De Gierzwaluw. Huiszwaluwentelling Broedvogels Lange Bretten Voorjaarsfenologie 2008 NR 3

De Gierzwaluw V OG E LW E R K G R O E P

A M S T E R D A M

• Huiszwaluwentelling • Broedvogels Lange Bretten • Voorjaarsfenologie 2008

NR 3

D E C E M B E R 2008 J A A R G A N G

4 6

De Gierzwaluw VO G ELWER KG R O EP

A MST ER D A M

Inhoud Activiteiten Sanne Hirschler & Frank van Groen 4 Kadotip! Hanna Hirsch 6 Verenigingsnieuws Hanna Hirsch 7 Cursus Vogels kijken Frank van Groen 8 Een kantoortoren voor vogels Gerard Schuitemaker 9 Huiszwaluwen ten westen van Amsterdam Paul Tak 11 Hoe zeldzamer de soort, hoe hoger de boete Frank Warendorf 14 Broedvogels Lange Bretten Fer van der Lans 18 Voorjaarsfenologie 2008 Jan van Blanken 21 Waarnemingen juli-september 2008 Auke Jansen 26 Uit de tijdschriften John van der Woude 35 Ledenmutaties 39 Colofon 39

foto omslag: Visarend verorbert Harder, Ruigoordweg, 6 oktober 2008, Dennis van Randen

Activiteiten

Sanne Hirschler & Frank van Groen

D

Stormachtige excursie naar de zuidpier van IJmuiden, 22 november 2008

Voor de excursies geldt: Vertrek om 8.00u precies, tenzij anders vermeld. Zorg zelf voor eten, drinken, verrekijker en eventueel warme en/of regenkleding. Alleen toegankelijk voor leden van de VWGA. Meld je tijdig aan bij de excursieleider, met name voor auto-excursies. Verzamelpunten: Molen De Gooijer hoek Funenkade-Zeeburgerkade. Stadsdeelkantoor Westerpark Haarlemmerweg 8-10. Zorgvlied hoofdingang begraafplaats Amsteldijk 273. Vragen, suggesties en opmerkingen zijn welkom bij Sanne Hirschler, 06-20378931, [email protected].

Moeten mannelijke dieren het nog vooral hebben van risicovolle handicaps in de vorm van reusachtige kopversierselen, een uitbundige pluimage, zang, balts of waaghalzerig gedrag, voor de mensenvrouw echter is het relatief nieuwe selectiecriterium sociale intelligentie (originaliteit, creativiteit, empathie, humor) geïntroduceerd. Fysieke kracht, agressie, uiterlijk en branie zijn echter niet helemaal onbelangrijk. Vooral rond de eisprong winnen eigenschappen met een hoog baviaangehalte weer aan gewicht. Locatie: Sporthal Wethouder Verheij (zie boven)

Zo 7 december: Waterland-Oost ochtend-fietsexcursie We bezoeken Polder IJdoorn, Kinsel en Kinseldam en fietsen daarna verder over de dijk langs De Munt, Barnegat, Uitdammerdie, De Nes en eventueel Marken. Via de Oosterpoel, Gouwzee, Binnenbraek, Zuiderwoude en de Popperdammergouw keren we terug naar Amsterdam. Dit belooft een interessante ochtend! Excursieleider: Frank van Groen, 020-7762160, [email protected] Verzamelen: Molen De Gooijer

Di 10 februari: Vogels kijken cursus VWGA

Zo 18 januari 2009: Brettenzone en Inlaagpolder ochtend-fietsexcursie Ganzen kijken, Waterpiepers zoeken, onderweg een Slechtvalk… Excursieleider: Evert Pellenkoft, 020-6279257, [email protected] Verzamelen: Stadsdeelkantoor Westerpark

Di 20 januari: Het draait allemaal om de staart! lezing Maarten Frankenhuis Lange tijd heeft men gedacht dat seksuele selectie slechts een zaak was van onderlinge competitie tussen mannen. Duidelijk is inmiddels dat de uitverkiezing door het vrouwtje zeker zo’n grote rol speelt. Bij de pauw - het voorbeeld bij uitstek - is geconstateerd dat hennen de haan met de mooiste en langste staart de eer gunnen. Maar ook bij veel andere vogelsoorten heeft de vrouwelijke sekse een voorkeur voor de uitbundigst baltsende, mooist zingende en kleurrijkste macho’s.

4

De Gierzwaluw JAARGANG 46 NR 3 DECEMBER 2008

FOTO: Hennie Warris

e lezingen worden met ingang van 2009 gehouden op een nieuwe locatie: Polderweg 300. Het gaat om de nieuwe Wethouder Verheijhal, een sporthal met een ruime bar en enkele zaaltjes. Bij de sporthal is enige parkeergelegenheid aanwezig. De Wethouder Verheijhal ligt aan de Polderweg in Amsterdam-Oost, tegenover de Van der Vijverstraat. Tijd: 20.00u-22.30u; bar open 19.30u. Toegankelijk voor leden en niet-leden. Meer informatie bij Frank van Groen, 020-7762160, [email protected].

Deze avond start er een nieuwe cursus, bestaande uit twee lessen en vier excursies. Zie elders in deze Gierzwaluw. Aanmelden bij: Frank van Groen, 020-7762160, [email protected].

Do 19 februari: Vogels in Waterland lezing Ton Pieters & Jelle Abma Het eerste deel van de avond zal gaan over beheer ten behoeve van (weide-)vogels in Waterland en alles wat daarbij komt kijken. Na de pauze zal een ideeënuitwisseling plaatsvinden over populatiebeheer van Grauwe Ganzen in Waterland. Locatie: Sporthal Wethouder Verheij (zie boven) Zo 15 maart: Rondehoep, Ouderkerkerplas en Geijsel ochtend-fietsexcursie Polder de Rondehoep is een oud veengebied waar van alles te zien is. Ook de Ouderkerkerplas kan leuke soorten opleveren en het Landje van Geijsel staat natuurlijk garant voor Grutto’s. We verwachten veel leuke soorten te zien tijdens deze fietsexcursie! Excursieleider: Rutger Rotscheid, 020-6004312, [email protected] Verzamelen: Zorgvlied

Vr 20 maart: Algemene Ledenvergadering VWGA Aanvang 20.00 uur. Locatie: Sporthal Wethouder Verheij (zie boven). Nadere informatie volgt.

JAARGANG 46 NR 3 DECEMBER 2008

De Gierzwaluw

5

Za 9 mei: Big Day VWGA In 2009 wordt voor de zesde keer een Big Day georganiseerd. Teams van minimaal twee en maximaal vier personen proberen binnen één etmaal zoveel mogelijk soorten vogels waar te nemen in het werkgebied van de VWGA. Elke soort die minimaal door 50% van de teamleden wordt waargenomen telt mee. Elk vervoermiddel of combinatie ervan is toegestaan. Zullen het uithoudingsvermogen, de vogelen terreinkennis van de deelnemers en niet onbelangrijk de weersomstandigheden het mogelijk maken het oude record uit 2007 van maar liefst 128 soorten te breken? Ook mensen die nooit aan een Big Day hebben deelgenomen worden uitgenodigd dit ornithologisch fenomeen mee te beleven. Een hele dag vogelen in een toptijd als de eerste helft van mei levert vrijwel gegarandeerd enkele gedenkwaardige waarnemingen op. Ook is het leuk te ervaren dat verrassend veel soorten in en om de stad verblijven; zie ook de verslagen van de Big Days van 2007 en 2008 in De Gierzwaluw (resp. 45:2 en 46:2). Aan ieder team zal na opgave een kaart van het werkgebied van de VWGA, een checklist van Amsterdam en de spelregels van de Big Day worden opgestuurd. De volgende dag wordt het winnende team van de Big Day 2009 bekend gemaakt. Teams kunnen zich opgeven bij Frank van Groen, 020-7762160, [email protected].

Zo 17 mei: Stadsvogeldag Frankendael De tweede Amsterdamse Stadsvogeldag wordt georganiseerd in Frankendael: lezingen, excursies en een informatiemarkt. Nadere informatie volgt.

Kadotip!

H

et bijzonder informatieve boekje Vogelen in Amsterdam (VIA), tweede druk, is nog steeds verkrijgbaar. Het kost €10,00. Ook het eeuwnummer Amsterdamse vogelhistorie. Nieuwe vogelsoorten door de eeuwen heen 1285-1999 is nog verkrijgbaar ad. €10,00. De combinatie VIA en eeuwnummer: nu voor slechts €15,00. De bedragen zijn inclusief verzendkosten. Maak het bedrag over op giro 50.60.400 t.n.v. Vogelwerkgroep Amsterdam te Amsterdam o.v.v. “Vogelen in Amsterdam” of “eeuwnummer” of “combi VIA en eeuwnummer”.

6


Verenigingsnieuws Hanna Hirsch

E

r is een nieuwe webmaster: Lammert van der Veen heeft zich aangemeld na een oproep op AVN. Neem binnenkort eens een kijkje op de vernieuwde website. Voor een levendige website zijn foto’s van goede kwaliteit altijd welkom, evenals ‘bewijsplaten’ van (eventueel) mindere kwaliteit van de bijzondere vogelsoorten. Alle foto’s moeten binnen het werkterrein van de vogelwerkgroep zijn gemaakt. Je kunt materiaal aan Lammert sturen via de website of naar webmaster@ vogelwerkgroepamsterdam.nl. Als nieuwjaarshappening hebben we op 20 januari 2009 een bijzondere lezing. Maarten Frankenhuis, oud-directeur van Artis, vertelt een verhaal met de uitdagende titel: “Het draait allemaal om de staart!” Zie de activiteitenrubriek op p. 4.

De zeldzaamhedenindex van de vernieuwde website We gaan de tweede Amsterdamse Stadsvogeldag organiseren op zondag 17 mei 2009 in Frankendael. Ook deze keer bieden we lezingen en excursies aan (wandelexcursies in het park) en organiseren we een informatiemarkt. Alles is nu nog onder voorbehoud, omdat er nog geen vergunning en subsidie verkregen is, maar we gaan er vanuit dat alles op tijd rond is. Daarom nu al de oproep aan jullie om mee te werken: als excursieleider, standhouder, toezichthouder, posterverspreider, etc. Je kunt je opgeven bij mij. In de volgende Gierzwaluw, via de website en op AVN zullen jullie op de hoogte worden gehouden.

Om het uitgebreide archief van de Vogelwerkgroep Amsterdam onder te brengen in het Stadsarchief zoeken we mensen die willen helpen. Er moet worden uitgezocht wat meegaat en allereerst een plan van aanpak worden opgesteld. Al veel is door Ruud Vlek gedaan; de volgende stap is een goede inventarisatie en systematische ordening van het materiaal. Het is een hele interessante klus, maar ook een uitgebreide. De Algemene Ledenvergadering vindt plaats op vrijdag 20 maart 2009, aanvang 20.00 uur. Uitnodiging, agenda en jaarverslag ontvangen jullie begin maart. Hanna Hirsch, secretaris, [email protected]


De Gierzwaluw

7

Cursus Vogels kijken

Een kantoortoren voor vogels

K

A

Gerard Schuitemaker

omend voorjaar organiseert de Vogelwerkgroep Amsterdam opnieuw een (instap)cursus Vogels kijken. Nieuwe leden worden van harte uitgenodigd hieraan mee te doen. Ook mensen die al langer lid zijn en hun kennis willen bijspijkeren of uitbreiden zijn welkom als cursist. In het voorjaar van 2008 lag de nadruk van de vogelcursus op zangvogels. In 2009 zal de herkenning van roofvogels, eenden, meeuwen en steltlopers worden behandeld (andere soorten die worden waargenomen tijdens de excursies worden uiteraard “meegenomen”). Deze cursus is dus ook interessant voor mensen die afgelopen voorjaar deelnamen aan de vogelcursus. De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten; twee theorielessen (‘s avonds van 20 tot ca. 22 uur) en vier praktijklessen (overdag) en wordt gegeven door ervaren vogelwerkgroepleden. De locatie van de avonden is Sporthal Wethouder Verheij (Polderweg 300).

De theorie- en praktijklessen zijn gepland op de volgende data: Theorie 1

dinsdagavond

10 februari 2009

Roofvogels en eenden

Praktijk 1

zondag

15 februari 2009

Flevopolder (roofvogels), auto-excursie

Praktijk 2

zondag

1 maart 2009

Waterland (eenden), fietsexcursie

Theorie 2

woensdagavond

25 maart 2009

Meeuwen en steltlopers

Praktijk 3

zondag

29 maart 2009

IJmuiden (meeuwen), auto-excursie

Praktijk 4

zondagochtend

26 april 2009

Landje van Geijsel, Waverhoek (steltlopers), fietsexcursie

Tijdens de cursus ook aandacht voor roofvogels

8

FOTO: MARIANNE SLOT

Je kunt je aanmelden voor de cursus bij Frank van Groen, [email protected].


