De beurs lijkt gekalmeerd

De buis van Torricelli? geeft antwoord op pagina 3

15 Woensdag Oktober2008

Gratis, maar niet goedkoop.

Perspectief

GO NER ED GE KO NS PE R!

Financial professionals voor topmerken (m/v)

Heavy metal in Bagdad

GRATIS NOKIA N96

(SIMLOCKVRIJ!)

29.50

v.a.

p/mnd

+ onbeperkt internet en TV, 1ste jaar slechts € 7.50 p/mnd.

Voor een groot aantal topmerken zoeken wij financial professionals, zowel startend,

Leven in de Iraakse hoofdstad is al geen pretje, maar als je ook nog eens van harde metal houdt, wordt het nagenoeg onmogelijk. Het maakt je in het openbaar direct tot schietschijf. 12

ONBEPERKT TV KIJKEN OP JE N96!

junior als ervaren en voor diverse functies. Amsterdam RAI, KLM, Sara Lee, Canon, Heineken, Morgan Stanley: het zijn zo maar een paar voorbeelden.

Bestel op www.ritel.nl. Of ga snel naar één van onze winkels

Kijk op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30. continuïteit in finance

DORDRECHT • BREDA • ETTEN-LEUR • ROOSENDAAL • BERGEN OP ZOOM • OOSTERHOUT • GOES • VLISSINGEN • MIDDELBURG • TERNEUZEN

Wereld

De beurs lijkt gekalmeerd...

4

Rembrandt mag Spanje in Eerste expo ooit

uw problemen beginnen nu In Business

De messias was er weer Ademloos aan Gore’s lippen

-1,25%

13%

-12%

75 dagen

Dat is de verwachte dip in de omzetgroei van winkels in 2009. Waar het midden- en kleinbedrijf dit jaar nog 2,75 procent groei behaalt, wordt dit volgend jaar 1,5.

In september van dit jaar waren er 13 procent meer mensen somber over hun baan dan vrolijk. Vorig jaar september hadden de optimisten nog de overhand met 17 procent.

Dat is de verwachte daling van het aantal verkochte auto’s in het laatste kwartaal 2008. Opvallend: de luxemerken draaien prima. Rolls-Royce verwacht een plus van 7,5 procent.

Zo lang staat een woning nu gemiddeld te koop. In het tweede kwartaal was dat nog 69 dagen. Tegelijk blijft de gemiddelde verkoopprijs van woningen stapvoets dalen.

‘We zijn de laatste jaren verwend met lage rente’, zegt horecaondernemer Frans Hazen, sectorvoorzitter Hotels van Koninklijk Horeca Nederland. ‘Mijn bankier zegt dat ik rekening moet houden met een toename van rente op geleend geld.’ Dat leidt tot minder investeringen en krimp van bedrijven. Dat betekent ontslagen.

chem, zegt: ‘De crisis is merkbaar, zeker de laatste twee weken is het rustiger. Alleen kleine auto’s zijn nog in trek.’ Ook horecaondernemer Hazen merkt het verschil: ‘Gasten reserveren kamers op steeds kortere termijn.’ Is er ook goed nieuws? Mwah. Nederland staat er relatief goed voor, concludeerde ook het IMF vorige week. De werkloosheid zal in Nederland tot en met volgend jaar het laagst van alle westerse landen blijven, maar loopt al wel iets op. Daarnaast zakt de huizenverkoop licht in, merkt ook Eric Bond, directeur van Hoestra & Van Eck en Hendriks makelaardij. ‘Onze totale verkoop lag in september 5 tot 10 procent lager dan vorig jaar. In oktober verwacht ik hetzelfde. Meer mensen zeggen: ik wacht nog heel even. Er zijn minder mensen die zich oriënteren. We wachten op goed nieuws.’ 1

De crisis voorbij? Dat lijkt maar zo. De gevolgen voor de ‘echte’ economie worden nu zichtbaar. Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

Alsof Fortis het laatste probleem van de crisis is, lijkt de beurs in Amsterdam gekalmeerd te zijn. Ook elders in de wereld hebben beleggers weer de moed om in te stappen. Kennelijk zijn de Europese reddingsplannen in zulke goede aarde gevallen dat iedereen er weer in gelooft. Maar ook al hebben een paar slimme beleggers twee hele leuke dagen: de crisis is nog niet voorbij.

Terwijl de banken met overheidshulp op een versnelde gezondheidscursus gaan, beginnen de gevolgen van de crisis voor de ‘echte’ economie nu pas goed zichtbaar te worden. Vooral omdat het nu eenmaal onontkoombaar is dat minder krediet een negatief effect heeft op de economische groei, die daarvan afhankelijk is. Nu banken nog wel even financiele problemen blijven houden en elkaar geen geld durven te lenen, zijn ze niet in staat om bedrijven de leningen te geven die ze nodig hebben, of alleen tegen een hoger tarief.

Hand op de knip Ook consumenten zien het door al het slechte nieuws even niet zo zitten. De Amerikanen geven voor het eerst in achttien jaar minder geld uit, waarmee een recessie wakker wordt gekust. Daar hebben we in Nederland natuurlijk ook last van. En aangezien het vertrouwen ook hier is verminderd, houden consumenten sinds enige tijd de hand op de knip. René Schrooten, verkoopleider van dealer Auto Binck in Doetin-

9

NL

Sparende overheid

Noord-Holland heeft 100 miljoen weggezet bij probleembanken, zo bekende de provincie gisteravond. En zo zijn er tal van lagere overheden het schip in gegaan. Vaak met één bepaalde geldmakelaar in de hoofdrol. Lees meer op pagina 2

NL

VVD verliest rechts

Na Hans van Baalen vertrekt ook Henk Kamp uit de Kamerfractie van de VVD. Daarmee lijkt de partij de integratiestrijd met Wilders’ PVV op te geven. Kamp wordt commissaris voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Lees meer op pagina 3

 

 

NL

2

 

 


Homofobie

Politiek Normale recepten werken nu niet

BESTUURSLID CU STAPT OP

Minister in oorlogstijd zoekt niet naar de lucifer

Sander Chan, bestuurslid bij de ChristenUnie Amsterdam, stapt op. Hij meent dat er ‘geen ruimte is’ voor zijn homoseksuele geaardheid. Hij blijft nog wel lid en gaat zich zo inzetten voor meer begrip voor christelijke homo’s. Voorzitter van de Amsterdamse afdeling, Chris van Andel, bevestigde eerder dat een mogelijke relatie van Chan een probleem had kunnen worden. Celibatair leven was voor Chan geen optie.

Als minister in ‘oorlogstijd’ kan Wouter Bos eigenlijk doen wat hij wil. De Kamer hobbelt er achteraan.

‘aantal recepten die goed werken in vredestijd, niet werken in oorlogstijd’. Neem het redden van ‘systeemrelevante banken’. Normaal gaat het dan om grote banken. ‘Maar op dit moment kan zelfs de kleinste bank zorgen voor instabiliteit.’ De uitspraak leverde Bos een standje op van D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya, die het onverstandig vindt in crisistijd zulke beladen woorden te gebruiken. Bos ging eerder al de fout in met al te openhartige uitspraken over de toestand van Fortis. Maar verstandig of niet, Bos’ uit-

Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG

...

Vaak moet Wouter Bos zwijgen tijdens debatten over de kredietcrisis. Dan gaat het weer over vertrouwelijke informatie. Maar soms weidt hij even uit, en dan wordt het interessant. Zo zei de PvdA-leider gisteren dat de les van de afgelopen tijd is dat een

spraak laat vooral het probleem van de Kamer zien. Als het oorlogstijd is en normale regels niet meer gelden, hoe moet het parlement dan beoordelen of de regering het goed doet? Is het verstandig om Fortis te nationaliseren? Is het verstandig om garant te staan voor leningen van banken voor een bedrag van 200 miljard euro? Niemand die het zeker weet. En als het hele systeem rot is, hoe kun je dan beoordelen of er fouten zijn gemaakt? Had DNB niet eerder moeten ingrijpen bij Icesave? DNB heeft beperkte instrumenten, zegt Bos. Hij laat onderzoeken of die moeten worden aangepast. ‘Ik ben zelf net zo benieuwd naar de uitkomsten.’ Zo kan minister in ‘oorlogstijd’ Wouter Bos op dit moment eigenlijk doen wat hij wil. De Kamer hobbelt er achteraan. ‘De prioriteit ligt nu bij het blussen van de brand’, aldus de leider van de PvdA. ‘Het zoeken van de fatale lucifer komt daarna.’ 1

Tien miljoen

GOUDA WIL GELD De gemeente Gouda heeft de komende vier jaar tien miljoen euro nodig om de wijk Oosterwei aan te pakken. Speerpunt in het plan: gezinscontracten. Een manager gaat een gezin een deel van de samenleving maken. De zoveelste bureaucratische laag? Een woordvoerster verzekert van niet. ‘Deze managers kunnen dwang uitoefenen. Een instelling als Bureau Jeugdzorg niet.’

Kredietcrisis

Wakkere Tientallen instellingen biechtten gisteren op dat ze hun spaarcentjes in IJsland hadden gestald. Eén geldmakelaar speelt een hoofdrol.

Hans Spekman

Sylvia Marmelstein Remco Tomesen

MAROKKANEN ‘VERNEDEREN’

AMSTERDAM

...

Grote vreugde in het stadhuis van Groningen. Een bedompte stemming even verderop bij de collega’s van het provinciehuis. In het eerste gebouw had een oplettende ambtenaar namelijk gemeentegeld op tijd weggehaald bij het IJslandse Landsbanki. De provincie had daarentegen 30 miljoen euro laten staan. Alle voor de geldpotjes verantwoordelijke ambtenaren van gemeenten, provincies en waterschappen hebben deze week de vraag gehad:

PvdA-Kamerlid Hans Spekman doet vandaag pittige uitspraken in weekblad Vrij Nederland. Marokkaanse jongeren die niet willen deugen, moeten worden ‘vernederd’ zodat ze ‘hun status in hun groep verliezen’, vindt Spekman. Ook uit hij harde kritiek op Ella Vogelaar (PvdA), minister voor Wonen, Wijken en Integratie. Volgens Spekman heeft zij geen verstand van de wijken.

Nationale aanpak ...

HANS

WIEGEL

B

arre tijden hebben ook hun voordelen. Ze kunnen leiden tot meer eensgezindheid. Niet alleen de broekriem aanhalen en de tering naar de nering zetten, maar ook de handen uit de mouwen ste-

ken. Verantwoordelijkheidsbesef, niet alleen gaan voor het eigenbelang, matiging, een nieuw elan zelfs. Het mooiste voorbeeld was natuurlijk de geest die door Nederland waarde, direct na de oorlog, de jaren van wederopbouw. Er was overal gebrek aan, welvaart was er niet, elk dubbeltje moest worden omgedraaid. Maar we waren gelukkig, want we waren vrij en zagen de toekomst voor ons. Er is toen erg hard gewerkt en we kwamen er bovenop. Zelf heb ik het gevoel dat we gelukkiger, opgewekter, verdraagzamer, optimistischer, waren dan in de laatste paar jaar. Nu kun je de huidige situatie van onrust en onzekerheid natuurlijk niet

vergelijken met die na-oorlogse tijd. Maar we zien wel dat de regering met de vakbeweging en de werkgevers vorige week een akkoord heeft bereikt over de lonen, de koopkracht en lastenverlichting. Iedereen heeft een duit in de zak gedaan en een veer gelaten. De werkgevers, die van de ontslagbescherming en de hervorming van de arbeidsmarkt. De vakbeweging, die van een beperkte looneis. De regering, die van lastenverlichting en koopkrachtbehoud voor ouderen en minima. ‘Samendoen wat mogelijk is’, heet het akkoord dat vorige week gesloten is. Nog afgezien van de inhoud van die

overeenstemming, is het bereiken ervan en de geest die alle partijen uitstralen, winst. Ook de politiek moet de komende tijd zoveel mogelijk eensgezindheid tonen. De partijpolitiek terzijde en de regering steunen. Uiteraard met een wakend oog. Het akkoord zal nu worden uitgewerkt. Ook zullen we over een paar maanden de gevolgen van de crisis voor de stand van het land op tafel moeten hebben. Het kan zijn dat dan blijkt dat op zich onplezierige extra ingrepen nodig zijn. Die moeten dan gedaan worden. Dat zal iedereen beseffen. Een nationale aanpak is nodig. 1

Lange Poten ...

PETER

MIDDENDORP Peter Middendorp is deze week met reces.

Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.

De paden op...

Slippertjes van tortelduifjes

Gaan we lekker slapen?

Nederlanders maken volgens het Bureau voor Toerisme & Congressen jaarlijks 415 miljoen daguitjes. Dat zijn gemiddeld 26 tripjes per persoon per jaar.

Duiven die ‘vreemdgaan’ met andere duivensoorten hoeven zich niet schuldig te voelen. Ze krijgen een gezond nageslacht volgens biologe Paula den Hartog.

Uit recent onderzoek van universiteit Yale blijkt dat het gebruik van babytaal tegenover ouderen een schadelijk effect kan hebben op hun gezondheid.

 

 

NL

 

 


3

Vertrek Kamp ambtenaar Antillen

De rechtervleugel van de VVD mist nu opnieuw wat veren De VVD-fractie verliest integratiehardliner Henk Kamp. De partij geeft daarmee de PVV van Geert Wilders de ruimte. Kustaw Bessems

Rita Verdonk de liberalen toch al de boventoon over de conservatieven. Terwijl de VVD altijd kiezers uit béide stromingen heeft getrokken. Voor VVD-leider Mark Rutte persoonlijk biedt het vertrek van Kamp een voordeel. Zolang Kamp er zat,

DEN HAAG

...

Henk Kamp en staatssecretaris Ank Bijleveld. EVERT-JAN DANIELS

Alsof hij er nog eens met frisse moed tegenaan ging, zo presenteerde VVDKamerlid Henk Kamp vorige week zijn islamnota. Een van de weinige serieuze pogingen in de politiek om een alternatieve islamvisie te bieden voor die van Geert Wilders. En nu stopt Kamp. Hij gaat als commissaris voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius regelen dat deze eilanden zich losmaken uit de Antillen en Nederlandse gemeenten worden. Een maand geleden werd de oud-minister (Defensie en Vrom) hiervoor gevraagd. Het nieuws komt een dag nadat buitenlandwoordvoerder Hans van Baalen is verkozen tot lijsttrekker voor de Europese verkiezingen. Zo verliest de VVD-fractie twee bekende, uitgesproken rechtse leden. In de fractie voerden sinds het vertrek van

ambtenaar redt Groningen heb jij geld weggezet bij een bank in IJsland? In zeker vijftien gevallen heeft de ambtenaar moeten toegegeven: ja, een paar miljoen zelfs. Veel van deze overheden volgden het advies van één enkele partij: geldmakelaar Intercessie. Deze tussenpersoon parkeerde zo’n 59 miljoen euro in IJsland. Van negen gemeenten, een bank en een overheidssamenwerkingsverband.

Huisbankier ‘Wij bellen gemeenten om te vragen of ze geld nodig hebben, of juist geld willen wegzetten’, zegt directeur Hans Tentij. ‘Als ze geld over hebben, kunnen ze dat wegzetten bij hun huisbankier, in de meeste gevallen de Bank Nederlandse Gemeenten. Die is héél betrouwbaar, maar geeft een lage rente. Gemeenten kunnen ook bij ons terecht. Wij zoeken een plek

waar ze meer rente vangen’. Naast Intercessie zijn er nog drie makelaars die werken voor overheden. Twee daarvan zeiden gisteren ‘niks te doen met IJslandse banken’. Is het de schuld van Intercessie dat belastinggeld dreigt te verdampen? Tentij: ‘Wij houden ons aan regels waar gemeenten aan moeten voldoen’. Zij moeten geld wegzetten bij een bank die volgens De Nederlandsche Bank (DNB) betrouwbaar is. Dat was zo bij die IJslandse banken, zegt Arjen Konijnenberg van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Gemeenten sparen voor investeringen op lange termijn, zoals een brug of zwembad. Daarnaast krijgen ze vaak geld binnen dat ze pas later nodig hebben. ‘Dat gaat om grote bedragen en dus loont het om een goede rente te zoeken’, zegt beleggingsanalist Kees de Kort.

Dat het nu is misgegaan in bijvoorbeeld Goes (12 miljoen) en Amstelveen (15 miljoen) is hoogst uitzonderlijk. Maar hadden gemeenten het kunnen voorkomen? Groningen haalde het geld wel op tijd weg. ‘We kregen twijfels toen we in het voorjaar de cijfers van Landsbanki zagen’, zegt de woordvoerder. Andere gemeenten voeren blind op DNB en leggen de zwartepiet daar neer. DNB wijst naar internationale agentschappen die de beoordelingen aanleveren. Groningen is gered door een oplettende ambtenaar. De PvdA vindt dat we niet op zulk toeval moeten vertrouwen. Het ministerie van Financiën moet daarom voortaan beslissen wat gemeenten met overtollig geld doen. Kamerlid Pierre Heijnen: ‘De financiële wereld is te complex om over te laten aan een ambtenaar in schaal 9.’ 1

Als Wilders integratie ‘mag hebben’ is Kamp minder hard nodig. bleven de speculaties dat hij Rutte zou vervangen als die faalde. Kamps nieuwe betrekking loopt tot ná de volgende verkiezingen. Omdat de fractie verder geen natuurlijke leiders kent en het partijvoorzitterschap wordt bekleed door oudgediende Ivo Opstelten, heeft Rutte geen potentiele uitdagers meer in zijn buurt. Verkeerswoordvoerder Paul de Krom gaat nu integratie doen. Die heeft een ‘herkenbaar VVD-geluid’, zegt de partij. En inderdaad, De Krom is binnen zijn portefeuille niet vies van stevige taal (‘Terreurlings jaagt

kilometerheffing door de Kamer‘). Maar op de track record van Kamp, die al in de jaren negentig streng was voor immigranten, kan hij niet bogen. Het heeft er veel van weg dat de VVD onder Rutte het thema integratie weggeeft aan Wilders. Bij de presentatie van het nieuwe beginselprogramma eind augustus benadrukte Rutte als VVD-thema’s de kleine staat, milieu en verheffing van de onderklasse. Niet integratie. En tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen vorige maand ging de bijdrage van Rutte bijna helemaal over economie. Voor deze strategie is wat te zeggen. Hardere taal over integratie uitslaan dan Wilders is voor de VVD onmogelijk. Een tijdje uitte de partij daarom nét wat minder harde taal dan de PVV, maar daardoor leek zij een slechte kopie. Als Wilders het thema integratie nu ‘mag hebben’, is Kamp een stuk minder hard nodig. Toch is helemaal niet zeker dat de ‘smallere’ VVD van Rutte het wél redt. Die kan nog heel goed vermalen worden tussen de oprukkende Wilders, de niet af te schrijven Verdonk op rechts en de succesvolle sociaal-liberalen van D66 op links. 1

Tijd om je te

specialiseren? En wil je wat anders?

fo?

in Meer

Chdeescitke

Twee maanden leren, intensieve begeleiding, diploma en direct een baan!

nuwatanders.nl

VAN DALE GEEFT ANTWOORD

Argus Consument heeft geen moeite met gen-voedsel

De buis van Torricelli Sommige mensen worden vereeuwigd in marmer of in olieverf, anderen worden onsterfelijk in de taal. Dat wil zeggen dat hun naam anderen inspireert tot het maken van een woord waarin die naam herkenbaar is. Zo is arafatsjaal genoemd naar de voormalige PLO-leider Yasser Arafat (die in de media vaak met een kaffiya oftewel een palestijnen- dan wel arafatsjaal om zijn hals in beeld was), terwijl de zeppelin vernoemd is naar de uitvinder ervan, graaf Ferdinand von Zeppelin. Eponiemen worden woorden als arafatsjaal en zeppelin wel genoemd en in onze taal zijn er heel wat van te vinden, niet alleen woorden – beatrixkapsel, callanetics, darwinisme, rorschachtest – maar ook uitdrukkingen, zoals ziekte van Alzheimer, syndroom van Down (ofte-

wel downsyndroom of nog korter down) en kooi van Faraday. Vandaag vieren we dat op de kop af 400 jaar geleden Evangelista Torricelli (1608-1647) werd geboren. De mensheid heeft veel aan deze Italiaanse fysicus te danken, zoals het vacuüm (nou ja, daarvan bewees hij althans het bestaan). Maar in onze taal is hij vooral bekend als de uitvinder van wat nu de buis van Torricelli

heet. Met dit eponiem wordt een met kwik gevulde glazen cilinder in een kwikbak aangeduid, die dient als barometer. Denk daarom vandaag even aan Torricelli. Mede dankzij hem kunt u straks op uw barometer zien wat voor weer het morgen zal worden. 1 www.depers.nl/vandale

Modern eponiemenwoordenboek € 22,50

4

 

 

Wereld

 

 


Spanje Kunst van oude vijand

Brazilië

Rembrandt naar Madrid

STRIJD TEGEN GRIEPEPIDEMIE Brazilië investeert 320 miljoen euro om een nieuwe dengue-epidemie (knokkelkoorts) te voorkomen. Vorig jaar kregen honderdduizenden Brazilianen griep, veroorzaakt door muggenbeten. De deelstaat Rio de Janeiro werd het zwaarst getroffen. Daar overleden 174 mensen aan de griepvariant. Nog eens 250.000 inwoners van Rio werden ziek.

Het Prado haalt voor het eerst de ‘verketterde Nederlander’ binnen.

Handenwasdag Rop Zoutberg MADRID

...

