Handleiding Workshops BT2
1
versie 20-01-2010
Inleiding Dit document geeft een overzicht van de inhoud van de workshops die aangeboden worden ter ondersteuning van het leertraject voor de opleiding tot Basketball Trainer niveau 2. De cursist krijgt in de workshops de handvaten aangereikt, waarmee hij in de praktijk aan de slag kan. De in de workshops gepresenteerde opdrachten dragen bij om de beginnende (assistent) trainer/coach op een gerichte wijze op BT2 niveau op te leiden. Daarbij haken de workshops in op de vereiste kennis en vaardigheden die een trainer/coach op niveau 2 nodig heeft om goed te kunnen functioneren (zie voor de formele eisen: de Proeven van Bekwaamheid). Een cursist op niveau 2 wordt opgeleid tot assistent-trainer/coach. Dit betekent formeel dat hij onder verantwoordelijkheid van een trainer een team begeleidt en assisteert tijdens trainingen en wedstrijden. Om deze rol goed te kunnen vervullen, zal hij zich de in deze opleiding naar voren gebrachte competenties en de bijhorende kerntaken van basketballtrainers eigen moeten maken. Drie punten van aandacht 1) De invulling van de workshops hangt in sterke mate af van de inbreng van de cursist. Van de cursist wordt nadrukkelijk verwacht dat hij zich voorbereidt op iedere workshop. Dit houdt in dat de cursist een aantal leervragen bedenkt met betrekking tot het onderwerp van de workshop en deze een week voor aanvang van de workshop inlevert bij de expert, die de workshop verzorgt. De expert zal in de workshop op deze vragen terugkomen. 2) Iedere cursist schrijft na de workshop een reflectieverslag dat aansluit bij het POP van de cursist: Hierin kan hij/ zij onder meer terugkomen op: • Wat liep er volgens de cursist goed in de workshop? • Voldeed de workshop aan mijn verwachtingen; wat waren mijn verwachtingen? Wat heb ik, als deelnemer, er van geleerd? • Maar bovenal: Heb ik antwoord gekregen op mijn vragen? Zo ja hoe ga ik die verwerken in de praktijk? 3) De opdrachten die in de workshops worden aangegeven (of door de expert worden gegeven) moeten schriftelijk worden uitgewerkt en vormen een belangrijk onderdeel van het leertraject. Principe van een workshop De meeste workshops tijdens deze BT2-opleiding zijn praktijk-workshops, dus in de sportzaal met sportkleding, zodat iedereen actief kan deelnemen. Tijdens de workshops komen de leervragen van de cursisten aan de orde. De opdrachten worden uitgewerkt in een verslag en dienen later uitgewerkt op papier terug te komen in het portfolio. De opbouw van de workshop is in het algemeen; De uitleg van de techniek / tactiek en het laten ervaren ervan door de cursist. Het aanbod en de toepassing van de techniek / tactiek in didactische werkvormen (oefenstof). Het inspelen op gestelde vragen. De oefeningen dienen te voldoen aan de context van: toepassen in spelsituaties. werken in wedstrijdvormen Inhoud van de Workshops Workshop 1 Het geven van trainingen en Sportgezondheidsleer / Conditieleer Workshop 2 Basis fundamentals Workshop 3 Coaching / Communicatie en intervisie bijeenkomst Workshop 4 Offense Workshop 5 Defense Workshop 6 Intervisie bijeenkomst De volgorde van de workshops kan variëren. Alle workshops worden binnen een periode van maximaal zes maanden aangeboden. Duur van de Workshops • •
5 workshops van 3 uur per workshop. Intervisie 4 uur (mede afhankelijk van het aantal cursisten).
