De Kreupel. Filmploeg op wad. Hoe klein kun je gaan? Anita Vis blijft nog steeds bezig. Rondje Noord- Holland viel in de smaak

De Kreupel Hoe klein kun je gaan? Anita Vis blijft nog steeds bezig De vogelrijkdom van het Kreupeleiland

Nummer 2 - juli 2015

Filmploeg op wad Rondje NoordHolland viel in de smaak

De Kreupel, verenigingsorgaan van Watersportvereniging De Kreupel Juli 2015, 34ste jaargang nr. 2, verschijnt vier keer per jaar BESTUUR Voorzitter J. Timmerman Tel.: 0226-422366 [email protected] Secretaris A.W.M. Tuinte Tel.: 06-45352264 [email protected] Penningmeester Pierre van Velzen Tel.: 06-22267309 [email protected] Havencommissaris Hans Doorman [email protected] Coördinator vrijwilligers Koos Moens Tel. 06-53320687 [email protected] Bestuursleden J. Mol Tel.: 06-44836056 [email protected] F. Meylink Tel.: 06-46248512 [email protected] Ereleden: G. den Bleker, A.M. de Koningh†, K. van der Thiel, A.M. de la Vieter, H. Vriend, Leden van Verdienste: C.J. Berkhout †, C. Minnes, Th. Rutten, L. Slaghek

VOOR EEN VERANTWOORD FINANCIEEL ADVIES Tuinte Hypotheken De Tuin 23 1611 KR Bovenkarspel Telefoon 0228-351825 Mobiel 06-45352264 E-mail [email protected]

2

Overige e-mailadressen Nico Zijlstra - Evenementencommissie [email protected] Jan Timmerman - Wedstrijdcommissie [email protected] Ireen Zijlstra - Website beheer [email protected] Winterstalling [email protected] Redactie De Kreupel [email protected] Redactie De Kreupel: Tjeerd Boersma, Danny Jong, Marlies van Ree, Evelien de Roos, Rik de Vries Havengebouw: De Uitkijk Buurtjeshaven Koopmanspolder 1, 1619 JV Andijk tel.: 0228-592350 Postadres: Postbus 48, 1619 ZG Andijk Bankrekening: IBAN: NL25 RABO 0302411267 (BIC: RABONL2U) Website: www.dekreupel.nl e-mailadres: [email protected] Foto omslag: het vroegere bootje van zijn kinderen, dat Tjeerd Boersma opknapte om eens te onderzoeken of je met heel weinig ruimte en comfort toch nog leuke zeiltochten kunt maken. Inzet: een zwartkopmeeuw op het Kreupeleiland. In dit nummer aandacht voor de geweldige dynamiek van de vogelpopulatie daar.

Inhoud Zwemtrap bij botenhelling

4

Nuttig boek over Wadden

4

Jaarverslag 2014

4 4 5 6 8 8 9 9 10

Parkeeraanwijzingen in hijsperiodes

10

Hoe klein kun je gaan: met 4.70 meter door Deense wateren

11

Rondje Noord-Holland succes

17

Dynamiek Kreupeleiland als broed- en rustplaats

18

Effies baaiprate

23

Kreupel Keez' kampioenschap

23

Koolvlettocht begin van traditie?

24

Notulen Algemene Ledenvergadering

25

Puzzel

26

Havenmosk

26

Op de preekstoel: Anita Vis blijft bezig

27

Nieuwe KNRM app Aanmelden voor 31ste SPRET Van de bestuurstafel Filmploeg op Wad Boordhap: omelet van romige ganzeneieren Kreupel weerstation Afscheid Anita Vis Havenmeesteren op Kreupeleiland

De Kreupel-hanger die Anita Vis na vekle jaren van huishoudelijk werk voor de vereniging kreeg uitgereikt. Bericht op pagina 9, interview door Evelien de Roos op pagina 27.

Smullen met Marlies van Ree: een omelet van romige ganzeneieren op pagina 8.

Hoe klein kan je boot zijn om er nog leuke tochten meete kunnen maken? Tjeerd Boersma op pagina 11.

Zeehond bij het Kreupoeleiland. De vogelrijkdom is er enorm en er is een geweldige dynamiek in het bezoek van vogels aan het eiland. Rik de Vries interviewt Leon Kelder, boswachter bij Staatsbosbeheer. Pagina 18.

Veel gezelligheid tijdens het bezoek aan het Rijk der Duizend Eilanden en het recreatiegebied Geestmerambacht. Rik de Vries op pagina 24. De voorbereidingen van het Rondje Noord-Holland in De Uitkijk. Pagina 17. 3

Nuttig boek over wadvaren Marianne van der Linden, Handboek varen op de Waddenzee ISBN 9789064105487 prijs € 34,95

De zwemtrap wordt geplaatst.

Zwemtrap verhoogt veiligheid bij helling Al een heel lange tijd lag er een onduidelijk grijs ding op het terrein. Het had wel iets van een trap weg, maar dan eentje met heel brede platformpjes en in zo een rare stand. In april werd me duidelijk wat de bedoeling er van is. Sinds jaar en dag vallen mensen op hun stuitje als ze proberen vanaf het terrein via de helling in het water te raken. Alleen wie dwars uit als een krab naar het water toe gaat loopt niet, of minder, het risico dat ineens zijn of haar hielen het houvast verliezen op de natte algendelen om daarna hard op het achtereind te belanden. Jan Timmerman ontwierp een oplossing. Onze ijzermannen hebben die tekening omgezet in een heel grote gegalvaniseerde trap, met heel brede treden van een groot dik kunststof rooster met gaatjes voor een goede grip en een enorm sterke leuning er langs voor het geval iemand toch zijn of haar evenwicht verliezen zou. Met enige verwondering vond ik dat wij wel erg gul bezig waren voor de zwemmers die hier in de zomer zo graag gebruik maken van het ondiepe stuk voor de deur. Maar de trap is hoofdzakelijk bedoeld voor onze eigen zeilers met kleine bootjes, die op dit stukje dijk voor de Uitkijk hun boot te water laten. Die moeten er dan zelf achter aan voor tuigen, vaarklaar maken en tijdelijk ankeren om de trailer te kunnen weg zetten. De plechtige tewaterlating gebeurde door vrijwilligers, Tjerk Rodenhuis op 4

de trekker, de trap aan het hefapparaat achterop, een aantal opzichters en Meino Walstra, Kees Michels en Jan Doef als sturende krachten. Toen iedereen had geconstateerd dat-ie ver genoeg te water was geschoven en de plateaus mooi horizontaal lagen, werd een heel lange boor gehaald. Met een dikke slagboormachine werden twee dikke gaten in het beton geboord. Hierin werden lange pennen gezet, die zg. klikken, een soort moderne uitvoering van het nu verouderde keilboutensysteem. Aldus werd de nieuwe trap oerdegelijk verankerd en zijn we als club weer een stuk comfort, luxe en uitstraling rijker. Dat werd gevierd met koffie. Het was trouwens toch drie uur. Dank jullie wel allemaal. RdV

Op de voorjaarsvergadering van de Wadvaarders hoorde ik dat dit boek net uitgekomen was en het werd door meerdere personen enthousiast omschreven, dus meteen besteld. Bij het doorlezen werd ik ook steeds enthousiaster over inhoud en stijl. Het is een boek dat gevuld is met duidelijke tips en uitleg. Het hangt niet aan elkaar van smeuïge reisverhalen. Naast de gebruikelijke thema’s als waddenzee natuurgebied, schip en uitrusting wordt er zeer veel aandacht besteed aan het getij en stroming, weer, wind en water, navigatie, wantijen, ondiepten en droogvallen. Ik vind dit boek een must voor een beginnende wadvaarder, maar ook een ervaren waddenpiloot vindt nog wel nieuwe dingen. Mocht er nog een herhaling van mijn cursus Wadvaren komen, dan wordt dit verplichte aanschaf voor de cursisten. Tjerk Rodenhuis

Nieuwe KNRM app voor veilig varen De KNRM heeft een app ontwikkeld voor de mensen die gaan varen. Ze constateren dat steeds minder mensen van kindsbeen af op het water zitten. Dat steeds minder mensen een

Meld U aan voor de 31ste SPRET De 31e editie van de SPRET, de solo prestatie tocht, is dit jaar op zaterdag 26 september. Vrijdagavond de 25e staat om 20.00 uur de koffie klaar in ons clubhuis ‘De Uitkijk’. Tevens is dan de inschrijving en de inleg van een bijdrage voor de kosten. Om 21.00 uur is het palaver, waarna er nog tijd is elkaar bij de bar moed in te spreken. De start van de tocht is op zaterdagochtend circa 9.00 uur. Eind van die middag worden alle solisten ergens in Nederland - na enkele oefeningen, wat omwegen en vermakelijke avonturen - aan een steiger verwacht voor een goede borrel. Daarna volgt een heerlijke hap eten, de prijsuitreiking en de nazit. Zondag vaart ieder op eigen tempo terug richting het dampende bakje snert in het clubhuis. Ons verzoek is je komst al aan te kondigen met scheepstype, scheepsnaam en nummer mobiel naar [email protected]. Tot ziens op de 25e september! Bart Bot - Fidelta Hans van der Heide - Andromeda

Van de bestuurstafel Andijk, 15 juni 2015 Het weer zat dit jaar weer eens mee in het vroege voorjaar, kennelijk hebben velen het verzoek van de hijsploeg ter harte genomen om er vaart achter zetten bij het poetsen en gereed maken voor het te water laten. Op een enkel schip na lag de vloot op 1 mei weer in het water. Mede namens de hijsploeg bedankt. Het vaarseizoen kan weer starten. Laten we er een stille start van maken, zonder klapperende vallen. Zet ze vast op de reling en het probleem is opgelost De havenmeesters doen hun werk al weer enkele maanden in een lekker verwarmd haven gebouw, het is zoveel comfortabeler nu, dat je je afvraagt hoe hebben we het zolang volgehouden zonder CV. Voor dit jaar staan er geen “grote projecten” gepland, maar het vernieuwen van de optimisten vloot mag niet onvermeld blijven. Er liggen nu 4 prachtige rode en blauwe optimisten in het rek, klaar om onze opvolgers op te leiden. De ALV was goed bezocht, helaas moesten we 5 ons bekende dierbare watersporters gedenken. Het siert de vereniging dat we unaniem besloten hebben om de laatste resten van het grote conflict van enkele jaren geleden te slechten. In onze West-Friese cultuur is dit niet helemaal zo voor de hand liggend, waar vetes zich vaak voortzetten tot partijen er niet meer zijn. Nu

komt nog het uitvoeren van de voornemens, dat zal soms niet meevallen. Ik roep een ieder op, wees hoffelijk en lok niet uit. Naar aanleiding van de vraag over de vrijwilligersvergoedingen, is volledige transparantie van de uitgekeerde vergoedingen toegezegd. Naar nu blijkt wordt dit door sommige leden geïnterpreteerd als 'er komt eind van het jaar een lijstje met de uitgekeerde vergoedingen in de Kreupel'. Dat lijkt ons een paar stappen te ver. Leden van de vereniging hebben het recht te weten hoe de gelden van de vereniging besteed worden, hiertoe zijn de gegevens van alle uitgaven en inkomsten voor alle leden ter inzage beschikbaar bij de penningmeester. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagd 'Rondje Noord Holland', 21 schepen gingen onder frisse weersomstandigheden op 'pad', en zijn allemaal ook weer onder de zelfde frisse omstandig heden weer veilig in de haven teruggekeerd. De avondwedstrijden voor kajuitboten, zijn weer in volle gang. Op het moment van schrijven van dit stukje zijn nog maar 2 uitslagen bekend, dus kan ik nog geen voorspelling doen wie er dit jaar de kreupelbel 'wint'. Velen staan weer op het punt met de boot voor kortere of langere tijd op vakantie te gaan. Wilt u voordat u het ruime sop kiest, uw vertrek bij de ha-

eigen boot hebben en dat steeds meer mensen zo nu en dan een boot huren. Gevolg is dat een toenemend deel van de varenden de schepen niet kent en minder beheerst dan vroeger het geval was. Dat is te zien aan een toename van het aantal hulpvragen en ook aan de soort hulpvragen. De manieren van communiceren veranderen ook zienderogen. Inmiddels heeft bijna iedereen een smartphone en vele daarvan hebben een ingebouwde GPS. Ook is internet vaker beschikbaar aan boord. Hierdoor is het bouwen van een app voor pleziervaart nuttig geworden. De KNRM heeft er nu een ontwkikkeld in twee versies, voor de populaire besturingssystemen Android en iOs. Ook heeft de KNRM heeft besloten een apart eigen meldpunt in te stellen voor hulpvragen die niet direct uit hoge nood voort komen. Uit het persbericht van dre KNRM: 'De app KNRM Helpt biedt watersporters

een hulpmiddel waarmee zij zich gaandeweg bewust worden van een goede voorbereiding. De app vereenvoudigt het gebruik van weer- en waterinformatie en het maken van een vaarplan voorafgaande aan vaartochten. Met de geboden actuele nautische kaarten kan de watersporter zijn vaartocht volgen en in een logboek bewaren. In de bijbehorende website kunnen eigen checklists worden gemaakt en vaartochten worden teruggekeken. Gebruikers van de app worden geregeld op de hoogte gehouden van alle mogelijkheden en vernieuwingen van de app'. De app biedt u dus een logboek, houdt automatisch Uw afgelegde route bij, slaat gegevens over boot en opvarenden op en geeft snelle toegang tot weer overzicht, wind- en weersverwachtingen, waterstanden en getijden. Een schat aan nuttige gegevens, verstrekt door de meest bevaren instantie die je maar bedenken kan. Als u de KNRM

venmeester melden? Ons havenreglement schrijft dat voor in punt 8.6. Het is voor de havenmeester belangrijk te weten of u met uw schip weg bent, of dat uw schip weg is. Ziet de havenmeester uw box 2 of meer dagen leeg liggen, dan mag hij uw box aan een passant geven. Komt u ( onaangekondigd) toch terug dan mag de passant in uw box blijven liggen en krijgt u een passanten plek toegewezen. Laat het zover niet komen, de havenmeester heeft nu ook E-mail, [email protected] , bellen mag ook naar 0228-592350. Ik wens alle leden die nog aan hun vaarvakantie gaan beginnen een goede vaart toe en een behouden thuiskomst. Voor degene die het al achter de rug hebben hoop ik dat het gebracht heeft wat u er van verwachtte. Jan Timmerman

oproept via de app hebben ze tegelijk uw positie, scheepsnaam, soort schip, aantal en namen van opvarenden en telefoonnummers van achterblijvers. Mits u dat allemaal invoert bij het registreren van de app natuurlijk. En denk bij het varen in de kustwateren aan het bereik van Uw smartphone; dat is aanzienlijk minder dan van een goed geïnstalleerde marifoon. Het is een waardevolle aanvulling op alle veiligheidsvoorzieningen die er al waren. Warm aan bevolen! Alle informatie over de KNRM App is te vinden op www.knrm.nl/helpt. Download Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=safetrx.knrm Download iOS: https://itunes.apple. com/nl/app/knrm-helpt/id940642344? ls=1&mt=8 RdV 5

Met een filmploeg het Wad op ‘Het budget is beperkt en er zitten best wel wat lastige dingen in het script’, vertelde de producent mij. ‘Kom maar op’, dacht ik, hoe ingewikkeld kan het zijn...’ Eenmaal thuis het script gelezen en inderdaad, er zaten een paar lastige dingen in. De geboorte van een kalf, 2 live-bandjes in het verhaal, een bruiloftsfeest, geheel Fries gesproken en als kers op de taart, scènes op een zeilboot en droogvallen op het Wad en dat allemaal in totaal 9 draaidagen. De regisseur wilde voor het droogvallen graag een mooi vergezicht, een stuk niemandsland. ‘Laat ik maar eens beginnen met de Wadvaardersvereniging te bellen’, dacht ik. ‘Zij weten vast mooie en geschikte plekjes’. De zeer behulpzame mensen van de Wadvaardersvereniging attendeerden mij op Lies Formerum op Terschelling of Ode Dyk op Ameland, eventueel de Vliehorst en voor echte wijdsheid naar de Engelsmanplaat ten noorden van het huisje of midden op de Brakzand voor een mooi 360 graden shot. Er was alleen één dingetje… Planning-technisch gezien moest het droogvallen en de zeilscènes allemaal op 1 draaidag gebeuren. ‘Godsamme, wat heb ik me op de hals gehaald’, dacht ik, ‘want waar vind ik zo dicht bij huis een mooi vergezicht zonder ruis op de achtergrond, waar we op 1 dag alles kunnen draaien?’ Intussen had ik ook al wat paniekerige mailtjes naar Rik en Tjeerd van de Kreupel gestuurd. Onder het mom van ‘spread the panic’, ‘hoe meer mensen met me meedachten, hoe beter het is’, dacht ik. Het Amsteldiep kwam ter sprake. ‘Dat is wel dichtbij’, dacht ik, ‘ik ga gewoon even die kant op en kijken hoe het daar is met laag water.’ Ter hoogte van Hippolytushoef trok ik de kaplaarzen aan en liep het Wad op. Ik zakte gelijk weg in de slib en moest door een voorbijganger met behoorlijk wat kracht eruit getrokken worden. De kaplaarzen bleven keurig staan... ‘Dat wordt helemaal niks’, dacht ik. ‘We moeten gewoon hard zand hebben anders werkt het niet.’

