REPORTAGE
REPORTAGE
Start-ups en snelle groeiers om in de smiezen te houden:
DE NIEUWE GERARDS, ANTONNEN, WIMMEN EN FRITSEN Er borrelt, bruist en broedt van alles in Eindhoven. De stad is één grote kraamkamer. FRITS presenteert met trots: de top tien van start-ups en rappe groeiers om in de gaten te houden (en een getipte handvol die we ook dikke kansen toedichten! Dat het hart van Brainport ook volgens de Britse financiële autoriteit Foreign Direct Investment Index van de Financial Times een uitgelezen plek is om te investeren in de toekomst, wisten we stiekem al, maar de wereldwijde erkenning voor ‘onze’ rijzende ster is een prettige pluim.
SAPIENS: Michel Decré, Hubert Martens en Sjaak Deckers
TEKST: MARIE-JOSÉ DEKKERS FOTO’S: GERARD VAN HAL
START-UPBOOTCAMP: VAN NUL TOT HONDERD IN ZES MAANDEN Op de 11e van de 11e 2013 (‘We zijn nog steeds Brabanders, hè’) ging de 040-editie HighTechXL echt aan de gang. Uit de 250 sollicitaties startten tien streng geselecteerde toppers in de gezamenlijke ruimte boven het wellness center op de High Tech Campus Eindhoven: negen nationaliteiten, tafels vol laptops en tablets, whiteboards vol bedrijfsschema’s, één retro Pacman-speelkast. En vooral de 150 gepokte, gemazelde en gelouterde mentoren met een wereldwijd netwerk om bang van te worden, die hun kostbare tijd en geld investeren in de volgende generatie. Met de ongezouten steun en intensieve begeleiding van de techpreneurs in de netwerkhub accelereren de starters in een half jaar naar volle-bak-gas-geven, met als hoogtepunt Demo Day. Op 21 februari pitchten de XL’ers hun plannen in het Evoluon. Hun publiek: een dragon’s den vol potentiële investeerders. Ka-tching! Er zit zelfs al een tweede bootcamp in de pijplijn.
024
start_ups.indd 2-3
V
ooral op de High Tech Campus Eindhoven, Strijp-S en de universiteitscampus van de TU/e zijn tal van gedreven techneuten, nerds, uitvinders en commerciële m/v’s bezig om succesvolle businesses uit de Brabantse zandgrond te stampen. We hadden de lijstjes dus met gemak kunnen verdubbelen en vertrippelen, maar nu hebben we nog genoeg kanshebbers over voor de editie van volgend jaar. Daar willen we dan dolgraag ook vrouwennamen in tegenkomen, want die moet je nu nog met een ledlampje zoeken in het start-up- en groeierscircuit. Is broeden dan toch een mannending?
CIVOLUTION: Alex Terpstra
025
25-02-14 21:53
REPORTAGE
REPORTAGE
De tien hightech start-ups 2014 INTRINSIC-ID Wie: Pim Tuyls en Geert-Jan Schrijen. Waar: High Tech Campus Eindhoven, verkoopkantoren bij Silicon Valley, in Japan en Korea. Wat: Begonnen in 2008 als spin-out van Philips. Bedenkt en maakt beveiligingsoplossingen voor data in mobiele apparaten, systemen en cloud, gebaseerd op Hardware Intrinsic Security™. HIS haalt geheime sleutels uit de fysische productieverschillen op atoomniveau van een chip. Het principe is een soort elektronische vingerafdruk voor apparaten. Topproduct is Saturnus, dat hard- en software slim combineert om data en bedrijfsbestanden in Dropbox te beschermen. www.intrinsic-id.com
SORAMA Wie: Oprichter en directeur Rick Scholte is ook de uitvinder van de gepatenteerde technologie achter de geluidscamera/ meetrobot. Waar: Strijp-S. Wat: Krachtig wapen tegen geluidsvervuiling. Brengt geluid en trillingen in bewegend 3D-beeld. Tot op de micrometer is in de hologrammen te zien welk componentje of apparaat (te)veel decibelletjes produceert of lekt. De oplettende lezer was Sorama al tegengekomen als VinDing in FRITS in 2011. Won in 2013 de High Tech NL Award, eerder al onder meer New Venture en de Simon Stevin Gezelprijs. Maakt vanaf dag één omzet. www.sorama.eu
EFFECT PHOTONICS Wie: oprichters Boudewijn Docter (CTO) en Tim Koene (directeur Engineering). Waar: Strijp-S. Wat: Spin-off van de TU/e. Commercialiseert optische chips voor de razendrappe glasvezelnetwerken van de toekomst. Combineert veel optische functies (la-
026
start_ups.indd 4-5
sers, detectoren, switches, multiplexers) op een geïntegreerde chip die even groot is als een rijstkorrel en bovendien energiezuinig, zonder warmteontwikkeling. EFFECT bouwt deze Photonic Integrated Circuits (PIC’s) volgens de succesvolle formule uit de elektronica-industrie: een complexe schakeling met standaard bouwblokken. Dankzij het kostenvoordeel van de vergaande integratie zijn diverse grote multinationals zéér geïnteresseerd. www.effectphotonics.nl
SAPIENS Wie: oprichters Sjaak Deckers, Michel Decré en Hubert Martens zitten nog steeds in het MT. Waar: High Tech Campus Eindhoven en München. Wat: Voluit Sapiens Steering Brain Stimulation. Spin-out van Philips, gestart in 2011. Heeft hele batterij investeerders achter zich; de bekendste is de Michael J. Fox Foundation. Onderzoekt en ontwikkelt behandeling van breinaandoeningen, zoals depressies en de Ziekte van Parkinson. Het complete Sapiensproduct draait om een sonde met 64 deelelektrodes op een folietje dat tot een kokertje van 1.3 mm wordt opgerold en zo’n acht centimeter diep precies in het brein wordt gechirurgeerd. Elk vlakje kan apart aangestuurd voor ultragerichte diepe hersenstimulatie. www.sapiensneuro.com