Handleiding Workshops BT2
2
versie 20-01-2010
Workshop 1: Het geven van trainingen en Sportgezondheidsleer / Conditieleer Voorbereiding De cursist dient zich voor te bereiden op de eerste workshop door van te voren minimaal twee leervragen te presenteren, waarop hij tijdens de workshop antwoord wil krijgen. Stuur deze een week voor aanvang van de eerste workshop naar de expert. Deze leervragen en de reflecties moeten terugkomen in zijn verslaggeving en dus in het portfolio. Inhoud Deze workshop is op gedeeld in een theoretisch en een praktisch stuk. De cursisten wordt verzocht om in sportkleding en op sportschoeisel te verschijnen, zodat ze actief kunnen deelnemen. Het doel van deze workshop is om sporters te leren training geven en te begeleiden op een verantwoorde, gezonde manier. Onderwerpen: Leren training geven
Hoe bouw je een training op (arbeid – rust verhouding). Welke oefenvormen gebruik je en welke aanwijzingen geef je? • Hoe leren spelers? • Verantwoordelijkheden en taken van de lesgever. • Kenmerken van een goede les. • Training geven volgens voorbereide trainingsindeling (Lesgeefformulier). • Oefen/leerstof op verschillende manieren kunnen aanbieden (methodische aanpak). • Onderscheid tussen techniek, tactiek en spelinstructie.
Algemene sportoriëntatie
• • • • •
Leren sporters begeleiden
N.a.v. de opgegeven stof leren hoe je sporters moet begeleiden. Normen en waarden, afspraken nakomen, respect tonen, zijn thema’s die aan de orde komen. Hoe ziet een veilige, leuke en leerzame training er uit? Leeft het, loopt het, lukt het en leert het (de 4 L’s)?
Sportgezondheidsleer Conditie
Uitleg begrip: Motorische eigenschappen > Kracht, lenigheid, snelheid, coördinatie en beweeglijkheid. • Uitleg begrip: energielevering en productie ATP en lactaat • Uitleg begrip: relatie conditie en gezondheid.
Training en presteren
Verschillende typen van leiderschap. Verschillende vaardigheden van de trainer. Categorieën in de sport en sportvormen. Verschillende redenen voor sportdeelname. Leeftijdspecifieke kenmerken.
•
• •
Prestatiebepalende factoren Warming Up – Cooling Down (wetmatigheden van training)
Onderwerpen uit: Basisvaardigheden in sport- en bewegingsactiviteiten 2 SB 301
Het lichaam
• • • • •
Menselijk lichaam. Bloedsomloop. Bewegingsapparaat – botten. Gewrichten. Spieren.
Leeftijd – jeugd
•
Indeling leeftijdsgroepen en risico’s.
Gezonde leefwijze
• •
Voeding en leefstijl. Hygiëne.
Handleiding Workshops BT2
Sportletsels
Literatuur Aanbevolen
3
versie 20-01-2010
Acute letsels EHBO = afzonderlijke module met aandacht voor o.a.: • Eerste hulp bij sportongevallen o.a.: verstuikingen. • Wat doe je wel en wat vooral niet? • Chronische letsels. • Preventie van letsels (veiligheid). • Waar komen de meeste blessures voor? • Welke blessures zijn dat en hoe ga je als trainer om bij terugkeer van deze sporter?
NBB Reader Leidinggeven. NBB Reader Sportgezondsheidsleer Beschikbaar via de website www.basketball.nl
NBB Praktijkboek Technisch Basketball Te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
Basisvaardigheden in sport- en bewegingsactiviteiten 2 SB 301 Hoofdstuk 3.3. t/m blz. 134 Hoofdstuk 3.5. t/m blz. 166 Uitgeverij Angerenstein Te bestellen via vakboekhandel, ISBN
Handleiding Workshops BT2
4
versie 20-01-2010
Opdrachten Workshop 1 Na afloop van de workshop krijgt de cursist de volgende opdrachten mee, die moeten worden toegevoegd aan het portfolio: 1.
Beschrijf op welke wijze je eigen vereniging of een andere vereniging georganiseerd is t.a.v. het geven van trainingen en het begeleiden van wedstrijden. Aandachtspunten: • teamindeling • jeugd-, verenigingsbeleid. • opleidingen / deskundigheidsbevordering • beoordelingen spelers / trainers etc • vervoersschema • enz.
2.
Geef (op aanwijzing van een hoger gekwalificeerde trainer) 3 trainingen (of delen van) en reflecteer met de onderstaande punten. Gebruik het Lesgeefformulier en voeg dat toe aan je portfolio. • Wat liep goed tijdens die training of onderdeel van deze training? En waarom? • Welke onderdelen van die training of onderdeel van deze training liepen minder goed? En waarom? • Wat heb jij daarvan geleerd? • Vraag feedback aan de hoger gekwalificeerde trainer in een verslag met je eigen reflectie.
3.