Het Prado in Madrid verwacht een recordaantal bezoekers van de belangrijke tentoonstelling ‘Rembrandt, schilder van de geschiedenis’ die het museum organiseert. Het is de eerste echte Rembrandt-expositie in het land. De Nederlandse schilder is nauwelijks in Spaanse musea vertegenwoordigd en het Prado zelf heeft maar één werk van de Leidse kunstenaar in bezit. De geschiedenis van de Hollandse opstand en oorlog tegen Spanje is de verklaring, aldus Alejandro Vergara, die de expositie in Madrid organiseerde. ‘Het was ondenkbaar kunst bij de vijand in Holland te verzamelen. Het Pradomuseum is ontstaan uit de schilderijenverzameling die de

koninklijke familie aanlegde. Ze waren zowat obsessief in het kopen van kunstwerken, haalden het overal vandaan. Ze kochten met name in Italië en het katholieke België, een bondgenoot. Maar Nederland kwam niet bij de Spaanse koningen op.’ De oorlog rond de opstandige Lage Landen eindigde in 1648 met de Vrede van Munster. Het was de tijd waarin Rembrandt zijn grootste werken schilderde. Maar ook de tijd waarin de aartsvijanden Spanje en Nederland elkaar flink zwart maakten. Toch waren het niet de werken die Rembrandt maakte die de Spanjaarden tegen de borst stuitten. ‘Het was vooral een probleem dat hij een verketterde Nederlander was’, zegt de Spaanse historica Yolanda Rodriguez van de Universiteit Utrecht. ‘De Spanjaarden hadden respect voor de kunst. Maar hun indruk van de Nederlanden

Argentinië Plastische chirurgie op retour

Neuzen onbetaalbaar door de kredietcrisis De financiële crisis heeft wereldwijd consequenties. In Argentinië boeten chirurgische ingrepen voor buitenlanders aan populariteit in. Paul Scheltus BUENOS AIRES

...

Met een combinatie van betaalbare plastische chirurgie en adembenemende landschappen heeft Argentinië zich de laatste jaren op de kaart gezet als een topbestemming voor de schoonheidstoerist. Maar sinds de kredietcrisis is losgebarsten, vallen er klappen in de hoek van borstvergrotingen voor buitenlanders.

Een bezoekje aan plastisch chirurgen legt het verband tussen de wereldwijde financiële commotie en het dalend aantal buitenlandse patiënten bloot. ‘De telefoon staat roodgloeiend met mensen die hun operatie willen uitstellen’, zegt Laura Szerman, die buitenlandse patiënten begeleidt voor drie verschillende chirurgen. ‘Voorlopig zijn het vooral Amerikanen die bellen. Ze wachten liever af wat er met de economie gebeurt’, zegt Szerman. Sinds Argentinië in 2001 zelf economisch inzakte en de peso devalueerde, is het land voor de meeste toeristen heerlijk goedkoop geworden. Het aantal bezoekers groeide met

Bethsabee in bad, 1654, komt uit het Louvre naar het Prado.

‘Hollanders waren luie piraten en hun vrouwen licht van zeden.’ was veel te negatief om de Hollandse meesters echt te waarderen. Nederlanders waren piraten, rebellen en dieven. De vernuftigheid van de Hollanders werd als luiheid uitgelegd. Het waren geen echte mannen, zeker geen dappere soldaten die ten strijde trokken. Ze leden aan drankzucht en hun vrouwen waren licht van zeden.’ Bij elkaar hangen er veertig werken op de Rembrandt-expositie in het Prado. Dat is behoorlijk: van Rem-

meer dan tien procent per jaar. De meesten kwamen voor de tango, biefstuk en om rond te dolen in het uitgestrekte Patagonië. Anderen profiteerden van de belachelijk lage prijzen voor een neuscorrectie of liposuctie. Een borstvergroting in Buenos Aires kan al voor vijftienhonderd euro. Bovendien hebben Argentijnse chirurgen veel ervaring, dankzij de grote vraag in eigen land. Een op de dertig mensen heeft een esthetische ingreep gehad; dat aantal ligt alleen in Mexico en Amerika hoger. Maar door de crash van Wall Street en de slopende hypotheekcrisis die er aan voorafging, vragen mensen zich af of die neuscorrectie of penisvergroting nog wel te betalen is. ‘Bedenk dat onze klanten vooral uit de middenklasse komen’, legt plastisch chirurg Enrique Gagliardi uit. ‘De rijkeren laten zich in eigen land opereren. De mensen die hier komen hebben het meestal niet zo breed.’ Volgens Laura Szerman willen de patiënten ook weer niet definitief afzeggen. ‘Velen voelen dat ze niet zon-

‘Probeer gewoon

Surfen van Het Net’

atje stra ten TIS atslo ! GRA1/5 staKPOT C x 10 ét JA m Gewoon.

Surfen S f van H Hett N Nett • Géén jaarcontract • GRATIS gebruik draadloos modem • Eenvoudige installatie

e 19,95 vanaf

9

9,95

brandt zijn maar 315 doeken bekend. Voor de expositie leende het Amsterdamse Rijksmuseum twee schilderijen uit. Ander werk komt uit het Metropolitan Museum van New York en de Londense National Gallery. Volgens historica Rodriguez weten de Spanjaarden nauwelijks hoe de Tachtigjarige Oorlog afliep, en hoe Nederland uiteindelijk zijn onafhankelijkheid kreeg. ‘Al zijn de stereotypen over Nederlanders als ketters en rebellen blijven hangen. Als je recent verschenen boeken over de opstand leest, ontdek je dat de Spanjaarden nog steeds dezelfde vooroordelen over Nederlanders hebben.’ 1 Rembrandt, schilder van de geschiedenis, Prado, Madrid, 15 oktober tot en met 16 januari.

DOEN! SCHONE HANDJES Voor het eerst wordt vandaag een internationale Dag van het Handenwassen gevierd. Meer dan zeventig landen organiseren activiteiten om mensen te motiveren vaker hun handen te wassen met zeep. Handen wassen blijkt een effectieve manier om ziekten als diarree en longontsteking te voorkomen. Deze ziekten zijn jaarlijks verantwoordelijk voor de dood van ongeveer 3,5 miljoen kinderen. De activiteiten richten zich vooral op kinderen. Dagelijks sterven meer dan 5.000 kinderen onder de vijf jaar aan diarree. En dankzij hun pas verworven kennis, krijgen ook de families thuis de benodigde informatie.

der de operatie kunnen. Dus vragen ze om een paar maanden uitstel. We hebben nog maar twee echte afzeggingen gehad.’ Niet iedereen heeft last van een terugval. ‘Ik heb het nog steeds even druk’, zegt dokter Gustavo Kovalovsky. Dat komt volgens hem omdat patiënten doorgaans voor hun operatie REUTERS

‘Mensen vragen zich af of hun penisvergroting nog te betalen is.’

Californië

HET VUUR IS TERUG!

sparen en het geld al bijeen hebben. ‘Voorlopig komen ze nog uit de VS en Spanje. Maar of dat zo blijft, moeten we afwachten.’ Wat de lokale markt betreft, daar lijkt voorlopig geen verandering in te komen. Laura Szerman heeft daar een verklaring voor. ‘Wij zijn hier zo aan economische crises gewend. Daar trekt niemand zich nog wat van aan.’ 1

De branden zijn terug in Californië. Twee mensen zijn omgekomen, 1.200 zijn geëvacueerd. Gouverneur Arnold Schwarzenegger riep de noodtoestand uit in gebieden ten noorden van Los Angeles. Tientallen woningen en 4.000 hectare natuur zijn in de as gelegd. Californië wordt elk jaar geplaagd door branden. De schade bedroeg vorig jaar een miljard dollar (730 miljoen euro).

EU-top

Palestijnen in woestijn

STOELENDANS DRINGEND IN POLEN HULP NODIG De premier en president van Polen vechten om stoeltjes van de EU-top. Premier Donald Tusk wil daar zitten met zijn minister van Buitenlandse Zaken of van Financiën. Maar president Lech Kaczynski gaat liever zelf. Dat mag van de grondwet. Tot ongenoegen van velen. ‘Ik kniel voor u. Alstublieft, kom niet naar Brussel en verzwak onze onderhandelingspositie niet’, aldus minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski.

3.000 Palestijnen die al meer dan twee jaar vastzitten in kampen aan de grens tussen Irak en Syrië, hebben volgens UNHCR dringend opvang in nodig. De Palestijnen vrezen voor vervolging als zij naar Irak terugkeren, waar ze worden geassocieerd met Saddam, die hun zaak steunde. In de kampen in de woestijn worden ze blootgesteld aan zandstormen en extreme temperaturen. Velen hebben dringend medische hulp nodig.

p.mnd

1,5 Mb/s

Alléén bij ADSLwinkel.nl® of bel 030 - 27 198 27

Noem me maar ‘Cutout’ Jennifer Thornburg (19) heeft haar naam veranderd in CutoutDissection.com. ‘Uit protest tegen het ontleden van dieren in het schoolpracticum’, aldus Cutout.

 

 

Wereld

 

 


5

Georgië Vredesoverleg met Rusland

‘Niet om tafel met afvallige regio’s’ REUTERS

Georgië zit voor het eerst om de tafel met rivaal Rusland. De afvallige regio’s Abchazië en Zuid-Ossetië zijn niet welkom bij de besprekingen. Redactie buitenland AMSTERDAM

...

AP

ANP/AFP

Georgië wil niet dat vertegenwoordigers van de regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië vandaag aanschuiven bij het vredesoverleg in Genève. Dat heeft de Georgische viceminister van Buitenlandse Zaken Grigol Vasjadze gisteren gezegd tegen het persbureau Interfax. Tijdens de vredesbesprekingen over de zuidelijke Kaukasus zitten Zwitserland, Rusland en Georgië om de tafel met vertegenwoordigers van de Verenigde Naties, de Europese veiligheidsorganisatie OVSE en de Europese Unie. Minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) zei maandag dat de EU niet kan voorkomen dat er in de Russische delegatie vertegenwoordigers uit Zuid-Ossetië en Abchazië zitten. ‘Als ze er bij zijn, so be it’, zei Verhagen in Luxemburg. ‘Maar er komt geen bordje Zuid-Ossetië of Abchazië op tafel.’ Gebeurt dat toch, dan moet de voorzitter van de gesprekken ingrijpen, meent de minister. Georgië en Rusland voerden in augustus enkele dagen oorlog om de regio’s die zich onafhankelijk hebben verklaard. Moskou heeft de afscheiding erkend, Tbilisi wil zijn afvallige regio’s terug. Het is de eerste keer sinds het conflict

oplaaide in augustus, dat Rusland en Georgië bij elkaar zitten. Aanvankelijk zouden de presidenten van de twee landen in Genève aanwezig zijn, maar beidenhebben experts afgevaardigd. Diplomaten bij de VN hebben benadrukt dat het slechts om gesprekken gaat en niet om onderhandelingen. Er wordt vandaag ook geen concreet succes verwacht. Wel is VN-chef Ban Ki-moon bij de gesprekken present. Hij arriveerde gisteren in Genève om voorafgaand aan het overleg de laatste details met de Franse minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner en de EUbuitenlandcoördinator Javier Solana te bespreken. Ook overlegt Ban nog met de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de VN, António Guterres. 1

Russische post in Georgië. REUTERS

Italië

Maffiaanse fatwa voor Roberto Saviano

De Napolitaanse maffia (camorra) wil de Italiaanse auteur van het succesvolle boek Gomorra, waarin maffiapraktijken worden beschreven, nog voor de Kerst dood hebben. De 29-jarige auteur Roberto Saviano infiltreerde in de Napolitaanse maffia en beschreef hoe de zogeheten camorristen in binnen- en buitenland

te werk gaan. Zo brengen ze in Nederland hun kapitaal onder en investeren ze hier in de drugshandel en de bouwsector. In camorrakringen is ‘Ik ben de Nederlandse bank niet’ inmiddels een gevleugelde uitspraak voor absolute rijkdom geworden, aldus Saviano. De auteur zit al twee jaar ondergedoken sinds de camorra hem met de dood bedreigde naar aanleiding van zijn boek. Het is in 42 talen uitgegeven. In Italië gingen 1,2 miljoen stuks over de toonbank. 1

1994 de ‘H’ van Hutu in zijn paspoort zou hebben gehad. Na de genocide in 1994 zijn etniciteiten bij wet afgeschaft. Praten over Hutu en Tutsi is strafbaar. Maar de mensen op de ‘duizend heuvels’ weten nog goed wie toen bij de daders hoorde. En ook de elite onderscheidt nog altijd brede van slanke neuzen. Op Juliettes weigering Romeo te verlaten, zwoer haar vader haar lief te vermoorden. En dus vluchtte Juliette vijf jaar geleden met haar vriendje naar buurland Oeganda. Een half jaar leefden ze op haar spaargeld. Daarna was er geen werk voor vluchtelingen die niemand kennen. Ondergedoken in een sloppenwijk werd Juliette ern-

stig ziek. Ze moesten het anders aanpakken, zodat de twee goed opgeleide Rwandezen een baan konden zoeken. Met geleend geld kochten ze Congolese paspoorten en een goed verhaal; Juliette vond een oude Congolees die voor haar vader wilde doorgaan. Maar het leven met een nieuwe naam bleek net zo uitzichtloos als dat in Kampala en Kigali. Juliette is in haar eentje terug naar huis gegaan. Nu zoekt ze een definitieve oplossing. Over zelfmoord heeft ze het niet meer. Juliette wil naar het Westen. Want haar vader is onverzettelijk. De liefde net zo. 1

Redactie buitenland AMSTERDAM ANP/AFP

Verenigde Staten

Spiegelbeeld: Obama | McCain Echt veel verschillen ze nog niet, Barack Obama en John McCain. Allebei verkondigen ze change: tegen de klaagmuur, in het oor van hun metgezel, op de cover van Time of

Juliette & Romeo VANUIT OEGANDA

...

MARCIA

LUYTEN

I

n Afrika’s misschien wel wonderlijkste land werkt Juliette aan haar ontsnapping – haar laatste. Ze zal trouwen met haar geliefde, kinderen krijgen en nog lang en gelukkig leven in vrede.

tegen een viersterrengeneraal. Misschien dat het debat van vanavond de heren de ruimte biedt zich eens goed van elkaar te onderscheiden. Het is McCains laatste kans om te bewijzen dat hij een betere president is. Rivaal Obama kan wat meer achterover leunen. Hij staat voor. Toch is ook hij niet zeker van de overwinning, daarvoor is de marge te klein. Reden genoeg voor verbaal vuurwerk. 1

Maar niet in Rwanda, want daar kan ze dat niet. Al is in haar land veel mogelijk. Waaronder tal van dingen die elders in Afrika lastig blijken. President Paul Kagame bijvoorbeeld is serieus in zijn voornemen het kleine land op te stuwen naar economische ontwikkeling. Als het aan Kagame ligt, wordt Rwanda Afrika’s ictknooppunt. Vooruitgang is een opdracht van hogerhand en Rwandezen voeren bevelen van boven vaak netjes uit. En dus verrijzen in Kigali moderne flats en doorzonwoningen met een tuintje. Schoolkinderen krijgen een eigen laptop. De wegen zijn glad en de goten schoon. Straatverkoop is verbo-

den, net als plastic winkeltasjes – die zwerven over straat. Het maakt Kigali een onwerkelijke derdewereldstad. Armen zat, maar niet de drukte en de buzz van kleine ploeteraars die met een handeltje aan de armoede proberen te ontsnappen. Anders dan in veel Afrikaanse landen dienen ambtenaren die publieke zaak. Er zal wat worden gesjoemeld, maar intense corruptie als in Oeganda of Congo is Rwanda vreemd. Een minister die jat gaat achter tralies. Zo strak als de economische ontwikkeling wordt geregisseerd, zo nauw bemeten is de vrijheid. Juliette uit een rijke Tutsi-familie mag niet trouwen met haar Romeo die vóór

...

Bittere thee

Annexatie

Mevrouw Sarkozy

Scholieren op een middelbare school in Wales krijgen voortaan tijdens de lunch geen suiker meer in hun thee. Dit in de strijd tegen overgewicht.

De Georgische president Saakasjvili heeft de Russische inval in zijn land vergeleken met de annexatie in 1938 van Sudetenland door nazi-Duitsland.

Excuses voor Sarkozy van de krant Le Monde. Die had de naam van zijn huidige vrouw Carla Bruni verward met die van zijn ex Cecilia.

Outdoor kleding

Rugzakken

Tenten

Slaapzakken

Reisaccessoires

Fjällräven vindt u bij de volgende dealers: Alkmaar: Bever Zwerfsport • Almere: Bever Zwerfsport • Amsterdam: Bever Zwerfsport, Carl Denig, Demmenie Sport • Amersfoort: Bever Zwerfsport, Kathmandu, Slee, Wim Jacquet • Apeldoorn: Bever Zwerfsport, Walk & Travel • Arnhem: Bever Zwerfsport, Intersport Superstore, Slee • Assen: Dick’s Kampeerhal • Barendrecht: Outdoor XL • Beek en Donk: Hemker & Bekking • Bergen op Zoom: Outdoor & Travel Outfitters • Bergeijk: Bax recreatie Beverwijk: Ronald’s Adventure Store • Breda: BHC, Bever Zwerfsport • Brunsum: Hans Stassar • Bussum: Frantzen Sport • Dalen: Jan Witvoet • Delft: Crew Adventure Store • Den Bosch: Schneider Outdoor • Den Burg: Mantje Sport, • Den Haag: Bever Zwerfsport, Carl Denig, Crew Adventure Store, Track & Trail Deventer: Luehof Outdoor • Doetichem: B&B Outdoor • Dokkum: PD Outdoor • Dordrecht: Alpaca Buitensport • Drachten: Veneboer Outdoor • Drempt: Keltic Green • Duiven: Four Seasons • Ede: Intersport Ede • Eindhoven: Bever Zwerfsport, Demmenie Sport, Gunneman Sport, Intersport Biggelaar • Epe: Country Store • Emmen: Get Out, Weggemans Golf & Adventure • Enschede: Bever Zwerfsport • Ermelo: Kampeerwereld Hendriks • Exloo: De Schutrups • Gorssel: Rene Vos Outdoor • Gouda: De Vrijbuiter, Verzijl Sport • Groningen: Bever Zwerfsport, Slee, Waterborg buitensport • Haarlem: Bever Zwerfsport, Soellaart • Harderwijk: Telstar • Hazerswoude-Rijndijk: Ton van Bemmelen recreatie • Heemskerk: Smitveld • Heerhugowaard: Kompas Outdoor World • Heerlen: Running Center Harry Driessen • Helmond: USA Adventure Store • Hengelo: Bever Zwerfsport, Slee • Hilversum: Bever Zwerfsport • Hoenderloo: Hondenhobby, Wolfswinkel Groentechniek • Hoorn: De Trek Houten: Bever Zwerfsport • Huizen: Irene Huizen • Landgraaf: Hendrik’s schoenmode • Leek: Hemker & Bekking Leeuwarden: Bever Zwerfsport, Dick’s Outdoor & Adventure • Leimuiden: Hemker & Bekking • Leiden: Bever Zwerfsport, Crew Adventure Store • Lelystad: Raven Fishing & Outdoor • Limbricht: Mulders Bergsport • Lottum: Hendrikx wapenmakerij • Maarssen: House of Outdoor • Maastricht: Bever Zwerfsport Made: World of Walking, Uit de brieltjes • Margraten: Vakantiewereld • Middelburg: Intersport Erik • Middelharnis: Outdoor Sport • Molenschot: Linberg caravans • Nieuwegein: Carl Denig, Outdoor Eddy • Noordgouwe: Jachthuis Noordgouwe • Nijmegen: Spac Sport • Nunspeet: Veluwe Outdoor • Oldenzaal: Outdoor de Essen • Oostwoud: De Bokkesprong • Oss: Wim de Leeuw sport • Purmerend: Guust • Roden: De Vrijbuiter • Roermond: Ton Notermans Roosendaal: Outdoor & Travel Outfitters • Rotterdam: Bever Zwerfsport, Carl Denig, Crew, Demmenie Sport, Slee, Active Life • Schijndel: Campingsport de Wit • Sevenum: Gebr. Janssen • Sittard: Senza Dubio • Sluis: De Bergvos • Sneek: Bij Folkert • Sommelsdijk: Fixit Mastenbroek • Steenwijk: Bever Zwerfsport • Terneuzen: K2 Himalay adv. Store Terschelling: In de Wolken • Tilburg: Sportief travel & adventure • Twello: Hemker & Bekking • Uden: Intersport Superstore Utrecht: Bever Zwerfsport, Kathmandu, Slee • Valkenswaard, Scarabee Outdoor • Veenendaal: Voigtschmidt Outdoor • Velp: Veldman sport • Vorden: Okido Outdoor Waalwijk: Runningcenter Waalwijk • Wageningen: Bas Buitensport • Weert: Bob’s adventure store, Winterswijk: Obelink Camping • Woerden: Zwerfkei Outdoor & Travel Center • Wouwse Plantage: Darz Bor • Zaandam: De Kampeerwinkel • Zeist: Sunnycamp Zoetermeer: van Herwijnen • Zutphen: Harbach sport • Zwaag: Karsten tenten • Zwolle: Bever Zwerfsport • Leerentveld: Slee

Dagblad De Pers

ATOOMSTROOM

Alles uit de kerncentrale Een nieuw energiebedrijf levert louter pure kernenergie, speciaal voor consumenten die daar ‘warme gevoelens’ bij hebben. 09

In Business

7   

Begroting

Ook België wil een vliegtaks De vliegtaks ontwijken door vanaf Brussel te vliegen, heeft binnenkort waarschijnlijk geen zin meer. Redactie economie AMSTERDAM

...

