b o e k f r a g m e n t e n s p e c i a l
de beste bron voor boekennieuws – jaargang 8, nummer 1, januari 2014 – www.boekenkrant.com
w
e r
e
l
d
b
i
b
l
i
o t
h e
e
k
Isabel Allende Ripper Lees het boekfragment op pagina 3
Abdelkader Benali’s roman over een schuchtere jongen die een geroemd kickbokser wordt. 7 De eerste ven de Indische romans van Jacob Vis is nu in herdruk verschenen. 11
Jan Donkers: Verlangen en verlies, maar dan met humor. 3
Het standaardwerk over de beste vechtmachine ooit: het Romeinse leger. 9
Silber is het eerste deel van de nieuwste trilogie van Kerstin Gier. 15 inhoud
Boekfragmentenspecial
feest
Gala van het stripboek www.boekenkrant.com
en verder
19
© Danier
Illustratoren, schrijvers en strip liefhebbers verza melen zich op 25 januari voor het allereerste Gala van het Stripboek.
Losse delen Boekhandel Win een boek Colofon
2 18 19 19
Een beeldschoon boek over verlies, liefde en het verwerken van verdriet 13
Isabel Allende Ripper 3 Jan Donkers Elvis ligt op Zorgvlied 3 Elliot Perlman Wat nooit is verteld 5 Cynthia Mc Leod Hoe duur was de suiker? 5 Abdelkader Benali Bad boy 7 Arthur Japin De man van je leven 7 Adrian Goldsworthy Romeinse legioenen 9 Marco Kroon Danger Close 9 David Leavitt De twee hotel Francforts 11 Jacob Vis Tandem 11 Allan Ahlberg Wat er gebeurde toen Tom er niet meer was 13 Thea Stilton De Heks van Klank en Toon 13 Sharon Creech Achter de maan 15 Kerstin Gier Silber 15 Alan Gratz De jongen die tien concentratiekampen overleefde 17 Norman Stone De Eerste Wereldoorlog: Een beknopte geschiedenis 17
DE beste bron in boekennieuws
De successen van een Nederlands special forces peloton in Afghanistan.
Kijk voor meer informatie op www.danger-close.nl
BOEKENKRANT www.boekenkrant.com
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 2
losse delen redactioneel
+++ nieuws +++
Wanneer is het tijd om je kerstboom de deur uit te doen? Ik heb de neiging om vast te hou den aan de feestdagen en de boom als laatste kerstrelikwie tot februari te laten staan. Maar op een bepaald moment wordt het gewoon gênant. Ooit heb ik in april gehospiteerd bij een studentenhuis. Een enorme kerstboom, inclusief lichtjes en felgekleurde kerstballen, was onge makkelijk prominent aanwezig in de woonkamer. Om zo’n situatie te voorkomen grijp ik terug op mijn katholieke opvoeding: dit jaar verwijder ik mijn boom op 6 januari, Driekoningen. Het is goed om jezelf over te geven aan iets nieuws – in dit geval aan 2014. December was de tijd om favorietenlijst jes te maken en terug te kijken, maar in januari kijken we vooruit. Het wordt een jaar vol mooie nieuwe boeken, en een jaar vol nieuwe redacteuren voor de Boekenkrant. Dit zult u volop merken bij het lezen van de komende febru ari-editie. De krant die u op dit moment voor zich heeft, is een boekfragmentenspecial met een aantal unieke voor publicaties. Lees bijvoorbeeld een fragment uit de nieuwe Isabel Allende, of een stuk uit Elliot Perlmans Wat nooit is verteld. En wat dacht u van een boekfragment uit Hoe duur was de suiker? In februari kunt u de verfilming van deze Surinaamse succesroman bij de publieke omroep bekijken. Gooi daarom nu de kerstboom uit het raam, ga lekker op de bank zitten, en luid het jaar in met een aantal mooie frag menten. Ik wens u veel leesplezier voor 2014. Opdat we in december weer mooie lijstjes kunnen maken. Anouk Abels (
[email protected]) Coördinator redactie Boekenkrant
www.covercards.nl
Verstuur dit boek als een briefkaart! Ga naar www. covercards.nl en volg de instructies.
Amir Salim, een schuch tere jongeman uit een volkswijk, wordt een geroemd kickbokser. Niets lijkt hem hierbij in de weg te staan, tot en ervan wordt beschul digd wordt een man uit de reclamewereld te hebben gemolesteerd. Abdelkader Benali, Bad boy, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8780 8 (€ 18,95)
: e-mail
Stuur deze bon naar: Boekenkrant Visschersplein 160 k22 3511 LX Utrecht Nederland
: Land
Handtekening :
: Postcode
Plaats
Man/Vrouw :
:
Naam
Straat
ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,inclusief bezorgkosten
Ja,
NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 12 NUMMERS VOOR €
BON
+++ Er komt een vervolg op de succesvolle Millennium-reeks. De Zweedse boekense rie werd geschreven door Stieg Larsson, die in 2004 overleed. Tien jaar later neemt David Lagercrantz het stokje van hem over. Hoewel Larsson voor zijn dood werkte aan een vierde deel, zal Lagercrantz met een geheel eigen Millenniumverhaal op de proppen komen. +++ Op 14 januari verschijnt het nieuwe boek van Isabel Allende bij Uitgeverij Wereldbibliotheek. Een unicum, want Ripper beleeft hiermee zijn wereldpremière in Nederland. +++ De P.C. Hooft-prijs 2014 is voor Willem Jan Otten. Waar A.F.Th. van der Heijden vorig jaar won in de categorie verhalend proza, mag Otten de onderscheiding in ontvangst nemen voor zijn beschouwend proza. Volgens de jury verdient Otten de oeuvreprijs dankzij zijn originele en persoonlijke onder werpkeuze. +++ Fans van Harry Potter zullen over twee jaar massaal naar de Londense West End trekken. J.K. Rowling maakt namelijk een toneelstuk over de tovenaarsleer ling. Het verhaal speelt zich af voordat Harry het bestaan van Zweinstein en de rest van de tovenaarswereld ontdekt. Naar verluid krijgen we een kijkje in het hart van Harry door hem te leren kennen als wees en buitenbeentje. +++ Over toneelstukken gesproken: er wordt gewerkt aan een Nederlands theaterstuk geba seerd op Stoner. De roman van John Williams, over een docent Engels met een wei nig opzienbarend leven, kwam in 1965 uit en werd dankzij een heruitgave in 2006 een inter nationale bestseller. De toneel bewerking wordt geregisseerd door Ursul de Geer. +++ Volgens Van Dale verkozen 22.000 mensen selfie tot het Nederlandse woord van 2013. In GrootBrittannië vond er ook zo’n verkiezing plaats. Volgens The Collins Online Dictionary gaat de eer naar het woord geek, dat sukkel betekent. Wie anno 2014 een geek wordt genoemd, kan dat als compliment opvatten: de term ver wijst naar iemand die enthousi ast is over een onderwerp en daar veel over weet. +++ De nominaties voor de Herman de Coninck-prijs zijn bekend gemaakt. Paul Bogaert, Norbert de Beule, Max Temmerman, Tom van de Voorde en Miriam van Hee maken kans op deze Vlaamse prijs voor de beste Nederlandstalige dichtbundel. De in oktober overleden Thomas Blondeau zou als jury lid aantreden. De organisatoren hebben besloten om uit respect geen vervanger voor hem te zoe ken. +++ Paul Torday is overleden. Zijn debuut, Salmon fishing in the Yemen, was een onverwachte bestseller en werd in 2011 verfilmd met Ewan McGregor in de hoofdrol. Torday, die pas laat in zijn leven begon met schrijven, werd 67 jaar. +++ Op televisie zijn talloze talentenjach ten te zien voor zangers, koks en dansers. De Italiaanse show Masterpiece gaat een andere kant op: dit tv-programma zoekt schrijftalent. Twaalf kandida ten krijgen van een strenge jury een schrijf opdracht, die ze onder tijdsdruk moeten vol tooien. Wie weet, misschien wordt de nieuwe Tolstoj op televisie ontdekt? +++
boekenkrant tip 3
1. Isabel Allende, Ripper Amanda leidt het online Ripper-spel, waarin de deelnemers moorden proberen op te lossen. Het spel wordt dodelijke ernst wanneer ze een serie moorden in San Fran cisco onderzoeken.
2. Thea Stilton, De Heks van Klank en Toon
Isa Hoes over haar leven met acteur Antonie Kamerling, die leed aan depressies en in 2010 zelfmoord pleegde.
3. Jan Donkers, Elvis ligt op Zorgvlied
Het langverwachte derde deel in de fan tasy-reeks De Prinsessen van Fantasia van Thea Stilton.
nederlandse t0p 3
1. Isa Hoes, Toen ik je zag
2013, week 51
(Bron: Stichting CPNB) 2013, week 51
2. Saskia Noort, Debet Na de dood van tv-pro ducer Michel ontdekt zijn vrouw de gruwe lijke leugens achter een perfect leven.
belgische top 3
1. Pieter Aspe, Het Janussyndroom Commissaris Van In krijgt te maken met een zedenzaak: een dochter van een zaken man wordt op brute wijze verkracht door vier gemaskerde kerels.
Een verhalenbundel waarin serieuze the ma’s als verlangen, afscheid en verlies met milde humor beschre ven worden.
Will Andrews stopt in 1870 met zijn studie om mee te trekken met de jacht op een van de laatste grote bizonkud des in Kansas.
(Bron: Boekenvak.be) 2013, week 50
2. Khaled Hosseini, En uit de bergen kwam de echo Als de driejarige Pari aan een rijk echt paar wordt verkocht, zet dat voor haar en haar broer een scala aan gebeurtenissen in gang.
3. John Williams, Butcher’s crossing
3. Stefan Hertmans, Oorlog en terpentijn Wanneer Stefan Hert mans de oude schrif ten van zijn grootva der eindelijk besluit te lezen, ontdekt hij een levensverhaal vol onvermoede gehei men.
facebook.com/deboekenkrant De Boekenkrant is verhuisd – maar dan op Facebook. We hebben de vriendenlimiet van 5.000 bereikt. Daarom hebben we ons verplaatst naar een pagina: facebook.com/ deboekenkrant. Like ons om op de hoogte te blijven!
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 3
boekfragment
Ripper Een moeder met twee min naars. Een ongrijpbare moor denaar. Een bruisende stad met duistere plekken. Ripper is een spannend verhaal vol kleurrijke personages en een verrassend plot over een vrouw die moet kiezen en een moordenaar die al gekozen heeft…
Isabel Allende, Ripper, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2564 4 (€ 19,90)
‘Ik weet dat je dorst hebt, Indi. Als beloning voor je goede gedrag zal ik je sinaasappelsap geven. Nee, pro beer niet overeind te komen, zuig aan het rietje. Zo. Meer? Nee, één glas is voorlopig genoeg, maar voor dat ik vertrek krijg je nog wat, op voorwaarde dat je opeet wat ik voor je meeneem, want je moet op krach ten komen. Je bibbert helemaal, je zult het wel ijskoud hebben, deze plek is erg vochtig, er zijn hele stuk ken die onder water staan omdat er water door de vloer sijpelt. Wie weet hoeveel uur je daar halfdood van de kou hebt gelegen. Ik had je nog wel zo goed ingepakt, maar je bent gaan bewegen en hebt je weten bloot te woelen, je moet je ook rustig hou den als ik er niet ben, je hebt er niets aan om je zo te verzetten, de boeien zijn sterk en wat je ook probeert, je komt toch niet los. Ik kan je nu een maal niet steeds bewaken, ik heb
ook nog een leven hierbuiten, zoals je je kunt voorstellen. Ik heb je de situatie verschillende keren uitge legd, maar je luistert niet naar me, of je vergeet het. Ik zeg het je nog maals, hier komt niemand, we zitten ver van de bewoonde wereld en deze plek is al jarenlang verlaten, het gebouw zit potdicht en niemand kan er binnenkomen, als je mond niet was dichtgeplakt zou je kunnen krij sen tot je schor was, geen mens die je hoort. Misschien is dat tape niet meer nodig, want ik zie dat je stom bent, als een konijntje, maar ik wil het risico niet lopen. Wat denk je? Als je nog de illusie hebt te kunnen ontsnappen, dan kun je die maar beter opgeven, want in het onwaar schijnlijke geval dat het je lukt op je benen te blijven staan is het onmo gelijk hier te ontsnappen. De muren van deze ruimte bestaan dan wel uit vier zwarte lappen, maar we bevinden ons in een enorme onder grondse ruimte van gewapend beton met ijzeren steunberen. De deur is ook van ijzer en ik heb de sleutel van het hangslot.
beloven wat je wilt, dat je je leven zult beteren, dat je je fouten inziet, maar als ik daar intrapte zou ik wel gek zijn. En ik kan je verzekeren dat ik dat niet ben.