Schipper Cees bleek gouden greep Via via kwam ik in contact met Cees, een schipper uit Den Oever die nu zeehondentochten en dagjes sportvissen organiseert. Cees bleek een gouden greep. Hij kent iedereen en vooral het Wad op zijn duimpje en bovendien 6

De zeeschouw, die een rol in de film speelt, wordt aan een plaat aangelegd.

Bootjes en zeilen filmonderdeel Onze redacteur Marlies van Ree is uitvoerend producent van films en geeft een kijkje in de keuken van het maken van de film waar ze recent de productie voor deed. Het is een film die veel met bootjes en zeilen te maken had. had hij de perfecte boot waar we ons basiskamp op zouden kunnen hebben. ‘Ik weet wel een mooi plekje vlakbij, 45 minuten varen vanaf Den Oever’, zei hij, ‘met mooi hard zand en een vergezicht met een hoek van 45 graden.’ Kijk, daar knapt een mens van op. Bovendien had Cees ook de vergunning om op het Wad te lopen, wat mij toch ook wel heel goed uitkwam. Hij wees de plaat aan op de kaart, voorbij Oosterland. ‘Daar heb je geen stroming en je kan de boot tegen de plaat aan varen’, zei hij ‘en als het water weer opkomt ben je binnen een half uur weer los en vaar je weer weg.’ Het is de oude vaargeul die van Den Oever naar Texel loopt. Het voordeel van die plek was ook nog dat we de zon in de rug hadden. ‘Mooi zo, dat ei is gelegd’, dacht ik. De regisseur nam genoegen met 45 graden vergezicht, nu nog een zeilboot vinden… De wens was om een Staverse Jol in de film te hebben, maar na diverse bootjes bekeken te hebben bleek de kajuit van een Staverse Jol toch iets te klein voor de opnamen en is gekozen voor een mooie Huitema zeeschouw van 9,20 meter met een grote kajuit. Ik was inmiddels al wat geruster. We hadden immers de locatie, de zeilboot, de boot waar we ons basiskamp op

zouden hebben en een schipper die ons zou begeleiden.

Proefrondje als ultieme test ‘Nu moeten we het alleen nog doen’, dacht ik. ‘Te beginnen met een proefrondje, om te zien hoe de positie van de zeilboot is als hij droogvalt, hoeveel tijd we eigenlijk op het Wad hebben om de scènes te draaien, wat de beperkingen zijn en wat voor lijken er nog meer uit de kast kunnen komen waar ik nog niet aan gedacht had.’ Intussen kreeg de actrice een aantal keer zeilles op de zeeschouw. Dat was ook nog niet zo makkelijk, want iedere keer als zij beschikbaar was voor repetitie gierde de wind en kwam de regen met bakken uit de hemel. Dat gold ook voor ons proefrondje, want er waren maar een paar momenten dat we het konden doen i.v.m. laag water en windkracht. ‘Nee, als het windkracht 5 is, ga ik niet droogvallen’, riep de eigenaar van de zeilboot. En net als er nog maar 1 mogelijkheid is dat we het proefrondje kunnen doen voordat de draaiperiode begint is het wonder boven wonder perfect weer met windkracht 3. Tijdens het proefrondje hebben we de shots bepaald, de tijdsplanning en lo-

gistiek op een rijtje gezet, bedacht wie van de crewleden op welke boot moet, waar en wanneer de boten langszij moeten om een crewwissel te doen etc. Zekerheidshalve had ik de cast, crew en boten geopteerd voor 4 dagen in onze draaiplanning, want het weer is een grote onzekere factor in het geheel. Uiteindelijk bleef er wederom één lucky day over, maar zo lucky was het niet… Uitgerekend op die ene mooie dag vond er een training plaats van de Frisian Flag. Ik keek op hun website, bestudeerde de imposante gevechtsvliegtuigen, de trainingsroute en klapte de laptop weer dicht. ‘He godsamme, heb ik weer!’, dacht ik. ‘Maar we gaan het toch doen, anders hebben we het niet, want de actrices waren op een later moment niet meer beschikbaar.’

Boot verbouwd tot basiskamp Het vertrekpunt was de haven in Den Oever. Intussen aan de kade werd de boot van Cees volledig verbouwd tot basiskamp. De cateraar sjouwde pannen met soep en speciale lunchpakketjes naar het kleine keukentje. De kleedster zette een kledingrek in elkaar en haalde uit haar achterbak zakken met kleding, kruiken en waadpakken. De make-up spullen, spiegel, en föhn werden uitgestald op tafels. Alle equipment werd aan boord gesjouwd, veel extra accu’s en een kleine 3KVA generator. In het zeilbootje werden ook extra accu’s gezet, een portofoon, waadpakken, kratjes met eten en drinken en warme jassen. Voor vertrek nog een kleine bespreking en nog één keer de route, crewwissel op boten en tijdsplanning doorgelopen, toen ging ieder naar zijn boot. Een aantal crewleden namen zekerheidshalve wat zeeziektepillen in. De cateraar, de datahandler, kleding, make-up en ik zaten op de boot van Cees en op de zeilboot zaten de 2 actrices, de regisseur, de cameraman, de assistent van de cameraman, de geluidsman, de opnameleider en de eigenaar van de zeilboot. Een volle bak ambiance zeg maar…

‘Ja, hallo met Cees’, zo riep hij de brugwachter op. ‘We komen eraan met een rood zeilbootje, maar we zijn aan het filmen en we draaien zo weer om hoor, de brug hoeft dus niet open.’ ‘Hee Cees, dat is goed hoor’, antwoorde de brugwachter. Blijkbaar kennen ze elkaar allemaal vrij goed. Intussen werd er actie geroepen en de actrice ging de zeilen hijsen en de andere actrice zat achter het roer. De 6 man crew in reddingsvest zaten in een imposante yogahouding opgepropt in de kajuit die vol met spullen stond en met de enorme camera er tussen in. ‘Stuur jij even’, zei Cees tegen me, ‘ik moet even naar de WC.’ Ik zag een paar crewleden op onze boot verschrikt naar de stuurhut kijken toen ze mij met ietwat verwilderde blik achter het roer van de Janny zagen staan. ‘Cees! CEES!!! Schiet effe op man, er komt nog een boot aan!’, schreeuwde ik. ‘Allemaal wel leuk en aardig, maar ik ben niet zo bedreven in het besturen van zo’n kolossale boot.’ Cees nam het roer weer van me over.

Filmen op de zeebodem Intussen gingen we richting de Waddenzee en links het hoekje om naar de droogvalplek. Daar draaiden we nog een aantal zeilscènes en vervolgens kwam de zeilboot langszij en werd de camera en geluidsapparatuur naar de boot van Cees getild. Ik stapte gelijk over op de zeilboot en zat toen samen met de eigenaar van de boot vanuit de kajuit instructies aan de actrices in de kuip te geven, terwijl de camera en de rest van de crew op de boot van Cees stonden. En zo gingen wij een paar

keer langszij en deden de wissels tot we bij de droogval plek kwamen op het juiste tijdstip. Beide boten voeren tegen de plaat aan en kwamen met een schok tot stilstand. Toen was het tijd voor de lunch en was het wachten tot het water wegzakte. Na de lunch was het water laag genoeg om met een waadpak het Wad op te lopen, cameraspullen op het Wad te leggen en de scènes door te lopen met de actrices. Volgens onze tijdsberekening hadden we ruim anderhalf uur om de scènes op het Wad te draaien. De actrices liepen over het wad, hadden een dialoogje en vinden onder andere een krabbetje. Ik had voor de draaidag aan Cees gevraagd of hij niet aan kleine krabbetjes kon komen, want de krabbetjes bij de visboer zijn net een slag groter… En daar sta je dan, midden op de zeebodem met een hoek van 45 graden niemandsland, in je hand een plastic bakje met felle krabbetjes die eruit willen. Ik keek voortdurend op mijn horloge en tuurde naar de glinstering van het randje water in de verte en bedacht me dat ik best een gek baantje heb. De film Wildflowers is einde van het jaar te zien op de televisie en zal in première gaan op het Filmfestival in Utrecht. Marlies van Ree

Daar gingen we voor de eerste scène richting de sluizen van Den Oever. We suggereerden dat het zeilbootje net door de sluizen heen was gegaan en richting de Waddenzee vaart. De zeilboot ging voorop op de motor en wij met de boot van Cees erachter. ‘Zeg Cees’, riep ik, ‘moeten we niet de brugwachter even melden dat we niet echt door de sluizen heen gaan, want voor je het weet doen ze de brug voor ons open.’ 7

Omelet van romige ganzeneieren De Espada zwerft tegenwoordig en ligt nu aan de Adriaan de Koningh steiger. Een idylische plek, maar je wordt gek van het geklei van de ganzen. Waar je ook loopt sta je in de stront. Vanuit mijn ooghoeken zag ik havenmeester Jan Koopman als een waanzinnige de ganzen verdrijven en er hing er zelfs ééntje blazend aan zijn broekspijp. Nu zou ik me kunnen verzoenen met het lot, want ik ben van nature voorbereid op tegenslag en lichte vormen van mistroostigheid… Maar nu ik weet dat ze bij Strandtent Beach Inn in IJmuiden kroketten serveren van de Schipholgans, besefte ik me dat ook nu ieder nadeel z’n voordeel heeft. Ik stel voor om volgend jaar in maart/ april de nesten bij de Kreupel leeg te roven. Nee, dat is niet zielig! We doen het ook bij de kippen. Die ganzeneieren zijn namelijk heerlijke romige eieren, een delicatesse in Frankrijk en lekker voordelig ook. Één ganzenei staat gelijk aan 3 gewone eieren. Hier alvast een recept voor volgend jaar…

Recept:

Kook de groene asperges beetgaar in een pannetje en laat het uitlekken klop de eieren met de koffiemelk, dille,

laat nog een minuutje garen serveer er stokbrood bij en eventueel wat salade zout en peper tot ze schuimig zijn verhit wat boter in de pan en giet het eiermengsel erin bak de omelette op een laag vuurtje tot de bovenkant bijna droog is strooi de geraspte kaas, zalmsnippers en gekookte asperges over de omelette en vouw deze dubbel

Link naar Kreupel weerstation Op onze kraan staat een heel mooi wind meet apparaat. Dat geeft zijn gegevens door naar het station naast de trap. Diezelfde gegevens staan ook op internet, maar dat weet bijna niemand meer. Vorige week probeerden we heel lui op het havenkantoor te kijken hoe veel wind er op dat moment stond, zonder de trap af te lopen. Bleek niemand te weten waar je dat op internet kon vinden. Hier is nogmaals de link naar dat weerstation: http://www.pwsweather. com/obs/DEKREUPEL.html. Maak er een bladwijzer van op Uw computer! Rechts boven het Google Earth plaatje staat in hele kleine lettertjes dat je kunt overschakelen naar metrische waarden. Als je dat aan klikt worden de graden Fahrenheit gewoon graden Celsius en wordt de windsnelheid weergegeven in ons bekende eenheden. Hoe je daar dan weer Beaufort van kunt maken moet u zelf op internet uit zoeken. RdV 8

Benodigheden: 2 ganzeneieren (of 5 kleine kippeneieren) groene asperges 100 gram gerookte zalmsnippers 2 eetlepels koffiemelk 50 gram geraspte jong belegen kaas 2 eetlepels fijngehakte dille boter, peper en zout Marlies van Ree

Afscheid Anita met bijzonder blijk van waardering Op onze Algemene Leden Vergadering werd de beëindiging van de werkzaamheden van Anita Vis aangekondigd. Anita heeft de laatste 15 jaar letterlijk onze poep geruimd en nog vele andere zaken in orde en schoon gehouden. Alle mogelijke en onmogelijke voorraden, die wij heel normaal zijn gaan vinden en waarop ik volledig heb leren bouwen, waren er gewoon omdat Anita er oog op hield en er tijdig voor zorgde dat alles op peil bleef. Voor een gewoon lid, of voor een bijzonder verenigingslid is er dan een mooie passende oplossing. Je maakt hem of haar erelid of lid van verdienste. Maar Anita is helemaal geen lid. Die

deed dat zo maar. Ze is alleen maar vrouw van…. Alleen die zin al hoort niet te kunnen. Sorry, maar zo wordt het soms toch nog steeds gezien. Administratief dan.

Anita, stralernd met haar Kreupelhanger, die ze zojuist als dank voor haar jarenlange huishoudelijke werkzaamheden voor De Kreupel ontvangen heeft.

