Groene interventies hebben de toekomst! Terugblik op Inspiratiedag Natuurlijk Gezond Door: Maria Dekker Een mooie najaarsdag in september op landgoed Antropia vormt het perfecte decor voor het congres ‘Natuurlijk gezond’ van de Beroepsvereniging Groene Zorg. Het aanbod van ‘groene’ coaches, therapeuten, zorgverleners en onderwijsvormen neemt toe. Niet zo vreemd, want steeds meer praktijkervaringen en wetenschappelijke onderzoeken wijzen uit dat buiten zijn, werken en herstellen wérkt. Niet voor niets kwamen diverse ‘groene zorgverleners’ dan ook samen om op de hoogte te raken van de nieuwste ontwikkelingen, geïnspireerd te worden, elkaar te inspireren, contacten te leggen en vanuit gezamenlijkheid verder te bouwen aan een toekomst voor interventies binnen de groene zorg. Verbonden vooruit Dagvoorzitter Hannie opent het congres. Iedereen is direct betrokken, ze vraagt ons bijzondere groenervaringen te delen. Ze voorspelt dat we tevreden naar huis gaan als iedereen met nieuwe energie weer verder kan met initiatieven, we samen kunnen bouwen in coalities of ondernemerschap en professionalisering van de beroepsvereniging plaatsvindt. Werken in en met de natuur binnen diverse vormen van zorg, gezondheid en onderwijs blijkt vandaag dé bindende factor. ‘De natuur kan ‘de shit van het verleden’ tot ‘mest van de toekomst’ maken’ – Oscar Jansen Reintegratie in het groen Dat natuur verbindt, blijkt wel als Zweeds onderzoekster Anna Maria Pálsdóttir de onderzoeksresultaten naar verbinding tussen natuur, stress en reïntegratie deelt. We zijn als mens onderdeel van de natuur, dus zal de natuur automatisch ook onderdeel moeten zijn van ons leven. Toch blijken we in onze huidige maatschappij -vol onnatuurlijke prikkels, weinig tijd voor rust of herstel- te vaak ‘disconnected’ te zijn geraakt van onze eigen natuur en die om ons heen. Een gevarieerde groene omgeving waar men kan voelen en bewegen, gewoon mag zíjn, natuurlijk ritme of structuur ervaart en in contact kan raken met zichzelf
en anderen, biedt een goede basis voor herstel van (mentale) stress. Sterker nog, als we de natuur binnen herstel- en reïntegratieprocessen optimaal zouden benutten, kunnen ziektekosten op kleine en grote schaal dalen. Goed nieuws dus! Groene lampjes áán Neurowetenschapper Mark Mieras doet daar nog een schepje bovenop. Hij bevestigt niet alleen dat (in beweging komen in) de natuur positieve effecten heeft op onze lichamelijk en geestelijke gezondheid, maar brengt ook een toevoeging op onze natuurlijke reactie op ongemakken: flexibiliteit, het groene lampje. Naast remmen (rood lampje), vechten of vluchten (gele lampjes) kunnen we ook -vanuit het samen zoeken naar vruchtbare oplossingen- flexibel omgaan met deze drie. Het groene lampje (niet voor niets groen…) wordt buiten in de natuur het meest gestimuleerd. Nóg een goede reden om naar buiten te gaan! ‘De natuur geeft ons de kans eigenaar te worden van onze eigen gezondheid’ – Mark Mieras Levenskwaliteit financieren Judith Bastiaans, relatiemanager bij Triodos, wijst ons op het economisch belang van groene zorg. Ze deelt een aantal praktijkinitiatieven, waaruit blijkt dat ‘groen ondernemen’ vraagt om duidelijke keuzes, samenwerking, creativiteit, organisatie en financiering. ‘Ondernemen binnen groene zorg? Benader bedreigingen als kansen!’ – Judith Bastiaans Prikkelend onderzoeken De diversiteit aan sprekers is op deze inspiratiedag prima in balans, er is voor ieder wat wils. Daar waar de één antwoorden geeft, roept de ander juist vragen op. Dat is wat Iris Bakker betreft ook waar ‘onderzoeken’ over gaat: stof tot nadenken in de complexiteit. Ze neemt ons mee in haar bijna poëtische betoog over de reactie van onze zintuigen op patronen in de natuur. Patronen en verschijnselen die de natuur kent, lijken we naast de patronen in ons eigen leven te kunnen leggen.
