 1.500 µg 2 - 3 mg 500 - 1.000 mg 2,5 - 40 mg 500 - 1.000 µg 100 - 400µg 10 - 18 mg 15 - 50 mg 0,1-0,3 mg 3 - 9 mg 125 - 1.500 mg

Nieuw!

Digi-pakket www.fache-instituut.be

Het FIOW past haar orthomoleculaire dagelijkse aanbevelingen steeds aan aan de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen. Wij moeten daarom ook onze adviezen permanent herzien. Uw hoofdredacteur, Walter O.M. Faché

In onze Workshops (zie blz. 39) zullen wij uitgebreid ingaan op deze problematiek om de juiste individuele doseringen te bepalen. Bovendien zullen we daarin ook aandacht besteden aan de juiste vorm van vitaminen en mineralen en andere factoren waar je moet op letten bij het gebruik van supplementen.

• Digitaal jaarabonnement op Orthofyto & LeefNu • Een jaarlang toegang tot de gesloten website met ondermeer het volledige digitale archief van Orthofyto & LeefNu + alle andere voordelen van de gesloten website • Prijs: e98 zevende jaargang 2010 - n°53 - www.fache-instituut.be

Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.

Is er een link tussen vitamine D en autisme? In de zoektocht naar de oorzaken van autisme worden verschillende verdachten naar voor geschoven: vaccinaties, infecties en toxische stoffen. Dr. John J. Cannell schreef in 2007 een artikel over het verband tussen autisme en vitamine D en ondertussen scharen steeds meer wetenschappers zich achter zijn theorie. In verschillende recente publicaties wordt vitamine D tekort tijdens de zwangerschap en de vroege kinderjaren verantwoordelijk geacht voor genetische schade. Bij autisme is de genetische code niet op de juiste manier gereguleerd, waardoor verschillende genen niet tot expressie komen. Vitamine D beschermt het genoom door rechtstreekse regulatie van meer dan 1000 genen. Maar er is meer dan een theoretische hypothese. Uit verschillende studies blijkt een duidelijke link tussen vitamine D en autisme: • Autistische patiënten hebben de laagste vitamine D waarden van alle psychiatrische patiënten • Vitamine D tekort tijdens zwangerschap heeft een rampzalig effect op de ontwikkeling van de hersenen • Kinderen met rachitis, de vitamine D deficiëntieziekte, hebben mentale stoornissen die vergelijkbaar zijn met die van autisme. Deze mentale symptomen verbeteren door het toedienen van vitamine D! • Autisme komt meer voor bij kinderen van welgestelde, hoogopgeleide vrouwen. Deze vrouwen zijn

6


meer geneigd blootstelling aan de zon te vermijden en/of zonneblokkers te gebruiken. • Autisme komt meer voor in gebieden met meer wolken, nevel of troebele lucht. • Autisme komt meer voor in stedelijke gebieden dan in landelijke gebieden. • Autisme komt minder voor bij kinderen van vrouwen die veel zeevoedsel eten, ondanks het hoge gehalte aan kwik. Zeevoedsel bevat naast omega-3 ook aanzienlijke hoeveelheden vitamine D. • Autisme komt meer voor bij vrouwen die anti-epilepsie medicijnen nemen. Deze medicijnen verstoren het vitamine D metabolisme en verlagen de vitamine D waarden in het bloed. • De vitamine D theorie doet geen afbreuk aan de genetische aanleg voor autisme. Vitamine D tekort zou juist de genen die aanleiding geven tot het ontstaan van autisme tot expressie brengen. Deze ontdekking wordt nog schrijnender, als men weet dat autoriteiten, artsen en media al jaren waarschuwen dat zwangere vrouwen en kinderen uit de zon moeten blijven of zich moeten beschermen met zonneblokkers, en daardoor hun bijdrage hebben geleverd aan de huidige epidemie van vitamine D tekort. Het goede nieuws is dat suppletie met vitamine D in de toekomst de kans op autisme kan verminderen

en op grond van de huidige onderzoeken zelfs een veelbelovend potentieel biedt voor de behandeling van autistische kinderen. (HM)

Advies FIOW Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven moeten extra vitamine D nemen.

• Ook baby’s en kinderen moeten extra vitamine D nemen. • De aanbevolen dosis van 400 IE is onvoldoende om vitamine D tekort te voorkomen tijdens de zwangerschap en moet verhoogd worden tot minstens 2000 IE per dag. • Uit recent onderzoek is gebleken dat 400 IE zelfs niet voldoende is voor jonge kinderen, die vaak 1.000 IE of meer nodig hebben, het hele jaar door. • Een orthomoleculaire arts kan de dosis aanpassen aan je individuele behoefte op basis van je bloedwaarden van vitamine D.

Referentiewaarden van Vitamine D tekort: < 50 nmol/l = < 20 ng/ml voldoende: 50 - 120 nmol/l = 20 - 50 ng/ml optimaal: > 80 nmol/l = > 30 ng/ml Referenties:

1. Cannell JJ. On the aetiology of autism. Acta Paediatr. 2010 May 19. [Epub ahead of print] 2. Eyles DW. Vitamin D and autism: does skin colour modify risk? Acta Paediatr. 2010 May;99(5):645-7. Epub 2010 Mar 8. 3. Kinney DK, Barch DH, Chayka B, Napoleon S, Munir KM. Environmental risk factors for autism: do they help cause de novo genetic mutations that contribute to the disorder? Med Hypotheses 2010;74:102-6. 4. Glaser G. What If Vitamin D Deficiency Is a Cause of Autism? Sci Amer April 24, 2009. 5. Cannell JJ. Autism and Vitamin D. Med Hypotheses 2008;70(4):750-9. Epub 2007 Oct 24.

Actueel

Hoge HDL cholesterol verlaagt het risico op kanker •

Het belang van hoge HDL (high density lipoproteïne) cholesterol in de preventie van harten vaatziekten is al langer gekend, maar de zogenaamde ‘goede’ cholesterol is blijkbaar veel belangrijker dan gedacht. Amerikaanse wetenschappers ontdekten namelijk een heel sterk verband tussen een hoge HDL en een laag risico op kanker. Voor elke stijging van HDL met 10 mg/ dl wordt het risico om kanker te krijgen met maar liefst 36% verminderd! En dat zelfs na aanpassing voor andere mogelijke risicofactoren, zoals leeftijd, geslacht, BMI en roken. Dezelfde onderzoekers vonden enkele jaren geleden al een verband tussen lage LDL-waarden en een verhoogd risico op kanker, wat vraagtekens oproept bij de benaming ‘slechte’ cholesterol en vooral bij het gebruik van cholesterolverlagende middelen (statines). Van officiële kant wordt nog steeds beweerd dat statines het risico op kanker niet verhogen, maar de

kritische lezer weet dat de hoge winstcijfers van deze massaal genomen medicijnen daar wellicht voor iets tussen zitten.

Redactioneel commentaar Het kunstmatig verlagen van cholesterol tot de huidige referentiewaarden van minder dan 190mg/dl is absurd. Alleen een extreem hoge cholesterol (door een genetisch verhoogde aanmaak) die met natuurlijke maatregelen niet onder controle gehouden kan worden, rechtvaardigt het gebruik van statines. Cholesterol is een uiterst belangrijke stof voor onze gezondheid. Het is niet voor niets dat ons lichaam het zelf produceert. Cholesterol is ondermeer: • een krachtige antioxidant • een voorloper van de geslachtshormonen testosteron en oestrogeen • een voorloper van DHEA, een anti-aging hormoon

een voorloper van alle andere steroïdhormonen • een voorloper van vitamine D • nodig voor de aanmaak van galzouten • nodig voor de stabilisatie van alle celmembranen Een hoge cholesterol is op zich geen risicofactor voor harten vaatziekten. Geoxideerde LDLcholesterol is dat wel, samen met een hele reeks andere factoren, waaronder homocysteïne, Lp(a), gebrek aan vitamine C, gebrek aan antioxidanten en andere nutriënten, een lage omega-3 index, hoge ontstekingsmarkers, ... Toch wordt, ondanks de vele bewijzen van het tegendeel, cholesterol in de medische wereld nog steeds beschouwd als de grote boosdoener. (WF)

Info: • Artikel van Dr. Mark Bottu in Orthofyto 84: “Statines Levensreddend of gevaarlijk?” • Artikel van Walter O.M. Faché op de gesloten website: “Cholesterol als diagnose achterhaald Bepaling van lipoproteïnenfracties van LDL en HDL veel accurater”

Referenties:

1. Jafri H, Alsheikh-Ali AA, Karas RH. Baseline and ontreatment high-density lipoprotein cholesterol and the risk of cancer in randomized controlled trials of lipidaltering therapy. J Am Coll Cardiol 2010; 55:2846-54. 2. Alsheikh-Ali AA, Trikalinos TA, Kent DM, Karas RH. Statins, low-density lipoprotein cholesterol, and risk of cancer. J Am Coll Cardiol. 2008 Sep 30;52(14):1141-7.


7

Voedingsdossier

Walter OM Faché en Hilde Maris

De kracht van vers, levend voedsel Het belang van de ORAC score voor onze gezondheid

W

etenschappers zijn het er ondertussen over eens dat het eten van veel groenten en fruit beschermt tegen dodelijke ziekten en vroegtijdige veroudering. Toch hebben zelfs diegenen die veel groenten en fruit eten vaak niet voldoende antioxidatieve bescherming om kanker, cardiovasculaire ziekten en verstandelijke aftakeling op afstand te houden. Dat komt omdat er voor een optimale antioxidantstatus minstens tien porties per dag nodig zijn van de normaal geconsumeerde groenten en fruit. De ORAC score, een maatstaf voor de antioxidantcapaciteit van voedingsmiddelen, is een veel betere leidraad voor de juiste voedingskeuze voor een optimale bescherming tegen ziekte en veroudering. Het FIOW gebruikt deze eenheid al lang in haar voedingsdriehoek en de cursussen.

Wat is de ORAC score? Wetenschappers van de Tufts University hebben in 1993 voor de U.S. Department of Agriculture (USDA) een schaal ontwikkeld die ze de ORAC score noemen. ORAC staat voor Oxygen Radical Absorbance Capacity of vrij vertaald: de capaciteit van je voeding om vrije radicalen te neutraliseren. Hoe hoger de ORAC score van een voedingsmiddel, hoe beter het in staat is vrije radicalen te vangen en dus het verouderingsproces en de ontwikkeling van ziekten tegen te gaan. Met andere woorden: de ORAC score geeft aan hoe goed een voedingsmiddel je beschermt tegen ziekten zoals dementie, kanker en harten vaatziekten. Het zal je waarschijnlijk weinig verbazen dat de hoogste ORAC scores te vinden zijn in bepaalde groenten- en fruitsoorten, zoals bessen, spinazie en broccoli.

Vrije radicalen schade Elke seconde wordt elke cel in ons lichaam gebombardeerd door duizenden vrije radicalen. De schade die deze vrije radicalen aanrichten leidt tot het ontstaan van chronische aandoeningen die met verouderen ge-

8


associeerd worden, waaronder hersenaandoeningen en kanker. Het is daarom van het allergrootste belang om te zorgen dat je lichaam over voldoende antioxidanten beschikt om deze vrije radicalen te neutraliseren voor ze onherstelbare schade kunnen aanrichten. Het eten van groenten en fruit met een hoge ORAC score is de beste manier om de antioxidantcapaciteit van je lichaam te verhogen.

ORAC score versus afzonderlijke antioxidanten Hoewel men het er in de wetenschappelijke wereld over eens is dat vrije radicalen schade één van de hoofdoorzaken is van alle degeneratieziekten, en dat vrije radicalen onschadelijk gemaakt worden door antioxidanten, zijn de resultaten van onderzoeken met afzonderlijke antioxidanten eerder teleurstellend. In de orthomoleculaire wetenschappen heeft men steeds het belang van de synergie of samenwerkende kracht van verschillende nutriënten onderstreept. De ORAC score is in feite een weerspiegeling van die synergie of de totale antioxidantcapaciteit van een voedingsmiddel

Voedingsdossier

in tegenstelling tot die van één bepaalde antioxidant, zoals vitamine C. Dat is ook de reden waarom antioxidanten in supplementvorm wel een ondersteuning bieden, maar nooit een gezonde voeding kunnen vervangen. De ORAC score geeft een goede indicatie van de samenwerkende antioxidatieve kracht van alle vitaminen, mineralen, bioflavonoïden, fytonutriënten, enzymen, enz. in een bepaald voedingsmiddel.

Bioflavonoïden en ORAC score Waarom hebben diepgekleurde groenten- en fruitsoorten de hoogste ORAC score? Omdat zij de meeste bioflavonoïden bevatten. Er zijn ondertussen al duizenden bioflavonoïden bekend, en waarschijnlijk nog veel meer onbekend. Deze stoffen zijn essentieel voor onze gezondheid en kunnen onmogelijk allemaal in een voedingssupplement gestopt worden. Daarom is het zo belangrijk om veel verschillende groenten- en fruitsoorten te eten en vooral om zo veel mogelijk kleuren te combineren. Het is opvallend dat bessen het hoogste scoren op de ORAC schaal. Dat komt omdat bessen rijk zijn aan de oligomere proanthocyanidinen (OPC’s) die groenten en fruit hun donkerrode tot paarse kleur geven. Van deze stoffen is in talrijke onderzoeken aangetoond dat ze beschermen tegen kanker, harten vaatziekten, hersenaandoeningen en alle andere zogenaamde ouderdomsziekten.

De basis van de voedingsdriehoek Faché Het onderzoek naar het effect van voedingsmiddelen met een hoge ORAC score is momenteel volop aan de gang en wij zijn ervan overtuigd dat over enkele jaren de ORAC score de nieuwe standaard zal worden voor gezonde antioxidantrijke voeding. Het is immers niet

voor niets dat de basis van de Voedingsdriehoek Faché juist bestaat uit die voedingsmiddelen met de hoogste ORAC score. Tabel. Groenten en fruit met de hoogste ORAC score (per 100 gram) Bron: USDA

Groenten

ORAC

Fruit

ORAC

(Boeren)kool

1.770

Goji bessen

25.300

Knoflook

1.662

Açai bessen

18.400

Spinazie (rauw) Pompoen Spruiten

1.260 1.150 980

Bosbessen Granaatappel Rozijnen

4.200 3.307 2.830

Alfalfa kiemen (luzerne)

930

Blauwe bessen

2.400

Gestoomde spinazie Broccoli Rode biet Avocado Rode paprika Bonen Uien Maïs Aubergine

909 890 840 782 710 503 450 400 390

Aardbeien Frambozen Pruimen Kiwi Sinaasappels Rode druiven Kersen Roze pompelmoes

1.540 1.220 949 900 750 739 670 483

Onderzoek toont aan dat het eten van voeding met een hoge ORAC score helpt om het verouderingsproces in het lichaam én in de hersenen te vertragen. USDA wetenschappers raden een dagelijkse ORAC score aan van 3.000 tot 5.000 om de antioxidantcapaciteit in het bloed en de weefsels te verhogen en je te beschermen tegen vrije radicalen. Het FIOW is van mening dat 5.000 à 6.000 of meer een betere bescherming biedt. Haal het beste uit je voeding: door te eten volgens de Voedingsdriehoek Faché scoor je hoog op de ORAC schaal! Referenties:

1. Walter O.M. Faché. Module 3 Deel 2 Oxidatie-reductie terrein: vrije radicalen. Publi Media FIOW. Laarne, 2010 2. USDA-ARS Human Nutrition Research Center on Aging at Tufts University, 711 Washington St., Boston, MA

Advieshoekje van Walter Faché

Een hoge ORAC score met de Voedingsdriehoek Faché • De basis van de Voedingsdriehoek Faché bevat de voedingsmiddelen met de hoogste ORAC score • Elke dag veel groenten en fruit eten die hoog scoren op de ORAC schaal is een doeltreffende manier om jezelf te beschermen tegen vroegtijdige veroudering en het ontstaan van degeneratieziekten, zoals harten vaatziekten en kanker. • De ORAC score van voedingsmiddelen neemt drastisch af door bewerking. Eet daarom zoveel mogelijk je groenten en fruit vers, rauw en onbewerkt. Verhitten (koken, bakken, maar ook stomen) vernietigt de antioxidanten, vooral de bioflavonoïden. Ook lang bewaren zal de ORAC score doen afnemen. • Kies voor biologische groenten en fruit. Daarin zitten niet alleen meer nutriënten, ze bevatten bovendien veel minder schadelijke stoffen, zoals pesticiden. • De antioxidantcapaciteit stijgt naarmate vruchten beter gerijpt zijn en kan verschillen van land tot land en van jaar tot jaar (afhankelijk van de bodem, het klimaat, het weer, het aantal uren zonlicht, ...).


