RegelVisie
Tuinbouwspecial oktober 2008
14 t/m 17 oktober 2008, stand 01.0436
Kom naar de HortiFair!
testimonial
Testimonial
Asperges uit Avoine
Coating voorkomt corrosie Piet van Staalduinen verkocht dertien jaar geleden zijn kassen in Nederland om een nieuw leven in Frankrijk te beginnen. Tot op
betalen. Het enige nadeel is dat de asperges
van de mengkraan wordt namelijk al standaard
de dag van vandaag heeft hij geen moment spijt van deze beslissing. Elke dag geniet hij samen met zijn vrouw van de rust en de
van het Backlim ras wat laat op gang komen,
in de fabriek verchroomd. En dat werkt perfect.
maar dat kan met de juiste verwarming goed
Al die jaren daarna is er nooit meer een
worden ondervangen. Een goed kasklimaat is
probleem met de kleppen geweest. De laatste
dan ook van essentieel belang voor een goede
jaren hebben wij de vernikkelde klep vaker
oogst. Wij hebben de firma Velzo BV uit
toegepast. Laatst nog in een project in de
Monster gevraagd de interne installatie voor de
Bommelerwaard. Door het aanbrengen van
verwarming te maken. In Nederland leverden zij
dit beschermlaagje is de mengkraan goed
ons al materiaal voor de verwarming van de
beschermd tegen afzetting van zuurstofdeel-
kassen, dus wij wisten dat dit een prima bedrijf
tjes. Een perfecte oplossing om corrosie tegen
was om op dit gebied mee samen te werken.”
te gaan. Onze klanten zijn er zeer content mee.
ruimte die La Douce France te bieden heeft. Zijn asperges zijn inmiddels een begrip binnen en buiten de regio. Een succesvolle combinatie van Nederlands ondernemerschap en het Franse ‘savoir vivre’.
Weg uit het Westland “Ik had gewoon genoeg van de overvloed aan
En wij ook, dat mag duidelijk zijn.”
Nederlandse milieuregels en de drukte van het
Restwarmte voor verwarming
Westland’, vertelt Van Staalduinen. Toen er een
Voor de verwarming van de asperges maakt
voorlichtingsbijeenkomst door Franse telers
Aspa gebruik van de restwarmte van het koel-
werd georganiseerd om Nederlandse telers
water van de nabij gelegen energiecentrale.
te interesseren voor hun streek als ideale
“Wij krijgen water van 30 tot 40 graden Celsius
vestigingsplaats voor een tuinbouwbedrijf, zijn
binnen. Het retourwater zit op zo’n 20 graden.
wij daar heen gegaan en enthousiast geworden.
Het enige zichtbare op ons bedrijf zijn de
Inmiddels zitten wij hier al zo’n jaar of 13 naar
aan- en afvoerleidingen in de loods en de
volle tevredenheid. Natuurlijk is het een hele
verdeelleidingen die weer richting de asperges
stap, maar het is wel een geweldige stap vooruit
gaan plus een pompstation waar het water van
geweest. Uiteraard scheelt het dat mijn vrouw
de centrale binnenkomt. Het water is afkomstig
Frans is en al bekend was met de cultuur van
uit de rivier de Loire en is zeer zuurstof- en
het land. Het is altijd belangrijk om de taal van
algenrijk. Om de algen er uit te halen hebben
een land te begrijpen en te spreken.”
wij een zelfreinigend filter toegepast. Het zuurstofrijke water zorgde in het verleden echter
Optimaal kasklimaat
wel voor problemen met de mengkranen. Veel
De ‘Aspa-asperges’ zijn inmiddels een begrip
zuurstof betekent immers dat je sneller last hebt
van Amerika tot Azië. Van Staalduinen kweekt
van corrosie.”
asperges van het ras Backlim. Een asperge
2
regelvisie oktober 2008
met een perfecte kwaliteit, die het bedrijf nodig
Centra-mengkraan met nikkellaag
heeft voor de afzet naar Japan, Singapore en
“Wanneer het zuurstofrijke water lange tijd
Amerika. De overige 50% gaat naar Europese
inwerkt op een mengkraan of binnenwerk,
landen als Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en
hebben deze de neiging om vast te lopen,”
Nederland.