De Belgische regering heeft voorgesteld om volgend jaar ook belasting op vliegtickets te heffen. De nieuwe belasting, die 132 miljoen euro per jaar moet opleveren, is een van de manieren om de Belgische begroting voor volgend jaar op het nippertje rond te krijgen, enkele uren voor de aangekondigde presentatie in het parlement. In Nederland is de vliegtaks, die 11,25 euro bedraagt bij vliegreizen binnen Europa en 45 euro bij verre reizen, op 1 juli ingevoerd. Schiphol en maatschappijen als KLM en EasyJet klagen dat zij sindsdien inkomsten mislopen omdat passagiers uitwijken naar buitenlandse vliegvelden. Als België de vliegtaks doorzet, kunnen passagiers alleen nog naar Duitsland uitwijken. 1

Mea culpa

Geen vrolijke tijden voor Chinese speelgoedfabrikanten Ruim de helft van de Chinese speelgoedfabrikanten is dit jaar failliet gegaan, meldde het staatspersbureau Xinhua gisteren. Als gevolg van

schandalen rond giftige stoffen in speelgoed en onveilige producten verscherpten de VS en een aantal Europese landen de veiligheidseisen voor Chinese

Beurs Beleggers starten massaclaims

speeltjes. De producenten kwamen daardoor in de problemen. In totaal gingen dit jaar al 3.631 fabrikanten over de kop. 1 FOTO: MARK LEONG/REDUX

deelhouders in de geplaagde bankverzekeraar Fortis. Om elf uur ‘s ochtends werd de handel in het aandeel weer hervat en enkele uren later noteerde Fortis al 68 procent lager. In de middaghandel kostte het aandeel nog amper 2 euro. Fortis-topman Filip Diercxk zei in een reactie op de forse koersval dat ‘de markt altijd gelijk heeft’. ‘Als de markt zegt dat het 2 euro is, dan is het 2 euro.’

voor het concern zich verslikte in de overname van ABN Amro en hard werd geraakt door de kredietcrisis. Ondertussen maken duizenden gedupeerde aandeelhouders zich op

voor een gezamenlijke gang naar de rechter. Het Brussselse advocatenkantoor Modrikanen begint namens zo’n tienduizend gedupeerden een kort geding. Euroshareholders, dat zevenduizend beleggers vertegenwoordigt, brengt de zaak aan bij de Ondernemingskamer. Nog eens duizenden aandeelhouders van Fortis hebben zich geschaard achter een claim die advocatenkantoor De Gier Business Law voorbereidt, tegen zowel het bestuur van Fortis als toezichthouders en de Belgische en Nederlandse staat. Fortis meldde gisteren in een verklaring dat het verwacht aan al zijn schuldverplichtingen te kunnen voldoen. De bankverzekeraar beraadt zich momenteel op de strategie en het dividendbeleid en verwacht dit snel naar buiten te brengen. 1

Recessologie

Recessologie

Over en uit

Opties liggen open

‘KATHOLIEK GELD VEILIG’

3.300 BANEN EASY LIFE WEG BIJ PEPSI FAILLIET

NAAM FORTIS VERDWIJNT

Geen IJslandse taferelen in het Vaticaan: alle deposito’s bij de Vaticaanse bank zijn veilig. Dat verzekerde de president van de bank gisteren. De bank geeft geen leningen uit, en daarom hebben de katholieke leiders ook geen last van oninbare kredieten. Rekeninghouders zijn onder meer religieuze ordes, bisdommen, katholieke liefdadigheidsinstellingen en het Vaticaan zelf.

PepsiCo heeft in het derde kwartaal 10 procent minder winst geboekt. Om kosten te besparen, schrapt de Amerikaanse frisdrank- en snackfabrikant wereldwijd 3.300 banen. Zes fabrieken moeten sluiten. Dat maakte PepsiCo gisteren bekend. Door de zwakke economie hebben de Amerikanen minder frisdrank gekocht. De maatregelen moeten leiden tot kostenbesparingen van ruim 1,2 miljard dollar.

De naam Fortis verdwijnt in Nederland. Dat zei Jan van Rutte, bestuursvoorzitter van Fortis Nederland, gisteren tegen BNR Nieuwsradio. Het is nog niet bekend of Fortis de naam ABN Amro gaat dragen. Dat hangt af van de mogelijke integratie van de twee banken. ‘Alle opties daarvoor liggen nog open’, zei Van Rutte. De naamswijziging wordt niet op korte termijn doorgevoerd: ‘Dat kost miljoenen, dat doe je niet zomaar.’

Keiharde koersval van aandeel Fortis Beleggers hebben er zes dagen op moeten wachten, maar gistermorgen werd de handel in het aandeel Fortis weer hervat. Met dramatische gevolgen. Redactie economie AMSTERDAM

...

Zelden dumpten beleggers zo hard hun stukken als gistermorgen de aan-

Na de ontmanteling van Fortis eerder deze maand lag de handel een week stil vanwege de onduidelijkheid over de waarde van het aandeel. De vrijdag daarvoor sloot het aandeel op 5,41 euro. De hoogste stand van het aandeel Fortis dit jaar was 23,55 euro. Dat was

Diercxk: ‘Als de markt zegt dat het 2 euro is, dan is het 2 euro.’

De rechtbank in Den Bosch heeft gisteren Easy Life failliet verklaard. Het Helmondse beleggingsadvieskantoor had het faillissement zelf aangevraagd. Justitie verdenkt Easy Life en vier (ex-)directeuren van miljoenenfraude. Zij zouden geld van investeerders hebben gebruikt voor hoge vergoedingen, salarissen, exclusieve auto’s en onroerend goed. De consequenties van het faillissement voor de beleggers zijn nog onzeker.

Nobelprijswinnaar onderschatte crisis Ook Nobelprijswinnaars zijn niet onfeilbaar. De kersverse winnaar van de Nobelprijs voor economie Paul Krugman bekende gisteren schuld. Redactie economie AMSTERDAM

...

‘Ik neem het mezelf kwalijk dat ik dit financiële domino-effect niet heb zien aankomen’, zei Paul Krugman tegen de Amerikaanse radiozender National Public Radio. Kort tevoren had hij zijn Nobelprijs voor economie in ontvangst genomen. ‘Ik had wel gezien dat de speculatiebubbels geknapt waren, maar ik heb niet voorzien dat er zoveel te klagen zou zijn.’ Krugman zei extreem aangeslagen te zijn. ‘Hoe konden economen en politici zo blind zijn. Er is een financieel systeem ontstaan waarbij de beschermingssystemen uit de jaren dertig niet meer werkten.’ 1

REUTERS

Pessimistisch

Pessimistischer

Meer markten voor media

Op de vraag hoe de economie er in hun land voor staat, antwoordt 73 procent van de Amerikanen ‘slecht’. Dat blijkt uit een peiling van USA Today.

Op de vraag of de economische situatie in hun land beter of slechter zal worden, antwoordde 84 procent van de Amerikanen ‘slechter’.

De Media Markt krijgt serieuze concurrentie. De Amerikaanse elektronicaketen Best Buy gaat volgend jaar winkels openen in Europa.

8

In Business Koster & Jojanneke

 

   

 


Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh

Meat & Greed Buffetts biografie

Q&A

Waarom Warren rijk is (en u niet)

De kredietcrisis als bedrijfsuitje Bedrijfsuitjesorganisator Amsterdam Events Company maakt van de kredietcrisis zijn business. Manager Thomas Risseeuw: ‘Wij kunnen wel lachen om de recessie.’ AMSTERDAM

...

Hoe gaat uw grote recessiespel ‘Wie redt de AEX’ in zijn werk? ‘De teams starten het beursspel met een aandelenportefeuille ter waarde van 1 miljoen oud Hollandse guldens – we wilden het wel leuk houden. In hun tocht door Amsterdam doen de teams verschillende beurslocaties aan waar ze vragen over beantwoorden. De hypotheekcrisis komt nog even voorbij, olieprijzen stijgen en banken vallen om. Het team dat zich het best staande houdt in deze algehele malaise wint.’

De nieuwe biografie van Warren Buffett, de rijkste man op aarde, is een lesje in nederigheid.

Warren Buffett trakteert graag op hamburgers en friet. REUTERS AMSTERDAM

...

In de Burger King bij het WTC staan opvallend weinig zakenmensen een hamburger te vermalen. De bankjongens smijten hun salarissen liever stuk aan crostini’s, buffelmozzarella of hompen tarte tatin in veel te dure lunchtenten aan de Zuidas. De rijkste man op aarde zou er schande van spreken. Warren Buffett, het orakel uit Omaha, trakteert zijn bezoekers, die

Warren Buffett Wie: Rijkste man op aarde. Biografie: The Snowball and the business of life van Alice Schroeder. Eerste indruk: Even dik als Buffetts portemonnee. Oordeel: Dit is beter dan de jaarverslagen die Buffett voor ons doorploetert. Kopen: Ja, maar neem een week vrij. Beste tips: Koop een aandeel in een fonds dat consumptie opwekt. 1

Crisistijden BELEGGEN MET

...

MARK

LEENAARDS

H

oe voorspelbaar is het nieuws nog? Op financieel en economisch vlak was iedereen de afgelopen twee weken het spoor kwijt. De grootste koersdalingen ooit werden gevolgd door de sterkste stijgingen ooit, banken vielen om als Domino D-Day, maar werden later weer gered door miljarden, biljoenen en gaziljoenen van overheden die ooit enthousiast vergaderden over een miljoenennota. Ik volg de huidige crisis met bovengemiddelde interesse en krijg geen

bij hem zaken komen doen, het liefst op een hamburger en Franse frietjes. De multimiljardair is daarom dezer dagen nog rijker geworden dan hij al was. Zakenblad Forbes becijferde dat hij 8 miljard heeft verdiend aan het leeglopen van de kredietballon. Koster bladerde door The Snowball, Buffetts duizend pagina’s dikke biografie, en distilleerde drie regels voor eeuwige rijkdom.

1. Investeer geld in dingen die je zelf eet of drinkt. U denkt slimmer te zijn dan de markt. Hou maar op, want u lijdt aan hoogmoed en zelfoverschatting. Warren Buffett begon ooit met het verkopen van blikjes Coca-Cola toen hij zes jaar was, omdat hij zag dat mensen (hij is Cherry Coke verslaafd) liters wegklokten van het bruine suikerwater. Later werd hij grootinvesteerder in Coca-Cola. De les van Buffett: als je niet begrijpt waarin je belegt, doe het niet. De financiële wangedrochten, zoals de ondoorgrondelijke derivatenhandel die leidde tot de krediethel, noemde hij vijf jaar geleden al ‘financiële massavernietigingwapens.’ Warren Buffett wordt nu geroemd om zijn nuchterheid. In het internettijdperk, dat hij hooghartig negeerde, schreven critici nog ‘What’s wrong Warren?’

genoeg van de economische analyses op BNR en de marktverslagen van CNBC en Bloomberg. Want hoewel alle analisten uiteindelijk toch iets anders beweren, valt er wel één les te trekken uit de huidige malaise: er zijn altijd kopers.

Kooplust Dat werd niet alleen maandag zichtbaar, toen de beurzen in een ongekende najaarsrally tot 12 procent wonnen op één dag. Ook in het oog van de storm, op de dagen waarin de AEX in sneltreinvaart richting de 250 punten koerste, werd er druk gekocht door particulieren en professionals. Vorige week schreef ik over Canadian Solar, een bedrijf dat zich goed zou kunnen onttrekken aan de kredietcrisis en al haar gevolgen. Juist dit aandeel steeg op drie dagen van de slechtste beursweek sinds 75 jaar. Op vrijdag klom het Canadese aandeel zelfs 30 procent in minder dan een uur

De meest vermogende mens op aarde woont als een Jan Modaal. Helemaal niets dus. De interneteconomie was net zo’n leugenachtige luchtbel als de tulpenhandel in de zestiende eeuw of de kredietkrach van 2008. Leuk om te citeren. Buffett over de veronderstelde nieuwe zakenwetten van de interneteconomie: ‘Het is net zoiets als nieuwe seks. Dat bestaat ook niet.’

2. Hoe zuiniger hoe rijker. De meest vermogende mens op aarde leeft als een knieperige Jan Modaal. Hij woont al veertig jaar in hetzelfde huis, vlakbij zijn kantoor in Omaha. Natuurlijk heeft hij een privé-vliegtuig, maar zijn Gulfstream IV gebruikt hij alleen voor hoogstnoodzakelijke tripjes naar zijn zakenvriendjes. Hij kleedt zich tegenwoordig iets beter in Zegna-pakken, maar dat is pas nadat hij in de zakengemeenschap een lachwekkend fashionfiguur was geworden. Nog altijd loopt hij op de jaarvergadering van zijn miljardenfonds het liefst rond in een rode Nebraska sweater.

tijd, terwijl op dezelfde dag een analist van Lazard de verwachtingen van de solarmarkt naar beneden bijstelde. Ik ben realistisch genoeg om te weten dat een sterk herstel in dit soort markten vaak weer gevolgd wordt door een nieuwe daling. Als de problemen in de bankensector aanhouden is de meest logische richting voorlopig naar beneden. Zolang er echter kopers zijn die bewust een keuze maken, valt er te verdienen aan korte ritjes in interessante aandelen.

Anticyclisch Die interessante aandelen bevinden zich objectief gezien in de sectoren die weinig last krijgen van een recessie die volgens economen aanstaande is (de meeste spreken nu nog van een milde recessie overigens). De bekende wijsheid ‘iedereen moet toch blijven eten’ geldt op een andere manier ook voor nutsbedrijven, de gezondheidssector en telecom. Het probleem is dat aandelen uit die

3. Investeer in mensen die je vertrouwt: uzelf. Als de rijkste man op aarde geld weggeeft, doet hij dat niet aan de armen, maar aan zijn bijna even rijke vriend Bill Gates. Buffett stond lange tijd bekend als een vrekkig mannetje dat zelfs zijn kinderen niets gunde. Toen hij eenmaal besloot om toch aan caritas te doen, deed hij dat vol overgave: hij gaf bijna zijn hele vermogen aan zijn bridgebuddy van Microsoft. Buffett is loyaal en denkt in duurzame relaties. De recente investering in Goldman Sachs, de Amerikaanse zakenbank, is een vriendendienst én een zakelijke meesterzet. Buffetts vader, aandelenhandelaar, introduceerde de kleine Warren in de nadagen van de Grote Crash bij Sidney Weinberg, een topfiguur op Wall Street. Goldman Sachs was bijna ten onder gegaan door in 1929 een vals financieel piramidespel op te zetten. Weinberg redde de bank. Zeventig jaar later stapt Buffett zelf in bij de zakenbank die opnieuw meedeed aan het grote casinospel van het kapitalisme. Toch heeft hij het meeste vertrouwen nog steeds in zichzelf. Al zijn vermogen heeft hij belegd in zijn beleggingsvehikel Berkshire Hathaway. Of zoals de biografe opmerkt: ‘Hij baseert zich op drie zaken waarin hij zelf de absolute expert is: geld, zakendoen en zichzelf.’ 1

sectoren zeer wisselende resultaten laten zien. Biotechnologie ging bijvoorbeeld net zo hard naar beneden als de cyclische aandelen. Bedrijven als Unilever en Ahold daalden ook, maar relatief minder. In de telecomsector was een soortgelijke beweging te zien: het best presterende aandeel sinds begin september in de fondsportefeuille van het SBS Global Equity Fund was LG Telecom. Dat niet alle defensieve aandelen het nu goed doen heeft te maken met gedwongen verkopen. Vorige week werden naar schatting voor enkele honderden miljarden aandelen verkocht door banken, verzekeraars en beleggingsfondsen die hiertoe werden gedwongen door een dreigend faillissement. Voor mij is het inmiddels duidelijk dat beleggers ‘met het pistool op het hoofd’ geen rationele keuzes maken. En dat is precies mijn belangrijkste boodschap in deze lastige tijden voor beleggers: probeer niet een bodem te

‘Perfect timing’ moet u hebben gedacht, een spel over de beursellende? ‘Ja. Wij zitten bovenop het nieuws om onze uitjes zo actueel en origineel mogelijk te maken.’ De een z’n dood is de ander z’n brood zullen we maar zeggen. ‘Nou zo serieus zien we het niet. We wilden eerder een vrolijke kwinkslag geven aan de recessie.’ Bankiers lachen er waarschijnlijk minder hard om. ‘Bedrijven die zich al dagelijks met dit soort zaken bezighouden, zullen zich in hun vrije tijd niet weer om de beurs willen bekommeren. Ze zijn uiteraard van harte welkom, maar het moet wel een vorm van ontspanning blijven.’ Wie boekten er al een beurscrisis bij u? ‘Gisteren maakten we het spel bekend en kregen we aanvragen van een softwarebedrijf en een makelaardij.’ 1

voorspellen, maar focus op bedrijven die er goed voor staan en een economische crisis kunnen overleven. Daar zijn overigens simpele methodes voor zoals het berekenen van de solvabiliteit, de liquiditeit (quick en current ratio) en de netto schulden van een bedrijf. De definitie van die begrippen kunt u vinden op Wikipedia en voor de interessante aandelen kunt u bij diverse analisten en adviseurs terecht. Probeert u Canadian Solar eens bijvoorbeeld… 1

Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund heeft een long positie in Canadian Solar Inc. en LG TeleCom.

 

 

In Business Eco-nomie

 

 


9

Stroom Groen of toch niet?

Nu ook pure kernenergie uit het stopcontact Kernenergie als marketingpropositie, je moet er maar opkomen. Sinds gisteren verkoopt het Amsterdamse bedrijf Atoomstroom elektriciteit uit kerncentrales. Edward Deiters AMSTERDAM

...

Al Gore in Aalsmeer. Hij bezocht in het kader van zijn klimaatcampagne geen enkel ander Europees land. ANP

Goeroe Voor de tweede keer al hier

Dat Gore de moeite neemt hiervoor helemaal naar Aalsmeer te komen, is op zich bijzonder. Want de oud-vicepresident bezocht in het kader van zijn klimaatcampagne geen enkel ander Europees land. Dat hij toch Nederland aandoet – nu zelfs voor de tweede keer – danken we aan Maurits Groen, de milieufanaat die anderhalf jaar achter hem aan belde, en een paar jaar geleden

Gore’s boek vertaalde. Misschien was er nog iets anders wat uiteindelijk de doorslag gaf voor zijn komst en dat is Gore’s film zelf. Voor wie hem niet gezien heeft: in de documentaire laat hij zien wat de gevolgen zijn van een stijgende zeespiegel voor Nederland. Als je miljoenen mensen de stuipen op het lijf jaagt met beelden van een half ondergelopen land, moet je natuurlijk wel even komen vertellen dat je er alles aan doet om de ramp te voorkomen. Het druk bezochte evenement was aanleiding om allerlei grootse aankondigingen te doen. Een daarvan is die van de Rotterdam Climate Campus, een plan om in de Maasstad bedrijvigheid te creëren rondom schone energie en waterhuishouding. Idee is dat bedrijven, universiteiten en de overheid samen deze ‘clean tech delta van Europa’ gaan vestigen, zoals de ambitieuze Rotterdamse wethouder Mark Harbers het verwoordt. Aan milieuminister Cramer de taak om het project alle lof toe te zwaaien. ‘Ik geloof in jullie!’ ‘We hadden het in Den Haag heel druk met de financiële crisis’, zegt Ferry Mingelen. ‘Als je dan ziet hoeveel miljarden opeens klaar liggen. Wat mij opvalt, is dat het smelten van de spaartegoeden wat gevoeliger ligt dan het smelten van de ijskappen.’ Geestig opgemerkt en iets wat Cramer zich mag aantrekken. Ze zegt het ‘fantastisch’ te vinden dat Gore in deze tijd van crisis het klimaatprobleem weer op de kaart zet. Goeroe’s, je hebt ze nodig. 1

Voor de korte termijn neemt hij de juiste maatregelen: hij garandeert voor de meesten van ons al ons spaargeld. Hij verschaft financiële middelen aan gezonde bedrijven met ons aller geld en hij zorgt ervoor dat banken blijven lenen aan elkaar. Op de wat langere termijn zal er een politiek antwoord moeten komen hoe de economische en financiële infrastructuur van de 21e eeuw eruitziet. Eén ding is duidelijk: we nemen afscheid van jaren van deregulering, van het aan de markt overlaten. Keynes had gelijk! Zonder goed toezicht, zonder staten geen goede markten. Er is echter nog een groot probleem dat moet worden aangepakt

en dat is de klimaatcrisis. Staten moeten ook daarin veel harder gaan lopen. Veel harder nog dan bij de kredietcrisis. Want wat blijkt: de ontbossing van de aarde kost ons meer dan de hele kredietcrisis. Dit blijkt uit een recente studie van de EU, die uitgevoerd is door de Deutsche Bank. Volgens deze studie kost de ontbossing tussen de 1,5 en 3,5 biljoen euro per jaar! Ontbossing is voor 20 procent verantwoordelijk voor de uitstoot van CO2. Het bedrag ontstaat door de verschillende natuurlijke diensten die bossen niet meer leveren, zoals het zuiveren van water en het absorberen van koolstofdioxide. Die diensten moeten nu via een on-

Iedereen lift mee met klimaatmessias Al Gore Een handvol nieuwe klimaatinitiatieven, tweeduizend toegewijde luisteraars en een mediaspektakel: wat zo’n man als Al Gore met één bezoek al niet losmaakt. Jan-Hein Strop AALSMEER

...

Alsof de verlosser zelf naar het uitverkoren land is gekomen. Daar leek het een beetje op gisteravond in Aalsmeer. Ruim tweeduizend mensen kwamen in de Aalsmeerse tv-studio’s bijeen om in aanbidding te luisteren naar de man die vorig jaar de Nobelprijs voor de vrede kreeg en het bijvoegelijk naamwoord ‘inconvenient’ tot mondiaal modewoord maakte. Al Gore dus. En zoals dat celebrity goeroes betaamt, is hij te laat. In een van de zaaltjes waar Gore zijn eerste publieke optreden zou verzorgen, wacht iedereen gespannen op zijn komst. ‘Hij komt over vijf minuten’, zegt Nova Den Haag-presentator Ferry Mingelen die de boel bij elkaar praat. Iedereen kijkt gespannen naar de deur, maar Gore komt niet. Improviserend wordt Anthony Burg-

Nationaliseer het bos! DILEMMA

...