De kosten voor de cursus bedragen €20,00 voor leden en €25,00 voor nietleden, over te maken op gironummer 5060400 ten name van Vogelwerkgroep Amsterdam te Amsterdam onder vermelding van “cursus 2009”.

ls je aan de Zuidas denkt dan worden fantasieën opgeroepen van glanzende gebouwen die lijken op een versterker, cassettedeck, centrifuge of computerbehuizing. Spiegelende ramen, strak beton, dreigend staal en ruwe baksteen. Het Virtueel Museum Zuidas (VMZ) zoekt naar wegen om goede kunstwerken te laten ontstaan in de publieke ruimte van de Zuidas. Zeven kunstenaars werden uitgenodigd een projectplan in te dienen voor realisering van een kunstobject in dit gebied. In de herfst van 2007 kwam Patty Groot Bluemink bij de Gierzwaluwwerkgroep om informatie in te winnen. Kan er nestgelegenheid gerealiseerd worden in dit gebied voor vogels? Patty zou deze informatie gebruiken om haar project te motiveren. Ik citeer Patty in haar projectvoorstel:

ILLUSTRATIE: Patty Groot Bluemink

Frank van Groen

“Gierzwaluwen zullen blij zijn met een eigen kantoortoren om hun werk te kunnen doen: nesten bouwen, eitjes leggen, eten zoeken en jongen voeren. Op de Zuidas is een diepe kloof ontstaan tussen mens en natuur. Een gebied, dat ooit vol dierenen plantenleven zat, wordt nu volgebouwd. Wat telt is werkgelegenheid en economische groei.”


De Gierzwaluw

9

Gierzwaluwen komen drie maanden per jaar naar ons land om te broeden en jongen groot te brengen. De Gierzwaluw is een soort seizoenarbeider. Als de vogels terug zijn wordt direct met broeden begonnen. De vogels die geen nest hebben gaan op zoek naar mogelijkheden om te nestelen. Eind juli vertrekken de jongen naar Zuid-Afrika, snel gevolgd door de oudervogels.

Huiszwaluwen ten westen van Amsterdam Paul Tak

De vogeltoren ziet er uit als een blok beton van zes bij zes meter. Als je omhoog kijkt dan zie je een dertien meter hoog object. Deze is voorzien van honderden openingen die fungeren als nestkastjes. Het zijn iconische tekens: de openingen zijn allemaal op gelijke afstand van elkaar gerangschikt en vertonen grote gelijkenis met de vensters van een echt kantoorgebouw. Als de vogels verschijnen, krijgt het kunstwerk zijn volle betekenis. Honderden Gierzwaluwen maken dan deel uit van het concept. Zonder hen een blok met gaten. In de vroege zomer is het kantoor in volle glorie te bewonderen. De af en aan vliegende vogels zorgen voor steeds een ander esthetisch beeld rondom het gebouw. Zo komt de rol van de auteur in beeld want wie is nu eigenlijk degene die het kunstwerk creëert? De vogels maken het beeld compleet. Ze vliegen dagelijks hun werkprogramma: drie maanden per jaar een performance act! Vanaf het moment dat de vogels zijn vertrokken ontstaat een nieuwe situatie. De dansvoorstellingen en het gegier lijken nooit plaats te hebben gevonden. Er staat een loos bouwsel. Takjes, veertjes en stro verwijzen naar wat ooit geweest is. Het bouwsel is een oervorm, een minimalistische sculptuur. De voorbijganger kan er niet omheen. Iedere voorbijganger haastig op weg naar kantoor geeft aan deze vorm een eigen interpretatie. De auteursrol van de Gierzwaluwen is verplaatst naar de voorbijgangers tussen de gebouwen van de Zuidas. De kantoorjunk is aan zet! Uit: Virtueel Museum Zuidas, krant nummer 5, april 2008

Meer informatie is te vinden op de website van Patty: www.aboutpatty.nl, waarop tevens een radio-interview door Vroege Vogels staat (www.aboutpatty.nl/images/publicaties/VroegeVogels20080706.mov).

10


FOTO: ELLEN DE BRUIN

“Wat zou het fantastisch zijn als deze gevleugelde seizoenarbeiders met duizenden tegelijk elke zomer de hemel boven de Zuidas bestormen, druk in de weer in en rond hun kantoorgebouw in vele functies: insectenverdelger, entertainer, promotor van de Zuidas en hopelijk als brenger van een nieuw ecologisch evenwicht.”

Nestmateriaal verzamelende Huiszwaluwen, Lutkemeerpolder, 27 mei 2008

V

ijf jaar geleden schreef ik een artikel over de Huiszwaluwen in de regio BadhoevedorpLijnden en Rozenburg. In dit artikel geef ik een update van de gegevens over de jaren 2004 t/m 2008. De resultaten per gebied en per jaar zijn te vinden in tabel 1. Tevens worden daar de gemiddelde aantallen van de jaren 1996-2003 gegeven om een vergelijking te kunnen maken. In Osdorp, Halfweg en Slotermeer, waar vroeger ook Huiszwaluwen gebroed hebben, blijft de teller helaas op nul staan.

Lijnden Voor de kolonie in Lijnden had ik in 2003 hoop op verbetering nadat er een natuur(lijk) gebied was gecreëerd in de naastgelegen Lutkemeerpolder. De Huiszwaluw vindt inderdaad veel baat bij deze ontwikkeling. Ten eerste foerageren ze er en ten tweede verzamelen ze er nestmateriaal. Kwam er in 2001 nog slechts één paartje tot broeden, in 2008 broedden er maar liefst 58 paar. De terugval in 2007 van 42 naar 32 broedgevallen was het gevolg van een zware zuidwesterstorm in het vroege voorjaar waardoor vele nesten van de gevel werden geblazen. Via AVN en waarneming.nl is te zien dat in de Lutkemeerpolder veel vogels gezien worden. De


De Gierzwaluw

11

jaar

aantal bezette nesten gebied

Aalsmeerderdijk

Akerdijk

totaal

8

6

0

175

16

10

0

215

33

20

0

253

74

38

19

1

235

44

51

21

12

1

209

47

73

23

13

0

216

17

39

45

17

0

0

127

12%

21%

62%

35%

0%

0%

70%

Lijnden

Sloterweg

Nieuwemeerdijk

Oude Haagseweg

2004

33

12

39

77

2005

42

21

44

82

2006

42

19

59

80

2007

32

21

50

2008

58

22

gem. 2004-2008

41

19

gem. 1996-2003

9 356%

toename

Rozenburg

Oeverzwaluw heeft het hier echter niet gered; slechts één jaar hebben ze hier gebroed (in 2003). In de jaren daarna is de soort nog wel waargenomen, maar er vonden geen broedgevallen meer plaats.

Sloterweg De Sloterweg (Badhoevedorp-zuid) was vijf jaar geleden al sterk in verval door de sloop van diverse woningen. Eén gebouw bleef echter staan op het inmiddels door Schiphol geannexeerde terrein: een voormalige boerderij die nu het veiligheidscentrum van Schiphol is. De begroeiing eromheen werd gedecimeerd met als gevolg dat er een goede aanvliegmogelijkheid ontstond voor de Huiszwaluw. Het is nu de enige plek in deze kolonie. Ik ben de beheerder van dit centrum dan ook zeer dankbaar dat ik, zodra ik hem bel, toestemming krijg om het betreffende terrein te betreden. Oude Haagseweg Ook deze kolonie beleeft een positieve ontwikkeling met helaas in 2008 een terugval. Mogelijk dat een deel van deze terugval veroorzaakt wordt door een verschuiving van broedgevallen naar Lijnden. Het aantal is dit jaar weer terug op het niveau van 5 à 6 jaar geleden. Nieuwemeerdijk Hier blijven de aantallen redelijk stabiel. Wel merk ik dat kolonies bij huizen waar jarenlang is gebroed sterk achteruit gaan en andere huizen soms na jaren zonder nesten ineens weer aantrekkelijk zijn. Rozenburg Na de sloop van steeds meer huizen (ten behoeve van Schiphol-Rijk) zijn er nog maar twee huizen waar Huiszwaluwen broeden, in wisselende aantallen.

12


Hoe het verder gaat met deze kolonie moeten we afwachten, maar gezien de expansiedrift van onze “nationale trots” vrees ik het ergste.

Aalsmeerderdijk & Akerdijk Een kolonie die jarenlang niets betekende, aan de Aalsmeerderdijk (Oude Meer), kende in 2004 een opleving, maar ook hier gaat het na enige jaren weer bergafwaarts. Langs de Akerdijk (Badhoevedorp) was er in 2002 en 2003 slechts één nest. In 2004 t/m 2006 afwezig, maar in 2007 en 2008 weer wel broedend.

ILLUSTRATIE: Graham Catley

Tabel 1. Aantal bezette nesten van Huiszwaluw per jaar en per gebied in de laatste 5 jaren

Conclusie Wat de totalen van 2004 t/m 2008 laten zien is een behoorlijke stijging van het aantal broedgevallen van Huiszwaluwen ten westen van Amsterdam in vergelijking met de jaren 1996-2003. Voor het eerst stijgt het aantal boven de tweehonderd, in 2005. Vooral de toename in Lijnden is opvallend. Een (natuur-) gebied in de buurt, met voldoende voedsel en nestmateriaal, lijkt hierin een cruciale rol te spelen. Na de topjaren 2006 en 2007 is er een kentering te zien. Het totaal aantal broedparen over de jaren heen blijft flink fluctueren. Deze verschuivingen hebben waarschijnlijk te maken met schilderwerkzaamheden en onderhoud. Ook stormschade speelt een rol en niet te vergeten de antipathie van sommige mensen tegen de uitwerpselen, waardoor zij de nesten verwijderen. Het aantal tweede broedgevallen is mij niet bekend. Gezien de leegstand van nesten na een tweede of derde telling denk ik dat tweede broedgevallen niet veel voorkomen. Ik heb het idee dat de oudervogels na een succesvol broedgeval al snel vertrekken. Al met al ziet de totale hoeveelheid van broedende Huiszwaluwen er stabiel uit in het gehele gebied dat ik tel voor SOVON.

Literatuur Tak, P. Huiszwaluwtellingen ten westen van Amsterdam. In: De Gierzwaluw jg. 41 (3), december 2003.


De Gierzwaluw

13

Wat is het buitengewone van buitengewoon opsporingsambtenaar? Dat heeft te maken met de specifieke vakkennis die voor deze functie is vereist. Bijvoorbeeld de kennis over vogels, eieren en sporen.

Hoe zeldzamer de soort, hoe hoger de boete Frank Warendorf Interview met de heer R.M. Olthoff

Hoe bent u bereikbaar? Via de Groendesk, telefoon 030-6692640, fax 030-6622299. Dit is de meldkamer die dag en nacht bereikbaar is. ‘s Nachts komen de meldingen binnen via de meldkamer in Kerkrade. Daar komen de meldingen uit het hele land binnen.

FOTO: FRANK WARENDORF

Waar bent u het meeste te vinden? Het is niet zo dat ik elke dag zelf op pad ga om te speuren naar overtredingen. Ik ben afhankelijk van meldingen. Daarnaast voer ik samen met de politie controles uit. De meeste delicten komen voor in Zuid (Amstelveen, Buitenveldert, Oud-Zuid) en Centrum. Dit zal te maken hebben met het vele groen in deze gebieden. In het Centrum is veel Klimop met nestelende vogels en er staan grote bomen. Ook zijn het vaak groenbedrijven die in overtreding zijn. Dit is vreemd omdat de medewerkers van die bedrijven een flora- en faunacursus moeten volgen.

Groenbedrijven maken overtredingen ondanks dat ze een flora- en faunacursus gevolgd hebben. De meldkamer van de Groendesk is dag en nacht bereikbaar (030-6692640).

D

e heer Olthoff, geboren in 1946 in Tauberbischoffsheim (Baden-Württemberg), kwam op negenjarige leeftijd met zijn ouders, een Nederlandse moeder en een Duitse vader, naar Nederland. Hij voltooide de HBS-A in Amsterdam. In 1973 werd hij buitengewoon opsporingsambtenaar bij het toenmalige Ministerie van CRM, belast met de handhaving van de Vogelwet, de Natuurbeschermingswet en de Wet bedreigde uitheemse diersoorten. Deze taken gingen in 1982 over naar de Algemene inspectiedienst (AID) van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, waar Olthoff nog steeds werkzaam is. Zijn werkgebied bestrijkt de gehele regio Amsterdam-Amstelland. Onlangs verbaliseerde hij het stadsdeel Zuideramstel voor overtredingen van de Flora- en faunawet in het Beatrixpark. In dit geval ging het om het verstoren van nesten en het verontrusten van beschermde vogels. Olthoff treedt ook op tegen vernieling van beschermde planten en illegaal bezit van beschermde dieren. Op 27 augustus 2008 sprak ik met hem. Waar is uw kantoor? In De Meern, gemeente Utrecht. Dit is het kantoor voor de regio’s Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht. Maar ik werk vanuit mijn huis in Amsterdam. In Noord-Holland heb ik ongeveer acht collega’s, dan reken ik de onbezoldigde buitengewoon opsporingsambtenaren mee. De werkgebieden van de AID zijn gelijk aan de politieregio’s. Ik ben de enige buitengewoon opsporingsambtenaar voor de regio Amsterdam-Amstelland, maar collega’s kunnen bijspringen. De regio Amsterdam-Amstelland bestaat uit Amsterdam, Diemen, Ouderamstel, Amstelveen, Uithoorn en Aalsmeer.