Observeer 1 training van de hoger gekwalificeerde trainer op het gebied van methodiek. Aandachtspunten: • Is er een lesvoorbereidingsformulier gemaakt? Ja of nee, indien ja, wat is je mening over dit formulier ? • Is de opbouw van de les voldoende? Motiveer je antwoord. • Zijn er voldoende leerpunten in de les ingebouwd? Motiveer je antwoord. • Komen de taken van een goede trainer voldoende naar voren? Motiveer je antwoord.
4.
Geef op basis van een lesvoorbereidingsformulier van de hoger gekwalificeerde trainer een deel van een training.
5.
Beschrijf op welke wijze jij, maar ook spelers, tijdens de trainingen omgaan met veiligheid en hygiëne en hoe ieder zich houdt aan de afgesproken regels. Aandachtspunten: • Vanuit oogpunt van de vereniging • Gemaakte afspraken met spelers en ouders
6.
Blessures en preventie, hoe je ga daarmee om? Benoem een aantal basketbalblessures en werk er eentje uit naar de regels van de EHBO.
7.
Maak een kort verslag van je leervragen op het gebied het geven van trainingen.
8.
Maak een kort verslag van je leervragen Sportgezondheidsleer en Conditieleer.
9.
Werk eventueel door de expert aangegeven aanvullende opdracht(en) uit.
Handleiding Workshops BT2
5
versie 20-01-2010
Workshop 2: Basisfundamentals Voorbereiding De cursist dient zich voor te bereiden op deze workshop door van te voren minimaal twee leervragen te presenteren, waarop hij tijdens de workshop antwoord wil krijgen. Kijk ook goed of de stof die wordt aangeboden voor jou van toepassing is. De leervragen en wat je daarmee hebt gedaan (reflectie) dienen terug te komen in je portfolio Inhoud Workshop Basisfundamentals is een praktijk-workshop, waarbij voorbeelden worden gegeven in een sportzaal. Aan de cursisten wordt verzocht om in sportkleding en op sportschoeisel te verschijnen, zodat ze actief kunnen deelnemen. Het doel van deze workshop is allereerst om het nut en de noodzaak te benadrukken van het werken aan fundamentals met spelers die beter in basketball willen worden. Onderwerpen Loopscholing
Grondvormen van bewegen: met name springen, hardlopen, mikken, jongleren (zie: http://www.peterschimmel.nl/Leerlijnenbewegingsonderwijs.pdf)
Ballhandling
5 verschillende loopvormen die de agility kunnen verbeteren 5 verschillende loopvormen die "snelle voeten" stimuleren Algemene balvaardigheid 5 verschillende trucjes met de bal waarbij de bal de grond niet raakt 5 verschillende trucjes met de bal waarbij gedribbeld wordt op de plaats
Dribbelen
Basistechniek dribbel Hoge en lage dribbel Dribbelstart Crossover dribbel Reverse dribbel Speed dribbel
Stoppen/Passen/Vangen
Jumpstop 2-tellenstop Pivoteren om de bal te beschermen (front-pivot, reverse pivot) Triple threat Algemene vangtechniek Chestpass Bouncepass Pushpass Baseballpass
Schieten
Setshot (uitgebreide uitleg techniek van het setshot van voetenstand t/m vingerstand)
Lay up Standaard lay-up rechts en links Lay-in (fingerroll) Powermove Bewegen zonder bal
Vrijlopen (v-cut, in-out) Snijden (zoals na een pass, bij een backdoor, etc.) Square up (“Face the basket”)
Rebounding
Boxing-out Beschermen van de bal bij het afvangen Knipmesbeweging
Handleiding Workshops BT2
1 – 1 aanvallend
Literatuur Aanbevolen
6
Triple threat Jab-step Shot fake Cross-step
NBB Reader Basisfundamentals Beschikbaar via de website www.basketball.nl
NBB Praktijkboek Technisch Basketball Te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
Spelregelboekje NBB Mini Spelregelboekje NBB Beide te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
versie 20-01-2010
Handleiding Workshops BT2
7
versie 20-01-2010
Opdrachten Workshop 2 Na afloop van de workshop krijgt de cursist de volgende opdrachten mee, die moeten worden toegevoegd aan het portfolio: 1.