Dit probleem is heel inventief opgelost. Anita kreeg een heel mooie hanger. Niet van zilver, niet van goud, maar van zirkonium (een broertje van titanium). En dat heeft niemand. Jan Timmerman had er een heel leuk verhaal bij waarin hij vertelde dat het een bijzonder mineraal is dat soms heel raar kan ontploffen of branden en op andere momenten buitengewoon bruikbaar is in vredelievende zin. Er werd een gekalligrafeerd certificaat bij geleverd met een buitengewoon eervolle vermelding voor Anita. Het zal een kluif worden om alles net zo netjes te laten lopen zoals het tot nu toe liep. Dank je wel voor alle goede zorgen, Anita. RdV

Havenmeesteren op het Kreupeleiland Het havenmeesteren op het Kreupeleiland is een kostelijke hobby. Heerlijk rustig. Maar aan het begin van het seizoen moet er meestal wel iets in orde gemaakt worden. Het huis hangt na een winter altijd ietwat scheef (een centimeter of twintig) zodat het aanrecht af watert in de keukenla in plaats van in de gootsteen. Van de beide accupakketten schakelde vorig jaar één zichzelf uit in de nacht. Nu doen ze het beide. Iemand heeft ooit bedacht dat tussen de stront van 65000 vogels de poep van een enkele havenmeester te veel opvalt en een gewone WC dus niet mag. Nu rommelen we met een porta potti met twee poepdozen zodat de havenmeester met zijn luxe jachtje een cassette mee kan nemen naar de wal om die daar ter bestemder plekke te legen. De constructie van dit apparaat lijkt niet iedereen even duidelijk. Hoewel, het zou ook kunnen dat de plastic klepjes, waarmee het geheel afgesloten zou moeten worden, het na een jaar gewoon begeven . Daar kwamen we achter toen een behoorlijke blob fecaliën bovenop de cassette bleef liggen zonder er in te willen zakken. Ooit werkten we met een WC, een vuilwatertank en een motorpomp. Daarvan vloog de slang los en begon wild in het rond te sproeien. Ik moest

Over poep, boenwerk en een grote fender daar toen besmuikt om lachen. Maar deze keer heb ik een soortgelijke portie te verwerken gehad. Boontje komt om zijn loontje moet je maar denken. In de hoop dat dit niet weer nodig wordt heb ik een gebruiksaanwijzing gemaakt en opgeplakt bij het toilet. Dit als

aanvulling op het vel met informatieve foto’s dat ergens in een kast in een dikke groene map zit, die maar zelden ingekeken wordt. Op de dijk tegenover het terras rond het drijvende huis bleek een grote ronde zwarte fender te liggen. Zonde om die daar te laten liggen, dus ben ik eerst eens gaan meten hoe diep het was. Peilen met de ragebol die er dit jaar ineens ligt. Op veel plaatsen voor het terras van het drijfhuis is het ongeveer twee meter diep. Ik sprong er rechtstandig in. Daarbij kwam ik tot

Beet! 9

mijn knieën in zeer zachte, zeer zuigende bagger. Voordat ik zand onder de voeten had was mijn hoofd reeds twintig centimeter onder water. Gewoon afzetten en omhoog gaan zat er niet in. Ik moest heus zwemmen in de bagger om los te komen. Dit was niet leuk. Pas dicht bij de wal werd die laag dunner, zodat ik kon gaan staan en lopen. Koud was het wel, maar een fender van die grootte kost wel wat. Nu snap ik ook dat vrijwel iedere boot een enorme hoeveelheid bagger op woelt in de haven. Deze zachte prut blaas je zo maar weg. Vele boten maken dan ook direct rechtsomkeert (of linksom) en verdwijnen weer uit angst hun filters vol te zuigen met die drab. Haven ondieper Overigens is de waterdiepte inmiddels stevig verminderd. Bij het huis is het 1,8 tot 2 meter diep. Verderop neemt het af tot 1,5 m. De tweede steiger begint bij 1 m diep en neemt toe tot 1,5 meter. Bij het platform kunnen in de nabije toekomst helikopters landen. Er naast wel te verstaan. Als je kaplaarzen aan doet krijg je daar geen natte voeten, zo ondiep is het geworden. Een waarschuwingsbord dat de diepte slechts 1,8 meter is moet dieper stekende schepen de teleurstelling besparen, die we nu vaak mee maken. We hebben een motorpomp voor het schoonspuiten van steigers met een druk van bijna 100 bar, 100 atmosfeer. Als je er meer druk op zet blaas je de zachte delen van het hout weg. In die oneffenheden vinden nieuwe algen en mosjes dan een fijn nestelplaatsje, dus dat wil je niet. Met een ronddraaiend stel spuitmondjes en sinds dit jaar ook met een enkele spuitlans zou je alles mooi schoon moeten krijgen. Dat is best een behoorlijk karwei. Gelukkig voor mij was de motorpomp op dit moment bij de reparateur. Bij het spuiten van de laatste stukjes steiger in de Kreupelhaven was het apparaat niet in orde. En daardoor had ik mijn eerste dienst op het eiland heerlijk geen pomp om mij bezig te houden. Er was meer dan genoeg te doen. Net zoals een kind bij de tandarts plotseling geen pijn meer heeft, werd de pomp in prima staat bevonden. Hij kwam zodoende alsnog aan boord van de Heen en Weer en Evelien en ik kregen hem zowaar op de steiger op het eiland. Die middag ben ik met de spuitlans het drijvende huis te lijf gegaan. Later heb ik de steigers eromheen tot aan het hek met de draaiende boenmachine bewerkt. Overal kwam een enorm bevredigende hoeveelheid 10

viezigheid van af. Alleen was er na het opdrogen van het hout niets meer te zien van al het werk. Het leek duidelijk dat een goede schoonmaakbeurt niet weg zou zijn. Tegen eind mei was ik tot steiger 3 gekomen met boenen. Gelukkig was het werk met die grotere oppervlakken toch uiteindelijk wel te zien. Overigens is de hoeveelheid vogelpoep op de steigers heel beperkt dit jaar. De korstmossen zijn daarentegen een stuk hardnekkiger. Algen weer minder. Zou de aparte behandeling van vorig jaar dan toch geholpen hebben? Als ik in de heerlijk vredige avond weer naar huis zeil op een zacht windje heb ik toch iedere keer weer een zeer voldaan gevoel. Je neemt er wat van mee, zogezegd. Rik de Vries

Jaarverslag 2014 Er was in 2014 een wijziging in de samenstelling van het bestuur: Gerrit den Bleker en Cees Minnes namen afscheid als bestuurslid. Gerrit den Bleker nam na bijna 40 jaren afscheid als bestuurslid en Cees Minnes nam voor de 2e keer afscheid als bestuurslid. Hans Doorman en Koos Moens traden toe tot het bestuur. Het bestuur vergaderde 8 maal en er waren 2 Algemene Ledenvergaderingen.Deze ledenvergaderingen werden door resp. 56 en 47 leden bezocht. Daarnaast bezochten bestuursleden verschillende bijeenkomsten van het Watersportverbond, de regiocommissie IJsselmeer/ Markermeer, bijeenkomsten van de Gemeente Medemblik.. Er werd in het verslagjaar aan jeugdige zeilers gedurende 3 weken zeilinstructie gegeven. De SPRET werd voor de 30e maal gevaren en eindigde in Medemblik. De medewerkersdag ging dit jaar naar Rotterdam waar de SS Rotterdam bezocht werd en een rondvaart in de haven volgde. Daarna werd het jenevermuseum in Schiedam bezocht. M. Meinster won dit jaar de Kreupelbel en Klaas van der Thiel won wederom de Vergulde Zuiger. De Kreupelkruk ging in 2014 voor de 2e achtereenvolgende keer naar Driek van Oudheusden vanwege het zinken van zijn schip. Anton Tuinte, secretaris

Houdt U aan de parkeeraanwijzingen tijdens hijsperiodes De hijsploeg doet een dringend beroep op alle leden die hun auto op het terrein van De Kreupel parkeren om zich beter aan de parkeeraanwijzingen tijdens hijsperiodes te houden. Om het parkeren in goede banen te leiden worden met lint en rood-witte hoedjes afzetttingen gemaakt. Niet iedereen houdt zich altijd aan die aanwijzingen, wat het werk van de hijsploeg ernstig bemoeilijkt. De hijsploeg werkt met een trekker met een stang van een meter of zes en een cradle car die onder de bokken met de boten erop wordt geschoven, het geheel optilt en vervolgens met mijn of uw grootse oceaanvaarder de weg naar de kraan moet vinden. Op dat moment heeft de bestuurder dus een ton of tien aan gewicht in de hand en dat moet met twee wielen geremd worden. Het is een meter of drie hoog, net zo breed en de achterkant verdwijnt ergens in de onzichtbare verten. Het mooie blik waar wij zo trots op zijn, loopt al heel snel een hele dure kras of deuk op als het stom geparkeerd staat. Om dat te voorkomen worden afzettingen gemaakt. Men was er niet blij mee te ontdekken dat sommige autobezitters die afzetting straal voorbij reden en op eigen gelegenheid een plekje voor hun auto zochten. Een van de problemen is dat de trekker achteruit rijdt als de boot vooruit gaat en dat de boot met kar actief bestuurd wordt vanaf de trekker. Alle aandacht van de bestuurder ligt dus bij de boot en de trekker rijdt achteruit over een stuk terrein dat van te voren bekeken, verkend en veilig bevonden is. Iemand die de afzetting negeert bevindt zich dus in de gevarenzone. Daarom: als u te voet even komt overleggen met de mannen is er van alles mogelijk en kan gesjouw met bagage over grotere afstanden makkelijk vermeden worden. Dat is dit jaar gelukkig weer helemaal goed gekomen zonder brokken. Maar in het najaar start weer een nieuwe hijsperiode en ook dan geldt weer de hartenkreet van de hijsploeg: als delen van de parking zijn afgezet, blijf daar dan weg met de auto. Op het gras kan ook heel goed geparkeerd worden. RdV

Hoe klein kun je gaan? (1) Ik schreef al eens hoe ik mijn eerste jaren op het water doorbracht. Met mijn ouders en mijn broer in een open bootje van zes meter lang, voorzien van een buiskap en voor de nacht van een dektentje. Inventaris: twee primussen, pannen, borden, bestek en een afwasteiltje, de keuken, een emmer (de badkamer) en twee mandflessen drinkwater en verder luchtbedden, lakens, dekens en kussens. De standaard inventaris van een plassenboot anno jaren '50. We woonden in Amsterdam, de boot lag in Aalsmeer, waar we naartoe fietsten, en ieder weekeinde zeilden we op de Westeinder, de Braassem of de Kaag, weer of geen weer. In de vakantietijd voeren mijn vader en mijn oudere broer de boot naar De Ruyterkade langs het IJ in Amsterdam. Daar werd-ie op de Lemmerboot gehesen voor twee heerlijke vakantieweken in Friesland. Zouden we ons op het water nog steeds op deze wijze kunnen amuseren, vroeg ik me wel eens af. Dat is niet zo gemakkelijk uit te vinden. De tijd kleurt onze herinneringen steeds zoeter. En voor sommige vormen van eenvoud is in deze tijd geen plaats meer: ziet U zichzelf onder zeil een brug of sluis nemen? Een paar jaar geleden ben ik eens met een Noors visserscheepje met alleen zeil en riemen door de Oranjesluizen geschut. Ik zal het commentaar van de sluiswachter door de versterkingsinstallatie niet herhalen. Zou je nog iets van de watersportbeleving van der jaren '50 terug kunnen halen. En waar zou je dat moeten doen? Vorig jaar voer ik even over de Westeinderplas en over de Ringvaart. Wat me bijstond was de stilte als we op zondagmorgen vanuit de jachthaven naar de Grote Poel zeilden. Af en toe tufte er een kweker langs, op zijn

De Kleinkapitalist, afgemeerd in het haventje van Drejø.

Met 4.70 meter door de Deense wateren zondags in zijn werkbootje, voorzien van een Archimedes buitenboordmotor. En nu: drukte overal om je heen, van polyvalken met rubber neuzen tot aan luxueuze zeil- en motorjachten, geschikt voor oceaanreizen, met daar omheen sloepen met enorme vlaggen achterop, de zeskoppige bemanning rondom de flessen gekoelde rosé geschaard en grommende diesels. En dat alles omringd door een massieve hoeveelheid horeca, liefst rechtstreeks aan of op het water. Er deed zich een gelegenheid voor om zelf eens opnieuw op zoek te gaan naar de eenvoud. Vijfendertig jaar

geleden kregen onze kinderen, toen rond de 14, van de gezamenlijke grootouders een kajuitbootje, een Midget 15', 4.70 meter lang, 1.80 meter breed. Een prachtig scheepje met mooie ronde lijnen, oorspronkelijk ontworpen voor de kustvisserij. Het kan dus wel een beetje open water verdragen. De oudste zoon vond een echte kajuitboot eigenlijk nogal 'poenig', maar ja, deze was maar heel klein. Zo werd de naam geboren: Kleinkapitalist. Ze hebben er jarenlang heel intensief mee gevaren, op het IJsselmeer, in Friesland. Maar nu zeilen ze in grotere boten en stond de Midget alweer meer dan tien jaar onder een oud dekzeil. Toen we vorig jaar naar een huis met wat meer buitenruimte verhuisden, hebben we het bootje naast ons huis gezet om het een opknapbeurt te geven. Vervolgens was het de vraag wat je nu zou kunnen verstaan onder eenvoud. Mijn ouders bevoeren destijds de Hollandse plassen. Daarvoor heb je niet eens een kompas nodig. Zo'n Midget is voor open water ontworpen. Je moet vanaf andere schepen gezien kunnen worden als het eens wat later wordt en je moet kunnen navigeren. Zeekaarten zijn niet te hanteren als je geen plat vlak hebt ter grootte van de kaart om er een parallellineaal op te leggen. Met andere woorden: er was een electrische installatie nodig om navigatieverlichting en een GPS/kaartplotter te kunnen gebruiken. Die werd in een kistje ingebouwd dat onder een van de kuipbankjes kon worden geschoven. Voor een klein beetje veiligheid werd een handy marifoon toegevoegd. Voor het overige werd de inventaris, die mijn ouders destijds hadden, min of meer gekopieerd: twee primussen, bestek, bordjes, pannetjes, waterketel, afwasbakje (gecombineerd met slabak), enkele plastic jerrycans voor water en brandstof, een kratje voor wat levensmiddelen, slaapzak en kussen. En wat reservekleding natuurlijk. Een Midget 15' heeft geen betimmering. Voor kastjes o.i.d. Is geen plaats. In de punt is een plateautje van een halve vierkante meter voor wat huishoudelijke spullen en onder de kuipbankjes zijn wat lastig bereikbare ruimtes. Wat daar niet inpast, komt ergens op de twee bankjes aan weerszijden in de kajuit terecht. De Midget is een echte S-spant met een geballaste kiel van voor tot achter. Dat maakt o.a. het bootje geschikt voor open water. Omdat de kiel slechts een halve meter diep steekt kan het bootje op een rollentrailer worden vervoerd en op een helling vanaf de trailer te water worden gelaten. Het vaargebied tenslotte. Ik ben nu 11

eenmaal verslingerd aan Denemarken. Natuurlijjk heb je ook daar de modernste marina's, maar juist Denemarken, met zijn vele open en half open wateren, fjorden en zijn honderden grote en kleine eilanden, heeft ook een enorme verscheidenheid aan kleine haventjes met een eigen kleur en een grote authenticiteit. Ook in Denemarken is de watersport zeer populair, nog afgezien van de vele buitenlandse gasten die er rondvaren, maar de massa wordt over veel meer gebieden en plekken verdeeld, waardoor het er relatief rustig blijft. In de Yachthavn Augustenborg was een plekje beschikbaar en zo heb ik het bootje in het vroege voorjaar achter de auto naar Denemarken vervoerd. Van tijd tot tijd hoop ik er één á twee weken te kunnen gaan zeilen.

Woensdag 27 mei: gezoek naar de route Op de scooter naar Augustenborg. Vertrek om half acht ’s morgens. Droog en zonnig weer. Met een extra tas op de passagiersplaats kan alle bagage gemakkelijk mee. Zoveel kun je toch niet kwijt in zo’n klein bootje. Wanneer je bij Wischhafen-Glückstadt met een veer de Elbe oversteekt is de rit 80 kilometer korter en heb je meteen een aangename rustpauze. Op de scooter heb ik echter geen navigatiesysteem. Ik heb op Google een route gevonden en die uitgeprint. Zolang ik de Autobahn volg is het geen probleem. Maar de laatst 150 kilometer voor Wischhagen moet ik over de Landstrasse. Op een stuk waar je om de twee kilometer af moet slaan raak ik het spoor bijster. Met een flinke vertraging beland ik bij Bremerhaven weer op de juiste route.

