DE ZORG LEDENMAGAZINE VAN STICHTING IZZ
de
Nummer 1 | Maart 2015
Kom n de E-h aar Experi ealth Sticht ence van ing 6 juni IZZ op 2015
Lees m eer op pagina
‘Goed tillen? Bekijk het maar!’ Ergotherapeute Marlies Koot maakte instructiefilmpjes over gezond tillen en verplaatsen
Verpleegkundige Ilse biedt noodhulp in Zuid-Soedan 10
Te druk op uw werk? Zo pakt u tijdvreters aan! 14
In 5 stappen naar het nieuwe zorgen
18
5
INHOUD
6 6
10 Zorgsucces Bronovo zet tillen in the picture
En verder 5
Dertig filmpjes helpen zorgmedewerkers gezond te blijven.
10 ‘Kindersterfte is een groot probleem’
Ilse de Boer werkt voor Artsen zonder Grenzen.
12 Wie zorgt er voor de mantelzorger?
Combinatie zorg en mantelzorg extra zwaar.
14 Tijd maken voor zorg
Gabriëlle Verbeek over tijdsbeleving, tijdsdruk en timing in de zorg.
Colofon de Zorg verschijnt vier keer per jaar voor leden van Stichting IZZ. Het volgende nummer van de Zorg verschijnt in juli 2015.
2
DE ZORG 1 | 2015
Redactie Mirella Bulsink, Pieter van de Winckel en Bastiaan Schoel (Stichting IZZ), Ed Coumans, Chris van der Hulst, Remco Koenders, Wies Peters, Dirk van Sambeeck, Esther Schoenmakers Fotografie Bart Nijs Fotografie, Maarten Hartman, Thijmen Sietsma, De Verbeelding, Dennis Vloedmans, Megin Zondervan, Getty Images/Eric Audras, Lucia Lambriex, Silvia Jansen Illustraties: Roel Seidell Concept en realisatie gloedcommunicatie, Nijmegen Vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Enveloprint, Dinxperlo
Verhuisd? Wanneer u uw nieuwe adres aan de gemeente doorgeeft, ontvangen wij de wijziging automatisch. Verhuizing naar het buitenland moet u aan IZZ Zorgverzekeraar melden. Dat doet u met het wijzigingsformulier op www.izz.nl.
14
9 16 17 18 21 22 23
Kort nieuws: word lid van het ledenpanel van Stichting IZZ Student in de zorg Hoe gaat u om met agressie? Doe de test! Kent u MijnZorgnet al? Het nieuwe zorgen volgens Jeroen Schumacher Dit is de zorg Wilma schakelde de mantelzorgmakelaar in Pieter zoekt uit
Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen of illustraties kan alleen na schriftelijke toestemming van de redactie. Redactieadres Redactie de Zorg, Amersfoortseweg 15h, 7313 AB Apeldoorn Mailadres:
[email protected] Wilt u de Zorg niet meer ontvangen, stuur dan alstublieft een berichtje naar het redactieadres.
Leesproblemen? Voor mensen met leesproblemen verschijnt de Zorg ook op Daisy cd-rom. Bel voor deze gratis service rechtstreeks met Dedicon in Grave 0486 - 48 64 86.
Wij zijn de zorg
“Zorgmedewerkers die ook mantelzorger zijn hebben vaak gezond heidsklachten”
Mantelzorg: ook uw zorg? Een op de drie zorgmedewerkers is ook mantelzorger. Deze collega’s zorgen niet alleen voor hun cliënten, maar ook voor een partner, ouder, kind of vriendin die hulp nodig heeft. Mooi om te zien dat zo veel zorgmedewerkers hun naasten bijstaan. Maar ik maak me ook zorgen. Uit onderzoek van Stichting IZZ blijkt dat mantelzorg verlenen een extra gezondheidsrisico betekent voor zorgmedewerkers. Zorgmedewerkers met zo’n dubbele zorgtaak hebben vaak lichamelijke of geestelijke klachten. Een pijnlijke conclusie, want de samenleving heeft hen hard nodig. Daarom moeten we met elkaar dit probleem aanpakken. Stichting IZZ gaat er mee aan de slag! Bijvoorbeeld met de speciale uitgave over mantelzorg: Zorg voor de mantelzorger. En we hebben er ook voor
gezorgd dat in de aanvullende pakketten van de collectieve IZZ Zorgverzekering een vergoeding voor mantelzorg is opgenomen. Bemiddeling bij vervangende mantelzorg staat bij leden in de top 10 van meest gewaardeerde activiteiten van Stichting IZZ. Hebt u een idee om uw gezondheid en die van uw collega’s met mantelzorgtaken te verbeteren? Denk met ons mee. Meld u aan voor ons ledenpanel. Dat doet u snel en gemakkelijk via www.stichtingizz.nl/ledenpanel. Pieter van de Winckel Community manager Stichting IZZ
Meer informatie over het onderzoek naar de belasting van mantelzorgers vindt u op pagina 12. DE ZORG 1 | 2015
3
KOR T N IE U W S
ONDERZOEK
@StichtingIZZ
Doe mee en verbeter uw vitaliteit!
Blijf op de hoogte van het ledenaanbod van Stichting IZZ en schrijf u in voor onze gratis e-mailnieuwsbrief. Zo mist u nooit meer het laatste nieuws. WWW.STICHTINGIZZ.NL/NIEUWSBRIEF
PREVENTIE
Depressie voorkomen bij mensen met dementie Mantelzorg voor demente familieleden of vrienden kan een zware belasting zijn. Daardoor schiet het samen met de patiënt leuke dingen doen er soms bij in. Dat is begrijpelijk maar ook jammer, want bijna de helft van de mensen met dementie ontwikkelt een vorm van depressie. De website www.actiefbijdementie.nl biedt een oplossing. Hier vindt u een coachingprogramma dat helpt activiteiten te bedenken die geschikt zijn voor mantelzorgers en dementerenden. Ook kunt u tips en ervaringen delen op het forum. Zo helpt u ook andere mantelzorgers. Stichting IZZ zet zich in voor de gezondheid en vitaliteit van iedereen die in de zorg werkt. Dit doen wij onder andere met het onderzoek ‘Vitaliteit voor de zorg’. De gezondheid en vitaliteit van medewerkers in de zorg is erg belangrijk. Juist in tijden van veranderingen en reorganisaties is het belangrijk energiek en vitaal te zijn. Dit onderzoek bestaat uit een online vragenlijst over bijvoorbeeld uw werk-privébalans, agressie en geweld in uw werk en autonomie bij u op de werkvloer. Met de uitkomsten van het onderzoek hebben we inzicht in de vitaliteit van u en uw collega’s en adviseren we zorgorganisaties welke verbeteringen ingevoerd kunnen worden. Doet u mee? Het kost slechts 15 minuten en kan nog tot en met 15 april 2015 op www.vitaliteitvoordezorg.nl. Onder de deelnemers worden tien VVV-bonnen van € 50 verloot.
