De medicatielogistiek vanuit een ziekenhuisapotheek naar woonzorgcentra: EMV en IMV. Individuele medicatievoorbereiding IMV wetgeving, richtlijnen, valkuilen
[email protected] Ter Elst, Edegem, ma 19.09.2011 Zorgondersteuning vzw
programma > Basisfuncties en extra functies in de medicatielevering naar WZC > Valkuilen in de organisatie van de samenwerking > Beschrijving van het Robotproces > Opportuniteiten voor het WZC > Officiële documenten over WZC en medicatie > Ontwerp KB over IMV: voorstellen VZA > Thuiszorg > Conclusies
1 1
Situering ZHAPO vs OPEN OFFICINA
• Cijfers van de Belgische WZC • 150.000 ouderen (1,5% Belgische populatie) 1700 RVT’s - ROB 83% open officina 17% ziekenhuisapotheek = 25.000 ?
• PHEBE studie 2006: federaal Kenniscentrum KCE
2 2
Basisfuncties in de farmaceutische zorg
> Alle logistieke processen: aankoop, opslag, distributie > Personeelskosten > Uitvoeren van de voorschriften > Aanmaak magistrale bereidingen > Soft- en hardware > Crediteren van retours > Tarificatie en facturatie > Transport en levering ter plaatse > Wachtdienst apotheker 24/24, 7/7
3
Extra functies in de farmaceutische zorg: (voortgezette farmaceutische zorg)
> Robot Distributie in dagdosiszakjes “IMV” > Volledig attestbeheer/ bijstand voor arts/vpk > Formulariumbeheer > Onderhoud bestanden medicatie E.M.V. > Bijscholing verpleging, stuurgroepen VPK > Overlegvergaderingen artsen > Stuurgroep elektronisch voorschrift ICT/Dir/artsen/vpk/apo > Medication Review ⇒ Naast de CRA ook een CRAPO?
4 4
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC
• • • • • • •
Marge 1* voor de ZHapo Elektronisch voorschrift, respect paswoord. Formularium Strategische voorraad, vermijden stockbreuk Ontblisteren Controle van de IMV zakjes Goede afspraken, goede vrienden:
5
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC
De marge 1* voor de ZHapo • De marge op de 1* prijs RIZIV > is veel lager dan de P.P.-marge: lagere medicatiekosten voor RIZIV én voor resident. > juist voldoende voor de basisfuncties farmaceutische zorg. • Weinig ZHAPO’s zijn geïnteresseerd in WZC • Concurrentie commerciële apotheekketens > bewerken actief de “markt” van de WZC, financiële constructies • De samenwerkingsovereenkomst SLA: WZC - ZHapo > farmaceutische dienstverlening, op wetenschappelijke basis > efficiëntie, performantie, > prijsbeheersing voor resident en WZC > opleiding ook voor medewerkers WZC
6 6
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC EMV moet gerespecteerd worden door de artsen
7 7
belang van het elektronisch voorschrift EMV: manuele voorschriften horen thuis in de vorige eeuw.
8
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC Formularium moet gerespecteerd worden door de arts
• Geneesmiddelen formularium > RVT’s OCMW Antwerpen (ZBA) jaarlijkse update > Nationaal RVT Formularium • Formularium lijst Generieken: 2x/jaar • Formularium Klinische voeding en bijvoeding: 10/2010 • Formularium Aktieve Verbanden: 2009 • Formularium Colo- Ileo- Urostomie: 2010
9
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC Strategische voorraad om uitval Robot door stockbreuk leverancier te voorkomen.
10
11 11
12 12
13 13
14 14
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC het ontblisteren
• personeel: 1 FTE/1500 bedden • risico op fouten, verlies 2 à 5%, onopgemerkte beschadiging!!
> procedures opstellen om fouten te voorkomen, validatie… • het milieu?? aluminiumpapier, de blisters in kunststof • het ontblisteren zal steeds een opdracht blijven met veel risico’s. • De oplossing: de geneesmiddelen ‘en vrac’ = bulk ontvangen van producent. > overheid: leveren in bulk faciliteren?
15 15
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC controle van de IMV zakjes
16 16
17
valkuilen in de organisatie van de distributie naar WZC controle van de IMV zakjes
18
Met deze gedrukte gegevens kan de verpleegkundige: o de laatste controle uitvoeren. o de juiste geneesmiddelen eruit nemen wanneer de therapie ervan werd gestopt..