Je bent heel mooi. Het verbaast me niets dat mannen gek van je worden, Indiana, maar schoon heid is geen deugd, zoals in sprookjes, het is een vloek.’
Je bent te stil, misschien ben je zie ker dan ik denk, het zou veroor zaakt kunnen zijn door het bloed verlies. Wat is er met je, Indiana? Ben je soms niet meer bang? Heb je je overgegeven? Je hebt berouw, dat weet ik, maar er is geen weg terug, daarvoor is het te laat, je kunt me
boekfragment
Elvis ligt op Zorgvlied In de verhalenbundel Elvis ligt op Zorgvlied laat Donkers serieuze thema’s als verlan gen, afscheid en verlies de revue passeren. Zijn lichte toon en milde humor zorgen ervoor dat het nooit zwaar moedig wordt.
Jan Donkers, Elvis ligt op Zorgvlied, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 7616 877 7 (€ 17,90)
Mijn vader neemt me mee naar de stad. Het moet mijn vroegste her innering zijn. Af en toe laat hij me lopen maar vaker draagt hij me op zijn arm, hij lijkt haast te hebben. We lopen vanaf de pont naar het sta tion, hij koopt een perronkaartje en we verlaten het station weer aan de voorzijde. Dan neemt hij me mee naar een groot gebouw dat op een paar honderd meter afstand van het station ligt, aan de linkerzijde, het is de Beurs van Berlage. Hij loopt een van de kantoorka mers binnen waar een man met een dikke, rossige haardos me heel vriendelijk begroet. Hij heeft een opgewekt gezicht, is jonger dan mijn vader. De man zet me op een stoel en geeft me een potlood en een vel papier en zegt dat ik mag tekenen. Dan vertrekt mijn vader, haastig, met een bezorgde blik. Als hij de deur achter zich dichtdoet zet ik het op een brullen, dat pas ophoudt als hij drie kwartier later terugkeert. Voor we weer het station binnen
gaan krijg ik een ijsje. Jaren later lopen mijn vader en ik weer op het Damrak. Het is er druk. Mijn vader is een kleine man, ik ben al bijna net zo groot als hij. De mensen zwermen van beide kanten om elkaar heen, men ontwijkt elkaar min of meer behoedzaam, alleen mijn vader loopt in een kaarsrechte lijn voort, stoot mensen aan die niet voor hem uit de weg gaan. Ik merk dat mensen ver baasd en verontwaardigd omkij ken als hij ze heeft aangestoten. Ik kijk hem voorzichtig van opzij aan terwijl we doorlopen, op hetzelfde moment kijkt hij uit zijn ooghoeken naar mij. Ik besef dat hij zo loopt om indruk op me te maken. Het maakt me bang. Bij de sigarenwinkel op de hoek van de Nieuwendammerstraat staan drie mannen. Twee delen er speldjes uit in de vorm van een tabaksblad, met oogjes en een mond en de naam Peter Stuyvesant erop. De derde man is verkleed in een constructie van triplex en zeildoek die dezelfde vorm en kleur heeft als de speldjes. Tientallen jongens verdringen zich om een speldje te krijgen. Na tien minuten zegt een van de mannen dat de speldjes op zijn en stappen ze in een busje en rijden weg. Er ont staat ruzie onder de jongens, som mige oudere die geen speldje heb ben kunnen bemachtigen probe ren ze van de kleinsten af te pakken.
Er wordt geduwd en geschreeuwd, iemand begint te huilen. De volgende ochtend op school doet een van de kleinere jongens zijn beklag. Hij vertelt de meester dat Robbie zijn speldje heeft afge pakt. De meester vraagt waar dat gebeurde. De jongen vertelt dat er drie mannen bij de sigarenwinkel speldjes uitdeelden, en dat er één verkleed was als tabaksblad. Ik steek mijn vinger op en roep Meester! Meester! De meester kijkt mijn kant uit. Ik roep dat die man in dat tabaksbladpak mijn vader was. Ik wil graag trots zijn op mijn vader.
Nieuwe boeken uitgeverij Conserve Hoe duur was de suiker?
Hier ligt Hemelrijk – Schrijvers, kunstenaars en anderen begraven in Bergen
Het beroemde boek van Cynthia McLeod – nu gestoken in een nieuw jasje – eindelijk verfilmd door Jean van de Velde, openingsfilm van het Nederlands Film Festival. Reeds 130.000 verkocht in Nederland en Suriname. Van de filmeditie nu 30.000 in druk. Op 8 februari begint de VARAtelevisie op prime time op zaterdagavond 8 februari met deel 1 van de 4-delige tv-serie Hoe duur was de suiker? gebaseerd op de film van Jean van de Velde.
T.g.v. het dertigjarig bestaan van uitgeverij Conserve verschijnt in de Hier…-reeks een nieuw deel over de begraafplaats van Bergen: Hier ligt Hemelrijk – Schrijvers, kunstenaars en anderen begraven in Bergen met drie wandelingen van Bob Polak langs de graven van o.a. Lucebert, Adriaan Roland Holst, Charley Toorop en Simeon ten Holt. Burgemeester Hetty Hafkamp nam het eerste exemplaar in ontvangst op 23 oktober onder het motto: ‘Wat een boek!’
Cynthia Mc Leod, Filmeditie Hoe duur was de suiker? 312 pagina’s met filmfoto’s, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 5429 348 4 (€ 12,50)
Hier ligt Hemelrijk – Schrijvers, kunstenaars en anderen begraven in Bergen, 240 pagina’s, ISBN 978 90 5429 344 6, € 20,00
Uitgeverij Conserve
Voor meer info raadpleeg onze website: www.conserve.nl Uitgeverij Conserve, Tureluur 12, 1873 JW Groet, telefoon 072-509 3693
Aangewaaid in Bergen aan Zee Het romandebuut van Wide Hogenhout Aangewaaid in Bergen aan Zee werd op 23 oktober in ontvangst genomen door minister Ivo Opstelten en Stella Schrijver, voorzitter van de Dorpsraad van Bergen aan Zee. Een amusante, hilarische roman.
Wide Hogenhout, Aangewaaid in Bergen aan Zee, 184 pagina’s, ISBN 978 90 5429 355 2, € 18.00
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 5
boekfragment
Wat nooit is verteld Elliot Perlman ontroert met zijn roman over de schok kende gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog en de harde strijd van AfroAmerikanen om burgerrech ten. Aan de hand van onbe kend historisch materiaal leidt Perlman de lezer van het Europa van net na de oor log via de zwarte burger rechtenbeweging in de jaren zestig naar hedendaags New York.
Elliot Perlman, Wat nooit is verteld, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1487 1 (€ 24,95), ook verkrijgbaar als e-book. Verschijnt op 15 januari 2014
Seneca, the first frozen apple juice, enriched with vitamin C. Rich, delicious Seneca… Het geheugen is een weerbarstig beest. Het laat zich niet oproepen of het zwijgen opleggen, maar zonder jou kan het niet overleven. Het kan je voeden of leegzuigen. Het komt langs wanneer het honger heeft, niet wanneer jij dat hebt. Het heeft een heel eigen ritme dat jij nooit zult kennen. Het kan je in zijn greep krij gen, in een hoek drijven of bevrijden. Het kan je in tranen doen uitbarsten en het kan je doen glimlachen. Rich, delicious Seneca, sweetened naturally.
‘De kunst is om jezelf niet te haten.’ Dat hadden ze in de bak tegen hem gezegd. ‘Als het je lukt om jezelf niet te haten, dan zal het geen pijn doen om waar dan ook aan terug te den ken: je jeugd, je ouders, wat je hebt gedaan of wat jou is aangedaan,’ zei den ze tegen hem. Maar zelfs toen viel het Lamont al op dat veel men sen met wie hij zat opgesloten zich zelf lang niet genoeg haatten. Hij kon zich heel wat mensen herinne ren die zichzelf nogal vergevings gezind waren. Sommigen liepen er zowat van over, konden het niet begrijpen als anderen hun niet zo vergevingsgezind waren. Dat losma ken van wie je was, van waar je was, kon zelfs grappig zijn. Toen hij op een avond tijdens de avondklok alleen was, moest hij daar bij zichzelf om glimlachen, een glimlach waarin het gevoel lag besloten dat hij anders was dan alle andere mannen in alle andere cel len. Die avond ervoer Lamont niet alleen onschuld, maar ook nog iets anders: het gevoel alleen maar op bezoek te zijn in zijn huidige situa tie, alsof hij er alleen maar te gast was. Hij zag zichzelf als iemand die per ongeluk in de verkeerde trein of bus was gestapt en nog even niet kon uitstappen. Hij moest er een poosje mee leven, een tijdelijk onge mak. Het had iedereen kunnen over komen. Met dat gevoel, dat hem troostte, viel hij in slaap. Maar de
volgende ochtend was de glimlach verdwenen, en ook het gevoel dat hij anders was dan alle andere man nen. Tegen de tijd dat ook hij voort schuifelde in een lange, zweterige rij gedetineerden die wachtten op hun ontbijt, leken de grieven van de andere mannen helemaal niet grap pig meer en kon hij met geen moge lijkheid bedenken waarom ze dat ooit waren geweest. Hij wist nog dat hij dat gevoel weer wilde hebben. Hij wil het nog steeds, zelfs nu. Soms is de herinnering aan een gevoel bijna genoeg. Het is gek wat je je herin nert. Je hebt er geen controle over.
boekfragment
Hoe duur was de suiker? Elza en Sarith, twee halfzus jes, wonen met hun fami lie op een grote suikerplan tage in Suriname. Het is de bloeitijd van de suikercul tuur, maar ook die van de voortdurende vrees voor aanslagen door marrons, die onder leiding van Boni uit gevoerd worden op de plan tages. Ondanks hun bescher mende opvoeding komen de meisjes toch in aanraking met de opstandelingen en de Boni-oorlogen. En beseffen ze dat de suiker duur betaald wordt... Cynthia Mc Leod, Filmeditie Hoe duur was de suiker? 312 pagina’s met filmfoto’s, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 5429 348 4 (€ 12,50) Op 8 februari begint de VARA-televisie op prime time op zaterdagavond 8 februari met deel 1 van de 4-delige tv-serie Hoe duur was de suiker? gebaseerd op de film van Jean van de Velde.