EFFECT PHOTONICS: Boudewijn Docter en en Tim Koene
PROGRESSION INDUSTRY Wie: Michael Boot. Waar: thuisbasis TU/e, Green Chemistry Campus Bergen op Zoom. Wat: Brandstof uit biomassa. Uitvinding CyclOx wordt gemaakt van plantenmateriaal lignine, dat als afval vrijkomt bij de productie van papier en ethanol; het concurreert dus niet met de voedselketen. De biodiesel is vooral prima voor de scheepvaart. Niet voor niets plaatste de groot-
ADDITIVE INDUSTRIES: Daan Kersten en Jonas Wintermans
027
25-02-14 21:53
REPORTAGE
REPORTAGE
ste rederij ter wereld al een order terwijl het spul nog volop in ontwikkeling is; Maersk moet jaarlijks tienduizenden tonnen CyclOx afnemen zodra de fabriek meters maakt. www.progression-industry.com
ADDITIVE INDUSTRIES Wie: Jonas Wintermans (uit familiebedrijf Agio) en Daan Kersten (ook bestuur Brainport Industries). Waar: Strijp-S. Wat: 3D-printen van metalen. Ontwikkelt eigen geïntegreerde printer plus één via open innovatie in Addlab samen met hightech toeleveranciers in de regio. Metaalprinten loopt nu nog jaren achter op kunststof, maar daar gaat rap verandering in komen. De voordelen: geen
ken en lagere werkdruk door nauwkeurige rapportage. Precies waar zorginstellingen zwaar behoefte aan hebben. En de cliënt-patiënt wordt er ook nog beter van. www.cordian.eu
CIVOLUTION Wie: Alex Terpstra (en Hans van de Ven, Jaap Haitsma, Wim Bus). Waar: High Tech Campus Eindhoven, Londen, Rennes, New York, Los Angeles en Hong Kong. Wat: Mediatechnologie. Digitale watermerken en vingerafdrukken om media en hun content te beschermen tegen piraterij, te managen en te gelde te maken. Was onder meer betrokken bij de film APP, die op tweede schermen – tablet en telefoon – van kijkers extra content en
“Innovation is about daring and doing” Mathieu Weggeman PROGRESSION: Michael Boot mallen, stempels en dure verwerkingsprogramma’s, geen afval, maar wel complexe vormen. Doel: prototype in 2015, werkende machine bij klant in 2016. Bedrijven als ASML en Philips, maar ook de vliegtuigindustrie staan te springen om er hun productontwikkeling een boost mee te geven. www.additiveindustries.com
CORDIAN Wie: Jan Nesvadba (vader en serieondernemer Peter is de CEO). Waar: High Tech Campus Eindhoven. Wat: Sinds 2012, spin-off van Philips met technologie van Philips Research. Innovatie om zorg voor patiënten én werksituatie zorgprofessionals te verbeteren, inclusief kostenbesparing en efficiencyverbetering. Slimme detectieapplicaties voor onder meer bed verlaten, dwalen en doorliggen (de Decubitus Repositioning Manager) zorgen voor fors minder foutmeldingen, efficiënter wer-
028
start_ups.indd 6-7
dimensie kreeg. In 2008 spin-off van Philips. Doet onder meer hetzelfde met educatieve meerwaarde bij kinderprogramma’s. Won in 2013 Connected World.TV Award en Connected Consumer Award voor Best Technology. www.civolution.com
NEMO HEALTHCARE Wie: Bas Lemmens, Rik Vullings en Chris Peters (met gynaecoloog en hoogleraar Guid Oei aan de wieg). Waar: Campus TU/e. Wat: Volledig uitwendige zwangerschapsbewaking via elektrofysiologische metingen die naadloos aansluiten op bestaande apparatuur. PUREtrace houdt weeënactiviteit in de gaten en bewaakt hartslag via de slimme Graphium elektrodepleister op de dikke buik. Het resultaat: minder kans op complicaties bij (vroeg)geboorte. Spin-off van de onderzoekssamenwerking tussen TU/e en Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. www.nemohealthcare.com
NEMO HEALTHCARE: Bas Lemmens, Rik Vullings en Chris Peters
029
25-02-14 21:53
REPORTAGE
REPORTAGE
FLOWID Wie: Wouter Stam, Wessel Hengeveld en Jeoffrey van den Berg. Waar: Gebouw Matrix, TU/e. Wat: micro-reactoren voor de chemische en farmaceutische industrie volgens het principe van flow chemistry. Veilige en continue productie in een glazen reactor, waarin geringe hoeveelheden vloeistoffen door kanaaltjes lopen en constant chemisch reageren waar ze elkaar ontmoeten. Maakt productie on demand en op locatie mogelijk zonder grote installaties. Is geschikt voor zo’n derde van chemische producten, vooral halfproducten. Bestaat vijf jaar en begint nu echt op stoom te komen. www.flowid.nl
Getipt • Phenom-World (phenom-world.com). Maakt compacte Scanning electronenmicroscopen (SEM) inclusief ParticleMetric software voor volautomatische analyse van deeltjes en poeders. Afsplitsing van FEI. Won al twee jaar op rij de High Growth Award voor Zuid-Nederland.