legt Frans Peters van Velzo BV uit. “Om deze
“De Fransen zelf vonden ons product in het
vorm van corrosie tegen te gaan, hebben wij
begin te duur,” lacht Van Staalduinen. “Maar nu
medio 2005 een verzoek ingediend bij
zijn ze er aan gewend. Wij leveren voor het
Honeywell om de drieweg mengkraan te voor-
normale Franse seizoen een kwaliteit die beter
zien van een dun laagje nikkel. Zij zijn meteen
is dan de Franse eerste kwaliteit en men is
op ons verzoek ingegaan en hebben het huis
steeds meer bereid om daar ook meer voor te
van de DR200 GFLA gecoat. Het binnenwerk
regelvisie oktober 2008
3
testimonial
testimonial
Dynaplant De Lier
Potplanten in topconditie kas koelvraag
Nabij Bloemenveiling Flora Holland staat het pand van handelskwekerij Dynaplant. Een
kas warmtevraag
levering aan derden warmtevraag
modern bedrijf dat gespecialiseerd is in de teelt van potplanten, zoals de Clivia Miniata, Zantedeschia en Dendrobium. Jaarrond levert Dynaplant dit pakket potplanten van hoge grondwater
kwaliteit aan diverse Nederlandse veilingen. Het klimaat in de kas dient daarom 365 dagen per jaar perfect te zijn om een optimale groei te kunnen garanderen.
“De grootste uitdaging bij dit project was het zodanig integreren van de koude- en verschillende warmteproductiebronnen dat deze energie-efficiënt en economisch inzetbaar zouden zijn.” 4
regelvisie oktober 2008
Duidelijke marktpositie
plaatselijk negen meter en is uitgevoerd met
“De grootste uitdaging bij dit project was
“Een Honeywell regelafsluiter is dan ook
Eigenaren Martin van der Lugt en Peter
rolcontainers. Boven de bedrijfsruimte is een
het zodanig integreren van de koude- en
onontbeerlijk. Ook omdat zij een zeer goede
Varenkamp streven naar een gezond renderend
verhoogde teeltlaag gemaakt om extra
verschillende warmteproductiebronnen dat
regel-karakteristiek hebben. En daar komt
potplantenbedrijf met een duidelijke markt-
oppervlak te creëren. Voor de benodigde
deze energie-efficiënt en economisch inzetbaar
bovendien nog bij dat bij een marktvergelijk
positie. Een positie die gerealiseerd wordt door
installaties voor verwarming én koeling klopten
zouden zijn,” vertelt Simon van der Kaaij.
de producten van Honeywell zowel technisch
het leveren van exclusieve potplanten met een
de eigenaren aan bij Technokas uit De Lier. Een
“Bovendien zijn er meer dan elf aparte
als prijstechnisch steeds als beste uit de bus
betrouwbare kwaliteit. De medewerkers van de
mooie opdracht met gebruik van innovatieve
klimaatafdelingen in de kwekerij ondergebracht,
komen.”
handelskwekerij onderkennen het belang van
duurzame technieken, zoals het opslaan van
waarbij enkele van de afdelingen zo zijn
een nauwgezette werkwijze, bij zowel de
de overschotten aan warmte voor een efficiënt
uitgerust dat de met water/glycol gevulde
Professionele partner
productie als de verwerking van het product.
hergebruik van de kostbare energie.
koelinstallatie in de zomer een ideaal klimaat
Technokas maakt, zo staat het bedrijf in de
voor de Dendrobium kan realiseren en in het
markt bekend, hoogwaardige installaties in
najaar optimale condities biedt voor de Clivia.”
vaak ingewikkelde en hoogwaardige tuinbouw-
Eén van de belangrijke factoren om de hoge kwaliteit continue te kunnen behouden, is een
Het project
goed geregeld klimaat, dat afgestemd is op de
Technokas heeft voor Dynaplant de complete
betreffende plantensoort. De condities in de kas
installatie voor verwarming en koeling uitge-
Perfecte klep
Honeywell is eigenlijk vanzelfsprekend,” besluit
zijn cruciaal. De juiste mate van temperatuur,
rekend, ontworpen en geïnstalleerd. De
Technokas koos voor de kleppen van Honeywell
Van der Kaaij. “Onze bedrijven passen gewoon
licht, lucht en vochtigheid is immers van essen-
installaties bestaan onder andere uit een WKK,
omdat deze fabrikant, ten opzichte van andere
bij elkaar. Qua technisch inzicht en qua karak-
tieel belang voor een succesvolle productie.
verwarmingsketel, koelmachine, warmteopslag-
op de markt te koop zijnde kleppen, een breder
ter. Innovatief en klantgericht. De samenwerking
tank, koeltoren en luchtbehandelingkasten.