De dag brak aan op plantage Hébron en terwijl de hemel aan de ooste lijke zijde zich rood kleurde door de opkomende zon, gingen één voor één deurtjes open van de slaven hutten en kon men kleine vuurtjes zien onder de afdakjes daarnaast. Faya watra werd gemaakt. Heet water waarin een scheutje melasse werd geroerd. Hier en daar steeg een heerlijke damp op uit een kookpot, omdat er in het water een anijsblad of wat kruiden was gedaan. Bij alle hutjes kon men nu man nen, vrouwen en kinderen zien staan, soms pratend, sommige
rondkijkend. Vervolgens liepen de meesten naar de zuidzijde van de plantage, waar er haaks op de rivier een kanaal was gegraven, dat diende voor de toe- en afvoer van water. Naast het botenhuis, waar de rivier oever ondiep was, gingen ze in het water om een bad te nemen; de gro ten meer ernstig, de kinderen soms vrolijk lachend en elkaar nat spet terend. Met een lendendoek om het natte lichaam geslagen gingen ze daarna terug naar de hutjes, meest in kleine groepjes, voorafgegaan en gevolgd door naakte grote en kleine kinderen. Het was dan tijd om de faya watra te drinken en als ont bijt wat overgebleven restjes van het vorige avondmaal te eten. In de hut waar de vijftienjarige Amimba met haar moeder, broer tjes en zusjes woonde, deed ma Leida in een grote kalebas een handvol gedroogde kruiden en schonk daar kokend water op. Dit drankje was voor Amimba; zoals elke maand het geval was, had ze erge buikpijn. Kermend had ze de hele nacht op haar matje gelegen, draaiend van de ene op de andere zijde, nu eens lig gend, dan weer zittend. Nu sliep ze wat. Gelukkig. Maar ook ma Leida zelf had de afgelopen nacht haast geen oog dicht gedaan. Na faya watra en ontbijt ging men in de rich ting van het magazijn, een enkele vrouw met een kind aan de borst, weer een andere had de baby al
op de rug gebonden. Bij het maga zijn waren de deuren nog gesloten, maar het duurde niet lang of daar kwam de blanke opzichter, masra Mekers, al met de sleutels. Aan ieder gezinshoofd werd nu het avondrant soen uitgedeeld, en men kreeg te horen wat er die dag gedaan moest worden. Eerst de presentatie, Waar was Kofi? O ja, die had een verstuikte enkel en ging dus niet ‘t veld in, maar moest werken in de timmerloods. Amimba buikpijn? Alweer! Geen onzin! Hier komen of ze werd met de zweep gehaald. Waarom had Afi haar baby niet bij zich? Die was ziek, de hele nacht koorts. Afi liet hem vandaag liever thuis bij de genees vrouw. Die zou hem een kruiden bad geven tegen de koorts. Tenu? Waar was Tenu? Hier komen! Basya, vijf zweepslagen voor de dertienja rige Tenu, die voor de kippen zorgde. Hij had eieren gestolen, er waren wel zes te weinig gisteren, de lege doppen lagen nog naast het hok. Tenu maakte veel misbaar! Geloven, hij had geen eieren gestolen. Wist masra dan niet dat er een grote sapakara op de loer lag en dat die de eieren stal?
14 JANUARI VERSCHIJNT DE NIEUWE ALLENDE Een moeder met twee minnaars. Een ongrijpbare moordenaar. Een bruisende stad met duistere plekken. In januari verschijnt wereldwijd de nieuwe roman van Isabel Allende, Ripper. Nederland heeft de wereldpremière: Ripper verschijnt al op 14 januari bij Uitgeverij Wereldbibliotheek. Een spannend verhaal vol kleurrijke personages en een verrassende plot over een vrouw die moet kiezen en een moordenaar die al gekozen heeft… Ripper, Isabel Allende. € 19,90, 400 blz. ISBN 978 90 284 2564 4
BOEKEN VAN WERELDBIBLIOTHEEK BOEKEN DIE BLIJVEN Kijk voor meer informatie over deze titel op: www.wereldbibliotheek.nl of volg ons op Facebook (www.facebook.nl/Wereldbibliotheek) en Twitter (@Wereldbiebtweet)
Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustieke vrijstaande landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.
Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 7
boekfragment
Bad boy ‘Tragisch verhaal over dub bele identiteit en culturele onthechting. Benali ver werkte het thema niet eerder zo onvermijdelijk, onomwon den en overtuigend.’ HHHH – De Volkskrant
Abdelkader Benali, Bad boy, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8780 8 (€ 18,95), e-book: ISBN 978 90 295 8805 8 (€ 14,99)
Amir Salim werd drie keer geboren. De eerste keer als vierde zoon van Fatima en Mohammed Salim. De tweede keer als vechter op het canvas in een boksring. En aan het begin van de zomer van 2012 kreeg hij als reisleider in Marokko zijn derde gedaante. Amir was het zevende kind dat Fatima, dochter van Ahmed Mohammed Salim, op de wereld bracht, in de Amsterdamse Vrolikstraat, op 9 december 1987 om kwart over elf in de ochtend. Het had die nacht licht gevroren. Hij was de benjamin van de familie en zou dat blijven. Drie oudere broers en drie zussen wachtten in de woonka mer de geboorte af en om de tijd te doden zetten ze guldens in op de uit komst van het geslacht. De beval ling duurde 2 uur en 52 minuten en om het te vieren at de familie cous cous met erwtjes. De volgende och tend serveerde zijn moeder gewoon weer het ontbijt. Vanaf de bank waar ze was gaan liggen keek de moeder hoe de kinderen de couscous soldaat
maakten. Op de kleuterschool bleek Amir geen prater. In volstrekte zwijgzaamheid deed hij zijn oefeningen en spelle tjes, alsof woorden de orde alleen maar konden verstoren. Zijn moeder bracht hem naar school, zijn moeder haalde hem op en elke keer vroeg ze: ‘Heb je nog wat gezegd?’ Hij schudde nee. ‘Kunnen jullie daar niks aan doen?,’ zei de moeder tegen de oudere broers. Ze probeerden hem zover te krijgen te praten door hem uit te dagen op hun grapjes in te gaan. Zonder enig resultaat. De broers gaven het op. De zussen begonnen er niet eens aan. Hij keek ze zo mys terieus aan alsof hij van een andere wereld kwam. ‘Hij behoort tot de zwijgzame tak van de familie,’ zei de oudste broer lachend. Soms keek zijn juf naar hem en vroeg ze zich even af of ze een leer ling of een Boeddhabeeldje in de klas had. Verder dan dat gingen de zor gen niet. Men ging er vanuit dat het Amirs eigen nadrukkelijke wens was zijn kaken stijf op elkaar te houden. Op een dag ontdekte hij het pren tenboek Rupsje Nooitgenoeg, waarin een rups zich door een berg voed sel en voorwerpen heen vreet om uit te groeien tot een prachtige vlin der die de wijde wereld in flad dert. Er gebeurde iets in Amirs bin nenste toen hij juf Rita uit het boek
hoorde voorlezen. Betoverd door de plaatjes die het verhaal illustreer den verslond Amir wat juf Rita ver telde. Wat kon dat beest eten, zeg! En wat was die vlinder mooi! Elke keer dat hij een momentje had in de klas hobbelde hij richting het boeken hoekje om Rupsje Nooitgenoeg door te bladeren. Op een dag, na het boek voor de zoveelste keer doorgekeken te heb ben, stond hij van het rommelige leestafeltje op en zei tegen zijn juf Rita: ‘Ik ben Rupsje Nooitgenoeg.’ Dit waren de eerste Nederlandse woor den die hij sprak.
boekfragment
De man van je leven In deze nieuwe roman van Arthur Japin zoekt Tilly een vervangster van zichzelf voor haar man omdat zij zelf ern stig ziek is. De vrouw die zij vindt blijkt echter zo perfect bij hem te passen dat hij haar al gevonden had… Niets is wat het lijkt in deze tragedie die gaandeweg in een klucht verandert.
Arthur Japin, De man van je leven, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 476 1536 1 (€ 19,95)
De receptioniste van het Blue Harbour bleek Oceaniës antwoord op de jongen van het reisbureau. Je kon er met geen bijl in doordringen met als extra handicap dat zij geen Engels verstond. ‘This is Mrs Hardenburg,’ had Tilly gezegd. ‘Yes,’ had het meisje geantwoord, ‘Mrs Hardenburg, she in her room.’ Ze klonk schattig. Je kon bijna horen hoe vriendelijk ze erbij glimlachte. Strak pakje van glimmende gele zijde, lotustulp in haar haren, heel idyllisch, Tilly zag het gewoon voor zich. ‘No, no, I am Mrs Hardenburg.’ ‘Yes, she in her room. But no talk now. Mrs Hardenburg,she getting a massage.’ Dit ging lang duren. ‘I would like to speak to my husband, Mr Hardenburg.’ ‘Yes please, I tol’ you, she getting
a massage. Tonight she on her honeymoon.’ Of iemand anders haar misschien te woord kon staan, had Tilly nog gevraagd, maar ook die boodschap was niet doorgekomen. Daarna had ze geprobeerd uit te leggen dat het meisje zich vergiste. Er logeerde bij hen wel een Mr Hardenburg maar geen Mrs, het gelukkige bruidje over wie zij het had moest iemand anders zijn, omdat Mrs Hardenburg haar bruiloft al lang geleden had gevierd. ‘No no, is correct.’ Het kind had heel erg moeten lachen om haar stommi teit. ‘Is my mistake. No honeymoon. You right. Mr and Mrs Hardenburg, they marry already. They annivers ary today.’ Tilly had nog overwogen om op te hangen. Had het maar gedaan, had ze later nog weleens gedacht, maar nee, ze zette door. ‘Gefeliciteerd,’ had Tilly gezegd, zomaar eigenlijk, om de impasse te doorbreken. ‘Dan zou ik de bruide gom met die mijlpaal graag even gelukwensen. Could you put me through to suite 14?’ ‘No, no, suite 14 is Lagoon Lodge. She Mrs Hardenburg. She getting amas sage.’ Stemverheffing had uiteindelijk geholpen. Tilly kreeg een bandje met de plaat selijke steelband, maar uiteindelijk werd er dan in suite 14 opgenomen. ‘Hardenburg,’ zei een vrouwenstem.
En toen daarop geen weerwoord kwam: ‘Hello? Who is speaking? Hello?’ ‘Reception,’ had Tilly uiteindelijk geroe pen. Waar ze het vandaan gehaald had, wist ze niet. Niet alleen deed ze de stem van het meisje achter de balie na – terwijl ze voelde hoe onder haar billen de vering van de bank begon te trillen – maar ze trok er in haar paniek zelfs een soortgelijke lege glimlach bij. ‘Mr Hardenburg, he there?’ De vrouw zei dat ze hem met een half uur tje terug verwachtte. ‘Mr Márkus Hardenburg?’ ‘Mr Markus, yes,’ had de stem uit de suite geantwoord. ‘Is this about tonight?’ ‘Tonight,’ had Tilly gestameld. ‘Yes, right, tonight you anniversary. Please tell, you marry how long?’ ‘Who is this?’ had de vrouw nog eens gevraagd. ‘Is reception,’ had Tilly haar verzekerd. Langzaam voelde ze zich licht worden in haar hoofd. Ze stond op het punt van bre ken, maar ongeloof hield haar nog even op de been. Dit moest een vergissing zijn, dat móést, en ze kon niet ophangen voordat ze zeker wist dat dit allemaal niet waar was. ‘Is for the cake tonight. Cook need to know. How many candles, please? Cook ask, you know each other how long?’ ‘One year today.’ Een gevoel gevleid te zijn had het iets te makkelijk gewonnen van haar achterdocht. Als ze in de keuken zo attent zijn vanavond iets speciaals voor ons te willen doen, had Iris gedacht, dan verdienen ze antwoord ook. ‘Mr Markus and me,’ had ze gezegd, ‘we met a year ago today exactly.’
De Friezen. Geschreven door
de winnaar van de W.A. van Es-prijs 2013
De vroegste geschiedenis van het Nederlandse kustgebied De Noormannen, Romeinen en de Franken noemden het kustgebied boven de Rijn Frisia. Zeeland, Holland, Friesland, Groningen, Oost-Friesland: alles viel onder die verzamelnaam. Auteur Luit van der Tuuk brengt de vroegste geschiedenis van het volk van de kust tot leven. In een werk dat leest als een roman wordt duidelijk dat de Friezen een voorname rol hebben gespeeld bij de ontwikkeling van onze geschiedenis. Oorspronkelijke bronnen en beschikbare archeologische gegevens vormen het beeld van een volk van kooplieden en vrachtvaarders, maar ook van de Friese opstand, koning Radbod en Bonifatius. Een eerder boek van Luit van der Tuuk, De eerste Gouden Eeuw, is in november 2013 bekroond met de W.A. Van Es-prijs van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. In de Gouden Eeuw werd volop handel gedreven overzees. In dit (bekroonde) boek vertelt Van der Tuuk dat de basis hiervoor al tijdens de middeleeuwen werd gelegd. Van der Tuuk beschrijft op toegankelijke wijze een bijzondere geschiedenis. Hij is gespecialiseerd in middeleeuwse scheepvaartgeschiedenis. Hij publiceerde eerder de titels Noormannen in het rivierenland en Koningen en krijgsheren.