4
DE ZORG 1 | 2015
LEDENPANEL
Denk mee met Stichting IZZ! Als collectief willen wij graag met u samenwerken. Om u gezond te houden en om de belangen van u en onze andere leden goed te behartigen. Via ons ledenpanel kunt u met ons meedenken over de collectieve IZZ Zorgverzekering. Zo kunnen wij nog beter rekening houden met de behoeften van onze leden. Wij vragen u een paar keer per jaar met ons mee te denken. Bijvoorbeeld over de verdere uitbreiding van ons ledenaanbod. Meestal ontvangt u een online vragenlijst. Soms nodigen we u uit op locatie om uw mening te horen. Uiteraard is deelname altijd vrijblijvend. De resultaten gebruiken wij om ons aanbod in de toekomst nog beter te maken. DEELNEMEN AAN HET LEDENPANEL VAN STICHTING IZZ? MELD U NU AAN VIA WWW.STICHTINGIZZ.NL/LEDENPANEL
AGENDA
BOEKENTIP
Laat je hersenen niet zitten
6 juni
Zitten is het nieuwe roken. Dat beweert hoogleraar neuro psychologie Erik Scherder in zijn aanstekelijk geschreven boek Laat je hersenen niet zitten. Volgens hem is bewegen cruciaal om gezond te blijven. Het houdt niet alleen ons lijf, maar ook ons brein in conditie. Zo worden kinderen slimmer als ze aan sport doen. En wie veel beweegt, verkleint de risico’s op het ontwikkelen van dementie. Met andere woorden: laat je hersenen niet zitten! Wilt u Laat je hersenen niet zitten in uw boekenkast? Stichting IZZ verloot vijf exemplaren. Meld u voor 1 juni 2015 aan via www.stichtingizz.nl/laat-je-hersenen-niet-zitten. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.
Gratis Ledendag Stichting IZZ
E-health Experience
E-health is een belangrijk thema voor zorggebruikers én zorgverleners. Daarom organiseert Stichting IZZ een interactieve Ledendag over e-health: de E-health Experience. Neem een kijkje in de keuken van e-health en ontdek wat de nieuwste ontwikkelingen zijn. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de zorggebruiker én voor u als zorgverlener? En welke vormen van e-health ziet u graag terugkomen in de IZZ Zorgverzekering?
Maak kennis met de zorg van de toekomst! Kom naar de gratis E-health Experience op zaterdag 6 juni 2015 en neem deel aan verschillende interactieve sessies zoals workshops, discussies of panels. SCHRIJF U IN VIA: WWW.STICHTINGIZZ.NL/ LEDENDAG-2015
DE ZORG 1 | 2015
5
ZORGSUCCES
Protesteert uw rug ook geregeld tijdens het werk? Bijvoorbeeld als u een patiënt van zijn bed in een rolstoel helpt? En, zeg eens eerlijk … laat u ook de tillift of het glijzeil vaak links liggen? Te veel gedoe, geen tijd. U kent ze wel: de redenen om de tilhulpmiddelen niet te gebruiken. Bronovo vond hier een remedie tegen: het ziekenhuis zette het gezond tillen en verplaatsen letterlijk in the picture: samen met Stichting IZZ ontwikkelde ze instructiefilmpjes.
Marlies Koot (rechts ) geeft collega’s instructies hoe gezond te verplaatsen
6
DE ZORG 1 | 2015
3, 2, 1 … til? Verplaatsen van patiënten krijgt veel aandacht in de landelijke praktijkrichtlijnen voor zorgverleners. Zowel til-en verplaatsingstechnieken als (til)hulpmiddelen die het werk vergemakkelijken worden gepromoot. In de praktijk biedt die aandacht echter weinig soelaas. Want 85% van de zorgmedewerkers heeft fysieke klachten. Dit blijkt uit onderzoek van Stichting IZZ. We sjorren, sjouwen en tillen wat af. In Bronovo is dat niet anders, vertelt manager P&O Paul Kramers: “Bij onze medewerkerstevredenheidsonder zoeken komt telkens naar voren dat de fysieke belasting een belangrijk aandachtspunt is. Terwijl wij onze collega’s hierin ondersteunen met werkinstructies en hulpmiddelen. Helaas verdwijnen die soms te snel uit zicht in de waan van de dag. En blijven de klachten dus bestaan. Daarom hebben wij naar een andere manier gezocht om aandacht voor het onderwerp te vragen. Op zo’n manier dat het ook blíjft leven.” De oplossing? Filmpjes! Ruim dertig stuks die laten zien wat de beste manier is om iemand te verplaatsen. Ergotherapeute Marlies Koot van Bronovo heeft alle video’s samengesteld en
14,2%
van de zorgmedewerkers is niet bekend met de maatregelen voor en afspraken over fysieke arbeids belasting, 48,2% is deels bekend en 37,6% is volledig bekend.
geregisseerd. Waarom zijn er zoveel gemaakt? “De beste manier van verplaatsen verschilt nogal: er zijn vijf patiëntcategorieën en vijf risicosituaties, elk filmpje laat een van de mogelijke combinaties hierin zien.
“We sjorren, sjouwen en tillen wat af”
Risicosituaties zijn bijvoorbeeld een verplaatsing in het bed (een patiënt hoger leggen of op zijn zij draaien) of een verplaatsing van bed naar (rol)stoel of brancard. De vijf patiëntcategorieën verschillen erin hoeveel een patiënt kan meewerken bij het verplaatsen: van helemaal niet, via zelf de billen kunnen optillen, tot alles zelf doen.”
Herhalen, herhalen Genoeg verschillende situaties om te laten zien. De filmpjes zijn allemaal in Bronovo gemaakt. Daardoor is de situatie herkenbaar voor alle medewer-
59,1%
van de zorgmedewerkers leeft het fysieke veiligheidsbeleid altijd na.
kers. Ook is elk filmpje heel praktisch ingestoken en duurt het hooguit een paar minuten. Marlies: “Stap voor stap zie je hoe een verpleegkundige een patiënt verplaatst zonder daarbij risico op fysieke overbelasting te lopen. Een commentaarstem vertelt waarop je moet letten in die specifieke situatie. Soms wordt het beeld stilgezet of in slow motion getoond om er de nadruk op te leggen.” Alle filmpjes staan op het intranet van Bronovo. Om snel het juiste filmpje te vinden, wordt duidelijk uitgelegd hoe je per praktijkrichtlijn en patiëntcategorie een video selecteert.
Tips aan collega’s Natuurlijk zijn de video’s onderdeel van een breder beleid om medewerkers gezond te houden. Zo heeft Marlies op elke afdeling een of meer medewerkers opgeleid tot til-transferspecialist. “Deze collega’s krijgen extra trainingen over het voorkomen van fysieke overbelasting tijdens het werk. Zij instrueren nieuwe medewerkers hierover en verwijzen naar de filmpjes. En nog belangrijker: zij geven tips aan collega’s tijdens het dagelijks werk met patiënten. Zij gebruiken daar ook
>
37,1%
van de medewerkers doet en denkt mee om de fysieke veiligheid in de werkomgeving te vergroten.
Bron: Rapport Gezond werken in de zorg, 2014, door Stichting IZZ en Erasmus Universiteit Rotterdam
DE ZORG 1 | 2015
7
Tips bij het tillen en verplaatsen
8
Dat goed tillen en verplaatsen beter is voor het eigen lichaam, weet iedereen wel. Maar vergeet niet dat het ook veel prettiger is voor uw patiënt. Wat zijn ook alweer de basisprincipes bij het tillen? • Is het wel nodig om te tillen? Vraag eerst aan uw patiënt wat hij zelf kan. Dat is soms meer dan u denkt. • Gebruik een hulpmiddel. Het glijzeil, de tillift: ze zijn er niet voor niets. Zorg dat ze voor het grijpen liggen. Hang glijzeilen bijvoorbeeld in elke patiënten kamer op binnen handbereik. • Bereid uzelf goed voor. Leg alles klaar, bijvoorbeeld het hulp middel. Zorg dat u voldoende werkruimte hebt. Zet het bed op de juiste hoogte.
