13 januari 2006 - 57e jaargang no. 2
Op initiatief van het management van de Mobile Plant heeft één van de trucks die alumina vanaf Calcination naar Port Operations vervoeren, een Autonomous Maintenance – beurt ondergaan, terwijl hij er voor reparatie was. De truck waarvan de hood vroeger zwart was, is in zijn geheel wit gespoten. Drie werknemers van de Mobile Plant hebben enkele dagen hun schouders onder de job gezet. De truck werd geschuurd, schoongewassen en ontdaan van oude equipment - nummers, voordat de delen die geen verfbeurt behoefden, zoals de ruiten, werden afgeplakt. Daarna werd de horse, zoals de truck ook wel genoemd wordt, van een grondlaag voorzien en gespoten. ‘Ont-tapen’ en uitrusten met nieuwe equipment nummers waren de laatste stappen voordat de (M 398) horse ‘ready for operation’ werd verklaard. Het ligt in de bedoeling de andere trucks met een zwarte hood ook opnieuw te spuiten. De blauwe Freightliners behouden hun kleur. De afdeling Calcination beschikt over zes Freightliners waarin ons eindproduct naar de haven wordt getransporteerd. Telkens als de horses met hun trailers naar het dock rijden, wordt 31.3 ton aluinaarde vervoerd. Dit kwartaal zullen de Freightliners naar schatting gemiddeld 190 ritten per etmaal (drie shiftdiensten) moeten rijden. De productietarget is namelijk 6.080 metrieke ton alumina per dag (6.080 mtpd).
De Freightliner na zijn AM - beurt in de Mobile Plant.
Eén van de drie blauwe alumina trucks op weg naar Port Operations. Hij vervoert 31.3 ton in de trailer tijdens één van de gemiddeld 190 ritten die de zes Freightliners samen per shift moeten maken. In dit kwartaal is de productietarget voor aluinaarde 6.080 mtpd.
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
1
Meredith K. Mac Arthur is per 1 januari 2006 gepromoveerd tot ABS Manager. Ze rapporteert aan Refinery Manager Peter de Wit. In haar nieuwe functie zal Meredith leadership en strategic direction moeten geven aan het doorvoeren en inbouwen van ABS – concepten in alle productie- en functionele groepen. Ze zal een sleutelrol vervullen bij het bereiken van de doelstellingen in actieplannen voor 2006 van de A3 van AWA Atlantic. Door concepten van het Alcoa Business System ten uitvoer te leggen, zal de nieuwe manager helpen de refinery – processen te stabiliseren. Aan Meredith rapporteren Harrypersad Parran, Arlan Sodirijo en Martin Warsodikromo. We wensen Meredith veel succes in haar nieuwe functie.
In een poging de performance van de continue shiftdiensten te verbeteren heeft de Refining – divisie een organisatorische verandering doorgevoerd die de functie van Plant Shift Coordinator opnieuw introduceert. Deze stap schraagt de structuur van het ABS. Vijf werknemers zijn in het kader hiervan gepromo-
veerd tot Plant Shift Coordinator. Het gaat om Andro Loods, Jan van Dijk, Lloyd Wittenberg, Rodimin Soerat en Ruben Tobi. Ze rapporteren aan Plant Production Coordinator Harold Khedoe. Ook aan de nieuwe Plant Shift Coordinators wensen we veel succes.
Van rechts naar links: Andro Loods, Jan van Dijk, Rodimin Soerat, Lloyd Wittenberg, Ruben Tobi en Harold Khedoe.