scala aan doorlaten in combinatie met een
met Geert Helderman hebben wij vanaf dag één
Nieuwbouw
Simon van der Kaaij van Technokas koos voor
hogere Kvs-waarde biedt. “Honeywell regel-
als zeer prettig ervaren en ook de technische
In april 2007 is men gestart met de bouw van
de Honeywell Centra drieweg mengkranen op
afsluiters hebben een perfecte afsluiting voor
voorlichtingsbijeenkomsten die Honeywell biedt,
een nieuwe kas van 45.000 vierkante meter aan
het verdeelstuk van zowel de verwarming als
toepassing op een op druk geregelde transport-
ervaren wij als zeer nuttig. Honeywell is gewoon
de Kasteelweg in De Lier. Inmiddels is de kas
de koelinstallatie. Op de transportleidingen in
leiding. En zo’n regeling is de enige regeling,
een professioneel bedrijf. En dat merk je in alle
naar tevredenheid in gebruik genomen. Het
beide installaties paste hij Honeywell drieweg
die werkelijk goed werkt op een transport-
opzichten.”
glazen huis heeft een hoogte van zes meter en
regelafsluiters met servomotoren toe.
leidingsysteem,” meent Van der Kaaij.
projecten. “De combinatie van Technokas en
“De combinatie van Technokas en Honeywell is eigenlijk vanzelfsprekend.” regelvisie oktober 2008
5
energie
energie
Greenportkas Venlo
Van tomatenteler tot energieleverancier Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen staan bij Joep Raemakers
gehaald om de kas te verwarmen, zodat er over
geautoriseerd uiteraard. Hierdoor is een snelle
van Greenportkas Venlo hoog aangeschreven. Hij wil tomaten telen, de uitputting
het gehele jaar geen opwarming van de grond
service op afstand gewaarborgd. En dat is
Wilt u meer weten over deze regeling?
van fossiele brandstoffen tegengaan en de uitstoot van CO2 verminderen met zijn
plaats vindt. Dit systeem kan ook worden inge-
natuurlijk van essentieel belang wanneer niet
Dan kunt u contact opnemen met Hennie van
zet om tijdens de warmste maanden van het
alleen de teler, maar ook de hele buurt afhanke-
der Ree, op telefoonnummer 020-5656243 of
jaar de kas te koelen, als dat voor de optimale
lijk is van deze unieke vorm van energieleve-
per e-mail:
[email protected].
groei van het gewas nodig is. De kas wordt dan
ring.”
Greenportkas. Een mooie ambitie van een agrariër in hart en nieren. Zijn inspiratie leidde tot een innovatie met een duidelijke punt op de ‘i’.
gekoeld met koud grondwater. Er zijn in de bodem daarom zowel een koude als een warme
Van idee tot innovatie
geleverd. De warmte wordt afgenomen door
buffer aangelegd. De Greenportkas slaat
In de Greenportkas wordt via een combinatie
de gebouwen van de Zorggroep Noord- en
’s zomers de laagwaardige warmte uit de kas
van goedkope koelmaatregelen, levering van
Midden-Limburg en de Mytylschool, die beide
op en gebruikt die in de winter. Hierdoor wordt
warmte aan derden, optimale sturing van kas-
aan de andere kant van de weg tegenover de
er energie bespaard.
klimaat en technische aanpassingen aan de kas
kas liggen. Deze gebouwen hoeven nu veel
een economisch verantwoorde belichte toma-
minder gas te verstoken, wat aanzienlijk scheelt
De regeling
tenteelt gerealiseerd met een op termijn lager
in de exploitatiekosten.
Voor het aansturen van de bronnen onder het
energieverbruik en een lagere CO2-emissie ten
6
regelvisie oktober 2008
aardoppervlak, werd gekozen voor een web-
opzichte van een traditionele open kas zonder
Efficiënter met energie
based regeling van Honeywell. “De bronnenin-
koelmiddelen. Een goed voorbeeld van innova-
Het idee van warmteopslag in de bodem is
stallatie van de Greenport kas bestaat uit vier
tie in de glastuinbouw. Het proces is zo efficiënt
afkomstig uit de utiliteitsbouw, waar het al op
warmte- en vier koudebronnen,” vertelt René de
dat er in de kas een energie overschot ontstaat.
grote schaal wordt toegepast. Speciaal voor de
Koning van Beveco Gebouwautomatisering.