‘Zoals de natuur altijd tegenstellingen kent, zal zij ook altijd streven naar evenwicht’ – Iris Bakker
In actie! De Workshops Vanzelfsprekend vraagt het type aanwezige congresbezoekers om verbinding, ontwikkeling en beweging. Tijdens twee workshoprondes (lekker naar buiten!) en pauzes is daar dan ook volop ruimte voor. Groene marktplaats Samen met Judith en Fenneke (beiden een bancaire achtergrond) namen groene ondernemers aanbod en vraag van groene interventies op de zakelijke markt onder de loep. Hoe stem je vraag en aanbod nu goed op elkaar af en hoe vinden ze elkaar? Hoewel dat niet altijd makkelijk is, blijkt dat niet onmogelijk. Natuurlijke verhalen Benieuwd hoe je op een verhalende en beeldende manier buiten kan werken? Dan was je bij natuurlijk verhalenverteller Aat aan het juiste adres. Samen met anderen, al doende en vertellende maken deelnemers op speelse wijze kennis met het gebruik van verhalen en beweging. ‘Ik ben de schoen van Aat en mag altijd met hem mee, op naar een nieuw avontuur’ – Aat v.d. Harst Groene sportschool Steeds meer organisaties zien in dat integratie van beweging van belang is als het gaat om het stimuleren van gezondheid op de werkvloer. Tijdens een actieve brainstormsessie onder leiding van Nelleke en Harrie, ontdekken deelnemers mogelijkheden om medewerkers te motiveren en te verleiden buiten in beweging te komen. Innerlijk verbinden Wetmatigheden in de natuur zijn volgens Annette onlosmakelijk verbonden met onze ziel, lichaam, psyche en geest. Tijdens de workshop ‘New nature connecting’ krijgen deelnemers de kans zich daar (opnieuw) mee te verbinden door o.a. rituelen en reflectie. Rond een kampvuur worden bijzondere,
persoonlijke ervaringen gedeeld. Dit is de ultieme buitenbeleving in rust en bewustzijn. ‘In het midden van het brandende hout zit altijd het heetste vuur, de kern die blijvend brand’ – Clarissa Bingole Estess De zesde kamer Trauma’s en rouwverwerking zijn niet de meest makkelijke thema’s, maar voor een aantal therapeuten wel dagelijkse kost. Hoe mooi is het als zij, vanuit hun passie voor natuur, deze thematiek kunnen vertalen naar groene zorg? Het is volgens Wichert een voorwaarde eerst gezond contact te maken met de cliënt, en jezelf en die ander ruimte te geven, voordat je ‘de zesde kamer (de tuin) in kunt. Natuur ontzorgt Veel huisartsen weten inmiddels dat (bewegen in) de natuur een positief effect heeft op onze gezondheid. Toch wordt er in de praktijk weinig gebruik gemaakt van deze (kostenverlagende) wetenschap. Dianne laat zien wat de positieve effecten van wandelen zijn op o.a. bloeddruk, gewicht en algehele gezondheid bij risicogroepen met obesitas, diabetes, depressie, angstklachten, hart- en vaatziekten. Coachende bomen Het klinkt misschien wat onwennig, maar bomen kunnen als tweede coach fungeren tijdens coachtrajecten. Boswachter Norbert laat deelnemers ter plekke ervaren hoe krachtig intuïtie en associaties in de natuur kunnen zijn en hoe je ze in kunt zetten tijdens coachsessies. ‘De boom liet me zien dat groot, sterk en zelfstandig zijn niet altijd helpend is’ – deelnemer Wandelcoaching Steeds meer buitencoaches noemen zichzelf wandelcoach. Maar wat is dat nu eigenlijk en hoe kan een wandelcoachsessie er aan toe gaan? Marian nam haar deelnemers letterlijk en figuurlijk mee op pad over het landgoed, zodat ze het antwoord op die vragen met gebruik van alle zintuigen konden ervaren.