camp HighTechXL om groot te worden. Product MedEye bewaakt medicatiedosering (één op de vijf klopt niet!) in ziekenhuizen; spaart geld en levens. • Prospero BioSciences (prosperobiosciences.com), eveneens Start-upbootcamp HighTechXL. Spoort kapotte proteïnen op door mass spectometry en nanotechnologie, voor veel betere diagnoses en behandelingen van ziektes. • SeeCubic (seecubic.com) en Dimenco (dimenco.eu). Werken beide aan 3D-tv zonder bril vanuit Philips-patenten. • Proxible (proxible.com). Gepatenteerde technologie met bluetooth en nabijheidssensoren die app’s triggert en zo bezoekers aantrekt, betrekt, engageert, informeert en entertaint. Winnaar Startupweekend Eindhoven 2013. Vlamde van idee naar serieus bedrijf in negen (!) maanden. • Autitouch (autitouch.com). Hè hè, last but not least, eindelijk een vrouw in de lijst! Freena Eijffinger laat zich inspireren door haar broer voor applicaties die de diagnose van mensen met autisme helpen versnellen en ondersteunen.
SORAMA: Rick Scholte
• Nyoyn (nyoyn.com). Interactieve producten met geluid en ledlicht voor revalidatie en dagbesteding van mensen met een beperking, waarvoor oprichter Bart van Goch zich laat inspireren door zijn dochter. • IBIS Power (irwes.com). Windmolen in een doos. Geïntegreerd systeem voor windenergie op het dak. Bezig met pilot in samenwerking met bouwer Heijmans. • Ingeny (ingeny.com). DNA-analyse binnen vijf minuten in plaats van twee uur. CSI Eindhoven. Drie werkende prototypes, op de markt verwacht binnen een jaar. Finalist Start-upbootcamp HighTechXL. • Mint Solutions (mint.is). IJslander en Amerikaan kwamen naar Start-upboot-
030
start_ups.indd 8-9
Get started! Geïnteresseerd in startups, zelf goeie ideeën en ondernemers-aspiraties? Op 16, 17 en 18 mei viert Start-upweekend Eindhoven de eerste lustrumeditie in Conference Center The Strip op High Tech Campus Eindhoven.
INTRINSIC ID: Geert-Jan Schrijen en Pim Tuyls
031
25-02-14 21:53
REPORTAGE
Deze top tien is niet zomaar uit de lucht geplukt en bij elkaar geraapt. De selectie is gemaakt in nauwe samenwerking met dit connaisseurspanel vol zwaargewichten:
CORDIAN: Jan Nesvadba
• Bert-Jan Woertman (new business developer en marketing & communications director High Tech Campus Eindhoven) • Merien van Houten (oprichter Ilse Media en nu.nl, oprichter en mededirecteur crowdfinancing platform LeapFunder, godfather van de start-ups), • Patrick Gabriëls (partner Ernst & Young, mede-oprichter Startupbootcamp HighTechXL), • Guus Frericks (mede-oprichter en directeur Start-upbootcamp HighTechXL) • Mark de Greeff (marketing & business development Eindhoven365) en • Ton Backx (decaan TU/e-faculteit electrical engineering en spinoffbegeleider). Hun criteria waren simpel. Niks geen cijfertjesgeneuzel, eisen stellen aan omzet en aantallen patenten, maar gewoon kijken naar “het enthousiasme van inspirerende gasten die goed bezig zijn, want daar houden we wel van”. Hun lijstje laat ook zien dat High Tech Campus Eindhoven en universiteit géén ivorentorenbastions zijn. Alles en iedereen werkt samen om successen te boeken, deuren staan open, aanbellen kan overal, investeerders zijn altijd te porren voor goeie ideeën, ondersteuning is vlakbij en hooguit één LinkedIn-contact verderop te vinden. Gewoon het fijne Brainportprincipe van delen = vermenigvuldigen.
FLOWID: Jeoffrey van den Berg
start_ups.indd 10-11
033
25-02-14 21:54