Dit overschot wordt geoogst, opgeslagen in de
Greenportkas is er een innovatief systeem
“Voor de regeling van de aquifiers, kozen wij
bodem en later gebruikt, waardoor zowel het
ontworpen waardoor overtollige energie voor
voor een regeling van Honeywell, die wij vaak
energieverbruik en de resulterende CO2-emissie
eigen gebruik tijdelijk kan worden opgeslagen.
inzetten in de glastuinbouw. De automatise-
lager is. Door ondergrondse opslag van laag-
‘s Zomers wordt via een warmtewisselaar over-
ringsstations zijn verdeeld over meerdere regel-
waardige warmte bespaart de Greenportkas
tollige warmte uit de Greenportkas in het grond-
kasten, die vanwege de grote afstanden door
jaarlijks drie miljoen kubieke meter gas. Dit is
water opgeslagen op een diepte van ongeveer
middel van een glasvezelnetwerk met elkaar
ongeveer 35% van het totale eigen verbruik. De
negentig meter. De lokale grondwatertempera-
verbonden zijn. De installatie is tevens aange-
na eigen gebruik overgebleven hoogwaardige
tuur stijgt daarmee van 6°C tot 25°C. ‘s Winters
sloten aan het internet zodat meerdere partijen
warmte van het bedrijf wordt aan de buren
wordt die warmte weer uit het grondwater
tegelijk de installaties kunnen volgen. Mits
Processchema
regelvisie oktober 2008
7
servomotoren
mengkranen
Snelle servomotor VMM 40F en VMM 40F-24
Royaal regelbereik Mengkraan met Kvs 1000
Door de toenemende vraag naar koelinstallaties in de
Door het inpassen van verwarmingsinstallaties met open buffer- en
glastuinbouw is ook de vraag naar snelle servomotoren
KEBUS-systemen in de glastuinbouw is er meer vraag ontstaan naar
voor grote mengkranen sterk gestegen. Om die reden
een kleinere Kvs-waarde voor DN 200 mengkranen. Reden voor
introduceerde Honeywell eind 2007 de VMM 40F en de
Honeywell om te komen met een nieuwe autoriteit op het gebied
VMM 40F-24 op de markt met een totale looptijd van 72
van de regeltechniek; de DR 200 met een aangepaste Kvs-waarde.
seconden.
Een bestseller van de eerste orde!
Met de F van Fast
Hét antwoord op uw vraag
De toevoeging ‘F’ staat voor ‘Fast’. Met deze servomotoren zijn onze klanten in de tuinbouwwereld
In de tweede helft van 2007 introduceerde Honeywell de DR 200 met een aangepaste Kvs-waarde
in staat een installatie te maken, die nog beter aansluit op de processen voor de steeds vaker
van 1000. Deze drieweg mengkraan voldoet aan de vraag van onze klanten naar een tussenmaat
toegepaste koelinstallaties in deze sector. De motoren zijn als veldtest al in diverse installaties toe-
mengkraan om een nog royaler regelbereik te realiseren. Zo zijn onze relaties beter in staat een
gepast met een resultaat ver boven verwachting. De installaties in de veldtest konden de ingestelde
installatie te maken, die perfect aansluit op de processen in de glastuinbouw.
temperaturen nauwkeuriger regelen doordat de klepstand door deze snelle motor vlug werd bereikt. Hiermee werd voorkomen dat koelcompressoren werden afgeschakeld om even later weer te worden
Optimale regeling
bijgezet. Op deze manier werd onnodig verbruik van elektrische energie voorkomen.
Een Kvs van 1000 kan een prima aanvulling zijn om het regelgedrag van installatiedelen gunstig te beïnvloeden. Door deze aanpassing wordt de autoriteit van deze kranen namelijk gunstiger in de
Rustig regelgedrag
hydraulische installatie, waardoor veranderingen snel kunnen worden ondervangen en er nauw-
De constant gekoelde watertemperatuur vanuit de centrale koelinstallatie draagt daarnaast zorg
keuriger op ingestelde waarden kan worden geregeld. Deze aangepaste Kvs voor de DN 200
voor een rustig regelgedrag in de rest van de installatie. Ook door het toepassen van deze motor
mengkraan is een aanvulling op het pakket van mengkranen waarmee reeds vele tuinbouwinstallaties
in ketelregelingen met een hoge doorstroomsnelheid en een klein volume, geven de snelle servo-
optimaal worden geregeld. Uiteraard blijven ook de DR 200 mengkranen met een Kvs van 1600
motoren een positief beeld op het regelgedrag van de grote mengkranen.
normaal leverbaar.
