DE NATIONALE WATERHUB IN ROTTERDAM
1
WELKOM IN ROTTERDAM WELKOM IN DE DUTCH DELTA
g a a r g l i w m Rotterda eer zijn voor de gasth nale Waterhub Natio
Dutch Delta Design zoekt een showcase voor Nederland als waterkennisland. Een plaats waar kenniscentra, bedrijfsleven en waterwegen samenkomen.
Waar je ervaart hoe het is om in een deltagebied te leven.
Waar je ziet hoe een deltastad in, op en rond riviermondingen uitgegroeid is tot een wereldstad met wereldhaven.
Waar klimaatadaptatie voortvarend wordt opgepakt met toonaangevend onderzoek, innovatieve kennisontwikkeling en daadkrachtige uitvoering.
Wie ziet hoe delta’s in elkaar zitten, begrijpt dat er maar één logische plek is voor deze showcase.
Rotterdam: waar Nederland Waterland direct te ontdekken is.
Ahmed Aboutaleb, Burgemeester van Rotterdam 2
HET NIEUWE WATERDENKEN
Voor u ligt het biedingsdocument van Rotterdam en haar partners voor de Nationale Waterhub DDD 2012.
De wereld verandert, en daarmee ook onze delta’s en steden.
Klimaatsverandering, bevolkingsdruk en culturele verschuivingen.
De toekomst vraagt derhalve om een nieuw waterdenken.
Een denken waarin water wordt verbonden met ruimtelijke ordening, klimaat en duurzaamheid.
Water is het samenbindend element, dat culturele verschillen overstijgt.
Een intercultureel waterbewustzijn.
Door hierop in te spelen kan Nederland steviger op de Internationale Waterkaart komen in 2012.
Dit kan met een Nationale Waterhub in Rotterdam, waterstad en interculturele smeltkroes bij uitstek. 3
3
DE SHOWCASE VOOR HET NATIONAAL WATERBELEID Rotterdam is op Nationaal Niveau de meest logische hub, hier komen alle watervraagstukken samen.
Niet voor niets noemt Veerman ‘Afsluitbaar Open Rijnmond’ één van de iconen van het nieuwe Deltaplan.
Oplossingen voor de nationale wateropgave vind je hier ook: bijvoorbeeld in de Merwe-Vierhavens experimenteren we al met de ‘Klimaatdijk van Veerman’.
Waterplan Rotterdam, toonaangevend in de wereld.
Regio Rotterdam is hotspot in het kader van het Nationale Programma Kennis voor Klimaat. 4
Uitdagende toekomst 2100 Trots verleden 10 eeuwen Deltawerken, aut o
: 6 0 min . Dordrecht 20 min.
5
. n i m 4 2 : L S H , l o h Schip . n i m 0 2 : n i e r t , t f l e D TU
n . mi n . m i n . i . m n i 5 35 0 m 2 : . i 1 0 n i x n 2: er: a m t 5 0 r e k 2 e n j t : i i a s l 1 u d w a b e , r u r t g e q e k n t i a a d l r w A e v , n k , h s i c t a n s a n i o K a b e l M s e a Bies et rr M M D R
… MAAR WAAROM HIER?
b u h t i s n a r T n e e s i m a d r e HSL Rott70 miljoen passagiers voor
DE NATIONALE HUB VALT IN ROTTERDAM IN EEN GESPREID BEDJE, WANT:
Rotterdam biedt een hecht fundament als kennisstad voor water en klimaat met het Climate Initiative, Climate Proof en de Climate Campus.
Rotterdam heeft sterke banden met internationale deltasteden, zowel als wereld havenstad en via initiatieven als C-40 en Connecting Delta Cities.
Uitstekend bereikbaar, ook over water en midden in de Delta.
Alle voorzieningen op loopafstand.
Een light versie is al in 2010 beschikbaar. De internationale promotie voor het DDD 2012 evenement start al tijdens de World Expo in Shanghai.
De locatie van de Nationale Waterhub: de Rijnhaven, is bestemd als evenementenhaven.
Rotterdam is de nummer 1 evenementenstad van Nederland.
Stadshavens: 1600 ha proeftuin voor de Delta van de Toekomst.
De proeftuin wordt ingezet als de internationale etalage voor business waarin de Nederlandse waterbranche zijn innovatiekracht kan laten zien. 6
HET CONCEPT: DRIJVENDE PAVILJOENEN IN DE VORM VAN HALVE BOLLEN De Nationale Waterhub wordt gebaseerd op het concept van de drijvende paviljoenen, die voor Rotterdam momenteel worden ontwikkeld door Deltasync.
Dit concept staat model voor drijvend bouwen, duurzaamheid en het omgaan met klimaatadaptatie.
In 2010 wordt het eerste prototype opgeleverd.