• Vertel de patiënt wat u gaat doen. Wel zo prettig voor de patiënt en hij kan daardoor beter meewerken. • Gebruik uw lichaam goed. Ga zo dicht mogelijk bij de patiënt staan. Sta stabiel. Vermijd dat u tijdens het tillen uw rug moet draaien. Gebruik bij het verplaatsen vooral uw benen in plaats van uw armen.
daadwerkelijk de hulpmiddelen als het glijzeil of de tillift bij. De filmpjes, instructietrainingen en de til-transferspecialisten zorgen ervoor dat er continu aandacht is voor een juiste werkhouding en werkwijze.” En die continue aandacht is nodig. Uit onderzoek van Stichting IZZ blijkt dat slechts 59,1% van de zorgmedewerkers het fysieke veiligheidsbeleid altijd naleeft. Dat merkt Marlies ook. “De juiste werkwijze wordt nog te vaak niet toegepast. Onbewust maar ook bewust. Sommige collega’s vergeten bijvoorbeeld de juiste werkwijze als ze bepaalde handelingen niet vaak hoeven uit te voeren. Dan gebruiken ze ongemerkt te veel hun rug en armen. En andere keren laten verpleegkundigen een tilhulpmiddel juist bewust staan, onder het mom van: zonder gaat stuk-
ken sneller. Daarom geven we continu aandacht aan dit onderwerp, met onder andere de filmpjes en collega’s die elkaar tips geven. Zo willen we ervoor zorgen dat het een automatisme wordt om wél je lichaam en de hulpmiddelen goed te gebruiken bij het tillen en verplaatsen. Want als je iets vaak genoeg doet, kost het vanzelf steeds minder tijd. En laten we het allerbelangrijkste niet vergeten: goed tillen en verplaatsen werkt het prettigst voor iedereen, voor jezelf, je collega en natuurlijk ook voor de patiënt.”
DE ZORG 1 | 2015
Meer weten? Vraag uw collega’s naar de richtlijnen en hulpmiddelen in uw organisatie. Of bekijk de filmpjes die Bronovo samen met Stichting IZZ maakte, op www.stichtingizz.nl. Wilt u nog meer lezen over het herkennen en aanpakken van fysieke overbelasting op het werk? Kijk dan op www.goedgebruikt.nl.
En, helpt het? De filmpjes zijn in 2010 geïntroduceerd. Hebben ze intussen geleid tot minder fysieke klachten? Paul: “In 2012 hebben we een medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat
Zorgsuccessen De instructiefilmpjes zijn een van de zorgsuccessen van Stichting IZZ. Zorgsuccessen zijn initiatieven die Stichting IZZ graag wil delen met de zorgsector, omdat ze ervoor zorgen dat medewerkers gezond(er) hun werk kunnen doen. Op www.stichtingizz.nl/zorgsuccessen vindt u naast het Bronovo zorgsucces daarom ook nog veel meer goede ideeën. Bijvoorbeeld hoe de zelfsturende teams van Amstelring Thuiszorg de relatie tussen cliënt en zorgmedewerker weer centraal stellen.
WWW.STICHTINGIZZ.NL/ZORGSUCCESSEN
de klachten over de fysieke belasting met circa 10% zijn afgenomen. Helemaal verdwijnen zullen ze helaas nooit, bijvoorbeeld omdat het aantal patiënten met overgewicht toeneemt. We blijven daarom aandacht geven aan het onderwerp en gaan door op de ingeslagen weg. Mijn zorgcollega’s zijn altijd met de gezondheid van anderen bezig. Wat logisch is, want dat is hun werk. Maar als P&O’er vind ik het óók belangrijk dat we werken aan de gezondheid van onze eigen medewerkers.”
NIEUW IN DE ZORG
Student
Rekeningen onder het laminaat
Elvira de Wit
“Een van mijn cliënten kon haar problemen niet aan. Zo verstopte zij rekeningen onder het laminaat om ze maar niet te hoeven zien. In de maanden dat ik haar begeleidde, ging het steeds beter. Ze veranderde helemaal. Als ik langskwam, had ze bijvoorbeeld al haar administratie zelf gedaan. Fantastisch om te zien!”
“Ik had last van het reddertjessyndroom.”
Koers wijziging
“Ik volg de opleiding Culturele en Maatschappelijke vorming (CMV) aan de Hogeschool Rotterdam en loop stage bij projectbureau Frontlijn. Dit bureau bevordert de vooruitgang van achterstandswijken. Voor de dagelijkse problemen die ik hier tegenkom, zijn vaak geen standaard oplossingen. Door out of the box te denken, kun je mensen toch goed helpen.”
“Ik wil graag iets betekenen voor mensen. Dat besefte ik tijdens een trip naar Afrika. Die reis veranderde mijn leven. Daardoor volg ik nu deze opleiding. Vooral mijn stage vind ik goed bij me passen. Ik kan nu mensen helpen met hun problemen in het dagelijkse leven, hoe groot of klein die ook zijn.”
De wijk in “Ik werk in verschillende achterstandswijken. Hier help ik cliënten bijvoorbeeld met hun administratie of bij het solliciteren. In een van de wijken was er weinig onderling contact tussen bewoners. Door een bijeenkomst te organiseren, heb ik gezorgd dat ze met elkaar in gesprek gaan. Het is leuk en dankbaar werk, maar het is soms ook heel zwaar. Vooral aan het begin van mijn stage had ik last van het ‘reddertjessyndroom’. Ik wilde iedereen helpen, maar mensen moeten het uiteindelijk toch echt zelf doen.”
Buiten de lijntjes “In dit werk moet je nieuwsgierig zijn en out of the box durven en kunnen denken. Zo ontstaan de leukste ideeën. Die ideeën moet je vervolgens wel omzetten naar concrete acties. Ik wilde bijvoorbeeld buurtbewoners met elkaar in contact brengen, maar de gelegenheid om elkaar te ontmoeten bestond nog niet. Daarvoor heb ik een high-tea georganiseerd. Met succes.”
DE ZORG 1 | 2015
9
DE ZORG & IK
Ilse de Boer werkt als verpleegkundige voor Artsen zonder Grenzen
10
DE ZORG 1 | 2015
“Soldaat of rebel, iedereen is gelijk” Je eigen bed na een lange dag werken. Een doodnormale bruine boterham met een glas melk uit de koelkast. Familie over de vloer. Vanzelfsprekende dingen, die Ilse de Boer het meest mist wanneer ze voor Artsen zonder Grenzen aan het werk is en noodhulp geeft aan slachtoffers van oorlogen, rampen of epidemieën. Intensief werk. Maar ook mooi werk, dankbaar vooral. “Kinderen op de drempel van de dood zie je weer helemaal opbloeien.”