12

Toch maar een navigatiesysteem op de scooter monteren. Met de auto moet je bij de veerpont soms wachten. Er kan een flinke file vrachtwagens voor je zijn. Met de scooter kun je die file passeren een voorop gaan staan. Met een half uurtje ben ik aan de overkant van de Elbe. Vandaar is het nog 180 kilometer naar Augustenborg Yachthavn, waar de Kleinkapitalist op me wacht. De jachthaven wordt bevolkt door een internationaal gezelschap, naast Denen veel Duitsers, maar ook Nederlanders en Engelsen. Na een uurtje heeft iedereen gehoord dat ik per scooter ben gekomen: hoe hard kan-ie en hoelang houdt je het vol om op zo’n ding te zitten? Voor mijn bootje is ook altijd veel belangstelling: de meeste jachten variëren tussen de 10 en 12 meter en men staat iedere keer weer verbaasd hoe je op een bootje van 4.70 meter kunt bivakkeren. Als ik uit Nederland arriveer of terugkeer van een zeiltochtje is er op steiger B, waar mijn ligplaats is, veel heen en weer geloop.

Donderdag 28 mei: aan de grond Na koffie, ontbijt en boodschappen is het vertrektijd. Het is zonnig weer, maar er staat een flinke westenwind, een dikke vijf. Ik motor het gat uit dat de haven met de fjord verbindt en zet zeil: gereefd grootzeil en stagfok. Augustenborg ligt op het eiland Als. De fjord die het eiland van het Deense vasteland scheidt, draait naar het westen. Op de kop van de fjord ligt een aardig haventje, Dyvig. Dat is pal in de wind; laveren dus in de ondiepe fjord. Nu steekt de Kleinkapitalist maar vijftig centimeter, maar buiten de vaargeul

staan geen tonnen en eenmaal zet ik te ver door: aan de grond! Het buitenboordmotortje is maar 2 pk, een pikhaak is te kort om de boot los te duwen, dus zit er maar één ding op: kleding uit en te water. Dan komt de boot gemakkelijk los; de wind hield zich gelukkig op dat moment even in. Een half uurtje later zet de wind door naar zeven. Ik heb geen zin in een paar uur hakken, laat Dyvig links liggen en sla een aftakking van de fjord in, naar Sonderborg. Op deze smalle zijarm, met aan weerszijden hoog geboomte, is alles weer rustig; met een bakstagwindje ben ik er in anderhalf uur. In Sonderburg lig je aan een schilderachtige havenkade, met smalle hoge huizen in alle kleuren. De kade is echter verbreed met een houten flaneerzone langs de afgemeerde schepen, die op steigerpalen is gelegd. Eronder is het een enorm geklots van het water dat tegen de oude stenen kademuur op slaat. Het afmeren hier vereist precisie: met een dubbele spring moet ik de boot zo op zijn plaats weten te houden dat een stootwil precies op zijn plaats tegen de ene uitstekende dukdalf blijft zitten, terwijl er een flinke deining door de haven loopt. Op zo'n licht klein bootje vereist dat wat meer aandacht dan op een groter jacht met overal gelegenheid om stootwillen vast te zetten. Veel gewone dingen duren op zo’n klein bootje relatief lang. Wat je ook wilt doen, voor alles moeten eerst de benodigde attributen uit hun bergplaats tevoorschijn gehaald te worden. Het is tijd om aan het diner te denken: het blik met de opvouwbare primus, de tas met levensmiddelen, de bestekdoos en de pannen, borden en afwasbak moeten eerst bij elkaar worden gezocht. Dat vergt enig gekruip door het mini-kajuit-

Buien komen tegemoet over de Augustenborgfjord. je. Ik heb twee van die primussen, meestal gebruik ik er maar een in combinatie met een slaapzak om dingen warm te houden. Primus en pannen staan op de kuipvloer. Vanaf een van de bankjes bij de kajuitingang kan ik alles bedienen. Bij het kleine alleswinkeltje in Augustenborg kon ik slechts gehakt, pasta en een blik tomaten krijgen. Kruiden en knoflook waren er niet. Met een stukje kaas in de saus gesmolten krijgt deze toch nog een enigszins Italiaans karakter.

Vrijdag 29 mei: een prachtige tocht naar Svendborg Om half acht ’s morgens staat er al weer iemand op de havenkade nieuwsgierig naar mijn bootje te kijken. 'Ah…Kleinkapitalist…das ist gut. Die Groszkapitalisten bringen die Welt nur zum Untergang’. Ik ben meteen weer helemaal wakker. De naam van mijn bootje trekt veel aandacht. Tijd voor koffie, brood en even naar de buren. Hebben die soms een weerbericht gehoord? Jawel, zuidwest drie tot vier Landschap Sonderborgsund.

Brug over de Sonderborgsund, ten noorden van de stad. met af en toe wat regen. Om kwart over tien vaar ik af met een vol grootzeil en de genua. De weersvoorspelling was wat optimistisch: de werkelijkheid dient zich aan met vier tot vijf en af en toe wat windbuitjes van tegen de zes. Maar richting Svendborg, waar ik naartoe wil, is het allemaal bezeild. Het is een prachtige tocht, zo rond de hoge kust van het schiereiland Als en vervolgens langs de eilanden Ærø en Avernakø naar de Svendborgsund. Het is zo’n dertig mijl varen. Een Midget 15’ is, wanneer je niet tegen flinke golfslag in hoeft te hakken, een redelijk vlot bootje en ik slaag erin om 4 á 4,5 knoop te halen, in de vlagen zelfs een dikke 5 knoop. De Alte Schwede, een 10 meter lange Béneteau, die in Augustenborg in de box aan de overkant van de steiger ligt, lukt het maar ternauwernood om me in te halen. Nu staat er tussen de eilanden aan de zuidkust van Funen weinig water, soms maar een- á anderhalve meter. Dan durf ik met mijn halve meter diepgang hier en daar wel een stukje af te steken. De laatste twee uur moeten in de drui-

lerige regen worden afgelegd. In een bootje als dit moet je een zeilpak aantrekken bij het minste vermoeden van regen of buiswater. Als de regen komt is het al te laat: een teveel aan natte spullen maakt de kleine wereld van mijn bootje snel onleefbaar. Om zeven uur lig ik in de peperdure jachthaven van Svendborg, overigens wel met een hele reeks brandschone badkamers voor de bezoekers en in de gastenruimte ook twee computers. Met de grote boot maal ik niet om dat soort comfort, maar nu is het een uitje. Met een kliek van de vorige dag is het diner relatief snel gereed. Met een glaasje wijn erbij gaat dat er prima in, maar na zo’n dag in een beweeglijk bootje in de buitenlucht vallen mijn ogen al dicht. Ik slaap dan ook als een blok. Tot drie uur althans. Dan wordt ik wakker van een enorme herrie om me heen. Er woedt een flinke storm. Ik ben vergeten één val vast te zetten. Maar het geklepper tegen de mast is niet het enige dat me wekt; er meren drie jachten aan mijn steiger af met veel onderling geDe 'Kleinkapitalist' tussen veel grotere jachten aan de havenkade vabn Soinderborg.

13

De zuidpunt van het eiland Als, onderweg van Sonderborg naar Svenborg.

Kasteel Sonderborg. schreeuw, motorgeweld, klapperende zeilen die nog niet zijn afgebonden en een hoog gefluit van de wind door de tuigage. Ik werk me weer in mijn kooi. Met een staander onder de mast midden in het kajuitje vergt dat een gymnastische oefening.

Zaterdag 30 mei: barre weersvoorspellingen Het plan was om de Grote Belt over te steken naar het eiland Omö. Maar wanneer ik op de computer het Deense meteorologisch instituut DMI raadpleeg besluit ik om een dagje te blijven liggen. Zonnig weer, maar een dikke zeven aan westenwind. En in de vooruitzichten blijft het nog geruime tijd winderig vanuit die richtng. Ik had deze tocht eigenlijk naar Mön gewild, een prachtig eiland, maar vanaf Omö nog een zestig mijl verder naar het Oosten. Het vooruitzicht om hondertien mijl terug te laveren met een dikke wind doet me van mijn plannen afzien; over anderhalve week moet ik weer thuis zijn. Langs de zuidkust van Funen Oude stad Svendborg.

14

liggen een aantal mooie eilanden, die ik nog niet allemaal gezien heb. Dat gaat er nu wellicht van komen. In de enorme supermarkt vlakbij de haven vul ik mijn voorraad kruiderijen en andere smaakmakers aan. Ook vind ik er een oplossing voor een ander probleem. De Kleinkapitalist is uitgerust met een bun voor een buitenboordmotor. De tweetaktbuitenboordmotoren van omstreeks 1970, toen het bootje gebouwd werd, waren echter een stuk kleiner dan de huidige viertakten. De enige passende moderne motor die ik heb kunnen vinden is de viertakt luchtgekoelde Honda 2.2 pk. Maar om die van brandstof te kunnen voorzien moest de tank eruit worden genomen en achterop de motor worden gezet. Met een trechter kom je er op ruw water lastig bij en gaat er veel benzine overheen. Bij de supermarkt vind ik een soort voorraadflesjes van extra stevige kunststof waarmee ik de brandstof zonder morsen in de motor kan gieten. Niet meer dan een halve liter weliswaar, maar dat is al een halve tank vol.

Svendborg heeft een mooie binnenstad: veel kronkelige straatjes met bebouwing die soms tot de middeleeuwen teruggaat. Het lijkt wel of hier nooit iets gesloopt wordt. De stad is tegen een heuvel opgebouwd. De hoogteverschillen benadrukken het grillige stratenpatroon, je bent voortdurend aan het stijgen en dalen. Langs de havens hebben architectuurstudenten overal kleine maritieme paviljoens gebouwd, waarin oude, niet meer te restaureren bootjes verwerkt zijn. Soms zit men in zo’n paviljoen in een bootje, soms worden ze als overkapping gebruikt. Veel Denen zitten er hun biertje te drinken, met uitzicht over de haven. In de museumhaven kan ik uren rondkijken: hier liggen de traditionele zeilschepen en -scheepjes. Van groot tot klein zijn het allemaal de ronde Scandinavische scheepstypen met een spitsgat en een sterk geveegd achterschip. Net als mijn bootje trouwens, maar dat is dan ook een Deens ontwerp. Hier in de haven zijn ze echter allemaal nog van hout. Voor de liefhebDoor architectuurstudenten gebouwd 'scheepspaviljoen' langs de haven van Svendborg.

Passerend zeilschip bij Svendborg.

De nuseumhaven in Svendorg, met veel traditionele houten Deense schepen. ber van traditionele scheepstypen is het hier een snoepwinkel. Terug in mijn bootje zit ik net aan een biertje als er geklopt wordt. Een Deen van een jaar of vijftig is stomverbaasd om een ‘Lyneasjolle’ onder Nederlandse vlag te zien. Zijn vader had precies zo’n bootje. Ik leg hem uit dat ze ook in Nederland en Canada gebouwd werden en dat er over de hele wereld zo’n 750 rondvaren. Met enige weemoed neemt hij afscheid. Zijn vaders prachtige bootje is verkocht en hij heeft het nooit meer teruggezien.

Zondag 31 mei: tegen de stroom in Het is zonnig, de wind is 4 á 5 en na geldwisselen en nog een laatste boodschap vertrek ik in de richting van de Zuid Funense archipel, waarvan ik een aantal eilanden wil bezoeken. Vlak tegenover Svenborg ligt het grote eiland Täsinge. Hieromheen loopt de Svenborgsund; je vaart er aan beide kanten tussen de heuvels. Vanaf deze Traditioneel Deens zeilscheepje in de Svendborgsund.

heuvels heeft men een prachtig uitzicht over het water en op de overkant; hier vestigt zich vanouds de happy few. Overal zie ik villa’s op de glooiingen van de heuvels, maar ook enkele enorme 18de en 19de eeuwse landhuizen. Ik ben hier wel eens in het vroegere vissersdorpje Troense geweest; alle vissershuisjes zijn er tot luxueuze woningen verbouwd. Door de zeer beboste heuvels langs de Svenborgsund valt de wind regelmatig weg. Bovendien krijg ik hier te maken met een ander typisch Oostzeefenomeen. Er zijn hier geen getijden, maar door de wind kan er water op- en afwaaien, waardoor stroming ontstaat. Plaatselijk bekenden weten vaak wel op welke stroomrichting men kan rekenen, maar voor mij is er geen peil op te trekken. In de Svenborgsund krijg ik de stroom pal tegen, evenals de wind. De buitenboordmotor moet erbij, laverend maak ik nauwelijks voortgang. Om bij de eilanden te komen moet ik bij Rudkøbing de brug passeren die de eilanden Langeland en Täsinge verbindt. In het open water na de

Svendborgsund kan ik goed laveren en lukt het me om de snelheid op 4 knoop te houden. Het laatste stukje moet op de motor; voor de brug is er een smalle geul tussen ondieptes van een halve meter en na de brug neemt de wind sterk af en wordt het weer zo druilerig dat ik het zeilen maar voor gezien hou. Om kwart over zeven meer ik af in het haventje van het eiland Strynø en is het in het kajuitje weer opruimen geblazen. Dat is op een bootje van deze afmetingen een voortdurend terugkerend fenomeen. Kastjes zijn er niet. Er is in de punt een klein plateautje met een opstaande rand, voornamelijk met keukenspullen. Voor het overige moet alles in tasjes, tassen en vuilniszakken over de twee bankjes verdeeld worden. Ieder activiteit vraagt om een eigen indeling. Om te kunnen slapen moet er een bank in de lengterichting worden vrijgemaakt, om te kunnen koken en eten moeten de banken beide aan de achterkant worden vrijgemaakt, zodat je aan een kant kunt zitten, tegenover je is dan plaats voor

Landhuis langs Svenborgsund.

15

de ingrediënten van de maaltijd, terwijl de primus buiten op het kuipvloertje staat opgesteld. Maar hoe het bootje ook is ingeruimd, tijdens het zeilen met een beetje wind zoekt ieder object door de bootbewegingen zijn eigen plek en is het bij aankomst in de haven een ordeloze bende. De havens in Denemarken zijn niet goedkoop. Een klein bootje als het mijne geeft nauwelijks voordeel, want er zijn maar een beperkt aantal grootteklassen. Voor de Kleinkapitalist geldt het tarief van 1 tot 7, maar soms zelfs tot 10 meter lengte. Het haventje van Strynø heeft echter wel een bijzondere accommodatie. Behalve de gebruikelijke voorzieningen toilet en douche, is er hier ook een keuken met twee keramische kookplaten en een ‘sejlersstue’, een zitruimte met langs de wand een presentatie over de geschiedenis van het eiland en een bibliotheek met enkele honderden boeken, niet alleen in het Deens maar ook in Engels en Duits. Net als in de meeste Deense haventjes hangt hier een automaat om je havengeld te voldoen. 's Avonds komt de havenmeester toch nog even bij me langs: wil ik de volgende ochtend verse broodjes? Ja, natuurlijk! (wordt vervolgd) Oude stad Svendborg. Tjeerd Boersma

16

Het Kreupel gezelschap op de wal in Den Helder.