NATASJA

VANDENBERG

W

outer Bos domineert het nieuws en terecht. Hij doet wat we van hem mogen verwachten: hij gedraagt zich als een staatsman. Praat in duidelijke taal en creëert rust.

mans (‘Jij bent een echte Gore’), voormalig bestuursvoorzitter van Unilever, op het podium geroepen in de rol van Gore om een openingsritueel te voltrekken. Met een hilarisch overwinningsgebaar imiteert Burgmans de Amerikaan, die zich op dat moment ergens in het gebouw klaar maakt om een bont gezelschap van ondernemers, politici en andere klimaatvoorvechters toe te spreken.

‘Smeltend spaargeld ligt gevoeliger dan smeltende ijskappen.’

De nieuwe energieleverancier Atoomstroom wil over drie jaar 200.000 huishoudens en bedrijven voorzien van kernenergie. Het bedrijf begon gisteren met de verkoop van stroom die voor 100 procent afkomstig is uit kerncentrales. ‘Het is natuurlijk een hele tijd niet bon-ton geweest om kernenergie te gebruiken’, zegt Sjef Peeraer, de 37jarige oprichter van het bedrijf. ‘Die tijd is wel een beetje voorbij.’ De nucleaire nieuwkomer mikt op ‘consumenten die warme gevoelens hebben voor kernenergie’. Dit geldt volgens het bedrijf voor ongeveer 30 procent van de Nederlanders.’

‘Ik denk dat de angst voor kernenergie overdreven is.’ Veel goedkoper zijn die klanten niet uit, de elektriciteitsprijs bij Atoomstroom is volgens Peeraer vergelijkbaar met die van andere leveranciers. ‘We zijn geen prijsstunter en gaan niet aan mensen lopen trekken. We willen een merk zijn voor onafhankelijke denkers. Mensen moeten hier zelf de voor- en nadelen van op een rij zetten.’

Toch somt de kersverse stroomverkoper graag even op wat volgens hem de voordelen zijn van stroom uit kerncentrales. ‘Gewone stroom veroorzaakt ongeveer een halve ton per megawatt/uur aan C02. Bij kernenergie is dat nul. Natuurlijk heb je daar ook afval, maar dat kun je veilig opslaan. Ik denk dat de angst voor kernenergie overdreven is.’ Hoe het werkt? Atoomstroom koopt de kernenergie rechtstreeks in bij meerdere kerncentrales in het bui-

ANP

tenland en één in Nederland. De namen wil Peeraer liever niet kwijt. ‘Dat ligt toch nog steeds gevoelig.’ Wel wil hij vertellen dat de ingekochte stroom fysiek aan het Nederlandse stroomnet wordt geleverd. ‘Elke kilowatt/uur die wij aan onze klanten leveren wordt ergens anders niet geleverd.’ Het bedrijf had gisteren over belangstelling niet te klagen. ‘Onze naam trekt natuurlijk wel aandacht. Nu moet dat natuurlijk ook nog gaan resulteren in klandizie’, aldus Peeraer. Toch is lang niet iedereen positief. ‘Ik vind het schokkend dat ze kernenergie als schone energie willen verkopen’, zegt Willem Verhaak van Milieudefensie. (Ook Greenpeace was woest, zie kader). 1

Geen warm welkom...

O

nmiddellijk na de lancering van Atoomstroom slingert energieleverancier Greenchoice een persbericht de wereld in. ‘Groene stroom is door subsidieverlening veel goedkoper dan kernenergie. Het verschil loopt bij een gemiddeld huishouden op tot wel 135 euro per jaar’, aldus Greenchoice. Ook Greenpeace verwelkomt Atoomstroom met weinig warmte en schakelt onmiddellijk de Reclame Code Commissie in wegens ‘misleiding van de consument’. ‘Kernstroom

is helemaal niet schoon’, aldus de milieuorganisatie. ‘Kernafval blijft 240.000 jaar gevaarlijk en de productie van kernenergie levert radioactieve vervuiling op. Het is ook niet CO2-vrij, omdat er over de hele keten van winning van uranium tot verwerken van het afval fossiele energiebronnen ingezet worden en er dus CO2 uitgestoten wordt.’ Peeraer noemt het een beetje flauw. ‘Als je de hele keten bekijkt is niets meer groen. Hoe dacht je dat ze windmolens fabriceren?’

natuurlijke weg worden geleverd en dat kost biljoenen per jaar. Wat te doen? Er zullen grote partnerschappen moeten worden gesloten met landen met veel bossen. Een voorbeeld hiervan is het partnerschap tussen het WNF en Sumatra. Zij slaan de handen ineen om het tropische regenwoud op het Indonesische eiland te redden. Het tropische regenwoud is een groot reservoir van broeikasgassen. Eerder dit jaar maakte het WNF bekend dat bij de ontbossing in slechts één van de Sumatraanse provincies jaarlijks meer CO2 vrijkomt dan Nederland per jaar uitstoot! Maar dat is niet genoeg. Net als nu bij de banken zullen we delen van het

bos in publieke handen moeten brengen. Dat is de enige manier om ervoor te zorgen dat de markt geen onevenredige risico’s neemt voor kortetermijngewin. En wat kunnen we er zelf aan doen? Koop een boom en blijf er vanaf, word lid of vrijwilliger bij een natuurorganisatie als WNF, wees zuiniger met energie en mijn favoriete tip: eet minder vlees. Daarmee beschermen we de aarde, de dieren, de armste mensen en ook onze eigen portemonnee en staatskas. Dus wil je Wouter Bos helpen? Eet dan minder vlees, daar zal hij het zelf – als overtuigd vegetariër – zeer mee eens zijn. 1

Schoon tanken

Manipulatie geen probleem

Eén miljard euro

Milieuvriendelijker bio-ethanol en aardgas tanken wordt gemakkelijker. Met overheidssubsidie wordt het aantal ‘schone’ vulpunten bijna verdriedubbeld.

Consumenten hebben geen probleem met genetisch versleutelde slaolie of sojabonen. Dat blijkt uit een Europees onderzoek waar de TU Delft aan meedeed.

Zoveel trekken de EU en het Europese bedrijfsleven uit om waterstof en de bijbehorende brandstofcellen snel een veelgebruikte energievorm te maken.

10

 

 

In Business De markt

BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Staatsbanken spreken

E

ven, heel even maar, zijn beleggers vandaag afgeleid van de banken en de kredietcrisis. Met de kwartaalrapportage gisteravond van Intel en vanochtend voorbeurs Amsterdam ASML zijn het ouderwets de chipbedrijven die op opening het beurssentiment bepalen. Om 8:00 uur is er vooruitlopend op het Europese cijfer van 11:00 uur ook nog een Duits inflatiecijfer (consumentenprijzen). Of dit zoden aan de dijk zet, is de vraag. Met de net zo straffe daling van de grondstoffenprijzen als aandelen is snelle geldontwaarding min of meer een non-issue geworden. Zodra deze reuring voorbij is, is het weer de Indian Summer Crash 2008 – om de beurscrisis van dit jaar maar een mooie naam te geven – wat de klok slaat. In de middag zijn het de deels genationaliseerde Amerikaanse grootbanken JP Morgan Chase (een van de dertig Dow Jones-fondsen) en Wells Fargo (sinds vorige week voor een zacht prijsje eigenaar van de omgevallen spaarbank Washington Mutual) die met hun rapportages het sentiment bepalen. Andere grote namen vandaag zijn Coca Cola en Ebay. Voor JP Morgan Chase en Wellls Fargo gaat de markt uit van een kwartaalresultaat van respectievelijk 0,09 dollar verlies (vorig jaar nog 0,97 dollar winst) en 0,43 dollar (vorig jaar 0,64 winst) per aandeel. Nu maar hopen dat de banken niet nog vele miljarden aan ellendige leningen ergens onder in een bureaula hebben gevonden. Belangrijker dan de cijfers lijkt de vooruitblik van de twee: denken ze dat met de overheidsinjecties en -garanties het ergste financiële leed geleden is? Kan het sein veilig worden gegeven? Het is zo voor de zoveelste keer week van de waarheid voor de Amerikaanse banken met de rapportages van JP Morgan Chase en Wellls Fargo en morgen Dow Jonesfonds Citigroup. Dat was voor de hypotheek-, banken-, krediet en beurscrisis vorig jaar zomer begon nog de grootste consumentenbank

 

 


ter wereld. Sindsdien was het met een slordige 30 miljard dollar aan afschrijvingen een van de hoofdrolspelers in het drama geworden. Intussen is het aandeel grofweg gehalveerd en resteert een beurswaarde van krap 100 miljard dollar. Grootste bank van de wereld is nu Bank of America met een waarde van 130 miljard dollar, dat met het Spaanse Banco Santander, BNP Paribas en ons eigen ING over een paar jaar wel eens tot de grote winnaars van de bankenslag van deze kredietcrisis kan uitgroeien. Met het aankopen van Lasalle (uit de boedel van ABN Amro) en het voor een prikkie opkopen van brokkenpiloten annex hypotheekbank Countrywide Financial en zakenbank Merrill Lynch is Bank of America op papier een van de best gepositioneerde banken geworden. Van sparen tot vermogensbeheer en van hypotheken tot brokerage: Bank of America heeft werkelijk ieder onderdeel en segment van de financiele markt nu in eigen huis – gegarandeerd door de overheid. Critici stellen dat topman Ken Lewis de bank willens en wetens veel te groot heeft gemaakt om te kunnen omvallen. Misschien, maar daar zaten de (monetaire) autoriteiten wel bovenop.

Bank of America is post-crisis best gepositioneerde bank geworden.

VS DOW JONES VS NASDAQ

LONDEN FTSE 100 KOERS:

9310,99 % VERSCHIL:

KOERS:

KOERS:

-0,82%

1779,01

4394,21

% VERSCHIL:

% VERSCHIL:

-3,54%

3,23% FRANKRIJK CAC 40

KOERS:

BRAZILIË BOVESPA

Relax, zou Lewis zeggen. Dit was vrijdag ook het beste advies over de kredietcrisis op de handelsschermen van Bloomberg. ‘The Bank of Jamaica says everyone should just chill out’, stuurde een grappende handelaar als nieuwsbericht rond. De mededeling verscheen in het heetst van de beursdalingen op de beroemde zwarte schermen met de oranje letters… 1

JP Morgan Chase

De markt in kaart

40,71

3628,52

% VERSCHIL:

2,75% KOERS:

40602,70 NEDERLAND AEX

% VERSCHIL:

-0,55%

KOERS:

284,51

% VERSCHIL:

Bron koersgegevens: 15 oktober 07

-0,27%

14 oktober 08

VERSCHIL:

% VERSCHIL:

-1,28

-3,05%

Nederland AEX Index - slotkoersen 14 oktober AANDEEL

SLOT

aegon 4,64 ahold 7,25 30,17 akzo nobel arcelor mittal 25,495 10,905 asml holding 7,57 bam groep 46,00 corio dsm, kon. 29,315 1,205 fortis 29,94 fugro 26,795 heineken 13,74 ing groep c. kpn 9,511 15,035 philips, kon. 16,47 randstad 9,041 reed elsevier royal dutch shell a 19,16 12,065 sbm offshore tnt 18,685 8,89 tomtom unibail-rodamco 126,83 19,10 unilever c. 8,90 usg people wereldhave 62,58 13,515 wolters-kluwer c.

VORIG SLOT

3,91 7,03 29,435 26,185 11,385 7,34 44,095 28,81 5,41 28,42 26,20 13,255 9,284 15,275 15,945 8,78 18,17 11,485 17,12 8,08 120,15 18,00 8,71 60,10 13,155

Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 14 oktober

VERSCHIL

HOOG

0,73  0,22  0,74  -0,69
-0,48
0,23  1,90  0,50  -4,20
1,52  0,60  0,48  0,23  -0,24
0,52  0,26  0,99  0,58  1,56  0,81  6,68  1,10  0,19  2,48  0,36 

4,85 7,454 31,445 28,375 11,765 8,25 46,80 31,565 2,304 33,36 27,575 14,99 9,69 15,96 17,15 9,21 20,185 13,33 19,20 9,55 127,84 19,54 9,35 63,78 14,08

LAAG

4,304 7,16 29,64 24,85 10,59 7,38 43,46 29,04 1,205 29,10 26,15 13,385 9,248 14,75 16,215 8,877 18,685 11,75 17,42 8,44 122,00 18,20 8,73 61,51 13,29

VOLUME

31537386 10198704 2589353 9406810 10676847 2102302 458668 2454874 192072167 1585155 3441588 32220884 14882261 14434019 1808910 5591314 29239775 3405267 3410950 3143610 106122 22137276 785282 200189 2194340

AANDEEL

SLOT

aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding océ opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.

8,45 20,41 10,50 9,95 5,72 28,98 8,80 15,96 11,94 29,08 10,00 12,24 1,13 29,84 4,35 9,13 4,30 0,74 56,50 6,23 23,73 46,05 29,89 3,60 6,07

VORIG SLOT

8,36 20,30 10,48 9,00 5,40 27,25 8,35 15,40 11,99 27,80 9,35 11,69 1,09 29,40 4,35 9,26 4,34 0,68 56,50 5,90 23,50 42,50 29,71 3,50 5,89

Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 14 oktober

VERSCHIL

HOOG

LAAG

VOLUME

0,09  0,11  0,02  0,95  0,32  1,73  0,45  0,56  -0,05
1,28  0,65  0,55  0,04  0,44  0,00 -0,13
-0,04
0,06  0,00 0,33  0,23  3,55  0,18  0,10  0,18 

9,63 22,00 11,60 9,98 6,30 29,79 9,15 16,40 13,15 29,54 10,95 13,18 1,20 30,79 4,66 9,76 4,78 0,77 58,00 7,10 25,00 46,05 31,09 4,12 6,22

8,10 20,10 10,40 9,54 5,50 27,73 8,57 15,47 11,78 27,30 9,51 12,00 1,11 29,46 4,32 8,84 4,25 0,73 55,80 6,17 23,25 42,61 29,32 3,55 6,00

1547063 264652 265822 873764 805036 576861 521963 674938 455795 161526 216458 1194186 2390424 430393 460853 531767 379964 737674 118069 1212265 108907 61581 271851 818891 375221

AANDEEL

SLOT

accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind

19,03 0,25 18,26 8,59 10,66 34,20 16,72 7,15 19,40 18,17 6,48 4,40 16,04 46,00 9,23 2,57 14,90 0,39 21,30 4,50 2,91 12,02 17,51 12,15 10,40

VORIG SLOT

18,49 0,24 17,90 8,15 10,68 32,97 17,40 7,06 18,50 17,95 6,46 4,40 14,95 45,80 8,79 2,52 14,37 0,38 20,81 3,00 2,89 11,76 17,24 10,49 9,92

VERSCHIL

HOOG

LAAG

VOLUME

0,54  0,01  0,36  0,44  -0,02
1,23  -0,68
0,09  0,90  0,22  0,02  0,00 1,09  0,20  0,44  0,05  0,53  0,01  0,49  1,50  0,02  0,26  0,27  1,66  0,48 

19,90 0,27 18,93 9,50 11,88 36,95 17,97 7,55 19,40 19,00 7,07 4,88 18,50 46,95 9,98 2,76 15,59 0,44 21,86 4,89 3,05 13,09 17,74 12,35 10,90

18,80 0,23 18,01 8,03 10,40 34,00 16,52 7,10 18,00 17,99 6,40 4,33 16,00 45,00 9,11 2,52 13,60 0,39 21,01 3,91 2,90 11,86 17,27 11,00 10,00

29846 1110587 24624 24316 37146 18152 60654 14777 8158 45629 168479 520216 24295 1523 7779 438809 170378 1765744 144261 109059 116455 38571 10816 119184 256602

 

 

In Business De markt

 

 


DE GONG DUITSLAND DAX

JAPAN NIKKEI 225

AMSTERDAM

...

E

en groter contrast is bijna niet denkbaar. Een groep vrijwilligers versus de rauwe financiële realiteit van de beursvloer. Met een slag op de gong opende presentator Ajouad el-Miloudi gisteren de han-

RUSLAND RTS-INDEX

KOERS:

5199,19

11

delsdag. Dit was meteen het startsein voor de grootscheepse vrijwilligerscampagne ‘Wij Amsterdammers maken het verschil’. Hiervoor slaan de Stichting Hart voor Amsterdam, de Stichting Present, de Stichting Amsterdam Cares en de Stichting Vrijwilligerscentrale Amsterdam de handen ineen. Dit is volgens El-Miloudi van levensbelang gezien de huidige kredietcrisis: ‘Dit kan als gevolg hebben dat iedereen voor zich zal gaan leven en minder over zal hebben voor minder bedeelden.’ 1

KOERS:

9447,57

% VERSCHIL:

2,70%

% VERSCHIL:

14,15%

KOERS:

869,51 % VERSCHIL:

9,90%

HONGKONG HANG SENG

HET PANEL REDACTIE: IEX.NL

winsten (eind 2009?). Tot die tijd is er een zijwaarts koerspatroon, met een behoorlijk dividendinkomen.’

‘HO HO HO’

STELLINGVANDEDAG: KOERS:

Kredietcrisis over

16832,88

Ziezo, de banken zijn gered, nadat ze verwend, vertroeteld, gepamperd en gesubsidieerd zijn alsof het hangjongeren zijn. De beurs heeft ook al de recessie ingeprijsd voor 2009, daarom kunnen beleggers nu alvast vooruitlopen op de economische boom van 2010 en later. Toch..., of...?

SINGAPORE STRAITS TIMES

% VERSCHIL:

3,19%

‘DIVIDEND DAN MAAR’

KOERS:

Ad van Tiggelen (aandelenstrateeg ING) ‘Beurzen bodemen doorgaans rond het begin van een recessie. Bedrijfswinsten bodemen later, rond het einde van een recessie. Een echt duurzaam koersherstel begint meestal pas kort voor het dieptepunt in bedrijfs-

2128,31

% VERSCHIL:

2,50%

Cees Smit (vermogensbeheerder Today’s Beheer) ‘Internetbroker Binck Bank gaf vrijdag aan dat zij juist in de afgelopen weken een grote toevloed van kleine beleggers zien, die met al die dalingen kansen ruiken. Helaas heeft de geschiedenis uitgewezen dat juist de kleine beleggers minder succesvol waren... Het is dan ook waarschijnlijk nog niet over.’

‘ONDER DRUK’

Pieter Kort (hoofdredacteur IEX) ‘Als we de bodem al gezien hebben, dan wil dat nog niet zeggen dat daarop juichend herstel volgt. Deze krach is geen sentimentskrach, maar een fundamentele. De reusachtige hefboom van geleend geld in de financiële markt wordt afgebouwd. Dat zal de beurskoersen langer dan bij een ‘normale’ crash onder druk zetten.’ 1

Agenda woensdag 15 oktober AEX Index

284,51

Hang Seng

16832,88 Dow Jones

9310,99

Bedrijven Binnenland ASML

3e kwartaalcijfers

Austrian Airlines Rio Tinto Ferrexpo Delta Airlines Americain Airlines JP Morgan Chase The Coca-Cola Company

Vervoerscijfers 3e kwartaal 3e kwartaalbericht Tussenbericht 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers

07.00

Bedrijven Buitenland

15 oktober 07

VERSCHIL:

-0,76

Euro/Dollar

14 oktober 08

% VERSCHIL:

15 oktober 07

VERSCHIL:

-0,27%

+520,72

1,3646

Goud

14 oktober 08

% VERSCHIL:

+3,19%

15 oktober 07

VERSCHIL:

-76,62

839,77 Olie

14 oktober 08

% VERSCHIL:

-0,82%

76,72

10.00 -

CSX Corporation E-Bay

3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers

Economie Binnenland 09.00 09.30 19.30

EZ, EVD, IRO, FME The Netwerk Economy CBS Internationale Socialisten

Economische missie naar Saudi-Arabië Congres over laatste trends Aandeel voeding in huishoudbuget Debat: had Marx gelijk?

Economie Buitenland 11.00 11.00 15 oktober 07

VERSCHIL:

+0,0050

14 oktober 08

% VERSCHIL:

+0,37%

15 oktober 07

VERSCHIL:

+5,81

14 oktober 08

% VERSCHIL:

+0,70%

15 oktober 07

VERSCHIL:

+0,55

14 oktober 08

% VERSCHIL:

+0,72%

14.30 14.30 20.00

OPEC OESO Eurostat

Maandrapport Oliemarkt Revenue Statistics 2008 Inflatie HICP sept.

VS VS VS, Federal Reserve

Omzet detailhandel sept. PPI sept. Beige Book

 

 

Perspectief

12

 

 


Première Docu Heavy Metal in Baghdad

Dood aan de headbangers Het leven van een hardrockfan in Bagdad is onmogelijk. De twintiger Mike probeerde er als gitarist te overleven, maar vluchtte uiteindelijk naar België. ‘Moslims denken dat we satanisten zijn.’ Arjan Terpstra ANTWERPEN

...

‘Ikvergeet nooithet beeldvan afgerukte ledematen.’

N

oem Mike maar Mike. Nu hij als Iraakse asielzoeker in België verblijft, heeft hij even geen zin zijn echte, islamitische, naam in de krant terug te zien. Mike dus, een vroege twintiger met zwart lang haar en twee piercings in zijn gezicht. Houdt van black metal, punk, gothic. Speelt elektrisch gitaar, heeft al zijn spaargeld opzijgelegd om twee geliefde types te kunnen kopen, die nu in zijn Antwerpse kamer pronken. ‘Ik kan een jaar zonder vrouw’, bluft de spraakwaterval. ‘Maar zonder gitaar geen dag’. Een doorsnee opmerking van een doorsnee jongere, zo lijkt het op het eerste gezicht. Al snel wordt duidelijk dat de jeugdige voorliefde voor heavy muziek een van de weinige normale dingen aan hem is. Mike vluchtte drie jaar geleden uit Bagdad, weg van het dagelijkse geweld. Routineus somt hij de gebeurtenissen op die zijn jonge leven hebben gekleurd. Een oom werd ontvoerd en doodgemarteld, de familie kon het bloederige lijk in het ziekenhuis komen ophalen. ‘Mensen kwamen zijn huis in, schoten zijn

Mike in zijn woonplaats Antwerpen. Zijn hele familie is Irak ontvlucht.

hond dood en namen hem mee. Wie dat waren? Geen idee.’ Twee nichten kwamen om bij een aanslag, drie vrienden kwamen niet terug van school, verschillende buren zijn vermist. Zelf ontsnapte Mike ternauwernood aan een explosie. Net toen zijn taxi van een markt wegreed, ontplofte een bom bij het stalletje waar hij werd opgepikt. ‘Ik vergeet nooit het beeld van afgerukte ledematen, verscheurde kranten en watermeloenen, alles door elkaar.’