De snelle servomotor is een welkome aanvulling op het Honeywell productenportfolio. Uiteraard blijft de standaard VMM 40 motor met een looptijd van 3,5 minuut ook normaal leverbaar.
8
regelvisie oktober 2008
regelvisie oktober 2008
9
nieuws
hortifair
Altijd bereikbaar!
Honeywell op het World Wide Web Europahal 01.0436 Honeywell is prominent aanwezig in de wereld van de glastuinbouw. U komt ons tegen in tientallen landen en duizenden kassen. Om de
HortiFair 2008
afstand tussen u en ons echter nóg kleiner te maken is er vanaf 1 oktober 2008 een speciale
Van dinsdag 14 tot en met vrijdag 17 oktober a.s. is het weer tijd voor de HortiFair.
Honeywell Agro site online. Dé manier om
De meest complete tuinbouwvakbeurs ter wereld, die jaarlijks weer duizenden
openingstijden en reistijden te omzeilen.
bezoekers naar de Amsterdam RAI trekt. Uiteraard is ook Honeywell weer van
Speciaal voor u!
de partij.
Via www.Honeywell-agro.nl kunt u op elk gewenst
Tuinbouw Trio
tijdstip van de dag de benodigde informatie ophalen
Al vele jaren staat Honeywell samen met Tyco en Johnson Pumps op de HortiFair. Een succesvol
en gebruiken. Zeven dagen in de week, 24 uur per
bedrijventrio dat elkaar qua productenportfolio aanvult en completeert. Op onze stand in de
dag. Deze nieuwe site is bedoeld voor installateurs,
Europahal zijn onder meer de bekende Honeywell-regelafsluiters en Centra-mengkleppen te zien met
adviseurs, groothandelaren en tuinders. Naast de
de bijbehorende servomotoren. Naast de gangbare mengkranen en regelafsluiters wordt ook de
adresgegevens van onze leveranciers biedt de
nieuwste 200 mm Honeywell/Centra-mengkraan met een Kvs-waarde van 1000 en de snelle
website een breed scala aan technische informatie
servomotor VMM40-24 Fast met een looptijd van 72 seconden getoond. Ook regelaars als
en documentatie, specificatiebladen en certificaten.
bijvoorbeeld de Micronik 200 zijn op de HortiFair te bewonderen.
Bovendien kunt u via de site snel doorklikken naar ons programmaoverzicht en onze handige
Data en openingstijden
selectietools, die uw werk aanzienlijk kunnen
Onder het genot van een kop koffie, een borrel of een glaasje fris vertellen wij u tijdens de HortiFair
vereenvoudigen.
graag uitgebreid over alle innovatieve producten, die Honeywell op het gebied van tuinbouw te bieden heeft. De beurs is van dinsdag 14 tot en met zaterdag 17 oktober dagelijks geopend van
Ook kunt u de digitale versie van onze Regelvisie
10.00 tot 19.00 uur.
voor de glastuinbouw inzien of downloaden met vele artikelen over projecten, die u of uw collega’s samen
www.hortifair.nl
met Honeywell succesvol hebben uitgevoerd. In eerste instantie is de site alleen in het Nederlands, maar binnenkort zal de site ook in de Engelse taal beschikbaar zijn. www.honeywell-agro.nl
colofon Regelvisie, 28e jaargang, oktober 2008. Oplage: 500 exemplaren Uitgegeven door: Honeywell B.V., Environmental & Combustion Controls Postbus 12683, 1100 AR Amsterdam, 020 – 56 56 392,
[email protected] Redactie en teksten: Datom Tekstadvies Opmaak en vormgeving: Creatie en adviesbureau METPIT Druk: Drukkerij Holland, Eindredactie: Honeywell B.V. Martin Roozendaal Copyright: Honeywell B.V. Artikelen mogen, mits met bronvermelding, worden overgenomen.
10
regelvisie oktober 2008
regelvisie oktober 2008
11
Honeywell-regelapparatuur voor de glastuinbouw Meer weten? Kijk op www.honeywell-agro.nl Voor technische en verkoopinformatie over de producten uit deze special kunt u contact opnemen met: Geert Helderman T: 020 - 56 56 364 E:
[email protected] Voor documentatie en overige informatie kunt u contact opnemen met: Honeywell Infolijn T: 020 - 56 56 392 E:
[email protected] Environmental & Combustion Controls Honeywell B.V. Postbus 12683 1100 AR Amsterdam Z.O. www.honeywell.nl
NL1438 0810 © Oktober 2008 Honeywell B.V.