Ook de jongeren amuseerden zich prima tijdens het Rondje Noord-Holland.

Rondje Noord Holland 2015 succes Op woensdagavond 13 mei verzamelden zich 21 schippers en hun bemanning in Andijk, voor het allereerste palaver van het Rondje 2015. De weersverwachting was qua wind goed – voor de liefhebbers van zonnige zeiltochtjes (zoals uw feestcommissie) een beetje minder. Maar iedereen is vol goede moed en heeft zin om weer een paar dagen met elkaar onderweg te zijn. De feestcommissie is uitgebreid met Ireen en Nico Zijlstra, die voor een walspel en de catering zullen zorgen. En gelukkig maar, want uw verslaggever kwam door filevorming en andere vertraging ruimschoots te laat voor dit eerste palaver, en daarmee ook de Monsterboekjes – excuus! Op dag 1 was het vroeg opstaan geblazen, want het vertrek moest om 7 uur zijn . Dat lukte goed, en met een stevige wind (en veel kleren) ging het op naar Den Oever, de sluis door en naar Den Helder. Een heerlijke start! In Den Helder werd in diezelfde wind én in de zon een walspel gespeeld, waar verschillende mensen behoorlijk fanatiek van werden! En ook met het De Mallemok liep na een ongelukje met de gashandle in het Noordzeekanaal aan de grond.

kwartetspel werd druk geruild en gehandeld – veel sportieve gezelligheid voordat de steigerborrel en het volgende palaver begon. En op tijd de kooi in, want de volgende dag moest er alwéér vroeg vertrokken worden! Op dag 2 hadden we net de tijd voor koffie en een pilletje tegen zeeziekte voor we om 7 uur de zeilen hesen. De wind begon een beetje wiebelig – de ene schipper loste dat op door motorondersteuning, de andere met een halfwinder. Gaandeweg ging het beter en werden we beloond met een zonnetje bij Ijmuiden! De Fugue bleek een nieuwe accu nodig te hebben, maar verder was iedereen ruim op tijd in Nauerna voor de steigerborrel en het derde palaver. Lekker in het zonnetje ! En gelukkig maar want ….. Op dag 3 was de wind fantastisch, en de zon weg. Maar zelfs de liefhebbers van zonnige zeiltochtjes genoten deze dag volop – een fantastische zeiltocht met als traditioneel eindpunt Broekerhaven. En daar scheen natuurlijk de zon. De Mallemok liep vast in het Noordzeekanaal door een ongelukje met de gashandel, maar zoals het altijd gaat onder Kreupelaars was er hulp genoeg. Uiteindelijk sleepte de Grote

Kaap ze een haven in, waar de boel gerepareerd kon worden. In Broekerhaven was het Borrelen en Barbecueën! En zoals altijd was Broekerhaven ook het eindpunt voor het Monsterboekje, alle prachtige creatieve reddingsvesten, rebussen en andere moeilijke dingen. Alweer de laatste avond én uitslapen, want het tochtje van zondag is kort en de windverwachting prima. Op dag 4 kwamen zon en wind elkaar weer tegen – een lekker tochtje terug naar Andijk. Het was alwéér een geweldig Rondje, wat weer en wind betreft, maar vooral de mensen! Ik ben ieder jaar weer blij om iedereen te zien en vier dagen zoveel gezelligheid, vrolijke vriendelijkheid en warme betrokkenheid te mogen meebeleven. Een speciaal dankjewel voor Klaas van der Thiel, die de hele organisatiecommissie verraste met een handige koffiethermosmok mét naam! Tot volgend jaar! Henjo, Annemiek, Nico, Ireen en … De Rondje-Noord-Holland vloot op de voorlaatste avond in Broekerhaven.

17

Bontbekplevier

Dwergstern

Jonge dwergsterns.

Jonge lepelaars.

Tureluur, rechts scholekster.

Zwartkopmeeuw, rechts toppereend. 18

Een beeld van de vogelrijkdom op het Kreupeleiland.

Het Kreupeleiland in vogelvlucht.

Enorme dynamiek Kreupeleiland als broed- en rustplaats vogels Het Kreupeleiland maakt als broed- en rustplaats voor vogels een enorme dynamiek door. Toppers waren in het broedseizoen 2014 de kokmeeuw, het visdiefje, de aalscholver, de grauwe gans, de kuifeend, de zwartkopmeeuw en de kleine mantelmeeuw. Na de algemene jaarvergadering dit voorjaar gaf Leon Kelder, boswachter inventarisatie en monitoring bij Staatsbosbeheer, uitleg over het Kreupeleiland. Reden voor mij om een praatje met hem te maken om nog eens dieper op de ontwikkelingen op 'ons' eiland in te gaan. Het uitgangspunt voor de aanleg van de eilandengroep was om ruimte te maken voor wat men 'kale grond broeders' noemt, bijvoorbeeld sterns en plevieren. Die broeden op kale zandplaten, zandbanken dus. De bouw van de Afsluitdijk haalde het getij er achter weg en de droogvallende platen daarmee ook, zodat de nestgebieden voor de echte kale grondbroeders verdwe-

Kokmeeuw

nen. Eilanden aanleggen was altijd te duur. De grond voor het Kreupeleiland komt uit de vaargeul van Amsterdam naar Lemmer. Die moest nodig uitgediept worden. Nu deze baggerspecie toch beschikbaar was, kon deze op de ondiepte de Kreupel gelegd worden. Zo kwam er uiteindelijk toch een alternatief voor de oude zandbanken, 70 hectare groot.

Ligging 'archipel' ideaal voor voeding van vogels Ten zuiden van het eiland De Kreupel liggen goede driehoeksmosselpercelen en aan de noordkant spieringgronden. Voor voeding van de vogels ligt het eiland centraal. De vliegafstanden van de gedekte tafel naar het nest zijn kort en voeding voor de jongen in de nesten is makkelijk aan te voeren. In april 2004 is het eilandencomplex, dat Kreupel I genoemd wordt, opgeleverd

en is het beheer overgedragen aan Staatsbosbeheer. Het Kreupeleiland is eigenlijk geen eiland maar een archipel, een complex van eilanden. In de diepere delen van het IJsselmeer is baggerspecie gestort. Op de wal zijn op traditionele wijze zinkstukken van wilgentakken gevlochten , die daarna naar de juiste plek werden gesleept. Daar is er stortsteen op gegooid zodat ze zonken. Op deze manier is een beschermende stortstenen dam aangelegd. Aan de binnenkant van die stortstenen dammen zijn eilandjes aangelegd. Sommige van keileem, dat apart is aangevoerd vanuit het zuiden van Nederland. Andere eilandjes zijn van zand. In het midden zijn twee grote eilanden aangelegd. De hoogte er van is 2,40 en 3,20 meter boven NAP. Hiervoor is grove korrelzand uit diepe gaten uit het IJsselmeerbodem gebruikt. Er zijn drainagebuizen in de eilanden aange-

Chileense flamingo's 19

Links visdief, rechts Grauwe gans. legd, zodat water snel wegvloeit. Daardoor blijft de grond droog. Daarom groeit er niet zo veel en blijft de grond kaal en schraal. Kale grond broeders als visdief bontbekplevier en kluut vinden dat plezierig. Binnen dat hele gebied ontstaan geulen en ondieptes. Vaak zijn dat windluwe plekken, ideaal voor voeselzoekende steltlopers als de tureluur, de wulp en de scholekster. Er zijn ook veel watervogels als de fuut, deaterhoen en heel veel eenden te vinden. De kuifeend had afgelopen seizoen 200 nesten en dat is veel voor die soort.

Eilanden moeten boomvrij blijven Belangrijk is het boomvrij blijven van het eiland. Anders wordt het bos. Het is bedoeld om vogels te accomoderen, die op zandbanken horen te wonen. Daarom moet het zandbank blijven. Enige begroeiing is mogelijk. Grassoorten en kruiden kunnen eventueel wel. Het is nu eigenlijk een soort volkstuin. Als je niet voortdurend bij houdt

zoals het nu is, verandert het in bosgebied. In het begin moesten er heel veel wilgen weggetrokken worden, met wortel en al uit de grond gerukt. De wilgengroei werd veroorzaakt door aangespoelde zaadjes. Nu is groei van bomen en struiken veel meer het resultaat van uitgepoepte zaadjes. Voorbeelden daarvan zijn bramen, vlier, meidoorn en lijsterbes. Dat wordt allemaal actief weggehaald in de winter. Bramen zijn lastig weg te halen. Aalscholvers klimmen op de bramenstruiken, want ze zitten graag hoog. Ze poepen de braam dood, drukken hem plat en trekken de takken er af om als nestmateriaal te gebruiken. Ze zijn dus heel belangrijk voor het beheer. De natuurwaarde van het Kreupeleiland is hoog: zo gauw land droog viel zag je de aantrekkingskracht op vogels. Die zaten al te broeden tussen de bulldozers en draglines. Kale grond broeders zijn trekvogels. Ze komen uit het zuiden van Europa. Het eiland valt onmiddellijk op, zo in het water. Er komen dan ook grote

aantallen vogels. Het is de grootste visdiefkolonie van Noordwest Europa. In Nederland is het de grootste aalscholverkolonie en de op één na grootste kokmeeuwkolonie. Er komen algemene soorten voor, maar ook zeldzame, zoals de enige dwergmeeuwen die in Nederland broeden. Ooit zat hier het eerste paartje pontische meeuwen van Nederland. In de broedtijd komen hier ook heel veel vogels die nog onderweg zijn naar andere broedgebieden en hier van de rijk gedekte tafel mee eten. De inventarisatie wordt daardoor soms wat bemoeilijkt.

  Niet alleen broedplaats, maar ook rustplaats voor vogels

De broedtijd is enorm lang. Aalscholvers starten al in december. Half september gaan de laatste visdiefjes pas weg. Beheer kan dus alleen maar tussen half september en half december worden uutgevoerd. Dan is het vaak koud en nat weer met met harde wind. Het werk wordt dan uitgevoerd

Links Brandgans, rechts Kuifeend.

20

werk wordt dan uitgevoerd door vrijwilligers, samen met eigen personeel van Staatsbosbeheer. De Kreupel is ook heel belangrijk voor vogels die niet broeden. Die gebruiken het gebied als slaapplaats. Van heinde en verre komen vogels hier rusten, bijvoorbeeld de zwarte sterns. Die broeden in Noord- en Oost-Europa. Ze komen vanaf begin juli naar het IJsselmeergebied om het zomerkleed te verruilen voor een winterkleed. De laatsten komen begin september. Ze komen tegelijk 'opvetten' voor de trek naar Mauretanië, waarna ze in een gematigder tempo verder trekken, tot Zuid-Afrika toe. Daar broeden ze niet. Eigenlijk zijn ze daar aan het overzomeren (op het zuidelijk halfrond is het dan zomer), hoewel je het vanuit ons gebied gezien al gauw overwinteren zou noemen. In augustus lopen de aantallen op tot tussen de 20.000 en 60.000 slapende zwarte sterns. Dit geeft een enorm gekrakeel in de ochtend- en avondspits, onder elkaar maar ook met de andere tijdelijke bewoners. Buiten de slapende zwarte sterns zijn er ook heel veel kokmeeuwen, stormmeeuwen, aalscholvers en visdiefjes. Bij de aalscholvers is van een soort ploegendienst sprake. 'Onze' aalscholvers gaan zo ongeveer half september half-oktober naar het zuiden en vanuit het noorden, Denemarken, Skandinavië en Duitsland, komt dan de volgende ploeg hier bivakkeren. Op dat moment zitten beide ploegen er en kan je er tot 20.000 tellen. In de winter worden het eiland en de luwte er omheen gebruikt door overwinterende watervogels. Veelal eenden, vaak duikeenden. Dat zijn nachtdieren. Die komen overdag rusten in de luwte. De toppereend en kuifeend worden dan ook vaak gezien, toppereenden soms tot 20.000 – hoewel deze Onderdijk en andere kuststroken ook prettig vinden.. De vogeltrek in voor- en najaar levert vele passanten op. Soms algemene soorten, die niet op een eiland horen: pimpelmees, roodborst en winterkoninkje. Soms ook hele zeldzame soorten als velduil, dunbekmeeuwen (de eerste van Nederland) en visarend (wordt al minder zeldzaam). De grote hoeveelheid pionierplanten trekt allerlei insecten aan, zoals muggen en zweefvliegen. Deze dansmuggen vormen enorme wolken dansende muggen. Daarnaast komen er vele soorten vlinders, trekvlinders als atalanta, distelvlinder en oranje lucernevlinder, maar ook blijvers die zich voortplanten op de Kreupel, zoals de dagpauwoog, kleine vos en klein geaderd witje. Voor de begripsvorming:

distelvlinders kunnen zelfs uit WestAfrika komen. Ze trekken dus over enorme afstanden. Deze insecten trekken insecteneters aan: vleermuizen! De ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis, laatvlieger, meervleermuis en tweekleurige vleermuis zijn er al gezien. De meervleermuis komt foerageren vanuit Andijk. Ze kunnen nergens landen. Ooit is een ruige dwergvleermuis aan de ark gaan hangen. Een vleermuis kan niet van af de grond opstijgen. Die moet ergens hangen en zich laten vallen om te kunnen vliegen. Maar op het eiland kunnen ze nergens een plekje vinden om aan te gaan hangen.

Evolutie in de uitvoering van tellingen

linie door het gebied lopen, een telling gedaan van de nesten die er zijn. Daarbij is het zaak zo snel mogelijk weer weg te zijn, want wat in het nest ligt mag niet afkoelen. Geen nest wordt langer dan drie weken gebruikt. Met een maandelijks bezoek mis je dus geen enkel nest dat in gebruik is. De tellingen zijn nu veel accurater dan in het begin. Dit verklaart dat je soms mensen ziet wandelen in het verboden gebied en er soms een vliegtuig rondjes boven draait. Zaken waar de havenmeesters van het eiland geregeld melding van maken, soms met enige verontwaardiging omdat dat niet zou moeten mogen. Het mag dus wel en hoort bij het beheer.