2
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
Aan het begin van 2006 heeft Alcoa een ‘cijferlijst’ Alcoa één van de meest bewonderde bedrijven en gekregen van één van de meest vooraanstaande toonaangevend op een groot aantal vlakken, vergezakelijke tijdschriften ter wereld, Fortune Magazine. leken met 357 grote bedrijven binnen alle sectoren. Alcoa is uitgeroepen tot ‘Best of the Best’ in de ,,We stonden in de top tien voor zeven van de negen categorie Blue Ribbon – bedrijven. Alcoa gemeten dimensies. En binnen de metaalChairman and Chief Executive Officer industrie worden wij beschouwd als een Alain Belda maakte hiervan melding in bedrijf dat aantoonbaar sterker is dan al zijn nieuwsbrief en greep de gelegenheid de grote concurrenten”, schrijft Alain aan de medewerkers van de onderneming Belda. te feliciteren met het bereiken van deze ,,De manier waarop we ons bedrijf mijlpaal. benaderen, is vrij uniek. We combineren ,,Hoewel het bedrijf wordt erkend, heeft operationele prestaties met veiligheid, u dit alles mogelijk gemaakt – u heeft zorg voor het milieu en inspanningen voor onze waarden nageleefd en elke dag het de gemeenschap. We onderscheiden ons Alcoa Business System gebruikt om resuldoor het ABS - model en het naleven van taten te leveren, zowel voor het bedrijf onze waarden, in combinatie met onze als voor de gemeenschappen waarin we filosofie van voortdurende verbetering, Alain Belda actief zijn.” onze technologie en onze inzet voor Bedrijven komen in aanmerking voor de duurzaamheid. Maar wat ons werkelijk Blue Ribbon van uniek maakt, zijn de Fortune als ze in een mensen die voor Alcoa kalenderjaar minstens werken. vier keer voorkomen Alle bedrijven, of ze op de jaarlijkse nu groot of klein zijn, lijsten voor bedrijfsbestaan uit een groep prestaties van het mensen die proberen tijdschrift. Alcoa won het juiste te doen. de titel Best of Best Alcoa onderscheidt door volgens de zich van de rest enquêtes binnen de omdat onze medewersector hoog te scoren kers niet alleen de op de lijsten van de juiste keuzen maken, meest bewonderde maar hun werk ook bedrijven, ‘Most buitengewoon goed Admired’ en ‘Global doen. Dit is niet Most Admired’. alleen de overtuiging Bovendien stond Alcoa van mijzelf en de op nummer 79 op de Executive Council, Fortune 500 lijst en maar ook van veel op nummer 223 in de mensen buiten het Fortune Global 500 lijst. bedrijf. Bij deze feliciteren we Twee van de Fortune – de medewerkers van categorieën waar Alcoa Alcoa met het bereidit jaar in valt, hangen ken van deze mijlpaal. samen met ons vermoDankzij uw individuele gen tot topline-groei. De en gezamenlijke andere twee (Most inspanningen onderAdmired) zijn een teken scheiden we ons van van waardering van de manier waarop we opereren andere bedrijven en kunnen we onze doelen bereien ons wereldwijd gedragen. Volgens Fortune is ken. Dank u”, aldus de Alcoa CEO. Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
3
Alcohol- en drugsgebruik is een sociale issue met verstrekkende effecten op en gevolgen voor de gebruiker, maar ook vrienden, familie en in het algemeen de (werk)gemeenschap. Het gebruik, voornamelijk van drugs, kan in verband gebracht worden met de toename van criminaliteit, ongelukken en verspreiding van ziekten. De bezorgdheid over de gevolgen van drugsgebruik voor een individu en de gemeenschap heeft geleid tot wijdverspreide urineanalyse op het voorkomen van drugs in het lichaam van mensen. Over het algemeen worden er wereldwijd drugstesten uitgevoerd door onder meer militaire diensten, transportbedrijven en particuliere ondernemingen. Mensen die positief getest worden, kunnen niet aan emplooi komen, worden geschorst en zelfs ontslagen met alle gevolgen van dien voor zichzelf en zijn/haar gezin. Alcohol- en drugsgebruik houden direct verband met ongelukken op de weg en werkvloer. Ook Alcoa en haar dochterondernemingen, dus ook Suralco, hebben zich geschaard achter de maatschappijen met een beleid voor een alcohol- en drugsvrije werkplaats. Het is niet een policy om mensen onaangenaam te zijn, maar om iedereen te helpen om veilig naar het werk te komen en veilig naar huis terug te keren. Wat zijn drugs? Wanneer is een bepaald middel een drug? Hierop zouden we verschillende antwoorden kunnen geven. Soms kunnen we uitgaan van de werking van het middel, soms kunnen we kijken naar wat er in de wet staat over het middel. Uitgaande van de werking is een middel een drug wanneer het de hersenen prikkelt en er effecten optreden. De effecten kunnen stimulerend, verdovend of bewustzijns-
4