14


Wat is uw reactietijd? Ik ben heel snel ter plaatse als het moet. Vooral als er meldingen komen van maaiwerkzaamheden in gebieden met beschermde planten. Laatst was er een spoedgeval waarbij ongeveer 500 Rietorchissen met een maaimachine waren vernield. De overblijfselen zijn vaak snel weg en als je die niet aantreft, is er meestal onvoldoende bewijs. Wat voor controles voert u uit? We controleren bedrijven die in opgezette vogels handelen, maar ook antiek- en curiosazaken. Laatst hebben we gepost bij een zaak waar twee uitgeholde grote zeeschildpadden, een opgezette Steenpatrijs en een opgezette Bunzing in de verkoop waren. De kopers hebben we buiten in de kraag gegrepen. Zij hebben ieder een boete van 1000 euro gekregen. De handelaar heeft een boete van 3500 euro gekregen. Hij had de schildpadden op een veiling gekocht. Hoe zeldzamer de diersoort, hoe hoger de boete. Controleert u ook in dierenwinkels? Nee, de Dierenbescherming controleert de dierenwinkels. Zij hebben eigen inspecteurs. Als ze opgezette dieren aantreffen, worden wij ingeschakeld. En als wij verwaarloosde dieren aantreffen, bellen wij de Dierenbescherming. Komt vogelvangst in onze regio voor? Helaas wel. Dit jaar hadden we na een anonieme tip een vogelvanger in Amstelveen te pakken. In zijn volkstuin had hij lijmstokken opgesteld met een Putter in een kooi als lokvogel en strooizaad op de grond. De Putter had een verkeerde ring. Daardoor was duidelijk dat de vogel in het wild was gevangen. Daarnaast had hij in een schuur illegale bestrijdingsmiddelen en geweerpatronen. Hiervoor heeft hij veertien dagen celstraf gekregen. Voor de lijmstokken en de Putter heeft hij een boete gekregen. Hoe is de samenwerking met de politie en andere instanties? De samenwerking met de politie is goed. Vooral politiestagiaires vinden het prachtig om met ons mee te lopen. Verder werk ik samen met de milieupolitie en de parkwachterij. De milieupolitie in Zuidoost is ook bevoegd om de Flora- en


De Gierzwaluw

15

Krijgt u ook te maken met kap en vernieling van bomen? Als daardoor vogelnesten worden bedreigd wel, maar anders niet. Er is in Nederland maar één boom beschermd en dat is de Jeneverbes. Er is voor het kappen van bomen wel een kapvergunning nodig, maar dat is regelgeving van de gemeente, die door de gemeente gehandhaafd moet worden. Bij illegale kap zijn de milieupolitie en de parkwachterij bevoegd om proces-verbaal op te maken. Wat doet u als een gebied met beschermde planten en dieren op de schop gaat? Ik kan via de Groendesk checken of er een ontheffing op grond van artikel 75 van de Flora- en faunawet is verleend. De Groendesk kan deze dan binnen enkele minuten per fax toezenden, zodat ik kan controleren of men zich aan de ontheffing houdt. Er zijn ook beschermde planten en dieren waarvoor geen ontheffing nodig is als er onderhoudswerkzaamheden of werkzaamheden in het kader van ruimtelijke ontwikkeling plaats moeten vinden. Bijvoorbeeld de Dotterbloem en de Zwanebloem. Wanneer deze planten een dag voordat de machines komen door omwonenden worden uitgegraven, maak ik er geen werk van. Het heeft weinig zin proces-verbaal op te maken als de planten toch worden vernield. Zijn vogels goed beschermd? Vogels zijn zeer goed beschermd. De veiligheid vereist soms dat een boom moet worden gekapt, bijvoorbeeld als hij op de rijbaan dreigt te vallen. In dat soort gevallen kan het gebeuren dat een nest verloren gaat. Maar in andere gevallen wordt voor het verstoren van nesten geen ontheffing verleend. Als er eieren in het spel zijn kunnen de boetes hoog uitvallen. Het verjagen en verstoren van beschermde vogels is ook strafbaar. Als er een gebied wordt ontwikkeld, moet er tijdig compensatie zijn geregeld. Anders wordt geen ontheffing verleend. De nesten van sommige vogels zijn het gehele jaar door beschermd, dus ook buiten de broedtijd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de Blauwe Reiger, Grote Bonte Specht, Buizerd en Sperwer. Wat is er in het Beatrixpark gebeurd? In de parken worden de paden vrijgehouden van blad zodat de mensen niet uitglijden. Maar in het Beatrixpark werden in april van dit jaar met blaasmachines bladeren tussen de struiken en de begroeiing geblazen. Dat is volkomen nutteloos. Ook werden met een hoogwerker takken die niet boven een ligweide of voetpad hingen verwijderd, met een verschrikkelijk lawaai. Blauwe Reigers en Holenduiven werden hierdoor van hun nesten verjaagd. Ik heb het stadsdeel toen geverbaliseerd wegens overtreding van de artikelen 10 en 11 van de Flora- en faunawet (art. 10 bepaalt dat het verboden is dieren behorende tot een beschermde inheemse diersoort opzettelijk te verontrusten; art. 11 bepaalt dat het verboden is nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren behorende tot een beschermde inheemse diersoort te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren). Het Openbaar Ministerie heeft daarna een schikkingsvoorstel gedaan, dat door het stadsdeel is geaccepteerd.

16


Wat doet u als u ziet dat ik een reiger uit mijn tuin verjaag? Het verjagen van beschermde vogels is strafbaar als het opzettelijk gebeurt en er geen goede reden voor is. Een Blauwe Reiger die de Goudvissen komt vangen, mag u wegjagen. Maar als u stenen naar hem gooit, wordt het weer anders. Een kwestie die ik laatst bij de hand had waren motorcrossers op woeste grond waar wel honderd meeuwen wormen zochten. Sinds 1963 is de Blauwe Reiger in Nederland volledig beschermd Er was geen opzet om de meeuwen te verjagen, maar wel voorwaardelijk opzet: de motorcrossers namen voor lief dat de meeuwen verstoord zouden worden. Dit was voldoende voor een proces-verbaal.

FOTO: ROBERT HEEMSKERK

faunawet te handhaven. Zij doen voor een deel hetzelfde werk als ik, maar wel in overleg met mij. Ook de Dierenambulance en de stadsecoloog geven dingen door. Daarnaast krijg ik tips van vogelaars en bewoners.

Hoe gaat u te werk als u een overtreding constateert? Ik maak proces-verbaal op als er voldoende bewijs is. Het komt regelmatig voor dat ik de melder van een overtreding moet teleurstellen. Ik kan namelijk niet afgaan op de verklaring van één getuige als er verder geen bewijzen meer zijn, tenzij de verdachte erkent. Ik noteer de gegevens en maak dan thuis een proces-verbaal op. Ik heb wel de bevoegdheid om iemand aan te houden en handboeien om te doen, maar dat komt niet voor. Als de verdachte niet aanwezig is, probeer ik deze te horen, via de telefoon of door langs te gaan. Het proces-verbaal gaat vervolgens naar justitie. De officier van justitie bepaalt de hoogte van het schikkingsvoorstel. Als het schikkingsvoorstel wordt aanvaard, krijg ik een bericht van afdoening. Bij een volgende zaak tegen dezelfde verdachte, zal de officier of de rechter de eerdere overtreding meewegen. En wanneer komt de zaak voor de rechter? Als het schikkingsvoorstel niet wordt aanvaard, volgt een dagvaarding voor de economische politierechter. Soms vraagt de officier van justitie of ik ook op de zitting wil komen om een toelichting te geven. De politierechter is zeer geïnteresseerd in dit soort zaken en heeft wel eens vragen over de zeldzaamheid van een soort. Meestal is er binnen veertien dagen uitspraak. Ik ben erg tevreden over de afhandeling door justitie. Er zijn geen capaciteitsproblemen. Wel kan het lang duren voordat de zaak op een zitting komt. U bent nu 62 en u doet dit werk al 35 jaar. Hoe lang gaat u nog door? Na mijn 65-ste kan ik nog doorgaan als onbezoldigd opsporingsambtenaar. Dat overweeg ik te doen.


De Gierzwaluw

17

Broedvogels Lange Bretten Fer van der Lans

I

n 2008 inventariseerde ik de Lange Bretten op broedvogels in opdracht van stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer.

ILLUSTRATIE: FER VAN DER LANS

Gebiedsbeschrijving De Lange Bretten ligt in Amsterdam-West langs de spoorlijn Amsterdam-Haarlem met als zuidgrens de A200 en als noordgrens het haventerrein Daveren. Het is een gebied in de vorm van een rechthoek van ongeveer 3 km² groot. Het gehele gebied ligt van oost naar west tussen de volkstuincomplexen De Bretten en De Groote Braak, waarbij de volkstuinen, wegen en parkeerplaatsen geheel buiten de telling vallen. Ongeveer halverwege op de oost-west lijn wordt het gebied doorsneden door de, op een hoger talud gelegen, Australiëhavenweg.

In 2008 twee paar Grote Bonte Spechten

18

het stadsdeel: maximaal acht bezoeken tussen half februari-half juni, waarvan zeven bezoeken bij zonsopkomst en één nachtbezoek over een vaste route van drie kilometer (het fietspad van volkstuin tot volkstuin). Omdat de opdracht laat binnen kwam, begon ik pas op 1 mei met de bezoeken. Dit was in ieder geval voor de Spreeuw te laat om territoria vast te stellen en voor een aantal andere soorten ook niet gunstig. Begin juli werden sommige territoria pas definitief, omdat ik nesten met jongen vond. De vastgestelde route over het fietspad leidde tot onevenwichtige dekking van soorten. Vanaf het fietspad hoorde ik bijvoorbeeld alle Zanglijsters van het gebied, maar niet alle Boomkruipers. Daarom ben ik regelmatig het gebied ingestoken en telde ik ook vanaf andere punten om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen. De totalen van de vastgestelde broedvogels in 2008 staan in de tabel. In totaal zijn het 42 soorten. Knobbelzwaan

1

Roodborst

3

Fitis

25

Kuifeend

2

Nachtegaal

4

Staartmees

4

Krakeend

4

Blauwborst

6

Pimpelmees

5

Buizerd

1

Merel

18

Koolmees

5

Torenvalk

1

Zanglijster

8

Matkop

1

Waterhoen

6

Sprinkhaanzanger

2

Boomkruiper

5

Meerkoet

8

Bosrietzanger

13

Gaai

4

Fazant

3

Kleine Karekiet

16

Ekster

2

Houtduif

5

Rietzanger

3

Zwarte Kraai

1

Koekoek

3

Braamsluiper

2

Vink

3

Halsbandparkiet

3

Grasmus

12

Groenling

10

Grote Bonte Specht

2

Tuinfluiter

6

Putter

3

Winterkoning

30

Zwartkop

10

Kneu

4

Heggenmus

4

Tjiftjaf

22

Rietgors

8

Het gebied kent een spontane vegetatie van ca. 25 jaar oud op een bodem van zand, dat is aangebracht ten behoeve van de havenuitbreiding. De soms met duinen te vergelijken begroeiing wordt gedomineerd door wilgen (van zaailing tot hoog bos) en riet, maar er zijn ook open stukken met Duindoorn en jaarlijks gemaaide kruidenrijke bermen. In het zuidoostelijk deel liggen een paar kleine waterpartijen. Een paar jaar geleden is er een brede sloot door het gebied gegraven. Dat ging toentertijd gepaard met het verlies van een broedplaats van Havik en het gehele gebied is droger geworden door een betere ontwatering.

Van de Torenvalk heb ik het nest niet kunnen vinden. De aanwezige nestkast was niet bezet, maar wel zag ik ze iedere ronde, waaronder 2 juvenielen. De Buizerd had een nest in het westelijke deel van het gebied; hiervan zijn drie jongen uitgevlogen. Het aantal broedende Houtduiven ligt laag, wellicht verkiezen ze toch liever de veiligheid van de stad. Van de Gaai broedt er een behoorlijk aantal; waarschijnlijk mede vanwege de vele zangvogels.

Methode De broedvogels werden op de BMP-A wijze geïnventariseerd. De volgende eisen werden gesteld in het monitoringplan van

Waarschijnlijk broedend was de IJsvogel: slechts eenmaal waargenomen, maar schijnbaar een bezet nestgat in september. Wel aanwezig, maar niet broedend vastgesteld zijn Spreeuw, Kauw, Havik (2 waarnemingen), Bruine Kiekendief (één waarneming) en Holenduif.