DE FRIEZEN > 288 PAGINA’S > PRIJS 19,95 > ISBN 978 940 190 166 6 / DE EERSTE GOUDEN EEUW > 256 PAGINA’S > PRIJS 18,95 > ISBN 978 905 977 651 7
Geslaagd. Meeslepend Meesterlijk
‘TRAVEL WRITING AT ITS BEST’
De geschiedenis van Colombia aan de hand van een boottocht over de Magdalena Door het hart van Colombia stroomt de Magdalena. De rivier wordt door sommigen gezien als de gevaarlijkste plek ter wereld. Eeuwenlang was hij echter de enige route naar de binnenlanden van Zuid-Amerika. Een derde slachtoffers van La Violencia, de tien jaar durende Colombiaanse burgeroorlog (1948-1958), verdween in het water. De dorpen aan de oever van de rivier aanschouwden enkele van de ergste bloedbaden uit de Zuid-Amerikaanse geschiedenis. In 2011 voer Michael Jacobs de ruim 1500 kilometer lange rivier af tot diep in de Andes, waar de guerrillas het voor het zeggen hebben. Drie dagen lang werd hij vastgehouden door de FARC-beweging, waarvan ook Tanja Nijmeijer deel uitmaakt. In betoverend proza beschrijft Jacobs de geschiedenis van de rivier én die van Colombia.
‘Michael Jacobs combineert het avontuurlijke van zijn reizen met inzichten uit zijn persoonlijk leven, waardoor het boek zowel waarheidsgetrouw is als literair, niet in de laatste plaats door alle buiten-
Een geschiedenis van verwoesting en verval, die de lezer meeneemt naar een
gewone personen die hij ontmoet op en langs de
fascinerend land vol mysterie, magie en duisternis.
rivier, waarvan sommigen weggelopen lijken te zijn uit een roman van zijn geliefde meester Gabriel García Márquez.’ CEES NOOTEBOOM
ISBN 978 94 0190 161 1 / GEBONDEN, 304 PAGINA’S / PRIJS 22,50
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 9
boekfragment
Romeinse legioenen Een standaardwerk over de beste vechtmachine ooit: het Romeinse Leger. Het Romeinse leger was waar schijnlijk de meest succes volle strijdkracht ooit. Tot de huidige tijd is geen leger zo strak georganiseerd en zo indrukwekkend tactisch en strategisch geschoold.
Adrian Goldsworthy, Romeinse legioenen, Uitgeverij Omniboek, ISBN: 978 94 019 0099 7 (€ 22,95)
Volgens de overlevering werd de stad Rome in 753 v.C. gesticht door Romulus. Aanvankelijk was er een koninkrijk, totdat de koningen wer den verjaagd en er aan het eind van de zesde eeuw v.C. een repu bliek werd gevormd. Rome breidde zich geleidelijk uit; het slokte de andere Latijnssprekende gemeen schappen op, en later ook de andere Italische volken, waardoor aan het begin van de derde eeuw v.C. het hele schiereiland ten zuiden van de rivier de Po tot Romes invloeds sfeer behoorde. Een lange, moeizame strijd tegen Carthago leverde de eer ste overzeese gebieden op, en tegen het midden van de tweede eeuw v.C. had Rome de onbetwiste heer schappij over de gehele mediterrane wereld. De expansie duurde voort, maar de enorme opbrengsten van deze veroveringen zetten de repu blikeinse regeringsvorm ernstig onder druk, wat resulteerde in steeds
meer spanning en geweld. In de eer ste eeuw v.C. ontstond een neer waartse spiraal van burgeroorlo gen en opstanden, waaraan pas een einde kwam in het jaar 31 v.C., toen Octavianus, de aangenomen zoon van Caesar, zijn laatste tegenstander uitschakelde. Octavianus, die zich later Augustus zou noemen, verving de republi keinse staatsvorm door een monar chie naar specifiek Romeinse snit, die we nu principaat noemen. Naar buiten toe presenteerde hij zichzelf als hoogste magistraat en dienaar van de staat, maar in werkelijkheid had hij de macht over alle andere politieke instellingen naar zich toe getrokken, waaronder ook die over de senaat en de volksvergaderin gen, en had hij al vroeg tijdens zijn bewind een opvolger aangewezen. Tijdens het bewind van Augustus breidde het rijk zich verder uit, en toen hij in 14 n.C. stierf, had het op veel plaatsen de grenzen bereikt die eeuwenlang in stand zouden blijven, op een aantal uitzonderingen na: Claudius viel in 43 n.C. Britannia bin nen en Trajanus annexeerde in 101106 n.C. Dacië, maar de eerdere grote veroveringen werden niet meer geëvenaard. Tijdens het principaat genoot Rome meer dan tweehon derd jaar stabiliteit; slechts twee maal gedurende die periode laaide er even een burgeroorlog op toen een keizer stierf zonder erfgenaam.
Dit veranderde in de derde eeuw n.C., toen burgeroorlogen even vaak voorkwamen als tijdens de laatste decennia voor de republiek. Door de bank genomen hield geen enkele keizer het langer dan een paar jaar uit, en de meeste kwamen geweld dadig aan hun eind terwijl het leger zijn krachten verspilde aan interne strijd. Het rijk begon af te brokke len, waarbij sommige machthebbers slechts aan het hoofd stonden van kleine onderdelen. Die zwakte bood kansen voor omringende landen om het rijk binnen te vallen, en leidde tot veel verliezen. Na verloop van tijd viel het rijk uiteen in een weste lijk en een oostelijk deel, beide met een eigen keizer of keizers. De stabi liteit keerde niet voorgoed weer, ook al wisten sommige sterke leiders voor langere perioden van relatieve vrede te zorgen. Toch bleef Rome een sterkere macht dan welke tegen stander ook. Het West-Romeinse rijk ging uiteindelijk in de vijfde eeuw n.C. ten onder, maar het OostRomeinse rijk, met Constantinopel als hoofdstad, hield stand tot diep in de middeleeuwen en wist veel van Romes militaire instellingen te behouden.
boekfragment
Danger Close Openhartig, zelfkritisch, rauw en dicht op de huid schrijft Marco Kroon over zijn tijd als pelotonscom mandant van een groep Nederlandse Special Forces in Afghanistan. Maar ook beschrijft hij de Ridderslag, de beschuldigingen die volg den en zijn veroordeling door de media.
Marco Kroon, Danger Close, UHB uitgevers, ISBN 978 90 8200 261 1 (€ 19,95) www.danger-close.nl
Naast me, in de bomen boven me en vlak voor me slaan de kogels in. Tik, eentje schampt mijn helm. Ik duik nog dieper weg. En de eerste die me ooit nog eens aan de kop zeurt over het opzetten van een helm, trap ik dat ding in zijn endeldarm. Vijandmeldingen worden geschreeuwd. Ons front is nagenoeg 270 graden. In sprintjes komen de strijders op ons af. Vuren, rollen, vuren en weer terug. ‘Minimi’s,’ zeg ik door de radio. Nu vuren ook Jelle en Nico. De vlammen slaan uit de vuurmond, de schoten zijn hard. Direct trekken ze tegenvuur. ‘Dempers af!’ Over de hele linie gaan de dempers af. Nu trekken we allemaal tegen vuur. Zodra er op me wordt gescho ten, zet ik de demper er weer op, rol weg en schiet. Vijand kwijt? Demper af, vuur trekken, demper op. Au, die
demper is heet! We liggen zo laag mogelijk in dek king. Kruipend, sluipend, rollend, drie kwartier lang. Telkens weer, meer en meer, sprint de vijand op ons af. Maurits is naast me, in voortdu rend contact met de AC-130, onze ogen in de lucht. Hij bericht ons over beweging in de vallei, samentrek king naar onze positie, massa’s en massa’s zwaarbewapende strijders, wel honderdvijftig tot tweehon derd man. Met ons lichte kaliber van 5.56 mm hebben we soms meer dan twee patronen nodig om een strij der te stoppen. Oftewel: de munitie raakt op. RPG’s vliegen over onze hoofden en slaan in de huisjes achter ons; grana ten vallen vlakbij ons en we moeten ze ontwijken. Nachtkijker af tegen de flitsen. Dertig tot veertig secon den bijna geen zicht. Korte vuur pauze, nachtkijker op. We zitten nu echt knijp met de munitie. In mijn oor heb ik de Aussies. Ze zijn er niet beter aan toe dan wij. De Australische infanterie-eenheid heeft inmiddels ten noorden van ons een tweede front geopend om de aandacht van de vijand te trek ken. Het helpt niet. Hij blijft op ons gefocust. De strijders zijn zo dichtbij dat er op de grond nauwelijks meer onder scheid is. Maurits ligt naast me. We roepen het gunship op. Vragen de
laatste update. Ook slecht nieuws van boven. De vijand wordt sterker en sterker. Dit gaat vreselijk fout… Ik voel de boksbeugel in mijn broek zak en maak hem los van het bor gingstouwtje. De beugel draag ik altijd bij me, aan een elastiek om mijn pols. Van Mik gekregen, mijn beste maat die als een oudere broer voor me was. We leerden elkaar kennen bij het Korps Mariniers en maakten samen de overstap naar de landmacht. De beugel had ik gekre gen voor mijn tweede uitzending naar Irak. ‘Ik wil je niet op Al Jazeera zien. Dat lelijke hoofd van je staat het beste op je romp. Dus als het moet, dan vecht je je maar dood met dit,’ had Mik me gezegd. Is het nu mijn tijd? Nee! Ik duw de twijfel weg, negeer het en denk aan de jongens. Hoe krijg ik ons eruit? De AC-130 heeft enorme vuurkracht, maar het risico… ‘Request danger close mission!’
www.Covercards.nl Zet boeken op de kaart! Op covercards.nl staan duizenden boekomslagen die je als e-card kunt versturen.
Het is nooit te laat voor een boek van Middernacht Pers!
Een vrolijk verhaal over Afrikaanse gastvrijheid en samen delen. Achterin kun je van alles lezen over Kenia, het dorpsleven daar, de dieren die er rondlopen en de taal Kiswahili.
Middernacht Pers
www.middernachtpers.nl
NOVELLEN VAN WERELDBIBLIOTHEEK De kracht van een roman in de tijd van twee hoofdstukken
64 blz. – ISBN 978 90 284 2535 4 – € 9,90
88 blz. – ISBN 978 90 284 2563 7 – € 9,90
72 blz. – ISBN 978 90 284 2562 0 – € 9,90
De novellen van Wereldbibliotheek zijn het literaire antwoord voor mensen die weinig tijd hebben maar wel graag een goed boek lezen. Je stopt ze zó in je tas en ze zijn ook nog eens prachtig om te zien. De reeks begint met één gerenommeerde auteur, één vertaling, en één debuut.
BOEKEN VAN WERELDBIBLIOTHEEK BOEKEN DIE BLIJVEN Kijk voor meer informatie over deze titel op: www.wereldbibliotheek.nl of volg ons op Facebook (www.facebook.nl/Wereldbibliotheek) en Twitter (@Wereldbiebtweet)
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 11
boekfragment
De twee Hotel Francforts In de zomer van 1940 is Lissabon een van de wei nige overgebleven neutrale havens in Europa. Opgejaagd door de beginnende oorlog, verzamelen zich er vluch telingen van allerlei nati onaliteiten. Twee stellen, in afwachting van het SS Manhattan dat hen terug zal brengen naar de Verenigde Staten, ontmoeten elkaar op een terras.