Daarna kan het concept verder worden doorontwikkeld en de productie ter hand worden genomen.
Kracht van dit concept: • Modulair: schakelmogelijkheden • Verplaatsbaar en overal toepasbaar • Locatiespecifiek maatwerk • Hoogwaardige, high-tech, transparante architectuur • Multifunctioneel en flexibel • Krachtig beeldmerk, icoon 7
Living showcase
DE NATIONALE HUB
Dutch Delta Design gaat over het daadwerkelijk beleven van de Delta. Je zit er middenin. En dat zie je en voel je.
Dat betekent dat je de hub op de meest inspirerende plek neerzet in Nederland, ingebed in de regionale hubs Rotterdam, Delft, Dordrecht, Zeeland.
, e j t s e e F s m a d n r j e i t t t s e o F R l n a a n o Gee i t a N n e e r a a m Toegangspoort en springplank, maar ook een belevenis op zich.
De hub is mobiel! Hij begint in de Rijnhaven, tijdens het evenement DDD 2012! Dan wordt hij verplaatst naar de Dokhaven. De definitieve locatie is de Merwehaven-Vierhavens in het hart van de deltakennis bij de Climate Campus.
8
FUNCTIONALITEIT
Up-to-date hospitality, expo, congres en verblijfsfaciliteiten.
Project- en kantoorruimten en expertlabs zijn tegen schappelijke prijzen te verkrijgen voor jonge, innovatieve deltaondernemers.
9
Voor (inter)nationale professionals is dit de plek om andere deltadesigners te ontmoeten. Haal de buitenwereld naar binnen, met de modernste communicatiemiddelen is de wereld één muisklik van je verwijderd.
WAT ERVAAR JE IN DE HUB?
Serious gaming: in de virtuele omgeving ervaar je deltatechnologie alsof je er middenin zit
De Nationale Waterhub is het internationale podium voor de Nederlandse watersector. Panoramisch uitzicht: de living showcase Rotterdam ligt letterlijk aan je voeten. Uitgekiende high-tech educatiemiddelen versterken deze leerervaring.
Groeit uit tot een wereldwijd gerenommeerd kennisinstituut op het gebied van water- en deltatechnologie en biedt een inspirerende omgeving voor innovatieve kennisontwikkeling, het etaleren van showcases en interessante netwerkcontacten.
Bezoekers uit de hele wereld ervaren de kracht van water en ontdekken in Rotterdam hoe in een drukbevolkt deltagebied waterveiligheid, moderne stadsontwikkeling en economische kansen leiden tot een nieuwe klimaatbestendige toekomst.
Hoogwaardige horeca, bij mooi weer zijn het terras rondom de hub en de hangende tuinen van de dakterrassen fantastische plekken om even tot rust te komen. 10
DE NATIONALE WATERHUB IN PERSPECTIEF Leeuwarden
Aquade: 10 jaar permanente Nationale expositie Klimaatdijk Veerman
RDM Campus
Schiphol Delft Zeeland
DDD event en hub in 2012
Wageningen
Eindhov en
Dordrecht
Venlo
otor Zandm
Drinkwater en afvalwaterbeheer
de kas Drijven Delft
d t Hollan r o P e c Scien
kte 1 + 2 Maasvla g ntkerin Maesla g with Buildin Zeeuws
nature
e Delta
ij Kinderd
k
teden Drechts ht UFM Dordrec e Ecoshap
ch Biesbos
erken Deltaw
11
11
DE PLANNING
EN HOE KAN DDD PROFITEREN:
DIT LOOPT AL IN HET ROTTERDAMSE
1. Voorlopig ontwerp Drijvend Paviljoen = mei 2009 = 150 mensen. Oplevering in mei 2010
2. Opening parallel aan Rotterdamse inzending Wereld Expo Shanghai
3. September 2010: internationaal klimaat adaptatie congres “Delta’s in times of Climate Change”
4. Ontwikkeling van Stadshavens: Rijnhaven en Dokhaven als experimenteer havens, Climate Campus in Merwe-Vierhavens
1. Nu meedoen = Drijvend Paviljoen wordt vanaf mei 2010 ingericht als Nationale Waterhub, light version
2. Mei 2010: aankondiging DDD 2012 evenement vanuit het paviljoen
3. September 2010: try out voor gebruik van de paviljoenen
4. Mogelijk: Nationale Waterhub, light, regular of XL, drie maanden in de Rijnhaven in 2012
5. Vervolgens verplaatsen we de paviljoenen naar de Dokhaven en/ of de Merwe-Vierhavens als onderdeel van de Aquade: 10 jaar permanente nationale expositie
Het gaat altijd door! 12
WAT WENSEN BEZOEKERS?