Dynamiek ook verbonden De methoden van het uitvoeren van met wisselingen in tellingen hebben een hele evolutie begroeiing ondergaan. Eerst zijn schattingen gemaakt van de opvliegende dieren bij de nadering van een mens. Dat aantal moest dan vermenigvuldigd worden met bijvoorbeeld anderhalf om ook de dieren die bleven zitten of ergens anders onderweg waren, mee te nemen. Later werden zittende vogels geschat. Rijkswaterstaat komt iedere maand langs met een vliegtuig voor tellingen uit de lucht. Soms via foto's en soms ook direct op het oog. Ook worden tellingen van de begroeiing uitgevoerd. Die aantallen vanuit de lucht moesten natuurlijk een beetje overeen komen met die vanaf de grond. Dat klopte soms niet. Daarom is tot slot gekozen voor maandelijks bezoek en het tellen van nesten. Hiermee heb je vanzelf de doortrekkende dieren buiten beschouwing gelaten, want die hebben hun nesten elders. Dan wordt door een man of vijf, die in

Je zou denken dat het Kreupeleiland een gebied is met een enkele soort begroeiing. Maar ieder eilandje blijkt anders te zijn geworden door kleine verschillen. Dat heeft met hoogteverschillen te maken en met verschil in grondsoorten. Er kan een delletje in ontstaan, een plasje. Daar gaat dan een bepaalde soort vogels zitten, die na verloop van tijd voor verondieping zorgt en dan wordt afgelost door andere soorten. Ook de begroeiing kan op die manier een sterk lokaal karakter krijgen, wat weer andere soorten aantrekt. Andere plantensoorten en dus ook weer andere vogelsoorten. Jaarlijks verschillen al die eilandjes ook weer. Weersinvloeden kunnen ook een sterk stempel drukken op de situatie op een eilandje en daarmee op de totale aantallen vogels. De enorme dynamiek is dus niet alleen afhankelijk

21

van voedsel, maar ook heel sterk verbonden met de soort en aard van begroeiing. De visstand wordt niet door Staatsbosbeheer gemonitord. Rijkswaterstaat laat jaarlijks visonderzoek op het IJsselmeer uitvoeren. Hierover kunnen we dus niet veel zeggen. Helderheid van het water, atrofiëring (bemesting), plantengroei, watertemperatuur, diepte en voor de vogels vliegafstand zijn van belang. Er zijn enorme fluctuaties in de aantallen grootgebrachte jonge vogels. Hoe het verband is met voedsel is niet helemaal duidelijk. Bij de visdief wordt heel gedetailleerd gemonitord. Wekelijks worden in een klein gebied ten noorden van de SBB-dienstingang het aantal eieren en de grootgebrachte jongen bekeken, geringd en gewogen, poepsoort en braakballen worden bekeken en vanuit een schuilhut wordt af en toe gekeken welke vissoort wordt aangevoerd en in welke mate. Dit wordt gedaan door beroepskrachten en vrijwilligers. In de beginjaren kwamen er heel veel jonge visdieven groot. Na een aantal jaren waren er wel nesten maar kwa-

men er geen jongen. Voor de grootste kolonie van West-Europa was dit een veeg teken. Het bleek niet aan het beheer te liggen maar aan de voedselvoorziening. Gelukkig namen de jongen in 2013 in aantal toe en in 2014 werd het weer 'normaal': 4000 paren. Dit is een langlevende soort. Ze worden 25 jaar oud. De soort moet dus mislukkingen kunnen verdragen. In 'wilde' natuur kan een zandbank bij een storm helemaal kaal slaan. Einde broedresultaat voor dat seizoen. Die noodzaak van een robuust broedresultaat geldt voor alle kale grond broeders.

  Nog veel veranderingen te verwachten

die nu binnen de stortstenen blijkt te liggen. Tussen de grote binnen-eilanden lag ooit een geul, niet doorwaadbaar. Ineens was er een zandbank. En een seizoen later weer een diepe geul. De totale landoppervlakte van de archipel neemt wel af omdat de hoge delen langzaam weg gespoeld worden. De fuiken rond het eiland worden toegestaan door het 'bevoegd gezag'. Dat is de provincie Friesland. In het havengebied is plaatsen van netten wel verboden. Het schichtige gedrag van de vissers die dat toch doen is daarmee dan ook verklaard.

Over langere periodes is nog veel verandering te verwachten want de bodem van het IJsselmeer is nog lang niet gestabiliseerd. Er zijn nog veel diepe delen die verondiepen, de bewegingen zijn nog lang niet op hun eind. Zo was er een zandbank buiten de stortstenen dijk aan de Zuidwest zijde, Wintertalingen

Broedvogels 2004 2005 Fuut 0 0 Aalscholver 0 1300 Lepelaar 0 0 Knobbelzwaan 0 0 Zwarte zwaan 0 0 Grauwe gans 0 10 Boerengans 0 0 Brandgans 0 0 Grote canadese gans 0 4 0 0 Kleine candese gans Bergeend 1 12 Nijlgans 0 3 Krakeend 0 6 Wintertaling 0 0 Wilde eend 1 11 Soepeend 0 0 Pijlstaart 1 1 Slobeend 0 0 Smient 0 0 Tafeleend 0 4 Kuifeend 0 16 Waterral 0 0 Porseleinhoen 0 0 Waterhoen 0 0 Meerkoet 0 7 Scholekster 0 4 Kievit 0 0 Kluut 40 115 Kleine plevier 0 7 Bontbekplevier 10 26 Strandplevier 0 5 Tureluur 0 3 Dwergmeeuw 1 0 Kokmeeuw 200 2000 1 3 Zwartkopmeeuw Stormmeeuw 0 0 Kleine mantelmeeuw 0 2 Grote mantelmeeuw 0 1? Zilvermeeuw 1 3 Pontische meeuw 0 0 Grote stern 0 1 Visdief 1500 3700 Noordse stern 0 0 Dwergstern 1 5 Rietzanger 0 0 Witte kwikstaart 1 1 Rietgors 0 0 Staatsbosbeheer, Leon Kelder.

2006 2 3746 0 1 0 15 0 1 5 0 7 9 9 2 10 0 1 0 0 5 36 0 0 0 22 4 0 115 5 10 3 2 2 4890 42 0 3 0 4 0 1 4100 1 11 0 2 0

2007 0 2925 0 0 0 60 0 0 6 1 11 9 23 0 13 0 4 3 0 4 67 0 0 0 10 4 1 70 4 8 2 1 2 4830 30 0 4 0 3 0 1 4200 1 8 0 2 0

2008 0 2200 0 1 0 159 2 1 13 1 6 7 8 1 17 0 0 3 1 7 50 0 0 1 7 5 1 31 2 2 1 2 0 5215 7 2? 3 0 6 0 0 5180 0 1 1 2 2

2009 2 3166 0 1 1 263 3 4 17 1 6 13 42 0 33 0 0 2 1 11 95 0 0 4 15 7 2 47 5 5 0 4 3 7457 17 0 11 0 4 0 0 3588 0 0 3 3 2

2010 3 3305 3 1 0 650 2 4 35 1 13 15 28 0 48 1 1 2 1 11 75 0 0 4 16 11 1 20 0 1 0 5 2 9232 39 1 15 0 11 0 0 7045 0 2 1 3 1

Kleine mantelmeeuw

Dunbekmeeuw

Sneeuwgors 22

MOL en mol Ik ken twei molle, maar ze rooie niks op mekaar. Mol ien is kloin en werkt verlegen graag en hard in de tuin. Mol twei is groôt, zit mooi in ’t zontje te sprage en koikt nei ’t werk van mol ien. O, mol twei maait van toid tot toid ’t gras, maar ’t zwere werk leit ie an mol ien over. Mol ien is deer ok pittig slachtig in hoor. Wat louf is weet ie niet, vaste werktoide ken ie niet en van vekantie en snipperdage het ie ok nag nooit hoord. Maar Mol ien het moin kleur niet. Weerom niet? Noh, hai is nagal druistig en puur astrant. Leit moin as ie de kans kroigt languit op m’n snufferd gaan. Dat doet mol twei niet. Nee, die kneedt heel pittig moin skouwers as ik teveul werk verzet hew. Maar die are mol geeft moin ‘n allemachtige zoôt werk. Hew ik net de hele boel gnap, kroigt ie ’t weer op z’n heupe. Hai werkt z’n oigen ’n slag in de rondte.

Kreupel Keez' kampioenschap K.K.K. staat voor Kreupel Keez Kampioenschap. Jawel, lieve club- en vaargenoten, het gebeurde allemaal op zondag 15 maart in het heerlijk verwarmde clubhuis. Het animo, voor dit inmiddels traditionele club evenement op het droge, was weer overweldigend. De evenementen commissie had er alles aan gedaan om voorwaarden te scheppen voor een geweldige sfeer. Koffie met koek en tijdens het spelen van het spannende spel, zoutjes, blokjes kaas en plakken worst. Alvorens we met elkaar in de slag gingen, werden we door Nico Zijlstra duidelijk geïnformeerd over de regels van het spel. Met deze kennis gingen we aan de gang, ongeveer 28 deelnemers, 7 tafels van 4 personen, die d.m.v. het trekken van lootjes samen werden gevoegd. Bij de aanvang is er altijd wel wat afstemming vanwege het feit dat niet iedereen het spel voldoende kent en sommigen het voor de eerste keer spelen. Dus worden de beginners even wegwijs gemaakt in de diverse strategieën om de winkans te vergroten. Maar het is niet ingewikkeld en bij een heldere uitleg snel duidelijk. Het spel is gebaseerd op het alom bekende Mens Erger je Niet, het wordt echter met gewone speelkaarten ge-

Hup deer loit weer ’n zoôt zwarte prut op een bult. Moin grasveld loikt meist wel kedetjesland Ik verskiet moin oigen ongans as ik geneven zo’n bult loup. Poôtje dubbel, enkel dik, potjandorie nag aan toe, nou hew ik moin enkel zwikt. Voor deuze streek moet ie hange, maar den moet ik ‘m toch eerst vange. Klem opzweeld, netjes zet, ‘k zel dat beest wel oflere om moin tuin te veruïnere. Nou loikt ’t dat ik buiten de waard rekend hew. Mol ien is slim en sluw, ontwoikt met beloid de klem Hup, deer loit weer ’n bult, nou an de are kant van ’t bleikveld. Maar nou ben ik ‘t meer as zat, bai die leste grote houp gaan ik zitte op moin gat. ‘k Graaf met m’n hande ’t gankie oupen en roep: “Nou moet jij ‘s efkes goed luistere, van moin Mol hou ik bar groôt, maar jou, jou zien ik ’t alderliefste doôd.” Voor dut droigement is ie vast bezwe-

speeld en niet met dobbel stenen. De symbolen op de kaarten geven aan wat je moet doen met de pion of pionnen om ze zo snel mogelijk allemaal op een rijtje te hebben in het daar voor bestemde vak op het Keez bord. Naarmate het spel bijna gespeeld is en de twee die het uiteindelijk samen afmaken, allebei de 4 pionnen bijna op een rijtje hebben, wordt het steeds stiller, tot het moment dat de laatste pion op de juiste plek staat, waarna de

ke, ‘k hew gien bult meer zien de leste weke. Anita Vis ontlading volgt. Het is geweldig om te ervaren dat de spanningsboog, ook bij dit vrij eenvoudige spel, op het einde toch behoorlijk gaat oplopen. Misschien is daar de naam Keezen wel aan ontleend, who knows? Uiteindelijk waren er van de 4 winnaars 3 vrouw. Ook al een traditie: als het om Keezen gaat staan de vrouwen hun mannetje. Jan Neefjes

Aan de tafels werd inspannend 'gekeezd'. 23

Koolvlettocht nieuwe traditie? Onze jaarlijkse tocht per koolvlet zou eigenlijk tot een traditie uit moeten groeien. Zo'n dertig deelnemers hebben op 19 april volop genoten. Deze keer had het festijn in Langedijk plaats. Nico en Ireen hadden voor catering gezorgd. Nico vertelde dat de vooraanmeldingen maar net genoeg waren voor een enkele koolvlet. Maar de voerman vroeg of het allemaal oudere mensen waren. Toen dat bevestigd werd zei die: 'dan komen ze er pas op het laatste moment mee aan' en dat bleek te kloppen. De tweede vlet die hij toch maar had klaargelegd kwam ook bomvol. Het gebied wordt ook wel het rijk der duizend eilanden genoemd. Allemaal kleine rechthoekige akkertjes met tamelijk brede, niet zo erg diepe sloten er tussen maakt het een slecht toegankelijk gebied. Behalve natuurlijk met het lokale vervoermiddel: de koolvlet. De diepgang is maar een paar decimeter. Dit gebied leende zich niet voor verkaveling, omdat er eenvoudig onvoldoende zand was aan te voeren om alle slootjes te dempen. Een bedrijf dat het toch zou doen bouwde als start 80 dure huizen (van bijna een half miljoen gulden, anno 1970). Er werden er tien verkocht. De rest stond jaren leeg waarna het bedrijf failliet was. Een ander bedrijf is later toch doorgegaan met de ontwikkeling. Het resultaat daarvan is dat ieder eilandje een klein koninkrijkje werd met nog duurdere huizen, zodat het nu een nat paradijs is geworden met prachtige tuinen, schilderachtige slootjes en vaartjes en zo hier en daar een bruggetje of brug. De eerste pulletjes zwommen en dribbelden al rond. Vele tuinen stonden al stevig in bloei. Bomen begonnen hun groen te tonen. Vervolgens toog men in colonne naar het Geestmerambacht. Daar is een soort trim- of stormbaan, die door een aantal stoere leden werd uitgeprobeerd. De enige vrouw die zich er aan waagde was Liesbeth, die nergens onderdeed voor al die stoere mannen. Zoals gezegd: dit komt in aanmerking voor jaarlijkse herhaling. Goed voor het clubgevoel, voor het leggen van contacten over en weer, voor de culturele kennismaking met ons leef- en woongebied en misschien ook nog voor onze conditie. Evenementen commissie, dank voor de organisatie! Rik de Vries 24

Het Kreupelgezelschap in de koolvletten.

Door het rijk der duizend eilanden.

Aan het werk op de trimbaan in Geestmerambacht.

Notulen ALV Datum: 24-04-2015 Aanwezig: 42 leden incl. bestuursleden 1: OPENING: Voorzitter Jan Timmerman opent de vergadering en vraagt om een moment van stilte ter nagedachtenis aan de overledenen: Willem de Bruin, Fred Koster, Coby Romein, Meindert Ruiter en Dick Veraar. 2: GOEDKEURING NOTULEN NLV 2014 d.d. 31-10-2014: Ron Held: stelt een vraag m.b.t agendapunt 8: wat was het aanbod van M. Meinster ? Jan Timmerman: M. Meinster heeft aangeboden om de diepte van de haven te meten en in kaart te brengen, zie voorblad van de laatste De Kreupel. Jan Timmerman vraagt de vergadering een applaus voor dit mooie gebaar van M. Meinster. De notulen worden verder onveranderd goedgekeurd. 3: MEDEDELINGEN EN INGEKOMEN STUKKEN: MEDEDELINGEN: De Bananas vertrekt in juli naar Frankrijk. Jan Timmerman vraagt de leden om ervoor te zorgen dat de schepen in mei in het water liggen. Vanaf 01 mei moet er per dag stageld betaald worden door eigenaren die hun schip nog op de kant hebben staan. Lex Vogelenzang verzorgt volgende week de regeltjesavond. Jan Timmerman verzoekt de leden om de vallen van de schepen goed te spannen zodat niemand last heeft van klapperende vallen. De volgende leden hebben zich afgemeld: F. Harder, H. Doorman, C. Minnes, P. Namink, P. de Wit. Jan Timmerman verzoekt iedereen om zich aan de gewoonte van hoffelijkheid te houden en anderen terug te groeten. Jan Timmerman deelt mede dat het bestuur van plan is om de uitsluiting voor de deelname aan vrijwilligerswerk, die sinds 2013 voor 2 leden gold, op te heffen. Jan Timmerman vraagt de vergadering wie er voor het opheffen van die maatregel is? Iedereen is voor. H. van Lith vraag om welke leden het hier gaat. Jan Timmerman antwoordt dat we dit niet kunnen zeggen vanwege de vertrouwelijkheid. MEDEDELINGEN van St. Jachthaven Andijk: Jan Mol deelt mede dat St. Jachthaven Andijk vorig jaar 2 dierbare personeelsleden heeft verloren. Inmiddels zijn er 2 nieuwe personeelsleden aan-