veranderend zijn. Stimulerend: Bij deze middelen krijgt de gebruiker een gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. Voorbeelden hiervan zijn cocaïne en amfetamine (‘speed’). Verdovend: Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Door de kalmerende en ontspannende werking worden de scherpe kanten van het leven afgeslepen. Onder deze middelen vallen heroïne en andere opiaten, maar ook alcohol. Bewustzijnsveranderend: De gebruiker van deze middelen, waaronder LSD, hasj en weed, gaan de wereld anders zien en beleven. Sommige middelen hebben echter een ‘gemengd’ effect. XTC is bijvoorbeeld oppeppend, maar verandert ook de waarneming. Hasj en weed kunnen afhankelijk van de dosis en de situatie, behalve bewustzijnsveranderend ook versuffend werken. Wie gebruiken drugs en waarom? Er bestaat geen enkele drug die mensen tegen hun wil in zijn macht krijgt. Drugsgebruik is in eerste instantie altijd een keuze van de gebruiker zelf. Vaak weet men niet waarvoor men kiest, omdat hij/zij de eigenschappen en risico’s van de drug onvoldoende kent. Of iemand doorgaat met gebruiken of ermee stopt, hangt van die persoon zelf en van zijn omgeving af. De verschillende typen van drugs worden doorgaans in verschillende omstandigheden gebruikt. Sommige gebruikers beperken zich tot één soort, anderen nemen verschillende soorten drugs, afhankelijk van de situatie of stemming waarin die persoon verkeert.
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
•
•
•
Stimulerende drugs worden gebruikt door feestgangers en mensen die een nacht willen door werken. Drugs met een dempend, verdovend effect worden veelal gebruikt door mensen met slaapproblemen en angststoornissen, maar ook mensen met persoonlijke problemen. Bewustzijnsveranderende drugs trekken de belangstelling van zowel nieuwsgierige jongeren als ouderen die op zoek zijn naar nieuwe geestelijke ervaringen.
Wanneer gebruik tot misbruik leidt, speelt de oorspronkelijke overweging om te gebruiken vaak niet meer zo een grote rol. Het kan zijn dat het een manier wordt om de werkelijkheid te ‘ontvluchten’. Als de gebruiker nog een stap doet, wordt er gesproken van een keuze: “de gebruiker is afhankelijk van de drugs geworden”. Dan spreken we vaak van verslaving. Wat is verslaving? Er wordt onderscheid gemaakt tussen lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid of verslaving. Als het lichaam van de gebruiker protesteert tegen het stoppen met het gebruiken van het middel, dan spreken we van lichamelijke afhankelijkheid. Er treden dan ontwen-
ningsverschijnselen op. Een ander lichamelijk verschijnsel is tolerantie. In dat geval heeft de gebruiker meer van het middel nodig om hetzelfde effect te voelen. Bij geestelijke afhankelijkheid heeft de gebruiker het idee dat hij niet goed kan functioneren zonder de drug. Geestelijke afhankelijkheid ligt meer aan de gebruiker dan aan het middel. Drugsgebruik is spelen met vuur Drugsgebruik brengt risico’s met zich mee, zowel op korte als op langere termijn. Risico’s op korte termijn Het effect van een drug is voor en belangrijk deel afhankelijk van de conditie en de stemming van de gebruiker, op het moment van gebruik. De stemming kan versterkt worden en de effecten kunnen anders uitpakken dan men verwacht had. Onvrede kan omslaan in neerslachtigheid, angst kan omslaan in paniek. Lichamelijk zou een drug ook verkeerd kunnen vallen. Dat kan zich uiten in misselijkheid, braken of een raar gevoel. Het gebruik van drugs is extra gevaarlijk voor mensen die geestelijk kwetsbaar zijn, voor mensen met hart- en vaatziekten, mensen met geestelijke gezondheidsproblemen en voor zwangere vrouwen. Drugs beïnvloeden de waarneming en het concentratievermogen van de gebruiker. In het verkeer en op het
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
werk vergroot drugsgebruik de kans op ongelukken. De prestaties op school kunnen ook achteruitgaan bij drugsgebruik. Bij gebruikers die spuiten, is de kans op infectieziekten zoals HIV en Hepatitis zeer groot. Risico’s op langere termijn Bij langdurig gebruik van drugs is er sprake van verslaving (lichamelijke en/of geestelijke afhankelijkheid). Bij verslaving is op langere termijn de kans op lichamelijke en geestelijke schade zeer groot. Er kunnen vervelende klachten optreden; bepaalde organen zoals nieren, lever, maag en darmen zullen dan minder goed functioneren. Suriname, Suralco, uw omgeving, u en uw gezin hebben grote voordelen aan uw drugsvrij leven. U bent dan in staat beter te presteren, minder brokken te maken en beter dienstbaar te zijn in de gemeenschap en in uw gezin. Uit de tabel van 2005 op de vorige pagina kunnen we afleiden dat 1311 drugstesten zijn gedaan, waarvan 25 positief zijn. Van de 171 Suralco employés die getest zijn, is geen enkele positief bevonden op het gebruik van drugs. De 25 positief bevonden personen zitten in het aantal van de 1140 contractarbeiders die zijn getest. Ons doel in dit jaar moet zijn om op het totaal aantal 0 positieven te vinden.