Bestudeer, demonstreer en beschrijf de correcte uitvoering van de hieronder genoemde fundamentals. Demonstreer de uitvoering aan je praktijkbegeleider, schrijf de feedback op die je gekregen hebt, verbeter je uitvoering op de details die door de praktijkbegeleider worden aangegeven. Verwerk dit alles in een kort verslag ondertekend door je praktijkbegeleider: - triple threat - lay-up - cross-over dribbel - v-cut - chest-pass - cross-step - box-out
2.
Geef een deel van een training waarin je een fundamental aanleert aan een groep basketballers. Introduceer en leid de opbouw hiertoe. Zorg ervoor dat per oefening voor de sporters dat deze ‘loopt, lukt en dat de speler ook leert’. Laat je praktijkbegeleider feedback geven over de vooruitgang van de spelers gedurende de oefeningen. Verwerk deze feedback in je verslag en reflecteer erop.
3.
Maak een kort verslag van de leervragen ten aanzien van basisfundamentals.
4.
Werk eventueel door de expert aangegeven aanvullende opdracht(en) uit.
Handleiding Workshops BT2
versie 20-01-2010
8
Workshop 3: Coaching / Communicatie en intervisiebijeenkomst Voorbereiding De cursist dient zich voor te bereiden op deze workshop door van te voren minimaal twee leervragen te bedenken en te versturen naar de expert, een week voor aanvang van de workshop. Dit zijn vragen die betrekking hebben op de praktijk van de cursist en het onderwerp van de workshop. Deze leervragen en de reflecties daarop moeten terugkomen in het portfolio. Inhoud Deze workshop is een theoretische workshop waarbij aan de hand van praktische voorbeelden uitleg gegeven wordt over de verschillende onderwerpen. Doel van deze workshop is om meer inzicht te krijgen in het begeleiden van wedstrijden. Daarnaast staat er een deel van deze workshop in het teken van intervisie. Tijdens de intervisie kunnen de cursisten een beroep doen op elkaar om mee te denken over problemen/vraagstukken vanuit hun eigen situatie van lesgeven en begeleiden (het leertraject).Neem dus je portfolio mee, voorzien van de opdrachten uit workshop 1 en 2.
Onderwerpen Coachen
•
Het begeleiden van teams voor, tijdens en na de wedstrijd en het begeleiden van een speler / ster. Eenvoudige vormen van spelregels
Communicatie
• •
Waarden en normen, naleven van omgangsregels Respect voor tegenstander en scheidsrechter(s)
Intervisie
• •
Bespreken portfolio Uitwerken casus in kleine groepen (daarna presentatie cursisten). Zie workshop 6!!!
Literatuur Aanbevolen
•
NBB Reader Coaching Beschikbaar via de website www.basketball.nl
Spelregelboekje NBB Mini Spelregelboekje NBB
recente versie recente versie
Beide te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
Handleiding Workshops BT2
9
versie 20-01-2010
Opdrachten Workshop 3 Na afloop van de workshop krijgt de cursist de volgende opdrachten mee, die moeten worden toegevoegd aan het portfolio: 1.
Laat minimaal 2 wedstrijden die je (deels) zelf coacht observeren door bv. je praktijkbegeleider en voeg een verslag toe van degene die jou observeert. Aandachtspunten kunnen zijn; • Communicatie coach – arbiters • Communicatie coach – speler(s) • Communicatie coach – tegenstander(s) • Communicatie coach – coach van de tegenpartij • Communicatie coach – jurytafel Maak zelf ook een reflectieverslag van de wedstrijden. • Wat liep goed tijdens de wedstrijd? En waarom? • Welke onderdelen verliepen minder goed? En waarom? • Wat heb jij van de wedstrijden geleerd?
2.
Geef aan in een verslag hoe je ervoor zorgt dat de sporters op tijd, op de juiste plaats en in correcte kleding op het veld staan voor een wedstrijd.
3.
Houdt een voorbespreking tijdens de wedstrijd, begeleidt de sporters tijdens de wedstrijd en houdt een nabespreking. Geef aan in een verslag op welke wijze je dit aanpakt en uitvoert.
4.
Geef aan hoe je alle formaliteiten rond een wedstrijd afhandelt en voeg een sheet toe van de wedstrijd die je (deels) hebt gecoacht.
5.