“De zorg, dat betekent voor mij andere mensen helpen. En dat dit niet alleen in Nederland kan, dat wist ik al van jongs af aan. Ik heb familieleden die enkele jaren in Mali en Niger hebben gewerkt en als kind reisde ik met mijn ouders door Zuid-Afrika, waar op dat moment een oom woonde. Landen waar het leven zo anders is en soms zo veel zwaarder. Als ik ergens nuttig kan zijn, dan daar. Ik deed vrijwilligerswerk in Kenia en liep als student verpleegkunde stage in Zambia. Dat smaakte naar meer. Daarom zei ik in 2011 mijn baan als kinderverpleegkundige in Nederland op. Sindsdien zet ik me in voor Artsen zonder Grenzen. Ik ging tot nog toe drie keer op missie: een keer naar Pakistan om een ziekenhuis op te zetten, en tweemaal naar Zuid-Soedan. De laatste keer werkte ik negen maanden in een vluchtelingenkamp aan de grens met noorderbuur Soedan. Hier leven tienduizenden mensen dicht op elkaar. De hitte, het ongedierte en de primitieve infrastructuur maken het extra zwaar. Slapen doe je in een klein hutje van modder en stro. Veiligheid is een belangrijk thema: ik doe mijn werk vaak in oorlogsgebied. Artsen zonder
Grenzen helpt iedereen. Soldaat of rebel, cijnen gedeeld moeten worden met de als ze hun uniform en geweer thuislarest van de familie of worden verkocht ten, zijn ze voor mij gelijk. door hun ouders. Omdat dit werk zo intensief is, neem ik Medicijnen delen met je broertjes regelmatig afstand. Een missie duurt Hoe zwaar het werk ook is, het is heel niet langer dan een jaar. Daarna neem lonend. Met weinig middelen kun je ik een maand vrij om bij te komen. enorm veel voor deze mensen betekenen. Dan is er ruimte voor familie en vrienden. Voor hen is mijn werk zwaarder dan voor mij. Want als ik op missie ben, dan zit ik er middenin en heb ik geen tijd om me zorgen te maken. Zij wel. Na terugkomst kan ik meestal weer aan de slag in de Nederlandse zorg. Daar kan ik echt van genieten. Ook hier doe je mooi en dankbaar werk. Maar anders. Vroeg of laat begint het weer te jeuken. Dan wil ik terug. DaarKindersterfte door ondervoeding is bijheen. Mensen helpen.” voorbeeld een groot probleem in ZuidSoedan. Baby’s, peuters en kleuters komen ziek, vermagerd of met een Meer weten over zorg verlenen in opgezwollen buik binnen. Met simpele ontwikkelingslanden? Er zijn dingen als antibiotica, melk en zakjes verschillende organisaties die zich geconcentreerde pindakaaspasta kun hiermee bezighouden. Ilse de Boer je heel veel voor hen doen. Kinderen is betrokken bij Artsen zonder op de drempel van de dood zie je soms Grenzen. na een paar weken weer vrolijk rondWWW. ARTSENZONDERGRENZEN.NL/ rennen. Helaas niet altijd. Soms zijn WERKENVOORARTSENZONDERGRENZEN ze al te verzwakt als ze binnenkomen of herstellen ze niet, doordat hun medi-
“Kindersterfte door ondervoeding is een groot probleem in Zuid-Soedan”
DE ZORG 1 | 2015
11
GEZOND WERKEN IN DE ZORG
Wie zorgt er voor de mantelzorger? Een op de drie zorgmedewerkers is ook mantelzorger. Uit het onderzoek Gezond werken in de zorg van Stichting IZZ en de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt dat deze groep meer lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen heeft dan collega’s zonder mantelzorgtaken.
Werken in de zorg kan fysiek en geestelijk zwaar zijn. Zorgmedewerkers die ook mantelzorger zijn lopen nog meer risico dan collega’s zonder mantelzorgtaken. Naast hun vaak al drukke baan zorgen zij voor een zieke ouder, partner of kind. Bent u mantelzorger? U kunt veel doen om gezond te blijven en overbelasting te voorkomen. Stichting IZZ helpt u daarbij.
Vaker lichamelijke klachten: van alle mantelzorgers heeft 86,6% problemen aan het bewegingsapparaat. Bij niet-mantelzorgers is dat 84,6%.
Beter bekend met beleid: Om de eigen fysieke en psychosociale belasting te verminderen, moeten zij de werkinstructies (beleid) van de eigen organisatie op het gebied van fysieke en psychosociale belasting naleven. In het beleid fysieke belasting staat hoe u de lichame lijke belasting in het werk kunt verminderen. In het beleid psychosociale belasting staat hoe u bijvoorbeeld kunt omgaan met werkdruk, emotionele gebeurtenissen en agressie en geweld. Van alle mantelzorgers is 11% niet bekend met het beleid fysieke belasting en weet slechts 46% voor een deel welke procedures en afspraken hieronder zijn opgenomen. Ongeveer de helft (54%) van de mantelzorgers is slechts deels op de hoogte van het beleid psychosociale belasting. Niet-mantelzorgers zijn zelfs minder goed bekend met het beleid.
Vaker niet in staat werk te doen: 26% van de mantelzorgers kon het afgelopen jaar vanwege klachten aan het bewegingsapparaat hun takenpakket niet (volledig) uitvoeren. Bij niet-mantelzorgers is dat 22,2%.
Vaker werk-privéconflict: 15,4% van de zorgmede werkers met mantelzorgtaken geeft aan dat het werk zo veel van hen vergt, dat het grote invloed heeft op hun privéleven. Bij niet-mantelzorgers is dat 13,5%.
Meer fysieke belasting: 82,1% van de mantelzorgers geeft aan regelmatig fysiek belastend werk te doen. De meeste klachten worden veroorzaakt door werken in een ongemakkelijke houding of het uitvoeren van werkzaamheden die veel lichaamskracht vergen.
Stichting IZZ voerde het onderzoek Gezond werken in de zorg uit in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam. Bijna 11.000 zorgmedewerkers deden mee.
Feiten Zorgmedewerkers met mantelzorgtaken hebben/zijn ten opzichte van collega’s zonder deze taken:
12
DE ZORG 1 | 2015
Zo voorkomt u overbelasting Uit onderzoek naar mantelzorg van PGGM uit 2014 blijkt dat 45% van de mantelzorgers de leidinggevende niet op de hoogte brengt over hun mantelzorgtaken. Veel werkgevers (53%) bieden echter wel flexibiliteit aan werknemers die mantelzorger zijn. Een kwart van de mantelzorgers is niet op de hoogte van de mogelijkheden die de werkgever biedt. Uit het onderzoek Gezond werken in de zorg blijkt hoe belangrijk het is om mantelzorgtaken met de leidinggevende of collega’s te bespreken en samen naar oplossingen te zoeken.
• Zet het op de agenda! Breng het thema mantelzorg in op het teamoverleg ook al speelt het op het moment niet. Weten dat het bespreekbaar is en dat er oplossingen zijn, zorgt al voor minder stress. • Zorg ervoor dat de veeleisendheid van uw werk niet te veel wordt en er geen situatie van oververmoeidheid ontstaat.
VRAAG HET GRATIS BOEKJE VAN STICHTING IZZ ‘GEZONDER WERKEN IN DE ZORG’ AAN OP WWW.STICHTINGIZZ.NL/GEZONDER-WERKEN-IN-DE-ZORG
Tips • Voorkom werken in een ongemakkelijke houding en langdurig dezelfde handeling verrichten. Dit zijn grote risico’s op lichamelijke overbelasting. • Bespreek mantelzorgtaken met uw leidinggevende en collega’s en zoek samen naar oplossingen. • Kent u uw secundaire arbeidsvoorwaarden? Kijk welke mogelijkheden uw werkgever biedt om werk en mantelzorgtaken te combineren. Bijvoorbeeld mogelijkheden voor zorgverlof. • Lees het beleid fysieke en psychosociale belasting van uw werkgever. Hierin staan alle procedures en richtlijnen om fysieke en psychosociale belasting zoveel mogelijk te voorkomen.
