DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Verslag inspiratiedag over immaterieel erfgoed op 21 mei 2015
Tekst Jos Wassink Foto’s Rick Huisinga
2
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Op deze donderdag 21 mei, op de Werelddag voor Culturele Ontwikkeling (interculturele dialoog) van UNESCO, organiseert de Alliantie West-Kruiskade samen met het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE) en de Hogeschool Rotterdam een congres- en inspiratiedag waarbij men kennis kan maken met de culturen en het immaterieel erfgoed van de West-Kruiskade. Alice Fortes, projectleider en verantwoordelijk voor gebieds communicatie van de West-Kruiskade, heet als eerste de genodigden in Toko 51 welkom. Ze legt uit dat de dag is bedoeld voor wijkbewoners, professionele organisaties die zich bezighouden met tradities van culturele minderheden en voor studenten van de Hogeschool Rotterdam. Rotterdam is een zeer multiculturele stad. Alleen al op de West-Kruiskade wonen mensen met zo’n 170 verschillende nationaliteiten. Alice is verheugd dat er een behoorlijk aantal mensen aanwezig is. Ze spreekt van een besmettelijke ziekte en een virus dat enthousiasme voor de West-Kruiskade heet. Een van degenen die ermee besmet is, is Marjolijn Masselink.
NIEUWE MAATSCHAPPIJ MET KOSMOPOLITISCHE MENSEN Marjolijn Masselink, van 2006 tot 2014 portefeuillehouder Welzijn en Financiën in het dagelijks bestuur van de deelgemeente Rotterdam Centrum, houdt een enthousiast verhaal over de sociale en economische veranderingen in het laatste
3
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
decennium op de West-Kruiskade. De West-Kruiskade viel onder de deelgemeente Rotterdam Centrum. Marjolijn vertelt dat Rotterdammers lange tijd bang waren voor de West-Kruiskade. Mensen waren bang voor de vele Surinamers die het onbekende vertegenwoordigden, de criminaliteit en de drugsdealers. Nu is hier het klimaat heel anders. De drugtoeristen kunnen hier beter wegblijven. Er is niemand die niet durft te komen genieten van een broodje kousenband. Het zijn de ondernemers van de West-Kruiskade die als pioniersgroep de wijk hebben verbeterd. Ze gingen kwaliteit bieden en joegen zo de drugsverslaafden weg. Alle panden werden opgeknapt. De ondernemers haalden de rolluiken weg en gingen de West-Kruiskade zien als de parel van het centrum van Rotterdam. Marjolijn raadt iedereen aan nog eens terug te komen naar de West-Kruiskade om met eigen ogen te zien hoe hier mensen met heel verschillende achtergronden en culturen samenwerken aan de opbouw van een wijk. Het lijkt wel of hier een nieuwe maatschappij is ontstaan van kosmopolitische mensen.
UNESCO CONVENTIE IMMATERIEEL ERFGOED Ineke Strouken, directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE) begint haar verhaal met het uitspreken van de wens dat deze dag niet het einde zal zijn, maar het begin van een proces. Ze hoopt een jaar lang intensief met de diverse partijen te kunnen optrekken met als resultaat dat er volgend jaar op 21 mei een aantal tradities van de West-Kruiskade op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland geplaatst kunnen worden.
4
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
In 2012 tekende Nederland het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. De conventie is tot stand gekomen omdat veel landen die zijn aangesloten bij UNESCO het immaterieel erfgoed in rap tempo zagen verdwijnen, denk bijvoorbeeld aan de kennis over geneeskrachtige planten in Zuid-Amerika. Het doel van de conventie was het waarborgen van de culturele diversiteit in de wereld, het vragen van respect voor elkaars cultuur en het bevorderen van de internationale dialoog. Met het ondertekenen van het verdrag nam Nederland de taak op zich om beleid te maken en immaterieel erfgoed te beschermen. Dat beschermen echt nodig is, blijkt wel. Zo staat het ambacht van molenaar op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed, maar als er over vijf jaar geen mensen meer zijn die molenstenen kunnen maken, is er een probleem. Ineke benadrukt dat het verdrag voor het hele koninkrijk geldt, dus ook voor het Caribische deel. Immaterieel erfgoed is levend erfgoed en zit in de mensen. Het is iets van vandaag. Heel vaak is men er zich niet bewust van dat iets een traditie is. Pas als mensen dingen anders doen, word je je ervan bewust. Waarom eten wij een beschuit met muisjes als er een kindje is geboren en waarom doen wij dat alleen in Nederland? Waarom vieren Chinese mensen het drakenfeest en houden moslims Ramadan? Als je ergens anders gaat wonen, neem je je tradities mee en dan veranderen ze vaak niet meer. Ineke noemt het voorbeeld van een bejaardenhuis met Nederlandse immigranten in Nieuw-Zeeland die per se een kok wilden hebben die nog echte ouderwetse Nederlandse jus kon maken en vlees kon braden.