genomen. Ook St. Jachthaven Andijk merkt de gevolgen van de recessie waardoor er wat leegstand is. Dit jaar wordt de B-steiger vervangen. P. van Lakwijk: vraagt naar recente veranderingen in de statuten van St. Jachthaven Andijk m.b.t de afvaardiging van leden van Watersportvereniging De Kreupel in het bestuur van St. Jachthaven Andijk. Jan Mol deelt mede dat die verandering al meer dan 2 jaar geleden is ingevoerd en inhoudt dat wij geen bindende voordracht meer hebben. Wel levert onze vereniging altijd 3 van de 5 bestuursleden in het bestuur van St. Jachthaven Andijk. INGEKOMEN STUKKEN: Geen. 4: JAARVERSLAG 2014 Het jaarverslag wordt door de secretaris voorgelezen en in de volgende De Kreupel gepubliceerd. 5: FINANCIEN: A: Kascontrole. Namens de kascontrolecommissie neemt Lino Zwitselaar het woord. Hij zegt dat de kascontrolecommissie de boekhouding van 2014 heeft gecontroleerd, de administratie zorgvuldig wordt gevoerd en dat er geen onvolkomenheden zijn geconstateerd. De kascontrolecommissie heeft ook meegewogen dat de administratie door een goed accountants- kantoor is verwerkt. De kascontrolecommissie adviseert aan de leden van watersportvereniging De Kreupel om het jaarverslag goed te keuren en het bestuur décharge te verlenen. De vergadering stemt hiermee in en déchargeert het bestuur. 6: GOEDKEURING INVESTERINGEN 2015 boven € 7.500,-: Jan Timmerman deelt mede dat er dit jaar geen investeringen boven € 7.500,- zijn gepland waarvoor de ALV toestemming zou moeten geven. Hij noemt wel een aantal investeringen van minder dan € 7.500,- die dit jaar zullen plaatsvinden. Het gaat o.a. om: aanschaf van 8 Optimisten van PE-materiaal, aanpassing verlichting op de steigers, aanschaf van een zwenkkraantje voor het verplaatsen van frames, aanschaf nieuwe inzetpoten voor de bokken voor de winterstalling, aanleg van een nieuwe helling voor tewaterlating van kleine boten. 7: BESTUURSVERKIEZING: Jan Timmerman, Jan Mol en Koos Moens zijn regulier aftredend en herkiesbaar. Er zijn geen tegenkandidaten aangemeld waardoor deze bestuursleden bij acclamatie zijn herbe-

noemd. Jan Timmerman deelt mede dat er 3 leden de Evenementencommissie gaan verlaten, nl. Nicky Cowdrey, Liesbeth Zwitselaar, en Annemieke Verberne. Zij krijgen van het bestuur een boeket aangeboden. Jan Timmerman vraagt hierna Anita Vis naar voren. Anita verzorgt sinds 2000 de huishouding van onze vereniging maar gaat er nu mee stoppen. Jan Timmerman deelt mede dat Anita geen lid is en dus formeel niet de gebruikelijke speld ontvangt. Jan Timmerman deelt echter mede dat we een mooie hanger van zirkonium hebben laten maken en deze wordt onder dankzegging voor haar grote inzet aan Anita overhandigd, samen met een dinerbon. Anita memoreert haar historie binnen Watersportvereniging De Kreupel en bedankt iedereen voor het aandenken. Zij wil graag als vrijwilliger actief blijven en gaat daarom dit jaar voor het eerst als havenmeesteres aan de slag. 10: RONDVRAAG: Ron Held: verzoekt om de handkarren te vervangen door soortgelijke karren als St. Jachthaven Andijk heeft. Jan Timmerman: we hebben er 1 op proef gehad van St. Jachthaven Andijk en we hebben als proef een eigen kar aangepast met een steunwieltje voor aan de kar. Nu gaan we een keuze maken. De karren van St. Jachthaven Andijk zijn eigenlijk te klein. Misschien maken we een mix, we zijn er dus mee bezig. Nico Zijlstra: Hij schrok over de maximale vergoeding (€ 1.500,-) die een vrijwilliger in een jaar kan ontvangen. Vraagt wat voorheen het maximum was en wat je daarvoor dan moet doen. Jan Timmerman: dat was ook ca. € 1.500,- en dat was voor Gerrit den Bleker en Anke Groot die veel tijd aan de vereniging besteedden. Nico Zijlstra: noemt het triest als leden zo’n bedrag dit jaar zouden halen. Hij wil transparantie over de vrijwilligersvergoedingen want hij maakt zich zorgen over de bedragen en de aantallen vrijwilligers. Jan Timmerman zegt dat overzicht toe en stelt nogmaals dat we nu wat betreft dit systeem van vergoedingen in een proefperiode van 2 jaren zitten. Nico Zijlstra: bedankt Liesbeth Zwitselaar voor haar inzet voor de Evenementencommissie, zij vertrekt nl. uit de evenementencommissie net als Nichy Cowdrey en Annemieke Verberne ( beiden niet aanwezig). De evenementencommissie zoekt nu 25

minimaal 2 nieuwe leden. Ireen wordt de nieuwe notulist. De evenementen in 2014 zijn goed geslaagd. Hij roept de leden op zich in te schrijven voor het rondje NH . Theo Rutten: het aantal watersporters daalt, heeft dat nog negatieve consequenties voor onze afdracht aan het Watersportverbond? Zou die afdracht daardoor niet hoger worden? Jan Timmerman: er is bij het Watersportverbond veel bezuinigd waardoor er nu evenwicht bestaat tussen kosten en baten. Hij maakt zich niet veel zorgen over dalende inkomsten voor het Watersportverbond want het aantal leden Horizontaal: 1.Knaagdier 5.Adelborst 9.Lijfeigene 14.Hetzelfde 15.Uitroep 16.Deel van schoen 18.Gespannen 19.Haarversteviger 20.Vaartuig 22. Deel van vinger 24.Myth.figuur 25.Rail Road 26.Moment 27.Soort 29.Muziekteken 31.Motorrace 32.Muil 33.Omlijsting 35.Hoofddeksel 37.Vrucht 39. Hevig 40.Hoogtepunt 42.Gewoonte 44.Wapen 45.Houtsoort 46.Vogel 47. Vreemde munt 49.Gering 50.Engelse titel 52.Verdelgingsmiddel 54.Lomig 56.IJzerhoudende grond 57.Moeder 59.Gelofte 61.Rijtuigje 62.Drinkgerei 63.Dat is 64.Insekt 66.Drinkgerei 68. Gevangenis 69.Onderdompeling 70. Koker 72.Sprint 74.Een beetje 75. Soort thee 76.Renner 77.Beetje scheel 78.Duivel. Verticaal: 1.Notie 2.Wild zwijn 3. Vlies 4.Plus 5.Gevangenis 6.Luiaard 7.Enkhuizen 8.Veel 10.Lagere school 11. Onheilsgodin 12.Mestvocht 13.Etenswaar 15.Familielid 17.Einder 20. Draaghout 21.Wiel 23.Afsluitmiddel 26.Water in Z-Holland 27.Vogel 28. Stel 30.Water in Limburg 32.Portret 33. Vent 34.Met room van smaak36.Keizer 38.Ik 39.Hevig 41.Puntig voorwerp 43.Deel van de dag 46.Water in N-Brabant 48.Vrucht 49.Rus.straaljager 51. Stad in Z-Holland 53.Voorzetsel 55. Animo 56.Gehoororgaan 58.Voertuig 60.Mannetjesbij 62.Houtschaafsel 63. Gegevens 65.Visje 67.Vaas 68.Aangeslibt land 69.Slaghout71.Dat is 73. Nummero 74.Modern 75.Moeder. Op de volgende cijfers ontstaat een zin: 60, 74, 2. 57, 56, 78, 33. 3, 11, 73. 6, 68, 71, 31, 58. 75, 15,7, 8. 20, 12, 67, 74, 4. 16, 24, 40, 14, 73. De oplossing van de vorige puzzel was: Kraan kan weer jaren mee. De goede oplossers waren: Thea Stroet, Ton en Anneke Cobooter, Joukje en Hans van Lit, Henk de Groot, Liesbeth Zwitselaar, Jan Neefjes, Emile Grotenberg, Rik de Vries, Trudi van Diepen 26

van verenigingen is vrijwel stabiel. De leegloop zit bij de commerciële havens en niet bij verenigingen. De Hiswa heeft het wel moeilijk. Meino Walstra: sommige leden houden zich niet aan de afzettingen die de hijsploeg neerzet. Hij wil actie van het bestuur tegen deze leden. Jan Timmerman: verzoekt om de namen van de leden die de afzettingen negeren en dan kan het bestuur die leden daarop aanschrijven en een waarschuwing geven of een sanctie opleggen. Meino Walstra: zegt dat er enkele verwaarloosde schepen in de haven liggen. Jan Timmerman stelt dat het bestuur dat in de gaten houdt en daar

Oplossingen weer naar J.Veenstra, Viskuil 17, 1619 AS Andijk of jaapbep-

regelmatig tegen optreedt. Peter van Lakwijk: vindt het een felicitatie waard dat de vergadering in ca. 45 minuten is afgerond. Anton Tuinte: bij centrale mailingen aan de leden komen diverse mails onbestelbaar retour. Hij verzoekt de leden om het juiste e-mailadres door te geven via [email protected]. 11: SLUITING: Hierna sluit voorzitter Jan Timmerman de vergadering. Na een korte pauze zal Leon Kelder van Staatsbosbeheer een presentatie houden over het wel en wee van de vogels op het Kreupeleiland.

[email protected]

Havenmosk In het vorige Kreupeltje had Anita een mooi verhaal over een mosk die vraai geregeld op bezoek komt in de ketine. Nou zat ik Zundagochend achter mij stulp an een koppie en gooide wat koekkrummels op streitje, en wat denk je een stuk of wat moske kwamme tot 30cm baai me vedaan om een krummeltje te halen. Maar as je met je ouge knippere binne ze vort. Toen dogt ik an dat mormeltje van Anita want die vroeg wie weet er nag een naam voor dat beisie. Nou ik weet het. 18 jaar hew ik op die haven lief en leed deelt met alle leggers maar ok vaders moeders oma's en opa's, ik kon ze allemaal. Maar nou kom ik altemetteris effe op de haven koiken en dat doet dat veugeltje ok. Vandeer dat ik denk, haai moet gewoon Japie hiete. As er ientje opteugen is of haai het al een naam den hoor ik dat graag. Jaap Veenstra, oud-havenmeester.

Anita Vis blijft nog steeds altijd bezig Na vijftien jaar schoonhouden van De Uitkijk Anita: achternaam overbodig, meteen duidelijk over wie we het hebben. Toch? Daar konden en wilden we niet omheen. Als zo'n markante figuur stopt met zo'n belangrijke taak bij de vereniging, dan wil je als redactie zo'n persoon in het zonnetje zetten. Aldus geschiedde het dat Anita benaderd werd voor deze rubriek. Dit resulteerde in een drie uur durend gesprek, dat gerust nog een uurtje of twee langer had kunnen duren. Boeiend, gezellig, intensief, alle kanten opwaaierend en tegelijk heel geconcentreerd. Anita Margreet Vis, zo heet ze voluit. Ze mag ook de achternaam Mol gebruiken, want met Jan Mol is ze getrouwd. Het is haar tweede huwelijk. Uit haar eerste huwelijk heeft ze drie dochters. Drie prachtige, geweldige meiden, zoals ze zelf zegt, van nu 30, 29 en 25 jaar. In juli wordt het eerste kleinkind geboren.

Opgroeien in nieuw land Anita komt uit een familie, die op het land werkte: agrariërs, veeteelt, fruitkwekerijen. Zowel van vaders- als moederskant. Ze is geboren in Hem. Een rasechte Westfriese dus. Aanvankelijk wonend in het dorp verhuisde het gezin na de 'verkaveling' in 1966, Anita was toen 6 jaar, naar een nieuwe boerderij. 'We woonden midden in de polder, midden tussen onze eigen landerijen. Het hele gebied was nieuw. Er was alleen elektra en water. Geen gas, geen telefoon. Mijn vader was veehouder. Als er 's nachts hulp nodig was bij een kalvende koe, moest mijn vader een heel eind fietsen om de veeverlosser, zoals dat toen heette, te halen. Ik wil nooit meer in een polder wonen; dat is me te stil; ik moet mensen langs zien gaan'. Herinneringen aan vroeger komen op. Een jeugd, waar meewerken normaal was. 'Wel eens vervelend, dat ik niet mee mocht naar het zwembad, maar ook een mooie tijd. Kalfjes met de fles grootbrengen, met de voerkar langs de koeien, touwtjes snijden van de hooibalen, dat mocht ik met Vaders zakmes, dat was wat! Je zag van alles: stekelbaarsjes, kikkervisjes, de weide-

Anita Vis met de Kreupel-hanger die ze bij haar afscheid kreeg uitgereikt.

Van vrouw tot vrouw In de rubriek 'op de Preekstoel' praat Evelien de Roos van vrouw tot vrouw over zaken, die met varen te maken hebben en alles wat verder langs komt waaien. Deze keer Anita Vis. vogels. En ik kon mijn ei kwijt bij de koeien. Al mijn verdriet vertelde ik aan ze; met sommige koeien had je wat. En op mijn twaalfde moest ik met de hand leren melken. Bij mijn favoriete koe Shirley 9, die had zo'n markante kop. Toen hadden koeien nog hoorns. Ze had wel een grote uier met dikke

spenen en ik had nog kleine handen... dat was lastig' 'Vrijheid kregen we ook, naast het werken. Ik ging gewoon met de bus naar de kleuterschool, in mijn eentje. De buschauffeur wist, waar ik eruit moest. Naar de lagere school fietste ik met mijn oudste broer. En samen met 27

mijn jongste broer kocht ik een tienertoerkaart en reisden we het hele land door; we stapten in zo maar een willekeurige trein, die toevallig op het perron stond en zagen zo het hele land'. Ze waren wel 's avonds weer thuis. Anita ging naar de huishoudschool, gevolgd door een jaar middelbaar nijverheidsonderwijs. Zij heeft nog de ouderwetse huishoudelijke vaardigheden geleerd: naaien, koken, met de hand wassen, strijken en koper poetsen en dat soort dingen. Ze werkte nadien in de verzorging, maar kwam thuis te zitten na problemen met haar rug. Dat ging later overigens helemaal over.

lemaal goed te regelen; werken kon tijdens de schooltijden van de kinderen. Ook op school was ze actief: 'leesmoeder, knutselmoeder, zwemmoeder, overblijfmoeder. Ik was druk, altijd druk en maakte alles zelf, kleding naaien en eindeloos veel truien breien'. Op enig moment, zo tegen haar veertigste realiseerde Anita zich dat haar huwelijk 'klaar' was en is ze opgestapt, met de kinderen. Ze kreeg wat met Jan, bij wie ze met haar kinderen in ging wonen. In dat huis wonen ze nog steeds.