David Leavitt, De twee Hotel Francforts, ISBN 978 90 76168 81 4 (€ 19,90)
We leerden de Frelengs in Lissabon kennen, in café Suiça. Dat was in juni 1940, toen we allemaal in Lissabon op het schip zaten te wachten dat ons kwam redden en ons naar New York zou brengen. Met ons bedoel ik natuurlijk ons Amerikanen, die in de meeste geval len al vele jaren overzee woonden en in zak en as zaten bij het vooruit zicht van onze terugkeer. Achteraf lijkt het nogal kleinzielig om het over onze ellende te hebben, die in het niet viel bij die van de echte vluchtelingen: de Europeanen, de Joden, de Europese Joden. Maar toen tertijd waren we te bekommerd over wat we kwijtraakten om oog te hebben voor hen die nog meer kwijtraakten. Julia en ik waren al bijna een week
in Lissabon. Ik kom uit Indianapolis; zij was opgegroeid in Central Park West, maar had haar hele jeugd gedroomd van een appartement in Parijs. Welnu, ik had die droom voor haar waargemaakt – tot op zekere hoogte. Dat wil zeggen, we hadden het appartement. We hadden het meubilair. Toch was ze nooit tevre den, mijn Julia. De valse noot in het geheel, nam ik altijd aan, was ik. Hoe dan ook, die zomer waren we door Hitlers invasie in Frankrijk gedwongen ons Parijse leventje achter ons te laten en halsoverkop naar Lissabon te vluchten, om daar te wachten op het SS Manhattan, dat op bevel van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken was uitgevaren om gestrande land genoten op te halen. In die tijd sta ken maar vier stoomschepen – de Excalibur, de Excambion, de Exeter en de Exochorda – regelma tig de oceaan over naar New York. Er werd gegrapt dat ze zo heetten omdat ze een exodus van ex-Euro peanen mogelijk maakten. Elk had ruimte voor zo’n 125 passagiers, heel wat minder dan de 1200 die op de Manhattan pasten, en net als bij de Clipper-vluchten die elke week vanaf de Taag opstegen, was iedere poging een plaats aan boord te reser veren bij voorbaat kansloos tenzij je een diplomaat of vip was. En dus moesten we in Lissabon ongeveer een week op de Manhattan wachten,
wat ik niet erg vond, want tot nu toe was het allemaal geen pretje geweest: de hele weg door Frankrijk hadden we granaten en mortiervuur ontweken, om vervolgens spitsroe den te lopen bij het oversteken van de Spaanse grens en strijd te leveren met de Spaanse douanebeambten, die vastbesloten waren zich in hun ondervragingstactieken nog nazis tischer dan de nazi’s te betonen. En in Lissabon was het geen oorlog, wat betekende dat alles wat schaars was in Frankrijk en Spanje, zoals vlees, sigaretten en gin, hier in overvloed verkrijgbaar was. Het enige pro bleem was ruimtegebrek. Het was vrijwel onmogelijk aan een hotel kamer te komen. Mensen brach ten de nachten gokkend door in het casino in Estoril, en de dagen sla pend op het strand. Maar wij had den geluk: we hadden een kamer, en een comfortabele bovendien. Ja, ik vond het wel best. Maar Julia niet. Zij verafschuwde Portugal. Ze veraf schuwde het geschreeuw van de vis vrouwen en de geur van de gezouten kabeljauw.
‘Geen tijd,’ gromde ik. Kramer, altijd in voor een feestje keek me verbaasd aan, haalde zijn schouders op en ging weer naar binnen. Ik reed spoorslags naar huis. Geruchten reizen hier sneller dan de wind, maar op Tandem was niets te merken van de opwinding die zo’n nieuwtje gewoonlijk teweegbrengt. Integendeel: er hing de landerige stemming van een vrije dag en de bediendes keken vreemd op dat ik al terug was en kennelijk haast had. Maar ze zijn goed gedresseerd en niemand waagde het een opmerking over mijn onverwacht vroege terug keer te maken. No zat in haar tem peltje, zoals altijd als ik op de soos was en verder was er niemand met wie ik over het gerucht wilde pra ten. Ik liet mijn snelste paard zade len, gunde me nauwelijks de tijd een glas bier achterover te slaan en ver trok. De weg naar Bari is zo smal dat je er in de regentijd met een ossen kar nauwelijks overheen kunt. Een typische rimboeweg die het Metz lastig maakt zijn oogst af te voeren, maar als je er oog voor hebt voert hij door een verdomd mooi gebied. Hier zie je Sumatra zoals het er vroe ger uitzag, voor wij onze onderne mingen stichtten. Het pad voert voor een deel door het oerbos dat hier nog groots en ongerept is, al zijn er plan ters geweest die ook voor dit ter rein, een van de laatste oerbossen in Deli, een concessie wilden claimen.
Tevergeefs, goddank.
boekfragment
Tandem Tandem – Roman over een plantersleven van Jacob Vis, verscheen zo juist in her druk bij uitgeverij Conserve, samen met zijn andere Indische roman Moerta.
Jacob Vis, Tandem – Roman over een plantersleven, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 5429 329 3 (€ 24,99) Ook in herdruk verschenen: Jacob Vis, Moerta, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 5429 349 1 (€ 24,99)
Bindjei, maart 1905 Op de soos ging het gerucht dat Metz was vermoord. Een van zijn koelies die hij zelf hardnekkig tani’s bleef noemen had amok gemaakt en hem in de totale verstandsverbijstering die zo’n kerel in die situatie bevangt, met een kris overhoopgestoken. Ik hoorde het van Klaassen en die had het weer van Van Tongeren. Dat had me aan het denken moeten zet ten, want Van Tongeren was een beruchte kletsmeier die op de och tend van elke betaaldag alle rod dels verzamelde die hij op kon van gen om ze tijdens de borrel luidkeels te spuien. Meestal was het gezwets, maar soms was het waar en die wei nige waarheidsgetrouwe nieuw tjes waren verontrustend genoeg om zo’n verhaal grondig te verifiëren als het jou aanging. Ik liet mijn verte ring dus op de lat zetten en haastte me naar de uitgang. ‘Hé Sanders, ga je al weg?’ riep Kramer, een van de oudgedienden die elf jaar geleden tegelijk met mij in Deli was aangekomen. ‘Ze hebben de piano weer gemaakt, hoor. Speel je nog een mop?’
EEN BERG OP POOTJES De beroemde ontdekkingsmuis Abel Tasmuis heeft een wel heel bizarre berg gevonden: een berg die beweegt! Tasmuis wil dit tot op de bodem uitzoeken en Geronimo, Benjamin en Thea gaan met hem mee naar de IJzige Vlakte. Maar daar liggen de afschrikwekkende sneeuwberen op de loer. Gelukkig krijgen ze hulp van de Eskimuizen. Een gebeitelde snortriller!
© 2013 ATY
oerknagers 5.indd 1
Oerknagers door Geronimo Stilton, Uitgeverij De Wakkere Muis, ISBN 978 90 8592 243 8 ((7 9,95), www.geronimostilton.nl 19-12-13 16:34
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 13
boekfragment
Wat er gebeurde toen Tom er niet meer was Een beeldschoon boek over verlies, liefde en het verwer ken van verdriet.
Allan Ahlberg, Wat er gebeurde toen Tom er niet meer was, Uitgeverij Middernacht Pers, ISBN 978 90 722 5964 6 (€ 12,50)
Die avond probeerde ik Marc aan het praten te krijgen. Ik vertelde hem over mijn ontmoeting met Tom. Dat ik hem opnieuw had gezien, maar nu vlak bij huis en dat tante Margo hem niet had gezien. Dat hij, toen ik direct na het eten naar het raam liep, verdwenen was. Marc zei niet veel. Hij praatte in die tijd toch al weinig. ‘Nee, nee!’, als tante Margo hem ach terna zat. ’Melk’, soms tegen mij aan het ontbijt. En nu ‘Tom – Tom zien’. Marcs leven tje speelde zich die dagen in een soort ballon af. Hij zat er midden in en wachtte af. Zodra Marc sliep, sloop ik naar de overloop en ging ik Toms kamer binnen. Tante Margo en Oom Stan zaten beneden naar de radio te luis teren. Mistig geel licht van de straat lantaarns hing in tweederde van de kamer, de rest was donker. Ik stond wat onzeker naast Toms bed. Zijn spullen lagen om me heen: Meccano modellen, houten vliegtuigjes, zijn groene welpentrui met insignes op de mouwen, knikkers, plaatjes… schoenen. Ik ging op bed zitten en voelde me een indringer. Ik huiverde: Toms kamer was killer dan de rest van het
huis en begon al een muffe, onbe woonde atmosfeer te krijgen. Een dubbeldeksbus gleed langs het raam. Ik zat daar met mijn handen in mijn schoot. Toen vervaagden de voor werpen in de kamer en ik begon te huilen. *** Verdrinken duurt langer dan je denkt. Je hebt de tijd bijvoorbeeld, nadat je gevecht met het water is verloren, nog van alles te voelen en te beseffen. Maar allereest is er alleen maar paniek en angst. Misschien ben ik wel als een kano in dat kanaal gegle den zonder enige deining, maar die was er even later wel, zelfs golven. Ik spartelde en draaide in het rond in mijn wanhoopspogingen de oever te bereiken terwijl ik zonk. Het water was koud, stonk en was bedekt met viezigheid. Ik verdween eronder. Het bonsde in mijn hoofd, achter mijn oogleden lichtflitsen. Ik zonk, maar ik kwam weer boven. Ik hoestte en proestte. Slijm en onkruid in mijn haar en op mijn gezicht. Ik zoog lucht in mijn longen, maar kreeg water binnen en zakte weer. Ik werd naar beneden getrokken, zie je, mijn doorweekte kleren, volgelo pen schoenen, de rugzak over mijn schouder, de zware beugel om mijn been en zelfs de gepikte sixpences. Het gewicht won het. Ik spartelde
niet meer tegen. De tijd stond niet stil. Ik zag in een snelle en onrustige opeenvolging achter mijn gesloten oogleden het beeld van Marc op de oever – arme Marc – arme wees Marc (en toen was er nog maar één). En papa, zijn mond in een soort grijns vertrokken, die me leerde fluiten. En Dora, mijn bakelieten éénarmig popje. Juffrouw Harris op een trapje, papieren slingers aan het ophangen. Rondspringende Rufus. Een zonnige lucht, een bootje op zee. Mijn moe der die brood smeerde. Ik zag Tom. Ik zag Tom, ik zag Tom echt. Hij was daar onder water bij me. Hij schreeuwde in het water, onder water. ‘Zwèm, Fran, zwemmen!’ Maar Tom wist toch dat ik niet kon zwemmen, zelfs niet zonder al dit… gewicht. ‘Fran!’ Toms rasperige stem gaf me een schok. Mijn voet raakte de bodem of wat waarschijnlijker lijkt, een gezon ken kinderwagen of andere weg gegooide rommel. Ik strekte mijn been, zette af en kwam weer boven. Nog één laatste poging. Mijn hoofd kwam boven water. ‘Schreeuwen, Frances!’ gilde Tom. ‘Schreeuw, schreeuw, schrééuw!’ Ik draaide me op mijn rug en zag een blauwzwarte lucht. Ik schreeuwde.
boekfragment
De Heks van Klank en Toon Thea Stilton, Uitgeverij De Wakkere Muis, ISBN 978 90 8592 264 3 (7 15,95)
Volumia liep op haar tenen door haar kamer. Ze had even volledige stilte nodig om zich te kunnen concentreren op haar aanvalsplan. Eén ding was duidelijk: ze moest haar hulptroepen oproepen. Van onder haar jurk haalde ze een voorwerp tevoorschijn dat aan een kettinkje vastzat, een lokfluitje. Ze deed het raam wijd open en bracht het fluitje naar haar mond. Behalve de heks en haar handlangers kon niemand de toon opvangen die het voortbracht. Daarvoor was het ook een toverfluitje: om niet gehoord te worden. Terwijl ze naar de dikke mistflarden staarde die kasteel Obscuur omringden, ving ze vanuit de verte de eerste klapperende geluiden op en verscheen er een schittering in de vochtige lucht. Haar lippen plooiden zich tot een grote grijns. En even later doemde er een zwerm roofvogels op die in formatie recht op haar af kwam vliegen. Het waren grote roofvogels: het lijf bedekt met veren, de lange vleugels gemaakt van brons, dun en scherp als zwaarden. Op hun kop zaten glimmende schubben, met daartussen twee vlammende ogen. ‘Welkom’, prevelde Volumia zachtjes.