Download de Mantelzorgspecial Alle resultaten, conclusies en aanbevelingen vindt u terug in de Mantelzorgspecial van Stichting IZZ. Deze kunt u gratis downloaden op www.stichtingizz.nl/ inzicht/mantelzorg.
DE ZORG 1 | 2015
13
DE S P E C IA L IS T
Gabriëlle Verbeek over tijdsbeleving, tijdsdruk en timing in de zorg
Strijd tegen de kl k Tijd. Het lijkt wel alsof er in de zorg altijd te weinig van is. Te weinig tijd voor cliënten, voor de administratie, voor uzelf en uw gezin. Toch kunt u hier zelf wat aan doen. Natuurlijk: zorgmedewerkers hebben veel taken en lopen daarbij tegen allerlei tijdsproblemen aan. Maar als u op een goede manier omgaat met uw tijd, kunt u veel winst behalen en meer rust ervaren. Weten hoe dat werkt? Zorgtijdexpert Gabriëlle Verbeek legt het uit. Gabriëlle Verbeek liep voor haar promotieonderzoek naar tijdsbeleving, tijdsdruk en timing in de zorg mee met verpleegkundigen en verzorgenden in de langdurige zorg. Hun worsteling met ‘zorgtijd’ maakte ze van dichtbij mee. Te veel taken. Allerlei routinematige handelingen en procedures die onnodig veel tijd kosten. Zorgmedewerkers die zichzelf voorbij lopen, mopperende cliënten. Jammer, want het kan ook anders, stelt Verbeek.
Zorgtijd is een economische productiefactor. Veel werk moet verzet worden in weinig tijd. Hoe kan het dan nog ‘anders’? “Inderdaad, zorgtijd ís een economische productiefactor. Maar dit betekent niet dat zorgorganisaties de
14
DE ZORG 1 | 2015
dagindeling van hun medewerkers tot op de minuut moeten invullen. Zorgmedewerkers weten heel goed hoe ze hun tijd efficiënt en effectief besteden. De nadruk op de klok werkt juist contraproductief. Iedereen herinnert zich de situatie in de thuiszorg een paar jaar geleden: tien minuten voor wassen, drie minuten voor steunkousen. Het leidde tot hoge werkdruk en een daling van de kwaliteit van de dienstverlening. De zorgorganisatie die medewerkers een wurgende dagindeling oplegt, neemt haar mensen én cliënten niet serieus. Dat besef is inmiddels wijdverbreid.”
Maar het is nog niet zo dat alle zorgmedewerkers zelf hun tijd mogen indelen? “Nee, maar de vele succesvolle initiatieven rond zelfsturende teams bieden hoop voor de toekomst. Juist in de zorg is het belangrijk dat je zaken niet te veel inkadert. Er moet altijd tijd zijn voor aandacht voor de cliënt, omdat je alleen met aandacht de werkelijke cliëntvraag boven tafel krijgt. Medewerkers die hiervoor de tijd nemen, leveren betere zorg. Bovendien beleven ze hun tijd heel anders dan collega´s die voortdurend op de klok moeten kijken.”
Wat bedoelt u met tijdsbeleving? “Tijdsbeleving is het gevoel dat mensen hebben over tijd. Denk aan gradaties als: ‘er komt geen einde aan’, ‘de mooiste tijd van mijn leven’. Tijdsbeleving kan zich uiten in tijdsdruk. In dat geval heeft iemand het gevoel dat hij meer moet doen dan hij kan in de tijd die beschikbaar is. De impact van medewerkers die zich gehaast voelen, is groot. Onder tijdsdruk kan iemand veel minder hebben. Van onverwachte situaties of extra klussen wordt hij zenuwachtig. Zo’n medewerker maakt ook sneller fouten. Raffelt klusjes af, valt uit tegen collega’s.”
“Er moet altijd tijd zijn voor aandacht voor de cliënt” Hoe verklaart u dat de ene medewerker beter bestand is tegen tijdsdruk dan de ander? “Tijdstijl heeft veel te maken met persoonlijkheid. Wie van zichzelf onzeker of perfectionistisch is, heeft waarschijnlijk de neiging om heel veel te willen doen op een dag. Zo iemand is dus zeer punctueel, maar ook gevoelig voor stress. Verschillende tijdstijlen binnen een team maken dat team trouwens krachtiger. Zij kunnen de zorg namelijk optimaal afstemmen op cliënten.”
Want ook cliënten hebben een eigen tijdstijl? “Precies. Een cliënt die hecht aan structuur, vindt het vervelend dat hij om tien over zeven geholpen wordt als de afspraak zeven uur is. Maar de jong gehandicapte die op zaterdagavond wil stappen, waardeert het enorm als hij die zondag een uurtje later uit bed gehaald kan worden. Deze afstemming, ik noem het timing, is belangrijk in de zorg. Niet alleen als ‘service’ richting cliënten, maar ook als manier om hun zelfredzaamheid te behouden. Cliënten die zich moeten schikken naar een ritme dat niet van hen is, worden afhankelijk.”
Stel dat je als zorgmedewerker last hebt van je eigen tijdstijl, bijvoorbeeld omdat je werk en privé niet op elkaar afgestemd krijgt. Kun je je tijdstijl aanpassen? “Ja, je kunt je tijdstijl aanpassen. De eerste stap op weg naar meer rust in je hoofd is bewustwording: stel vast hoe jij je tijd besteedt en wat je gevoel daarbij is. Heb je daar eenmaal zicht op, dan kun je gaan werken aan vaardigheden als samenwerken, delegeren en overzicht bewaren. Dat kan op allerlei manieren, bijvoorbeeld aan de hand van het Tijdspel dat ik heb ontwikkeld.”
U pleit ook voor een gestructureerde aanpak van ‘tijdvreters’.
Gabriëlle Verbeek heeft diverse instrumenten ontwikkeld voor zorg medewerkers die op een efficiënte en effectieve manier met hun tijd willen omgaan. Kijk voor gratis tips, de Tijdsdrukmeter en het Tijdspel op www.artemea.nl of www.zorgvoorbeter.nl, onder het thema ‘tijd voor zorg’.
“De zorg kent veel routines en activiteiten die onnodig veel tijd kosten. Neem de niet-aangevulde hulpmiddelenkast. De medewerker die ’s ochtends ‘misgrijpt’, begint de dag direct met vertraging. Ook telefoontjes tijdens de directe zorgverlening vormen een bron van tijdverlies en frustratie. Veel tijdvreters zijn eenvoudig op te lossen. Maak afspraken over het aanvullen van hulpmiddelen, vraag de receptioniste om terugbelafspraken te maken. Het maakt het werk leuker, makkelijker en overzichtelijker.”
DE ZORG 1 | 2015
15
TEST
Agressie Weet wat u kunt doen!
Als zorgmedewerker zet u zich dag in, dag uit met hart en ziel in voor anderen. Meestal zwaar maar ook zeer dankbaar werk. Toch komt het voor: patiënten die door hun ziektebeeld of uit frustratie agressief worden. Weet u wat u kunt doen? Doe de test!
1) Agressie voorkomen begint met een goed beeld van uw patiënt. Hoe zorgt u dat u zicht hebt op wat er speelt?
3) Soms kunt u niet voorkomen dat een situatie escaleert. Wat doet u als een patiënt agressief wordt?
A Ik begin elke werkdag met een ronde langs mijn patiënten. Nog voor de overdracht weet ik al hoe zij zich voelen.
A Ik blijf rustig, haal diep adem, neem afstand en probeer vast te stellen wat er aan de hand is.