IRAK ............ 1,5 miljoen (Binnenlands op de vlucht)

TURKIJE IRAN

SYRIË ............ 1,5 miljoen

SYRIË LIBANON

JORDANIË ........ 500.000 IRAK

EGYPTE ............ 120.000 JORDANIË

IRAN .................... 57.000 LIBANON .... 20-50.000 Bron: UNHCR

© GRAPHIC NEWS/ DE PERS

TURKIJE ................ 5.000

‘Under-normal’ noemt hij de situatie in Irak. Zijn Engels is goed maar heeft eigenaardige kanten: de meeste woorden leerde hij door teksten van metalsongs te spellen. ‘Als je een film zou maken van het dagelijks leven in Bagdad, gelooft geen mens je. Normale dingen als je van A naar B verplaatsen zijn zo gecompliceerd.’ En helemaal het leven van een metalmuzikant. In de documentaire Heavy Metal in Baghdad, die morgen in De Balie in Nederlandse première gaat,

zien we hoe moeilijk metalheads als Mike het in de Iraakse hoofdstad hebben. Veel liefhebbers van harde muziek zijn er niet in het Midden-Oosten, over alle aspecten van hun lifestyle bestaan misverstanden. Militante moslims zien hardrockers als aanbidders van Satan, nemen de beeldtaal van T-shirts en albumhoezen letterlijk, wat je in het openbaar direct tot schietschijf maakt. Headbangen wordt geassocieerd met de joodse manier van gebeden opzeg-

Irak

MILJOENEN OP DE VLUCHT

S

inds de val van Saddam Hoessein in 2003 heeft Irak te kampen met een immens vluchtelingenprobleem. De UNHCR berekende dat er in april van dit jaar anderhalf miljoen Irakezen in Syrië waren, 57.000 in Iran, 500.000 in Jordanië, 120.000 in Egypte en 200.000 in andere golfstaten. Daarbij komen anderhalf miljoen mensen die binnen de landsgrenzen gevlucht zijn voor het sektarische geweld in hun eigen re-

gio. De totale stroom Iraakse vluchtelingen is moeilijk in te schatten, maar ligt ergens tussen de vier en vijf miljoen mensen. De vluchtelingenstroom blijft aanhouden, ondanks Amerikaanse beloften dat Irak over het geheel rustiger aan het worden is. Deze week gingen bijvoorbeeld drieduizend Iraakse christenen uit Mosul op de loop voor het geweld. Een opvallend gegeven in een land waar christenen over het algemeen met

gen en is verdacht. Lang haar is voor vrouwen, een man met lange lokken moet wel homo zijn. Een Iraakse metalhead heeft daarom een keurig kort kapsel. Woeste geitensikken zijn de enige zichtbare verwijzing naar de metallook van hun broeders in het vrije Westen.

Nieuw instrument Zelfs zoiets onschuldigs als een gitaar is verdacht. Mike: ‘In Irak is het een relatief nieuw instrument. Je kunt er

rust werden gelaten. De Nederlandse regering nam donderdag het kabinetsbesluit om vluchtelingen uit Irak niet langer als groep te beschermen. De reden was dat er veel mensen uit andere landen zich als Irakees voordeden. Dit betekent dat asielzoekers uit Centraal- en Zuid-Irak niet meer automatisch een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen als ze in Nederland aankloppen. Van het totale aantal vluchtelingen dat momenteel in Nederland aanklopt, komt 41 procent uit Irak. Dat aantal zal nu dalen, is de verwachting.

Mondjesmaat

Hollandse nieuwe

Wel lief zijn

De Verenigde Staten worden bekritiseerd omdat ze tot op heden maar 12.000 Irakese vluchtelingen toelieten. Dit jaar komen daar 17.000 mensen bij.

Nederland stuurt 5.000 asielaanvragers terug naar Irak. Staatssecretaris Albayrak noemde als reden dat veel aanvragers niet uit Irak afkomstig zijn.

Het kabinet stemt in met de maatregel, maar vroeg de staatssecretaris zich te bekommeren om christenen en homoseksuelen.

 

 

Perspectief

 

 


13

Woeste geitensikken verwijzen naarde metallook.

wel aan komen, er is een grote Yamaha-winkel in het centrum waar alles via internet besteld wordt. De problemen komen daarna. Als ik met distortion speel, moet het zacht, de buren kunnen het geluid niet thuisbrengen. En als je met een gitaar over straat gaat, denken beveiligers dat je een wapen draagt, of er nou een hoes omheen zit of niet. Je wordt altijd gecontroleerd, en bijna niemand weet wat hij ermee aanmoet. In het gunstigste geval wordt het voor een keyboard

aangezien, haha.’ Ook de documentaire laat voorbeelden zien van de moeizame muziekpraktijk in de Iraakse hoofdstad. Heavy Metal in Baghdad, gemaakt door Suroosh Alvi en filmer Eddy Moretti van het magazine Vice , volgt de band Acrassicauda (Latijn voor zwarte schorpioenen), de enige metalband van Irak, in een poging een optreden te regelen. Als de band eindelijk een hotel bereid heeft gevonden een zaaltje beschikbaar te stellen,

moet de show wel voor vijf uur klaar zijn – na het donker is het voor de fans te onveilig om te reizen.

Ontlading Het concert zelf is een aandoenlijke ontlading van de bandleden Tony, Firan, Marwan en Faisal en het kleine plukje publiek dat zich met gevaar voor lijf en leden door de stad heeft gewaagd. Baldadige mannen vallen over elkaar heen, schreeuwen de teksten mee, ballen de vuisten. Een ele-

mentair soort vrijheid straalt van hun gezichten, een korte bevrijding van de sores van alledag, tot midden in een nummer de stroom weer eens uitvalt. De documentaire registreert ook de onvermijdelijke uittocht uit Irak. De vier bandleden van Acrassicauda vluchtten naar Syrië nadat de oefenruimte door een raket werd verwoest. Inmiddels zijn ze in Turkije beland, vier stipjes in een enorme zee van vluchtelingen (zie onder). Mike trok

Filmfestival

VIJF OPTREDENS IN ZES JAAR

I

n Heavy Metal in Baghdad (Vice Films) volgen de documentairemakers Eddy Moretti en Suroosh Alvi de Iraakse metalband Acrassicauda. De oudste opnamen zijn gemaakt toen Saddam Hoessein nog aan de macht was en de band kon optreden zolang er een nummer aan de leider werd gewijd. Na de val van Saddam Hoessein in 2003 ging het de band een tijdje goed, maar toen het sektarische geweld in de Iraakse hoofdstad toe-

nam (‘Je pakt Ali Baba op en je krijgt er veertig rovers voor terug’, zegt zanger Faisal in de film), werd de ruimte om muziek te maken zienderogen kleiner. In de zes jaar dat Acrassicauda in Bagdad bestond, werd maar vijf keer opgetreden. Na serieuze doodsbedreigingen vluchtten de bandleden naar Syrië. De documentaire beleeft morgen zijn Nederlandse première in De Balie in Amsterdam als openingsfilm van het Internationaal Amster-

achter de band aan. ‘Voor duizend dollar ben ik via Iraaks Koerdistan naar Syrië gereisd, en vandaar naar Istanboel. Daar heb ik 14.000 dollar aan smokkelaars betaald om mij naar België te brengen. Ik heb negen dagen in een kleine doos gezeten, met weinig eten en drinken en een fles om in te plassen.’ Het geld voor de vlucht werd door Mike’s vader betaald, die in Irak goudsmid was. ‘Veel Irakezen zijn rijk. Ze verdienden goed onder Saddam maar kunnen het geld nu nergens aan uitgeven.’ De hele familie van Mike is inmiddels uit Irak vertrokken. Zijn ouders wonen met zijn zus in Syrië, neven en nichten leven verspreid over de wereld. Ziet hij zijn familieleden nog wel? Zijn vader komt binnenkort in Antwerpen op bezoek, waar Mike een beetje tegenop ziet. ‘Ik probeer zo weinig mogelijk aan Irak te denken. In Brussel, waar ik werk, loop ik in een grote boog om Irakezen heen, spreek ik alleen maar Engels. Er komen steeds meer Iraakse vluchtelingen bij, dus het wordt steeds lastiger ze te ontlopen.’ Maar Mike, je vader is toch welkom? ‘Ehm, ja’, antwoordt de stoere rocker schuchter. ‘Maar dan moet ik de piercings uit mijn neus halen en mijn haar in een staartje. Mijn vader snapt niet dat je je zo moet kleden om van muziek te houden.’ 1

dams Film Festival. De vier leden van Acrassicauda leven sinds de film in Canada en Amerika vertoond werd deels van donaties uit de metalwereld. De steun aan de armlastige band is financieel maar ook materieel - Metallica’s James Hetfield maakte een gitaar over toen hij hoorde dat de band de instrumenten moest verkopen om in Syrië te overleven. Op dit moment is de band in Turkije, waar met hulp van buitenaf wordt gewerkt aan een trip naar Amerika, ergens volgende maand. www.debalie.nl

Iraqi...

...body...

...count

Hoeveel burgerslachtoffers er in Irak zijn gevallen sinds de val van Saddam in maart 2003 is moeilijk te schatten. De WHO heeft de laatste raming.

Door middel van interviews onder Irakezen in het hele land kwam de WHO op 151.000 burgerdoden in de periode maart 2003 tot juni 2006.

Tijdschrift The Lancet houdt het op 655.000 doden in dezelfde periode. Het laagste serieus te nemen cijfer gaat uit van 81.000 doden tot oktober vorig jaar.

14

 

 

Uit & thuis Hap & Sap

 

 


Culinair Koken met kinderen

Boswachterscake en worstenbeesten Recept Kinderspel

Ze-kunnen-nietmislukken-zandkoekjes Wie nog nooit een koek of cake heeft gebakken, kan het beste eerst oefenen op zandkoekjes. Het recept is erg simpel en daarom kunnen deze zandkoekjes simpelweg niet mislukken. Een kind kan de was doen. Redactie lifestyle AMSTERDAM

...

Ingrediënten: • 200 gram bloem • 150 gram boter • 100 gram witte basterdsuiker • 1 mespunt zout Nodig: • Uitsteekvormpje

Herfstvakantie. Handen in het haar want wat gaan we doen met de kinderen. Als alle pretparken en zwembaden bezocht zijn, is de keuken de volgende speelplek. Een selectie kinderkookboeken waarmee de kroost bezig blijft.

wi’s. Het boek is zo vormgegeven dat kinderen vanaf acht jaar zelfstandig met de recepten aan de slag kunnen. Schrijfster Liesbeth Lans wil vooral het zelfvertrouwen van jonge koks in vergroten. Erg handig in dit kinderkookboek zijn de iconen voor de bereidingstijd en het aantal calorieën van een gerecht.

• Bakblik Geneviève van Velzen

Verwarm de oven voor op 160 graden. Kneed alle ingrediënten zo vlug mogelijk tot een samenhangende bal. Laat het deeg een half uur op een koele plaats rusten. Rol het deeg vervolgens ter dikte van ongeveer 1/3 centimeter uit. Bestrijk het bakblik met boter. Steek met het uitsteekvormpje de vormen uit het deeg. Leg de vormpjes in het bakblik. Doe het bakblik in de oven. Bak de koekjes twintig minuten tot ze lichtbruin zijn. Haal ze met een scherp mes van het bakblik af en laat ze afkoelen. 1

AMSTERDAM

doortjes) van tien regels beveelt ze alleen biologische ingrediënten aan. Het is een overzichtelijk kookboek waarin de nadruk ligt op samenwerken en verantwoordelijkheid.

Pap kan koken (4 tot 12 jaar)

...

Koken met je ogen (2 tot 6 jaar) Kinderen + koken = Kinderkookkafé. Ruth van Andel en Charlotte Borggreve zijn ruim vijfentwintig jaar de uitbaters van deze kroeg voor kleuters. Deze maand is het derde kookboek van het Kinderkookkafé uitgekomen, Het Kijkkookboek. De titel is alleszeggend: veel vrolijk en druk beeld voor de jonge analfabeet. Op de 72 pagina’s wordt geen woord vuil gemaakt aan de bereidingswijze van worstenbeest (knakworst in bladerdeeg) of komkommerpuzzels. Het eerste deel bestaat vooral uit tips in de trant van ‘hoe houd ik mijn 1-plusser bezig met smarties’. Het boek wordt pas echt speels en interessant voor kind en ouders bij de kijkrecepten voor kids van drie tot vijf jaar.

Guten Appetit!

CULIGADGET Duitsers maken ijzersterk bestek. Goed, mooi én van Duitse makelij (dus onverwoestbaar) is het eetgerei van C. Hugo Pott. Het kost nu wat, maar gaat wel generaties mee. Vanaf 150 euro per couvert. 1

Een kookboek voor vader kon niet uitblijven. Na het boek Cool! Ik kook met mama schreef Nathalie Valmary ook een bundel voor pa. De opbouw is hetzelfde als het boek voor moeders. In de inhoudsopgave blijkt al snel dat ze niet handig heeft lopen copypasten uit haar eerste boek. In Cool! Ik kook met papa heeft ze recepten voor hartige gerechten, zoals risotto met pinda’s, gebundeld.

Ellebogen op tafel (3 tot 93 jaar) Kids en etiquette, contradictio in terminis? Ja, als je de televisiebombarie van nanny’s in geruit mantelpak mag geloven. Veel kinderen hebben geen manieren, laat staan tafelmanieren. Aan de eettafel wordt de strijd tegen de ongewassen handen en voeten op tafel dagelijks gevoerd. Volgens de schrijfster van Het kleine boekje over tafelmanieren, Christine Coirault, kan een ouder niet vroeg genoeg beginnen met het inlepelen van de etiquette. Een mierenfamilie, big en eekhoorn geven het goede voorbeeld.1

Bakken met mam (4 tot 12 jaar) De Franse Nathalie Valmary is nooit een keukenprinses geweest. Ze was altijd een slons die haar culinaire heil vond in diepvriesmaaltijden uit de Intermarché. Het wás Valmarys leven totdat ze vier jaar geleden culinair tot inkeer kwam. Ze heeft na haar ahamoment het kookboek Cool! Ik kook met mama geschreven. In haar recepten (sandwiches, toetjes en tussen-

LUNCHRECENSIE

PURE SMAKEN GENEVIÈVE VAN VELZEN

...

Gartine Taksteeg 7 Amsterdam 020-3204132 Maandag en dinsdag gesloten

D

e logo’s van fastfoodketens en fastfashionketens domineren het straatbeeld van ’s lands drukste en bekendste winkelstraat, de Kalverstraat In Amsterdam. Tussen de middag is het een hels karwei om in deze straat ergens rustig te eten zonder overdonderd te worden door winkelende tieners. De lunchroom Gartine in een zijstraatje van de Kalverstraat is een verademing in het hectische centrum. In de Taksteeg zit deze broodjeszaak ingeklemd tussen een steakhouse en sushibar. Eenmaal binnen in het zestiende-eeuwse pand eist de antieke Portugese kroonluchter direct alle aandacht. Het interieur is klassiek. Er ligt geen damast of lin-

nen op de tafels, maar je eet er wel met antiek zilveren bestek uit de privécollectie van de eigenaar. Het publiek is gemêleerd; dagjesvolk, locals en verdrietige beurshandelaren. Gartine is open voor ontbijt, lunch en hightea. Op de ontbijtkaart staan wentelteefjes van suikerbrood met peren-kaneelboter (3,95 euro), geroosterd notenbrood met Goudse boerenoplegkaas (5,95 euro) en zuurdesemtoast met roerei (6,95 euro). Tussen de middag serveren ze een bol met gerookte ossenworst met zuur (5,95 euro); een bol met een gekookt ei, winterspinazie, truffelmayonaise (7 euro); en brood met vijgen, geiten-

Uitgespeeld (8 tot 12 jaar) In Ik kan koken verklappen negen kinderen hun favoriete recepten. Karim maakt een kerrie-ei opeen blad ijsbergsla, Tim roostert pestotoast, Joep serveert een toetje van druiven en ki-

kaascrème en geroosterd krentenbrood (7,50 euro). Voor de zoetekauw is er taart uit eigen keuken. In de vitrine lonken wittechocolade-cheesecake, cupcakes en chocoladetaart. Op deze namiddag weerstaan we de cheesecake en eten we twee salades. Een met confit van eend, walnoten, rode kool, rozijnen en hazelnootdressing, de andere salade is van geroosterde herfstgroenten, geitenkaas en rozemarijndressing (beide 8,50 euro). Alle ingrediënten komen uit de moesen kruidentuin van de baas. Een adoptiekip legt de eieren voor de taarten en het beslag van de wentelteefjes. Het klinkt allemaal heerlijk en vrese-

lijk verantwoord, maar smaakt het ergens naar? Het bijna voorspelbare antwoord is ja. Het is een inkopper voor Gartine want de kokkin laat voornamelijk de natuur haar werk doen. De smaak van de herfstgroenten blijft optimaal. Een dressing die niet past bij de overige ingrediënten van een salade is dodelijk voor het slaatje. De hazelnoot- en rozemarijndressing van Gartine zijn gelukkig goed op smaak en passen prima bij de rest. Met de smaak van de eend, walnoten en rode kool wordt niet gesold. In Gartine wordt puur gekookt zoals het hoort. Er is slechts plek voor vierentwintig man. 1

Maand van Patrón

Open kasteel

Mekka voor foodies

Vijfentwintig clubs in Amsterdam en Rotterdam besteden deze maand aandacht aan de premium tequila Patrón. Onder andere: Club NL, Rosso en Zin.

In de boomgaard van kasteel Doorwerth worden tot en met 27 oktober workshops gegeven over kweek- en bewaarmethoden.

Aanhangers van Slow Food kunnen van 23 tot 27 oktober naar Turijn voor culibeurs Salone del Gusto. Ook prins Charles heeft er een kraam.

 

 

Uit & thuis Stuff

 

 


Eigen collectie

15

Musthave

SHERYL CROW SPIJKERBROEK

Ultiem hebbeding Catta Donkersloot

De Amerikaanse blues- en rockzangeres Sheryl Crow heeft sinds vorige week een eigen kleding- en denimlijn, Bootheel Trading Co.. De styliste van de 46-jarige zangeres heeft de lijn ontworpen. De dagelijkse kleding van Crow is de inspiratiebron van de collectie die uit 24 stuks bestaat. Crow heeft ook spijkerbroeken gemaakt die ze vernoemd heeft naar de steden Nashville, Memphis en haar geboortedorp Kenneth.

Vijftienhonderd ontwerpers tonen hun waren tijdens de Dutch Design Week.

Design Eindhoven is weer dé designstad

Beleving rond een bakkie leut Geen crisis

OMZETGROEI LVMH BLIJFT Luxegoederenconcern Moët Hennessy Louis Vuitton (LVMH) heeft nog geen financiële schade ondervonden door de kredietcrisis. LVMH heeft in de eerste negen maanden van dit jaar een omzetgroei van 10 procent behaald. Volgens het bedrijf komt de omzet nu uit op 12 miljard euro. Het bedrijfsonderdeel Fashion & Leather Goods heeft goed gepresteerd met een omzetgroei van 12 procent.

Conny Groenewegen

BREIEN VOOR JUST B. Modeontwerpster Conny Groenewegen ontwerpt een casual wintercollectie voor het modelabel Just B. Het Nederlandse modemerk presenteert de lijn in januari en verkoopt de kledingstukken vanaf juli 2009. De kleine collectie bestaat uit zes gebreide items. Just B. is eerder een samenwerking aangegaan met ontwerper Mada van Gaans.

De Dutch Design Week draait meer dan ooit om beleving van design. ‘Omgevingsbewustzijn wordt steeds sterker.’ Zelfs bij een kop koffie. Arjan Terpstra EINDHOVEN

...