Welke verenigingsactiviteiten of teamactiviteiten worden binnen jouw vereniging georganiseerd en welke rol heb jij gespeeld binnen deze activiteit? Uit het reflectieverslag moet blijken dat je hebt meegewerkt aan de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van de activiteit. Voeg een reflectieverslag en/of draaiboek van de activiteit toe (het liefst voorzien van een handtekening van iemand uit je club). Deze opdracht is van essentieel belang voor het behalen van je PvB 2.3
6.
Maak een kort verslag van de leervragen ten aanzien van coachen en/of communicatie.
7.
Werk eventueel door de expert aangegeven aanvullende opdracht(en) uit.
Handleiding Workshops BT2
10
versie 20-01-2010
Workshop 4: Offense Voorbereiding De cursist dient zich voor te bereiden op deze workshop door van te voren goed na te denken over vragen aangaande de offense van zijn team. Schrijf minimaal 2 vragen op en stuur die naar de expert, een week voor aanvang van de workshop. Ook kan de cursist de leervragen via zijn leercoach stellen. Deze leervragen en de reflecties moeten ten behoeve van het leertraject terugkomen in zijn verslaggeving. Inhoud Deze workshop is een praktijk-workshop waarbij voorbeelden gegeven worden in een sportzaal. Deelnemers let op: Sportkleding meenemen. Doel van de workshop is om meer inzicht te krijgen in de aanvallende systemen en principes. Onderwerpen Techniek/Tactiek
• • •
• • Literatuur Aanbevolen:
De uitvoering en opbouw van eenvoudige aanvallende aspecten van het basketballspel Hoe de onderliggende eenvoudige technieken (fundamentals) van deze aanvallende aspecten ( offense) te onderscheiden zijn en aan te leren De uitvoering en opbouw van eenvoudige (voorbereidende) tactieken van het basketballspel met gebruikmaking van de aanvallende aspecten. De opbouw is van: 1–0 1–1 2–0 2 – 1 etc. Fastbreak Principes zone-aanval
NBB Reader Offense Beschikbaar via de website www.basketball.nl
NBB Praktijkboek Technisch Basketball Te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
Handleiding Workshops BT2
11
versie 20-01-2010
Opdrachten Workshop 4 Na afloop van de workshop krijgt de cursist de volgende opdrachten mee, die moeten worden toegevoegd aan het portfolio: 1.
Welke belangrijke aanvalsprincipes hanteer je tegen een zone verdediging? Werk een voorbeeld uit van een aanval tegen een zone verdediging en geef aan waarom. Maak gebruik van diagrammen!
2.
Welke belangrijke aanvalsprincipes hanteer je tegen een strakke man to man verdediging (er is geen helpside)? Maak gebruik van diagrammen!
3.
Maak een verslag over het onderwerp de fastbreak en geef minimaal 2 kenmerken van deze break?
4.
Begeleid een lesdeel tijdens een training voor een bepaalde subgroep (bv. het aanleren van een oefenvorm specifiek voor guards, forwards of centers). Maak een verslag.
5.
Maak een kort verslag van de leervragen ten aanzien van offense.
6.
Werk eventueel door de expert aangegeven aanvullende opdracht(en) uit.
Handleiding Workshops BT2
12
versie 20-01-2010
Workshop 5: Defense Voorbereiding Lees van te voren de onderwerpen die aan bod komen. Bedenk dan 2 vragen die je in je dagelijkse praktijk, bij je eigen team terugziet. Mail die tijdig naar de expert. Ook kan de cursist de leervragen via zijn leercoach stellen. Deze leervragen en de reflecties moeten terugkomen in zijn verslaggeving. Inhoud Deze workshop is een praktijk-workshop waarbij voorbeelden gegeven worden in een sportzaal. Deelnemers aan deze workshops worden verzocht om in sportkleding en op sportschoeisel te verschijnen, zodat ze actief kunnen deelnemen. Onderwerpen Defense
Man-to-Man •
1-1 Stance (lichaamspositie) Verdedigen speler met bal Verdedigen van de dribbelaar (Slides) Verdedigen speler zonder bal Verdedigingsrebound
•
2–2 Verdedigen van de Give and Go (Jump to the ball principe) Verdedigen van het Ball Screen (Side Screen) Fighting over the top ( Meegaan met de eigen aanvaller voor het screen langs) Slide ( Meegaan met de eigen aanvaller achter het screen langs) Switch ( Het overnemen van de ander aanvaller)
•
3–3 Verdedigen van Screen away ( Fighting – Sliding - Switching)
•
4–4 Shell drill ( Ball side – Help side principles)
•
5–5 Principes van een Zône-verdediging. 2 – 1 – 2 opstelling 1 – 2 – 2 opstelling 1 – 3 – 1 opstelling 2–3 opstelling
Literatuur Aanbevolen
NBB Reader Defense Beschikbaar via de website www.basketball.nl
NBB Praktijkboek Technisch Basketball Te bestellen via de NBB webshop, www.basketballtotaal.nl
Handleiding Workshops BT2
13
versie 20-01-2010
Opdrachten Workshop 5 Na afloop van de workshop krijgt de cursist de volgende opdrachten mee, die moeten worden toegevoegd aan het portfolio: 1.