De Gierzwaluw

19

Voorjaarsfenologie 2008

Conclusie Het gebied is rijk aan zangvogels, met daarbij niet alledaagse soorten als Braamsluiper, Nachtegaal, Matkop, Rietzanger, Sprinkhaanzanger, Blauwborst, Koekoek en Kneu. Dit rijtje weerspiegelt ook het karakter van het gebied: redelijk vochtig, struweelrijk binnenduin. Waarnemingen van Grauwe Klauwier, Gekraagde Roodstaart, Baardman, Roodborsttapuit dit jaar en Krekelzanger, Buidelmees en Roodmus in het verleden passen prachtig in dit beeld.

Jan van Blanken

n dit artikel worden de resultaten gepresenteerd van het fenologieonderzoek in 2008. Alle van belang zijnde gegevens heb ik zoals gebruikelijk in een tabel samengevoegd: eerste en tweede waarnemingsdatum, gemiddelde vroegste datum (berekend t/m 2007), bandbreedte en periode en aantal jaren (n) waarover de gemiddelde vroegste datum en bandbreedte zijn De Grutto wordt steeds vroeger in het jaar waargenomen berekend. De eerste en tweede waarnemingsdata zijn ontleend aan door mij ontvangen fenologielijsten, het Amsterdams VogelNet en de website waarneming.nl.

De grote hoeveelheid riet en wilgen in de Bretten werkt dus enigszins misleidend, want het is bepaald geen moeras en je kan er op je gympies doorheen lopen. Dat doen helaas nogal wat mensen. Homo’s, crossers, nudisten, hondenuitlaters, wandelaars en fietsers dringen op allerlei manieren het gebied binnen, er wonen zelfs mensen in tenten en jochies uit Geuzenveld hebben er ooit een wietplantage aangelegd. Nu er plannen zijn om grote grazers in te zetten is een deel met prikkeldraad afgezet. Dit wordt gesaboteerd door de draad stuk te knippen. De hekken die geplaatst waren om crossers te weren zijn spoorloos verdwenen.

FOTO: WILIAM PRICE

I

Toch kan het allemaal beter: soorten als Bruine Kiekendief, Havik en Waterral zijn als broedvogel verdwenen ten opzichte van eerdere jaren. Verstoring en verdroging zijn daar debet aan. Het droge rietland is ook niet geschikt voor soorten als Dodaars, Snor, Baardman, Tafeleend of Roerdomp, die wel in het nabijgelegen gebied de Kluut te vinden zijn. De Kluut wordt bedreigd door de aanleg van een nieuwe weg en het zou mooi zijn als er een alternatief bestond. In de Bretten zouden graafwerkzaamheden en een omdijkt deel met hoog waterpeil nodig zijn om deze soorten aan te trekken.

FOTO: MARIANNE SLOT

Voor alle duidelijkheid: de in dit artikel genoemde bandbreedte steunt weliswaar voor alle soorten op een reeks van vele jaren, maar is als zodanig voor iedere soort berekend op basis van één waarneming (de vroegste) per jaar. Ten aanzien van de vraag of de populatie van een soort geleidelijk vroeger of later in de regio arriveert kan de bandbreedte slechts hooguit een mogelijke aanwijzing daartoe vormen. Voor nadere gegevens over gemiddelde en bandbreedte verwijs ik naar het artikel Voorjaarsfenologie 2003 in De Gierzwaluw jg. 41 (4) 2004. Dit artikel is ook te vinden op de website van de VWGA.

Van Kleine Karekiet werden 16 broedparen geteld in 2008

20


Conclusie Van de 39 soorten, waarvan een bandbreedte bekend is, arriveerden er evenals in 2007 twaalf vroeg. Geen enkele soort arriveerde laat (2007: één). Vroeg of laat houdt in dat de eerste waarnemingsdatum buiten de bandbreedte valt. Vroeg waren: Zomertaling, Lepelaar, Kluut, Grutto, Zwarte Stern, Koekoek, Oeverzwaluw, Blauwborst, Sprinkhaanzanger, Spotvogel, Rietzanger en Tjiftjaf.


De Gierzwaluw

21

Toelichting op enkele soorten Lepelaar Henk Bakkenes zag dit jaar de eerste Lepelaars (twee exemplaren) op 27 januari op de Kinseldam. Dit is de eerste januariwaarneming sinds 1963. Overigens meende Robert Heemskerk al op 13 januari vanuit de auto een Lepelaar langs de A1 bij Maxis te zien, maar helemaal zeker daarvan is hij niet. Niet uitgesloten kan worden dat er tegenwoordig sprake is van incidentele overwintering in de regio. Grutto Grutto’s werden nog nooit zo vroeg gezien en dan ook nog op twee locaties. Willem van der Waal zag er op 13 januari acht op de Kinseldam en één langs de Poppendammergouw.

Tjiftjaf Van de Tjiftjaf waren er verschillende winterwaarnemingen. De eerste zang werd op 23 februari gehoord. De in de tabel vermelde waarnemingen hebben betrekking op zang. Buidelmees De eerste waarneming van de Buidelmees was op 9 april. Deze waarneming, die ik ontleen aan de site waarneming.nl, is door de waarnemer ingevoerd onder embargo tot 1 oktober 2008 om verstoring van een mogelijk broedgeval te voorkomen. Fenologielijsten werden ontvangen van Rob Baars, Teun van Dijk, Frank van Groen, Will Schep, Paul Tak en Willem van der Waal, waarvoor mijn dank. Verder mijn dank aan Ruud Vlek voor aanvullende waarnemingen van de Lepelaar.

De vroegste waarneming tot 2008 was 15 januari 2005.

Jan van Blanken, 15 augustus 2008

Zwarte Roodstaart De Zwarte Roodstaart werd in februari tweemaal gezien. Op 9 februari door Teun van Dijk langs de Aziëhavenweg en op 17 februari door Willem van der Waal in de Bloemen-

Afkortingen

dalerpolder. Beide waarnemingen betroffen een niet zingend mannetje.

AS

Arien Slagt

MV

Martijn Voorvelt

De eerste zang werd op 31 maart op IJburg gehoord door Rob Baars.

BDT-1

Big Day 2008 team 1 (Edial Dekker,

NZ

Nirk Zijlmans

Frank van Groen, Jip Louwe Kooijmans)

PaB

Patrick Bergkamp

Sprinkhaanzanger Paul Tak evenaarde op 5 april de tweede vroegste waarneming van de Sprink-

BV

Bert Verweij

PeB

Peter Paul Boermans

haanzanger.

CK

Christian Kooij

PH

Patrick Heijne

DvdE

Daan van der Elsken

PT

Paul Tak

Spotvogel Martin Camphuysen zorgde op 23 april voor een aanscherping van de tweede vroegste

EdB

Ellen de Bruin

RA

Ruud Altenburg

waarneming (27 april 1946). De vroegste waarneming ooit is 22 april in 1977.

ED

Edial Dekker

RB

Rob Baars

EdV

Eric de Vries

RH

Robert Heemskerk

FvdL

Fer van der Lans

RN

Rinus Nieuwstad

FN

Fred Nordheim

RoH

Ronald Hofmeester

FV

Frank Visbeen

RP

Ronald Pieters

GvD

Guus van Duin

RvB

Rob van Bemmelen

GvG

Gerard van Grieken

RivD

Ricardo van Dijk

HB

Henk Bakkenes

RovD

Ronald van Dijk

HP

Hans Peterse

RR

Rutger Rotscheid

JvB

Jan van Blanken

TK

Trees Kaizer

JvdB

Joop van den Brink

TM

Tom Manning

JvR

Johan van Roosmalen

TvD

Teun van Dijk

KJ

Kees Jonker

VH

Vincent Hart

Rietzanger De eerste Rietzanger werd op 18 maart in Botshol gehoord door Martin Camphuysen. Dat is een verbetering van de tot 2008 vroegst bekende tweede waarneming van 23 maart 2005. De vroegste waarneming van Rietzanger is 16 maart, 2002. Grote Karekiet Nirk Zijlmans hoorde een Grote Karekiet op 26 mei langs de Noorder IJ-plas, net buiten de regio. De eerste waarneming in de regio was van Patrick Bergkamp op 29 mei op de dijk naar Marken. De tweede waarneming is afkomstig van Maarten Blasse, die op 21 juni op Marken twee Grote Karekieten hoorde. Gelet op de huidige zeldzaamheid van deze soort in de regio, gaat het zeer waarschijnlijk om een van de vogels van 29 mei.

MA

Marleen Andriessen

VM

Vincent Meulenbroek

Zwartkop Een mannetje Zwartkop overwinterde in Osdorp. De in de tabel vermelde waarnemingen

MB

Maarten Blasse

WS

Will Schep

hebben betrekking op zang.

MC

Martin Camphuijsen

WvdW

Willem van der Waal

22



De Gierzwaluw

23

Voorjaarsfenologie 2008 Soort

Periode berekening gemiddelde en bandbreedte (n=)

Zomertaling

1961-2007 (46)

Gemiddelde

Bandbreedte

1e en 2e datum 2008

22-3

8/3-5/4

Purperreiger

Locatie

Waarnemers

1/3 17/3

Landje van Geijsel Lutkemeerpolder

BV/FvdL JvB

31/3 21/4

Halfweg, Batterij Muiden, Muidertrekvaart

JvdB KJ

Lepelaar

1962-2007 (41)

8-3

10/2-3/4

27/1 7/2

Kinseldam Osdorperweg

HB TK

Boomvalk

1960-2007 (48)

12-4

27/3-28/4

19/4 21/4 21/4

Diemerpark A’veen, Jac.P.Thijssepark Omgeving A’dam Arena

RB AS WvdW

Kluut

1965-2007 (41)

16-3

28/2-1/4

31/1 3/3

Kinseldam Schiphol

FvdL CK

Kleine Plevier

1960-2007 (41)

31-3

14/3-17/4

15/3 15/3 18/3

Landje van Geijsel Schinkelbos Kinseldam

FvdL CK WS

Bontbekplevier

1972-2007 (34)

4-3

21/2-15/3

28/2 1/3

Landje van Geijsel Kinseldam

GvG EdB/RivD

1/1 25/1

Polder IJdoorn Bloemendalergouw

FvdL EdB

Kemphaan

Soort

Periode berekening gemiddelde en bandbreedte (n=)

Gemiddelde

Bandbreedte

1e en 2e datum 2008

Gekraagde Roodstaart

1958-2007 (49)

16-4

4/4-28/4

Paapje

1965-2007 (36)

29-4

Tapuit

1963-2007 (43)

Sprinkhaanzanger

Locatie

Waarnemers

8/4 21/4

Diemerpark Schinkelbos

DvdE/FvdL ED

18/4-10/5

21/4 24/4

Schinkelbos A’veen, Elsenhove

BV/ED KJ

10-4

26/3-25/4

9/4 11/4 11/4

Aandammergouw IJburg Landje van Geijsel

FV EdB TM/WS

1963-2007 (40)

17-4

6/4-28/4

5/4 16/4

Westpoort, Verl. Middenweg Diemerpark

PT HB

Snor

1957-2007 (44)

15-4

6/4-24/4

16/4 18/4

Ouderkerkerplas Vijfhoek

PH/WS EdB

Spotvogel

1957-2007 (50)

8-5

2/5-14/5

23/4 25/4

Botshol, Kleine Wije Kalfjeslaan/Kleine Loopveld

MC EdB

Bosrietzanger

1957-2007 (50)

5-5

25/4-15/5

29/4 1/5

Pieter Postsingel VTP Amstelglorie

TvD MC

Kleine Karekiet

1957-2007 (51)

27-4

17/4-7/5

20/4 20/4 20/4 22/4

Vijfhoek Asd.Bos, Koenenkade Asd.Bos, Tribunebos Vijfhoek

CK RH RH RoH

Rietzanger

1957-2007 (51)

11-4

31/3-22/4

18/3 31/3

Botshol Schinkelbos

MC JvdB/KJ

29/5 21/6

Dijk naar Marken Marken

PaB MB

Grutto

1961-2007 (47)

21-2

9/2-5/3

13/1 13/1 2/2

Kinseldam Poppendammergouw Ouderkerkerplas

WvdW WvdW RP

Groenpootruiter

1970-2007 (38)

11-4

25/3-28/4

8/4 9/4

Landje van Geijsel Lutkemeerpolder

GvD JvB

Braamsluiper

1957-2007 (51)

21-4

15/4-27/4

Ouderkerk a/d Amstel Uitdam Landje van Geijsel

JvR FV WvdW

17/4 18/4

W.Fenengastraat Tropenmuseum

HP VM

Grasmus

1957-2007 (51)

22-4

15/4-29/4

19/4 19/4 20/4

Diemerpark Nieuwe Hemweg Diemerzeedijk

RB VH WS

Grote Karekiet

Visdief

1957-2007 (51)

7-4

27/3-18/4

3/4 9/4 9/4

Zwarte Stern

1962-2007 (40)

28-4

16/4-10/5

14/4 23/4

Kinselmeer Botshol, Fort

HB/WS MC

Tuinfluiter

1957-2007 (51)

21-4

15/4-27/4

3-5

24/4-12/5

KJ BDT-1

WS RB

1959-2007 (49)

Landje van Geijsel Diemerpark

Diemerzeedijk Schinkelbos

Zomertortel

5/5 10/5

20/4 22/4

Zwartkop

1960-2007 (47)