Ze vertelde de vogels van haar plan. Even later keek ze met genoegen toe hoe de dieren zuidwaarts trokken en door de immense nevel werden opgeslokt. Meteen daarna blies ze weer op haar toverfluit. Ook deze keer hoefde Volumia niet lang te wachten. Er werd al snel op de deur geklopt. De bezoekers waren indrukwekkende wezens, die ervoor leken te zijn gemaakt om dood en verderf te zaaien. Volumia lachte en begon uit te leggen wat ze van hen verlangde. De wilde beesten keken de heks zwijgend aan, met ogen die iets sinisters uitstraalden. Ze luisterden aandachtig, want ze wisten dat de kleinste fout fataal zou zijn. ‘Ik reken op jullie’, zei Volumia ten slotte met een grijns op haar gezicht. Want zij wist wat komen ging ... © 2014 ATY
heks klank en toon.indd 1
18-12-13 14:26
BRILJANT RELAAS OVER DE WERELDOORLOG VAN HONDERD JAAR GELEDEN DE EERSTE WERELDOORLOG Norman Stone Veertien miljoen doden, twintig miljoen gewonden en vier uiteengevallen wereldrijken. Na een eeuw met louter regionale conflicten veranderde Europa van 1914 tot 1918 in een ongekend slagveld. De wereld leerde de gruwelen van machinegeweren, chemische wapens en gevechtsvliegtuigen kennen. De uiteindelijke vrede werd duur betaald en leidde twee decennia later alweer naar het slagveld. Stone, specialist op het gebied van de Eerste Wereldoorlog, bundelde al zijn kennis over en levenslange research naar ‘de grote oorlog’ in dit bijzondere standaardwerk, dat internationaal juichend ontvangen is.
Scherp, uitdagend en snedig … [Stone is] een van de grootste historici van onze tijd’ THE SPECTATOR Norman Stone (1941) was als professor verbonden aan de universiteit van Oxford en doceerde aan de universiteit van Cambridge. Hij was buitenlandadviseur en speechschrijver van Margaret Thatcher en presentator bij de BBC. Stone woont afwisselend in Groot-Brittannië en Turkije, waar hij verbonden is aan de Bilkent-universiteit in Ankara.
DE EERSTE WERELDOORLOG / EEN BEKNOPTE GESCHIEDENIS DOOR NORMAN STONE > 240 PAGINA’S > PRIJS 18,95 > ISBN 978 90 597 7929 7
Pakkende en verhalende geschiedenis
Een indrukwekkend standaardwerk over de beste vechtmachine ooit Romeinse legioenen
Adrian Goldsworthy
Het Romeinse leger was waarschijnlijk de meest succesvolle strijdkracht ooit. Tot de huidige tijd is geen leger zo strak georganiseerd en zo indrukwekkend tactisch en strategisch geschoold. De Romeinse legioenen vochten en overwonnen in Afrika, Azië en Europa. En als de Romeinse macht uiteindelijk niet verdeeld zou zijn geraakt, maar een krachtige legerleiding zou hebben behouden, dan waren de legioenen nooit verslagen. Overal staan nog monumenten die herinneren aan de macht en superieure technische vaardigheden. Bestsellerauteur en militair historicus Adrian Goldsworthy beschrijft als eerste niet alleen het oude keizerlijke leger, maar ook de burgermilities van de republiek en de latere strijdkrachten van het rijk. Hij doet dat pakkend en beschrijvend, met behulp van talloze illustraties, beslissende veldslagen en legendarische commandanten. Maar aan de hand van antieke bronnen en archeologische vondsten beschrijft de auteur ook het leven van de gewone legionair, in oorlog en in vrede. ROMEINSE LEGIOENEN / EEN IMPOSANT STANDAARDWERK VAN ADRIAN GOLDSWORTHY > 320 PAGINA’S > PRIJS 22,95 > ISBN 978 94 019 0099 7
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 15
boekfragment
Achter de maan Achter de maan van Sharon Creech is het eerste boek dat verschijnt in de nieuwe lijn Kluitman Klasse. Deze titel werd onderscheiden met de Newbery Medal (beste jeugdboek). Met humor weet de auteur zware thema’s toe gankelijk te maken voor een jong publiek.
Sharon Creech, Achter de maan, Uitgeverij Kluitman Klasse, ISBN 978 90 206 2981 1 (€ 12,95)
Zodra was besloten dat we inder daad zouden gaan, begon het idee van de reis me op te jagen, als een dreigende onweerswolk die steeds dichterbij komt. In de week voordat we vertrokken, fluisterde de wind: Schiet op, schiet op, schiet op, en ‘s nachts klonk het in de vredige duisternis: Snel, snel, snel. Ik dacht dat we nooit zouden vertrekken en tegelijkertijd wilde ik eigenlijk ook niet vertrekken. Dit zou een rampzalige reis worden, dat voelde ik gewoon. Toch wilde ik per se op mijn moeders verjaardag in Lewiston zijn. Dat was het allerbelangrijkste. Ik wist zeker dat áls er een kans bestond om mijn moeder mee terug te nemen, dat ik die op haar verjaardag zou krijgen. Als ik dit hardop tegen mijn vader of mijn opa en oma had gezegd, dan zouden die ongetwijfeld hebben geantwoord dat ik iets onzinnigs wilde, en daarom zei ik het niet.
Toen opa en oma Hiddle en ik ein delijk op weg gingen, kon ik het eer ste half uur maar aan twee dingen denken: dat we geen ongeluk zou den krijgen (ik was doodsbang in auto’s en bussen) en dat we er op mijn moeders verjaardag – over zeven dagen – zouden zijn en dat ze dan mee naar huis zou komen. Ik kon aan niets anders denken. En ik begon zelfs te bidden tot de bomen. Dat was makkelijker dan bidden tot God, want bomen zag je overal. Op het moment dat we de snel weg door Ohio opreden, het meest vlakke, rechte stuk weg van de hele wereld, onderbrak oma mijn gedach ten. ‘Salamanca…’ Ik zal meteen even vertellen dat ik voluit Salamanca Tree Hiddle heet. Mijn ouders dachten dat Salamanca de naam was van de indiaanse stam waar mijn betovergrootmoeder toe behoorde. Maar ze hadden het mis. De naam van die stam was Seneca, maar omdat mijn ouders hun ver gissing pas ontdekten nadat ik was geboren en ze toen al gewend waren aan mijn naam, bleef het Salamanca. Mijn middelste naam, Tree, betekent gewoon ‘boom’. Mijn moeder was namelijk zo gek op bomen dat ze mij ernaar vernoemde. Eigenlijk wilde ze me Sugar Maple Tree noemen, dat is een suikeresdoorn, haar lievelings boom, maar zelfs mijn moeder vond Salamanca Sugar Maple Tree Hiddle iets te ver gaan.
Mijn moeder noemde me vroeger altijd Salamanca. Maar nadat ze was weggegaan, waren opa en oma Hiddle nog de enigen die die naam gebruikten. Voor de meeste anderen was ik Sal, en een paar jongens die dachten dat ze leuk waren, noemden me Salamander. In de auto, aan het begin van onze lange reis naar Lewiston, zei oma Hiddle dus: ‘Salamanca, wat ben je stil? Heb je niets leuks te vertellen?’ ‘Zoals wat?’ ‘Wat dacht je van een verhaal?’ stelde opa voor. ‘Verzin maar wat.’ Ik ken een heleboel verhalen, maar die heb ik bijna allemaal van opa gehoord. Oma vroeg of ik iets over mijn moe der wilde vertellen, maar dat kon ik niet. Ik was eindelijk zo ver dat ik niet meer iedere minuut van de dag aan haar dacht. ‘Nou, dan iets over je vrienden, mis schien?’ vroeg opa. ‘Heb je daar geen verhalen over?’ Ik dacht meteen aan Phoebe Winterbottom. Over haar viel heel wat te vertellen. ‘Ik weet wel een verhaal, maar het is heel lang en nogal raar,’ waar schuwde ik. ‘Mooi!’ riep oma tevreden. En zo kwam het dat ik begon te ver tellen over Phoebe Winterbottom, de verdwijning van haar moeder, en de gek.
slaaptabletten. Toch besloot ik mijn goede humeur niet te laten verpesten; tenslotte wachtte ons achter deze barrière een fantastisch nieuw leven, met een eigen huis waarvan we altijd al gedroomd hadden. Ik wierp mijn zusje Mia, die al ach ter het hek stond en ongeduldig op en neer bewoog, een geruststellende blik toe. Dit was de allerlaatste hin dernis tussen ons en dat fantastische nieuwe leven. De vlucht was vlekkeloos verlopen, zonder tur bulentie, zodat Mia niet hoefde over te geven, en ik had voor de verande ring eens niet naast een dikke, naar bier stinkende vent gezeten, met wie ik om de armleuning moest vech ten. En hoewel pap zoals gewoon lijk bij een van die goedkope lucht vaartmaatschappijen had geboekt die altijd te weinig schenen te tan ken, was het vliegtuig niet in proble men geraakt toen we een paar rond jes boven Heathrow moesten vlie gen voor we mochten landen. En dan was er nog die knappe, donker harige jongen geweest, die aan de andere kant van het gangpad naast me zat en zich opvallend vaak naar me toe draaide en glimlachte. Ik had op het punt gestaan hem aan te spreken, maar deed het uiteinde lijk toch maar niet, omdat hij in een voetbaltijdschrift bladerde en bij het lezen als een kind van zes zijn lippen bewoog. Diezelfde jongen staarde op
dit moment trouwens nogal nieuwsgie rig naar mijn koffer. Of eigenlijk staarde iedereen nieuwsgierig naar mijn koffer. Met grote ogen keek ik de douanebe ambte aan en ik zette mijn allerlief ste glimlach op. ‘Alstublieft… We hebben haast. Het vliegtuig had al vertraging en we hebben een eeuwigheid bij de baga geband staan wachten. En daar buiten staat onze moeder om mij en mijn zusje af te halen. Ik zweer plechtig dat in mijn koffer alleen een heleboel vuile was zit en…’ Omdat me precies op dat moment te binnen schoot wat er verder nog in mijn bagage zat, hield ik onmiddellijk op met praten. ‘…in elk geval geen drugs,’ maakte ik mijn zin enigszins beschaamd af. Onaangedaan tilde de douanebeambte de koffer op een tafel. Een collega opende de rits en klapte het deksel open. Meteen werd alle omstanders duidelijk wat de hond had geroken. Om heel eerlijk te zijn… daar had je dus echt geen gevoelige hondenneus voor nodig. ‘Wat in vredesnaam…?’ vroeg de douane beambte, en zijn collega kneep zijn neus dicht terwijl hij met zijn vingertoppen een voor een vuile kledingstukken aan de kant gooide. Voor de toeschouwers leek het ongetwijfeld of het mijn kleren waren die een uur in de wind stonken. ‘Kaas uit biosfeerreservaat Entlebuch,’ legde ik uit, terwijl mijn gezicht inmid dels vermoedelijk dezelfde kleur had aan genomen als de wijnrode bh die de man net in zijn hand hield.
boekfragment
Silber Silber is het eerste boek in de nieuwe trilogie van Kerstin Gier, auteur van de razend populaire Edelsteen-trilogie.
