De opbrengst van „Opbrengstgericht Werken‟ 21 september 2011 Yvonne Leenders
Juffrouw Marieke, op weg naar school…..
Iedere landelijke onderwijsvernieuwing of - verandering vraagt van leraren….
Meerdere landelijke onderwijsinnovaties vragen van leraren….
Hoe lang gaat dit goed ……
Belangrijk aandachtspunt voor vandaag: …. Niet doorstapelen, maar puzzelen over je „core business‟
leerkracht leerling
doelen
aanbod
Even kennismaken: Sander, groep 8
De rol van de groep en meester Henk …
Wat doet meester Henk dan?
Meester Henk is een pedagoog en een didacticus en daardoor slaagt hij erin: • De juiste hulp op het juiste moment te bieden • Het activiteitenaanbod aan te sluiten op de stand van zaken van de ontwikkeling van Sander
Met andere woorden: Meester Henk denkt en werkt vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen
Inspelen op onderwijsbehoeften van leerlingen Onderscheid pedagogische en didactische behoeften van leerlingen
Vanaf dag 1 erbij!!!!!!!
Landelijke ontwikkelingen • Veel aandacht voor „Handelingsgericht Werken‟ • Werken met groepsplannen, 1-zorgroute • Meer aandacht voor het omgaan met moeilijk gedrag • Veel aandacht voor de kwaliteit van het taal/lees- en rekenverbetertraject • Continuïteit: VVE, POVO
Hier gaat het om:
De kwaliteit van de interactie tussen leerkracht en leerling(en)
“Wij hebben een sterk team, we halen eruit wat er in zit, de kwaliteit van ons onderwijs is goed…”
Hoe weet u dat…?
Omdat we „Opbrengstgericht werken‟ Kijk maar …..
Waar staan we…..?
Hoe staan we erin…. Gedachten en meningen van leerkrachten doen ertoe! •
• • • • • • •
Opbrengstgericht werken? Dat gaat alleen maar over taal/lezen, rekenen en toetsresultaten. Leren lezen is vooral een kwestie van rijping Een kind met zo’n thuissituatie, daar kun je niet veel van verwachten en moeten we onze doelen op aanpassen. Ik heb als leerkracht erg mijn best gedaan. Meer kan ik niet doen. Als ik doe wat er in de methode staat, komt het heus wel in orde De resultaten bij ons op school vallen nog wel mee, als je het vergelijkt met ….. We steken te veel tijd in taal en rekenen, dit gaat ten koste van de andere vakken Het directe instructiemodel is onuitvoerbaar in mijn klas
Opbrengstgericht werken: Van wegen wordt een varken niet vetter …
Wat is „Opbrengstgericht werken‟ 1. De inspectie: Opbrengstgericht Werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. 2. Kohnstamm: Meetgestuurd onderwijs is een vorm van onderwijs waarbij betrokkenen – leraren, schoolmanagers én leerlingen – zich in hun taakuitvoering laten leiden door uitkomsten van (vorderingen)metingen 3. Onderwijsraad: Bewust, systematisch en cyclisch werken aan het streven van maximale opbrengsten. Het betreft: a.
(cognitieve) resultaten van kinderen
b.
sociaal-emotionele resultaten
c.
tevredenheid van ouders, leerlingen en vervolgonderwijs
Samen werken aan verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs Resultaten Wat het oplevert
Processen Wat je doet: Vakmanschap
Persoon Wie je bent en wat je overtuiging is
HGW = OGW
HGW & OGW : De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant
Handelingsgericht werken…transparantie 1) Evalueren, verzamelen en analyseren van gegevens
6) Uitvoeren van het handelingsplan/ groepsplan realiseren
plannen
5) Uitwerking van een handelingsplan / groepsplan
waarnemen
begrijpen
2) Signaleren van specifieke onderwijsbehoeften in relatie tot doelen 3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften 4) Clusteren van gegevens
Denken en werken vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen
Wat hebben leerlingen nodig om doelen te bereiken?
Het proces • Stap 0
Doelen stellen: wat willen we met deze leerlingen bereiken?
• Stap 1
Verzamelen gegevens (Waarnemen)
• Stap 2
Analyseren gegevens (Begrijpen): Wat zien we? Welke verklaringen hebben we hiervoor? Wat zijn onze conclusies?
• Stap 3
Plan van aanpak uitwerken, gebruik makend van effectieve aanpakken (Plannen)
• Stap 4
Plan van aanpak uitvoeren (Realiseren)
• Stap 5
Begin weer bij stap 1
>>>
Met het team scherp krijgen:
• Wat moet er gebeuren op groepsniveau? • Wat moet er gebeuren op leerling-niveau?