4-4

24/3-15/4

22-4

15/4-29/4

PT MA/PeB

RB AS

1957-2007 (51)

Brettenzone Vijfhoek

A’veen, KLM-hoofdkantoor A’veen, De Braak

Koekoek

10/4 19/4

31/3 1/4

Fluiter

1959-2007 (43)

1-5

23/4-9/5

30/4 5/5

Asd.Bos, Bloesempark Westgaarde

KJ/RovD RA

Gierzwaluw

1958-2007 (50)

19-4

13/4-25/4

13/4 14/4

IJburg Kinsel

HB/RB HB

Tjiftjaf

1960-2007 (48)

8-3

24/2-20/3

Oeverzwaluw

1960-2007 (43)

14-4

31/3-28/4

30/3 5/4

Amerikahaven Diemerpark

FN RB

23/2 29/2 29/2 29/2

Aziëhavenweg Schinkelbos A’veen, Jac.P.Thijssepark De Hoge Dijk

TvD CK AS EdB

Boerenzwaluw

1955-2007 (52)

1-4

24/3-8/4

27/3 28/3

Halfweg, Batterij IJburg

RR RB

Fitis

1957-2007 (51)

27-3

19/3-4/4

23/3 23/3 26/3

Asd.Bos, Bloesempark Vijfhoek Diemerpark

EdV/PeB HB WS

Huiszwaluw

1959-2007 (48)

20-4

6/4-4/5

12/4 13/4

A’veense Poel IJburg

EdB/RivD HB

Grauwe Vliegenvanger

1958-2007 (49)

5-5

26/4-14/5

27/4 10/5

Polder de Rondehoep Vijfhoek

FvdL RA

Gele Kwikstaart

1957-2007 (49)

31-3

18/3-13/4

29/3 4/4

Schinkelbos Marken

RN WS

Bonte Vliegenvanger

1961-2007 (45)

28-4

19/4-7/5

22/4 4/5

Frankendael Muiden, De Krijgsman

RP WvdW

Nachtegaal

1957-2007 (51)

16-4

11/4-21/4

14/4 14/4 16/4

Diemerpark, ARK-zone Vijfhoek Diemerpark

RvB/WS RvB HB

Buidelmees

9/4 14/5

Vijfhoek Vijfhoek

HB WvdW

Diemerpark Diemerzeedijk Brettenzone

EdB NZ PT

5/5 11/5

Vijfhoek Asd.Bos

NZ RH

IJburg Overdiemerweg

RB MV

Blauwborst

1982-2007 (26)

24-3

15/3-2/4

14/3 15/3 15/3

Zwarte Roodstaart

1962-2007 (42)

24-3

8/3-10/4

31/3 1/4

24


Wielewaal

1957-2007 (47)

11-5

1/5-21/5


De Gierzwaluw

25

Waarnemingen juli-september 2008 Auke Jansen

D

e regiogrenzen op waarneming.nl zijn enigszins verschoven. Belangrijkste gevolg is dat de waarnemingen uit de Waverhoek voortaan niet meer in deze rubriek zullen worden opgenomen. Naast waarneming.nl heb ik ook gegevens uit trektellen.nl onttrokken om een beter beeld van de trek te krijgen. Zaterdag 13 september was landelijk een spectaculaire dag voor roofvogeltrek. Na het optrekken van een regenfront trokken met name Bruine Kiekendief en Visarend massaal door. “Onze” telposten profiteerden hier ook van. Gedurende één week was een Baltische Mantelmeeuw te bewonderen in het Osdorppark, uiteraard ontdekt door Ruud Altenburg. Zorg dat de waarnemingen van het vierde kwartaal vóór 1 januari 2009 zijn ingevoerd op www.waarneming.nl.

Roodhalsfuut 28-8 t/m 27-9 Vijfhoek-Haven Ballast 1 ex. (velen). Aalscholver 24-8 Kinseldam tenminste 3500 ex. op (HB). 14-9 Vijfhoek 2088 ex. over (velen). Roerdomp 5-7 Barnegat 1 ex. over (NZ). 14-8 Vijfhoek-Haven Ballast 1 ex. hoog Z (HB). Kleine Zilverreiger 14-7 t/m 29-7 Schinkelbos 1 ex. (velen). 29-7 Science Park 1 ex. (JR). 16-8 Kinseldam 1 ex. (PT, JvB), 27-8 3 ex. N (RR). 23-8 Polder de Rondehoep 2 ex. foer. (ANH). 25-8 Vijfhoek-Haven Ballast 1 ex. Z (HB). Grote Zilverreiger 14-9 Vijfhoek 10 ex. in een groep ZO (velen). Verder meldingen van één tot enkele ex. uit: Aetsveldsche Polder, Botshol, Bovenkerkerpolder, Elsenhove, Kinseldam, Marken, Middelpolder, Oosterpoel, Polder de Rondehoep, Schiphol. Purperreiger 2-7 Vecht-Uitermeer tot Weesp 3 ex. over (Casper Zuyderduyn). 6-7 Overdiemerpolder 1 ex. op (HB). 20-7 t/m 29-9 Vijfhoek max. 2 ex. t.p. (velen). 29-7 Botshol-Fort 1 ex. foer. (PB). 31-7 Varkensland 1 ex. (Hugo Abrahams). 6-8 Lutkemeerpolder 1 ex. juv. (JvB). 13-8 Middelpolder 1 ex. (Mark Kuiper). 15-8 Schiphol 1 ex. juv. (RR). 20-8 Bloemendalergouw 1 ex. juv. (WvdS). 31-8 t/m 27-9 Aetsveldsche Polder max. 4 ex. t.p. (EdB). Zwarte Ooievaar 26-7 Waterland-Overleek 3 ex. Z (Joan de Ruijter). 6-8 Bloemendalergouw 1 ex. W (HB). Taigarietgans 8-9 Diemerpolder 1 m. foer. (Gerard Visser). Rotgans 9-8 Kinselbaai 2 ex. (JD).

26


Smient 10-9 Vijfhoek 177 ex. over (GvD, FV, WvdW). Pijlstaart 24-8 t/m 17-9 Vijfhoek max. 36 ex. over (velen). 7-9, 24-9 Kinselbaai resp. 2 en 3 ex. (NA, HB). Zomertaling 16-7, 3-8 Kinsel 1 v. (HB, JH). 27-7, 31-8 Vijfhoek resp. 1 en 7 ex. over (DT, GvD, FvG, FV), 8-9 12 ex. t.p. (Jan Fekke Ybema). 7-9 Oosterpoel 1 p. (NA). Slobeend 7-9 Barnegat 550 ex. (NA). 9-9 Vijfhoek 110 ex. NO in één groep (GvD, EdB, RivD, RB). Krooneend 2-7 t/m 29-9 Vijfhoek-Haven Ballast max. 112 ex. (NZ). 9-7 t/m 25-9 Diemerpark max. 15 ex. (velen). 13-7 t/m 29-9 Botshol-Grote Wije max. 13 ex. (velen). 7-9 Kinselbaai 3 ex. (NA). 7-9 t/m 28-9 Gouwzee max. 273 ex. (NZ). Witoogeend 27-9 Gouwzee 1 m. (FvG). Kuifeend 19-9 Gouwzee ca. 2000 ex. (JH). 25-9 Oosterpoel 1000 ex. (HBe). Topper 27-9 Gouwzee 1 m. (FvG). Middelste Zaagbek 31-8 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FvG, FV). Wespendief 4-7 Oosteinderpoel 1 ex. N (CK). 16-8 Fahrenheitstraat 1 ex. Z (AJ). 17-8, 18-8, 31-8 Vijfhoek resp. 1, 2 en 1 ex. over (HB, GvD, FvG, FV), 4-9 1 ex. 1kj W (WvdS). 20-8 Bloemendalergouw 1 v. 1kj Z (WvdS). 21-8 Schiphol 2 ex. over (RS). 24-8 Kinseldam 1 ex. Z (HB). 5-9 Osdorp 1 ex. Z (PT). 6-9 Botshol 1 ex. ZW (JvdW). 20-9 Frankendael 1 m. ad. lichte fase ZO (HB). Zwarte Wouw 4-8 Vijfhoek 1 ex. Z; kwam hoog cirkelend uit de Flevopolder over (HB). 27-9 Gouwzee 1 ex. ZW (NZ). Rode Wouw 24-9 Bloemendalergouw 1 ex. t.p.; “een niet helemaal volwassen exemplaar zat op een paal en liet zich even mooi bekijken” (HB). 26-9 Schiphol 1 ex. N (CK). Zeearend 21-8 Vijfhoek-Haven Ballast 1 ex. onvolw. ZO; “komt op z’n dooie gemak uit de Flevopolder aanflappen en veroorzaakt paniek onder de sterns en de zwaluwen” (HB). Bruine Kiekendief 31-8 Vijfhoek 7 ex. over (GvD, FvG, FV), 13-9 14 ex. over (WvdW).13-9 Aetsveldsche Polder 25 ex., allen doortrekkend ZW (EdB). Blauwe Kiekendief 25-8 Schiphol 1 ex. juv. jagend (RR). 28-8 Vijfhoek 1 ex. Z (HB), 13-9 1 ex. over (WvdW).13-9 Aetsveldsche Polder 1 ex. aankomend uit NO en neer in maïsveld (EdB). Havik 25-7 Karnebeekstraat, Geuzenveld, 1 dood ex.; raamslachtoffer, ongeringd (med. MM). 11-8 1 m. juv. binnengevlogen in schoolklas Frankendaelschool, Watergraafsmeer, geringd als nestjong 3 juni 2008 Naarden; ca. 95 dagen oud; “de vogel crashte door het raam van het klaslokaal. De leerlingen waren op hun 1e schooldag na de vakantie in een kringgesprek hun vakantie-ervaringen aan het uitwisselen, toen met veel glasgerinkel deze Havik naar binnen kwam. De juffrouw zei tegen haar leerlingen: allemaal rustig blijven, er is een gevaarlijke roofvogel naar binnen gevlogen.” De vogel overleefde het voorval niet. AT 5 heeft in een filmpje voor Kort Amsterdams de toedracht gereconstrueerd (MM & Merel Westrik). Visarend 17-8 Vijfhoek 1 ex. ZW (GvD, FV), 18-8 1 ex. ZW (HB), 20-8 1 ex. ZO (HB), 25-8 1 ex. t.p. (GvD), 29-8 1 ex. O (WvdS), 30-8 1 ex. W (WvdW, FvG, AJ), 13-9 1 ex. over (WvdW), 14-9 2 ex. over (velen), 16-9 1 ex. t.p. (RB), 25-9 1 ex. ZW kort t.p. (HB). 21-8 Sloterplas 1 ex. ZW