9

Voedingsdossier

Sara De Clerck

Dagelijks noten op het menu Gezondheidseffecten in een notendop

I

n de botanische betekenis behoren noten tot de droge vruchten. Ze hebben één zaad (zelden twee) waarvan het steenachtige of houtachtige omhulsel of een deel daarvan bij rijpheid zeer hard wordt. Vruchten die aan deze definitie voldoen worden ook wel ‘echte noten’ genoemd om ze te onderscheiden van de ‘noten’ die aan de minder strikte culinaire definitie voldoen. Niet alle echte noten zijn eetbaar, zelfs tussen de ene eikel en de andere kan aanmerkelijk verschil zitten (b.v. die van de Californische eik zijn te bitter om op te eten).

Referenties:

1. Megías-Rangil I, García-Lorda P, Torres-Moreno M, Bulló M, Salas-Salvadó J. Nutrient content and health effect of nuts. Archivos Latinoamericanos de nutrición. 2004 Jun;54(2 Suppl 1):83-6. 2. Kris-Etherton PM, Yu-Poth S, Sabaté J, et al. Nuts and their bioactive constituents: effects on serum lipids and other factors that affect disease risk. The American Journal of Clinical Nutrition. 1999 Sep;70(3 Suppl):504S-511S. 3. Cortés B, Núñez I, Cofán M, et al. Acute Effects of High-Fat Meals Enriched With Walnuts or Olive Oil on Postprandial Endothelial Function. Journal of the American College of Cardiology. 2006 Sep; 48:1666-1671. 4. Nash SD, Nash DT. Nuts as part of a healthy cardiovascular diet. Current Atherosclerosis Reports. 2008 Dec;10(6):529-35. 5. Jiang, R, Manson, JE, Stampfer, MJ, et al. Nut and Peanut Butter Consumption and Risk of Type 2 Diabetes in Women. Journal of the American Medical Association. 2002;288:2554-2560. 6. Su X, Tamimi RM, Collins LC, et al. Intake of fiber and nuts during adolescence and incidence of proliferative benign breast disease. Cancer Causes Control. 2010 Jul;21(7):1033-46. 7. Gu Y, Nieves JW, Stern Y, et al. Food Combination and Alzheimer Disease Risk: A Protective Diet.Archives of neurology. 2010 Apr; 67(6):(doi:10.1001/ archneurol.2010.84). 8. Roozen, KCM, Bakker, GCM. Positieve effecten van noten en gedroogde zuidvruchten. 2007. Zeist.

10


In de kookkunst is een noot een veel minder restrictieve categorie vruchten dan een noot in de plantkunde. De term wordt toegepast op vele zaden die geen echte noten zijn. Iedere grote, olieachtige vrucht met een pit, in een al dan niet harde schaal, die in voedsel wordt gebruikt kan als noot worden beschouwd. Enkele voorbeelden van vruchten en zaden die als ‘noten’ bekend staan in de culinaire betekenis, maar dat niet zijn in de botanische betekenis: amandel, cashewnoot, pistache, kokosnoot, pecannoot, pinda, walnoot en macadamia.

Voedingswaarde van noten en zaden Reeds van oudsher worden noten beschouwd als voedingsmiddelen met een hoge nutritionele waarde. Ze bevatten weinig verzadigde vetten (minder dan 7%) maar zijn rijk aan onverzadigde vetten (40-60%). Daarnaast zijn noten een belangrijke bron van vezels, proteïnen,

antioxidanten, vitaminen, mineralen en talrijke bioactieve stoffen, zoals flavonoïden en fytosterolen. In de tabel op pagina 12 vind je een overzicht. Uit onderzoek blijkt dat consumptie van noten gepaard gaat met een lager risico op verschillende ernstige aandoeningen. Daarnaast heeft elke variëteit zijn specifieke eigenschappen.

Voedingsdossier

We zetten de gezondheidseffecten op een rijtje.

Noten en cardiovasculaire aandoeningen Een nog steeds toenemend aantal wetenschappelijke studies, uitgevoerd bij grote groepen mensen, toont aan dat noten gunstig zijn voor ons hart en onze bloedvaten. De regelmatige consumptie van kleine hoeveelheden noten zou het risico op harten vaatziekten doen dalen met 30 tot 50%. Dit hebben ze te danken aan hun gunstige vetzuursamenstelling. Het gehalte aan vet varieert per nootsoort van 50 tot 75 gram per 100 gram. Het overgrote deel van dit vet (40 à 60%) zijn gezonde onverzadigde vetten die het cholesterolgehalte verlagen en daarmee ook de kans op harten vaatziekten. Bijzonder is dat noten ook het essentiële vetzuur alfa-linoleenzuur bevatten. Dit is een vetzuur dat het lichaam nodig heeft, maar niet zelf kan aanmaken. Van alfa-linoleenzuur wordt vermoed dat het bloedstolsels voorkomt en het hart helpt om regelmatig te kloppen. Walnoten zijn uniek in hun soort omdat ze bijzonder rijk zijn aan alfa-linoleenzuur en aan arginine. Hierdoor zijn ze in staat om de elasticiteit van onze slagaders te vergroten. Wanneer men meer dan vijf keer per week walnoten eet, vergroot de elasticiteit van de slagaders met 64%.

Noten en je gewicht Ondanks het feit dat noten veel vetten bevatten, hebben verscheidene studies aangetoond dat het eten van noten niet leidt tot gewichtstoename. Sommige studies suggereren zelfs dat noten bijdragen aan gewichtverlies. Eén van de mogelijke verklaringen hiervoor is dat noten een groot verzadigingsgevoel geven vanwege de vezels en eiwitten die ze bevatten. Hierdoor zal men zich minder snel overeten. Een andere hypothese stelt dat de vetten in noten slecht geabsorbeerd worden door het lichaam. Ten slotte vermoeden sommige wetenschappers dat de specifieke samenstelling van noten een gunstig effect heeft op het metabolisme en dus op de calorieverbranding.

Fig. 1. Noten kan je gemakkelijk in alle gerechten verwerken

ties noten wordt dit beschermende effect alleen maar groter. Vrouwen die minimaal vijf keer per week noten eten, hebben 30% minder kans op diabetes vergeleken met vrouwen die nooit noten eten. Vrouwen die één tot vier keer per week noten eten, hebben 20% minder kans op diabetes. Tot dit besluit kwamen dr. Rui Jiang met zijn collega’s van de Harvard School of Public Health in Boston. Aan het zestien jaar durende onderzoek deden meer dan 80.000 vrouwen in de leeftijdscategorie tussen 34 en 59 jaar mee. In 1980 vulden zij een vragenlijst in waarin zij aangaven wat ze aten. In de jaren die daarop volgden ontwikkelde een kleine 4% van de proefpersonen voor het eerst suikerziekte. Wekelijks minimaal vijf boterhammen met pindakaas deed het risico van diabetes met 21% dalen ten opzichte van vrouwen die nooit pindakaas aten. Tijdens de analyse van de resultaten hielden de wetenschappers rekening met verschillende risicofactoren voor suikerziekte. Gedacht wordt dat het hoge gehalte aan gezonde onverzadigde vetten een positieve invloed heeft op de glucosestofwisseling van het lichaam. Ook zijn noten rijk aan magnesium en vezels, twee voedingsstoffen die het risico van diabetes lijken te verlagen.

Noten en diabetes

Noten en borstkanker

Mensen die eenmaal per week noten eten, verlagen de kans om suikerpatiënt te worden. Bij meerdere por-

Een recente studie (Universiteit van Harvard) met bijna 30.000 tieners toont aan dat twee of meer keer


11

Tabel. Voedingsstoffen in noten en hun rol in het lichaam Rol in het Van nature Van nature lichaam rijk aan* bron van*

Vezels

Goede darmwerking Verlagen risico op harten vaatziekten Verlagen risico op overgewicht

Vit E

Antioxidant

Folium zuur (vit B9)

Amandelen Pistachenoten Paranoten Macadamianoten Hazelnoten Walnoten Cashewnoten Hazelnoten Amandelen Pijnboompitten Paranoten Pistachenoten Pecannoten

Pecannoten

Walnoten

Pistachenoten Pijnboompitten Hazelnoten Cashewnoten Walnoten Pecannoten Amandelen

Vorming van rode bloedcellen Vorming van DNA

Macadamianoten Paranoten Pistachenoten Pijnboompitten Pecannoten Cashewnoten Walnoten

Vit B1

Koolhydraten omzetten in energie Prikkeloverdracht in zenuwstelsel

Vit B6

Werking immuunsysteem Opbouw van lichaam en DNA Positief effect op cognitieve functies

Magnesium

Botopbouw Overdracht van zenuwprikkels Werking hartspier Beschermende werking tegen diabetes

Paranoten Amandelen Cashewnoten Pijnboompitten Walnoten Pistachenoten Hazelnoten Macadamianoten Pecannoten

IJzer

Zuurstoftransport in het bloed

Pijnboompitten Pistachenoten Cashewnoten

Werking immuunsysteem Groei Smaak

Pecannoten

Bouwstof botten

Amandelen

Hazelnoten Paranoten Pistachenoten

Pistachenoten

Amandelen Hazelnoten Paranoten Pijnboompitten Pecanno ten Cashewnoten Walnoten

Zink

Calcium

Kalium

Bloeddrukregulerend Werking van spieren en zenuwen

Hazelnoten

Walnoten Cashewnoten Paranoten

Koper

Energie uit voedsel halen Werking immuunsysteem Botstofwisseling

Cashewnoten Paranoten Walnoten Hazelnoten Pistachenoten Pecannoten Pijnboompitten Amandelen Macadamianoten

Selenium

Antioxidant Immuunsysteem Schildklier

Paranoten Cashewnoten

in alle noten

Amandelen Paranoten Macadamianoten Hazelnoten Walnoten Pecannoten Cashewnoten Pijnboompitten Paranoten Amandelen Walnoten Hazelnoten


Gedacht wordt dat de omega 3-vetzuren in de noten en de vitamines, antioxidanten en het zink in voeding met veel vezels helpen beschermen tegen kanker.

Noten en Alzheimer Wie veel noten, vis en wild eet en zuinig is met rood vlees en boter, loopt minder kans op één van de ernstigste kwalen van deze tijd, de ziekte van Alzheimer. Onderzoekers van de New Yorkse Columbia Universiteit onderzochten 2.000 gepensioneerden. Ze ontdekten dat degenen die af te rekenen krijgen met dementie in de meeste gevallen veel zuivelproducten eten die veel vet bevatten. Ook wie een voorliefde heeft voor rood vlees, loopt een groter risico dan mensen bij wie er veel vis, wild, noten, tomaten, fruit en zelfs slasaus op tafel komt. Daarom gaan de onderzoekers er van uit dat de kans op de ziekte van Alzheimer wellicht kleiner wordt naarmate men meer onverzadigde vetzuren en vitamine E eet, beide aanwezig in noten.

Advieshoekje van Walter Faché • Voedingsspecialisten raden aan om dagelijks ruim veertig gram noten te eten. Dat is een handvol. En omdat verschillende noten verschillende stofjes bevatten, is het handig om te variëren. • Eet noten rauw. Door ze te roosteren of te zouten worden ze zwaar verteerbaar en zijn ze zuurvormend.

Walnoten

* Van nature rijk aan’ betekent: bevat per 100 gram minimaal 30% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) of bevat per 100 gram minimaal 6 gram vezels. ‘Van nature bron van’ betekent: bevat per 100 gram minimaal 15% van de ADH of bevat per 100 gram minimaal 3 gram vezels.

12

per week een handvol noten eten, de kans op een genetische marker die leidt tot borstkanker met 36% vermindert. De vrouwen werd gevraagd een vragenlijst in te vullen over hun dieet. Vier jaar later werd onderzocht hoeveel vrouwen borstkanker hadden ontwikkeld. Wie vaak noten at (meer dan twee keer per week een handvol) had minder kans op borstkanker dan wie minder dan een keer per maand een portie noten at.

• Als men noten bewaart, gaan deze uitdrogen en verteren ze moeilijker. Dit is te verhelpen door de noten (zonder schaal) ongeveer zes uur in lauw (bron)water te laten weken van maximaal 40 °C. De noten zwellen op en de velletjes laten zich eenvoudig verwijderen. Het malen van noten verhoogt eveneens de opneembaarheid.

• Noten van biologische teelt zijn aan te bevelen. Biologische noten zijn minder lang houdbaar, maar ze zijn wel gegarandeerd vrij van zwavelnabehandeling of bestraling. Ze bevatten daarnaast geen residu’s van bestrijdingsmiddelen en evenmin ongewenste bewaarstoffen. • Koop liefst geen noten waarvan de schaal verwijderd is, vanwege het gevaar voor bacteriën en schimmels. De donkere schalen beschermen de noten tevens tegen de vitaminevernietigende lichtinwerking. Als noten worden blootgesteld aan de lucht, oxideren de onverzadigde vetzuren, waardoor de noten ranzig worden. • Soms wordt gezegd dat je noten het beste in de koelkast kunt bewaren. Als je ze enkele maanden wilt bewaren is dat wel aan te bevelen, maar als je ze snel opeet, hoef je ze niet per se in de koelkast te bewaren. Als je gepelde noten koopt, bij bijvoorbeeld een notenkraam, zitten ze meestal in een papieren zak, waarin ze best wel een maandje goed blijven. Ook zou je ze in een afgesloten pot kunt doen en in de kast zetten. Als je noten of zaden in de supermarkt koopt, zitten ze meestal in een hersluitbaar plastic bakje. Als noten nog in de schil zitten, kun je ze meerdere maanden bewaren. • Notenmelk kan men het beste van pas ontschaalde noten maken. Het velletje om de noten is een beschermend vlies, maar heeft geen voedingswaarde. Het kan voor een aantal mensen met slechte darmen storend zijn, dus kan het beter verwijderd worden voor gebruik. Bij notenpasta’s zijn de noten vrij gaaf gebleven: ze zijn geplet, gemalen en vacuüm afgevuld in glazen potten. Notenpasta is slechts verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels. • Noten vormen geconcentreerd voedsel en om dat vlot te verteren, is het nodig er waterhoudend voedsel (groente en fruit) bij te gebruiken. Noten verteren goed bij zuur fruit (aardbeien, ananas, citrusvruchten, bessen, zure appelen, druiven, pruimen, perziken, kiwi’s, tomaten e.d.) en bij zetmeelvrije groenten (bladgroenten, venkel, komkommer, zuurkool, courgette, aubergine, paprika enz.). Voor mensen met een goede spijsvertering zijn ook halfzure vruchten als abrikozen, bramen, mango’s, peren, zoete appelen, druiven, perziken en pruimen mogelijk.