Datamuur op groepsniveau Groep 4 t/m 8 Voortgezet technisch lezen
Woorden lezen DMT A/B
Woorden lezen DMT C
Woorden lezen DMT D/E
Tekst lezen AVI boven niveau
Instructie onafhankelijk Verkorte instructie Leerlingen:
Instructiegevoelig Basisinstructie Leerlingen:
Instructieafhankelijk Verlengde instructie Leerlingen:
Tekst lezen AVI op niveau
Instructiegevoelig Basisinstructie Leerlingen:
Instructiegevoelig Basisinstructie Leerlingen:
Instructieafhankelijk Verlengde instructie Leerlingen:
Tekst AVI onder niveau
Instructie afhankelijk Verlengde instructie Leerlingen:
Instructie afhankelijk Verlengde instructie Leerlingen: 34
Instructieafhankelijk Verlengde instructie Leerlingen:
A-B
C
D-E
Instructieonafhankelijk
Instructiegevoelig
Instructieafhankelijk
Cassidy Sebastiaan Koen Bram Lisa Filip Maartje Lotte Kim Rick Hayelom Gijs Thomas Heather Joey
Sarah Arianne Jennifer Ricardo Romee Arys Renske
Julius Marije Damian
35
Datamuur > groepsplan A-B
C
D-E
Instructieonafhankelijk Verkorte instructie
Instructie-gevoelig Basisinstructie
InstructieAfhankelijk Verlengde instructie
Basisstof Verrijken Verdiepen
Basisstof
Basisstof – Herhalen (kern van de basisstof) – Extra tijd
36
Subgroep 1 Standaard aanbod + aanvullend(e) doelen
Subgroep 2 Standaard aanbod + aanvullend(e) doelen
Basisgroep Standaardaanbod
De organisatie
Extra groep Eigen aanbod (eigen doelen)
Het groepsplan Namen Instructiegevoelige leerlingen: …… …… ….. ….. Etc. Instructieafhankelijke leerlingen: …… …… ….. ….. Etc. Instructieonafhankelijke leerlingen: …… …… Etc.
Doel
Inhoud
Aanpak
Organisatie
Evaluatie
Differentiatie-model Start van de les: doel van de les. Basisinstructie Zelfstandige verwerking Instructie onafhankelijke groep
Instructie en begeleide inoefening
Zelfstandige verwerking
Verlengde Instructie
Instructiegevoelige groep
Instructie afhankelijke groep Zelfstandige verwerking
Feedback
Feedback
39 Gezamenlijke feedback / Afsluiting
Samengevat …. Opbrengstgericht werken op schoolniveau Doelen voor leerlingen: goede leesresultaten
Doelen voor leerkrachten: uitvoering leesonderwijs
Groepsplan Monitoring:
Teambijeenkomsten Scholing / netwerken Coaching / klassenconsultatie
meten, observeren, gesprekken
Analyse en verklaring Interventies Groepsplan
Borging: leesverbeterplan, taalbeleidsplan
Cyclus 3-4 x per jaar op schoolniveau
Op leerlingniveau •
Leerlingen iedere les een helder doel voor ogen geven: Wat gaan we doen? Hoe gaan we dit doen? Wat kunnen we daardoor aan het einde van de les?
•
“Je merkt dat kinderen meer greep krijgen op waar ze mee bezig zijn.”
Evalueren met de kinderen >>>
Op leerkrachtniveau “Ik heb vooral geleerd om essentiële zaken goed aan bod te laten komen.”
• Wat wil ik met deze groep dit jaar bereiken? • Wat moet er in ieder geval aan bod komen om dit te realiseren? • Hoe speel ik hierbij in op verschillen tussen leerlingen? • Welke initiatieven moet ik hiervoor nemen? • Hoe organiseer ik dit in de groep? >>>
Op schoolniveau: “Het betekende dat we een aantal dingen anders zijn gaan doen” • • • •
Meer tijd voor taal/lezen en rekenen Werken met een strakke planning Lessen goed voorbereiden Lessen gestructureerd aanpakken (directe instructie) >>>
“Het vraagt veel van mensen. Maar je krijgt er ook veel voor terug!” -
Hogere leeropbrengsten Minder gedragsproblemen Meer samenwerking in het team Vertrouwen bij ouders Plezier bij kinderen
Yvonne Leenders
[email protected]
Nog vragen?
45