Een 'druk, zeer druk' leven

‘Of ik iets met varen heb? Nu of vroeger? Vroeger helemaal niks. Dat kwam pas, toen ik bij Jan kwam in 1999. Jan was al lid van De Kreupel en had een oud, niet meer zo best zeilbootje. Onze buren hadden hun boot te koop en die hebben we in 2000 gekocht. Dat zeilbootje is gesloopt'. En haar achternaam Vis, verwijst dat misschien naar het vissersberoep? ' Tja, bij de verre voorouders zit varen misschien in de genen, maar dat had niets met vissers te maken. Wel interessant: bij mijn voorouders is in de 17de eeuw de familienaam Vis doorgegeven door een vrouw. De

Op haar 20ste trouwde ze. Toen was je pas volwassen op je 21ste en dus moesten haar ouders nog toestemming geven. Door haar huwelijk kwam ze in Andijk terecht. Ze kreeg haar drie meiden en deed naast moeder en huisvrouw zijn van alles: seizoenswerk in de kassen, zoals primula's bestuiven en cyclamen oppotten. Ze werkte in de tulpenbroeierijen, bij een slager, deed schoonmaakwerk, werkte in de horeca, maar ook met kinderen: oppassen en voorschoolse opvang. Dat was al-

Varen: 'Rust. En Vrijheid'

vader had geen achternaam, alleen maar Janszoon en toen kreeg het kind de naam Vis van de moeder'. Varen, daar hadden we het over. Anita en Jan varen in een motorboot, type Salonkruiser, met de naam Deining, 9 meter lang met een diepgang van 70 cm. De Deining ligt langs het voetpad langs de dijk. 'Ons vaargebied is groot; we varen voornamelijk op de binnenwateren. We gaan bij Medemblik de sluis door en varen via de Westfriese vaart langs Middenmeer, Kolhorn en Alkmaar naar Amsterdam en Haarlem. En verder naar Zuid-Holland; Weteringbrug bij Oude Wetering is een favoriet plekje. Of als het IJsselmeer rustig is naar Stavoren en dan Friesland in. De Turfroute, door de Noordoostpolder, Flevopolder en Giethoorn. We overnachten het liefst in afgelegen, rustige gebieden, voor de remmingswerken en op 3x 24 uurs plekjes, vrijwel nooit in een haven. Ver van alles. We willen VRIJHEID' . En dat spreekt ze echt met hoofdletters uit. Gevraagd naar wat varen voor haar betekent, antwoordt Anita: 'Rust. En Vrijheid'. Rust, klinkt raar hè, bij een motorboot. Ik heb een speciaal apparaatje, genaamd 'andersom geluid'. Dan verdwijnt het hoofdgeluid, in dit geval het motorgeluid, naar de achtergrond en ik zet mijn MP 3-speler aan

Twee kanten van Anita Vis: aan de schoonmaak in De Uitkijk en in vol ornaat voor een optreden. 28

Als echte Westfriezin weet Anita in het kolven haar slag te slaan. en dat is fantastisch, terwijl je vaart'. De rolverdeling aan boord is strak. 'Jan stuurt en navigeert, ik ben van de catering en de wijntjes en de lijntjes. We maken strakke afspraken. Als we een sluis naderen, hebben we goed overleg over aan welke kant we voor de wal gaan en of we eerst voor of achter vastmaken. Vervolgens maken we oogcontact en met een knikje is het duidelijk of het oké is. Of ik de boot zelf kan besturen? Ik stuur hoogst zelden, alleen als het moet. Ik vind het gewoon niet leuk. En de boot aanleggen of een box invaren? Nee, ik denk niet, dat dat mij lukt. Dat zou ik kunnen gaan oefenen'. Anita en Jan hebben nooit onenigheid over vaarzaken, ook niet over de bestemming. 'We bedenken een bestemming en beslissen meestal op de dag zelf of we dat doen of dat we gezien de weersomstandigheden toch ergens anders heen gaan. Daar is nooit discussie over'. Vrijheid, dat woord spreekt Anita vaak uit. Het gevoel van vrijheid blijkt voor haar essentieel. Een gevoel, dat ze altijd ervaart bij de Kreupel.

De motorboot waarmee Anita met haar man Jan Mol regelmatig het land doorkruist.

Anita aan het werk bij de perenoogst. Ook hier een gevoel van vrijheid. Ik kon mijn eigen tijden bepalen. Vastigheid is niets voor mij; ik moet er niet aan denken om 40 uur ergens te zitten, daar gruw ik van. Laat mij maar een beetje fladderen. Ik ben een mensenmens. Ik kon in vrijheid met de mensen praten. De charme van de Kreupel was: de wisselende mensen, de gesprekken aan de koffietafel, een lolletje maken of juist heel serieus praten. Iemand zegt wat en er komt altijd wel een reactie. Tja, die mannen. In het begin had ik regelmatig het schaamrood op mijn wangen, maar ik heb hier wel geleerd van repliek te dienen'. Anita roemt ook de helpende houding op de Kreupel. 'Mensen staan altijd

voor elkaar klaar. Als je een probleem hebt met iets technisch, krijg je advies en hulp'. 'Met sommige mensen heb je een klik en ik had dat met Bram Vroegop, die was belangrijk voor mij. Hij was mijn zeilmaat en soulmate en ik mis hem nog altijd. Op mijn vraag hoe het was om letterlijk de shit van anderen op te ruimen, zou ze veel verhalen kunnen vertellen. Laten we het erop houden, dat de mensheid haar op dit vlak met regelmaat verbaasd heeft. En het is duidelijk dat ze niet zo'n behoefte heeft te verhalen van de viezigheid, die ze soms aantrof. 'Vooruit, eentje dan. Bruine wandschilderingen op de toiletmuren...' Anita blijft nog wel als vrijwilliger werkzaam. Zo is ze havenmeester in juli en ze blijft 'de voorraad koffie, thee en additieven' verzorgen. Komt mooi uit, want Jan is vanuit het bestuur verantwoordelijk voor de bar en het is dus best handig dat zij samen de inkoop van de barvoorraad beheren. Bij de laatste algemene ledenvergade-

De charme van De Kreupel Anita vindt het elke keer weer mooi, als ze 'achter dijk' is. 'Als ik de dijk overga, overkomt me een soort vakantiegevoel. Het is iedere dag anders. De ene dag is het water vlak en leeg, de andere dag is het vol met kite-surfers en bootjes. Soms is het water heel donker. En dan die luchten, altijd fantastisch, de wolken, de zonsondergangen. En dat fantastische uitzicht'. 'Ik vind het heerlijk om op ons bootje te zitten. Gewoon daar zijn, zitten tekenen en lezen. Dat wil ik nu nog meer gaan doen, nu ik de schoonmaak niet meer doe. Het is echt 'mijn' plekje’. De schoonmaak van de Uitkijk. Anita heeft het jaren gedaan. Vanaf 2000 was ze ervoor verantwoordelijk. En ze zorgde er ook voor dat de voorraad dranken op peil was. In een ander artikel is hier meer over te lezen. Wij blikken terug op wat ze van die jaren vond. 'Ik heb het altijd erg leuk gevonden. 29

ring is Anita groots uitgeluid. Zie daarvoor elders in dit nummer. Ik kan vol overtuiging melden, dat ze enorm verguld is met de prachtige, speciaal gemaakte hanger met het logo van de Kreupel erop.

Een heel actief mens Zoals al wel duidelijk werd, is Anita altijd een actief mens geweest. Dat is ze nog steeds. Anita somt op wat zoal haar interesses zijn: voorlezen op de peuterspeelzaal, kolven (Westfries spel met dikke bal en kliek), cursussen en trainingen volgen, zoals djembé (Afrikaans trommelen) en de communicaatiemethodiek NLP, wandelen, lezen, tekenen, het schrijven van en het optreden met Westfriese verhaaltjes, keez'n, naaien, fotograferen. Komisch is haar anekdote, dat iedereen op een cursus, waar ook nietWestfriezen waren, moest vertellen, wat zijn of haar hobby's waren. Daarbij noemde Anita kolven en keez'n. In Westfriesland levert dat geen enkel misverstand op, maar hier rolden de ogen bijkans uit de kassen. Ze heeft, nu ze het schoonmaakwerk niet meer doet, meer rust en wil aan al die dingen meer tijd en aandacht besteden.

Westfries in hart en nieren Anita is op en top een West-Friese. We kennen haar allemaal van de rubriek in ons clubblad: 'Effies baipraate'. Zelf

moet ik het hardop lezen om te snappen wat er staat. Niet bij iedereen bekend is dat ze ook optreedt in een Westfries kostuum met verhaaltjes over Westfriese typetjes als Jacob & Aaltje en Grietje & Andries. Dat is geleidelijk gegroeid. Tijdens haar eerste huwelijk zat ze in een schrijversgroep, die eens per zes weken bij elkaar kwam en waar de leden verhaaltjes in het Westfries schreven. 'Een hoogst enkele keer deed ik wel eens iets op een verjaardag of bonte avond. Maar op het recreatiecentrum 'Streekbos' in Bovenkarspel kwam er, ook al weer zo'n 12 jaar geleden, structuur in en trad ik maandelijks op. Daarnaast begon ik op te treden in verzorgingstehuizen en bij vrouwenverenigingen. Ik adverteer niet, verzoeken komen via mond op mond reclame. Nu doe ik het wat minder en dat vind ik best'. Als Anita erover vertelt hoe de reacties zijn, worden haar ogen heel zacht. 'Ik hoor dingen terug als: 'dat was het huisje van mijn oma' en 'die man stond naast je'. Als ik daar dan sta en mensen, die er eerst slaperig bij zitten, zie opkijken en de glans in hun ogen zie... dan denk ik, breng ik dat nu te weeg met dat verhaaltje... dat is gewoon geweldig'. En ook op officiële gelegenheden ontbrak Anita niet. 'ik heb ooit de toenmalige commissaris van de koningin Borghouts een middag mogen rondleiden'.

Anita met man en kleinkind, toen nog met de zeilboot.

Een nieuwe fase in Anita's leven Het is genoeg geweest. Dat is de reden, dat Anita nu stopt met haar Kreupel-schoonmaak, 'Ik ben lang genoeg voor anderen bezig geweest, ik vond het wel welletjes. Ik stond, gevraagd en ongevraagd, altijd voor anderen klaar. Nu wordt het tijd dingen voor mezelf te doen'. De laatste jaren is ze met nieuwe dingen bezig. Zo heeft ze het reizen ontdekt of zoals ze zelf zegt: 'ík heb een virus opgelopen, het reisvirus. Het zat nooit in me om ver weg te gaan en ik was altijd ver van tevoren huiverig en zenuwachtig; ik hield ervan dat alles van tevoren geregeld was. Maar dat is veranderd. Ook hier speelt het gevoel van vrijheid'. Sinds een aantal jaren maken Jan en zij verre reizen. In Europa bij voorbeeld naar Cyprus, Malta, Boedapest en naar Engeland met de auto. Per dag zien waar ze terecht komen in bed and breakfasts. 'In november/december zijn we een maand in Zuid- Afrika geweest, waar mijn jongste dochter voor haar opleiding 20 weken zat. Ik ben zo blij dat we daar geweest zijn. En de mensen en de omgeving gezien hebben, waar mijn dochter mee te maken had'. Jan en Anita hebben met een auto een prachtige rondreis gemaakt en veel dieren van heel dichtbij in de wildparken gezien. Het mooie fotoboek zegt alles. Reizen is ontdekken. En laat ontdekken nu precies zijn, waar ze nu, gewoon vanuit huis, met hart en ziel mee bezig is. Ontdekken wat er allemaal in haar zit, haar creativiteit onderzoeken en in alle rust de kans geven verder tot bloei te komen. Dingen achter zich laten en zich vrij voelen. In vrijheid, daar is het woord weer, een nieuwe fase in haar leven ingaan. In de woorden van Anita: 'mijn nieuwe leven is een grote ontdekkingsreis'. Anita, bedankt en een boeiende reis gewenst! Evelien de Roos

30

WSV “de Kreupel” LEDENKORTING Onze collectieve verzekering, voor leden van “oude” Zeil- en Roei- Verenigingen, is in Loosdrecht zodanig succesvol ontvangen, dat wij alle leden van WSV “de Kreupel” ook dezelfde collectieve verzekering aanbieden. Dit omdat de WSV “de Kreupel” alles in het werk stelt voor een optimale organisatie voor uw passie: de watersport. Wij vertrouwen erop dat u met onze absolute bodempremie in combinatie met een top dekking nog meer plezier krijgt in het varen met uw boot. Als registermakelaar in assurantiën is Gipon BV een vertrouwde naam in verzekeringen.

WSV “de Kreupel” LEDENVOORDELEN • Geen  aanvraagformulier, automatische acceptatie voor alle WSV “de Kreupel” leden (ongeacht ligplaats) • Bodempremies  van Gipon BV voor alle WSV “de Kreupel” leden* • Een  uitgebreide dekking met gratis dekking tijdens wedstrijden (top dekking 10% toeslag) • Dekking  is van kracht binnen alle Europese binnenwateren, plus 10 mijl uit de kust • Een eigen risico voor casco schade van € 125 per gebeurtenis en € 250 tijdens wedstrijden • Voor  vaartuigen boven € 100.000 geldt een eigen risico voor casco schade van 0,25% over de verzekerde casco waarde • Dit  collectief geldt voor een open- / gesloten zeilboot, sloep, toerboot, klassiek jacht, motorkruiser, motorzeiler. Alle overige boten kunnen worden verzekerd op basis van individuele tarifering (natuurlijk rekening houdende met uw lidmaatschap van de WSV “de Kreupel”)

DE WSV “de Kreupel” BODEMPREMIES VAN GIPON Dekking

Jaarpremie

WA

€ 50

WA + casco uitgebreid

Zie staffel

Nieuwwaarde vaartuig

Jaarpremie

Nieuwwaarde vaartuig

Jaarpremie

< € 15.000

€ 75

€ 60.000

t/m

€ 65.000

€ 240

€ 15.000

t/m

€ 20.000

€ 95

€ 65.000

t/m

€ 70.000

€ 255

€ 20.000

t/m

€ 25.000

€ 110

€ 70.000

t/m

€ 75.000

€ 270

€ 25.000

t/m

€ 30.000

€ 125

€ 75.000

t/m

€ 80.000

€ 285

€ 30.000

t/m

€ 35.000

€ 145

€ 80.000

t/m

€ 85.000

€ 300

€ 35.000

t/m

€ 40.000

€ 160

€ 85.000

t/m

€ 90.000

€ 315

€ 40.000

t/m

€ 45.000

€ 175

€ 90.000

t/m

€ 95.000

€ 330

€ 45.000

t/m

€ 50.000

€ 195

€ 95.000

t/m

€ 100.000

€ 345

€ 50.000

t/m

€ 55.000

€ 210

Boven € 100.000

€ 345 plus € 10 per € 5.000

€ 55.000

t/m

€ 60.000

€ 225

Boven € 1.000.000

individuele tarifering

* Indien aan u in de laatste drie jaar meer dan 1 schade is uitgekeerd; vindt individuele tarifering plaats Alle hierboven genoemde premies (wijzigingen voorbehouden) zijn excl. assurantiebelasting en poliskosten.

Gipon BV Amalialaan 41-H - 3743 KE BAARN - Tel. 035-5417171 - Website www.gipon.nl - Email [email protected]

Schrijf ons

WSV de kreupel-210-297mm-17-12-2014.indd 1

Bel ons

Mail ons

17-12-2014 15:30:48

31

Indien onbestelbaar: Watersportvereniging De Kreupel, Postbus 48, 1619 ZG Andijk

Raat Yachts / Andijk Yachting

Nieuwe Haven 4 1619 JW Andijk +31(0)228-593636 www.raatyachts.nl www.andijkyachting.nl

Denkt u er wel eens aan uw schip te verkopen? Neem vrijblijvend contact met ons op! Raat Yachts / Andijk Yachting is uw onafhankelijke jachtmakelaardij met kantoor aan de haven van Andijk. Wij bieden bemiddeling in aankoop en verkoop van uw schip, taxaties en verzekeringen. Lid van BMS en HISWA

ZEILMAKERIJ

Bootzeilen, buiskappen, hoezen, ook voor reparatie van zeilen en tuigage’s