5
Tientallen miljoenen mensen in de hele wereld profiteren van de gemakken van draagbare telefoons. Een mobiele telefoon biedt mensen een ideale mogelijkheid om mondeling te communiceren – met hun baas, een cliënt, hun kinderen, de politie, en dit rijtje kan behoorlijk worden aangevuld. Er worden jaarlijks vele miljarden gesprekken gevoerd via draagbare telefoons en dit aantal neemt schrikbarend toe. Elke gebruiker moet er zich bewust van zijn dat verantwoordelijk moet worden omgesprongen met mobiele telefoons. Als u achter het stuur van een auto zit, moet uw aandacht in de eerste plaats gericht zijn op het rijden. Een mobiele telefoon kan een hulpmiddel van onschatbare waarde zijn, maar het gebruik ervan moet steeds goed worden afgewogen tijdens het besturen van een voertuig. Veilig rijden vereist alertheid en voorzichtigheid, een grote dosis van ‘common sense’: houd je ogen op de weg, kijk regelmatig in je spiegels, houd rekening met mogelijk onveilig gedrag van andere weggebruikers, let op verkeersborden en houd je aan de voorgeschreven snelheden. Vergeet uiteraard niet je seat belt vast te maken. Als het op het gebruik van draadloze
6
telefoons aankomt, is het meest belangrijke gesprek: safety. Dit advies wordt in een brochure gegeven door de Amerikaanse Cellular Telecommunications Industry Association. Het gaat gepaard met safety tips. ⇒ Zorg ervoor dat u op de hoogte bent van de belmogelijkheden van uw mobiele telefoon, zoals speed dial en redial. Lees de gebruiksaanwijzing goed en maak gebruik van de waardevolle features, waaaronder automatic redial en memory. ⇒ Plaats uw draagbare telefoon binnen handbereik. Het pakken van de telefoon moet kunnen zonder dat uw aandacht voor het rijden verslapt. Als u op een moment waarop het slecht uitkomt, een telefoontje krijgt, laat het toestel dan maar rinkelen of schakel het antwoordapparaat in. ⇒ Stel gesprekken uit als het verkeer druk is of als er zich slechte weersomstandigheden voordoen. Zeg tegen de persoon die u belt, dat u achter het stuur zit. Indien Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
het noodzakelijk is met het oog op het verkeer, stel het gesprek uit. Als chauffeur is uw primaire verantwoordelijkheid aandacht te besteden aan het rijverkeer. ⇒ Maak geen aantekeningen tijdens het rijden. Als u in een adressenboekje bladert, is uw aandacht verdeeld. Breng uzelf, al rijdend, niet in een gevaarlijke situatie omdat u leest of schrijft en dus onvoldoende aandacht hebt voor het verkeer. ⇒ Bel slechts indien het noodzakelijk is en dan nog het liefst voordat u zich in het verkeer begeeft. Maak een lijst van de gesprekken die u moet voeren en probeer die af te werken voordta u op pad gaat. Als het echt niet anders kan en u een gesprek moet voeren tijdens uw rit, toets dan pas het nummer in als de verkeerssituatie dit toelaat. Neem geen risico! ⇒ Voer geen emotionele conversaties. Gesprekken die emotioneel zijn of stress kunnen teweegbrengen, gaan niet samen met concentratie in het verkeer. Ze zijn zelfs gevaarlijk als u achter het stuur zit. Maak de mensen die u bellen, duidelijk dat u rijdt en vraag of het gesprek kan worden uitgesteld, omdat uw aandacht afgeleid wordt van de weg. ⇒ Gebruik uw mobiele telefoon om hulp in roepen voor uzelf of voor anderen die zich in een noodsituatie bevinden. In geval van brand, een verkeersongeval, gevaarlijke wegsituaties of eerstehulpgevallen is een mobiele telefoon een uitstekend middel om hulp van bijvoorbeeld de brandweer en de politie in te roepen.
