de Bibliotheek op school: effecten voor kinderen met een niet-westerse achtergrond

symposium de Bibliotheek op school onderzocht

25/1/2016

de Bibliotheek op school: effecten voor kinderen met een niet-westerse achtergrond Ellen Kleijnen – Universiteit van Amsterdam Frank Huysmans – Universiteit van Amsterdam Ed Elbers – Universiteit Utrecht Rudy Ligtvoet – Universiteit van Amsterdam/Keulen [email protected]

Universiteit van Amsterdam

Overzicht • Aanleiding onderzoek: Bibliotheek Oosterwei • Onderzoeksvragen • Methoden – Participanten – Meetinstrumenten / Variabelen – Meetmomenten

• Resultaten • Conclusies

1


25/1/2016

Oosterwei • Buurt in Gouda met veel niet-westerse bewoners • Grote taal- en leesachterstanden

• Streven bibliotheek Gouda: achterstanden terugdringen • Realisatie Kinderbibliotheek Oosterwei in MFA met school

Kinderbibliotheek Oosterwei • Geopend in september 2011 in MFA • Uitgebreide collectie • Elke drie weken boeken lenen • Zelfservice balie • Lees-mediacoach • Leesbevorderingslessen • Leeslogs

2


25/1/2016

3


25/1/2016

4


25/1/2016

Onderzoeksvragen Leidt een bibliotheek in een basisschool bij nietwesterse migrantenkinderen tot: o een positievere leesattitude? o meer vrijetijdslezen? o een betere taal- en leesvaardigheid?

Participanten Niet-westerse leerlingen (groep 4–8) van twee basisscholen in Gouda Experimentele school met Bibliotheek op School

Controleschool

5


25/1/2016

Meetinstrumenten • Vragenlijsten: o Leerlingen (monitor dBos; aanvullende lijst) o Leerkrachten o Mediacoach o Ouders

• Cito-leerlingvolgsysteem: o Metingen taal- en leesvaardigheid

Variabelen • Leesattitude o Hedonistische component (plezier) o Utilitaire component (belang/nut)

• Leesgedrag o Leesfrequentie o Leestijd

• Taal- en leesvaardigheid o Woordenschat o Begrijpend lezen o Spelling

6


25/1/2016

Voorbeeld leerlingenvragenlijst • Hoe vind je het om een boek te lezen? o vervelend o niet zo leuk o best leuk o erg leuk

Variabelen • Achtergrondkenmerken o Sekse o Leeftijd o Opleidingsniveau ouders o Leesklimaat thuis o Thuistaal

• Tijd o Aantal maanden dat leerling op school zat op het moment van afname vragenlijst/toets (vanaf opening bibliotheek in september 2011)

7


25/1/2016

Meetmomenten • Longitudinaal onderzoek • Kinderen zijn gedurende drie schooljaren gevolgd (2011/2012, 2012/2013, 2013/2014) • Vragenlijsten: 1 keer per jaar • Cito-meting: 1 of 2 keer per jaar

Meetmomenten

8


25/1/2016

Resultaten: leesattitude • Effecten van schoolbibliotheek op: o Lezen is leuk: Nee o Lezen is nuttig/belangrijk: Ja

• Effecten van achtergrondkenmerken: o Sekse o Leeftijd o Leesklimaat

Resultaten: leesattitude

p < .05

9


25/1/2016

Resultaten: leesgedrag • Effecten van schoolbibliotheek op: o Leesfrequentie: Nee o Leestijd: Nee

• Effecten van achtergrondkenmerken: o Sekse o Leeftijd o Leesklimaat

Resultaten: taal- en leesprestaties • Effecten van schoolbibliotheek op: o Woordenschat: Ja o Begrijpend lezen: Nee o Spelling: Nee

• Effecten van achtergrondkenmerken: o Opleiding o Leeftijd o Thuistaal

10


25/1/2016

0

Resultaten: taal- en leesprestaties

p < .05

Conclusies • Effect op leesattitude? o Positief effect op utilitaire aspect o Geen effect op hedonistische aspect

• Effect op leesgedrag? o Geen effecten op leesfrequentie en leestijd

• Effect op taal- en leesvaardigheid? o Positief effect op woordenschat o Geen effect op begrijpend lezen en spelling  Geringe effecten: opzet studie / implementatie bibliotheekprogramma

11


25/1/2016

Conclusies • Leesklimaat thuis is een belangrijke factor o Maar: nu vaak ongunstig / weinig boeken thuis

• Versterken effecten: o In samenwerking met de school ouders meer betrekken (leesklimaat versterken door informatie, advies en gebruik bibliotheekcollectie) o Mogelijk maken dat kinderen boeken mee naar huis nemen.

Universiteit van Amsterdam

[email protected]

12


25/1/2016

Brochure

http://www.bibliotheekgouda.nl/leren/ primair-onderwijs/oosterwijs.html

13

de Bibliotheek op school: effecten voor kinderen met een niet-westerse achtergrond

Recommend Documents