De Gierzwaluw

27

28


Baltische Mantelmeeuw, Osdorppark, 19 augustus 2008

FOTO: MARS MUUSSE

(Paul Marcus). 29-8 Botshol 1 ex. foer. (FvG), 6-9 1 ex. over (JvdW), 12-9 1 ex. neer (EdB). 6-9 Gouwzee 1 ex. O (NZ). 13-9 Knooppunt Holendrecht 1 ex. ZW (Bas vd Burg). 24-9 Ilperveld 1 ex. t.p. (WvdW). Smelleken 21-8 Lutkemeerweg 1 ex. (PT). 24-9 Schiphol 1 ex. poetsend en jagend (RR). Slechtvalk 1-7 t/m 26-9 Westpoort max. 4 ex. waaronder 2 juv. (velen). 15-7 t/m 12-8 Mondriaantoren 1 ex. (Bart de Knegt, Gerard Kenter). 14-8 Schiphol 1 ex. juv. NO (RS), 22-9, 29-9 1 m. t.p. (RR). 16-8, 16-9 Diemerpark 1 ex. (FvG, RB). 14-9, 17-9 Lutkemeerpolder 1 m. (RR). 16-9 Zunderdorp 1 ex. (NZ). 18-9 Kinsel 1 ex. (NF). 24-9 Waterland-Overleek 1 ex. (WvdW). 28-9 Vijfhoek 1 ex. over (FV, GvD, FvG). Patrijs 5-7 Schiphol 2 ex. (Joris Mees). 30-8 Schinkelbos 1 ex.. (PT). Kwartel 3-7 Brettenzone 3 ex. (SvdF). 12-7 Erasmusgracht 1 ex. opgestoten uit vegetatie op dijklichaam (RA). Waterral Meldingen van veelal roepende ex.: Asd.Bos, Diemerpark, Groote IJpolder, Lutkemeerpolder, Oosterpoel, Osdorper Binnenpolder, Schinkelbos en Vijfhoek. Meerkoet 7-9 Gouwzee 20.000 ex. (MH). Kluut 2-7 t/m 21-8 Kinsel max. 20 ex. (velen). 4-7 t/m 15-8 Kinseldam max. 25 ex. (velen). 6-8 IJdoorn 9 ex. (MW). Kleine Plevier 1-7 Groote IJpolder 2 ex. (RR). 1-7, 5-7 Schinkelbos resp. 1 en 2 ex. (RN, CK). 1-7, 23-7 Lutkemeerpolder resp. 5 en 1 ex. (PT, JvB). 3-7, 4-7 Osdorper Bovenpolder 2 ex. (PT). 5-7 Oude Meer 1 v. en 1 juv. (CK). 6-8 Kinsel 3 ex. juv. (HB). 29-8 Vijfhoek 1 ex. over (FV, FvG, RB). Bontbekplevier 3-7, 30-8, 21-9 Vijfhoek 1 ex. over (HB, WvdW, FvG, AJ, GvD). 4-7 Kinseldam 1 ex. t.p. (PT), 14-7 2 ex. Z (HB). 5-7 Schinkelbos 1 ex. (CK). 21-9 Diemerpark 1 ex. over (HB). Goudplevier 28-7 Bloemendalergouw 1 ex. over (HB). 28-7 t/m 17-9 Bovenkerkerpolder max. 200 ex. (velen). 5-9 t/m 14-9 Aetsveldsche Polder max. 210 ex. over (EdB). 7-9, 20-9 Polder Opperwoud resp. 22 en 120 ex. (NA, RN). 21-9 Polder de Rondehoep enkele duizenden ex. t.p. (EdB, RivD). Zilverplevier 28-7 Polder De Peereboom 1 ex. NW (WvdW). 15-8 Kinseldam 2 ex. ZW (MH, EdB). 17-8 t/m 24-9 Vijfhoek max. 3 ex. over (GvD, FV, WvdW). 21-9 Aetsveldsche Polder 1 ex. roepend (EdB). 24-9 IJdoorn 1 ex. roepend (HB). Kanoet 27-8 Kinseldam 2 ex. ad. winterkleed (RR). Drieteenstrandloper 14-9, 15-9 IJburg resp. 4 en 1 ex. (velen). Krombekstrandloper 4-8 Vijfhoek 1 ex. Z roepend (HB). 10-8, 24-8 Kinseldam resp. 2 en 1 ex. (EdV, HB). Bonte Strandloper 15-8 Vijfhoek 4 ex. over (GvD, RB, LvdV). Kemphaan 1-7 t/m 2-8 Osdorper Bovenpolder max. 3 ex. (PT). 4-7 t/m 28-7 Kinseldam max. 6 ex. (PT, HB). 14-7 Kinsel 4 ex. foer. (HB). 23-7 IJdoorn 15 ex. (ANH). 13-8 Marken 2 ex. (RN). Bokje 10-9, 27-9 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FV, FvG, CK, WvdW). Grutto 1-7 t/m 4-7 Osdorper Bovenpolder 15 ex. (PT). 4-7 t/m 6-8 Kinsel max. 20 ex. (PT, HB, JH, MW). 11-7 Osdorper Binnenpolder 4 ex. (JvB). 12-7 Bloemendalerpolder 1 ex. (EdB). 16-7 t/m 28-7 IJdoorn max. 11 ex. (HB). 28-7 Bloemendalergouw 1 ex. op (HB). 13-8 Marken 1 ex. (RN).

Rosse Grutto 7-9 Hoofddorppleinbuurt 5 ex. Z (ANH). Regenwulp 2-7 Diemerpark 2 ex. foer. (HB), 3-7 1 ex. over (RB). 4-7 Aetsveldsche Polder 1 ex. Z (EdB). 13-7 t/m 31-7 IJdoorn max. 3 ex. over (WP, HB). 16-7 Diemerbos 1 ex. roepend (EdB). 26-7 Muidertrekvaart 2 ex. Z (Toy Janssen). 4-8 t/m 21-9 Vijfhoek max. 30 ex. over (velen). 6-8 Bloemendalergouw 1 ex. over (HB). 14-8 IJburg 10 ex. Z (RB). 29-8 Flevopark 2 ex. over (DT). Zwarte Ruiter 28-7, 6-8 IJdoorn resp.1 en 4 ex. (HB, MW). 30-8 Vijfhoek 1 ex. over roepend (WvdW, FvG, AJ). 4-9 Osdorper Binnenpolder 1 ex.. (PT). Tureluur 1-7 Schinkelbos 1 ex. (RN). 1-7 t/m 4-7 Osdorper Bovenpolder 8 ex. (PT). 4-7 t/m 15-8 Kinsel max. 12 ex. (PT, HB, MZ, MH). 10-7, 4-9 Osdorper Binnenpolder 1 ex. (Wouter Bosgra, PT). 14-7 Lutkemeerpolder 1 ex. (JvB). 19-7 Landje van Geijsel 1 ex. (Ron Berkhout). 29-7 Science Park 1 ex. (JR). Groenpootruiter 13-7, 6-8 IJdoorn resp. 1 en 3 ex. (Peter Planken, MW). 14-7 Kinsel 1 ex. Z (HB). 16-7 t/m 9-8 Kinseldam max. 4 ex. (JD, HB). 22-7 Lutkemeerpolder 1 ex. (JvB). 23-8 t/m 22-9 Vijfhoek max. 4 ex. over (velen). 25-8, 8-9 Schiphol 1 ex. over (RR). 4-9 Osdorper Binnenpolder 1 ex. (PT). Witgatje 15-8 Vijfhoek 7 ex. over in één groep (GvD, RB, LvdV), 17-8 5 ex. ZO in één groep (HB). Bosruiter 3-7, 2-8 Osdorper Bovenpolder resp. 3 en 1 ex. (PT). 25-7 t/m 16-8 IJdoorn max. 12 ex. (FvG, MW). 31-8 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FvG, FV). 10-9 Lutkemeerpolder 3 ex. over (JvB). Steenloper 10-8 Kinseldam 2 ex. foer. (PB, EdV). Zwartkopmeeuw 2-7 t/m 15-8 Kinseldam max. 122 ex. waaronder 100 juv. Verder veel meldingen van één tot enkele exemplaren uit diverse plaatsen in de stad. Dwergmeeuw 30-8 Vijfhoek 1 ex. ad. winterkleed (MvL), 6-9 9 ex. over in één groep (WvdW). Baltische Mantelmeeuw 11-8 t/m 17-8 Osdorppark 1 ex. 2kj (velen).


De Gierzwaluw

29

Vondst IJsvogel, IJplein, 12 augustus 2008

30


Grote Alexanderparkiet 23-7 t/m 27-8 Frankendael max. 3 ex. over (HB, AJ). 9-8 Schinkelbuurt 8 ex. W (Robert Heemskerk). 15-8 Fizeaustraat 2 ex. (AJ). 25-8 Lelylaan 2 ex. (PT). 29-8 Jan Vroegopsingel 3 ex. (FvG). 13-9 Bos en Lommer 1 ex. (RA). Valkparkiet 26-8 Kinseldam 1 ex. (RB). Kerkuil 12-7 Zunderdorp 1 ex. verdronken in sloot; geringd. 11-8 Knooppunt A10/A2 1 dood ex.; naast vangrail naar oprit A2 (CK). Steenuil 1-7, 4-7 Bovenkerkerpolder resp. 1 en 3 ex. (KJ, MC). Bosuil 6-8 Badhoevedorp 1 dood ex. (Jan van der Steenuil, Bovenkerkerpolder, 1 juli 2008 Winden). 12-8 t/m 4-9 Buitenveldert 1 p. roepend (Arjen de Boer). 23-8 Jac.P.Thijssepark 1 ex. roepend (Rinus Hofs). 30-9 De Aker 1 ex. roepend (JvB). Ransuil 1-7 Middenhoven 2 ex. (Hans Seijlhouwer). 1-7 Twiske 2 ex. roepend (MZ). Draaihals 23-8 Frankendael 1 ex. (HB). Kleine Bonte Specht 13-9 Vijfhoek 1 ex. over (WvdW). Groene Specht 15-7 Sloterpark 2 ex. juv. (Wander Ziel). 25-7 Science Park 1 ex. juv. (DT). 8-9 Asd.Bos-hockeyvelden 5 ex. juv. (RN). Duinpieper 21-8 Schiphol 1 ex. NO; viermaal roepend (RS). Boompieper 2-8 Houtrakpolder 1 ex. (PT). 18-8 Vijfhoek 1 ex. Z (HB). 31-8, 21-9 Aetsveldsche Polder resp. 3 en 2 ex. Z (EdB). 20-9 Lutkemeerpolder 1 ex. over (JvB). 22-9 Schinkelbos 1 ex. (KJ). 23-9 Westpoort 1 ex. op (CK). 26-9 Frankendael 1 ex. op (HB). Graspieper 2-8 Houtrakpolder 80 ex. (PT). Oeverpieper 24-9 Kinseldam 1 ex. foer. tussen de basaltblokken (HB). 24-9 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FV, WvdW). Gele Kwikstaart 31-8, 13-9 Aetsveldsche Polder resp. 72 en 40 ex. Z (EdB). Blauwborst 6-8 Bovenkerkerpolder 1 m. t.p. in maïs (KJ). 22-8 Vijfhoek 1 ex. zingend; laatste waarneming (GvD). Zwarte Roodstaart 5-7 De Hoge Dijk 1 m. zingend (CK). 9-7 Schiphol 1 ex. ad. en 1 ex. juv. (Jan Zwaaneveld). 26-7 Hemweg en -havens 1 m. (HB). 14-8 Zeeburg 1 juv. (Tinok van Hattum). 17-8 IJburg 1 v., 29-8 t/m 19-9 1 m. zingend, 26-9 3 ex. (RB). 9-9 Bovenkerk-Zuid nieuwbouw 3 ex. foer. (Martin Loerakker). 26-9 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, MV, WvdW). Gekraagde Roodstaart 17-9, 27-9 Westgaarde 1 v. (JvB). 19-9 Vijfhoek 1 ex. invallend, 26-9, 27-9 1 ex. t.p. (velen). 22-9 Diemerpark 1 m. (CK). 27-9 Buitenveldert 1 ex. (André van Loon). Paapje 24-8 t/m 11-9 Diemerpark max. 7 ex. juv. (LvdV, HB, RB). 31-8, 5-9 Aetsveldsche Polder resp. 8 en 2 ex. (EdB). 1-9 Bovenkerkerpolder 2 ex. (JvdW). 1-9, 14-9 Vijfhoek 1 ex. (velen). 3-9 t/m 27-9 Lutkemeerpolder max. 13 ex. (RR, JvB). 3-9 t/m 28-9 Schinkelbos max. 6 ex. (KJ, JvdW, RN, JvdB). 9-9 Middelpolder 1 ex. (JH). 10-9, 18-9 Westpoort resp. 11 en 1 ex. (CK). 11-9 Middelpolder 2 ex. juv. (JH). 11-9, 24-9 Schiphol resp. 3 en 1 ex. (Piet van Vliet, RR). 18-9 Ilperveld 2 ex. (NF). 20-9 Liergouw 2 ex. (MS).


De Gierzwaluw

FOTO: RONALD VAN DIJK

FOTO: HENK BAKKENES FOTO: RUUD VLEK

Geelpootmeeuw 4-7 t/m 30-8 Erasmusgracht min. 3 ex.; 1kj, 3kj en ad. gezien (RA). 11-8 Albardagracht 1 ex. 2kj (RA). 13-8 t/m 21-9 Osdorppark steeds 1 ex. tegelijkertijd; zowel 1kj als ad. gezien (RA). 15-8 Schiphol 1 ex. ad. O (RS). 21-8 Kinseldam 1 ex. 3kj en 1 ex. ad. (Ferry van der Lans). 24-8 Plesmanlaan 1 ex. ad. (RA). 28-8 Valentijnkade 1 ex. ad. zomerkleed over (NA). 24-9 Zeeburg 1 ex. 2kj (RA). Reuzenstern, Kinseldam, 6 augustus 2008 Pontische Meeuw 1-9 Erasmusgracht 1 ex. 1kj (RA). 10-9 Transvaalkade 1 ex. 1kj (RA). 20-9 Piet-Heintunnel 1 ex. ad. (RA). 24-9, 25-9 Mauritskade 1 ex. 1kj (RA). 25-9 Valentijkade 1 ex. ad. (HB). Lachstern 22-8 Schiphol 1 ex. ZW, op circa 120 meter hoogte strak doorvliegend; “vlucht meeuwachtig, weinig contrast op bovenvleugel, donkere achterrand handpennen, sterk contrast tussen de donkere omranding handpennen en de rest van de ondervleugel, dikke zwarte snavel (kort), zwarte kopkap aan de voorkant van kop lichter/wittig” (RS). Reuzenstern 14-7 t/m 27-8 Kinseldam max. 7 ex. (velen). 16-7 t/m 21-8 Polder IJdoorn max. 2 ex. (velen). 18-8 t/m 3-9 Vijfhoek max. 2 ex. over, soms t.p. (velen). 25-8, 27-8 Diemerpark resp. 2 en 1 ex. (HB, FvG). 9-9 Martin Luther Kingpark 1 ex. NO (MC). 24-9 Zuiderwoude 1 ex. 1kj (WvdW). Noordse Stern 23-7 Kinseldam 1 ex. (ANH). Zwarte Stern 18-8 Vijfhoek-Haven Ballast tussen 10.45 en 11.30 uur 600 ex. ZO in groepen, 21-8 422 ex. ZO laag over het water, grootste groep 140 ex. (HB). Zomertortel 4-7 Liergouw 1 ex. (PT). 14-7 Polder de Rondehoep 2 ex. ZW (WvdW). 17-9 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FV, WvdW).