19 19
goede afspraken over dagelijkse werking
• goede afspraken met artsen (? aantal artsen/WZC) > gebruik van het EMV, geen manuele voorschriften > volgen van de formulariumafspraken > vlotte afhandeling van de attesten • goede afspraken met verpleging: > timing aanmaak medicatierol IMV, aantal dagen > tijdstip laatste verwerking (dagelijkse) aanpassingen > timing levering 20
Robot voor IMV
Baxter: 10 tal in Belgische ziekenhuisapotheken HDMedi: 40 tal in Belgische privé apotheken Tosho: Robotik-dose: >continue evolutie in robot en controleapparaat >bij opstart project IMV: grondige marktstudie / advies noodzakelijk
21
22
23
24
25
26
27
Opportuniteiten voor het WZC / 1
• kwaliteitsverhogend: > vermindering medicatiefouten > koppelen EMV aan IMV: foutloos parcours!
*HARM studie 2006: tot 30% ZH-opnames zijn medicatie-gerelateerd, 50% vermijdbaar. *PHARM studie 2010: 75+ en polymedicatie 8: ZH-opname voorkomen NNT=11.
28
Opportuniteiten voor het WZC /2
financiëel: > tijdsbesparing verpleging, 0.5fte/100 pat. • minder voorraadbeheer • minder klaarzetten • verpleging krijgt tijd vrij voor andere “Zorg” taken > “zorg voor tijd, tijd voor zorg”
> besparing op voorraad > besparing op vervallen- en restmedicatie > met IMV kunnen enkele taken doorgeschoven worden naar verzorgend personeel
29
officiële documenten over medicatie in WZC / 1
overeenkomst ROB-RVT-CDV met V.I. / 2010 11/ geneesmiddelen • het beleid inzake ….geneesmiddelen in instellingen moet grondig worden besproken • om nieuwe pistes te bepalen waarmee kwalitatieve aflevering mogelijk is en de kosten voor patiënt en RIZIV worden beperkt • dit beleid zal eventueel gebaseerd zijn op > gerobotiseerde bevoorrading > aflevering unidose… > rol adviserend apotheker > gebruik therapeutisch formularium
30
officiële documenten over medicatie in WZC / 2
• Kenniscentrum: KCE report vol 47A 2006 > “Phebe studie”: meerwaarde als ZHAPO levert • Parlementaire Commissie > voorstel tot resolutie 2236/002 2006 > voorstel tot resolutie 0268/001 2010 • informatisering verderzetten : EMV • apotheker meer actieve rol in het WZC • onderzoek naar de meerwaarde van medicationreview
31
officiële documenten over medicatie in WZC / 3
• ontwerp KB over IMV: > Besprekingen op Federaal Agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten FAGG. (Het KB over IMV is nog in ontwerpfase, vertrouwelijk.) • enkel een opsomming: de voorstellen zijn opgesteld door een ad hoc werkgroep van ziekenhuisapothekers, die een robot gebruiken voor distributie in het ziekenhuis en/of naar WZC. Deze voorstellen zijn geïnspireerd op onderstaande regelgeving in Nederland en Duitsland. > Kwaliteitsnorm Geautomatiseerde Geneesmiddelendistributie Systemen. “GDS norm” KNMP, 06.2007 > Empfehlungen der ADKA zur Qualitätssicherung, Anforderungen an eine Unit-Dose Versorgung in der Krankenhausapotheke 07.12.2009 > in overleg APB 32
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /1
• medicatievoorbereiding door wie?: manuele : verpleegkundige en apotheker geautomatiseerde: enkel apotheker • apotheker: zowel officina- als ziekenhuisapotheker >VZA: het nieuwe KB 1885 aanpassen met basis farmaceutische zorg voortgezette farmaceutische zorg
33
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /2
• IMV en voortgezette farmaceutische zorg zijn twee aparte opdrachten > IMV = technische act > medication review • voortgezette farmaceutische zorg(APB) • intellectuele, wetenschappelijke act • regelmatig overleg met arts en patiënt noodzakelijk
• medicatietoedieningschema apotheker moet het schema opstellen, is er verantwoordelijk voor en moet dit ook valideren behandelend arts moet dit regelmatig valideren
34
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /3
• Kwaliteit van de medicatie in de IMV zakjes > geen problemen met kruiscontaminatie* > houdbaarheid van medicatie wordt gegarandeerd voor de afleveringsperiode* *RIVM Rapport 370010001 2007
• IMV- verpakkingsperiode: max 14 dagen. (WZC van ZBA: 3 à 7 dagen)
• Patiëntenbijsluiter > patiënt heeft recht op bijsluiter > WZC: internettoegang beschikbaar maken > bijsluiters op papier: enkel op verzoek?