Orthomoleculair surfen op de eerste digitale orthomoleculaire databank in België! De nieuwe website: www.fache-instituut.be • een geavanceerde zoekmachine die je in staat stelt snel alle publicaties over jouw gezochte onderwerp te vinden in het archief • de nieuwslijn met nooit gepubliceerde artikels, permanent aangevuld met de laatste ontwikkelingen in de orthomoleculaire voeding en supplementen • de unieke mogelijkheid om via email op de hoogte gehouden te worden van nieuws over een bepaald onderwerp waar je voor inschrijft • de rubriek “Weet wat je neemt”, waarin je te weten komt welke de bijwerkingen zijn van de medicijnen en orthocijnen (supplementen) die je neemt en hoe deze te vervangen door orthoceuticals. Voor toegang tot de gesloten website zijn er twee mogelijkheden: • DIGIPAKKET: € 98 NIEUW - Volledig digitaal abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu) • ORTHOSPAKKET: € 160 - Digitaal én gedrukt abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu)


13

Orthotarische recepten

Lekker zoet

Natuurlijke alternatieven voor geraffineerde suiker Lies Helsloot

W

at zijn we toch allemaal gek op zoete verwennerijen en wat voelen we ons schuldig na een beetje genieten. We weten allemaal wel dat zoetigheden niet de beste keuze zijn, maar af en toe kunnen we er niet aan weerstaan. En als je ‘t mij vraagt, dan kan dat keertje zondigen ook wel eens in je orthotarisch voedingspatroon.

Gezondere limonades met diksappen Laat je kinderen wennen aan natuurlijk zoet. Maak limonade met natuurlijke diksappen zonder toegevoegde suikers. Verdun ze ook voldoende. Eén koffielepeltje op een klein glaasje is vaak al voldoende. Kinderen die dit al vroeg zo hebben leren drinken vragen echt niet meer zoet. Deze diksappen zijn al in verschillende smaken verkrijgbaar.

Ahorncitroenlimonade

Een receptje gepikt van de overbekende citroensapkuur. Meng in een grote kan het sap van 1 à 2 biologische citroenen met 1,5 liter water en 3 à 4 eetlepels ahornsiroop. Zet de limonade koel weg in de ijskast en serveer met ijsblokjes en wat citroenschijfjes.

14


Een gezonde muesli

gemaakt. Eet het als afwisseling bij wijze van speciale traktatie. Ingrediënten granola

Muesli is een uitstekende afwisseling voor het klassieke broodontbijt. Maak wel de juiste keuze in het steeds groeiende assortiment van ontbijtgranen. Kies voor versies zonder toegevoegde suikers. Ook in de mixen verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels zit vaak erg veel onnodige suiker in diverse vormen. Voor een speciale, rijkere muesli kan ik je wel volgend recept meegeven. In Angelsaksische landen zie je vaak granola’s opduiken. Dit zijn superlekkere, geroosterde muesli’s, maar ze bevatten spijtig genoeg te veel suiker en slechte vetten. In het ontbijtboekje van het FIOW ‘Gezond ontbijten met Walter en Karine’ vind je een schat aan informatie over goede muesli. In de tips wordt ook het licht roosteren van muesli aangeraden om de granen beter verteerbaar te maken. Van die tip en mijn liefde voor granola heb ik dan zelf mijn eigen recept

• 250 g havervlokken • 50 g boekweitkorrels • 100 g speltvlokken • 100 g quinoavlokken (of een andere granenmix naar keuze) • 2 eetlepels extra vierge olijfolie • 2 eetlepels agavesiroop (4x sterker dan suiker) • snuifje ongeraffineerd fijn zeezout • snuifje kaneel • voor de afwerking: een handvol fijn gehakte, gedroogde vruchten (ongezwaveld!) en een handvol grof gehakte rauwe noten

Werkwijze • Verwarm de oven voor op 170 graden. Meng de granen met de olijfolie, zout, kaneel en agavesiroop in een ruime ovenschaal • Plaats de schaal zo’n 15 minuten in de oven en laat het geheel dan afkoelen • Meng de geroosterde granen met de vruchten en noten • Serveer enkele eetlepels hiervan met kwark of yoghurt en werk af met een eetlepel vlaszaadolie

Orthotarische recepten

Yoghurt met fruitcompote Weg met die kant-en-klare fruityoghurt. Je maakt ze vanaf nu zelf. Meng 150 g natuurlijke yoghurt (biogarde) met een eetlepel suikervrije confituur. Deze confituren zijn overheerlijk en in tegenstelling tot wat velen denken echt wel zoet genoeg. De betere soorten vind je spijtig genoeg wel overwegend in de natuurvoedingswinkel. Lees steeds het etiket om er zeker van te zijn dat er echt geen toegevoegde suikers in zitten. Je kan ook zelf een snelle compote maken met wat licht gestoofde verse vruchten die je lichtjes bindt met wat arrowrootpoeder. Zure vruchten breng je op smaak met enkele druppeltjes steviapoeder of -extract. Voor een speciale toets kan je aan verse abrikozencompote een scheutje Amaretto toevoegen en aan rode vruchten bijvoorbeeld wat Kirsch of Crème de cassis. Maak hiermee een feestelijk toetje door afwisselend laagjes yoghurt/kwark af te wisselen met compote en werk af met gehakte noten. Licht geroosterde amandelschilfers passen bijzonder goed als afwerking bij dergelijke dessertjes.

strijk daar het mengsel in een dunne laag over uit • laat het geheel opstijven in de koelkast en verwijder dan het bakpapier • een stukje hiervan is heerlijk bij een kopje echte Arabica koffie of een kopje groene thee

Romige mango-limoen ‘pudding’ Ingrediënten voor 4 porties • 2 rijpe mango’s, geschild en in dobbelsteentjes gesneden • 1 flinke eetlepel vers limoensap • ½ koffielepel geraspte limoenzeste (schil) (biologisch!, anders weglaten) • enkele druppeltjes stevia-extract • 400 g kwark/platte kaas • 100 g romige, zachte ricottakaas (supermarkt en kaaswinkel)

Yoghurt met gedroogde vruchten Neem 150 g yoghurt en mix deze samen met 8 gedroogde abrikozen, dadels, pruimen, … tot een fijne puree. Doe dit met een staafmixer of blender. Meng er dan met de hand nog eens 350 g yoghurt bij. De suikers in de vruchten maken het geheel zoet genoeg. Als je hiervan een portie neemt als ontbijt kan je er ook nog een 3-tal eetlepels muesli over strooien. Erg lekker hierin is ook een mespuntje vanillepoeder. Dit vind je in speciaalzaken en natuurvoedingswinkels. Aan een versie met dadels kan je ook een scheutje vers sinaasappelsap toevoegen. Bij de abrikozenpuree is een vleugje vers citroensap overheerlijk.

Chocolade-mueslireep Ingrediënten granola • 100 g chocolade 70% • 1 eetlepel verse, biologische boter • 1 eetlepel ahornsiroop • 4 eetlepels granola (zie recept boven) Werkwijze • smelt de chocolade en boter au bain marie • meng er de ahornsiroop en granola onder • leg een beboterd stuk bakpapier op een bakplaat en

Werkwijze • meng de ricottakaas met de kwark en de steviadruppeltjes en verdeel dit mengsel over 4 mooie dessertglaasjes. Zet weg in de koelkast • meng de mangoblokjes met het limoensap en de limoenzeste (schil) en laat dit zo’n 30 minuten marineren • werk de ‘pudding’ af met het gemarineerde fruit en versier met wat muntblaadjes en schijfjes limoen


15

Eetwij(s)zer Voeding is een filosofie. Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en adviezen reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter voedingspatroon komen voor jezelf, je kinderen en je huisdieren.

Geef je hond geen commercieel voer, maar rauwe, orthotarische voeding

De meeste mensen denken dat ze hun hond het allerbeste geven door hem hondenbrokken van een duur merk te serveren. De dierenvoedingsindustrie laat ons immers geloven dat in zo’n hondenbrok alles zit wat je hond nodig heeft. In feite zit er vooral in wat je hond niet nodig heeft. De meeste hondenbrokken bestaan voor het grootste deel uit granen en koolhydraten, terwijl een hond vooral proteïnen nodig heeft. Het ‘vlees’ dat op de verpakking vermeld wordt, is niets meer dan slachtafval dat niet bruikbaar is voor menselijke consumptie. De inhoud van een hondenbrok is zodanig verhit dat niet alleen alle voedingsstoffen eruit verdwenen zijn, maar dat er bovendien schadelijke verbindingen gevormd worden. Om het verlies van vitaminen en mineralen door raffinage en verhitting te compenseren, worden er ‘extra vitaminen en mineralen’ aan toegevoegd. De vraag is alleen hoeveel en in welke vorm? Bovendien moeten kleur-, geur-, smaaken bewaarmiddelen, bindmiddelen, synthetische antioxidanten en

16


andere schadelijke stoffen ervoor zorgen dat de brok er niet alleen lekker uitziet, maar ook nog lang houdbaar is. Commercieel hondenvoer is de reden waarom honden aan dezelfde degeneratieziekten leiden als hun baasjes: ze eten geïndustrialiseerde junkfood. Uit een studie die in 2006 door de Brusselse dierenarts Gerard Lippert werd uitgevoerd bleek dat honden vroegtijdig sterven door het eten van industrieel voer. Honden die uitsluitend tafelrestjes kregen leefden gemiddeld 13 jaar en honden die uitsluitend industrieel voer aten leefden gemiddeld 10 jaar. Aangezien tafelrestjes bij de meeste mensen vooral uit gekookt voedsel, gebakken vlees, aardappelen en granen bestaan, kan de levensverwachting van je geliefde huisdier waarschijnlijk nog meer verlengd worden door hem onbewerkte, rauwe, orthotarische voeding te geven. (WF)

Advies FIOW • Geef je hond zo weinig mogelijk brokken. Als je hem toch af en toe brokken wil geven, kies dan natuurlijke, koudgeperste brokken, zonder additieven. • Een beter voedingsplan voor je hond is zo veel mogelijk rauw vlees (ook orgaanvlees en botten) en rauwe groenten (fijngemalen) en zo weinig mogelijk of zelfs geen granen. Kies voor verse, biologische voeding, die zo min

mogelijk bewerkt is. • Als je geen tijd hebt om een volledige rauwe maaltijd samen te stellen, kan je opteren voor een ‘kant-en-klare’ diepvriesmaaltijd van rauw vlees en groenten. Je kan deze bij de bioboer kopen of ze zelf klaarmaken, zodat je altijd iets achter de hand hebt. • Als je liever geen rauw vlees geeft, kies dan voor gekookt vlees, aangevuld met rauwe groenten en verse kruiden, dat is nog altijd beter dan commerciële brokken. Je kan de maaltijd van je hond verrijken met enkele orthotarische aanvullingen:

• vlaszaadolie (lijnzaadolie) rijk aan omega-3, teunisbloemolie • kefir of yoghurt (rijk aan melkzuurbacteriën) • een rauwe eierdooier • kiemen, algen, spirulina, green foods, verse kruiden • multivitaminen en -mineralen preparaat • calcium en magnesium als ze niet genoeg botten eten • gember, knoflook • gemalen noten, zaden

In LeefNu 54 besteden we uitgebreid aandacht aan het probleem van commerciële dierenvoeding en leggen we uit hoe je zelf elke dag gezonde voeding kan klaarmaken voor je hond of kat. Met praktische tips en adviezen.

Exclusieve borstvoeding tot vier maanden verlaagt het risico op infecties

Monografieën van het Faché Instituut MN 91. Natuurgeneeskundige aanpak van hormonale disbalans bij vrouwen en mannen De hormonale daling is een primaire factor in de veroudering, omdat hormonen de chemische boodschappers zijn die bijna elk biologisch proces in het lichaam controleren. De orthomoleculaire endocrinologie promoot een optimale hormonenbalans gedurende elke levensfase. Deze monografie bespreekt onderliggende biochemische actoren, mechanismen, dosissen en adviezen in de disbalans van geslachtshormonen. Auteur: Walter O.M. Faché - Prijs: € 35.00 Walter O.M. Faché

Exclusieve borstvoeding verlaagt het risico op infectieziekten, zoals luchtweginfecties en gastro-intestinale infecties (maagdarminfecties). De WHO wilde uitzoeken of er een bijkomend voordeel is van zes maanden tegenover vier maanden exclusieve borstvoeding. Nederlandse wetenschappers van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam analyseerden daarom de gegevens van 4146 kinderen en kwamen tot de conclusie dat er een aanzienlijk verminderd risico is op infectieziekten bij vier maanden exclusieve borstvoeding (en daarna gedeeltelijke) vergeleken met kinderen die geen borstvoeding gekregen hadden. Bij kinderen tot 6 maanden oud: Infecties van de bovenste luchtwegen: -35% Infecties van de onderste luchtwegen: -50% Gastro-intestinale infecties: -59% Bij kinderen van 7 tot 12 maanden oud: Infecties van de onderste luchtwegen: -54%

Exclusieve borstvoeding gedurende zes maanden gaf vergelijkbare resultaten. Gedeeltelijke borstvoeding gaf geen verminderd risico op infecties, zelfs niet wanneer deze zes maanden werd gegeven. De onderzoekers vinden dat exclusieve borstvoeding gedurende vier maanden, liefst zes maanden of meer, moet gepromoot worden in de geïndustrialiseerde landen. (HM)

Walter O.M. Faché

Info: MN 22. Zwangerschap, lactatie en orthomoleculaire voeding - € 35

ZWANGERSCHAP LACTATIE EN ORTHOMOLECULAIRE VOEDING

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

Referentie:

1. Duijts L, Jaddoe VW, Hofman A, Moll HA. Prolonged and Exclusive Breastfeeding Reduces the Risk of Infectious Diseases in Infancy. Pediatrics. 2010 Jun 21. [Epub ahead of print]

NATUURGENEESKUNDIGE AANPAK VAN HORMONALE DISBALANS BIJ VROUWEN EN MANNEN

Onderliggende biochemische actoren, mechanismen, dosissen en adviezen in de disbalans van geslachtshormonen


MN 11. Griepinfecties - Antibiotica vervangen door orthoceuticals om het immuunsysteem te moduleren Voor het voorkomen en behandelen van griep en verkoudheid kunnen antibacteriële en antivirale medicijnen vervangen worden door een zeer efficiënte orthomoleculaire therapie: gezonde voeding, een juiste leefwijze en ondersteuning met natuurlijke orthomoleculaire stoffen. Deze monografie is een waardevol instrument om griep en verkoudheid op een natuurlijke manier te voorkomen en te behandelen. Auteur: Walter O.M. Faché - Prijs: € 30.00 Walter O.M. Faché

GRIEPINFECTIES

Antibiotica vervangen door orthoceuticals om het immuunsysteem te moduleren


MN 32. Oogaandoeningen orthomoleculair behandelen Ultraviolet licht, oxidatie, zuurstoftekort, bloedtoevoer en voedingstekorten zijn de belangrijkste oorzaken van oogaandoeningen. Oogaandoeningen zijn bijna onvermijdelijk bij het ouder worden. Blijft het maar bij slechtziendheid, dan kan je het nog oplossen met een bril. Maar voor cataract, glaucoom en maculadegeneratie bestaat zo’n eenvoudige oplossing niet. Je toevlucht zoeken in bepaalde nutriënten kan wel veel onheil voorkomen. Ook voedingsgewoonten kunnen een invloed uitoefenen op onze ogen. Deze monografie biedt, naast een uitgebreid voedings- en suppletieadvies, vele tips om je ogen heel je leven lang de nodige helderheid te verschaffen. Auteur: Walter O.M. Faché - Prijs: € 30.00 Walter O.M. Faché

OOGAANDOENINGEN ORTHOMOLECULAIR BEHANDELEN

Ultraviolet licht, oxidatie, zuurstoftekort, bloedtoevoer en voedingstekorten als belangrijkste oorzaken van oogaandoeningen



17

Fyto

Philippe Gérard

Fyto bij verkoudheid V

erkoudheden zijn vervelende winterse bezoekers. Omdat we er ons slap en ziek van voelen, zoeken we hulp. Die kan je vinden in de wereld van de geneeskrachtige planten. Zowel de aromatherapie (gebruik van essentiële oliën) als de fytotherapie (gebruik van tincturen en vloeibare extracten) leveren waardevolle bijdragen bij de behandeling van die verkoudheid; immers, daar wil je zo snel mogelijk van af. Maar je wil ook actief blijven en doen wat je wil of moet, zonder die snotneus, die hoest, die koorts, die pijn. Nuttige planten zijn kaneel, tea tree, niaouli, tijm en mirte (als essentiële oliën) en ereprijs, duivenkervel, weegbree en longkruid (als tinctuur). Maar er zijn er nog meer! Hoe je ze kunt gebruiken, lees je in dit artikel. Bovendien leer je ook zelf enkele nuttige preparaten maken.