5
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Iedereen heeft onbewust heel veel tradities. Je kunt denken aan de manier waarop je ontbijt. De een doet dat met een boterham met kaas, de andere met Turkse linzensoep. Binnen de familie kun je een traditie van opa- of omadag hebben of draadjesvlees eten op zondag. Er zijn tradities die te maken hebben met je culturele achtergrond, denk aan een broodje pom voor Surinamers. Er zijn lokale tradities zoals het Zomercarnaval, landelijke tradities zoals Koningsdag en wereldwijde tradities zoals het vieren van Oud en Nieuw. Tradities zijn dynamisch erfgoed. Elke generatie moet zich opnieuw een traditie eigen maken. Je neemt iets niet precies over zoals je ouders en voorouders het deden, maar je past een traditie naar eigen behoefte aan. De kernwaarden behoud je. Immaterieel erfgoed heeft te maken met identiteit, dat zag je wel aan de discussie over Zwarte Piet. Mensen hadden het gevoel dat hen wat wezenlijks werd afgepakt. Je kunt dat aspect van identiteit ook doortrekken naar mensen die in Nederland zijn komen wonen of naar Nederlanders die zijn geëmigreerd. Als je in het buitenland gaat wonen, ben je je nog meer bewust van jouw tradities dan voorheen. Je wilt ze vasthouden en koesteren. Ze bieden je houvast, ze zijn je roots, je wortels. Ineke vindt de West-Kruiskade leuk omdat het er zo divers is. Tradities geven kleur aan de maatschappij. Tradities binden, maar ze kunnen ook scheiden. Ze hebben alles te maken met sociale cohesie. Je beleeft ze met elkaar. Tradities geven een gezicht aan mensen en samenlevingen. Ze zorgen ervoor dat Rotterdam anders is dan Amsterdam, dat de West-Kruiskade niet de Lijnbaan is. UNESCO vraagt om respect en dialoog. Als we elkaar het verhaal van onze tradities vertellen, dan begrijpen we elkaar beter. Je gaat dan zien dat er gemeenschappelijke achtergronden zijn bij feesten als Pasen, Suikerfeest en Chinees Nieuwjaar. Wij willen tradities beschermen. Dat beschermen is niets anders dan het oplossen van hobbels in het doorgeven van de traditie aan volgende generaties. Voor de West-Kruiskade geldt de vraag hoe je je tradities met wortels van elders kunt doorgeven in een Nederlandse samenleving.
6
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Ineke besluit met enkele opmerkingen over de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het is geen inventaris van typisch Nederlandse tradities maar van tradities in Nederland. De inventaris is een dynamische lijst. Hij wordt van onderop, door gemeenschappen zelf samen gesteld en moet cultureel divers zijn. De inventaris is een middel om mensen te helpen hun traditie te beschermen. Tot slot roept Ineke de toehoorders op na te denken over welke tradities ze zelf willen doorgeven aan de toekomst.
FORUM Jacques Börger van het Museum Rotterdam legt uit dat de rol van musea ten aanzien van immaterieel erfgoed de laatste jaren behoorlijk is veranderd. Vroeger dachten musea alleen in termen van het beheren, behouden en zichtbaar maken van hun collectie. Nu is bij sommige musea het onderscheid tussen materieel en immaterieel erfgoed minder geworden en daardoor zijn ze levendiger, dynamischer geworden. Jacques gaat korte interviews afnemen bij drie dragers van een traditie. Hij geeft ze ruimte om hun eigen verhaal te doen.