31

Roodborsttapuit 7-7, 28-7 Schiphol resp. 4 en 3 ex. (KJ). 3-8 t/m 23-9 Westpoort 1 ex. (WP, CK). 13-9 Aetsveldsche Polder 1 v. (EdB). 28-9 Schinkelbos 1 ex. (JvdB). Tapuit 8-8 t/m 16-9 Schinkelbos max. 4 ex. (RN, CK, KJ, PB). 12-8 t/m 27-9 Lutkemeerpolder max. 3 ex. (RR, JvB, PT). 15-8 t/m 29-9 Schiphol max. 5 ex. (RS, RR, CK). 19-8 PEN-bos 1 ex. (AJ). 22-8 Rijperweg 1 v. (MS). 23-8, 31-8 Vijfhoek 1 ex. over (GvD, FvG, FV). 23-8, 14-9 Dijkeinde 1 v. (MS). 26-8 IJburg 1 ex. (EdB). 26-8 IJdoorn 1 ex. (RB). 26-8 t/m 23-9 Westpoort max. 4 ex.. (CK). 30-8 Uitdam 4 ex. (MS). 30-8 t/m 5-9 Aetsveldsche Polder max. 3 ex. (EdB). 30-8 t/m 11-9 Bovenkerkerpolder max. 5 ex. (PT, JvdW, MdV, KJ). 9-9, 11-9 Middelpolder resp. 2 en 6 ex. (JH). 25-9 Kinselmeer 1 ex. (HBe). 25-9, 28-9 Blijkmeerpolder 1 ex. (HBe, MS). Koperwiek 27-9 Lutkemeerpolder 1 ex. (JvB). 27-9 VTC Amstelglorie 21 ex. (MC). 28-9 Diemerpark 1 ex. op (HB). Grote Lijster 10-9 t/m 29-9 Vijfhoek max. 3 ex. over (velen). 22-9 Asd.Bos 3 ex. foer. (RA). Sprinkhaanzanger 4-9 Vijfhoek 1 ex.; laatste waarneming (WvdS). Rietzanger 23-8 Lutkemeerpolder 1 ex.; laatste waarneming (JvB). Bosrietzanger 2-9 Zeeburgereiland 1 ex. zingend; laatste waarneming (Steven Wytema). Grote Karekiet 1-7 t/m 14-7 Dijk naar Marken 1 ex. zingend (velen). Spotvogel 7-9 Vijfhoek 1 ex. zingend; laatste waarneming (AJ). Braamsluiper 16-9 Schinkelbos 1 ex. foer.; laatste waarneming (KJ). Grasmus 11-9 Diemerpark 1 ex.; laatste waarneming (RB). Tuinfluiter 20-9 Westgaarde 1 ex.; laatste waarneming (JvB). Vuurgoudhaan 31-8 t/m 17-9 Westgaarde max. 2 ex. (JvB). 14-9 Vijfhoek 1 v. t.p. (CK), 26-9 1 ex. over (GvD, MV, WvdW). 18-9, 28-9 Asd.Bos resp. 2 en 1 ex. (CK, EdV, PB). 24-9 Flevopark 2 ex. foer. (HB). 27-9 Watergraafsmeer-sportvelden 1 ex. (FV). 29-9 Diemerpark 6 ex. roepend (HB).

32


FOTO: RONALD VAN DIJK

FOTO: MARIANNE SLOT

Tapuit, Dijkeinde, 14 september 2008

Grauwe Vliegenvanger 4-7, 9-7 Lutkemeerpolder 1 ex. nestindicerend gedrag (JvB). 5-7 t/m 6-9 Vijfhoek max. 4 ex., min. 2 jong (HB, NZ). 13-7 t/m 25-8 Westgaarde 1 ad. met 1 juv. (JvB). 2-8 Ilpendam 1 ex. (MH). 31-8 Rozenburg 2 ad. met 1 jong (CK). 28-9 Rudi Bloemgartensingel 1 ex. (RR). Bonte Vliegenvanger 2-8 t/m 17-9 Westgaarde 1 v. (JvB, PT). Baardman 1-7 t/m 24-9 De Kluut max. 3 ex. (RR, SvdF, ANH, JvB, PT). 2-7 Barnegat 4 ex. (FV). 2-7, 28-7 De Peereboom 1 ex. (FV, WvdW). 3-7 t/m 28-9 Diemerpark max. 12 ex. waarvan 2 juv. (RB, NZ, HB). 13-7 t/m 23-9 Schinkelbos max. 3 ex. waarvan 1 juv. (PB, RN, KJ, JvdW, CK). 27-7 t/m 27-9 Lutkemeerpolder max. 6 ex. (JvB, RR). 4-8 t/m 26-9 Vijfhoek max. 9 ex. waarvan 2 juv. (HB, PJ, EdB, GvD). 7-8 Kinselmeer max. 7 ex. waarvan 1 juv. (RR, HB). Matkop 27-7 t/m 28-9 Diemerpark max. 2 ex. (HB, AJ, LvdV, HB). 27-8 t/m 29-9 Vijfhoek max. 5 ex. (velen). 17-9 Nieuwe Meer 1 ex. (JvB). 29-9 Asd.Bos 1 ex. roepend (KJ). Zwarte Mees 14-9 Muiden 8 ex. (Leo Apon). 14-9 Vijfhoek 40 ex. over (AJ, RA, RB), 27-9 32 ex. over (GvD, WvdW, FvG, CK). Boomklever Meldingen uit: Asd.Bos, Beatrixpark, De Diem, Flevopark, Frankendael, Jac. P.Thijssepark, Nieuwe Oosterbegraafplaats, Sportpark Drieburg, Vondelpark, Vijfhoek en Westgaarde. Buidelmees 30-8 Vijfhoek 1 ex. “enkele minuten roepend in een foeragerende groep mezen; helaas niet kunnen zien” (MvL). 29-9 Diemerpark 1 ex. roepend (HB). Noordse Kauw 30-9 Diemen, langs A10 1 ex. foer. (MdV). Roek 1-7, 4-7 Bovenkerkerpolder 10 ex. (KJ). 3-7 De Horn 6 ex. (Daan van der Elsken). 16-7 t/m 20-9 Gaasperzoom max. 15 ex. (Will Schep). 10-8 AMC 8 ex. (Jan Zorgdrager). 9-9 Polder Nellestein 20 ex. foer. (PB). 23-9 Knooppunt Holendrecht 4 ex. (Marcel Hoogendoorn). Huismus 19-9 Vijfhoek 1 ex. hoog over (GvD, WvdW). Ringmus 9-7 t/m 27-9 Lutkemeerpolder max. 50 ex. (JvB, RR, PT). 18-7 Camping Uitdam 10 ex. met jongen (NZ). Keep 25-9 Diemerpark 1 ex. roepend (HB).

Boerenzwaluwen, Schiphol-Rijk, 6 juli 2008


De Gierzwaluw

33

Afkortingen AJ

Auke Jansen

JvdB

Jan van der Ben

NZ

Nirk Zijlmans

ANH

Age Niels Holstein

JvdW

John van der Woude

PB

Peter-Paul Boermans

CK

Christian Kooij

KJ

Kees Jonker

PJ

Pim Julsing

DT

David Tempelman

LvdV

Lammert van der Veen

PT

Paul Tak

EdB

Ellen de Bruin

MC

Martin Camphuijsen

RA

Ruud Altenburg

EdV

Erik de Vries

MdV

Martijn de Vries

RB

Rob Baars

FV

Frank Visbeen

MH

Maarten Hotting

RivD

Ricardo van Dijk

FvG

Frank van Groen

MM

Martin Melchers

RN

Rinus Nieuwstad

GvD

Guus van Duin

MS

Marianne Slot

RR

Rutger Rotscheid

HB

Henk Bakkenes

MV

Martijn Voorvelt

RS

Ralph Smits

HBe

Henk Berkhof

MvL

Merijn van Leeuwen

SvdF

Sander van der Flier

JD

Jurek Dyczkowski

MW

Mathieu Woldhuis

WP

William Price

JH

Joop Hotting

MZ

Maarten Zorgdrager

WvdS

Wim van der Schot

JR

Jeroen Riemens

NA

Niels Aagaard

WvdW

Willem van der Waal

JvB

Jan van Blanken

NF

Nico Feller

Nagekomen berichten Zwartkopmeeuw 21-6 Kinseldam 4 geringde ex. resp. afkomstig uit Scheelhoek-eilanden, Zuid-Holland (geringd als pullus 17-06-1999); Zandvlietsluis, Antwerpen (pullus 22-06-2002); Berendrecht, Antwerpen (>3kj 18-03-2006); Noordelijk Insteekdok, Oost-Vlaanderen (3kj 13-052007) (med. Ronald van Dijk). Kerkuil 28-4 1 dood ex. Visseringweg, Diemen-Zuid; geringd (med. MM). Ransuil 2-3 1 dood ex. J.K. van Aalststraat, Oostelijk Havengebied bij Piet Heintunnel; ongeringd (med. MM).

34


Uit de tijdschriften John van der Woude

Dutch Birding (Dutch Birding Association) jg. 30, 2008 nr. 4+5 Roodpootvalken Fochteloërveen mei 2008 Een grote serie foto’s van deze groep van 35 Roodpootvalken wordt beschouwd als ‘leerschool voor kleedvariatie’. Dertig jaar Dutch Birding, deel 4: 1994-1998 Informatie en communicatie verbreedden zich nu snel en daardoor was dit één van de productiefste perioden wat betreft de veldwaarnemingen. Er werden 16 soorten toegevoegd aan de Nederlandse lijst. De Aalsmeerder Klaas Eigenhuis stond aan het eind van deze periode met 427 soorten bovenaan de Nederlandse lijst. Witkopstaartmezen in Nederland De noordelijke/oostelijke ondersoort caudatus van de Staartmees wordt regelmatig gemeld in Nederland, maar waarschijnlijk betreft dit meestal toch waarnemingen van 'witkoppige' exemplaren van onze eigen ondersoort. Alleen vogels met een zuiver witte en geheel ongevlekte kop komen in aanmerking als Witkopstaartmees. Deze ondersoort is hier waarschijnlijk veel zeldzamer dan we dachten, en waarnemers wordt verzocht hun (oude) waarnemingen zo goed mogelijk te documenteren. De Witkopstaartmees wordt waarschijnlijk een 'beoordeelsoort' voor de Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna. Dertig jaar Dutch Birding, deel 5: 1999-2003 Informatie en communicatie namen een nog hogere vlucht, waaraan nu ook digitale fotografie en het digiscopen bijdroegen. Vooral 2000 was een goed jaar, en de grootste zeldzaamheden zaten overwegend in Noord-Holland en Flevoland: Sneeuwuil nabij Almere, Alpenheggemus in Den Helder, een Monniksgier langs de hele kust (waaronder IJmuiden), Arendbuizerd bij de Praamweg in Flevoland, Izabeltapuit bij het Kennemermeer en Daurische Klauwier bij Castricum. In 2003 werd de Grote Tafeleend van Castricum voor het eerst gezien - weliswaar zijn onlangs resten van een vermoedelijke 'wingtag' gezien maar die kan afkomstig zijn van onderzoek aan een wilde vogel (wordt nog uitgezocht). Klaas Eigenhuis eindigde weer bovenaan met 437 soorten. SOVON Nieuws (SOVON Vogelonderzoek Nederland) jg. 21, 2008 nr. 3 Tweede jaar stadsvogeltellingen MUS Op grond van de MUS-telgebieden die zowel in 2007 als 2008 zijn geteld, kan een vooruitgang van 5% of meer worden geconstateerd van Houtduif, Stadsduif, Kauw, Tjiftjaf, Winterkoning, Groenling en Wilde Eend. Soorten die met 5% of meer achteruitgingen zijn Spreeuw, Huismus en Roodborst. Regionale verschillen in ganzentrends De sterke toename van ganzen sinds de vroege jaren '90 vertoont grote regionale verschillen. Kolgans bijvoorbeeld is in West-Nederland veel minder toegenomen dan in Noord-Nederland.

FOTO: ROB BAARS

Europese Kanarie 21-9 Osdorper Binnenpolder 1 ex. NW; “de vogel vloog vrij hoog dus weinig aan te zien. Wel het hoge rinkelende trillertje gehoord” (RR). Sijs 11-7 Botshol 1 ex. Z (Erwin Reinstra), 21-9 2 ex. t.p. (EdB, RivD). 27-9 Aetsveldsche Polder 5 ex. Z (EdB, RivD). Kruisbek 6-9 Vijfhoek 1 ex. over (WvdW). Goudvink 2-7 t/m 28-9 Vijfhoek 1 m. roepend (HB, AJ, DT). Appelvink 28-8 Vijfhoek-Haven Ballast 1 ex. over (HB). Ortolaan 20-8 Bloemendalergouw 1 ex. Z roepend (WvdS).