Wat we op de Dutch Design Week moeten zien is niet helemaal de goede vraag, zegt directeur John Lippinkhof. Het gaat om wat je vanaf zaterdag in Eindhoven ervaart. Lippinkhof heeft vijftienhonderd ontwerpers uitgenodigd, die door de hele stad hun waren tonen. Daaromheen zijn op veertig locaties tientallen evenementen geprogrammeerd; tentoonstellingen, debatten en lezingen. De beroemde Italiaanse designer Alberto Alessi is aanwezig en opent de week, de Nederlandse designprijzen worden uitgereikt en studenten van de Design Academy Eindhoven tonen hun afstudeerprojecten. Maar wat je in Eindhoven moet zien is maar één facet van wat er wordt aangeboden. Lippinkhof: ‘Veel belangrijker is het om de interactie tussen de ontwerpers te ervaren. De Week is geen vakbeurs maar een informele ontmoetingsplek waar jonge en ervaren ontwerpers enthousiast hun ervaring delen. Die sfeer, een

‘De sfeer, een stad die helemaal aan design gewijd is, daar gaat het om.’ stad die helemaal aan design is gewijd, daar gaat het om.’ Natuurlijk zijn er dit jaar weer speerpunten in de programmering. De Dutch Design Week is er om verbanden te leggen tussen publiek, ontwerpers en industrie, en onderstreept dat door de contacten met het midden- en kleinbedrijf centraal te stellen. Lippinkhof: ‘De meerwaarde van design voor de concurrentiepositie van het MKB is groot. Design verte-

genwoordigt een economische waarde voor een ondernemer, of het nu gaat om betere verpakkingen of de styling van een product. Vandaar dat een aantal MKB’ers komt spreken tijdens de week, zodat we van hun praktijkervaring kunnen leren.’ De reden daarvoor is niet ver te zoeken. Design draait meer dan ooit om de psychologie rond gebruiksvoorwerpen. Ontwerpers kijken bij het maken van een buitenbankje niet alleen naar de vorm van het bankje, maar ook naar de omgeving ervan. Als er al een trend op de Dutch Design Week te vinden is, is het dat dit omgevingsbewustzijn steeds sterker wordt bij ontwerpers. Lippinkhof: ‘Je komt hierin tot de kern van design. Tegen een technicus zeg je: ‘Maak een koffiezetapparaat’, en dan doet hij dat. Een ontwerper geef je er ook een omgevingsschets bij. Zo van: ‘Ik heb zin in koffie en wil dat op mijn gemak thuis in mijn keukentje kunnen zetten.’ Dat is een heel andere ontwerpopgave.’ De designer gaat veel meer uit van de beleving dan de techniek rond het bakkie leut wil Lippinkhof maar zeggen. Een beleving die steeds breder wordt. Duurzaamheid is bijvoorbeeld een steeds belangrijker element in hoe je een product ervaart. Tegelijk blijft de technische kant onmisbaar bij de uitvoering. ‘Eindhoven is wat dat betreft dé stad voor een designweek. We hebben hier de technici én de ontwerpers om een designeconomie te laten draaien. De Dutch Design Week is er voor de ervaringen van die economie in de brede economie te laten opgaan.’ 1

Geneviève van Velzen AMSTERDAM

...

Drie vragen over hét ultieme hebbeding van designer Catta Donkersloot. Alleen een snelle beweging met de creditcard kan het hedonistische beest in deze ontwerpster sussen. Althans, voor even.

Waar heb je een zwak voor? ‘Dé vintage auto Jaguar XK 120 uit 1948. Op mijn vijftiende ben ik stapelverliefd geworden op deze kar toen ik hem zag op tv. Hij is groot, snel en heeft een organische vorm. Het is niet zo’n moderne raceauto, maar een oude stijlvolle wagen. Sindsdien is het de enige auto waarin ik gezien wil worden als ik later groot, beroemd en rijk ben.’

Wat is de financiële schade? ‘Ik durf niet op zoek te gaan naar de prijs, ik heb dus ook geen idee hoeveel die Jag kost. Ik wil er ook niet over nadenken want dat doet pijn.’

Hoezo? ‘Het ziet ernaar uit dat ik mijn auto voorlopig niet kan kopen. Ik beweeg mij nu voort in de auto van een vriendin. Het is een kleine oude Renault waarvan sommige ramen niet open kunnen, en één deur ook niet. Nee, al mijn geld investeer ik in mijn collectie en mijn eerste winkeltje, dat ik half november open op de Amsterdamse Nieuwmarkt.’ 1

* De Dutch Design Week Eindhoven, van zaterdag 18 tot zondag 26 oktober. www.dutchdesignweek.nl.

De 4

MODIEUZE CAMPAGNE De strijd tussen kamp ObamaBiden en kamp McCain-Palin gaat onverminderd door. Binnen de underground modeindustrie laten modieuze doe-het-zelvers hun stem horen via hun creaties. Laat zien voor wie je bent met oorbellen, een broche, button of haarspeld. Alle items zijn verkrijgbaar via etsy.com.

€ 4,25

€ 11,50 € 2,50

€ 2,50

Luchtje van Balenciaga

C&A toch zelfstandig online

GirlsLoveDJs

Het modehuis Balenciaga gaat voorjaar 2010 opnieuw een reeks parfums uitbrengen. Balenciaga heeft een deal gesloten met producent Coty Prestige.

Kledingketen C&A bouwt aan een eigen webwinkel. Artikelen van C&A zijn nu alleen online te koop op de site van postorderbedrijf Wehkamp.

Een van ’s lands grootste feesten, GirlsLoveDJs , heeft sinds kort een eigen kledingcollectie. De collectie bevat shirts met grote felgekleurde prints.

 

 

Doe het zelf

 

 


CRYPTOGRAM:

OPLOSSINGEN: 3

De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.

zoogdier

sufferd

4

5

2 6

Een uitgave van Mountain Media BV

2

3

4

5

6

Verticaal: 1. De schok overmeesterde de mensen (6); 2. Wieltje dat voor beroering zorgt (6); 3. Lofstraat? (7); 5. Televisiestuk op de kermis (7); 6. Een hapje stelt weinig voor (6); 7. Kleine vogel of een kalfje (6).

7

SUDOKU 


HERSTEL:

5

SUDOKU 



4

1

4

8

9

6

7

6

9 2

2

9

8

2

1

3

8 2

8

7 8

6

1

7

9

1

marketing: [email protected] oprichter: Cornelis van den Berg

5

5 3

sales: [email protected] 020-3460512

art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers

2

7

distributie: [email protected]

hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis

4

3

6 2

3

website: www.depers.nl

uitgever: Ben Rogmans

3

1

9

Welk stuk is niet nodig om de cirkel te herstellen

6

4 2

1 6 9 7 5 4 3 8 2

1

7 3 5 6 8 2 4 9 1

3

8 4 2 3 9 1 6 7 5

regelmaat

2 7 1 4 3 6 8 5 9

kaartterm

Horizontaal: 1. Hard aan bederf toe in de bouw (8); 4. Houdt een smid bezig bij brandarbeid (8); 6. Deels een kledingstuk van de tweede garnituur (4); 8. Werk je als masseur in het orkestje? (7); 9. Brandweerman zonder spuit (4); 10. Hoofdstuk over een pilsje en een borreltje (8); 11. U studeerde om het te worden (8).

4

5 8 6 9 1 7 2 3 4

11

zwart paard

4 9 3 8 2 5 7 1 6

Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

sergeant dwingend verzoek land in Azië

3 1 4 5 6 8 9 2 7

wellust

6 2 8 1 7 9 5 4 3

1

10

sport van een ladder

Europeaan

9 5 7 2 4 3 1 6 8

5

1 7 2 4 9 6 8 3 5

vogel

9

snelheid voorzetsel koortsw. middel

6 3 4 7 8 5 2 1 9

6 vals

7

7

8

9 8 5 2 3 1 4 6 7

dik en traag

8 5 7 9 6 2 3 4 1

gemalin

4 2 1 5 7 3 6 9 8

sportterm handvat

3 9 6 8 1 4 7 5 2

2

7 6 3 1 2 9 5 8 4

Engels bier

hert

1

2 4 9 6 5 8 1 7 3

onfatsoenlijk

5 1 8 3 4 7 9 2 6

muz.gezelschap

Cryptogram Horizontaal: 1. Betonrot; 4. vuurwerk; 6. brok; 8. strijkje; 9. gast; 10. kopstoot; 11. geleerde. Verticaal: 1. Beving; 2. onrust; 3. roemrijk; 5. kijkspel; 6. beetje; 7. koetje.

kroegbaas stad in Spanje

Zweeds -k-o-a-obarcelona -set-eega steel-nep -e-tot-halk-genot -eis-moor singapore -nat-orde TROMPET

ZWEEDS RAADSEL:

Herstel: stuk 5

16

5

5

6 8

3

3 9

7

6

4

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.

Lezerscolumn

Zeepbellen Els Overkamp

...

S

amen staan we aan de toog op het feest van onze gezamenlijke vriend. We kennen elkaar uit de studententijd. Toen waren we elkaars rivalen tijdens een studentenraadverkiezing. Zij was hoogblond en had haar tot aan haar kont. Mijn bruine haar viel net over mijn schouders. Zij won. In alles was zij mijn meerdere.

Twintig jaar later is ze nog steeds blond maar het lange haar is verdwenen. Mijn haar is ook nog bruin met wat hulp uit een potje. We hebben het over haar carrière. Ik weet dat ze ooit bij de gebroeders Baan een goede functie heeft gehad. Toen dit imperium als een zeepbel uiteenspatte, zocht ze haar heil ergens anders. Nu werkt ze bij een bank. Daar gaf ze leiding aan 120 man. Maar dat beviel haar toch niet. Ik zeg dat leidinggeven ook niet mijn hobby was. Hoe-

wel het best goed ging met al mijn zes medewerkers. Maar nu heeft ze binnen dezelfde organisatie een andere baan. Na de overname van een bank staat ze aan het hoofd van een integratieprogramma. Ze geeft aan minder mensen leiding maar tegen een beter salaris. Natuurlijk. We blijken allebei dezelfde hobby te hebben. Als het ons te veel wordt, gaan we hardlopen. Dat maakt haar hoofd leeg en dan kan ze weer helder denken. Ik herken dat effect. Onlangs heb ik na lang trainen de acht kilometer volbracht. Mijn bargenote rent twee keer per week ruim elf kilome-

ter. Zonder een centje pijn. Ik vraag haar nog even voor welke bank ze werkt. ‘Fortis’, is haar antwoord. Tenminste, nog wel. Ze weet niet hoe de stand zal zijn na het weekend. Even krijg ik opnieuw de associatie met een zeepbel. Als ik maandag de krant van de deurmat pak, zie ik dat een belangrijk deel van Fortis is genationaliseerd. ABN Amro staat weer te koop. Ik vraag me af wat de medewerkers van Fortis deze ochtend zullen doen. Vast niet alles op alles zetten om mijn schamele vermogen nog enigszins te redden. Ik denk dat ik weet

wat mijn vroegere rivale vandaag doet. Lopen. Heel hard lopen. 1

Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].

Tijdelijke wijzigingen OV: 111

Den Haag (tram)

Werkzaamheden Rijswijkseplein HTM-lijnen 1, 16 en 17. Halten Station Hollands Spoor en Leeghwaterplein vervallen.

Huissen (bus)

Werkzaamheden Loostraat Connexxionlijnen 32 en 33. Halten Loostraat en Heirweg vervallen. 111

111

Vandaag

Morgen

Vandaag is het bewolkt en valt er lichte regen. Het noorden kan de meeste neerslag verwachten. De middagtemperatuur komt uit rond 16 graden. De wind is meest zuidwestelijk en aan de kust vrij krachtig. ’s Avonds klaart het even wat op, maar vannacht volgt alweer nieuwe regen. Het koelt vannacht af naar een graad of 11.

Morgen wordt een echte herfstdag. De wind waait stevig en blaast vanaf de Noordzee buien over het land. De zon zal weinig te zien zijn. De temperatuur komt wat lager uit met 12 graden. Pas in de loop van de avond en nacht wordt het droger. Vrijdag keert de rust weer wat terug. Ook het weekend lijkt aardig weer te brengen.

Amsterdam (tram)

Werkzaamheden Centraal Station GVB-tramlijnen 4, 9, 16, 24, 25, 26. Halten Amsterdam Centraal, Spui (Rokin), Muntplein, Muziekgebouw Bimhuis en PTA vervallen. De halten vervallen dagelijks tussen 9.00 uur en 16.00 uur. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

 

 

De betere wereld

 

 


Site

TO BIO OR NOT TO BIO! ...

JEANETTE

VANMULLEM

W

etenschappelijke onderzoeken vliegen je om de oren als het gaat over vermeende voor- en nadelen van onze voeding. Is dit wel nodig? Of is het logisch dat voedingsmiddelen die op een natuurlijke wijze verbouwd worden minder chemische middelen en dus ook een natuurlijker en gezonder eindproduct leveren? Gezondheid, zo blijkt ook uit onderzoek, is nog altijd de nummer één reden voor de consument om voor biologische producten te kiezen. Zo zag ik onlangs een tv-programma waarin een voedseldeskundige aangaf: ‘Als je overgrootmoeder een product ook verbouwd of gekocht zou hebben, is het zeer waarschijnlijk een gezond product.’ In die tijd werden producten puur en zo onbewerkt mogelijk verwerkt. Juist onverpakte producten hebben geen ‘branding’ en ook geen gezondheidsclaims nodig. Denk bijvoorbeeld aan groenten en fruit. Producten volgens de seizoenen, zoveel mogelijk uit de streek, met aandacht voor mens, dier en milieu, die móeten toch wel gezonder, lekkerder en dus beter zijn? Gelukkig zijn er dus meerdere redenen om voor biologisch te kiezen. Doe je het niet voor ‘anderen’, zoals voor het dierenwelzijn of het milieu, dan misschien vanwege je eigen gezondheid of de pure smaak. En ‘geitenwollen sokken’ bestaan toch niet, want geiten hebben haren en geven geen wol. Dus is duurzaam nu ‘groen en hip!’ Daarnaast houdt een duurzame levensstijl niet op bij biologische ingrediënten. Denk ook eens aan streekproducten van een biologische (zorg)boerderij uit je eigen streek. En wat je van ver haalt kan ook op een andere manier duurzaam zijn: fairtrade-ingrediënten, zoals wijnen, bier, koffie, thee, chocolade en tropisch fruit zijn in opkomst in de supermarkt en de horeca. Dus niet alleen in je eigen keuken, ook voor wie tijdens een etentje buiten de deur puur natuur, fair trade en biologische producten op zijn of haar bord wil zijn er restaurants die hier voor in zijn. De keuze is aan jou: to bio or not to bio! 1

Jeannette van Mullem schreef de biologische restaurantgids Puur! uit eten en Puur! Noord-Holland. www.puuruiteten.nl Reageren? Je reactie is welkom via [email protected].

17

WWW.DEBETEREWERELD.NL

OneWorld.nl lanceert nieuwe website voor Mannen en Vrouwen van de Wereld.

Millenniumdoelen Grootste actie ooit

Over de hele wereld staan we op tegen armoede

... OneWorld.nl heeft onlangs de website www.manvrouwvandewereld.nl gelanceerd. Op deze nieuwe website worden in tekst en video de inspirerende verhalen verteld van wereldburgers die zich gepassioneerd inzetten voor een betere wereld. Met de site wil OneWorld.nl laten zien dat veel Nederlanders zich het lot van anderen aantrekken en belangeloos tot actie overgaan. Deze wereldburgers gaan meestal gewoon aan de slag zonder er ruchtbaarheid aan te geven. OneWorld.nl roept op bijzondere mensen voor te dragen via de website www.manvrouwvandewereld.nl. De bijzonderste verhalen komen op de site en deze mannen en vrouwen van de wereld krijgen een Tshirt met de eervolle vermelding ‘Man of Vrouw van de Wereld’.

Bekende Nederlanders racen op Wereldarmoededag in Utrecht met lege winkelwagens.

... Op 17 oktober racen Lange Frans en vijf andere bekende Nederlanders om 13.00 uur midden in Utrecht met lege winkelwagentjes. De Neude wordt voor deze gelegenheid omgebouwd tot een racecircuit. De lege winkelwagentjes symboliseren armoede. Met deze actie vraagt EEN aandacht voor Wereldarmoededag en de actie ‘Sta Op Tegen Armoede’. EEN start de actie ‘Sta Op Tegen Armoede’ vandaag samen met organisaties in meer dan honderd landen, waarbij tussen 17 en 19 oktober naar verwachting meer dan 60 miljoen mensen opstaan tegen armoede. Ook roepen de deelnemers op tot het waarmaken van de Millenniumdoelen, die een einde aan armoede beloven. Nooit eerder werd zo’n massale actie tegen armoede georganiseerd. EEN verwacht dat meer dan 1 procent van de wereldbevolking aan de actie meedoet, wat een Guinness World Record zou betekenen. Voorafgaand aan de winkelwagentjesrace staan de BN’ers en alle aanwezigen onder leiding van Manuel Venderbos en Léonie Sazias samen op tegen armoede. Ook minister Koenders, die voor een werkbezoek in Suriname is, doet op afstand mee. Lange Frans sluit het evenement af met een speciale ‘Sta Op Tegen Armoede’-rap. Frederique Kram, campagneleider van EEN: ‘Opstaan tegen armoede lijkt een klein en simpel gebaar, maar het zijn kleine gebaren die de wereld veranderen. Met deze actie laten mensen van India tot Zuid-Afrika zien dat ze niet meer af willen wachten maar nu in actie willen komen

Orange Babies maakt gebruik van Soweto Care System

Ga geïnspireerd aan de slag

Opmerkelijke mensen

Musicalster Jim Bakkum is een van de BN’ers die zich inzet voor EEN.

‘We willen niet meer in een wereld leven met extreme armoede.’ tegen armoede. We gaan samen staan voor wat we belangrijk vinden.’ In Nederland staan tienduizenden mensen online op tegen armoede via Hyves en EEN.nl. Daarnaast doen vele gemeenten, particulieren en organisaties mee met de actie. Vandaag hijsen tientallen gemeenten een speciale Millenniumdoelen-vlag en ook de medewerkers van 72 Prénatal-vestigingen staan samen op tegen armoede. Op 19 oktober vragen kerken en moskeeën tijdens hun diensten aandacht voor armoede in de wereld. De actie is bedoeld om regeringsleiders en bedrijven aan te sporen meer te doen om de Millenniumdoelen te halen. De doelen, die in 2000

door alle regeringen werden ondertekend, beloven een einde aan armoede, ongelijkheid en milieuproblemen. De financiering die destijds beloofd is, wordt echter nog lang niet gehaald. Frederique Kram van EEN, die de actie in Nederland organiseert: ‘Mensen willen niet meer in een wereld leven waar extreme armoede en ongelijkheid voorkomt. Meer dan een miljard mensen leeft van minder dan anderhalve dollar per dag, terwijl regeringsleiders beloofd hebben daar een einde aan te maken.’ Wereldarmoededag is een initiatief van mensen in arme en rijke landen samen en is sinds 1987 de dag om aandacht te vragen voor armoede. In 1992 werd de dag door de VN erkend en benoemd tot ‘International Day for the Eradication of Poverty’. Op 21 oktober maken EEN en Guinness bekend of het wereldrecord voor de grootste actie ooit is gehaald. Deelnemen aan de actie kan tot en met 19 oktober via www.EEN.nl. 1

OneWorld Nederland directeur Peter van Lier over het initiatief: ‘Bijna iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die zich inzet om van de wereld een betere plek te maken en hier komen vaak de opmerkelijkste verhalen uit voort. Zo hebben we onder anderen Debora Heijne (37) en Helen Arenz (39) uit Nijmegen. Ze namen ontslag en richtten een kookstudio en naaiatelier in voor vrouwen met een andere afkomst. Ook hebben we een interview met de 80-jarige Maya Hoogveld die onlangs nog deelnam aan de zwemvierdaagse om geld in te zamelen voor Tibetaanse kinderen. Verder maakten we een filmpje over Ruben Collin. Hij richtte in 2001 Music Mayday en hielp sindsdien 3.000 Afrikaanse jongeren middels dans, video, fotografie hun creatieve talenten ontwikkelen. Het zijn stuk voor stuk mensen die hun handen uit de mouwen steken en daar zelf ook veel voldoening in vinden.’ Met Manvrouwvandewereld.nl wil OneWorld.nl andere mensen inspireren en laten zien dat iets voor iemand anders doen gewoon een kwestie is van aan de slag gaan. Wekelijks komen er nieuwe verhalen en filmpjes op de site. Laat je inspireren en neem een kijkje op www.manvrouwvandewereld.nl. 1

Dance4Life

VERBETERING ADMINISTRATIE DJ’S DONEREN TRACKS VOOR STRIJD TEGEN AIDS

S

tichting Orange Babies, waar onder andere Caroline Tensen ambassadeur van is, is een van de 25 organisaties die gebruikmaakt van het Soweto Care System (SCS). Het SCS is een applicatie die door VX Company is ontwikkeld en wordt ingezet om de administratie van hiv-patiënten te verbeteren. Inmiddels wordt de applicatie voor meerdere hiv-gerelateerde doeleinden gebruikt, zoals de administratie van wezen. Gerard Klein Bluemink, directeur bij VX Company, vertelt dat het gebruiksvriendelijke systeem kosteloos wordt aangeboden aan ieder goed doel dat zich in ZuidAfrika aansluit bij de strijd tegen aids. ‘Een goede administratie is van wezenlijk belang voor de verantwoording van middelen. De technologie en de energiezuinige accu,

O zorgt er voor dat care givers* gratis en op elke locatie recente gegevens kunnen verwerken. Klein Bluemink: ‘De data worden tevens gebruikt voor preventie en psychische hulp aan kinderen die wees gaan worden. Wanneer de administratie klopt, worden er levens gered.’ 1 * Een ‘care giver’ is iemand die zich ontfermt over een patiënt of een groep patiënten.

nlangs is de cd van Dance4Life verschenen. Een cd met exclusieve tracks gedoneerd door circa twintig artiesten, onder wie Tiesto, Don Diablo en Paul van Dyk, die zich op deze wijze belangeloos inzetten voor de strijd tegen aids. Een deel van de opbrengst van het album gaat naar Schools4Life, het wereldwijde scholenproject van Dance4Life dat hiv en aids onder de aandacht van jongeren brengt. Met de verkoop van deze cd wil Dance4Life een ‘music revolution’ op gang brengen om wereldwijd het project Schools4Life mogelijk te maken. Het geld dat in Nederland tijdens Schools4Life door de scholieren wordt ingezameld gaat direct naar de aidsbestrijdingsprojecten van STOP AIDS NOW!. Onder de noemer Dance4Life Music

wil Dance4Life de komende jaren meer producten uitbrengen, waarbij wordt samengewerkt met Be

Yourself Music. Een deel van de exclusieve tracks is ook verkrijgbaar als ringtone, waarvoor een samenwerking met Wuzzon.nl is aangegaan. De helft van de opbrengst gaat naar het goede doel. 1

20.30

Film: Never been kissed RTL5, 20.30 Romantische komedie met Drew Barrymore die teruggaat naar highschool.