SPIRITUALITEIT IN DE AFRO- SURINAAMSE TRADITIE Fred Fitz-James geeft aan dat veel tradities eenzelfde achtergrond hebben. Pannenbier vieren we als het hoogste punt van een huis
7
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
is bereikt. Door bier over de pannen te gieten wijden we het huis in. Afro-Surinamers doen hetzelfde met een kalebas met water. Er wordt gevraagd om zegen en harmonie. Fred Fitz-James ziet dat veel jongeren op zoek zijn naar hun roots. Tradities en rituelen, en vooral spirituele beleving, zijn onderdelen van iemands roots. Fred vindt het belangrijk dat ouders de liefde voor de Surinaamse cultuur al vroeg overbrengen op hun kinderen. Hij geeft uitleg over de winti-rituelen, het gebruik van geneeskrachtige kruiden en het dragen van traditionele kleding. Voor Fred is de harmonie van het leven belangrijk en daarbij behoort bijvoorbeeld ook het baden van een kind met blauwzout om het bescherming te bieden.
HENNAKUNST Fatima Oulad Thami heeft zelf een half-Marokkaanse en half-Nederlandse achtergrond. Ze vertelt dat ze van de hennakunst haar broodwinning heeft gemaakt. Zij is een neqacha, een hennakunstenares. In de twintig jaar dat ze nu bezig is, is de traditie al behoorlijk geëvolueerd. Hennaschilderingen worden steeds meer gezet op Nederlandse vrouwen. Werden vroeger vooral handen beschilderd, nu zie je dat ook buiken van zwangere Nederlandse vrouwen met henna versierd worden. De hennakunst is beïnvloed door diverse culturen. Veel invloed is uitgegaan van Dubai en de landen daaromheen. De diepere betekenis van henna is wereldwijd hetzelfde. Hoewel elk patroontje zijn eigen betekenis heeft, wordt henna in het algemeen aangebracht om het lichaam te beschermen en om geluk te verkrijgen. Henna moet de drager beschermen tegen het boze oog. Fatima vindt het belangrijk dat de mensen de diepere betekenis van henna kennen. ‘Het is niet hetzelfde als oogschaduw opdoen,’ zegt ze.
CHINESE EETCULTUUR In haar kookstudio Het Zesde Geluk promoot Jinai Looi de Chinese eetcultuur. Hoewel de Chinese keuken zeer gevarieerd is, is de basis altijd sojasaus. Jinai verzorgt workshops en leert de deelnemers de basiskooktechnieken en geeft ze tips mee om thuis verder te experimenteren. Het is belangrijk dat de mensen het hele proces, van het doen van de boodschappen tot en met het
8
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
samen eten, meemaken. Zelfs Chinezen in Nederland zijn vaak niet goed op de hoogte van hun eetcultuur. Bij mensen van de tweede en derde generatie in ons land is de kennis helemaal minimaal. Zelf komt Jinai Looi uit Singapore en ze is naar China gegaan om haar kennis op te frissen. Ze zegt dat Chinezen de cultuur niet bewust doorgeven. Je moet vooral afkijken. Ook de manier van eten vindt ze belangrijk. Opvallend is dat er tijdens de Chinese maaltijd nauwelijks wordt gesproken.
STADSARCHIEF ROTTERDAM René Spork spreekt over het ‘documenteren’ van de samenleving als hij het over het archiveren heeft. Hij legt uit dat een goed ingerichte administratie vooral voor de overheid en allerlei bedrijven van groot belang is. We bewaren archieven in eerste instantie in het kader van de bewijsfunctie. De overheid moet transparant zijn en een goed archiefbeleid kan daaraan een bijdrage leveren.
Overheidsarchieven kunnen samen met particuliere archieven (van bedrijven, verenigingen en dergelijke) belangrijke bronnen zijn om een beeld van de samenleving te vormen. René vertelt dat er naast de 20 km aan papieren archiefbestanden in het Stadsarchief Rotterdam vele films, foto’s, geluidsbanden en boeken zijn die een beeld van de Rotterdamse samenleving geven. Over de West-Kruiskade is er heel veel digitaal materiaal. Je hoeft op internet maar West-Kruiskade in te tikken en je krijgt tientallen links. Het Stadsarchief Rotterdam vindt het belangrijk om beeldmateriaal van de stad te krijgen. Er wordt nu gewerkt met tien fotografen om het stadsbeeld vast te leggen. Daarnaast zijn er crowdsourcing-projecten om het aanwezige beeldmateriaal te beschrijven. Geconstateerd wordt dat er op vele platforms foto’s van het dagelijks leven opgeslagen kunnen worden. Dit materiaal kan heel belangrijk zijn met betrekking tot immaterieel erfgoed. Hierbij kunnen we ook denken aan de mogelijkheden van bijvoorbeeld Instagram.