Van de Tafeleend wordt een afname verwacht


De Gierzwaluw

35

Vogelnieuws (Vogelbescherming Nederland) 2008 nr. 4+5 Groeiende recreatiedruk op wetlands vergt zonering Versnippering van een wetland met voetpaden, ruiterpaden etc. kan worden tegengegaan door die recreatieactiviteiten ruimtelijk te bundelen in één zone en zo de rest van het gebied te sparen. Het verschil tussen geen wandelaar en één wandelaar is overigens qua effect op de vogels groter dan het verschil tussen één wandelaar en twintig wandelaars. Van het Porseleinhoen weten we zo goed als niks Vergeleken met onze kennis van andere Nederlandse broedvogels weten we heel weinig van het Porseleinhoen, bijvoorbeeld over verspreiding en aantallen. Mogelijk zijn de aantallen veel hoger dan we weten: de territoria zijn heel klein en de broedende vogels stoppen na april al snel met roepen. Zwarte Stern heeft goede toekomst? Alle modelscenario's wijzen op een te verwachten groei van de Nederlandse populatie. Toch vreest men (in nummer 5 van dit tijdschrift) voor het platwalsen van Zwarte Sternnesten door de Grauwe Gans, hetgeen uw correspondent uit eigen waarneming in de Botshol kan bevestigen. Eksters en het broedsucces van zangvogels Een stevig experiment in Parijs toonde aan dat het aantal Eksters in een wijk níet van invloed is op het broedsucces van de lokaal broedende zangvogels. Vijf jaar rust voor Grutto in Frankrijk Het stilleggen van de jacht op de Grutto in Frankrijk heeft voor de kansen van de Grutto in Nederland vooral een symbolische waarde, aangezien de slechte kuikenoverleving in onze graslanden een veel groter probleem is. Opkomst en neergang van de Tafeleend Na een aanvankelijke forse toename is er een stabilisatie in de laatste 20 jaar (in tegenstelling tot de nog steeds toenemende Kuifeend) en een afname wordt verwacht wegens de grote verstoringsgevoeligheid van Tafeleend. Toekomstagenda Markermeer/IJmeer Omdat IJsselmeer, Markermeer en IJmeer samen het grootste merencomplex van West-Europa vormen is er veel Europese zorg over de toenemende druk op deze gebieden door stadsuitbreiding, recreatie etc. Het idee is nu om voor Markermeer/IJmeer eerst een buffer aan natuur te creëren en daarna de aanleg van bebouwing in te passen. De Kreupel nu een toplocatie voor sterns Het nieuwe kunstmatige eilandje in het IJsselmeer bij Medemblik is een groot succes voor broedende en slapende sterns. Het artikel laat een interessante luchtfoto zien van dit niet-toegankelijke gebied: het is een serie eilandjes die in 2002-2004 door Rijkswaterstaat is aangelegd.

Predatie van Halsbandparkiet Geleidelijk komen er nu in Nederland wat meer bewijzen van predatie op Halsbandparkiet, met name door Sperwer. Maar ook is er een Bosuilbraakbal gevonden met de schedel van Halsbandparkiet. Kan predatie de opmars van de parkiet stuiten? Trends terrestrische wintervogels en verschil tussen Hoog- en Laag-Nederland Al sinds 1980 voeren SOVON-vrijwilligers Punt-Transect-Tellingen uit bij landvogels in de winter. Veel soorten die vroeger typisch waren voor Hoog-Nederland blijken in de afgelopen decennia steeds algemener te zijn geworden in Laag-Nederland (= West- en Noord-Nederland). Dit komt door de ‘verbossing’ van Laag-Nederland met laanbeplanting, parken, tuinen en dergelijke. Van Nature (Natuurmonumenten) jg. 18, 2008 nr. 7/8 Strandgaperbeek in Flevoland Staatsbosbeheer heeft in haar gebied ten noordoosten van de Kievitslanden een meanderende beek aangelegd van 7 km lengte. De Korhaan (VWG Het Gooi en omstreken) jg. 42, 2008 nr. 3+4 Broedwanden maken voor IJsvogels Deze instructie-dvd van 25 minuten kan besteld worden door zes euro over te maken op giro 2529179 van VWG Het Gooi en Omstreken te Hilversum. De dvd behandelt vier verschillende methoden om nestgelegenheid te creëren. Vogelterp in de Meent bij het Naardermeer Als aandenken aan Yves Vogel is een observatieterp aangelegd in de Hilversumse Meent, met een goed uitzicht op de wetlands en de graslanden. Natuurontwikkeling in het Eemmeer Het nieuwe natuurgebied ten oosten van de Stichtse Brug krijgt een omvang van 25 ha en bestaat uit eilanden, slikplaten en rietmoerassen. Het project wordt eind 2008 opgeleverd. De Winterkoning (voorheen VWG Castricum; nu VWG Midden-Kennemerland) jg. 43, 2008 nr. 2+4 Vinkenbaan Castricum Op dit beroemde ringstation in de duinen van Castricum werden in 2007 onder andere de volgende zeldzaamheden gevangen: in augustus/september Roodmus, diverse Waterrietzangers en vier Sperwergrasmussen; in oktober Bladkoningen, Beflijsters, Struikrietzanger, Dwerggors en Bruine Boszanger; in november Maskergors en Siberische Tjiftjaf. Er komt een boek over deze vinkenbaan, over de periode 1960-2006. In die periode werden 350.000 vogels geringd. Het boek kost 15 euro. Stuur voor bestelling een e-mail naar Henk Levering, [email protected]. Fitis (VWG Zuid-Kennemerland) jg. 44, 2008 nr. 2

Limosa (Ned. Ornithologische Unie en SOVON) jg. 81, 2008 nr. 1+2 Drieteenstrandloper steeds meer een wadvogel? De aantallen op de Noordzeestranden nemen nog niet echt af, maar op de Wadden nemen ze wel sterk toe. Relatief lijken de stranden dus minder geschikt te worden. Grote Zilverreigers jagen tussen Kolganzen op Veldmuizen Dit is geconstateerd in de westelijke Eempolder in januari 2008. Van de vele zilverreigers bevond zich 50% tussen de ganzen, terwijl de ganzen slechts 2% van het landoppervlak bezetten.

36


Temmincks Strandloper op het Landje van Gruijters Er waren tussen 3 en 24 mei 2008 opvallende aantallen Temmincks Strandloper in dit fraaie wetland bij Spaarndam, met als record 24 exemplaren op 8 mei. Landelijk gezien is dit een erg hoog aantal. Big Day 10 mei 2008 De uitgebreide verhalen van twee teams zijn uiteraard ook nuttig voor Amsterdamse vogelaars gezien de nabijheid van diverse vogelplekken. Het winnende team had 128 soorten, evenveel als het winnende team in Amsterdam in 2007.


De Gierzwaluw

37

De Kieft (Vogelbeschermingswacht Zaanstreek) jg. 32, 2008 nr. 3 Lepelaar broedt in boom Een nest met twee bedelende jongen, het eerste nest van de Zaanstreek, werd deze zomer hoog in een boom aangetroffen nabij drie reigernesten in de Assendelfter Veenpolder. Broeden in bomen komt bij Lepelaar zelden voor. De Strandloper (Vereniging voor Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk) jg. 40, 2008 nr.3 Vroedmeesterpad of Dwergooruil... Leuk verhaal over de ontdekking van de Dwergooruil eind mei 2008 op het terrein van de Willem v.d. Bergh stichting in Noordwijk. In overleg met directie en politie konden honderden vogelaars genieten van deze vogel, althans van het geluid, dat op de roep van de Vroedmeesterpad lijkt. Het personeel van de stichting was in elk geval blij te horen dat het een uil betrof, want ze konden het 'irritante geluid' alsmaar niet thuisbrengen. De Kleine Alk (VWG Alkmaar en omstreken) jg. 26, 2008 nr. 2+3 Nachtzwaluwen en Houtsnippen in de Schoorlse duinen In 2007 broedden er zes paren Nachtzwaluw: drie in het Groot Ganzenveld/Frederiksveld/Mariavlak, twee in het Grensvlak en één in het Waterbosvlak/Klein Ganzenveld. Op het Groot Ganzenveld kan men nog steeds enkele Houtsnippen zien baltsen. De aantallen zijn in de laatste decennia geleidelijk afgenomen. De Kruisbek (Vogelwacht Utrecht) jg. 51, 2008 nr. 3+4 Zwarte en Rode Wouwen in de provincie Utrecht Over de periode 1989-2007 vertoonde de voorjaarstrek van Rode Wouw een duidelijke piek in de derde decade (tiendaagse periode) van april en kleinere pieken in de derde decaden van maart en van mei; in het najaar was er een uitgesproken piek in de tweede decade van oktober. Zwarte Wouw piekte rond de eerste decade van mei en in de derde decade van september. Zeldzame en schaarse broedvogels in 2007 Kleinst Waterhoen had opnieuw een territorium in polder Achteraf bij Tienhoven, en er waren maar liefst 13 territoria Nachtzwaluw op de Leusderheide. Op de Loosdrechtse Plassen zijn niet minder dan 28 zingende Grote Karekieten geteld, en dat terwijl we het in de regio Amsterdam vrijwel zonder deze meest uitgesproken rietvogel moeten doen. Ficedula (VWG Twente) jg. 37, 2008 nr. 3 Oeverzwaluwen verdubbelen kolonie in één dag Goed nieuws voor wie ziet hoe benauwd Oeverzwaluwen het ook rond Amsterdam soms moeten hebben als ze ergens proberen te nestelen: een kolonie van 100 nesten bij Enschede ging verloren door instorting van de zandwand, en vervolgens groeide de kolonie van Losser, 18 km verderop, aan van 71 tot 148 nesten. Dat laatste gebeurde binnen één etmaal, op 29/30 mei 2008. Wel kregen de zwaluwen op 31 mei nog bezoek van nota bene twee Roodpootvalken. De Groenbewuste Amsterdammer (IVN Amsterdam) jg. 28, 2008 herfstnummer Een kantoortoren voor vogels Op AVN is er al wat over te doen geweest: het plan voor een toren voor Gierzwaluwen tussen de kantoren op de Zuidas, waarvan de realisatie verwacht wordt in 2009 of 2010 (zie p. 9). De discussie op AVN ging onder andere over de vraag of de Gierzwaluwen hiervoor de stad zullen verlaten, en wat er gaat gebeuren als het project is afgelopen.

Ledenmutaties Nieuwe leden

J.W. den Besten, Amsterdam J. Dyczkowski, Amsterdam A. Fokkema, Ouderkerk a/d Amstel J.A. Lammertink, Amsterdam I. Lottmann, Amsterdam H.C. Nibbering, Amsterdam M. Zickhardt, Amsterdam Verhuisd

J. Garvelink, Amsterdam H. de Haes, Broek in Waterland P. Scholten, Almere Bedankt

M. Besselink, Amsterdam I. Boot & D. vd. Velde, Gent (B) H. Goddijn, Den Haag E. Hartkamp, Amsterdam

Colofon Redactie: Ellen de Bruin, Vecht en Gein 3, 1393 PX Nigtevecht, 0294-257650, [email protected] Opmaak: Robert Heemskerk, Karperweg 11-2, 1075 LA, 020-6626163, [email protected] Voorzitter: Frank van Groen, Nic. de Roeverstraat 20, 1093 KK, 020-7762160, [email protected] Secretaris: Hanna Hirsch, Uiterwaardenstraat 308, 1079 DB, 020-6462240, [email protected] Penningmeester: Steven Wytema, Keizersgracht 794, 1017 EC, 020-6232222, [email protected] Algemene bestuursleden: Jan van der Ben, Valeriusstraat 238/1, 1075 GL, 020-6622304, janvdben@planet.

nl; Wendy Bach Kolling, Ir. Jacoba Mulderplein 136, 1018 MZ, 020-6260226, [email protected]; Sanne Hirschler, Zuiderzeeweg 34G, 1095 KJ, 06-20378931, [email protected] Commissie Bescherming: Edial Dekker, 020-6933140, [email protected] Coördinator broedvogelatlas N-H: Jan van der Ben, 020-6622304, [email protected] Waarnemingensecretaris: Auke Jansen, 020-6933181, [email protected]‎ Standwerk: Manuel Segond von Banchet, Binnenkadijk 353, 1018 AX, 020-6249851, [email protected] Excursies: Sanne Hirschler, 06-20378931, [email protected] Lezingen: vacature Website: www.vogelwerkgroepamsterdam.nl AVN: groups.yahoo.com/group/Amsterdams_VogelNet Lidmaatschap leden: e17,50 Stadpas: e15,- Huisgenootleden: e4,50, Betaling via Postbank 5060400, t.n.v. Vogelwerkgroep Amsterdam te Amsterdam Overname van artikelen: gaarne in overleg met de redactie

Deadlines van De Gierzwaluw: 20 januari, 20 april, 20 juli, 20 oktober. 38


De Gierzwaluw. Huiszwaluwentelling Broedvogels Lange Bretten Voorjaarsfenologie 2008 NR 3

Recommend Documents