Nederland 1

17:00 17:05 17:35 18:25 18:50 19:20 19:55 20:25 20:55 21:30 22:00 22:15 22:50 23:25

Special: De crisis en uw portemonee RTL Z Nieuws The A-Team Traffic cops RTL Nieuws RTL Weer Married with children Mysterious island RTL Poker: World Poker Tour

17:40 18:05 19:00 19:20 19:55 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 23:15 23:45

RTL 4

NOS Jeugdjournaal.nl CH!PZ Dance Xper!enz Lassie Lassie Pingpong Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Op de bon Nieuwslicht Eet smakelijk! NOS Sportjournaal NOS Journaal Raymann is laat

17:05 18:00 18:15 18:35

Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen Het Blok Alleen nog een man Return to sender Friends

17:15 17:35 18:00 18:05 18:15 18:40 19:05 19:10 19:35 20:00 20:30 21:30 22:25 23:25

Bernard Get 100 Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show Inside out Nieuws en regionaal nieuws Sky cops Silent witness Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The National Lottery draws Medium

18:15 19:00 19:30 20:00 21:00 22:00 22:45 23:00 23:30

NET 5

21:35 22:25 23:20 23:30 23:35

23.25

The Simpsons Comedy Central. 23.25 Even voor het slapengaan lachen om de geelste en grappigste familie op tv.

RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Voetbal: Noorwegen Nederland Gillend naar huis RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard

Veronica

BBC 1 17:04 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 22:00 23:00 23:25 23:35 23:45

The Late Show Veelzijdig Binnenskamers Satellite Queens Dagbeeld Fab & The City BBC World Nieuws Uitgelezen The Late Show BBC World Nieuws Satellite Queens

17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:30

Eén

Kim Possible Totally spies Sneak Politieachtervolgingen Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men NCIS Criminal minds Profiler Gezocht: Politie

17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:15 20:45 21:30 22:05 22:50 23:11 23:12 23:13 23:20

Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two Snooker The restaurant Heroes Heroes unmasked Mock the week Newsnight

17:00 17:25 17:50 18:00 18:10 18:20 18:35 18:50 19:15 19:30 20:00 20:25 20:55 21:20 21:50 22:00 22:30 23:00 23:25 23:55

BBC 2

Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal Never been kissed A walk to remember

Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Joker- en lottotrekking Het weer Thuis Volt Dokters van morgen De laatste show Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer De collega’s

Comedy Central SpongeBob SquarePants Avatar Fairly odd parents SuperNick (1) SuperNick Op de Stoep bij Gefopt! SuperNick (2) Het Huis Anubis Barnyard iCarly That 70’s Show Malcolm in the middle Lil’ Bush Family guy The world stands up Frasier That’s my Bush Malcolm in the middle The Simpsons That 70’s Show

Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl

Oplossingen puzzels

7 6 3 1 2 9 5 8 4

3 9 6 8 1 4 7 5 2

4 2 1 5 7 3 6 9 8

8 5 7 9 6 2 3 4 1

9 8 5 2 3 1 4 6 7

6 3 4 7 8 5 2 1 9

1 7 2 4 9 6 8 3 5

9 5 7 2 4 3 1 6 8

6 2 8 1 7 9 5 4 3

3 1 4 5 6 8 9 2 7

4 9 3 8 2 5 7 1 6

5 8 6 9 1 7 2 3 4

2 7 1 4 3 6 8 5 9

8 4 2 3 9 1 6 7 5

7 3 5 6 8 2 4 9 1

1 6 9 7 5 4 3 8 2

Biker build-off: Jesse Rooke vs Ron Finch Miami Ink: Made in Japan Mythbusters: Exploding jawbreaker Dirty jobs: Wild goose chase Ultimate survival: Zambia Ross Kemp in Afghanistan Future weapons: The power of fear

Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45 00.00

2 4 9 6 5 8 1 7 3

20:00 21:00 22:00 23:00

17:15 18:10 19:05 20:00 20:30 21:35 22:35 23:35

5 1 8 3 4 7 9 2 6

18:05 19:00

According to Jim De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL Hart in Aktie De ultieme woondroom Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Ruzie met de buren Wegpiraten!

Cryptogram Horizontaal: 1. Betonrot; 4. vuurwerk; 6. brok; 8. strijkje; 9. gast; 10. kopstoot; 11. geleerde. Verticaal: 1. Beving; 2. onrust; 3. roemrijk; 5. kijkspel; 6. beetje; 7. koetje.

Disney’s Kim Possible Disney’s Phineas and Ferb Spetter Spring Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Mijn sport is top Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Sporza: WK Voetbal 2010 Deliver us from evil

Discovery Channel 17:05

17:00 17:03 17:05 17:30 17:55 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:19 20:25 21:15 21:55 22:30 23:00 23:15

22.25

RTL Boulevard RTL4, 18.25 uur Door het voetbal dreigde iedereen zijn dosis roddel mis te lopen. Niet dus.

Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil True stories: Infidelity De bruiloft van... As the world turns

Canvas 17:10 17:35 17:45 17:55 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:20 19:30 19:59 20:00 20:35 22:55

Nederland 3

NOS Journaal Helvoirt Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond WijZijnDeGeschiedenis Op uw gezondheid Netwerk Profiel Opium NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Dat kan beter Camera’s voor de onzichtbaren

SBS 6

RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 22:15 22:45

22.00

Heroes BBC2, 22.00 SF-dramaserie. Hiro en Ando vallen in de klauwen van de Haïtiaan.

Nederland 2

KRO Kindertijd Tippe Charlie & Lola Anton is cool Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost NOS Journaal Hello Goodbye KRO Detectives: Midsomer murders Pauw & Witteman NOS Journaal

RTL 7 17:15 17:30 18:00 18:55 19:30 19:55 20:00 20:30 23:50

21.35

Gillend naar huis RTL4, 21.35 Gordon viert vakantie met de doorsnee Nederlander en gaat dan weer gillend...

Zweeds -k-o-a-obarcelona -set-eega steel-nep -e-tot-halk-genot -eis-moor singapore -nat-orde TROMPET

23:00 23:55

 

 


Herstel: stuk 5

17:00 17:01 17:11 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:20

 

 

Op de buis

18

Filmpje

Foto

Gluren

Zwijn schakelt tijger uit.

Zwijgende man blijkt gezochte Britse crimineel. www.depers.nl/brit

Huisbaas begluurt jarenlang huurders. www.depers.nl/huisbaas

www.depers.nl/zwijn

 

 

Op de bank

 

 


Inhaken

Bij zijn debuut als presentator op tv is van nervositeit nauwelijks sprake. ‘Ik ben niet zenuwachtig, nee. Ik heb al lang ervaring met televisie, heb jarenlang de redactie gedaan voor Paul de Leeuw en eindredactie voor Hanneke Groenteman. Maar juist díe ervaring kan mij wel eens gaan opbreken. Ik ben bijvoorbeeld gewend supersnel te schakelen. Weet precies wat er allemaal achter de schermen gebeurt. En ik heb de neiging om me werkelijk overal mee te bemoeien. Dat zal ik nu wel moeten loslaten.’ ‘Nieuw en dynamisch’, zo afficheert de AVRO Opium, maar Maas haast zich die woorden te schrappen. ‘Dat suggereert van alles. Maar de dynamiek zal toch echt van de gesprekken moeten komen, want daar zal het programma om draaien. Er is geen gek decor ofzo. Wel zijn er reportages om de gesprekken als het ware vleugels te geven.’ Elke week ontvangt Maas een wat bekendere naam uit het culturele circuit, maar hij biedt ook een podium aan minder bekend talent. ‘Dat vind ik heel belangrijk, dat ik, als ik een mooie debuutroman heb gelezen, de schrijver meteen kan uitnodigen.’

SNL BOUWT EIGEN SITE De populaire Amerikaanse comedy show Saturday Night Live (SNL) lanceert een eigen videosite. Helemaal logisch, want de filmpjes van de show zijn de laatste tijd grote hits op YouTube.com en Hulu.com. Vooral de sketches waarin Sarah Palin op een perfecte manier wordt nagedaan door Tina Fey zijn al miljoenen keren bekeken.

Competitie

WIE KLEEDT ZICH HET BEST Presentator Valerio Zeno is een van de kanshebbers voor de titel best geklede man van het jaar. Mannenblad Esquire organiseert de verkiezing, die op 18 november plaatsvindt. Andere kanshebbers zijn schrijver Arthur Japin, feestorganisator Ted Langenbach, interieurontwerper Piet Boon en jazzmuzikant Benjamin Herman.

Cornald Maas: ‘Dit is iets wat ik al jaren wilde.’ RICK NEDERSTIGT/ANP

Guillaume Depardieu

ZOON GÉRARD OVERLEDEN De 37-jarige zoon van acteur Gérard Depardieu, Guillaume, is overleden in een ziekenhuis in de buurt van Parijs. Hij overleed aan een longontsteking, opgelopen tijdens het filmen in Roemenië. Depardieu, net als zijn vader (succesvol) acteur van beroep, had een bewogen leven vol drugs, drank en de nodige schandalen.

Oude garde

LÉONIE SAZIAS IS TERUG Presentatrice Léonie Sazias keert weer terug in omroepland. Voorheen zegevierde zij bij de AVRO, TROS en Veronica. Ze is nu in dienst getreden bij Omroep MAX. Sazias presenteert het Radio 5-ochtendprogramma Wekker-Wakker! met Henk Mouwe. Het ochtendprogramma combineert muziek uit de jaren ’50, ’60 en begin jaren ’70 met nieuws, weer en een overzicht van de dagbladen.

Cultuurtelevisie Eindelijk voor de camera

Droom Cornald Maas komt uit Menigeen kent hem als songfestivalexpert of sidekick. Nu mag hij eindelijk zelf presenteren in zijn grootste wens: een nieuw kunst-en cultuurprogramma, Opium. Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Eigenlijk had Cornald Maas zijn agenda voor de komende maanden al volgepland. Stukjes voor de Volkskrant en andere schrijfklussen, sidekick spelen bij De Wereld Draait Door en natuurlijk had hij tijd vrijgemaakt voor het Eurovisie Songfestival. En oh ja, bijna de handdoek in de ring gegooid na drie jaar verwoede pogingen een kunstprogramma van de grond te krijgen. Maar Hilversums wegen zijn ondoorgrondelijk. Uit het niets belt de AVRO met juist dat aanbod: een

nieuw kunst- en cultuurprogramma presenteren. En alles valt op zijn plek. Dus zien we Maas vanavond in het nieuwe programma Opium Brigitte Kaandorp interviewen over haar 25jarige carrière. ‘Het kan raar lopen in Hilversum, dat ben ik gewend’, stelt Maas laconiek. Voor het eerst draait er een programma om hém. Het gros van de mensen kent hem op tv als sidekick, tv-expert of songfestivalaficionado. ‘Aanbiedingen waren er al eerder, voor uiteenlopende dingen. Maar dus altijd als expert. Of als semiBN’er in een kookprogramma. Ik heb altijd de dingen eruitgepikt die mij leuk leken.’ Maar nu is voor duizendpoot Maas de cirkel rond. ‘Dit is iets wat ik al jaren wilde. Ik heb Nederlands gestudeerd, jaren bij de Volkskrant over kunst geschreven. Alles valt nu op zijn plek, dit is echt mijn ding.’

D

e Chinese staat gaat zich serieus richten op het maken van grote bioscoopfilms, die ook wat mogen kosten: 30 miljoen dollar. En Hollywoodbedrijven willen ze graag een handje helpen. Mulan, de legende van een Chinees meisje en een krijger, wordt als een van de eerste films gemaakt. Dis-

ney verfilmde het verhaal in 1998 al een keer als tekenfilm. Xinhua Media Entertainment en het staatsfilmbedrijf China Film Group gaan het project financieren. De opnames voor de film moeten in mei volgend jaar aanvangen. De Chinezen mikken op een film die ook in Amerika succes moet oogsten.

Opium is in die zin uniek dat het in plaats van weggestopt op de zondagmiddag op woensdagavond om half tien wordt uitgezonden. Maar Maas blijft realistisch. In een race om de kijkcijfers zal hij zich niet snel mengen. ‘Ik zit op het tijdstip waarop Tien voor Taal eerst zat. Maar 700.000 kijkers, dat gaat nooit gebeuren.’ Een knieval voor de kijkcijfers heeft ook geen zin, weet hij uit ervaring. ‘Ik was betrokken bij het kunstprogramma van Hanneke Groenteman. Dan nodigden we wel eens Marco Borsato uit; meteen keken er een stuk meer mensen. Maar die zag je echt niet meer terug, hoor. Je moet je geen illusies maken. Een programma over kunst en cultuur zal nooit iets worden voor een heel groot publiek.’ 1 Ned2, 21.30

3E DRUK NU IN DE BOEKHANDEL

Het cijfer

$30.000.000

‘De dynamiek zal toch echt van de gesprekken moeten komen.’

LANGE POTEN

PETER MIDDENDORP Een jaar lang vreemdeling in Den Haag 5 € 16,9

Nou nou, Maxime

Dvd recensie

Fakevriendjes willen mama lozen Een Spaanse debutant produceert met El Orfanato een overtuigend lugubere horrorfilm. Niet geschikt voor ouders met verlatingsangst. Dirk Koppes AMSTERDAM

...

Dat je niet meer in Hollywood hoeft aan te kloppen voor het betere griezelwerk is oud nieuws. De onafzienbare stroom tienerslashfilms met puberaal hak- en snijwerk droogt eindelijk op, waardoor ruimte overblijft voor Spaanse kwaliteitsproducties. El Orfanato uit 2007 is geregisseerd door een debutant, al is dat nergens aan te merken. Juan Antonio Bayona maakt geen beginnersfoutjes, al zal de helpende hand van veteraan Guillermo Del Toro daarbij geholpen hebben. Bayona gaat terug naar de basis: een verlaten landhuis aan zee, een echtpaar dat een nieuw bestaan probeert op te bouwen maar al snel tegen hogere machten aanloopt, en een kind dat geesten ziet. Moeder Laura wil samen met echtgenoot-dokter Carlos het weeshuis waar ze opgroeide nieuw leven inblazen. De aldaar aanwezige doden zijn not amused. Haar geadopteerde zoontje Simon speelt de hele dag met zijn ‘verzonnen vriendjes’. Leuk, tot die zich tegen Laura keren en mama proberen te lozen. Als dat niet lukt, verdwijnt Simon. El Orfanato gaat even-

zeer over verlatingsangst, de pijn van het ouderschap, of de problemen rond adoptie, als over kippenvel en bibberitis. Bayona probeert de film een diepere laag mee te geven, al vergeet hij de noodzakelijke piepende deuren en spookachtig kindergehuil niet. El Orfanato is een intelligente film, die elke ouder met een steen in zijn maag op de televisiebank achterlaat. 1 Juan Antonio Bayona: El Orfanato.

 
  



GRATIS

Exclusief voor lezers van

de Pers!

Zo zo, Femke

Draadloos en voordelig digitaal tv kijken

Digitenne van KPN +

#"#'$
*!$%
!

$"*!$% +
 
&
"!&(!$
&)(
,
 

+
 
$"&*!$
$(&
# +
%#$!
"
&"&



,


#$
&"(



EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis!

DE NEDERLANDSE POLITIEK

NPS claimt Sint Nicolaas Eind november komt de Sint in Almere aan. De NPS doet live verslag maar duldt daarbij geen camera’s van Stadsomroep Almere. Zij mogen de intocht van de NPS absoluut niet filmen.

19

pr

ONTHULD

Dit aanbod is alleen te bestellen op:

3 maanden Gratis! Daarna € 7,50 per maand

www.ervaar digitenne.nl of bel

030-2725798

powered by DigitaalTVkijken.nl

NIEUW: JACKIE BUSINESS UW NIE ,95 €3

T

H

E

B

U

S

I

N

E

S

S

E

D

I

T

I

O

N

NAJAAR 2008

JACKIE’S TOPVROUWEN

25

LEADING LADIES VAN DE LAGE LANDEN

MODE OP DE WERKVLOER Van corporate tot creatief, voor elke baan het juiste jurkje JACKIE DATE

LINDA.

‘Ik ben een man met borsten’

BUSINESS DOSSIER BUSINESS OR PLEASURE? l l

HANDIG: in tien stilettostappen naar de top SEKS OP HET WERK: geil of gevaarlijk? HET GROTE VROUW & AMBITIE ONDERZOEK

/P
Ǻ
t
ǻǹǹȁ

Ȅ
Ǽ ȂǾ

Schokkend: 64% van de hoger opgeleide vrouwen wil geen carrière maken

INTERVIEW AYSEL ERBUDAK

DE FEMME FATALE VAN HET SLOTERVAARTZIEKENHUIS

‘Vriendinnenclubjes? Wat zijn dat?’

NU IN DE WINKEL!

 

 

Sport

 

 


21

Doping

Wielrennen Amerikaan richt zich op Giro

Ivan Basso koopt vervolging af

Armstrong twijfelt aan Tour de France 2009

ANP AMSTERDAM

...

Wielrenner Ivan Basso betaalt een boete van 10.800 euro voor zijn betrokkenheid in de Spaanse dopingzaak Operacion Puerto en voorkomt daarmee een tijdrovend proces in zijn geboorteland Italië. Basso hing een gevangenisstraf van zes maanden boven het hoofd. De Italiaanse wielrenner was zelf niet aanwezig in Busto Arsizio. ‘Hij wil de zaak achter zich laten om te kunnen terugkeren in de wielersport’, gaf zijn advocaat gisteren aan. Basso werd ervan beschuldigd via de Spaanse dopingarts Eufemiano Fuentes bloeddoping te hebben gebruikt. Het Italiaans olympisch comité legde hem vorig jaar met terugwerkende kracht een schorsing van twee jaar op. Die uitsluiting loopt in oktober af. Basso, die onlangs een contract voor twee jaar bij Liquigas tekende, keert 26 oktober terug in de wielersport bij de Japan Cup. 1

Het is de vraag of Lance Armstrong komend seizoen de Ronde van Frankrijk aandoet. Redactie sport AMSTERDAM

...

‘Mijn missie is aandacht vragen voor het gevecht tegen kanker.’ REUTERS

De zevenvoudig tourwinnaar verklaarde gisteren op de website van de Gazzetta dello Sport dat de Ronde van Italië volgend jaar wellicht zijn enige grote ronde zal zijn. De Amerikaan, die in 2005 het wielerpeloton verliet, maakte maandag bekend in 2009 in elk geval de Giro d’Italia te fietsen. ‘Het is mogelijk dat de Giro de enige koers van drie weken zal zijn op mijn programma. Ik twijfel aan de Tour. Iedereen kent de impact van de Tour, maar de problemen die ik heb met de organisatoren, de Franse media en de wielerfans kunnen mijn missie verstoren. En mijn missie is

‘De problemen die ik met fans heb kunnen deelname verstoren.’ wereldwijd aandacht vragen voor het gevecht tegen kanker’, zegt de 37-jarige Armstrong. Intussen verwacht het Franse antidopingbureau AFLD dat er geen positieve gevallen meer zullen komen uit de afgelopen Ronde van Frankrijk. Maandag werd bekend dat de Oostenrijkse wielrenner Bernhard Kohl tijdens de Tour is betrapt op het gebruik van de epo-variant cera. De coureur van Gerolsteiner eindigde verrassend als derde in het eindklassement. Hij won ook het bergklassement. Het aantal dopinggevallen in de Tour kwam hiermee op zeven. 1

Geldproblemen

Veldrit in Zeddam van kalender

GRATIS LG VIEWTY T.W.V. 350,-

ANP

NU INCLUSIEF 354,- GRATIS BELTEGOED

AMSTERDAM

...

De organisatoren van de veldrit in Zeddam hebben besloten om de GP Montferland van de internationale kalender te laten schrappen vanwege financiële problemen. De wedstrijd zou op 22 december worden verreden. Organisator Gerrit Scheffer noemt het financieel onverantwoord om de cross te laten doorgaan. ‘Vorig jaar bleek eigenlijk dat we met het wereldkampioenschap begin 2006 nauwelijks goodwill hebben opgebouwd in de Achterhoek. Zowel sponsors als toeschouwers hebben het laten afweten. We komen structureel een halve ton tekort en dat in een tijd dat renners steeds hogere startgelden vragen.’ De GP Montferland werd veertien keer verreden. Zeddam was één keer gastheer van het wereldkampioenschap, drie keer werd er het Nederlands kampioenschap gehouden en drie keer een wereldbekerwedstrijd. De voorlopig laatste editie werd eind 2007 gewonnen door Lars Boom. 1

50  24, LE NU S 5  9,7 AND

Streamer streamer streamer streamer streamer streamer ED O streamerBstreamer ELTEGCHTS A PER M

GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU

EEN SPECIALE AANBIEDING!

Je ontvangt namelijk GRATIS de LG VIEWTY, waarmee je ook fantastische foto’s en filmpjes kunt maken, je krijgt 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 9,75 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en e-mailen op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 756,50.

LG VIEWTY • ABSOLUTE INNOVATIE • 5 MEGAPIXEL CAMERA • HIGH-END FOTO’S / FILMS • MUSIC / VIDEO PLAYER

Handbal

• 3G (SNEL MOBIEL INTERNET)

VOC GAAT NAAR ROEMENIË

• BLUETOOTH / TRILFUNCTIE

Clinics Deborah Gravenstijn is in Afghanistan om judoclinics te geven.

 7,45

CAMERA PHONE

• TOPKLASSE TOUCHSCREEN

De handbalsters van VOC Amsterdam treffen in de derde ronde van de EHF Cup een Roemeense tegenstander. De landskampioen werd gisteren in Wenen tijdens de loting gekoppeld aan CS Rulmentul-Urban Brasov. De Amsterdamse vrouwen spelen in het weekend van 1 en 2 november eerst thuis. Een week later volgt het uitduel. VOC heeft op dit moment de minste verliespunten in de Nederlandse Eredivisie.

VOOR RNET KIES E T INT PERK ,95 ONBE IL  9 A & E-M TS H LEC S U N

• UITBREIDBAAR GEHEUGEN • GRATIS STEREO HEADSET

Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.