B Ik betrek patiënten zo veel mogelijk bij hun behandeling en maak daarover concrete afspraken met ze.
B Ik doe mijn best om rustig te blijven, maar het lukt me vaak niet om rationeel te handelen.
C Ik laat mijn patiënten duidelijk weten wat zij van mij kunnen verwachten.
C Ik bevries en het voelt alsof ik aan de grond genageld sta.
2) Agressie is in sommige gevallen te voorkomen. Als u goed oplet zult u zien dat iemand die gefrustreerd raakt, signalen afgeeft. Let u goed op?
4) Agressie voorkomen en als het zover komt adequaat reageren, kunt u leren. Hoe ontwikkelt u zichzelf daarin?
A Als ik zie dat een patiënt emotioneel raakt, probeer ik hem te begrijpen en vertel ik ook mijn kant van het verhaal.
A Binnen ons team hebben we afgesproken welke regels we hanteren en daar houden we ons ook aan. Regelmatig bespreken we die regels.
B Ik beëindig het gesprek als ik merk dat iemand boos is en probeer het op een later tijdstip nog eens.
B Agressie is onderwerp van gesprek in overlegvormen. Dan kan iemand iets delen.
C Ik geef patiënten duidelijk aan wat mijn grenzen zijn en straal dat ook uit.
C In principe melden we elk incident zodat terugkoppeling mogelijk is. Vaak denk ik echter: laat maar gaan, ik ga toch geen aangifte doen tegen een patiënt.
Vooral antwoord A: U weet wat er bij uw patiënt speelt én wat u kunt doen als de situatie uit de hand loopt. Wat kunt u doen?
Kijk op www.duidelijkoveragressie.nl voor nuttige informatie en tips. Daar vindt u ook voorbeelden van zorgorganisaties die agressie tegen zorgmedewerkers op een bijzondere manier aanpakken. Vooral antwoord C: U kunt nog meer doen om agressie te voorkomen. Het thema meenemen in uw dagelijks werk is een goede investering.
DE ZORG 1 | 2015
Vooral antwoord B: U bent op de goede weg, maar kunt nog meer doen door u proactief op te stellen. Zo zorgt u voor een veilige situatie voor u én uw patiënt.
16
Eigen regie over uw zorg en gezondheid met MijnZorgnet Gratis deelname voor leden van Stichting IZZ Toegang tot uw zorg- en gezondheidsgegevens, op elk moment en elke plaats. Een online platform waar u gemakkelijk informatie opslaat en deelt met wie u maar wilt. En vooral: een goed beveiligde omgeving waar u uw informatie veilig bewaart. Dát is MijnZorgnet. Uw eigen online gezondheidsdossier In MijnZorgnet bouwt u online uw eigen persoonlijk gezondheidsdossier op. Door in te loggen met uw DigiD krijg u toegang tot een afgeschermde omgeving. Hier kunt u informatie over uw zorg en gezondheid veilig opslaan. Deze informatie kan bijvoorbeeld bestaan uit een door u bijgehouden online dagboek of bestanden met medische gegevens. Alle informatie kunt u delen met leden van uw zorgteam. Dit zijn bijvoorbeeld uw huisarts, specialist maar ook mantelzorger of familie. U bepaalt zelf wie deel uitmaakt van uw zorgteam en met wie u welke informatie deelt of welke informatie u afschermt. Snel en gemakkelijk overleggen Via online berichten kunt u gemakkelijk communiceren met elk teamlid. Zorgaanbieders kunnen zo uw vragen goed en snel beantwoorden. Ook kunnen zij via MijnZorgnet snel en efficiënt overleggen met andere leden van het zorgteam. Zo kan de huisarts een tip voor de mantelzorger achterlaten of kan de fysio therapeut uw situatie met de verpleegkundige bespreken. MijnZorgnet vervangt niet het persoonlijk
contact met uw zorgaanbieder, maar maakt de communicatie onderling sneller en gemakkelijker. Bent u mantelzorger? MijnZorgnet is ook heel handig voor mantelzorgers. Het biedt u altijd en overal toegang tot (nieuwe) gezondheidsinformatie over de verzorgende. Via MijnZorgnet kunt u gemakkelijk en snel communiceren met andere leden van het zorgteam. Bent u DigiDgemachtigd? Dan kunt u als mantelzorger een zorgnet aanmaken voor degene die u verzorgt. Gezamenlijk een account aanmaken, kan natuurlijk ook. Meld u nu aan Aanmelden voor MijnZorgnet is gratis en duurt slechts enkele minuten. Na aanmelding kunt u direct aan de slag met uw zorgnet. U KUNT ZICH AANMELDEN OP WWW.MIJNZORGNET.NL/STICHTINGIZZ BEKIJK HET FILMPJE OP WWW.STICHTINGIZZ.NL/MIJNZORGNET
MijnZorgnet: dit zijn uw voordelen • Beheer zelf uw persoonlijk gezondheidsdossier • Bespreek uw zorg binnen een veilige omgeving • Bepaal zelf wie toegang krijgt tot uw informatie • Bewaar al uw medische informatie veilig op één plek • Snel en eenvoudig contact opnemen met uw zorgaanbieders
DE DEZORG ZORG11| |2015 2015
17 17
In
stappen klaar voor het nieuwe zorgen 18
DE ZORG 1 | 2015
Minder regels, minder managers en minder kaders om op terug te vallen. Meer verantwoordelijkheid voor u als zorgmedewerker. Maak kennis met het nieuwe zorgen. Wat wordt er van u verwacht? En hoe houdt u plezier in het werk dat u zo na aan het hart ligt? Jeroen Schumacher legt in 5 stappen uit wat het nieuwe zorgen betekent voor de patiënt en voor u.
Stap 1: Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag Wat is er aan de hand? Schumacher: “Het draait bij het nieuwe zorgen minder om ziekte en zorg, en meer om kwaliteit van leven, gedrag en gezondheid. Om wat wél kan, in plaats van wat niet kan. Preventie wordt zo een belangrijker deel van uw werk. Centraal staat het begrip ‘positieve gezondheid’. Gezondheid is niet langer de afwezigheid van een beperking of ziekte, maar ‘het vermogen om te gaan met de fysieke of emotionele uitdagingen van het leven’.” Wat betekent dat voor het werk van zorgmedewerkers? “Samen met de patiënt, zijn familie en vrienden zoekt u mogelijkheden om de kwaliteit van leven te verbeteren. U richt zich op wat mensen nog wél kunnen in plaats van wat zij niet meer kunnen. U helpt patiënten een prettig leven te leiden mét hun beperkingen.”
Stap 2: Wat kan de patiënt zelf nog? Wat is er aan de hand? “Steeds meer Nederlanders doen pas in een later stadium een beroep op professionele zorg. Ze kijken eerst wat ze zelf kunnen en waar familie en vrienden kunnen bijspringen. Pas daarna richten ze zich op professionele zorg en ondersteuning.”
Wat betekent dat voor het werk van zorgmedewerkers? Uw rol verandert. Van iemand die zorg overneemt en voor de patiënt beslist, naar een coachende zorgverlener die aanmoedigt en ondersteunt met tips en kennis. U helpt patiënten de eigen regie en zelfredzaamheid te vergroten.”
uw nieuwe collega’s, ga het gesprek met hen aan. En betrek ze bij de zorg en de keuzes die gemaakt moeten worden. Zet in op een eerlijk en open gesprek. Zo signaleert u problemen vroeg, voorkomt u frustraties en haalt u het maximale uit uw team!”