Wat is een verkoudheid? Een verkoudheid is een virale infectie: een virus dringt de bovenste ademhalingswegen binnen en veroorzaakt er een ontsteking, door zich ongebreideld te vermenigvuldigen. Het virus manifesteert zich vervolgens in alle weefsels van het lichaam, veroorzaakt er overal spierpijn en koorts en... we voelen ons slap, moe en ziek. Medisch of symptomatisch spreken we van: • een keelontsteking (laryngitis, pharyngitis)

18


• een oorontsteking (otitis) • een neusholte-ontsteking (sinusitis) of lopende neus (rhinitis) • een luchtpijpontsteking (bronchitis) Verkoudheden kunnen ook door een allergie worden veroorzaakt. De symptomen zijn nagenoeg dezelfde.

Het begint in de neus... Wat begint met een verstopte neus of neusverkoudheid, evolueert al snel naar een sinusitis. Dit betekent dat er bij de oorspronkelijke virale infectie

Fyto

(Rhinovirus) ook nog een bacteriële infectie gekomen is. Oraal gebruiken we essentiële olie van kaneel, tea tree en niaouli; daarbij de tinctuur van ereprijs en duivenkervel. Van de essentiële oliën neem je van elk één druppel op een koekje en dit eet je op. Van de tincturen neem je 4 x daags 30 druppels in wat water (volwassenen).1,2 Als neusdruppels gebruiken we ook aromatherapie: in een flesje met een druppeltellertje doen we een verdunning van de essentiële olie van niaouli en lavendel (zie kader). De bacteriën in de sinusholtes ontwikkelen zich in het vastzittend slijm op de slijmvliezen. Daarom is het steeds raadzaam om ook een mucolyticum te geven: een slijmoplossend middel. Een theetje van ijslands mos, sleutelbloempjes en kaasjeskruidbloempjes doet het uitstekend!

...en zakt naar de keel... Keelpijn kent verschillende oorzaken. De ontsteking is meestal het gevolg van een infectie, en die kan zowel bacterieel als viraal zijn. Bij een ontsteking ziet het er achter in je keel meestal flink rood uit. Soms zijn er ook witachtige plekken of is er dik wit slijm te zien. De klieren in de hals kunnen opgezet en gevoelig zijn; er kan bij keelpijn ook koorts optreden. Een acute keelontsteking ontstaat vanuit een hardnekkige verkoudheid. Het verkoudheidsvirus waar men al een paar dagen last van had, zorgt voor een ontsteking in de keelholte. Deze bevindt zich tussen de achterkant van de neus en het begin van de luchtpijp en stembanden. Een keelontsteking voelt als een flinke verkoudheid met een extra zere keel, pijn bij het slikken, koorts, oorpijn en opgezette lymfeklieren in de hals. Iedere verkoudheid of griep geeft op enig moment keelpijn. Dit kenmerkt zich

door een branderig, pijnlijk gevoel. Dit is vooral lastig met slikken. Vaak gaat het gepaard met andere verschijnselen van verkoudheid als neusverstopping, heesheid en hoesten.3 In vele gevallen zal een lokaal aangebrachte keelspray reeds voldoende zijn. Daarvoor gebruikt men het vloeibaar extract van agrimonie, met wat essentiële olie van salie en kruidnagel. Tegen de koorts is een thee van gember, kaneel en kruidnagel geschikt.

Slijmoplossende thee IJslands mos: 50 gram Sleutelbloemen: 30 gram Kaasjeskruidbloemen: 20 gr Gebruik: 3 x daags één grote kop thee. De thee zetten met één soeplepel kruiden op 1/5 liter heet water en 20 minuten laten trekken.

...of kruipt in het oor...

Thee tegen koorts

Een middenoorontsteking is bijna altijd het gevolg van een verkoudheid. Het middenoor is een holte die met lucht is gevuld, die telkens ververst. Dit gebeurt via een buisje dat uitmondt in de neuskeelholte: de buis van Eustachius. Met het slikken gaat dit buisje telkens even open (cfr. als je met een auto in de bergen rijdt of in een vliegtuig zit). Door een verkoudheid wordt het slijmvlies in de neus en de keelholte dikker. Hierdoor kan de buis van Eustachius verstopt raken. Door die verstopping hoopt zich vocht op in het binnenoor en dit vocht kan niet meer weg. Hierdoor kunnen bacteriën en virussen in het binnenoor een ontsteking veroorzaken. Er ontstaat dan druk in het binnenoor. Dit kan erg pijnlijk zijn en koorts veroorzaken. Uitwendig als oordruppels nemen we, in een flesje met druppelteller, ook alweer een verdunning in olie van de essentiële oliën van lavendel, cajeput en tea tree (zie kader).

Kruidnagel: 5 gram

...en tot in je luchtpijp!

Gebruik: Enkele druppels

En dan heb je een bronchitis...! Bij dit ziektebeeld is sprake van een acute ontsteking van de slijmvliezen van trachea en bronchi. Gewoonlijk is het een infectie, veroorzaakt door een virus of een bacterie. Soms spelen schimmels, allergische factoren, fysische en che-

Gember:

50 gram

Kaneel:

45 gram

Gebruik: 3 x daags één grote kop thee. De thee zetten met één soeplepel kruiden op 1/5 liter heet water en 20 minuten laten trekken. Borstmassageolie Een olie om de borst mee in te masseren verlicht hoest en pijn. Nuttig bij een verkoudheid! Essentiële olie: Rozemarijn: 10 druppels Grove Den: 10 druppels Eucalyptus: 10 druppels Teunisbloemolie: 1 gram Zonnebloemolie: tot aan 30 ml op de hand en inmasseren op de pijnlijke borstspieren, 2 à 3 x daags. Mag ook bij kinderen en baby’s: gebruik daarom de essentiële olie van de Eucalyptus radiata of smithii.


19

Fyto

Aromatherapie Neusdruppels Maak een verdunning in olie van essentiële oliën: Gebruik: 3 x daags 3 druppels in elk neusgat. Essentiële olie: Niaouli 5 druppels Lavendel 2 druppels Olie tot aan 10 ml Vooraleer je deze neusdruppels toedient, is het steeds raadzaam de neus eerst te spoelen met fysiologisch serum. Aromatherapie Oordruppels Maak een verdunning in olie van essentiële oliën: Gebruik: 3 x daags 3 druppels in het oor. Essentiële olie: Lavendel 8 druppels Cajeput 8 druppels Tea Tree 20 druppels Olie tot aan 10 ml Als basisolie gebruik je best de zoete amandelolie (te koop in elke apotheek).

Referenties:

1. Bruneton,J. Pharmacognosie Phytochimie - Plantes médicinales. Paris, France (1993) 2. Joseph Pizzorno & Michael Murray. Textbook of Natural Medicine. Churchill Livingstone Elsevier, (2006) 3. Feenstra & et al. CODEX MEDICUS. Elsevie Doetinchem, (2005) 4. Fabio,A., Cermelli,C., Fabio,G., Nicoletti,P. & Quaglio,P. Screening of the antibacterial effects of a variety of essential oils on microorganisms responsible for respiratory infections. Phytother. Res. 21, 374-377 (2007) 5. Franchomme & Pénoël. L’Aromathérapie Exactement. Roger Jollois Editeur, Limoges, France (1990) 6. Raharivelomanana,P.J., Terrom,G.P., Bianchini,J.P. & Coulanges,P. [Study of the antimicrobial action of various essential oils extracted from Malagasy plants. II: Lauraceae] Arch. Inst. Pasteur Madagascar 56, 261-271 (1989) 7. Bernath,J. Poppy : the Genus Papaver. Harwood Academic Publishers, (1998)

20


mische agentia een rol bij het ontstaan van het ontstekingsproces. Het meest bekend en ook het meest voorkomend is de gewone verkoudheid veroorzaakt door een virus. Dan volgen andere virusinfecties. De bacteriële infecties worden vaak, zo niet altijd, voorafgegaan door virale infecties. Een acute tracheobronchitis begint meestal met een pijnlijke keel, hese stem, hoofdpijn, algemene malaise, rillerigheid en pijn in rug en spieren. Deze verschijnselen worden meestal gevolgd door irritaties van het neusslijmvlies met afvloed van diffuus, waterig, muceus (slijmerig) secreet. De temperatuur is licht verhoogd (38°C), soms in ernstige omstandigheden hoger (39-40°C). Het slijmvlies van de bovenste luchtwegen is rood en gezwollen. Hierna ontwikkelt zich in de regel een droge prikkelhoest, gevolgd door een productieve hoest met weinig wit, slijmerig slijm; later veel en geel slijm, waarin cellen en bacteriën worden gevonden.3 Bij bronchitis gebruiken we de essentiële oliën van kaneel, tijm en mirte, samen met de tincturen van smalbladige weegbree en longkruid. Van de essentiële oliën neem je van elk één druppel op een koekje en eet je dit op. Van de tincturen neem je 4 x daags 30 druppels in wat water (volwassenen).5 Uitwendig gebruiken we een borstzalfje (zie kader). Dit stilt uitstekend de hoest en de pijn in de spieren van de borst, die je bij iedere ademhaling voelt. Voor de hoest kan een samenstelling worden gebruikt van de vloeibare extracten van vlier, duivenkervel en klaproos. Dit is bij elke apotheker beschikbaar.

overeind blijven. Preventie, met andere woorden. Hoe doe je dat? In de aromatherapie is er de essentiële olie van Ravintsara, dat is de allerbeste immunostimulator uit de gehele plantenwereld.6 Je weerstand verhoogt in 3 dagen door elke morgen 2 druppels op een koekje te doen en dit op te eten. Dichter bij huis vinden we de weegbree. Van de tinctuur neem je elke morgen 30 druppels gedurende 1 maand. Ideaal bij het begin van de winterse periode, september bijvoorbeeld. Dan ben je lang beschermd: tot het einde van het jaar!

Fig. 1. Klaproos is een beroemde hoestremedie. Het is al eeuwen gekend om zijn efficiëntie! Hedendaags onderzoek bevestigt dit ook.7

Beter voorkomen dan genezen Geen verkoudheid krijgen, dat is toch wat iedereen wenst? Vooral als iedereen uit je omgeving al geveld is, wil je

Fig. 2. Vlierbessen en vliersiroop: toppers bij de behandeling van verkoudheid en hoest

Fig. 3. Duivenkervel, dat bij verkoudheid, zowel door infectie als door allergie verlichting brengt

Diagnostiek

Virale of bacteriële infectie Wat is het verschil?

Hilde Maris

V

irale en bacteriële infecties kunnen beiden dezelfde symptomen veroorzaken, zoals algemene malaise, koorts en rillingen. Het is niet altijd eenvoudig om de specifieke oorzaak van de infectie te achterhalen, zelfs niet voor een arts. Nochtans is het belangrijk om het onderscheid te maken tussen een virale en bacteriële infectie, vooral in de reguliere geneeskunde, aangezien bacteriële infecties met antibiotica kunnen behandeld worden en virale infecties niet. Zij worden doorgaans behandeld met antivirale middelen.

Wat zijn bacteriën?

Bacteriële infecties

Bacteriën zijn eencellige levende micro-organismen met

De klassieke symptomen van een bacteriële infectie zijn

een celwand, een celkern en een complete set genetische

roodheid, warmte, zwelling en pijn op de plaats van de

codes (DNA en RNA). Zij vermenigvuldigen zich door

infectie. Eén van de voornaamste kenmerken van een bac-

celdeling of mitose. De meeste bacteriën kunnen op

teriële infectie is locale pijn, pijn in een bepaald deel van

niet-levende oppervlakken leven, zoals op het aanrecht

het lichaam. Wanneer bijvoorbeeld een wonde of snede

of deurknoppen. Niet alle bacteriën zijn schadelijk. 90%

door bacteriën geïnfecteerd wordt, zal er alleen pijn op-

van de bacteriën zijn zelfs noodzakelijk voor het normaal

treden op de plaats van de infectie, namelijk in en rond de

functioneren van ons lichaam. Pathogene bacteriën maken

wonde. Bij keelpijn of oorpijn die veroorzaakt is door een

toxines aan, deze kunnen de cellen die ze binnendringen

bacterie, is er vaak alleen pijn aan één kant van de keel.

beschadigen.

Bacteriën veroorzaken ondermeer aandoeningen zoals oorontstekingen, sommige vormen van meningitis (hersenvliesontsteking), longontsteking, abcessen en diarree.

Wat zijn virussen? Virussen zijn niet-levende organismen. Ze bestaan slechts uit genetisch materiaal, ingekapseld in een eiwitlaag.

Virale infecties Virale infecties zijn over het algemeen systemisch. Dat wil zeggen dat ze verschillende delen of verschillende systemen van het lichaam tegelijkertijd kunnen aantasten. Zo kan men bijvoorbeeld een loopneus of een verstopte neus krijgen, maar ook problemen met de ademhaling, hoest of hoofdpijn. Vaak ook doet het lichaam op verschillende plaatsen pijn.

Vandaar dat ze ook veel kleiner zijn dan bacteriën. In

Orthomoleculaire defensie

tegenstelling tot bacteriën hebben virussen een gastheer

Ons immuunsysteem is in normale omstandigheden in

nodig om zich te vermenigvuldigen. Dat kunnen men-

staat om vreemde indringers, zowel virussen als bacte-

sen of dieren zijn, maar ook planten en zelfs bacteriën.

riën, uit te schakelen. Pas wanneer het immuunsysteem

Een virus dringt binnen in de cellen van zijn gastheer en

verzwakt is door stress, verkeerde voeding, deficiënties,

vervangt de genetische code van die cellen door zijn eigen

onderliggende pathologieën en andere oorzaken, kunnen

genetische code, zodat de cellen het virus reproduceren

virussen en bacteriën schade aanrichten.

in plaats van zichzelf. Een virus kan de cellen van de

De orthomoleculaire geneeskunde is erop gericht het

gastheer doden.

immuunsysteem te versterken om infecties geen kans te

Virussen zijn ondermeer de oorzaak van griep, mazelen, rode hond, bof, aids, bronchitis, verkoudheid, keelpijn en diarree.

geven. Orthomoleculaire middelen zijn daarom vaak zowel antiviraal als antibacterieel, hebben geen schadelijke bijwerkingen en vormen geen aanleiding tot resistentie.


21

Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.

Zoutarm eten leidt tot jodiumtekort Advies FIOW

• Algen en zeewieren zijn de rijkste bronnen van jodium, gevolgd door vis en schaal- en schelpdieren. Het gehalte in fruit, groenten en granen is afhankelijk van het bodemgehalte aan jodium, maar is over het algemeen laag. • Gebruik zeker geen extra zout als je al veel kant-en-klaar voeding eet. Daarin zit veel verborgen zout, maar het is geraffineerd en bevat geen jodium. • Ongeraffineerd zeezout bevat meer jodium dan geraffineerd keukenzout, maar niet voldoende om jodiumtekort op te heffen. Daarvoor zou je er veel moeten van gebruiken, waardoor je te veel zout binnenkrijgt, wat niet alleen hoge bloeddruk en vochtretentie veroorzaakt, maar ook de kans op sommige kankers verhoogt. • Neem minstens 150µg jodium per dag in supplementvorm • Zwangere vrouwen moeten tijdens de zwangerschap en borstvoeding zorgen voor 150µg jodium. Als het niet in hun multi zit, moeten ze het extra innemen. Tekort aan jodium of trage schildklier uit zich in apathie, sufheid, overgevoeligheid voor koude, lethargie (slaapzucht), spierzwakte, gewichtstoename en huidverdikking. Referentie:

1. Dr. William Davis. Halt on salt sparks iodine deficiency. Life Extension Magazine. Collector’s Edition, 2010: 125-130.