Kerstin Gier, Silber. Het eerste boek der dromen, Blossom Books, ISBN 978 90 206 79175 (€ 15,95)
De hond snuffelde aan mijn kof fer. Voor een drugsspeurhond was het een opvallend zacht en knuffe lig exemplaar, misschien een soort labrador, en ik wilde hem net tussen zijn oren kriebelen toen hij opeens zijn bovenlip optrok en een drei gend ‘Woef!’ liet horen. Vervolgens ging hij zitten en duwde zijn neus enthousiast tegen de zijkant van mijn koffer. Ha, geweldig. Nog maar nauwelijks een half uur op Britse bodem of ik werd al verdacht van drugssmokkel. De echte smokkelaars in de rij ston den waarschijnlijk in hun vuistje te lachen, want dankzij mij kon den ze straks ongehinderd met hun Zwitserse horloges of designerdrugs langs de douane wandelen. Welke douanebeambte met een beetje ver stand haalde nou een vijftienjarig meisje met blonde paardenstaart uit de rij, in plaats van bijvoorbeeld die zenuwachtig ogende vent met dat sluwe gezicht? Of die verdacht bleke jongen met warrig haar, die in het vliegtuig al in slaap geval len was voor we bij de startbaan waren? Geen wonder dat hij vol leed vermaak grijnsde. Zijn tassen zaten waarschijnlijk propvol met illegale
Het boek waar Marco Kroon* niet over praten mag! *Drager Militaire Willems-Orde
Kijk voor meer informatie op www.danger-close.nl
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 17
boekfragment
De jongen die tien concentratiekampen overleefde De jongen die tien concentratiekampen overleefde ver telt het waargebeurde ver haal van Yanek, een Joods jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog in Polen. Het is een wonder hoe Yanek de oorlog overleeft. Maar waar je je als lezer het meest over verbaast is de kracht van een jongen om te overleven. Geschikt voor zowel jongere als volwassen lezers.
Alan Gratz, De jongen die tien concentratiekampen overleefde, Uitgeverij Kluitman, isbn 978 90 206 5451 6 (€ 14,95)
De volgende ochtend na het appèl, klampte ik in de barak twee jongens aan die ik kende, Thomas en Isaac. Ik liet ze de losse plank zien. Ik weet niet waarom ik het hun liet zien. Want als je wilde overleven moest je voor jezelf zorgen, en alleen voor jezelf. Misschien deed ik het omdat ik wilde dat iemand mij had gehol pen toen ik het nodig had, of omdat ik daar niet de hele dag in mijn een tje wilde zijn. Maar misschien deed ik het wel omdat ik niet langer iets geheim wilde houden voor iemand die het ook nodig had. Dat had ik gedaan met het eten dat Moshe voor ons had gekocht en ik had me schul dig gevoeld. Ik wilde me niet onder de vloer verstoppen terwijl anderen zich doodwerkten. ‘Dat kunnen we niet doen!’ zei
Thomas direct. ‘Als ze ons betrappen, vermoorden ze ons!’ ‘Als we ons niet verstoppen, gaan we ook dood,’ zei ik. ‘Wil jij weer terug gaan en werken tot je erbij neervalt? Of nog erger, vermoord worden door Goeth?’ ‘Nee! Maar dit is vragen om gestraft te worden.’ ‘Dit betekent overleven,’ zei ik. Ik trok de plank verder omhoog. ‘Er is genoeg ruimte voor ons alle drie.’ Isaac kroop eronder, en uiteindelijk kwam Thomas ook. Het eerste wat we deden, was slapen. We hadden zo hard gewerkt en zo weinig gegeten dat onze lichamen een winterslaap wilden houden, zoals beren doen. De grond was hard, maar dat maakte niet uit; dat waren de houten plan ken die we bedden noemden ook. We sliepen en werden soms alleen even wakker om elkaar een por te geven als we lagen te snurken. Pas toen we boven ons het geluid van voetstap pen hoorden, wisten we dat we echt wakker moesten worden. We moch ten het appèl niet missen, want dan zouden ze ons gaan zoeken. Toen de andere gevangenen terugkeerden naar hun barakken, kropen we tus sen de opening naar buiten, duw den de plank snel terug en gingen op mijn slaapplek zitten alsof we net teruggekeerd waren van het werk. Niemand vermoedde ooit iets – of als ze dat deden, zeiden ze er niets van. Iets zeggen kon je dood betekenen.
Hoe langer we ons onder de vloer konden verstoppen, hoe sterker we werden. We waren niet gezond, bij lange na niet, maar zonder het zware werk kregen onze lichamen de kans om een beetje te herstel len. Ik had geen moeite meer om ’s avonds in mijn stapelbed te klim men en Thomas, Isaac en ik sliepen overdag steeds minder en als we wakker waren, praatten we zacht jes met elkaar. We hadden het vooral over eten, maar ook over de hui zen waar we hadden gewoond, onze families, totdat het te veel pijn deed om aan hen terug te denken. Dan draaiden we ons om en vielen weer in slaap, maar altijd op onze hoede, klaar om wakker te worden zodra we de zachte voetstappen van de andere gevangenen hoorden en het tijd was om naar buiten te gaan. Op een dag hoorden we echter geen voetstappen; we hoorden stemmen. En het was midden op de dag. Isaac kroop naar de zijkant van de kruipruimte om tussen de kieren door te kijken. Wat hij zag, sneed zijn adem af. ‘Het is Goeth!’ fluisterde hij. ‘Goeth met zijn honden en twee bewa kers! En ze lopen in de richting onze barak!’ ‘We zijn er geweest,’ zei Thomas. ‘Die honden ruiken ons onmiddel lijk. Ze zullen ons vinden en ons doodschieten.’
boekfragment
De Eerste Wereldoorlog: Een beknopte geschiedenis Veertien miljoen doden, twintig miljoen gewonden en vier uiteengevallen rijken. In 2014 is het honderd jaar geleden dat de Eerste wereld oorlog uitbrak. De Eerste Wereldoorlog: Een beknopte geschiedenis is een briljant relaas over de wereldoorlog van honderd jaar geleden, geschreven door voormalig hoogleraar moderne geschie denis in Oxford Norman Stone. De oorlog breekt uit Er moest een oorlog uitgelokt wor den, en de moord op de aartshertog was de perfecte gelegenheid. Norman Stone, De Eerste Wereldoorlog: Een beknopte geschiedenis, Uitgeverij Omniboek, ISBN 978 90 597 7929 7 (€ 18,95)
Het eerste ooit op film vastgelegde diplomatieke verdrag werd onderte kend in de Wit-Russische stad BrestLitovsk, in de vroege uren van 9 februari 1918. De onderhandelingen die ertoe hadden geleid waren sur realistisch te noemen. In de zaal van een indrukwekkend huis, ooit een club voor Russische officieren, zaten aan de ene kant de vertegenwoor digers van Duitsland en zijn bond genoten: prins Leopold van Beieren, de schoonzoon van de Oostenrijkse keizer, in het uniform van een veld maarschalk; Midden-Europese
aristocraten, die hooghartig ach teroverleunden in hun smo kings; een Turkse generaal; een Bulgaarse kolonel. Aan de andere kant zaten vertegenwoordigers van een nieuwe staat, die al snel de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek zou gaan heten: wat Joodse intellectuelen, maar ook anderen, zoals een zekere mevrouw Bitsenko, die net was vrijgela ten uit een Siberische gevangenis voor het vermoorden van een gou verneur-generaal; een ‘afgevaar digde van de boerenstand’, die op het laatste moment van de straat was geplukt in de Russische hoofd stad om als excuusboer te dienen (en die begrijpelijkerwijs veel dronk); en diverse Russen van de oude garde, een admiraal en een paar stafofficie ren, die waren meegebracht omdat ze bekend waren met de finesses van het beëindigen van een oorlog en het evacueren van een frontlinie (een van hen hield een dagboek bij vol zwarte humor). Allemaal deden ze hun best om goed op de film te komen. Het was eindelijk vrede. De Eerste Wereldoorlog had zich bijna vier jaar voortgesleept, miljoenen slachtoffers geëist en een Europese beschaving verwoest die, voor het uitbreken van de oorlog in 1914, de trots van de wereld was geweest. De oorlog had het tsaristische Rusland geruïneerd. De bolsjewieken hadden hun revolutionaire machtsovername
in november 1917 op touw gezet. Ze hadden vrede beloofd en dat kre gen ze nu, in Brest-Litovsk – maar op Duitse voorwaarden. De bepalingen van het Verdrag van Brest-Litovsk waren heel geraffi neerd. De Duitsers namen niet veel territorium in bezit. Ze stelden wel dat de volkeren van West-Rusland en de Kaukasus zich nu onafhankelijk mochten verklaren. Dat resulteerde in grenzen die opvallend sterk leken op die van vandaag. De Baltische sta ten (inclusief Finland) begonnen alvast aan een schaduwbestaan, net als de Kaukasische staten. Het groot ste voorbeeld was de Oekraïne, die zich uitstrekte van Midden-Europa bijna tot aan de Wolga. Het land bezat een bevolking van veertig mil joen en driekwart van alle kolen en ijzer van het hele Russische Rijk. Met Oekraïense vertegenwoordigers (doctorandussen in vormeloze pak ken plus een paar opportunistische bankiers, die de taal niet spraken en die, zoals Flaubert over dat slag zei, desnoods wilden betalen om zichzelf maar te kunnen verkopen) onderte kenden de Duitsers het gefilmde ver drag op 9 februari. Het verdrag met de bolsjewieken volgde op 3 maart.
boekenkrant.com
januari 2014 pagina 18
boekhandel bilthoven
boekhandels die de boekenkrant verspreiden Alblasserdam Boekhandel de Krekel dekrekel.nl
Alkmaar Boekhandel Feijn feijn.nl Boekhandel Het Keerpunt boekhandelhetkeerpunt.nl Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl Alphen a/d Rijn Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl
Amersfoort De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl Amstelveen Boekhandel Venstra www.venstra.nl
Amsterdam De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl
Almelo Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl
Biltse gezelligheid De Bilthovense Boekhandel heeft de titel ‘Biltse Onderne mer van het Jaar’ gewonnen. Eigenares Ike Bekking vertelt vol trots over haar winkel en de prijs die ze in ontvangst mocht nemen. Gefeliciteerd met de prijs! Wat betekent dit voor de Bilthovense Boekhandel? Dankjewel! Het is een enorme eer om deze prijs te win nen. Bovendien levert de titel een hoop pret tige publiciteit op. Aandacht via de regi onale kranten, bij voorbeeld. We merken dat een hoop nieuwe klanten de winkel bezoeken. Waarom denk je dat jullie gewonnen hebben? We spannen ons niet alleen in voor onze boekhandel, maar werken ook veel samen met de andere
Ike Bekking
plaatselijke winkels. Als er iets te organiseren valt, doen mensen een beroep op mij. Zo heb ik me inge zet om ervoor te zorgen dat alle win kels in Bilthoven tijdens koopzondag open zijn. Zulke extra aandacht vind ik belangrijk! Vertel eens iets over de Bilthovense Boekhandel. Wat maakt de winkel speciaal? Er is een ontspannen sfeer in onze winkel, er is veel gezelligheid. We organiseren regelmatig activiteiten, we serve ren koffie, een glaasje wijn… Ik zie mezelf wel als gastvrouw. De mensen die de win kel bezoeken zijn geen klanten, maar gasten! Ik merk dat deze aan pak als plezierig wordt ervaren.
Sarah Dunant, Schoonheid & Schande, Uitgeverij Orlando, ISBN 978 90 229 6020 2 (€ 22,95), e-book: ISBN 978 90 449 6903 0 (€ 17,99)
Getipt door de Bilthovense Boekhandel: ‘We zijn erg enthou siast over Schoonheid & Schande van Sarah Dunant!’
doe mee!