Stap 4: Meer verantwoordelijkheid nemen én krijgen
“Patiënten krijgen een grotere rol in hun gezondheid en zorg” Stap 3: Wennen aan uw nieuwe ‘collega’s’ Wat is er aan de hand? “Zorg verleent u steeds meer in samenspraak én samenwerking met patiënten, hun familie, mantelzorgers, vrijwilligers en andere zorgverleners. Een goede verstandhouding en productieve samenwerking met al deze nieuwe ‘collega’s’ is van het grootste belang voor de beste zorg.” Wat betekent dat voor het werk van zorgmedewerkers? “Zorg dat u zicht hebt op de omgeving van uw patiënt. Wie zijn er bij de zorg van uw patiënt betrokken? Wat zijn hun kwaliteiten? Hoe zorgt u ervoor dat uw patiënt daar optimaal van profiteert? Onderhoud goed contact met
Wat is er aan de hand? “Patiënten krijgen een grotere rol in hun gezondheid en zorg en hebben meer zeggenschap en verantwoordelijkheid. Hun individuele wensen en eisen vragen om meer maatwerk. En dat gaat u als zorgmedewerker regelen. Om u daartoe in staat te stellen, krijgt ook u meer verantwoordelijkheid en zeggenschap. U en uw patiënten beslissen straks, niet uw baas of de organisatie. We noemen dat ook wel zelfregie en zelforganisatie.” Wat betekent dat voor het werk van zorgmedewerkers? “Minder regels, minder managers en minder kaders om op terug te vallen. Dat vraagt meer van uw creativiteit, probleemoplossend vermogen en professionaliteit. Veel zorgmedewerkers zullen in het begin aan zelfregie en zelforganisatie moeten wennen. Maar over een paar jaar is het de normaalste zaak van de wereld. U en niemand anders is dan verantwoordelijk voor het
>
DE ZORG 1 | 2015
19
“U krijgt meer mogelijkheden om zorg te verlenen zoals u dat wilt”
Jeroen Schumacher was verpleegkundige, maar werkt nu voor Vilans, het kenniscentrum voor langdurige zorg. Daar houdt hij zich bezig met de veranderende rol van zorgmedewerkers.
resultaat van uw zorg. Dat heeft ook voordelen. U krijgt meer mogelijkheden om zorg te verlenen zoals u dat wilt.”
Stap 5: Meer met minder Wat is er aan de hand? “Patiënten leven langer, het aantal chronisch zieken neemt toe. Kortom, de vraag naar zorg neemt toe. Terwijl we op de budgetten moeten letten. Door effectief en kostenbewust te werken, zorgt u ervoor dat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft.” Wat betekent dat voor het werk van zorgmedewerkers? “Kostenbewustzijn begint bij u. U betrekt patiënten en hun familie actief bij de keuzes die gemaakt moeten worden en bij wat het kostenplaatje daarvan is. U krijgt meer en meer een rol in de onderhandeling met patiënten en hun naasten over wat
wel en niet mogelijk is. Samen met hen, uw collega’s en andere samen werkingspartners probeert u het maximale te halen uit de mogelijkheden die er zijn. Dat vraagt efficiency, flexibiliteit en creativiteit.”
Verder lezen Meer weten over uw veranderende rol als zorgprofessional? Jeroen Schumacher schreef hierover de brochure ‘Vernieuwend zorgen’. U vindt deze op de website van Vilans: www.vilans.nl.
Drie gouden tips
Klaar voor het nieuwe zorgen! 1 Laat taken die de patiënten en hun omgeving zelf kunnen doen, aan hen over. Zo kunt u meer tijd besteden aan de zorgtaken die echt om uw expertise vragen. 2 Investeer in de relatie met patiënten, mantelzorgers en vrijwilligers. Alleen door goed samen te werken, zorgt u voor de beste zorg. 3 Leer, leer, leer! Bijblijven betekent bijleren. Kaart het aan bij uw werk- gever, praat erover met uw collega’s of pak een opleiding op naast uw werk.
PRAAT MEE OP: WWW.STICHTINGIZZ.NL/DEZORGVERANDERT
20
DE ZORG 1 | 2015
DIT IS DE ZORG
17-03-2015 11:06, Sint Maartenskliniek Nijmegen
Je patiënten onderdompelen in een hightech computergame om sneller te revalideren. Toekomstmuziek? Niet in de Nijmeegse Sint Maartenskliniek. Daar neemt fysiotherapeut Henrike van Proosdij haar patiënten mee in een virtuele wereld vol toeterende stadsbussen en verwilderde bospaden. “Een belangrijk deel van revalidatiezorg heeft als doel de loopvaardigheid van patiënten te verbeteren. Het begint met laagdrempelige beweegoefeningen. Snel proberen we met onze patiënten echter te oefenen in situaties die ze straks ook dagelijks tegenkomen. Maar situaties als onverwacht struikelen of een omgeving met veel afleiding zijn moeilijk na te bootsen binnen de muren van een revalidatie centrum. Soms waren patiënten door het ontbreken van realistische oefensituaties onzeker in de buitenwereld. Daar is nu een einde aan gekomen met de GRAIL (GaitRealtime-Analysis-Interactive-Lab). Met deze simulator kunnen we in de veilige omgeving van het revalidatiecentrum situaties uit het dagelijkse leven oefenen. Realistische situaties oefenen De GRAIL bestaat uit een loop platform waarop de patiënt oefe ningen doet. De loopband kan sneller en langzamer, van links naar rechts en op en neer om hellingen en obstakels na te bootsen waarop de patiënt moet anticiperen en reageren. Door een reusachtig bioscoopscherm dat om de loopband heen is gebouwd, waant de patiënt zich overal behalve in het revalidatiecentrum. Daarmee is het een mooie aanvulling op ons therapieaanbod. Patiënten kunnen in de veilige omgeving van de kliniek allerlei realistische situaties oefenen. Ze moeten zich bijvoorbeeld staande houden op een varende boot of een eind wandelen in een heuvelachtig bos. Een sessie op de GRAIL is leerzaam, goed voor het zelfvertrouwen én zeker ook leuk. Je zou eens moeten zien hoe patiënten hier soms op reageren! Het motiveert ze enorm.”