Sinds de ontdekking van Helicobacter pylori is bekend dat we met verstekelingen in onze maag kunnen zitten. Maar de beruchte ‘maagzweerbacterie’ is niet alleen. In stukjes maagslijmvlies van vrijwilligers zijn de handtekeningen gevonden van meer dan honderd verschillende bacteriën. Maagzuur is verwoestend spul; dat voel je die enkele keer dat het zich een weg baant naar boven. Tot de jaren tachtig van de vorige eeuw meenden wetenschappers zeker te weten dat geen enkele levensvorm het lang in de maag uithoudt. Het kostte Barry Marshall en Robin Warren dan ook de grootste moeite om de wereld ervan te overtuigen dat ze een bacterie hadden ontdekt die wél overleeft in deze barre omgeving. Hun ‘maagzweerbacterie’ Helicobacter pylori leverde hun vorig jaar uiteindelijk een Nobelprijs op. Inmiddels weten we dat dit niet de enige maagbewoner is. Het begint er zelfs steeds meer op te lijken dat iedereen zijn eigen persoonlijke maagflora heeft. In Proceedings of the National Academy of Sciences laten Elisabeth Bik en haar collega’s van Stanford zien dat het slijmvlies van de maag veel verschillende bacteriën bevat, en dat die van mens tot mens verschillen. Helicobacter pylori vonden ze het meest, maar dat was geen toeval. Van de 23 mensen bij wie ze een hapje uit het slijmvlies mochten nemen, hadden er twaalf al eerder te horen gekregen dat die bacterie hun maag bevolkte. De rest had wel maagklachten, maar bij hen was de bacterie met standaardtests niet gevonden. Eén van de doelen van dit onderzoek was te kijken of de aanwezigheid van Helicobacter gevolgen heeft voor eventuele andere bacteriën in het maagslijmvlies.
Lange tijd waren maagbacteriën alleen aan te tonen door ze te kweken in een laboratorium, als dat tenminste mogelijk was. Dat is sinds enkele jaren veranderd. Met moleculaire technieken kunnen nu stukjes DNA opgevist worden die alleen bij bacteriën voorkomen en die per soort licht verschillen. Dat deden Bik en haar collega’s. Ze troffen in het slijmvlies van de maagpatiënten in totaal 1833 van zulke stukjes aan, die afkomstig waren van niet minder dan 128 verschillende bacteriesoorten. Sommige kwamen in veel van de slijmmonsters voor, andere maar in één. Dertien soorten waren helemaal nieuw voor de wetenschap. Helicobacter bleek in negentien van de 23 onderzochte maagmonsters voor te komen, een stuk meer dus dan de gewone
De maag: steriele zak zuur of de woonplaats van een uitgebreid bacterieel ecosysteem?