(INTERNATIONALE) STUDENT, PROFESSOR Wenst: hoogwaardige informatie, netwerken, symposia
HET (INTERNATIONALE) BEDRIJFSLEVEN Wenst: toepasbare informatie, netwerken, symposia; business-to-business
(INTERNATIONALE) TOERIST Wenst: toegankelijke informatie, edutainment, goede bereikbaarheid, aantrekkelijke omgeving en goede voorzieningen dichtbij
(INTERNATIONAAL) BESTUURDER Wenst: aansprekende informatie, inspirerende omgeving voor contacten en delegaties 13
WAT IS ER AL (EEN SELECTIE)?
, s u a e r u b n e ct e it ch r a le al n 80% v a
> SMALL BUSINESSES EN STARTERS > CAMPUSVOORZIENING
Bedrijfsverzamelgebouwen in de kennishoek Incubators Plug and play Creative Factory Van Nelle Fabriek
Rotterdam Climate Campus TU Campus Science Port Holland RDM Campus
> DESIGN WERELD > FACILITEITEN VOOR INTERNATIONALE BUSINESSDELEGATIES Kantoren Vier- en vijfsterrenhotels Goede restaurants Congrescentra
> EXPERTS LABS TNO Deltares Dutch Delta Academy
> WATERSECTOR MSR, Van Oord, Smit Internationale, Mammoet, Damen Shipyards, Evides
(Internationale) architecten Bureaus: OMA, West 8, MVRDV, KCAP, Mecanoo Architecten, KuiperCompagnons, VHP, Deltasync NAI, Internationale Architectuur Biënnale Academie van Bouwkunst (Nieuwe) media
> KENNISINSTELLINGEN Technische Universiteit Delft IHE-UNESCO Erasmus Universiteit Transport en Scheepvaartcollege Hogeschool Rotterdam Hogeschool INHolland Hogeschool Zeeland
> SHOWCASES Maeslantkering Klimaatdijk Kinderdijk Maasvlakte (1 en 2) Toeristische routes Wereldhaven World Port Experience Future Land
> ALGEMENE VOORZIENINGEN Sleep-ins Restaurants Winkels Musea OV (ook over water)
14
Wie eenenbraungdelergt naar e ijd heen kan alt erug en t
15
Jana Beranová Stadsdichter van Rotterdam 2009 – 2010
15
HET STEVIGE FUNDAMENT IN DE REGIO
DORDRECHT Oudste waterstad van Nederland, thuishaven van de baggersector. Biesbosch, Kinderdijk en ecoshape als iconen om de hoek
POWERED BY DELFT De deltatechnologie producent van Nederland: Technische Universiteit Delft, TNO, Deltares, Delfland, IHE-UNESCO
ZEELAND, DELTAGEBIED BIJ UITSTEK Gevormd uit de strijd tegen het water, showcase van de deltawerken. Schelde = Getijdennatuur
ROTTERDAM Met Stadshavens 1600 ha proeftuin, waar water, klimaatadaptatie en duurzaamheid bijeenkomen
16
DE BUSINESSCASE
Is Nationale Waterhub nou alleen gebouw, of het aantrekken en concentreren van water business?
Natuurlijk allebei, maar in Rotterdam is alleen nog het icoongebouw nodig, de water business is er al.
DE NATIONALE WATERHUB: LEAN & MEAN
Omdat je het gaat inbedden in het bestaande deltacluster, hoef je alleen een icoongebouw te ontwikkelen. In het lean and mean model is alleen de beslissing nodig hoe ambitieus het icoongebouw wordt. Participanten gaan over de inrichting van de Nationale Waterhub, Rotterdam faciliteert.
Onze ‘terugvaloptie’ = de ‘light’ variant die in ieder geval doorgaat: het Drijvend Paviljoen, gereed in mei 2010. We bouwen dit paviljoen in elk geval, maar de inrichting wordt anders als de Nationale Waterhub hier haar thuishaven vindt. Bouwkosten voor DDD 2012 voor Nationale Waterhub: 0 euro. Inrichtings- en exploitatiekosten naar gelang ambitie.
De ‘regular’ variant: opschaling naar een groter drijvend paviljoen, bestaand uit bijvoorbeeld meerdere bollen. Extra bouwkosten: +/- 5 miljoen voor een kleine bol, +/- 10 miljoen voor een grote bol.
De ‘XL’ variant = Internationale prijsvraag. Kosten: uit je bol, ‘the sky is the limit’.