Nationale Voorleesdagen Speciaal voor baby’s, peuters en kleuters zijn er de Nationale Voorleesdagen. Tussen 22 januari en 1 februari vinden overal in het land voorleesactiviteiten plaats. Er is een nationaal voorleesontbijt en verschillende bibliotheken en scho len organiseren bijzondere voorlees sessies. Ook de boekwinkels wer ken mee: docenten en bibliotheek medewerkers kunnen via hun plaat selijke boekhandel een lespakket rondom de Nationale Voorleesdagen bestellen. Zoek je zelf nog een leuk voor leesboek? Tijdens de Nationale Voorleesdagen 2014 staat het pren tenboek Krrrr… okodil! van Catherine
Apeldoorn Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl
Arnhem De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Boekhandel Hijman Ongerijmd boekhandelongerijmd.nl Assen Boekhandel Iwema iwema.nl
Baarn Boekhandel Den Boer denboer.nl
Beilen Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org Bennekom Boekhandel Novita www.libris.nl/novita
Bilthoven Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl
Bleiswijk Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl
Bloemendaal Boekhandel Bloemendaal boekhandelbloemendaal.nl Boxtel Boekhandel Elckerlijc elckerlijc.nl
Breda Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/vankemenade-hollaers Brugge De Reyghere Boekhandel dereyghere.be
Brunssum boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl Castricum Scholte boek-en kantoorboekhandel boekhandelscholte.nl
Coevorden Readshop Coevorden www.readshop.nl/vestiging/ coevorden Den Haag Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl
Deventer Boekhandel Praamstra www.boekhandelpraamstra.nl Doorn Boekhandel Binkhorst binkhorstboekverkopers.nl The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn
Etten-Leur Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl
Exloo Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl
Geldrop Boekhandel van Grinsven boekhandelvangrinsven.nl Gouda Boekhandel Verkaaik verkaaikboeken.nl
Haarlem Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl Bruna Haarlem Bruna.nl Haren GN Boomker Boeken boomker.nl
Harlingen Boekhandel Wever boekhandelwever.nl Heemskerk Bruna Heemskerk Bruna.nl
Heemstede Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl Heerhugowaard Bruna Middenwaard bruna.nl Heerlen Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl
Heeze Boek- en Kantoorboekhandel Lektura lektura.nl Helmond De Roij & Boschman Boeken www.deroijboschman.nl Hengelo Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl
Hoevelaken De Hoevelakense Boekhandel hoevelakenseboekhandel.nl Holten Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl Hoorn Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl Houten Boekhandel Wijs boekwijs.nl
Huizen Bruna Oostermeent
[email protected]
Kerkrade Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl
Krimpen aan den IJssel Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl Laren Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl
Leiden Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl Lochem
Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl
Maassluis Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl
Dronten Voster Boek & Kantoor voster.nl
Eindhoven Boekhandel Van Grinsven boekhandelvangrinsven.nl
Mijdrecht Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl
Emmen Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl
Nieuwegein Boekhandel Manschot boekhandelmanschot.nl
Emmeloord Boekhandel Marsman marsman.nl
Kijk voor meer info op www.nationalevoorleesdagen.nl
Enschede Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl
Meppel Boekhandel Barth boekhandelbarth.nl Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl
Druten Boekhandel Maas & Waal boekhandelmaasenwaal.nl
Rayner (vertaald door Ineke Ris) cen traal. Dit boek werd door een vak jury verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2014.
Enkhuizen Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandel- smitenco.nl
Middelburg De Drvkkery de-drvkkery.nl
Monnickendam Nimo Boek nimoboek.nl
Nijmegen Boekhandel Augustinus boekhandelaugustunis.nl De Nijmeegse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Roelants [in LUX] roelants.nl Boekhandel Roelants www.roelants.nl Noordwijkerhout Boekhandel Wagenaar & Van Halem wagenaarvanhalem.nl
Nuenen Boekhandel van de Moosdijk moosdijk.com Oegstgeest Rijnlandse boekhandel rijnlandseboekhandel.nl
Purmerend Boekhandel het Leesteken www.leesteken.nl Boekhandel Van den Hoorn
[email protected] Puttershoek Marjan Houtman Lezen en Schrijven marjanhoutman.nl
Pijnacker Boekhandel van Atten vanattenboek.nl
Roden Boekhandel Daan Nijman daannijman.nl
Roosendaal Boekhandel De Boekenwurm deboekenwurm.info Rotterdam Boekhandel Maximus maximushillegersberg.nl
Scheveningen Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl
Schiedam Boekhandel J.S. van Leeuwen boekhandelvanleeuwen.nl Sittard Deeder Boek- en Kantoorvakhandel deeder.nl Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl
Soest Boekhandel Van de Ven boekhandelvandeven.nl Steenwijk Steenwijk’s Boekhuys boekwinkel.com
Utrecht Boekhandel Libris Utrecht boekhandellibrisutrecht.nl Uden Boekhandel Bert van der Heijden boekhandelbertvanderhei jden.nl Veenendaal Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl Veghel Bek Boeken bekboeken.nl
Velp GLD Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl Venlo Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl
Venray Boek- en kantoorvakhandel van den munckhof boekhandelvenray.nl Vledder Boekhandel Vledderland boekhandelvledderland.nl
Winterswijk Boekhandel Kramer www.boekhandelkramer.nl Woerden Libris Woerden www.libriswoerden.nl
Wormerveer Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl
Zeist Groenveld Boeken
[email protected] Zeist Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl
Zwolle Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl
Nijkerk Boekhandel Roodbeen www.boekhandelroodbeen.nl
Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via
[email protected]
januari 2014 pagina 19
Agenda
gespleten persoonlijkheid
7 januari
Mist u deze maand de Gespleten Persoonlijkheid? Geen nood: onze maan delijkse wedstrijd komt in februari weer terug!
januari 2014 Amsterdam – Dan Brown houdt een lezing over zijn werk en beantwoordt vragen van het publiek in de Stadschouwburg van Amsterdam. www.ssba.nl
Middelburg – Franca Treur brengt een bezoek aan de Zeeuwse Bibliotheek. Daar vertelt ze over haar roman De woongroep. www.zeeuwsebibliotheek.nl
12 januari
Utrecht – Tijdens de Culturele Nieuwjaarsduik is er in Het Literatuurhuis aandacht voor kruisbe stuivingen tussen literatuur en muziek. www.hetliteratuurhuis.nl
14 januari
Hilversum – In het kader van de Maand van de Spiritualiteit komt Désanne van Brederode langs bij Bibliotheek Hilversum.
16 t/m 19 januari
Den haag – Tijdens Writers Unlimited Winternachten treden schrijvers vanuit de hele wereld op. Van Herman Koch tot Geling Yan. www.winternachten.nl
21 januari
Steenwijk – André Aleman vertelt over ons geheugen, verstand en zijn boek Het Seniorenbrein. www.boekwinkel.com
‘Don’t judge a book by its cover’, zeggen de Engelsen – maar dat is nu juist wat we wél van je vragen tijdens de achterflaprecensiewedstrijd. Op boekenkrant. com/achterflaprecensiewedstrijd vind je de achterflaptekst van Ripper van Isabel Allende. We vragen we je om hier een originele reactie op te geven, oftewel een achter flaprecensie. Stuur je stuk naar redactie@ boekenkrant.com en maak kans op een exemplaar van Ripper! De winnende recen sie komt bovendien op onze website te staan.
Dit is de winnaar! Uit de vele goede inzendingen trokken wij Elly van der Meer uit Den Haag als winnaar. Zij wint een exemplaar van Bad boy van Abdelkader Benali.
Van harte gefeliciteerd! Abdelkader Benali, Bad boy, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8780 8 (€ 18,95)
16 januari
www.libris.nl/blokker
Achterflaprecensiewedstrijd
In verband met deze Boekfragmentenspecial is er deze maand geen Gespleten Persoonlijkheid. Excuses voor het ongemak!
www.bibliotheekhilversum.nl
Heemstede – Een lezing van Historici Jeroen Koch, Jeroen van Zanten en Dik van der Meulen, auteurs van de biografieën over Willem I, II en III.
win een boek!
Sociaal
abonnementen
De Boekenkrant is ook actief op Twitter en Facebook. Kijk op twitter.com/ boekenkrant. We hebben momenteel 7103 volgers.
De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meld je aan via www.boekenkrant.com.
Isabel Allende, Ripper, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2564 4 (€ 19,90)
Meld je dan meteen aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.
Vorige maand
de beste bron voor boekennieuws
24 januari
Amsterdam – Tijdens Literaturfest XIV bespre ken drie mensen zonder enige kennis van zaken en met een ontroerend enthousiasme over boe ken. Met Herman Koch en Erik de Jong (Spinvis).
colofon
Nijmegen – Een leesclub voor leerlingen van de middelbare school… Maar dan met een ster erbij! Dit keer met Arjen Lubach en Kees Tol.
De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels en uitgevers.
www.rodehoed.nl
Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30 2231718; e-mail:
[email protected].
www.wintertuin.nl
26 januari
Amsterdam – Jeroen Spitzenberger leest gedich ten van Fernando Pessoa voor. www.denieuweliefde.com
30 januari – 1 februari
Vlaams-Brabant – Bekende en minder bekende Vlaamse en Nederlandse dichters toeren in busjes rond in Vlaams-Brabant. www.vlaamsbrabant.be
30 januari
In Nederland en Vlaanderen wordt de Poëzieweek 2014 feestelijk ingeluid met Gedichtendag 2014. Het thema dit jaar is Verwondering. www.poezieweek.com
1 februari
Utrecht – Wie is de beste poetry slammer van het jaar en mag zich Slampion 2014 noemen? Bepaal mee tijdens het NK Poetry Slam. www.poetryslam.nl
Waregem – Vanuit je comfy zetel met een drankje genieten van knappe muziek, intrige rende teksten, fotografie, dans en videokunst. Dat is de tiende editie van WinterWoordenNacht!
Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Arthur Japin, Michelle Gagnon en Thomas Möhlmann.
adverteerders 1. Wereldbibliotheek
wereldbibliotheek.nl
1. UHB uitgevers 4. Nieuw Amsterdam
dangerclose.nl nieuwamsterdam.nl
4. Conserve
conserve.nl
6. Boekhandel Roelants
roelants.nl
8. Omniboek 10. Middernacht Pers 10. Covercards 12. Wakkere Muis 12. Kluitman
vbku.nl middernachtpers.nl covercards.nl wakkeremuis.nl kluitman.nl deharmonie.nl
Redacteuren Anouk Abels (Coördinator redactie), Wendy Claes, Wieneke van Koppen, Meie Otten, Sanne Wolters, Abe Borst (stripredacteur), Siebe Huizinga (redac tie-adviseur). Ontwerp en uitvoering: Titus Vegter (
[email protected]). Medewerkers Wieneke van Koppen, Maria van Leeuwen, Deborah Simon. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever/hoofdredacteur Jan Louwers (
[email protected]). Oplage 20.000 Abonnementenservice
[email protected] Informatie over adverteren tel. +31 30 2231718;
[email protected] www.boekenkrant.com.
www.winterwoordennacht.be
20. De Harmonie
online Agenda
adverteren
De Boekenkrant thuis ontvangen? Meld je aan via www.boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 2.
Voor meer boekevenementen surf je naar: www.boekenkrant.com/agenda
Wil je ook adverteren in de Boekenkrant? Bel +31 30 2231718 of stuur een mailtje naar
[email protected].
Verschijningsdatum De volgende Boekenkrant verschijnt op maandag 3 februari 2014!
website Wist je al dat de Boekenkrant.com dagelijks boekennieuws brengt?
Nieuwsbrief Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.
gala
Gala van het stripboek
© Danier
boekenkrant.com
Illustratoren, schrijvers en stripliefhebbers verzame len zich op 25 januari voor het allereerste Gala van het Stripboek. Tijdens dit stripboekenbal staat het Nederlandse stripverhaal centraal. Er worden verschillende prijzen uitge reikt, waaronder de Levend erfgoed drager – een award die Dick Matena in ontvangst mag nemen. Marissa Delbressine is verkozen tot aanstor mend striptalent 2013. Meer weten? Hou boekenkrant.com in de gaten!