Buiten verwonderen Jettie heeft veel ervaring met het buitenwerken met teams en individuen. Ze wil haar verwondering en ervaringen niet alleen delen door erover te vertellen, maar anderen ook laten ondervinden wat het nu oplevert als je de natuur inzet om medewerkers en organisaties te laten ontwikkelen. Vertragend versnellen Tijdens een mini naturequest heeft Boudewien haar deelnemers in no time laten ervaren hoe waardevol het kan zijn om te versnellen door te vertragen middels nature based mindfulness. Met aandacht in je lijf en in het hier en nu komen, om vanuit openheid en ontspanning de verbinding met de natuur (en dus ook met jezelf) aan te gaan. Gratis medicijn We zien het nog niet altijd, maar de natuur is volgens Yoke een gratis medicijn. Als je weet wat er in welk seizoen ‘mis’ is, kun je vaak ook van nature ontdekken wat je nodig hebt en welke stappen je weer naar een gewenste/gezonde situatie kunnen leiden. Deelnemers hebben ervaren hoe snel je tot de kern kunt komen met Yoke’s BLOEI-methode. ‘Ik vind het helemaal niet fijn om in mijn winterperiode te zitten, maar het uitzicht op de lente geeft me hoop!’ – deelnemer Natuurlijk veranderen We proberen veranderingen thuis, op het werk en in organisaties te managen. Het mooie is dat de natuur ons daarin een aantal bruikbare lessen, patronen en principes biedt, welke volgens Bowine heel goed toe te passen zijn in onze praktijk. Informatie en (inter)actie hebben geleid tot een eerste stap naar bewustwording hiervan. ‘Ik draag mijn stokje al de hele dag bij me, ben benieuwd wat ik ermee kan in de toekomst’ – deelnemer Buitenspelen Dat groene zorg niet alleen bijdraagt aan de gezondheid van ouderen, coaching bij loopbaan- en levensvragen of herstellenden van een burnout, depressie of
trauma, bewijzen Yvon en Tonny. Kinderen worden weer kind als ze buiten zijn in de natuur. Daar lijken de problemen die papa en mama hebben aangekaart soms helemaal niet te bestaan. De deelnemers ervaren zelf ook weer even hoe het is om kind te zijn en te mogen spelen met zand. Wandelen in weerstand Als we weten dat veel mensen baat hebben bij wandelen en wandelcoaching, waarom is er dan nog zoveel weerstand bij het introduceren op de werkvloer? In een onderzoekend gesprek verkennen de wandelcoaches samen hoe ze werkgevers kunnen overtuigen van het belang van wandelen en coachen. Het antwoord blijft helaas ‘tussen vier bomen’. Samen oogsten Een lange, inspirerende, actieve dag is alweer aan zijn eind. Dagvoorzitter Hannie weet opnieuw iedereen te betrekken. Reacties uit de zaal bevestigen de waarde van deze ‘Natuurlijk gezonde inspiratiedag’. We hebben gezamenlijk opnieuw ervaren dat onze natuurlijke beroepen geweldig zijn. Het is bijzonder te merken dat er binnen diversiteit toch zoveel verbondenheid kan ontstaan. En we geven toe: het is helpend om aan betrokken partijen of meer politieke instanties bewijzen voor de effecten van groene zorg te leveren vanuit praktijkvoorbeelden én onderbouwde wetenschap. Dat hebben niet alleen alle groene zorgers nodig, maar ook het huidige onderwijs; daar waar de nieuwe toekomst en ontwikkelingen van groene zorg liggen. Alle ontwikkelingen en bewijsmaterialen kunnen over een tijd misschien zelfs wel resulteren in een heuse groene zorgverzekering. Samen op de bres voor groene interventies dus! ‘Deze dag heeft laten zien dat groene zorg niet zweverig hoeft te zijn. Wetenschap, praktijk en natuur blijken heel goed samen te gaan!’ – deelnemer Nieuwsgierig naar meer over Groene Zorg, de initiatiefnemers of wetenschappelijke onderzoeken? Zie www.groene-zorg.nl