9
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
UNESCO SCHOOL EN STICHTING DIALOOG Deze presentatie heeft een duidelijk tweeledig karakter. Eerst vertelt Peter Dijkstra, hoofddocent van het Instituut Sociale Opleidingen Hogeschool Rotterdam, wat het inhoudt om een UNESCO school te zijn. De Hogeschool Rotterdam is nu nog een zogenoemde oriëntatieschool voor UNESCO. Op een UNESCO school moet aandacht besteed worden aan mensenrechten, interculturele dialoog, wereldburgerschap en duurzaamheid. De school moet het met elkaar in vrede leven bevorderen. Op de Hogeschool worden in twee leerlijnen materieel en immaterieel erfgoed verbonden met de geschiedenis van Rotterdam. Het gaat om de leerlijnen ‘Rotterdam al 100 jaar modern’ (met de Van Nellefabriek als werelderfgoed) en ‘Rotterdam als culturele kosmopolitische stad’ (met zo mogelijk tradities van de West-Kruiskade op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland). Peter Dijkstra legt uit dat er op de West-Kruiskade een nieuwe kosmopolitische cultuur ontstaat. Voor hem is het duidelijk dat cultuur een interactief proces is. Cultuur deel je altijd met anderen. Jij vormt anderen en anderen vormen jou. Karin Opperland, directeur van de Stichting Nederland in Dialoog legt in het tweede deel van de presentatie uit wat een dialoog is. Het gaat om een gesprek tussen twee personen waarvan de uitkomst niet meer herleidbaar is tot één persoon. Dit impliceert dat door het met elkaar praten de visie van een persoon verandert. Karin confronteert de workshopdeelnemers met LSD (luisteren, samenvatten en dialoog). Iedereen moet vijf minuten rondlopen in Toko 51 en goed kijken, voelen en ruiken. Daarna gaan de deelnemers twee aan twee aan elkaar vragen wat ze gezien hebben. moet goed doorgevraagd worden. Het wordt duidelijk dat iedereen iets heel anders waarneemt in een ruimte. Het is frappant om te constateren dat een ander je leert anders te kijken.
RADIO BRASA Radio Brasa is een radiogezelschap van vrijwilligers dat zich richt op een breed publiek: van serieuze jongeren uit diverse culturen tot hippe ouderen. Het landelijke station werkt met een bijzonder businessmodel. Voor Marciano Daans is het van belang dat Radio Brasa een gevoel van veiligheid uitstraalt. De toehoorders gaan in groepjes discussiëren over wat ze onder veiligheid verstaan. Er wordt geprobeerd een definitie op te stellen van veiligheid. Het wordt duidelijk dat veiligheid een heel breed begrip is. Een groep constateert dat het gaat om jezelf kunnen zijn in harmonie met je omgeving. Veiligheid bouw je zelf op en kun je leren.
10
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Marcino Daan vertelt dat met betrekking tot Radio Brasa veiligheid te maken heeft met waarheid en moraliteit. Radio Brasa wil geen mensen uitsluiten maar juist ‘insluiten’. Door de actuele kwesties soms net iets anders te benaderen, kun je groepen verbinden. Radio Brasa kijkt bij allerlei opinies of het wel de waarheid is van de mensen zelf of dat het om standaardmeningen gaat. De presentatie wordt afgesloten door zangeres Wendy Teixeira. Ze woont in de wijk West-Kruiskade en is opgegroeid met muziek uit Kaapverdië. Dat haar hart ligt bij de traditionele muziek van deze archipel wordt in haar songs op prachtige manier duidelijk.
KENNISMAKEN MET WEST-KRUISKADE De workshops worden gehouden op verschillende locaties op de West-Kruiskade, bij de onder nemers zelf.