FINANCIËLE INBEDDING IN BESTAANDE INNOVATIECLUSTER:
• Voorinvestering Rotterdam Climate Campus: 10 miljoen • Totale investering in herstructurering Merwe-Vierhavens: (+/- 375 miljoen) • Onderdeel van totale investering in de duurzame transitie van Stadshavens: orde-grootte 1 miljard; • Onderdeel van regionale duurzame Delta ontwikkeling inclusief ontwikkeling Science Port Holland: investering ca. 330 miljoen. 17
DE BUSINESSCASE
HET EVENEMENT: PLUG & PLAY
Het icoongebouw is natuurlijk inzetbaar binnen het evenement. Het evenement zelf is nog niet bedacht, maar in Stadshavens is er volop ruimte om een (drijvend) evenement te accommoderen. Rijnhaven (waar het drijvend paviljoen komt) is door het gemeentebestuur aangewezen als evenementenhaven. Qua businesscase hanteren we het voorbeeld van de Floriade:
• Concept is flexibel, wendbaar, mobiel. Je least een bol, en met die bol kan je alle kanten op.
• Partijen hebben alle vrijheid om de bol naar eigen goeddunken in te richten.
• Die bol hoeft niet duur te zijn: simpelste variant (= ‘De Ecobol’) = casco +/- 6 ton, vrij op naam.
• De prijs van de bol is gegarandeerd, afhankelijk van de grootte die je kiest.
HET VERVOLG: UNPLUG & PLAY ON
Tijdens het evenement is de regio voelbaar aanwezig in de Nationale Waterhub.
Na afloop kunnen de regionale partijen de bollen naar huis varen, inclusief alles wat ze er in geïnvesteerd hebben.
n o y a l p d n a Unplug
Door voor alle hubs een zelfde vorm te kiezen, en deze flexibel door Nederland te verplaatsen, is samenhang en herkenbaarheid gegarandeerd. 18
BLOEMLEZING ADHESIEBETUIGINGEN
na een weekje bellen…
WAS GETEKEND: Cees Veerman, oud voorzitter Deltacommissie Michiel van Haersma Buma, Dijkgraaf Hoogheemraadschap van Delfland Jan Rotmans, DRIFT, Erasmus Universiteit Rotterdam Sybe Schaap, Voorzitter Unie van Waterschappen Lodewijk van Nieuwenhuijze, directeur H+N+S, landschapsarchitect Hans Oosters, Dijkgraaf hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Jan Geluk, Dijkgraaf Waterschap Hollandse Delta Ronald Bandell, burgemeester van Dordrecht Ronald Vuijk, wethouder van Delft
n e m o r t s ….en zebinnen!! s d e e t s g o n
WAS GETEKEND: Lenie Dwarshuis, Gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland Ruud Lubbers, oud Minister President, voorzitter International Advisory Board (IAB) Ben Vree, Smit Internationale CEO, Havenman van het jaar Joost Schrijnen, Programmadirecteur Deltaraad, Hoogleraar Stad en Regio, TU Delft Pier Vellinga, voorzitter Raad van Bestuur Kennis voor Klimaat Jeroen Aerts, Hoogleraar Climate Risk, Vrije Universiteit Amsterdam Kees Donker, Corporate Representative IBM Frank Goossensen, directeur divisie Water ARCADIS Annemiek van Iersel, directeur Congrex Chris Zevenbergen, directeur Dura Vermeer Bussiness Development Alle ondertekenaars van de Rotterdam Climate Campus
19
19
Primaire criteria 1
Directe nabijheid van economische massa en potentie
2
Showcase van Nederland deltaland zijn
3
Internationale zichtbaarheid
Voldaan
Mainport Rotterdam Proeftuin = achtertuin en partners zijn je buren Connecting Delta Cities
8 Stadshaven isduasl er bezig met een Bieol,so één komt er sow Geschakeld, dynamisch concept
>
TOT SLOT
Secundaire criteria 1
Potentie hebben voor nieuw icoon van Nederland
2
Haalbaar: investering, juridisch, ruimtelijke ontwikkeling, draagvlak
3
Goed bereikbaar zijn
4
‘modern’ watergevoel
5
Begin van het verhaal Nederland deltaland
6
Spin-off: oplossingsgerichte en kansgeoriënteerde opzet
7
Waarborging van continuïteit
8
Kunnen voorzien in een terugvaloptie
9
Nabijheid liggen van verblijfsactiviteiten
10 Aanhaken van regio satellieten goed mogelijk maken 11
Conceptueel: nadruk op business profiel, kenniseconomie, daarnaast jongeren
icoon = Drijvend = Bol = Uit je bol! Drijvende bol is doorgerekend nieuw station + HSL + Waterbus + Fast Ferry Nieuw waterdenken en doen! Delta van de toekomst Dordrecht en Zeeland jonge stad, internationaal Inbedding in ontwikkeling Stadshavens Bol = duurzaam her te gebruiken 11 Bolopbouw = Scholingsproject Echt wel: SSRotterdam Virtueel + fysiek op locatie en opleidingsinstit zie 8: te schakelen uten + te verplaatsen (los van al het > eerder genoemde ) 20
COLOFON
Samen met regionale partners: Delft, Zeeland, Zuid-Holland en Dordrecht Opgesteld door: ARCADIS
22