OOK MET UW AFDELING IN DEZE RUBRIEK? MELD U AAN VIA
[email protected]. DE ZORG 1 | 2015 Fysiotherapeut Henrike van Proosdij test een patiënt in de GRAIL van de Sint Maartenskliniek
21
TESTIMONIAL
“Door de mantelzorgmakelaar kon ik er voor mijn man zijn” 1 op de 3 zorgmedewerkers is mantelzorger. IZZ Zorgverzekeraar biedt daarom ruime vergoedingen voor bij voorbeeld een mantelzorgmakelaar. IZZ-Verzekerde Wilma den Hartog vertelt over de hulp die zij kreeg. “Voor andere mensen zorgen zit in mijn genen. Ik werk al 37 jaar met veel plezier als verpleegkundige. Ook buiten mijn werk help ik mensen graag. Zo zorgde ik voor mijn grootouders en jaren later voor mijn vader en moeder. Wat begint met af en toe boodschappen doen of meegaan naar het ziekenhuis, groeide uit tot een baan naast mijn baan. Vooral toen mijn beide ouders vlak na elkaar snel achteruitgingen, moest ik alle zeilen bijzetten om mijn mantelzorgtaken te combineren met mijn werk, gezin en huishouden. Ik zat tegen een burn-out aan weet ik nu. Pas toen mijn man ziek werd, besefte ik dat ik hulp nodig had. Daarom schakelde ik een mantelzorgmakelaar in. Dat is iemand die regeltaken van een mantelzorger overneemt om haar te ontlasten. In een gesprek bij mij thuis legde de mantelzorgmakelaar me precies uit waar ik als mantelzorger aan moest denken en waar ik recht op had. Natuurlijk weet ik als verpleegkundige wel hoe de zorg in elkaar zit. Maar het is prettig als iemand je helpt. De mantelzorgmakelaar ondersteunde me bij allerlei regelwerk, zoals het aanvragen van een persoonsgebonden budget en het op orde krijgen van mijn administratie. Daardoor kon ik me concentreren op wat écht belangrijk is: de zorg voor mijn man. Zorgverlof Omdat het steeds slechter ging met mijn man wilde ik er zo veel mogelijk voor hem zijn. Daarom heb ik tot zijn overlijden zorgverlof genomen. Met mijn werkgever heb ik daarover goede afspraken kunnen maken. Ik krijg veel ruimte en steun van mijn directe leidinggevende en van mijn collega’s. Dat scheelt een hoop. Ik zorgde vier dagen in de week voor mijn man. De rest van de tijd schakelde ik vanuit een persoonsgebonden budget hulp in. Ook daarbij hielp de mantelzorgmakelaar me. Ik ben erg blij met deze oplossing. Niemand weet beter dan ik wat mijn man nodig heeft. Hoe moeilijk het soms ook was, ik ben heel dankbaar dat ik zoveel zelf kon doen.”
22
DE ZORG 1 | 2015
Mantelzorg? Uw IZZ Zorgverzekering ondersteunt u Bent u mantelzorger of ontvangt u mantelzorg? De mantelzorgmakelaar ondersteunt u bij het regelen van zorg, welzijn en financiën. Wilt u hiervan gebruikmaken? Dan hebt u een verwijzing nodig van IZZ Zorgadvies en bemiddeling. Zij verwijzen u door naar een gecontracteerde mantelzorgmakelaar. U krijgt hiervoor een vergoeding vanuit het Zorg voor de Zorgpakket. KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.IZZ.NL/VERGOEDINGEN/MANTELZORG
PIETER ZOEKT UIT
Wat betekent dat voor u?
Gecontracteerde zorg Als Community manager van Stichting IZZ heeft Pieter van de Winckel regelmatig contact met onze leden. Als belangenbehartiger beantwoordt hij uw vragen over de IZZ Zorgverzekering. Dit keer praat hij met Senior Klantadviseur Pascalle Peerlings van IZZ Zorgverzekeraar over gecontracteerde zorg. Pieter: “In gesprekken met leden van Stichting IZZ merk ik dat zij het ontzettend belangrijk vinden om zelf te kunnen kiezen waar ze behandeld worden. Tegelijkertijd maken zorgverzekeraars daarover steeds vaker afspraken met zorgaanbieders. Hoe zit dat?” Pascalle: “IZZ Zorgverzekeraar gaat actief in gesprek met zorgaanbieders over de kwaliteit, klantbeleving en betaalbaarheid van de zorg voor onze verzekerden. Daar stellen we ook minimumeisen aan. Wanneer zorgaanbieders aan die eisen voldoen, maken we afspraken met hen. Dat noemen we gecontracteerde zorg. Voldoet een zorgaanbieder niet aan onze eisen – bijvoorbeeld omdat de zorg niet aan de normen van de beroeps verenigingen voldoet – dan sluiten we geen contract met hem af. Natuurlijk kunt u daar nog steeds terecht, maar het kan zijn dat u minder vergoed krijgt.” Pieter: “Veel verzekerden maken zich zorgen om de vergoedingen van niet-gecontracteerde zorg. Terwijl júist de IZZ Zorgverzekering daarin extra ruimhartig is. Kun jij hen geruststellen?” Pascalle: Wij weten hoe belangrijk keuzevrijheid is voor IZZ-verzekerden. Daarom bieden wij ook in de
Restitutiepolis: U kunt bij alle zorgaanbieders terecht en de zorg wordt volledig vergoed. Wanneer u naar een niet-gecontracteerde zorgaanbieder gaat, krijgt u 100% van het marktconforme tarief. Naturapolis: Wanneer u naar een gecontracteerde zorgaanbieder gaat ontvangt u een volledige vergoeding. Bij niet-gecontracteerde zorg ontvangt u in sommige gevallen een lagere vergoeding.
natura-polis een ruime vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg. Voor onder meer huisartsenzorg, ziekenhuiszorg en een groot deel van de geestelijke gezondheidszorg ontvangt u nog steeds 100% van het gemiddeld gecontracteerd tarief. Zo kunnen verzekerden altijd kiezen voor zorg die bij hen past. De IZZ Zorgverzekering wijkt hierin af van andere verzekeringen. Daar is het vergoedingspercentage voor alle niet-gecontracteerde zorg lager dan 100%. Pieter: “IZZ-leden geven regelmatig aan niet goed te weten of ‘hun’ zorgaanbieder gecontracteerd is of niet. Hoe komen zij daarachter?” Pascalle: “Via www.izz.nl/vergelijkenkies. Daar lezen verzekerden met welke zorgaanbieder we een contract hebben afgesloten en met welke niet. We laten ook zien waarom dat zo is. Zo geven we verzekerden de informatie die ze nodig hebben om een zorgvuldige afweging te maken. Want waar je geholpen wordt, dat beslis je natuurlijk zelf en niemand anders.”
WELK ONDERWERP BINNEN DE IZZ ZORGVERZEKERING WILT U GRAAG UITGELEGD ZIEN? LAAT HET PIETER WETEN VIA WWW.STICHTINGIZZ.NL/PIETER-ZOEKT-UIT
DE ZORG 1 | 2015
23
Mantelzorgcoach: begeleiding bij mantelzorg • Ledencollectief • Belangenbehartiger • Gezond werken in de zorg • Speciaal voor zorg- medewerkers
24
DE ZORG 1 | 2015
Een op de drie zorgmedewerkers is ook mantelzorger. Op hun werk zorgen zij voor mensen en als ze thuis komen, gaat dat zorgen gewoon door. Ze helpen bijvoorbeeld een gehandicapt kind, een demente ouder of zieke vriendin. Herkent u zich hierin? Dan is het goed om te weten dat Stichting IZZ u ondersteunt met de Mantelzorgcoach. Daarmee hebt u toegang tot deskundige ondersteuning bij de mantelzorg. Deskundige ondersteuning De Mantelzorgcoach is speciaal voor leden van Stichting IZZ. Hier kunt u al uw mantelzorgvragen stellen aan BIGgeregistreerde verpleegkundigen. Dit kan zowel via de telefoon als met de mobiele app. Wat zijn bijvoorbeeld mogelijk
heden voor vervangende mantelzorg? Of welke bijwerkingen kunt u verwachten bij bepaalde medicijnen? Stichting IZZ helpt u graag met uw mantelzorgvragen zodat u de best mogelijke zorg kunt verlenen. Gratis app U kunt de Mantelzorglijn bereiken via 085 - 48 32 100. Of download de gratis Mantelzorgcoach-app in de Apple App Store, Google Play of Windows Store. Behalve praktische zaken bevat de Mantelzorgcoach-app ook relevante informatie, nuttige tips en advies die uw mantelzorgtaken vergemakkelijken.
WWW.STICHTINGIZZ.NL/MANTELZORGCOACH