KLEDERDRACHT VAN KRACHTVROUWEN In de vorm van een modeshow wordt door de groep Krachtvrouwen kleding uit het land van herkomst getoond. De Krachtvrouwen hebben deze kleding zelf gemaakt. Bij de show straalt de trots ervan af en het applaus spreekt boekdelen. Er wordt kleding uit Marokko, Eritrea, Kaapverdië, Suriname, China, Indonesië en Guinee geshowd.
AFRO-SURINAAMSE RITUELEN Fred Fitz-James legt uit dat rituelen kunnen dienen om een bepaald religieus bewustzijn te krijgen. Hij gaat vooral in op het swita watra ritueel, dit is een reinigings- en harmonisatieritueel. Het swita watra (lekker water) heeft geen streng vastgestelde samenstelling. Elke familie heeft haar eigen recepten. Het reinigingsbad zal alle ongewenste stoffen wegspoelen. Het bad zorgt ervoor dat we in harmonie met onszelf kunnen komen. De gedachte erachter is om het nieuwe jaar met een rein lichaam te beginnen. Er wordt daarbij gebeden voor geluk, gezondheid en welvaart in het nieuwe
11
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
jaar. Fred Fitz-James maakt duidelijk dat spirituele baden geen lichamelijke kwalen genezen, maar geest en ziel zuiveren. Ze kunnen de negatieve invloeden die om het lichaam heen zijn en die de gezondheid bedreigen wel wegnemen. Het is belangrijk dat men zich goed voorbereidt op een bad. Je moet je concentreren op wat je wilt bereiken met het bad. Het water moet vanaf het hoofd over het lichaam stromen.
MULTICULTURELE SAMENLEVING De presentatie ‘Maak het mee in het Oude Westen’, over makers in de wijk, wordt gegeven door ondernemer Christy de Witt en de cultuurscout van Rotterdam, Menno Rosier. Er is veel belangstelling voor. Ook bij de workshop van Richard de Boer, programmamanager Werk aan de Kade, en Ron van Gelder, procesregisseur van Alliantie West-Kruiskade, over ‘Samenleven in de multiculturele samenleving’ is het druk. Bij beide presentaties zijn er levendige discussies, omdat de deelnemers erg betrokken zijn bij de maatschappelijke zaken die op de West-Kruiskade leven. De workshop van Roxana Asmus van Radar WMO en Piet Hein van Cretopia over ‘Sociaal Ondernemerschap’ trekt iets minder mensen, maar levert interessante gesprekstof op over duurzaam ondernemen. Bij de lezing van de Stichting Rotterdam Vertelt door Marjan Beijering luisteren de toehoorders aandachtig naar haar uitleg over hoe verhalen van migranten worden vastgelegd. De workshop over Divali door mevrouw Lachmansingh wordt in haar eigen winkel gehouden. Ze legde de achtergrond van dit lichtjesfeest uit en helpt ondertussen klanten in haar winkel. De deelnemers kunnen ook eens proberen om Chinees te koken onder leiding van Jinai Looi en Maria van der Spek. In de studio waar de cursus wordt gegeven, hangen de geuren en smaken van de West-Kruiskade. In de workshop angisa binden leert Hellen Vreugd de deelnemers de basis van de vouwtechniek. Het wordt duidelijk dat je angisa binden stapje voor stapje moet leren. Om de betekenis achter de verschillende manieren van vouwen te begrijpen, heb je jaren nodig. Voor de deelnemers is het heel leuk om Fatima Oulad Thami, die ze ’s morgens in het forum alleen maar hadden horen praten over haar passie, nu aan het werk te zien. In de zeer geanimeerde workshop zet Fatima bij de mannen en vrouwen henna op de pink. Uiteraard geeft ze achtergrondinformatie over henna, technieken en symboliek. Kalligrafie is iets wat je moet doen. Oefening baart kunst. De deelnemers gaan met water schrijven op oefenvellen. Het is grappig dat je zo toch zichtbare tekens krijgt. Bij Chinees kalligraferen teken je geen letters, maar begrippen. Eigennamen zijn ook begrippen, zoals bij ons Petrus staat voor rots. Jinai Looi leert de deelnemers een naam kalligraferen. Met weinig middelen en wat creativiteit kun je een fraai hoofddeksel maken vindt Gina Heerenveen. In deze workshop leren de deelnemers een baret versieren. Zo krijgt een bestaande baret een heel nieuw leven. Ook bij het tassen maken door Dayen Vrij staat duurzaamheid voorop. Gelukkig zijn de vormen al gereed en hoeven dat deelnemers alleen het stikwerk te doen. Iedereen kan zijn werkstuk mee naar huis nemen.