35
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /4
• vermeldingen op de IMV verpakking > naam, voornaam, °datum; foto? > ? naam arts, behandelend arts > omschrijving geneesmiddel • naam • dosis • kenmerken: kleur, vorm, code, …afmeting
• halve en kwart tabletten > voorstel: niet toelaten in IMV wegens contaminatie en onnauwkeurig. > slechte farmaceutische praktijk (studie UZ Gent: Charlotte Verrue 2010) > zo noodzakelijk • meegeven in circuit niet-IMV medicatie (siroop, zalven, collyria…, buiten formularium medicatie) • als magistrale bereiding verwerken en dan toevoegen in IMV zakje via de DTA-lade van de robot voor manuele toevoeging 36
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /5
welke geneesmiddelen in IMV? • apotheker beslist welke geneesmiddelen niet als IMV kunnen verpakt worden. • volgens toxiciteit en fysico-chemische eigenschappen > cfr lijst Risico analyse Duitsland > hoogactieve geneesmiddelen -
verdoving cytostatica sommige hormonen sommige antibiotica
> hygroscopische vormen (smelt-, bruistablet) > oxidatie- en lichtgevoelige vormen > breukgevoelige vormen > incompatibiliteit met ander geneesmiddel of verpakking • (deze kunnen eventueel wel via DTA-plateau als UD) 37
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /6
• personeel – medewerkers IMV > adequate opleiding + regelmatige bijscholing > beschermende en hygiënische kledij > niet eten/drinken tijdens productie IMV en ontblisteren
38
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /7
• lokalen > enkel toegankelijk voor bevoegd personeel > principe compartimentering: aparte lokalen • • • • •
ontblisteren productie IMV rollen opslag IMV rollen verzending apart quarantaine-kast voor niet afgekeurde IMV rollen
• traceerbaarheid is voor 100% verplicht • logboek: > alle acties van medewerkers > alle productierollen, zie verpakkingsprotocol 39
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /8
procedures in kwaliteitshandboek • preventief onderhoud • schoonmaak: wekelijks en dagelijks • kalibratie en herkalibratie na grondig onderhoud en herstelling • validatie van het hele proces • 4 ogen principe > manuele toevoeging met 2de operator > aanvullen canister met 2de operator > correctie/aanpassen van IMV zakje met 2de operator 40
voorstel ad hoc werkgroep : ontwerp KB over IMV /8
vragen naar het FAGG: • zal de apotheker voor de IMV kunnen beschikken over geneesmiddelen in bulk, aangeleverd door de industrie? (dit enkel voor de activiteit IMV) • zal het leveren van medicatie via IMV gekoppeld worden aan facturatie op maat? (=facturatie per eenheid) • extra vergoeding, (zoals in Nederland) voor • technische prestatie aanmaak IMV rollen • voortgezette farmaceutische zorg= medication review
41
IMV ook in de thuiszorg: grote meerwaarde • kan momenteel niet via ZHapo • kan wel via privé apotheek • IMV in de thuiszorg voor personen die langer en zelfstandig thuis willen blijven • nu ? > manueel klaarzetten door partner, kinderen, poetshulp • zeer grotere foutenmarge
• IMV is grote meerwaarde, thuiswonende oudere patiënten hebben ook recht op een veilige en comfortabele aanlevering van medicatie zoals in en WZC of in een ziekenhuis.
42
take home messages • • • • • • • •
Binnen 5 à 10 jaar: alle WZC worden aangeleverd met IMV EMV en IMV: foutloos parcours artsen motiveren tot respecteren EMV en Formularium Medication Review en CR APO: volgende stap in verbetering medicatiebeleid, polymedicatie Er zijn géén kwaliteitsproblemen met de medicatie in IMV Lokalen voor IMV moeten gecompartimenteerd zijn. Procedures IMV moeten in kwaliteitshandboek ZHapo vraagt aan FAGG: > Bulk voor IMV > Facturatie per eenheid voor IMV > Vergoeding voor aanmaak IMV en voor Medication Review.
43
Dank u!
[email protected]
tel 03/234.40.20 fax 03/234.49.02
44 44