Het advies om minder zout te eten dat de laatste decennia door heel veel mensen wordt gevolgd heeft een positief effect op de bloeddruk en harten vaatziekten, maar heeft er ook toe geleid dat er een wijdverbreid jodiumtekort heerst onder de bevolking. In gebieden waar weinig jodium in de bodem zit worden bakkers van overheidswege verplicht om gejodeerd zout te gebruiken voor het bakken van hun brood. Ook wordt mensen aangeraden om dit jodiumhoudend zout in de keuken te gebruiken. Door de zoutarme gezondheidstrend gebruiken heel wat mensen geen extra zout meer in de keuken en het dagelijkse brood wordt tegenwoordig grotendeels vervangen door ontbijtgranen. Het gevolg is dat het grootste deel van de westerse bevolking een jodiumtekort heeft. Uit een Amerikaanse studie blijkt dat het jodiumgehalte bij de Amerikaanse bevolking op minder dan 30 jaar tijd 50% gedaald is en jodiumtekort verviervoudigd is. Jodium is noodzakelijk voor de goede werking van de schildklier en de schildklierhormonen. Vooral voor zwangere vrouwen is het belangrijk om voldoende jodium binnen te krijgen, omdat schildklierhormonen cruciaal zijn voor de

ontwikkeling van de hersenen van de baby en nodig zijn voor de preventie van neuronale ontwikkelings- en gedragsstoornissen. De huidige aanbeveling van 150µg jodium per dag is gebaseerd op het voorkomen van trage schildklier (hypothyreoïdie) en krop. Maar is het voldoende voor een optimale schildklierwerking? Japanners krijgen door hun consumptie van zeewieren dagelijks veel meer jodium binnen: van 378 tot maar liefst 13.000µg! Steeds meer specialisten geloven dat hogere dosissen jodium een veel gunstiger effect hebben op de gezondheid, ondermeer op het ontstaan van fibrocystische borstziekte en borstkanker, die beiden heel laag zijn in Japan. Het is verontrustend te weten dat zelfs de minimale dosis, die nodig is om schildklierproblemen te voorkomen, door de meeste mensen niet gehaald wordt. Het ironische is dat gezondheidsbewuste mensen juist het meeste gevaar lopen op jodiumtekort. Atleten en mensen die veel sporten verliezen veel jodium door verhoogde transpiratie. Ook vegetariërs en veganisten lopen een verhoogd risico: 25% van vegetariërs en maar liefst 80% van veganisten blijkt een jodiumtekort te hebben.

Orthotarische voeding is meer dan de juiste nutriënten Een goede voedingskeuze beperkt zich niet tot de stoffelijke voeding, maar bestaat uit meerdere dimensies, die allemaal essentieel zijn voor onze gezondheid en ons welbevinden. In de meeste voedingsopleidingen wordt geen aandacht besteed aan deze diepere dimensies, waardoor ‘gezonde’ voeding niet altijd leidt tot de verwachte optimale gezondheid.

22


Orthomoleculaire voeding bestaat uit: • Stoffelijke voeding: koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen, mineralen, vezels, ... • Vitale voeding: levende voeding is de enige voeding die ons energie geeft, de energie die van essentieel belang is voor elk biochemisch proces in ons lichaam

• Mentale voeding: positieve gedachten en emoties, vreugde, liefde, dromen, optimisme zijn minstens even belangrijk als essentiële voedingsstoffen. Het toelaten van negatieve emoties, zoals jaloezie, agressie, woede, frustratie, verdriet, wrok, stress, onzekerheid, ... kan onze gezondheid ernstige schade toebrengen, ook al eten we nog zo gezond. • Spirituele voeding: om het uiterste te kunnen halen uit onze stoffelijke voeding, moeten we bewust eten, goed kauwen, genieten van de geur en smaak van eten, in een ontspannen omgeving eten met goed gezelschap, goede gesprekken voeren tijdens de maaltijd, ... Daarnaast is er nog het probleem van de vertering en de absorptie. Zowel de nutriënten uit onze voeding als uit supplementen moeten in ons lichaam opgenomen worden om hun werking te kunnen uitoefenen. Als onze spijsvertering mank loopt en onze darmen niet optimaal functioneren, zullen deze nutriënten niet tot een optimale gezondheid leiden. Een orthotarische voedingskeuze houdt rekening met al deze factoren en is daarom de meest holistische benadering van ‘gezonde voeding’. (WF) In Bistroreeks 8 leggen wij een accent op deze zienswijze.

Onder hoofdredactie van

Walter O.M. Faché

VOEDING EN SPIRITUALITEIT Deel 4 Allergie, een expressie van disbalans tussen lichaam en geest Walter O.M. Faché, HEOS

Onder hoofdredactie van

Walter O.M. Faché

VOEDING EN SPIRITUALITEIT Deel 5 De connectie tussen voeding en spiritualiteit Orthomoleculaire voeding bevat een eenvoudig kompas van de kosmos Walter O.M. Faché, HEOS

GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ

GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België

Gezondheidsbistro 8 - Voeding en spiritualiteit 20 september 2010 (19-22u): Allergie, een expressie van disbalans tussen lichaam en geest 29 november 2010 (19-22u): De connectie tussen voeding en spiritualiteit Locatie: Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne Prijs per avond: € 35 (inclusief syllabus)

Leefstijl

De microgolfoven

Een onschuldige manier om voedsel op te warmen of is er meer aan de hand?

Annemie Vermeiren

M

icrogolven zijn elektromagnetische stralen die in de microgolfoven opgewekt worden door een magnetron. De stralen worden doorheen het voedsel geleid en het water, dat in alle voedsel aanwezig is, absorbeert deze stralen waarbij ze omgezet worden in warmte. Simpel gezegd: door de stralen beginnen de watermoleculen te trillen waardoor warmte vrij komt. Ogenschijnlijk treden er geen fysische veranderingen in het voedsel op en tot nu sprak de wetenschap van de fysica en de thermodynamica elke vorm van diepgaande schade aan de moleculen tegen. De veranderingen in het voedsel zouden niet anders zijn dan wanneer het op een traditionele manier verhit wordt.

En toch… En toch hebben recente studies aangetoond dat microgolven in staat zijn om bindingen in het DNA te breken. Op zijn zachtst gezegd is er een controverse ontstaan over de schadelijke gevolgen van microgolven op de DNA-structuren die ermee in aanraking komen. Het DNA bevat de blauwdruk van elk levend organisme. Het is een ingenieus geordende structuur van specifieke chemische verbindingen die alle informatie bevat om een organisme te laten voortbestaan. Schade

24


aan het DNA kan de oorzaak zijn van ziekte, aftakeling, veroudering en wildgroei, zoals het geval is bij kwaadaardige tumoren. Cellen waarvan het DNA stuk gebombardeerd is door microgolven worden niet meer door ons lichaam herkend. De “dode” voedselcel wordt ingekapseld in vet of afgescheiden. DNA-schade kan ontstaan door een sterk verhoogde aanwezigheid van zuurstofradicalen. Eén molecule water bestaat uit één atoom zuurstof en twee atomen waterstof. Microgolven zetten een proces op gang waarbij het water kan ontbinden en zuursto-

Leefstijl

fradicalen gevormd worden uit watermoleculen die ondermeer langszij het DNA liggen. Deze vrije radicalen leiden over het algemeen een heel kort bestaan en het DNA heeft de eigenschap om zich heel snel te herstellen. Maar het gelijktijdige verbreken van een hele reeks verbindingen in de watermoleculen door een bombardement van stralen kan een hoeveelheid zuurstofradicalen opwekken die het DNA dusdanig desintegreren dat er geen herstel mogelijk is.

Enkele voorbeelden uit de praktijk Dr. Hertel heeft als eerste een klinische studie op touw gezet die de effecten aantoont van microgolfvoedsel op het bloed en de fysiologie van ons lichaam. Men stelde betekenisvolle veranderingen vast in de bloedstalen van de proefpersonen die voedsel uit de microgolfoven hadden genuttigd. Deze veranderingen omvatten o.a. een verlaging van de hemoglobine en cholesterolwaarden (HDL en LDL). Tegelijk werd een toename van de leukocyten vastgesteld na het eten van microgolfvoedsel. Leukocyten tonen vaak pathogene effecten zoals vergiftiging en celschade aan. Dr. Lita Lee publiceerde in The Lancet een studie die aantoont dat een aantal aminozuren (bouwstenen van onze eiwitten) in babyvoeding, opgewarmd in de microgolf, werd omgezet naar hun synthetische spiegelbeeld. Dat spiegelbeeld is niet biologisch actief. Eén van deze aminozuren L-proline werd omgezet naar een synthetische vorm waarvan bekend is dat hij schade aanricht aan het zenuwstelsel en aan de nieren. William P. Kopp, een voedingspecialist, heeft op basis van een aantal Zwitserse, Duitse en Russische studies een lijst aangelegd van toxische effecten veroorzaakt

door de microgolf. Zijn lijstje omvat ondermeer de volgende eigenschappen van microgolven: • Ze werken het ontstaan van kanker in de hand. • De onstabiele afbraak van microgolfvoeding verandert de elementaire structuren waaruit het voedsel is opgebouwd en veroorzaakt stoornissen in de spijsvertering. • Ze tasten het lymfesysteem aan: door chemische veranderingen in het voedsel begint het lymfesysteem slecht te functioneren waardoor het lichaam minder in staat is om zichzelf te beschermen tegen opkomende tumoren. • Ze veroorzaken een toename van kanker inducerende vrije radicalen. • Ze leiden tot een verhoogd voorkomen van maag- en darmkankers.

Biologische effecten van microgolven Blootstelling aan microgolven heeft een negatief effect op het algemene biologische welzijn van de mens. Onderzoek in Rusland met gesofisticeerde apparatuur toonde een hele reeks schadelijke effecten aan bij contact met microgolven of met voedsel uit de microgolfoven: • Het energieveld vermindert bij personen die in de buurt vertoeven van een microgolfoven in werking. • De cellulaire energie vermindert, vooral in het bloed en de lymfe. • Het metabolisme wordt gedestabiliseerd. • Intracellulaire membranen worden beschadigd. • Elektrische impulsen in de hersenen degenereren, met geheugenverlies, concentratieproblemen en afname van het IQ tot gevolg. • Een aantal elektrische circuits in het zenuwstelsel en de hormoonhuishouding raken van slag. • Slaapproblemen nemen toe.

Het is al erg genoeg dat baby’s melk krijgen die niet van de moeder afkomstig is, als die dan ook nog eens in de microgolf wordt opgewarmd, krijgen ze er extra toxische effecten bovenop.

Een reeks verlaagde voedingswaarden De biologische beschikbaarheid van een aantal nutriënten daalt: de B-vitaminen, vitamine C en E, essentiële mineralen en lipotrope stoffen zoals choline die de vetten helpen omzetten. De verteerbaarheid van fruit en groenten vermindert. Eiwitten uit vlees worden waardeloos: waardevolle proteïnen en aminozuren worden vernietigd.

Referenties:

1. Barnes, F.S. and C. L. J. Hu (1977). “Model of some nonthermal effects of radio and microwave fields on biological membranes.” IEEE Transactions Microwave Theory Tech. 25: 742-746 2. Davis, C. C., G. S. Edwards, M. L. Swicord, J. Sagripanti and J. Saffer (1986). “Direct excitation of DNA internal modes by microwaves”. Bioelectrochemistry and Bioenergetics 16: 63-76 3. Fujikawa H, H. Ushioda and Y. Kudo (1992). “Kinetics of Escherichia coli destruction by microwave irradiation”. Applied and Environ. Microbiol. 58: 920-924 4. Kopp William, “Microwave madness: the effect of microwave apparatus on food and humans.” Perceptions May/June 1996, p. 31 5. http://www.engr.psu.edu/ae/wjk/ mwaves.html


25

Medisch dossier

Hilde Maris

Het meditatie-effect van L-theanine De bijzondere werking van een aminozuur uit groene thee

L

-theanine is een uniek aminozuur dat bijna exclusief te vinden is in de theeplant Camellia Sinensis. Daarnaast komt het alleen nog voor in drie andere plantensoorten: één paddenstoelensoort en twee andere plantensoorten van de Camellia familie. L-theanine zou bijdragen aan de smaak van groene thee. Het maakt slechts 1 à 2% uit van het droge gewicht van theebladeren, maar vormt wel 50% van de aminozuren die in thee aanwezig zijn. Het komt uitsluitend voor als vrij aminozuur, niet in proteïnen. Het effect van L-theanine op het menselijk lichaam zou wel eens één van de redenen kunnen zijn waarom groene thee zo’n gezonde drank is.

L-theanine is geen nieuwkomer in de medische wereld. Het stofje werd al in 1949 ontdekt door Dr. Yasuo Sakato en werd in 1964 in Japan goedgekeurd als voedingsadditief. L-theanine kan de bloed-hersenbarrière passeren en verhoogt het gehalte aan serotonine, dopamine en GABA in de hersenen. Daardoor heeft het een ontspannende, stress- en angstverminderende werking en wordt het vaak gebruikt als kalmeringsmiddel of slaapmiddel.

Het meditatie-effect • L-theanine verhoogt de activiteit van alfa-golven in de hersenen.

26


Alfa-golven zijn verantwoordelijk voor relaxatie. Het verhogen van de alfa-golven is één van de bekende effecten van meditatie. Suppletie met L-theanine veroorzaakt een dosisafhankelijke ontspannen, maar alerte gemoedstoestand, zonder verdovend effect. Deze ontspanning begint ongeveer 40 minuten na de inname. Hoewel groene thee veel cafeïne kan bevatten, wordt het vaak gebruikt als ontspannende drank. L-theanine blijkt het stimulerende effect van cafeïne tot op zekere hoogte te compenseren. • L-theanine vermindert lichamelijke en psychische stress. L-theanine ver-

Medisch dossier

laagt de hartslag en IgA in het speeksel als reactie op acute stress. Dit gebeurt door het temperen van het sympatisch zenuwstelsel. • L-theanine verlaagt de bloeddruk. Het bloeddrukverlagende effect van L-theanine is dosisafhankelijk. • Een combinatie van L-theanine (100mg) en cafeïne (40mg) verbetert het concentratievermogen.

L-theanine en hersenaandoeningen L-theanine werkt preventief en curatief bij neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer en Parkinson. Het beschermt tegen schade aan de zenuwcellen door neurotoxines die de ziekte van Parkinson veroorzaken. Het remt ook de vorming van amyloïd-bèta plaques, de plaquevorming die verantwoordelijk is voor de ziekte van Alzheimer. Het verhindert het afsterven van zenuwcellen als gevolg van deze plaquevorming en voorkomt de achteruitgang van het geheugen. Bovendien vermindert L-theanine de vorming van ontstekingsbevorderende stoffen en vrije radicalen die de hersenencellen aantasten.

L-theanine verhoogt de functie van gammadelta T-cellen, een eerstelijnsdefensie tegen microben en tumoren. Suppletie met L-theanine vermindert daardoor het voorkomen van verkoudheid en griep. Een verbeterde gammadelta T-cel functie draagt eveneens bij tot de preventie van kanker.

L-theanine en kanker L-theanine suppletie verhoogt de gevoeligheid van kankercellen voor chemotherapeutische medicijnen, zoals doxorubicin, idarubicin, cisplatin en irinotecanen en beschermt gezonde cellen tegen beschadiging door deze cytostatica. Het doet dit door een sterke antioxidantwerking en het behoud van de cellulaire glutathionniveaus, die zoals gezegd uiterst belangrijk zijn voor de immuniteit.