12
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Jammer dat voor het pruiken maken maar weinig deelnemers zijn. Waarschijnlijk heeft men zich laten afschrikken door het idee dat men in zo’n korte tijd weinig van het ambacht kan leren. Dat is jammer, want Urmy Mijnals demonstreert met veel passie hoe een pruik met stroken haar wordt gemaakt. Bij het kleding maken kan iedereen onder leiding van Telma Patricia Fonseca Monteiro zelf aan de slag door een los kraagje te versieren met kraaltjes of iets anders. Het is leuk dat je er iets van je eigen cultuur in kunt leggen.
RESULTAAT VAN DE DAG Consulent Jos Wassink interviewt als afsluiting Peter Dijkstra van de Hogeschool Rotterdam en Alice Fortes over hun bevindingen van de inspiratiedag. Op de vraag wat hun eerste reactie is, zegt Peter dat hij eigenlijk sprakeloos is. Hij ziet dat de interculturele dialoog lukt. Alice vindt het een fantastische dag en constateert dat kwaliteit boven kwantiteit is gegaan. Jos geeft aan dat al ruim een half jaar geleden de doelen voor deze dag zijn geformuleerd. Het gaat om: – bewustwording kweken voor immaterieel erfgoed van met name culturele minderheden – aan een breed publiek in Rotterdam meer bekendheid geven aan tradities van mensen in Nederland met roots uit andere landen – immaterieel erfgoed van een multiculturele wijk als de West-Kruiskade zichtbaar maken – een bijdrage leveren aan het levend houden en versterken van tradities van de culturele minderheden – onderlinge contacten van de dragers van de tradities van de West-Kruiskade versterken
13
DE CULTUREN OP DE WEST-KRUISKADE IN ROTTERDAM
Jos vraagt aan Peter en Alice in hoeverre deze doelen gerealiseerd zijn. Peter zegt dat de dag zo inspirerend is geweest dat we wel door moeten gaan. De kunst is om een goede vorm te vinden voor een dergelijke dag. Alice spreekt over een toekomstig huwelijk tussen verschillende partijen die op de West-Kruiskade samenwerken. De conclusie is dat de dag een kickoff is van een proces waarbij het immaterieel erfgoed van de West-Kruiskade in beeld wordt gebracht. Alle partijen willen dat het immaterieel erfgoed behouden blijft. Ieder van de drie partijen die deze dag georganiseerd hebben, heeft daarbij zijn eigen opdracht. Peter ziet dat voor de Hogeschool van Rotterdam een bijzondere rol is weggelegd. Studenten kunnen onderzoek doen naar de tradities. Ook in het kader van de UNESCO school ligt er voor de Hogeschool een taak. Hier op de West-Kruiskade kunnen studenten leren hoe je met mensen van verschillende culturen goed kunt samenleven. De West-Kruiskade is de place to be. Alice spreekt de wens uit dat volgend jaar op de Werelddag voor Culturele Ontwikkeling van UNESCO een aantal tradities van de West-Kruiskade op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland geplaatst kunnen worden. Voor de drie organiserende partijen is het duidelijk dat de dag een follow-up krijgt. Er wordt er naar gestreefd om op 21 mei 2015 een aantal tradities van de West-Kruiskade op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed te plaatsen. Gemeenschappen gaan zelf voordragen. Gedacht wordt aan Chinese eettradities, Divali, Afro-Surinaamse spiritualiteit en Keti Koti. Ten behoeve van het zichtbaar maken van de tradities van de West-Kruiskade zullen de partijen het contact met het Museum Rotterdam versterken. De expositieruimte van het Museum Rotterdam, Het Timmerhuis, opent in 2016. Hier zal aandacht besteed worden aan de verhalen en de tradities van de mensen op de West-Kruiskade.