tests hadden aangetoond. Wel zaten er bij de zeven nieuw ontmaskerde dragers van deze bacterie minder exemplaren in de slijmvliesmonsters dan bij de al bekende gevallen. Heeft de aanwezigheid van de gevreesde maagzweerbacterie nu invloed op de rest van de maagbewoners? Het lijkt er niet op, schrijven de onderzoekers. De biodiversiteit in de maag leed er in ieder geval niet onder. Eén van de tot nu toe onbekende bacteriën verdient speciale vermelding: afgaand op zijn DNA plaatsen de onderzoekers hem in de familie van de Deinococcen, waarvan de leden bekend staan om hun tolerantie voor extreme omstandigheden als straling en hitte. De zuurheid van de maag past goed in dat rijtje. Zijn al die 128 bacteriën nu echt vaste inwoners van de maag? Dat staat nog lang niet vast. Bacterieel DNA komt natuurlijk dagelijks via de mond binnen, en dat zou het beeld kunnen vertroebelen. Inderdaad stond een groot deel van de gevonden bacteriën bekend als mondbewoner. Dat hoeft echter niet te betekenen dat ze in de maag kansloos zijn, want de slijmlaag zou ze kunnen beschermen tegen de zuuraanvallen, net zoals hij ons daartegen beschermt. Tenzij Helicobacter pylori roet in het eten gooit en de slijmlaag aantast. Dan brand je jezelf aan je eigen zuur en heb je een maagzweer. Elmar Veerman Noorderlicht
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006
7
Astma is een veel voorkomende aandoening van de luchtwegen. Tijdens een astma-aanval worden de luchtwegen vooral nauwer door een tijdelijke samentrekking van de spieren die er aan de binnenkant langslopen. Typische klachten bij astma zijn piepende ademhaling, hoesten en kortademigheid. Voedselallergie is een abnormale reactie van het lichaam na het eten van een minimale hoeveelheid van een bepaald voedsel. Die reactie treedt iedere keer op als het betreffende voedsel wordt gegeten. Dit komt doordat het lichaam allergisch is geworden voor een component uit de voeding. Voedselintolerantie Voedselintolerantie treedt op wanneer er meer van een component wordt gebruikt dan iemand kan verdragen. Iemand met lactose-intolerantie bijvoorbeeld krijgt diarree als hij te veel melkproducten eet of drinkt omdat hij een tekort heeft aan het enzym om lactose af te breken. Iemand met lactoseallergie wordt al ziek (ook vooral diarree) bij het gebruik van de minste hoeveelheid melk. Voedsel dat vaak allergie veroorzaakt Voedselallergie veroorzaakt bij sommige astmapatiënten ademhalingsklachten. De voedingsmiddelen die erom bekend staan dat ze astma-aanvallen kunnen veroorzaken, zijn: melk en zuivelproducten, tarwe en andere graansoorten, soja,
eieren, pinda’s en noten, vis en schaal- en schelpdieren, chocola, maïs, tomaten en citrusvruchten, rundvlees en kip. Het conserveermiddel sulfiet (bijvoorbeeld in rode wijn) kan ook astma opwekken. Verschijnselen Voedselallergie kan zich op veel manieren manifesteren. Veel voorkomende klachten zijn zwelling of tintelingen van de lippen of in de keel, braken en diarree, huiduitslag, een opgezwollen gezicht, piepende ademhaling en kortademigheid. Voedsel dat tot een opgezette keel leidt, moet koste wat kost worden vermeden. Hierdoor kunnen de luchtwegen verstopt raken. Dit is levensgevaarlijk.
Doorsnede van de luchtwegen. a. grote luchtpijp (trachea) b. luchtpijptakken met kraakbeen c. kleinere luchtpijptakken zonder kraakbeen d. longblaasjes.
Diagnose Er zijn verschillende mogelijkheden om een diagnose te stellen en hierbij kunt u uw huisarts helpen. U kunt zelf: - een lijst opstellen van wat u eet en hoe u daarop reageert; - een dieet volgen waarbij u verdacht voedsel een paar weken vermijdt. In die periode houdt u een dagboek bij van alle symptomen vóór, tijdens en na het eten. Voorkomen Als u weet welk voedsel bij u astma-aanvallen veroorzaakt, is de veiligste en effectiefste voorzorgsmaatregel om dit voedsel niet te eten. Bij een acute reactie op bepaald voedsel, kunt u dat in de toekomst het beste laten staan. Kijk op het etiket of het product componenten bevat waar u allergisch voor bent. Bent u bijvoorbeeld overgevoelig voor melk, dan moet u ook geen roomijs, kaas of melkchocola eten. Informeer bij de apotheek of de medicijnen die u gebruikt misschien bestanddelen bevatten waar u overgevoelig voor bent. Raadpleeg altijd een arts of diëtist voordat u een bepaald voedingsmiddel in de ban doet. Diëten Een dieet kan astma niet genezen, maar bij veel patiënten kunnen de symptomen er wel door verminderen. Probeer erachter te komen welk voedsel bij u de astma verergert en vermijd dat zoveel mogelijk. CZ Medische Encyclopedie A-Z
8
Bauxco Nieuws no. 2 - 13 januari 2006