Veiligheid Uit een toxiciteitsstudie met hoge doses L-theanine blijkt dat er geen bijwerkingen, noch veranderingen in klinische en bloedparameters zijn bij extreem hoge doses tot 4000 mg/kg lichaamsgewicht per dag.

L-theanine en immuniteit Aanbevolen dosering L-theanine verhoogt de immuniteit en beschermt tegen griep en verkoudheid. Vooral in combinatie met het aminozuur L-cysteïne verbetert het de immuunfuncties. Het doet dit ondermeer door het glutathiongehalte te verhogen. Glutathion is een belangrijke stof voor de detoxificatie en de immuniteit. Het is een stof die door het lichaam slecht wordt opgenomen, dus elke andere voedingsstof die het glutathiongehalte verhoogt, kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de weerstand. De combinatie L-theanine + L-cystine verhoogt ook de aanmaak van antilichamen tegen het griepvirus.

Voor ontspanning: 200 mg L-theanine 2 à 3 maal per dag Voor een goede nachtrust: 200 mg Ltheanine, een half uur tot een uur voor het slapengaan Ter ondersteuning van chemotherapie: de dosering is speculatief, want er zijn nog geen humane studies gedaan. Een dosering van 400 tot 800 mg 3 x per dag kan zonder bezwaar genomen worden.

Waarschuwing: Ga nooit op eigen houtje experimenteren met hoge doses voedingssupplementen bij kanker en chemotherapie. Dit moet altijd onder toezicht van een orthomoleculaire arts gebeuren.

Besluit L-theanine is een veelbelovend en veilig supplement dat met succes kan ingezet worden bij stress, angst, onrust en slapeloosheid. Het heeft in dat geval hetzelfde effect als meditatie. Het grote voordeel van L-theanine ten opzichte van andere kalmeer- en slaapmiddelen is dat het je overdag niet versuft of slaperig maakt, maar je juist alert en geconcentreerd houdt. Het is daarom een uitstekend middeltje tijdens examens of stresserende vergaderingen, waarbij je je zenuwen de baas moet blijven, maar toch nog scherp uit de hoek wil komen. L-theanine is wellicht één van de redenen waarom groene thee de weerstand verhoogt en beschermt tegen Alzheimer en kanker. Elke dag een paar koppen kwaliteitsvolle groene thee bieden heel wat gezondheidsvoordelen, maar om optimaal te kunnen profiteren van het kalmerende effect, moet je L-theanine in supplementvorm nemen. Referenties:

1. Nathan PJ, Lu K, Gray M, Oliver C The neuropharmacology of L-theanine(N-ethyl-L-glutamine): a possible neuroprotective and cognitive enhancing agent. J Herb Pharmacother. 2006;6(2):2130. 2. Ito K, Nagato Y, Aoi N, et al. Effects of Ltheanine on the release of alpha-brain waves in human volunteers. Nippon Nogeikagaku Kaishi 1998;72:153-157. 3. Kimura K, Ozeki M, Juneja LR, Ohira H. L-Theanine reduces psychological and physiological stress responses. Biol Psychol. 2007 Jan;74(1):39-45. Epub 2006 Aug 22. 4. Yokogoshi H, Kobayashi M. Hypotensive effect of gammaglutamylmethylamide in spontaneously hypertensive rats. Life Sci 1998;62:1065-1068. 5. Kim TI, Lee YK, Park SG et al. l-Theanine, an amino acid in green tea, attenuates beta-amyloid-induced cognitive dysfunction and neurotoxicity: reduction in oxidative damage and inactivation of ERK/p38 kinase and NF-kappaB pathways. Free Radic Biol Med. 2009 Dec 1;47(11):1601-10. Epub 2009 Sep 16. 6. Einöther SJ, Martens VE, Rycroft JA, De Bruin EA. L-theanine and caffeine improve task switching but not intersensory attention or subjective alertness. Appetite. 2010 Apr;54(2):406-9. Epub 2010 Jan 15. 7. Takagi Y, Kurihara S, Higashi N et al. Combined administration of (L)-cystine and (L)-theanine enhances immune functions and protects against influenza virus infection in aged mice. J Vet Med Sci. 2010 Feb;72(2):157-65. Epub 2009 Nov 25. 8. Bukowski JF, Percival SS. L-theanine intervention enhances human gammadeltaT lymphocyte function. Nutr Rev. 2008 Feb;66(2):96-102. 9. Percival SS, Bukowski JF, Milner J. Bioactive food components that enhance gammadelta T cell function may play a role in cancer prevention. J Nutr. 2008 Jan;138(1):1-4. 10. Sugiyama T, Sadzuka Y. Theanine and glutamate transporter inhibitors enhance the antitumor efficacy of chemotherapeutic agents. Biochim Biophys Acta 2003;1653:47-59. 11. Sugiyama T, Sadzuka Y. Theanine, a specific glutamate derivative in green tea, reduces the adverse reactions of doxorubicin by changing the glutathione level. Cancer Lett 2004;212:177-184. 12. Borzelleca JF, Peters D, Hall W. A 13-week dietary toxicity and toxicokinetic study with l-theanine in rats. Food Chem Toxicol. 2006 Jul;44(7):1158-66. Epub 2006 Apr 26.


27

Toxiciteit In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar toxiciteit in onze voeding en milieu. De consument moet weten dat toxines ons lichaam overbelasten en dat deze moeten geëlimineerd maar liever voorkomen worden.

Meeroken verhoogt het risico op psychiatrische aandoeningen Dat roken en meeroken slecht zijn voor de gezondheid is ondertussen al meer dan voldoende aangetoond. Maar meeroken is blijkbaar ook slecht voor je mentale gezondheid. Blootstelling aan de sigarettenrook van anderen kan tot psychologische stress en depressie leiden en het risico op een opname in een psychiatrische instelling verhogen. Uit onderzoek blijkt dat 60% van de niet-rokers blootgesteld wordt aan sigarettenrook van anderen. Men kan dit objectief vaststellen door het cotininegehalte in het speeksel te meten. Cotinine is een biochemische marker van blootstelling aan nicotine. Hoe hoger het cotininegehalte in het speeksel, hoe hoger de blootstelling aan sigarettenrook. Dit varieert van onder de detectiegrens (≤0.05 μg/L) tot 14,99

µg/L. Men kan daaruit ook afleiden wie zelf rookt. Rokers hebben een cotininegehalte van 15,00µg/L of meer. In een Britse studie die onlangs online werd gepubliceerd in de Archives of General Psychiatry vond men een verband tussen hoge cotininegehaltes en psychologische stress. Mensen die het meest blootgesteld worden aan sigarettenrook hebben een 49% verhoogd risico op psychische stress vergeleken met mensen die niet meeroken. Het risico om in een psychiatrische instelling opgenomen te worden is bij deze meerokers bijna drie keer zo hoog (284%) en bij rokers bijna vier keer zo hoog (374%) dan bij niet-meerokers. De meeste meerokers in de studie waren mensen die in hun eigen huis werden blootgesteld aan

sigarettenrook, meestal van hun partner. In Groot-Brittannië geldt immers een algemeen rookverbod op publieke plaatsen. In België behoren tot nader order mensen die in cafés werken of er dagelijks vertoeven tot de risicogroepen. Een algemeen rookverbod kan het probleem voor een deel oplossen, maar het is van belang dat de bewustmakingscampagne daar niet stopt. Mensen die thuis roken en hun huisgenoten dagelijks blootstellen aan sigarettenrook, moeten beseffen dat ze daardoor schade berokkenen aan hun lichamelijke en mentale gezondheid. Vooral kinderen zijn heel gevoelig voor de gevolgen van meeroken. (HM) Referentie:

1. Hamer M, Stamatakis E, Batty GD. Objectively Assessed Secondhand Smoke Exposure and Mental Health in Adults: Cross-sectional and Prospective Evidence From the Scottish Health Survey. Arch Gen Psychiatry. 2010 Jun 7. [Epub ahead of print]

Antidepressiva verhogen het risico op een miskraam Het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op een spontane abortus. Dat is de conclusie die Canadese wetenschappers van de universiteit van Montreal online publiceerden

28


in de Canadian Medical Association Journal (CMAJ). Depressie of psychiatrische aandoeningen kunnen een negatieve impact hebben op de zwangerschap en de ontwikkeling van de baby.

Daarom worden vaak antidepressiva voorgeschreven aan zwangere vrouwen, ondanks de gekende bijwerkingen en risico’s. In een Canadese studie onderzocht men het effect van antidepressiva

Toxiciteit op het risico van een spontane abortus. Uit deze studie blijkt dat het gebruik van antidepressiva twee keer zoveel voorkomt bij vrouwen met een miskraam als bij vrouwen zonder miskraam. Het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op een spontane abortus met 68%. Voor bepaalde soorten antidepressiva en bij het gecombineerde gebruik van verschillende antidepressiva was het risico het hoogst: • SSRI’s (selectieve serotonine heropname remmers): 175% (of 75% verhoogd) • SNRI’s (selectieve norepinefrine heropname remmers): 211% (meer dan dubbel zo hoog) • Combinatie van verschillende soorten antidepressiva: 351% (meer dan drievoudig) Het is dus uiterst belangrijk om het gebruik van antidepressiva tijdens

de zwangerschap te vermijden. Vooral de hierboven genoemde en combinaties. Bespreek met een orthomoleculaire arts de mogelijkheden voor een veilig alternatief. (WF)

Meer info en uitgebreide adviezen: MN 13. Depressies - € 30

Walter O.M. Faché

DEPRESSIES EEN TOPJE VAN DE IJSBERG Actoren en het orthomoleculair behandelingsplan


Referentie:

Nakhai-Pour HR, Broy P, Bérard A. Use of antidepressants during pregnancy and the risk of spontaneous abortion. CMAJ. 2010 May 31. [Epub ahead of print]

Advies FIOW bij depressie • B-vitaminen: een hooggedoseerd B-complex • Vitamine B1: 100mg per dag • Vitamine B3: 100mg niacine 3 x per dag + 200mg niacinamide 1 x per dag • Vitamine B5: 200 à 1.000mg per dag • Vitamine B6: 100 à 500mg per dag • Foliumzuur: 800µg • Vitamine B12: 1.000µg • Vitamine C: 1 tot 3 gram per dag • Vitamine D: 2.000 à 5.000 IE per dag • Vitamine E: 400 à 800 IE gemengde tocoferolen per dag, waarvan minstens 200mg gamma-tocoferol • Zink: 15 tot 30 mg per dag • Magnesium: 500 à 1000mg per dag • Omega-3 vetzuren: 1400 mg EPA +1000 mg DHA per dag • GLA (gamma-linoleenzuur): 250 à 500mg

Wij wensen u van harte een gezond hart toe! Een gebalanceerde combinatie van essentiële vetzuren, vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en andere belangrijke orthomoleculaire stoffen.

Ondersteunt de doorstroming

Atherozol

Draagt bij tot een goede cholesterol Unieke nutriceutische formule

kwaliteitslabel

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

29

De achterkant van de waarheid

Guido Duerinckx

Motilium: Weet wat je neemt

H

eb je last van je maag? Voel je je misselijk? Een beetje opgeblazen? Brandend maagzuur? Neem dan motilium instant. Het is overal en altijd makkelijk in te nemen zonder water en het werkt snel en efficiënt.” Iedereen kent die reclame wel, die dagelijks op televisie verschijnt om je ervan te verzekeren dat je niet langer hoeft rond te lopen met maagklachten. Juist doordat dit middel dagelijks op tv gepromoot wordt, denken mensen dat het niet alleen veilig en effectief is, maar een must, iets om altijd op zak te hebben voor het geval dat... Is dat wel zo?

Wat is Motilium en waarvoor wordt het gebruikt?

Advies misselijkheid • Eet verse, biologische, zo min mogelijk bewerkte voeding • Eet geen bedorven voeding • Eet niet of slechts kleine, lichte maaltijden als je maag en darmen niet in orde zijn • Eet geen zware, vette maaltijden • Eet gedissocieerd: geen koolhydraten en eiwitten in dezelfde maaltijd

30


Motilium wordt gebruikt bij misselijkheid en braken, maagpijn met misselijkheid en een opgeblazen gevoel en bij brandend maagzuur. Het actieve bestanddeel is domperidon, dat de bewegingen van de maag en het eerste deel van de darm stimuleert en de passage van voedsel van de maag naar de darmen versnelt.

Misselijkheid en braken Misselijkheid en braken ontstaan doordat het braakcentrum in de hersenen wordt geprikkeld. De prikkels kunnen ergens vanuit de hersenen afkomstig zijn of van de maag en de darmen. Doordat Motilium ervoor zorgt dat het voedsel sneller naar de darmen gaat en de maag dus eerder leeg is, zullen misselijkheid en braakneigingen afnemen.

De vraag hierbij is of dat wel zo’n goed idee is. Er is namelijk een reden voor misselijkheid en braakneigingen. Vaak is dat bedorven voedsel of het feit dat je maag en darmen niet in orde zijn. Als het om bedorven voedsel gaat, komt het met behulp van Motilium gemakkelijker in je darmen, waar eventuele toxines in het bloed kunnen opgenomen worden. Niet bepaald een verbetering van de situatie. Als je maag en darmen niet in orde zijn, kan je beter niet eten of moet je misschien lichter verteerbare voeding eten. Motilium pakt ook in dit geval de oorzaak niet aan en kan de problemen op termijn nog verergeren.

Maagpijn met misselijkheid en een opgeblazen gevoel Een opgeblazen gevoel met misselijkheid kan ontstaan als de bewegingen

De achterkant van de waarheid

van de maag en darmen stilliggen. Hierdoor blijft het voedsel in de maag en komt het niet of te langzaam in de darmen terecht. Motilium zal ook in dit geval inderdaad uitkomst bieden, maar weer niet de oorzaak aanpakken, waardoor het probleem zich zal blijven voordoen en je dus telkens opnieuw zal aangewezen zijn op het gebruik van dit geneesmiddel.

Brandend maagzuur Brandend maagzuur of zuuroprispingen worden vaak onterecht aanzien voor een teveel aan maagzuur. Er worden dan maagzuurremmers of antacida voorgeschreven. Maar zuuroprispingen zijn dikwijls een teken van te weinig maagzuur of onvoldoende enzymen. Het voedsel wordt daardoor niet voldoende verteerd en blijft langer in de maag. Onverteerd voedsel is zuur, vandaar dat het vaak als een teveel aan maagzuur wordt beschouwd. Maagzuurremmers doen in dat geval meer kwaad dan goed. Motilium kan het voedsel sneller naar de darmen duwen, maar dat betekent dat het onverteerd in de darm terecht komt, waar het kan gaan gisten of rotten. Geen goede oplossing dus.

Bijwerkingen van Motilium De belangrijkste bijwerkingen zijn: • darmkrampen (logisch als onvoldoende verteerd of bedorven voedsel in de darmen komt) • borstvorming bij mannen en het opzwellen van de melkklieren bij vrouwen. Er kan ook melk uit de borsten vloeien (het middel wordt trouwens gebruikt om lactatie te stimuleren) en de menstruatie kan ontregeld worden of uitblijven. • overgevoeligheid: huiduitslag en galbulten

•

•

bewegingsstoornissen of extrapyramidale verschijnselen. Dit zijn parkinsonachtige symptomen, zoals stijve spieren, beven, moeite met lopen of praten, rusteloosheid, plotselinge spiertrekkingen. Baby’s tot één jaar zijn zeer gevoelig voor deze bijwerking! verhoogd risico op hartritmestoornissen, plotselinge duizelingen, kortstondig bewustzijnsverlies. Dit komt vooral voor bij mensen met een aangeboren hartritmestoornis: verlengde QT-interval. Zij mogen absoluut geen motilium nemen.