Beschrijf de “Shell Drill” in eigen woorden. Maak gebruik van diagrammen!
2.
Beschrijf één zone verdediging (2-1-2, 1-2-2,1-3-1 of 2-3) in eigen woorden. Maak gebruik van diagrammen! Wat zijn de zwakke en sterkte punten van bovengenoemde verdediging.
3.
Maak een kort verslag van de leervragen ten aanzien van defense.
4.
Werk eventueel door de expert aangegeven aanvullende opdracht(en) uit.
Handleiding Workshops BT2
versie 20-01-2010
14
Workshop 6: Intervisiebijeenkomst Voorbereiding De cursist dient zich voor te bereiden op deze intervisiebijeenkomst: Zorg dat het Portfolio op orde is. Inhoud Deze workshop is een theoretische workshop. Tijdens de intervisiebijeenkomst worden de portfolio’s gepresenteerd en vindt een laatste screening plaats door de leercoach(es) van dit document in relatie tot de beoordelingscriteria van de PvB’s. Tijdens deze workshops kunnen de cursisten een beroep doen op elkaar om mee te denken over problemen/vraagstukken vanuit hun eigen situatie van lesgeven en begeleiden (het leertraject). De cursist neemt zijn portfolio mee, voorzien van de opdrachten uit workshop 1 t/m 5.
Onderwerpen Intervisie
• •
•
•
Presentaties portfolio’s onderling (elkaar bevragen etc.) Bespreking portfolio met de leercoach. Is het portfolio op orde en voldoet deze aan alle voorwaarden? Check beoordelingscriteria portfolio PvB 2.2 en PvB 2.3 Aanleveren (deel van een) te geven training (gebruik standaard lesgeefformulier) welke gegeven gaat worden tijdens het praktijk PvB 2.1 en doornemen van deze training met de leercoach. Bespreken vervolg en afronding van de cursus.
Organisatie bijeenkomst Bij deelname van 8 kandidaten met één leercoach Per portfoliogesprek of presentatie is maximaal 20 minuten beschikbaar. De wisseling is maximaal 5 minuten. Portfoliogesprek Kandidaat 1
Presentatie Kandidaat 2 Kandidaat 3 Kandidaat 4 Kandidaat 5 Kandidaat 6 Kandidaat 7 Kandidaat 8
wissel
Portfoliogesprek Kandidaat 2
Presentatie Kandidaat 3 Kandidaat 4 Kandidaat 5 Kandidaat 6 Kandidaat 7 Kandidaat 8 Kandidaat 1
wissel
Portfoliogesprek Kandidaat 3
Presentatie Kandidaat 4 Kandidaat 5 Kandidaat 6 Kandidaat 7 Kandidaat 8 Kandidaat 1 Kandidaat 2
In dit roulatiesysteem komt iedereen in gesprek met zijn leercoach en krijgt iedere kandidaat de kans om zijn portfolio te presenteren aan de andere cursisten, die desgewenst feedback mogen geven. Het staat de expert vrij om een eigen organisatievorm te bedenken. Belangrijk is dat er ondersteuning wordt geboden bij het ontwikkelen van de competenties door met de cursist te reflecteren op zijn/haar ontwikkeling. De leercoach heeft uiteraard tijdens de tussentijdse portfoliogesprekken de mogelijkheid gehad om het leerproces bij te sturen. Het is aan te bevelen dat de leercoach ook gesprekken voert met de praktijkbegeleider.