D

AAN PER M

Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis.

GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING

DIRECT BESTELLEN

BEL GRATIS 0800-0770 OF VIA: WWW.GSMTOPDEAL.NL/VIEWTY

22

 

 

Sport

 

 


Oranje Van Persie en Sneijder fit

Bondscoach vreest Noorwegen wél Het Nederlands elftal kan vanavond in Noorwegen een levengrote stap richting rechtstreekse deelname aan het WK in Zuid Afrika zetten. ANP AMSTERDAM

...

Bij een zege in het Ullevaal-stadion van Oslo groeit het verschil met Schotland tot liefst vijf punten. Noorwegen is dan na drie kwalificatiewedstrijden al op een achterstand van zeven punten gezet. Macedonië, dat op bezoek gaat bij IJsland, mag zich na vanavond misschien zomaar de grootste concurrent van Oranje in de kwalificatiepoule noemen. De nummer 46 van de wereldranglijst heeft tot dusver drie verliespunten meer dan het Nederlands elftal. Bondcoach Bert van Marwijk heeft ook in de aanloop van het duel met Noorwegen een luxeprobleem. Ondanks de blessure van Arjen Robben heeft hij nog steeds zes uitstekende opties voor de drie posities achter centrumspits Klaas-Jan Huntelaar. Robin van Persie en Wesley Sneijder zijn na blessureleed weer beschikbaar voor een basisplaats. De kans is echter klein dat Van Marwijk beiden vanaf het begin laat spelen. De bondscoach kan nu nog gemakkelijk verklaren dat hij geen risico wil nemen met twee spelers die terugkomen van een blessure, maar in de toekomst moet hij keuzes maken. ‘Ik wist tijdens mijn aantreden al dat heel veel goede spelers achter de centrumspits kunnen voetballen. Dat komt dus niet als een verrassing’, zei Van Marwijk na de laatste training in

Oslo. ‘Ik vind het niet erg om een luxeprobleem te hebben.’ Van Marwijk zal echter ook beseffen dat hij moet voorkomen dat de ego’s van voetballers van grote clubs zoals Real Madrid, Arsenal en Liverpool bij het Nederlands elftal gaan botsen. Het recente geruzie tussen Wesley Sneijder en Robin van Persie over een vrije trap op het EK was een goed voorbeeld van hoe snel iets uit de hand kan lopen. Als het aan Van Marwijk ligt, zijn alle problemen tussen Sneijder en Van Persie uit de wereld. ‘Ik ben helemaal niet met die dingen bezig’, zei

Van Marwijk: ‘Ik ben helemaal niet met zaak SneijderVan Persie bezig.’ hij. ‘Het gaat mij erom dat we opnieuw een goed resultaat neerzetten. Ik weet zeker dat dit een hele moeilijke wedstrijd wordt. Deze Noren zijn veel sterker dan iedereen denkt. Ik heb mijn spelers ook al gewaarschuwd voor deze ploeg. Ze moeten niet denken dat ze na twee gewonnen duels al zeker van een ticket voor Zuid-Afrika zijn. Want dan gaat het hier zeker fout. Pas als we ook van Noorwegen winnen, kunnen we zeggen dat we een grote stap richting het WK hebben gezet.’ Vermoedelijke opstelling: Van der Sar; Marcellis, Mathijsen, Ooijer en Van Bronckhorst; Van Bommel en De Zeeuw; Kuijt, Van der Vaart en Sneijder; Huntelaar. 1

Onze sterspelers werken weer samen. ANP

PICS UNITED

Straf

PSV niet in Madrid tegen Atlético PSV speelt de uitwedstrijd tegen Atlético in de Champions League op woensdag 26 november vermoedelijk niet in Madrid. ANP AMSTERDAM

...

Van de UEFA moet de Spaanse club drie Europese wedstrijden buiten het eigen stadion spelen, waarvan één voorwaardelijk met een proeftijd van vijf jaar. Ook heeft de UEFA Atlético beboet met 150.000 euro. De Madrilenen hebben tot vrijdag om in beroep te gaan. De straf van de Europese voetbalbond volgt na een reeks van incidenten in het vorige thuisduel tegen Olympique Marseille (2-1). In het rapport van de UEFA wordt onder meer melding gemaakt van racisme en agressie van de supporters van Atlético. Zo waren in Vicente Calderon oerwoudgeluiden te horen en belandde een fles op het veld. De veiligheid van de bezoekers was volgens de UEFA in het geding. Verder zou trainer Javier Aguirre volgens het rapport een speler hebben uitgescholden tijdens de wedstrijd. De coach mag twee wedstrijden niet op de bank zitten. Atlético moet door de straf de komende twee Europese thuiswedstrijden spelen in een stadion dat minimaal 300 kilometer verwijderd is van de eigen thuishaven. Atlético treedt woensdag 22 oktober volgens het speelschema van de Champions League thuis aan tegen Liverpool. De kans dat dat in Madrid gebeurt, is heel klein. PSV heeft de kaartverkoop voor de wedstrijd tegen de Spanjaarden per direct stilgelegd. De Eindhovenaren wachten verdere berichten en consequenties voor supporters eerst af. PSV had al bijna vijfhonderd tickets verkocht. 1

Olympische Spelen

Blessure

‘AANSLAGEN OP SOTSJI’

FEYENOORD MIST DRIE SPELERS

Tsjetsjeense rebellen zouden afgelopen zomer bomaanslagen hebben gepland in de olympische stad Sotsji. Dit hebben Russische media gisteren gemeld op basis van uitspraken van Aleksander Bortnikov, hoofd van de federale veiligheidsdienst. ‘Daarbij zouden zware explosieven worden gebruikt’, verklaarde Bortnikov. De Russische stad Sotsji organiseert in 2014 de Winterspelen.

WK-kwalificatie Computervoetbal verdwenen

Diepe val van

Oranje heeft zonder de Ctrl+Alt+Del Thijs Zonneveld AMSTERDAM

...

Noorwegen uit: altijd lastig. Het roept beelden op van gestaalde verdedigers van tweeënhalve meter groot. Vikingen met blonde baarden die dwars door tegenstanders heen lopen. Mannen met namen als Brattbakk, Fjør-

toft en Skammelsrud. Namen waar je bang van wordt. Van kerels die altijd spelen in een shirt met korte mouwen, ook al staan de ijspegels in hun baarden. En, wonder o wonder, ze kunnen nog voetballen ook. Het beeld van schier onoverwinnelijke Vikingen stamt uit de jaren negentig. Noorwegen was een onneembare vesting. De architect was

Wielrennen

Trainer Gertjan Verbeek van Feyenoord moet het zondag in de wedstrijd tegen Willem II mogelijk stellen zonder Roy Makaay, Jon Dahl Tomasson en Diego Biseswar. De aanvallers kampen alle drie met blessures. Makaay trainde gistermiddag individueel met de conditie- en hersteltrainer. Hij heeft sinds het duel in Zweden tegen Kalmar FF last van de lies. Tomasson kampt al enige tijd met enkelklachten en liet de interland van Denemarken tegen Malta aan zich voorbij gaan. Tomasson werkte in Denemarken een individu-

eel trainingsschema af en keert vandaag terug in Rotterdam. Biseswar traint ook aangepast. Hij heeft sinds het duel met het Nederlands beloftenelftal tegen Oekraïne last van hamstringklachten. Jonathan De Guzman lijkt wel op tijd fit om tegen Willem II zijn rentree te kunnen maken. De middenvelder heeft na een liesblessure inmiddels de groepstraining hervat. Ook Theo Lucius sluit deze week aan bij de selectie. De verdediger was uit de roulatie, omdat hij een gebroken teen had. Hij is hersteld.

TEGENAANVAL RASMUSSEN

Roy Makaay. ROBERT VOS/ANP

Wielrenner Michael Rasmussen mag op 14 november zijn schorsing aanvechten bij het internationale sporttribunaal CAS. Voormalig Rabo-renner Rasmussen werd in juli door de wielerfederatie van Monaco voor twee jaar geschorst, met terugwerkende kracht vanaf juli 2007. Hij had in de aanloop naar de Ronde van Frankrijk de dopinginstanties misleid door te liegen over zijn verblijfplaats.

Borat

Tore Andre Flo

Roman de Politicus

Tienduizend Engelse fans wilden dat Borat het Engelse volkslied zou zingen voor hun duel met Kazachstan. Helaas weigerde de filmster.

De Noorse spits is in eigen land de favoriet om het tv-programma Strictly Come Dancing te winnen. ‘De jury zegt dat ik goed voetenwerk heb.’

Roman Pavlyuchenko heeft een zetel in de gemeenteraad van zijn geboorteplaats Stavropol gewonnen. De spits is ook lid van Vladimir Poetins partij.

 

 

Sport

 

 


en één spits. De tegenstander kreeg de bal, de Vikingen wachtten als een stel blonde guerrilla’s op de fatale fout van de argeloze opponent. Het was niet om aan te zien, maar het werkte wel. Talloze landen, waaronder Nederland, liepen zich stuk op de extreem fitte Noorse verdediging, om vervolgens in het hart te worden getroffen door de lange-halen-snelthuis-tactiek van Olsen. De voetbaldreumes was een reus geworden. Maar tot een echte prijs leidde het niet. Op het WK van 1998 wonnen de Noren weliswaar van Brazilië in de poulefase, maar in de achtste finale was Italië te sterk. Na het toernooi nam Olsen afscheid. Het betekende het einde van een tijdperk. Zonder de formules van Olsen bleek het moderne computervoetbal van Noorwegen plotsklaps niet meer te zijn dan primitief telraamgeklungel. Stoere mannen met baarden lopen er nog steeds rond, maar ze ontstijgen het niveau van de houthakkers uit IJsland of Litouwen nauwelijks.

Hij veranderde in één jaar van succestrainer in computernerd.

Egil Olsen na de 0-0 tegen Oranje in 1993. GETTY IMAGES

een Noorse vesting van oud-bondscoach Egil Olsen weinig te vrezen coach Egil Olsen. Een ietwat vreemde, norse, maar hyperintelligente man. Noorwegen was een internationale voetbaldreumes toen hij in 1990 het roer overnam bij het nationale elftal. Acht jaar lang leidde hij het team. Hij bracht de Noren naar twee WK’s en naar de tweede plaats op de FIFA-ranglijst. Met een geheim wapen: zijn computer.

Olsen benaderde voetbal als wiskunde. Hij was de grondlegger van de videoanalyses. Maanden, zo niet jaren, zat hij voor de tv en bestudeerde wedstrijdbeelden. Hij ontleedde iedere aanval, ieder balcontact, op zoek naar het ideale speelsysteem. Hij kwam erachter dat een aanval statistisch gezien de meeste kans van slagen had met zo min mogelijk balcontacten.

Het doel van de tegenstander moest zo snel mogelijk worden gezocht. Met lange peren van achteruit dus. En het liefst in de counter – Olsen ontdekte dat de meeste goals ontstonden wanneer de bal werd overgenomen van de tegenstander. Het leidde op het veld tot een ultraverdedigend systeem. Noorwegen speelde met de kont in de goal. Tien granietblokken

Ook Olsen vond nooit meer zijn draai na zijn afscheid van het Noorse elftal. In 1999 werd hij coach van het Londense Wimbledon. Het lukte hem niet de Engelse spelers hogere voetbalwiskunde te leren. Wimbledon degradeerde en Olsen werd ontslagen. De Engelse pers verslond Olsen met huid en haar. Hij veranderde in één jaar van succestrainer in computernerd, Austin Powers-lookalike en lange-ballen-clown. De spelers kwamen in opstand, Wimbledonicoon Vinnie Jones vertelde aan iedereen die het wilde horen dat hij de arme voetbalprofessor ‘het liefst op zijn smoel zou rammen.’ De carrière van Olsen kwam de klap van het ontslag bij Wimbledon niet te boven. Via een jeugdelftal van Noorwegen en Fredrikstad FK belandde hij in de woestijn. Olsen werd bondscoach van Irak. Maar ook daar crashte de computer. Na een handvol wedstrijden hoefde hij zich er niet meer te vertonen. Tegenwoordig klust hij bij als voetbalanalist van een commerciële zender en verlangt hij naar zijn pensioen. Noorwegen uit, altijd lastig? Welnee. Allang niet meer. De herinnering aan Olsen en zijn computervoetbal vervaagt. Noorwegen zakt langzaam weg in duistere dieptes van de FIFAranglijst. Wat de Noren ook doen, hoe vaak ze op Ctrl+Alt+Del blijven drukken, zonder de hand van de professor verschijnen op het scherm slechts twee woorden: Game Over. 1

Marathon

Sluitingsprijs

ING STOPT ALS SPONSOR

DEKKERS VERSLAAT BOONEN

ING stopt als hoofdsponsor van de marathon van Amsterdam. Zondag wordt de laatste editie onder de naam van de bank en verzekeraar gelopen. Volgens ING zijn na zes edities de belangrijkste doelstellingen gerealiseerd. Met het samengaan van ING Bank en Postbank in 2009 verlegt ING Retail Nederland de focus in zijn sponsorbeleid naar voetbal (KNVB) en Formule 1. ING sponsort het team van Renault.

Hans Dekkers. ANP

Hans Dekkers heeft gisteren in het Belgische Putte-Kapellen de Sluitingsprijs gewonnen. De Nederlandse renner van Mitsubishi-Jartazi versloeg in de laatste wedstrijd van het seizoen op Belgische bodem favoriet Tom Boonen en landgenoot Tom Veelers in de sprint. In een kleine kopgroep leek Boonen onbedreigd af te kunnen gaan op de zege. Zo’n 150 meter voor de finish werd hij gehinderd door Kristof Goddaert. Dekkers profiteerde. De Belg tekende nog wel protest aan, maar de jury hield vast aan de einduit-

23

ANP

Doping

Genoeg is genoeg, vinden de Duitsers Gerolsteiner stapt met onmiddellijke ingang uit de wielersport. Redactie sport AMSTERDAM

...

Het Duitse bedrijf, dat mineraalwater op de markt brengt, heeft dit gisteren bekendgemaakt. Gerolsteiner zou na dit seizoen de activiteiten in het wielrennen al beëindigen, maar heeft dit nu meteen gedaan na de positieve dopingtest van de Oostenrijker Bernhard Kohl. Maandag werd bekend dat de renner van Gerolsteiner positief heeft getest tijdens de Ronde van Frankrijk. Eerder kwam al naar buiten dat zijn teamgenoot Stefan Schumacher was betrapt op het gebruik van de epo-variant cera. ‘De ploeg stopt nu direct met het rijden van wedstrijden omdat de regels zijn overtreden’, aldus een verklaring van Gerolsteiner. Gerolsteiner ontbreekt dit weekeinde al bij de Ronde van Lombardije. 1

WK Schaken

Anand en Kramnik starten met remise Redactie sport AMSTERDAM

...

De openingspartij in de schaaktweekamp om de wereldtitel tussen de Russische uitdager Vladimir Kramnik en titelverdediger Viswanathan Anand uit India is gisteren geëindigd in remise. De twee kwamen in Bonn na 32 zetten een puntendeling overeen. De schaker die het eerst 6,5 punten verovert, mag zich wereldkampioen noemen. 1

Squash

slag. Dekkers sloot met zijn overwinning een moeilijk seizoen toch nog positief af. Hij werd veel gehinderd door blessures en kreeg te horen dat zijn ploeg stopt. ‘Dit is mijn eerste overwinning van het seizoen. Wellicht een heel belangrijke, want ik zit zonder ploeg aangezien mijn team de activiteiten staakt. Misschien gaan bij enkele ploegen nu ook de ogen open en krijg ik alsnog een contract aangeboden. Er zijn contacten wat de toekomst betreft, maar er is nog niets concreets.’

ANJEMA IS DOOR OP WK Laurens Jan Anjema en Natalie Grinham zijn allebei een ronde verder gekomen op de WK squash in Manchester. Grinham kwam voor het eerst dit toernooi in actie en won eenvoudig met 11-5 11-6 en 11-9 van de Engelse Dominique Lloyd-Walter. Anjema had een vijfsetter nodig tegen de Pakistaan Farhan Mehboob. Na ruim anderhalf uur besliste hij het duel in zijn voordeel: 9-11 11-7 7-11 1513 en 11-7.

Luiers

Urine

Serena in het zand

Bokser Vitali Klitsjko heeft de natte luiers van zijn zoon gebruikt om zijn gezwollen vuisten na zijn gevecht tegen Samuel Peter te laten herstellen.

De Oekraïense wereldkampioen: ‘De urine van baby’s is goed omdat het puur is. Het bevat geen giftige stoffen en het stinkt niet. De tip kwam van mijn oma.’

Altijd leuk om te weten wat de favoriete vakantiebestemming van onze sporters is. Serena Williams paradeert deze dagen op Miami Beach.

ieren alle d ! melen á á á z r ve Bij aankoop van onderstaande producten

gratis dierenwereldstickers

Spaar bij Coop supermarkten schitterende dierenstickers! Bij elke 10 euro aan boodschappen of bij speciaal geselecteerde actieproducten ontvang je een zakje met 3 stickers. Coop supermarkten heeft samen met het Wereld Natuur Fonds een fantastische Dierenwereld spaaralbum gemaakt, dat je kunt kopen voor €2,50. Van het aankoopbedrag gaat 1 euro rechtstreeks naar het Wereld Natuur Fonds. Je spaart dus niet alleen… je maakt het ook mogelijk dat deze diersoorten én hun leef gebieden worden beschermd door het Wereld Natuur Fonds! In het album kun je meer dan 200 verschillende dierenstickers plakken! Van de brutaalste apenkoppen tot de pluizigste pinguïns. Van het zachtste zebraveulen tot de allerliefste leeuwenwelp. Ze passen er alle 216 in! Als je album straks compleet is, heb je een prachtig bewaaralbum vol interessante dierenweetjes en foto’s. Zijn er stickers die je dubbel hebt? Probeer ze dan te ruilen met je broertjes, zusjes, vriendjes, vriendinnetjes, opa’s en oma’s. Want iedereen spaart natuurlijk mee! Zijn jullie klaar voor het grote dierenavontuur? Coop supermarkten en het Wereld Natuur Fonds wensen je veel spaarplezier met Dierenwereld 2008!

gratis 1 zakje stickers

gratis 1 zakje stickers

Persil wasmiddel

Robijn wasverzachter

megaperls, poeder of vloeibaar zak 1215 gram, pak 1710 gram of flacon 1500 ml naar keuze Elders 649

normaal of crème flacons à 750 ml naar keuze Elders 570

2

3.

99

4.

49

liter 2.66

Dubbel Frisss

3

pakken à 1500 ml naar keuze Elders 327

2.79 liter 0.62

gratis 1 zakje stickers

Coca-Cola regular, light of zero pakken à 6 blikjes à 330 ml Elders 550

2

4.49 liter 1.13

gratis 1 zakje stickers

Maggi dagschotel, ovenschotel of Hollands Pannetje 2 pakjes à ca. 100 gram naar keuze Elders 298

gratis 1 zakje stickers

1.99

Dierenw ereld

200

eld.nl www.dierenwer

8

Nieuw: Optimel Smoothie

De lekkerste manier om in evenwicht te blijven. Zoek je naar balans tussen lekker en gezond? Dan is de nieuwe Smoothie drink van Optimel wat voor jou. Heerlijke zuivel met 50% fruit. Daar kan je onbezorgd van genieten. De lekkere Smoothie drink van Optimel heeft ’n maximale smaak en minimale calorieën, omdat het 0% vet bevat en er geen suiker aan is

50% fruit

toegevoegd. Kortom, de lekkerste manier om in evenwicht te blijven.

50%

zuivel

Kijk voor meer informatie op www.optimel.nl.

Het mooiste gewicht is evenwicht.

"NTUFSEBN
%JKLHSBBGQMFJO

t
"QFMEPPSO
)PGTUSBBU

t
"QQJOHFEBN
0TTFESJGU

t
"SOIFN
)BO[FTUSBBU


,SPPOTF
8BM

t
"TTFOEFMGU
%PSQTTUSBBU

t
#BBSO
)PPGETUSBBU

t
#PFLFM
4U
"HBUIBQMFJO

t
%JEBN
)PPGETUSBBU

t
&OTDIFEF
3JKOTUSBBU

t
&SNFMP
(BSTUFMBOE

t
(FOOFQ
%F
1PFM

t
(SPFTCFFL
1BOOFOTUSBBU

t
(SPOJOHFO
,BKVJU


4JFSTUFFOMBBO

t
AT
)FSUPHFOCPTDI
#VJUFOQFQFSTESFFG

t
)PPGEEPSQ
"BMCVSHQMFJO

t
)PPHFWFFO
%F
8FJEF

t
)VJ[FO
1IPIJTUSBBU
 ,PPH
BBO
EF
;BBO
.PMFO
XFSG

t
,SPNNFOJF
)FJMJHFXFH


6SBOVTMBBO

t
-VOUFSFO
.PMFOQBSLXFH

t
.BBTTMVJT
,POJOHTIPFL

t
.BEF
/JFVXTUSBBU

t
.VOUFOEBN
,FSLTUSBBU

t
.VTTFMLBOBBM
8JMMFN
%JFNFSTUSBBU

t
/JKNFHFO
;XBOFOWFME

t
3IFEFO
(SPFOFTUSBBU

t
3VVSMP
-FFVXFSJLTUSBBU

t
4UFFOXJKL
4DIPMFTUSBBU

t
5FSCPSH
*+TTFMXFH
B
t
7SPPNTIPPQ
%F
,PFMF

t
8BHFOJOHFO
1MBOUTPFO

t
8JFSEFO
)FYFMTFXFH

t
8JKDIFO
5VOOFMXFH

t
8JMEFSWBOL
"QPMMPMBBO
 8PSNFSWFFS
,SPNNFOJF¯SXFH

t
8PSNFSWFFS
;BBOEJKL
;BBOEJKLFSXFH