Interactie met andere medicijnen Ritonavir, een middel tegen HIV, verhoogt de hoeveelheid domperidon in het bloed. Hierdoor kunnen de werking en bijwerkingen van Motilium toenemen. Bij combinatie van domperidon met één van de volgende medicijnen, ontstaat een verhoogd risico op hartritmestoornissen, plotselinge duizelingen of kortstondig bewustzijnsverlies: amiodaron, arseentrioxide, chloorpromazine, chloroquine, cisapride, claritromycine, disopyramide, droperidol, erytromycine, haloperidol, ibutilide, kinidine, methadon, pentamidine, pimozide, procaïnamide, sotalol, terfenadine en thioridazine.

Zwangerschap en borstvoeding De veiligheid van Motilium tijdens de zwangerschap is niet voldoende bewezen. Het gebruik ervan is net als alle andere medicijnen af te raden wanneer je zwanger bent. Motilium komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht en kan bij de baby ongewenste effecten op het zenuwstelsel geven en een verhoogd risico op aanvallen en hartritmestoornissen.

Advies maagpijn • Eet gedissocieerd: geen koolhydraten en eiwitten in dezelfde maaltijd • Kauw je voedsel goed • Eet vezelrijke voeding • Gebruik spijsverteringsenzymen bij elke maaltijd • Gebruik betaïne HCl, citroenzuur of molkosan bij te weinig maagzuur • Vermijd koolzuurhoudende drank, koffie, alcohol, sterk gekruid voedsel • Vermijd pijnstillers • Vermijd stress • Beweeg elke dag minstens 30 minuten (een wandeling na de maaltijd verbetert de spijsvertering en de peristaltiek)

Advies maagzuur • Eet gedissocieerd: geen koolhydraten en eiwitten in dezelfde maaltijd • Kauw je voedsel goed • Eet vezelrijke voeding • Gebruik spijsverteringsenzymen bij elke maaltijd • Gebruik betaïne HCl, citroenzuur of molkosan bij te weinig maagzuur • Vit U verzacht onmiddellijk! In kolen zit vit U; een koolsapdrankje doet wonderen. Besluit Motilium is geen veilig middel en zou niet gepromoot mogen worden in reclamespots op televisie als een ‘snoepje’ om de gevolgen van een verkeerd voedingspatroon ongedaan te maken. Als je op de juiste, orthotarische manier eet, zal je zelden of nooit last hebben van maagklachten. Bij het ouder worden verloopt de spijsvertering minder vlot door een gebrek aan enzymen en maagzuur. Het gebruik van spijsverteringsenzymen, betaïne HCl, citroensap of molkosan kunnen dan verlichting geven van eventuele maagklachten. Referenties:

1. Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers 2. Bijsluiter Motilium 3. Food and Drug Administration


31

Het Faché instituut leeft In deze rubriek houden wij u op de hoogte van wat reilt en zeilt in en rond het Faché Instituut.

Symposium “Dishormonie” Natuurgeneeskundige aanpak van hormonale disbalans bij vrouwen en mannen

O

p zaterdag 12 juni 2010 vond in het prachtige Kurhotel op het strand van Scheveningen een nieuwe editie plaats van het jaarlijkse “Nature by the Sea” symposium van Energetica Natura, RP Vitamino Analytic en Nutramin. Het thema van dit jaar was de verstoring van het hormonale evenwicht of, zoals de titel van het symposium het zo mooi uitdrukt: dishormonie. Het belang van het hormonale evenwicht werd behandeld door vier prominente sprekers, elk met hun eigen specialisatie.

Hormoonschommelingen of verstoringen van de hormoonbalans hebben een niet te onderschatten invloed op de stemming, het libido, het algemene welbevinden en de vruchtbaarheid. Hormonale problemen kunnen bij de vrouw leiden tot endometriose, borstcysten, osteoporose, vleesbomen, enz. Bij de man zijn prostaataandoeningen het meest hormoongerelateerd. Wat minder bekend is, is dat een disbalans van de hormonen ook een heel aantal ziektebeelden kan veroorzaken, die niet meteen met hormonen worden geassocieerd: depressie, vermoeidheid, hoofdpijn, verminderd geheugen, gewichtsproblemen, vochtretentie, spijsverteringsstoornissen, ... Uw hoofdredacteur, Walter O.M. Faché, mocht de spits afbijten. Hij behandelde de theoretische kant van de geslachtshormonen in zijn voordracht “Onderliggende oorzaken, mechanismen en dosissen in de disbalans van geslachtshormonen bij mannen en vrouwen”. Faché legde de nadruk op het belang van hormonen bij elk biochemisch proces in ons lichaam en hoe hormoondeficiënties en/of -dominanties tot een versnelde veroudering en allerlei ziektebeelden kunnen leiden. Hij toonde aan dat de balans tussen de verschillende hormonen belangrijker is dan de absolute waarden. Hij waarschuwde ook voor de gevaren van hormoonsubstitutie therapie (HRT) met synthetische hormonen, omdat het toedienen van één bepaald hormoon een disbalans creëert, wat het probleem nog veel erger maakt. Hij gaf ook natuurlijke, orthomoleculaire adviezen om de hormoonproductie en -balans in het lichaam te optimaliseren met de juiste voeding, leefstijl en suppletie

32


met orthomoleculaire, lichaamseigen stoffen. Bovendien gaf hij een veilig en natuurlijk alternatief voor het toedienen van synthetische hormonen: een natuurlijke hormoonsubstitutie therapie met DHEA en Pregnenolon, de precursors van de geslachtshormonen. De volgende spreker was Drs. Ralf Abels, doctorandus in de sportwetenschappen en biologie. Hij is de oprichter van RP Vitamino Analytic BV, het ISO-gecertificeerde laboratorium dat in Nederland, België en Duitsland analyses uitvoert betreffende de microbiologische en immunologische toestand van de darm. Abels sprak over “Interne en externe mediatoren die het vrouwelijke en mannelijke hormoonsysteem disreguleren en neurotransmitters onderdrukken”. Hij gaf een algemeen overzicht van de hormonen, hun functies en deficiëntiesymptomen, maar legde vooral de nadruk op de rol van darmstoornissen (zoals het prikkelbare darmsyndroom) en ‘stille inflammatie’, maar ook stress en nutriëntendeficiënties bij de verstoring van het endocriene systeem. Tot slot gaf hij ook aan hoe je met laboratoriumanalyses immunologische, microbiologische en cellulaire oorzaken van hormonale stoornissen kan opsporen en welke producten daarbij therapeutisch ingezet kunnen worden. Na de lunch kwam Dr. Paul Musarella aan het woord. Dr. Musarella is anti-aging en esthetisch arts, orthomoleculair en natuurarts. Hij is de directeur van de privékliniek Aestetica Europa in Zeist en bestuurslid van de DSAAM (Dutch Society of Anti-Aging Medicine). Musarella sprak over “De vrouw in dishormonie, mogelijkheden in de praktijk”, met de nadruk op de typisch vrouwelijke hormonale klachten menopauze en

Nieuw bij het FIOW: De opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde op DVD’s Nu reeds verkrijgbaar: premenstrueel syndroom. In zijn voordracht namen de hormonen oestrogeen, progesteron en testosteron een centrale plaats in. Hij behandelde de functies, symptomen bij tekort en bij overmaat, de balans tussen de verschillende hormonen en de therapeutische toepassingen. Ook de schildklier en DHEA kwamen aan bod. Helaas moest Dr. Musarella wegens tijdgebrek zijn boeiende voordracht voortijdig afsluiten, waardoor enkele voorziene topics niet meer behandeld konden worden. Dr. Hubert Prinsen sloot het symposium af met “De link tussen oestrogeendominantie en prostaatproblemen”. Dr. Prinsen is Drs. in de Biologie (specialiteit dierkunde), Dr. in de genees-, heel- en verloskunde en Drs. in de wetenschappen van het leefmilieu en heeft net als Walter Faché meer dan 30 jaar ervaring in de orthomoleculaire geneeskunde. Hij behandelde de andropauze, de tegenhanger van de vrouwelijke menopauze, die gekenmerkt wordt door een leeftijdsgebonden afname van het testosterongehalte bij de man. Een daling van het testosteron en een stijging van het oestrogeen bij de ouder wordende man veroorzaakt oestrogeendominantie, die een rol speelt bij het metabool syndroom, seksuele disfunctie, kaalheid, een toename van het abdominaal vet (buikvet) en visceraal vet (tussen de organen) en vooral bij prostaatvergroting - en kanker. Om af te sluiten gaf Dr. Prinsen nog mee welke orthomoleculaire stoffen gebruikt kunnen worden voor de preventie én behandeling van oestrogeendominantie, andropauze en prostaathypertrofie. (HM)

Een glas champagne en een cadeautje voor elke deelnemer vormden een perfecte afsluiter van deze zeer geslaagde dag. Een goede raad voor de afwezigen: mis het volgend jaar niet!

Walter O.M. Faché

NATUURGENEESKUNDIGE AANPAK VAN HORMONALE DISBALANS BIJ VROUWEN EN MANNEN

Onderliggende biochemische actoren, mechanismen, dosissen en adviezen in de disbalans van geslachtshormonen


De problematiek van de geslachtshormonen laat zich niet gemakkelijk inperken tot een voordracht van anderhalf uur. Daarom heeft Walter Faché een volledige monografie aan dit onderwerp besteed. Monografie 91 “De natuurgeneeskundige aanpak van hormonale disbalans bij mannen en vrouwen” is een orthomoleculaire uitdieping van de voordracht compleet met schema’s en adviezen. Te bestellen bij FIOW. Prijs: e35

Module 2 & 3

De mondelinge lessen van de professionele opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde gaan steeds door in de congreszaal van het Faché Instituut in Laarne. Voor vele mensen is het echter niet vanzelfsprekend om deze lessen bij te wonen, omwille van tijdsgebrek, andere verplichtingen en de afstand. Daarom bieden wij vanaf nu de mondelinge lessen integraal op DVD samen met de syllabussen te koop aan. De DVD’s kunnen ook gebruikt worden als herhalingslessen, om bepaalde stukken uit de cursus beter te begrijpen, als opfrisser, … Volgende cursussen zullen op DVD uitgebracht worden: • Eerste jaar: Module 2 & 3 • Tweede jaar: Module 4, 5 & 6 • Vijfde jaar: Module 16, 17 & 18

16 DVD’s met een totaal van 64 lesuren Orthomoleculaire voeding in vier delen

Orthomoleculaire terreinen in vier delen

1. Nieuwe denkwijze 2. Orthomoleculaire voeding 3. Supernutritie, een potentiële strategie tot bevordering van gezondheid en preventie van ziekte 4. Verstandig gebruik van voedingssupplementen, misbruik, toxicologie

1. Inflammatoire terreinen: eicosanoïden 2. Oxidatie-reductie terreinen: vrije radicalen 3. Het immuniteitsterrein 4. Basisbioregulatie terrein

Wie Module 2 + 3 aanschaft, kan voortaan kiezen tussen drie mogelijke formules: 1. Schriftelijke cursus + bijwonen van de mondelinge lessen - € 1180 2. Schriftelijke cursus + schriftelijke begeleiding - € 1180 3. Schriftelijke cursus + DVD’s - € 1280 De DVD’s zijn ook apart verkrijgbaar: • € 490 voor de 16 DVD’s zonder syllabus • € 250 voor de 16 DVD’s voor cursisten die Module 2 en 3 al gevolgd hebben Bestellen: 09/369 06 42 of [email protected] of www.fache-instituut.be Modules 4, 5 & 6 zijn binnenkort beschikbaar. Modules 16, 17 & 18 worden in het najaar tijdens de mondelinge cursus van het vijfde jaar opgenomen.


33

Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.

Omega-3 vetzuren en vis tegen gehoorverlies bij ouderen

De consumptie van meervoudige onverzadigde vetzuren blijkt een rol te spelen bij het gehoorverlies dat optreedt bij het ouder worden (presbycusis). Australische wetenschappers

verzamelden de gegevens van 2956 deelnemers van 50 jaar of ouder die vijf à zeven jaar gevolgd werden. Daaruit blijkt dat bij een hoge inname van alle omega-3 vetzuren 11% minder gehoorverlies voorkomt en bij een hoge inname van de langeketen omega-3 vetzuren (EPA en DHA) 24% minder. De deelnemers die 2 of meer porties vis per week aten, hadden een 42% verminderd risico op het ontwikkelen van gehoorverlies, vergeleken met diegenen die minder dan 1 portie vis per week aten. De progressie

of vooruitgang van gehoorverlies werd eveneens aanzienlijk verminderd bij een consumptie van 1 à 2 porties vis per week. De onderzoekers zijn van mening dat het verhogen van omega-3 vetzuren in de voeding, door meer vis te eten of supplementen te nemen, het ontstaan van gehoorverlies bij het ouder worden kan voorkomen of vertragen. (PVM) Referentie:

Gopinath B, Flood VM, Rochtchina E, McMahon CM, Mitchell P. Consumption of omega-3 fatty acids and fish and risk of age-related hearing loss. Am J Clin Nutr. 2010 Jun 9. [Epub ahead of print]

Radiografie van de tanden verdubbelt het risico op schildklierkanker De schildklier is heel vatbaar voor het ontstaan van kanker door bestraling. Blootstelling aan hoge doses ioniserende straling, zoals X-stralen, is de enige met zekerheid vastgestelde oorzaak van schildklierkanker. Radiografie van de tanden, een veelvuldig toegepaste diagnostische techniek en een bron van lage dosis straling, wordt vaak onderschat als gevaar voor de schildklier en wordt zelfs geassocieerd met een verhoogd risico op schildklierkanker. Een verhoogd risico op schildklierkanker wordt gevonden bij tandartsen, tandartsassistenten en personeel dat met X-stralen werkt. Bovendien wordt blootstelling aan

34


radiografie van de tanden gelinkt aan hersenen speekselkliertumoren. Britse onderzoekers ontdekten onlangs dat blootstelling aan radiografie van de tanden het risico op schildklierkanker verdubbelt, waarbij het risico groter wordt bij herhaalde blootstelling. Zij waarschuwen daarom dat radiografie van de tanden moet worden gereserveerd voor specifieke gevallen en niet gerechtvaardigd

is als onderdeel van een (jaarlijks) routine onderzoek, zeker niet bij kinderen. (HM)

Advies FIOW Vraag je tandarts geen foto’s van je tanden meer te nemen als onderdeel van het jaarlijkse onderzoek. Laat tandradiografie alleen toe indien echt noodzakelijk. Referentie:

Memon A, Godward S, Williams D, Siddique I, Al-Saleh K. Dental x-rays and the risk of thyroid cancer: a case-control study. Acta Oncol. 2010 May;49(4):447-53.

Orthotrends

Seleniumsuppletie tijdens de zwangerschap verlaagt postnatale depressie

Postnatale depressie is een veelvoorkomende complicatie bij de geboorte van een kind. Het is belangrijk om deze aandoening te voorkomen, aangezien het een negatieve impact heeft op zowel de moeder als de baby, maar ook op de rest van het gezin. Er is in verschillende wetenschappelijke studies een verband aangetoond tussen een ontoereikende voeding en nutriëntentekorten van de moeder tijdens en na de zwangerschap en een verhoogd voorkomen van postnatale depressie. Omega-3 vetzuren hebben totnogtoe de meeste aandacht gekregen. Uit talrijke onderzoeken blijkt

dat een lage inname van omega-3 vetzuren de kans op postnatale depressie aanzienlijk verhoogt. Ook een typisch westers dieet en een tekort aan de B-vitaminen, foliumzuur, ijzer, zink en calcium verhogen het risico op postnatale depressie. Iraanse wetenschappers toonden recent aan dat dagelijkse suppletie met 100µg selenium vanaf het begin van de zwangerschap tot aan de bevalling niet alleen de bloedwaarden van selenium verhoogt, maar ook postnatale depressie aanzienlijk verlaagt. Hieruit blijkt nog maar eens het belang van een goede voeding en een verhoogde behoefte aan nutriënten tijdens de zwangerschap. (WF) Referenties:

Advies FIOW Voorkom postnatale depressie door een gezond voedingspatroon (Voedingsdriehoek Faché) tijdens de gehele zwangerschap en extra aanvulling van nutriënten. Vooral een hooggedoseerde multi en omega-3 vetzuren zijn van belang, niet alleen voor de ontwikkeling en de gezondheid van de baby maar ook voor de lichamelijke en mentale gezondheid van de moeder, zodat deze ten volle kan genieten van het moederschap.

Walter O.M. Faché

ZWANGERSCHAP LACTATIE EN ORTHOMOLECULAIRE VOEDING

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA

1. Mokhber N, Namjoo M, Tara F et al. Effect of supplementation with selenium on postpartum depression: a randomized double-blind placebocontrolled trial. J Matern Fetal Neonatal Med. 2010 Jun 8. [Epub ahead of print] 2. Leung BM, Kaplan BJ. Perinatal depression: prevalence, risks, and the nutrition link--a review of the literature. J Am Diet Assoc. 2009 Sep;109(9):1566-75.

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

Meer info en meer suppletietips: MN 22. Zwangerschap, lactatie en orthomoleculaire voeding - e35

Vitamine B6 en B12 tegen depressie Een rapport dat onlangs online gepubliceerd werd in de American Journal of Clinical Nutrition onthult een verlaagd risico op het ontwikkelen van depressie bij mannen en vrouwen die grotere hoeveelheden vitamine B6 en B12 consumeren. Onderzoekers van het Medisch Centrum van de Rush Universiteit in Chicago volgden 3503 65-plussers gedurende 12 jaar. Uit hun studie blijkt dat de deelnemers met hogere innamen van vitamine B6 en B12 uit

voeding en suppletie minder depressieve symptomen vertoonden over de hele periode. Elke bijkomende 10mg vitamine B6 en elke bijkomende 10µg vitamine B12 zorgde voor een extra 2% verminderd risico op het ontwikkelen van depressie. Het gunstige effect kwam vooral van suppletie met B6 en B12, voeding alleen liet geen significante bescherming zien. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat vitamine B12 slecht geabsorbeerd wordt uit voeding en daardoor een lage biologische beschikbaar-


35

Orthotrends heid heeft, vooral bij ouderen. Ook de absorptie van vitamine B6 uit de voeding kan door verschillende factoren verstoord worden (anticonceptiepil, corticosteroïden, alcohol, darmaandoeningen, ...). Er werd geen verband gevonden met foliumzuur, in tegenstelling tot andere onderzoeken. Dit komt waarschijnlijk doordat het vooral een tekort aan foliumzuur is dat geassocieerd wordt met depressie en dat een absoluut foliumzuurtekort in deze populatie niet voorkwam. Een tekort aan vitamine B12 is verantwoordelijk voor een neurologisch syndroom dat ondermeer depressieve symptomen omvat. De actieve vorm van vitamine

B6, pyridoxal 5’-fosfaat is een cofactor in de synthese van serotonine, de neurotransmitter die een belangrijke rol speelt bij de stemming. (PVM)

Meer info en uitgebreide adviezen: MN 13. Depressies - € 30 Referentie:

Walter O.M. Faché

DEPRESSIES EEN TOPJE VAN DE IJSBERG Actoren en het orthomoleculair behandelingsplan


Skarupski KA, Tangney C, Li H et al. Longitudinal association of vitamin B-6, folate, and vitamin B-12 with depressive symptoms among older adults over time. Am J Clin Nutr. 2010 Jun 2. [Epub ahead of print]

Tai Chi (chih) als antidepressivum groepen lieten na 10 weken dezelfde verbetering van hun depressie zien. Diegenen die Tai Chi chih therapie kregen waren echter veel stressbestendiger. Zij vertoonden ook een betere levenskwaliteit en een betere cognitieve functie (beter geheugen en minder fouten in een uitvoerende test). Zelfs C-reactief proteïne, een ontstekingsmarker, was verlaagd bij de Tai Chi chih groep.

Tai Chi bestaat uit een opeenvolging van meestal zachte, ronde bewegingen die rustig en vloeiend uitgevoerd worden. Deze bewegingen, die afkomstig zijn uit de Oosterse vechtkunst, houden het lichaam soepel en gezond. Het rustige tempo verhoogt de concentratie en is een vorm van natuurlijke meditatie. Onderzoekers ontdekten onlangs dat naast antidepressiva een bijkomende therapie met Tai Chi chih een gunstig effect heeft op depressie bij ouderen. Minder dan de helft van depressieve patiënten reageert gunstig op antidepressiva. Deze patiënten moeten andere vormen van therapie krijgen. Tai Chi chih is een verkorte vorm van Tai Chi, die uit slechts 20 bewegingen bestaat en gemakkelijker aan te leren is op een kortere termijn. In het onderzoek kregen depressieve ouderen naast een antidepressivum gedurende 10 weken ofwel twee uur per week Tai Chi chih therapie, ofwel twee uur per week gezondheidslessen. Beide

36


Redactioneel commentaar In plaats van het antidepressivum zou men beter een orthomoleculaire therapie hebben toegepast. De resultaten zouden dan ongetwijfeld nog beter zijn geweest, zonder de gevaarlijke bijwerkingen van antidepressiva. Toch is het een heel interessant onderzoek, dat het belang bevestigt van de connectie tussen lichaam en geest en daarmee ook de therapeutische mogelijkheden van Tai Chi onderstreept. Mensen die Tai Chi willen volgen voor de gunstige gezondheidseffecten moeten echter opletten dat de lesgever bekwaam is. Tai Chi is veel meer dan zomaar wat bewegingen, bovendien zit er een hele filosofie achter. Alleen correct uitgevoerde en consequente oefeningen leiden tot een verbluffende vitalisering van lichaam en geest en kunnen stress en ziekte bestrijden. (HM) Info Tai Chi lessen door Jean-Marie Willems bij Shambalah in Buggenhout, elke woensdag om 20:00u. (www.shambalah.be) Referentie:

New Clinical Drug Evaluation Unit (NCDEU) 50th Anniversary Meeting: Abstract 5, Session II. Presented June 16, 2010.

In de donkere herfst-en wintermaanden is zorg dragen voor je immuunsysteem van groot belang. Koude, vocht, wind en gebrek aan zonlicht maken dat we ons snel moe en futloos voelen. Daarom is het zinvol om je immuunsysteem een serieuze boost te geven. Het immuunsysteem werkt als een soort ‘interface’ tussen mens en omgeving: wanneer de weerstand vermindert, kan het lichaam niet optimaal reageren op indringers. Een goede immuniteit is tenslotte als een levensverzekering voor een gezond en vitaal leven.

Geef je immuunsysteem meer weerstand

COLOSTRUM FORTE

IMMUNOMAX AHCC

CAT’S CLAW PURE

IS UW WEERSTAND PARAAT?

EEN STERKER AFWEERSYSTEEM DANKZIJ JAPANSE PADDESTOELEN

EEN ECHTE MUST VOOR EEN OPTIMALE AFWEER

De eerste melk, die binnen de 24 tot 48 uur van een moederdier wordt afgenomen, staat bekend als ‘biest’ of ‘colostrum’. Deze gelige, transparante ‘supermelk’ bevat naast groeistoffen zeer veel afweerstoffen. Onderzoek toont aan dat koecolostrum identiek is aan de menselijke variant, maar 40 keer krachtiger; het bevat 86% IgG(Immunoglobuline). Het is de belangrijkste afweerstof in het lichaam, met méér vitamines, mineralen en glycoproteïnen én minder vetten en suikers dan in normale voeding.Colostrum stimuleert de spijsvertering, herstelt de darmflora en ruimt opgestapelde afvalstoffen op. Colostrum Forte is verkrijgbaar in capsules en bevat: breedspectrum colostrum met BIO-lipide coating, haver met Beta Glucaan, olijfblad en lactoferrine.

Aan de frontlinie van ons afweersysteem staan ‘Natural killer’ cellen (NK cellen). Deze bouwen mee aan een actief immuunsysteem dat voortdurend waakzaam is om ontspoorde cellen tegen te gaan. In 1984 ontdekten Japanse wetenschappers het actieve bestanddeel AHCC (Active Hexose Correlated Compound). Het product Immunomax bevat een hoge concentratie van het organische, actieve bestanddeel AHCC met polysacchariden en glycoprotëinen uit Shiitake en Maitake. Uit onderzoek blijkt dat de aanmaak van NK cellen met 20 procent wordt verhoogd door dit AHCC bestanddeel. Immunomax is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK.

De belangrijkste actieve stoffen van Cat’s Claw, van deze houtige klimplant uit het regenwoud van Peru, zijn de oxindolalkaloïden, die worden onttrokken aan de binnenschors. Indianen gebruiken Cat’s claw al eeuwenlang omwille van zijn positieve werking op het immuunsysteem en zijn optimalisering van de darmfunctie. Cat’s Claw Pure van Nataos bevat het hoogst beschikbare gehalte aan alkaloïden, die een gunstig effect hebben op de circulatie en ons afweersysteem stimuleren om schadelijke en lichaamsvreemde stoffen te vernietigen. Cat’s Claw is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

Voor meer informatie:

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.nataos.com

In volgend nummer Acne Acne wordt meestal beschouwd als een ‘jeugdprobleempje’ of iets dat gewoon bij de puberteit hoort. Toch zijn er ook veel volwassenen die met deze huidaandoening kampen. Dat kan gaan van een zeer milde tot een ernstige, hardnekkige vorm van acne. Wat zijn

Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialiste, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid.

de oorzaken van acne en wat kan je doen om het te voorkomen én

Hoofdredactie/Eindredactie

te behandelen?

Walter OM Faché, hoofdredacteur Hilde Maris, adjunct-hoofdredacteur

Natuurlijke cosmetica

Kernredactie

Het grote voordeel van natuurlijke schoonheidsproducten is dat ze beter werken en geschikt zijn voor mensen met acne, eczeem of een allergiegevoelige huid. Natuurlijke schoonheidsproducten bevatten stoffen die de huid herkent als voedsel en waar ze dus werkelijk iets mee kan. Deze stoffen werken immers in harmonie met de huid. We zetten enkele veelvoorkomende ingrediënten van natuurlijke schoonheidsproducten en hun werking voor u op een rijtje.

Winterhanden en -voeten

Vormgeving, productie en druk

Walter OM Faché Hilde Maris Pieter Van Melckebeke Danny Coppens Stijn De Pauw Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be Hilde Maris [email protected]

FIOW

Iedereen heeft in de winter al wel eens last van koude handen en voeten, vooral buitenshuis. Wie echter last heeft van winterhan-

© Copyright 2010 ISSN 1379-8383

Walter OM Faché, Directeur Faché Instituut

Kerkstraat 103 9270 Laarne

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Philippe Gerard, Apr. Hilde Maris, Voedingsdesk. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Mark Bottu , Dr. Med. Frans Fermon , Dr. Med. Guido Duerinckx Lies Helsloot Pieter Van Melckebeke Annemie Vermeiren Sara De Clerck, Voedingsdesk.

Advertenties

Uitgever

Secretariaat/Advertenties

Larenhoeve, Kerkstraat 103 9270 Laarne. Tel +32 09 3690642 Fax +32 09 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.fache-instituut.be

Hoe abonneren?

Betaling geldt als enige abonnering. Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 50 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 54 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Prijs per nummer: € 8,80 (België) € 9,50 (Nederland) Uitgeverij Publi Media Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van ziektepreventie, voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij sporten en ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

den en -voeten weet dat een paar dikke sokken en handschoenen geen soelaas bieden. Wat zijn winterhanden en -voeten, waardoor worden ze veroorzaakt en hoe kunnen we ze voorkomen?

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.

38


Agenda Faché Instituut Nieuw bij het FIOW: Workshops

O

m tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar praktijkgerichte adviezen, starten wij dit najaar met een reeks workshops, waarin suppletie centraal staat. We beginnen met een reeks van drie inleidende algemene workshops en gaan daarna verder met telkens een ander ziektebeeld of gezondheidsprobleem.

Inleidende algemene workshops Vrijdag 17 september 2010 (16-18u) - Alles wat je moet weten over voedingssupplementen

Vrijdag 22 oktober 2010 (16-18u) Orthomoleculaire basissuppletie

Vrijdag 17 december 2010 (16-18u) Breedspectrum Preventiestrategie FIOW

De werkzaamheid van een voedingssupplement is afhankelijk van de kwaliteit en de samenstelling van het supplement. Het is daarom enorm belangrijk om te weten waar je moet op letten bij de aankoop van supplementen. Welke firma’s hebben betrouwbare, kwaliteitsvolle producten? Welke vorm is het beste? Welke dosis moet er minimaal inzitten? Wat mag er niet in zitten? Welke combinaties moeten vermeden worden? Al deze vragen en meer worden beantwoord aan de hand van voorbeelden.

Voor een goede gezondheid is naast een orthotarische voeding een orthomoleculaire basissuppletie nodig die ons lichaam voorziet van de essentiële nutriënten die in onze voeding vaak ontoereikend zijn. Deze basissuppletie bestaat uit: • een goede multi • vitamine C • essentiële vetzuren We overlopen welke firma’s goede preparaten hebben en evalueren deze kritisch. Wat zijn de plusen minpunten? Welk preparaat is het meest geschikt in welke omstandigheden? Welke vorm is het best opneembaar? ...

Om een optimale gezondheid te behouden of te verkrijgen en een doeltreffende preventiestrategie toe te passen, kan naast de orthotarische voeding en de basissuppletie een aantal breedspectrum orthoceuticals worden ingezet. Dit zijn supplementen die een gunstig effect hebben op meerdere lichaamsfuncties en heel het metabolisme beïnvloeden. Zij voorkomen niet één bepaald ziektebeeld, maar alle degeneratieziekten. Voorbeelden van dergelijke breedspectrum orthoceuticals zijn vitamine D, vitamine K, coënzym Q10, L-carnitine, alfa-liponzuur, probiotica, spijsverteringsenzymen, ... Ook hier ligt de nadruk op de praktische adviezen: welk product? welke vorm? welke dosis? ...

Behandeling van specifieke gezondheidsproblemen In 2011 starten we met een reeks specifieke workshops waarin telkens één bepaald ziektebeeld of gezondheidsprobleem wordt behandeld. De data en onderwerpen van deze workshops worden later meegedeeld.

Locatie: Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne Prijs: € 20 per workshop / € 50 voor de drie workshops samen Inschrijven: 09/369 06 42 of [email protected] Schrijf tijdig in, want het aantal plaatsen is beperkt!

De Visolie

N E N N O G E B S I L A A M E L L A WAARMEE HET Levertraan van de noordpool vormt reeds duizenden jaren een wezenlijk onderdeel van het Noorse erfgoed. Nordic Naturals eert die traditie door zich volledig te wijden aan pure en authentieke levertraan.

1910

---

-

Door volledig betrokken te zijn van vangst

--

- --

------------

-------

-- - - - -

tot eindproduct, kunnen we er voor zorgen dat elke fles alleen de omega-3 bevat die uw kinderen nodig hebben en geen van de toxines die ze niet nodig hebben.

-- - --

-

- -- - - - - --

-

2010

- - ---

-

he Kabeljauw 100% Wilde Arctisc

-

ENDE PRIJSWINN SMAAK CHEMISCHE VERWERKING? Absoluut niet.

- - --------

--

NATUURLIJK EVENWICHT VAN OMEGA'S? Altijd. GEZUIVERD? Beslist.

-

Nordic Natural heeft het MSC-keurmerk voor duurzame vis Meer weten? Bel CompleMed 059 27 07 53 • [email protected] • www.complemed.be Exclusief verkrijgbaar bij de betere dieet- en natuurwinkels

De ORAC score De kracht van vers, levend voedsel

Recommend Documents