de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening

de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening

START

Onderzoek uitgevoerd door ©Blauw Research voor Gasterra en Energietransitiemodel.nl | Visuele ondersteuning: MXDmedia.nl

De 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening

1

De Europese doelstellingen doen er niet toe

2

Jongeren weten al genoeg over energie

3

We hebben alle tijd om over te gaan op duurzame energie


Gas

Zonne-energie is de oplossing

4

De rol van aardolie en aardgas is zo groot niet meer

5

Energieverbruik huishoudens te verwaarlozen tov andere sectoren

6

BEKENDHEID EUROPESE ENERGIEDOELSTELLINGEN misvatting: de europese energiedoelstellingen doen er niet toe

HOME

nooit VAN GEHOORD

info

Wel van gehoord 54%

eRG Mee bekend

41% 5%

n=1072

Alle nieuwbouwhuizen in Europa zijn in 2020 energie neutraal

2013 50%

44% 6%

59% 36%

In 2050 is de CO2 uitstoot van Europa gereduceerd met 80%-95%

5%

In 2050 rijden er geen benzine of diesel auto's meer in stedelijke gebieden

2013 2013


BEKENDHEID EUROPESE ENERGIEDOELSTELLINGEN misvatting: de europese energiedoelstellingen doen er niet toe X

sluit

nooit VAN GEHOORD Wel van gehoord eRG Mee bekend

Pascal den hertog

john kerkhoven

kennismanager Energie blauw research

grondlegger energietransitiemodel.nl

54% 41% 5%

n=1072

Niets is minder waar! De Europese energiedoelstellingen zijn inhoudelijk onbekend bij de Nederlanders. Dit laat twee dingen zien. Het is een bevestiging dat de afstand tussen de Nederlander en de Europese Unie behoorlijk groot is. Daarnaast verwacht de Nederlander dat

We onderschrijven als Nederland de EU doelstelling dat we in 37 jaar tijd naar een Alle nieuwbouwhuizen in Europa samenlevingzijn willen die 80 -95% minder CO2 uitstoot. in 2020 energie neutraal

2013

Dat staat tenminste in ons Nationale Energieakkoord, een revolutie op energiegebied. Zeker als je bedenkt dat we nu nog meer dan 90% van onze energie halen uit de ver-

50% deze doelstellingen weinig persoonlijke gevolgen hebben. 81% van de Nederlanders 44% denkt bijvoorbeeld weinig gevolgen te ondervinden van de doelstelling dat in 2020 alle 6% nieuwbouwhuizen energieneutraal moeten zijn. De Nederlander is niet alleen onbekend

branding van olie, gas en kolen. Doordat we over moeten op andere energiebronnen en

met, maar staat ook nog onverschillig tegenover de energieplannen als hij ermee wordt

% wilt bouwen, dit huis geen conventioneel huis meer mag zijn, paar jaar een nieuw 36 huis

verregaande energiebesparing moeten toepassen wordt alles anders. We gaan anders 59% wonen, werken, reizen, consumeren en eten. Stel je maar eens voor dat als je over een

In 2050 is de CO2 uitstoot van % MOET zijn! Dat in onze steden over 37 jaar geen enkele maar een energieneutraal5huis Europa gereduceerd met 80%-95%

geconfronteerd.

personenauto meer op benzine of diesel mag rijden. Dat over 17 jaar waarschijnlijk de

2013

In 2050 rijden er geen of dan diesel helft van de benzine- en dieselauto’s al verbannen zal zijn. Hoebenzine gaan we reizen? auto's meer in stedelijke gebieden

Misschien toch iets om je in te verdiepen. Want na het lezen van deze tekst kun je niet meer zeggen dat je niet wist dat er een revolutie van de energievoorziening is aangekondigd!

2013

eNERGIE ALS THEMA IN HET ONDERWIJS misvatting: jongeren weten al genoeg over energie

HOME zEER belangrijk

belangrijk

info

zeer onbelangrijk

onbelangrijk

79%

van de Nederlanders vindt het belangrijk dat het thema energie in het onderwijs aan bod komt

maar

74%

van de studenten vindt dat zij (zeer) weinig tot geen les krijgen over energie


n=1072

niet belangrijk maar ook niet onbelangrijk

belang energie in onderwijs

eNERGIE ALS THEMA IN HET ONDERWIJS misvatting: jongeren weten al genoeg over energie

zEER belangrijk

belangrijk X

sluit

Pascal den hertog

zeer onbelangrijk


john kerkhoven grondlegger energietransitiemodel.nl

onbelangrijk De meeste Nederlanders zijn het er over eens dat energie een belangrijk thema is waar veel aandacht aan mag worden besteed.

79%

van de Nederlanders vindt het belangrijk dat het thema energie in het onderwijs aan bod komt

Het is tijd dat we enkele vakken die we nu doceren gaan inwisselen voor de vakken van de toekomst. n=1072

Het is een onderwerp waar volgens de Nederlander in het onderwijs veel aandacht

Denk aan voedsel-, grondstoffen, energie- en waterkunde. We zullen weer moeten leren

aan moet worden geschonken. Er wordt ook wel wat verwacht van het onderwijs als

belangrijk maar hoe we omniet kunnen gaan met situaties waarin het niet vanzelfsprekend is dat er altijd

we denken aan oplossingen voor de toekomst. Energietransitie wordt niet voor niets

voldoende is van deze bronnen. En wat de impact kan zijn van een sterk veranderend

geassocieerd met wetenschap. Wat de oplossingen voor de toekomst betreft zullen we

klimaat in de 21e eeuw. Ik zou daarom graag zien dat we alle vakken in het onderwijs

het moeten hebben van de jongeren van nu. Daarom is het goed om te zien dat ten

eens tegen het licht houden en luisteren naar wat de jongeren denken dat ze moeten

ook niet onbelangrijk

opzichte van 2011 steeds meer scholieren (69% versus 56%) en studenten (80% versus

belang energie in onderwijs leren om hun toekomst veilig te stellen. Als we naar de jongeren luisteren en gezien

73%) van mening zijn dat energie een thema hoort te zijn in het onderwijs. Dat gebeurt

de uitkomst van het onderzoek zou dit wel eens de meest innovatieve en inspirerende

volgens de ondervraagden echter nog veel te weinig.

onderwijsvernieuwing van de laatste honderd jaar kunnen worden.

maar

74%

van de studenten vindt dat zij (zeer) weinig tot geen les krijgen over energie

De noodzaak van energietransitie

misvatting: we hebben alle tijd om over te gaan op duurzame energie HOME

info

van de Nederlanders ziet een noodzaak voor een energietransitie

toekomst

83%

van de nederlanders associëren Energietransitie vooral met de toekomst ENER

203 PLAN 0 GIE

WETENSCHAP

86%

van de nederlanders associëren wetenschap met energietransitie


onvoldoende energie

9%

van de Nederlanders denken dat er in 2030 onvoldoende energie beschikbaar is.

De noodzaak van energietransitie

misvatting: we hebben alle tijd om over te gaan op duurzame energie X

sluit

Pascal den hertog

john kerkhoven


grondlegger energietransitiemodel.nl

Onze landgenoten zien de noodzaak van de energietransitie zeker in. 69% van hen is bijvoorbeeld van mening dat de inzet van duurzame energiebronnen noodzakelijk is om de klimaatverandering terug te dringen.

van de Nederlanders ziet een noodzaak voor Om in 2050 een CO2 arme samenleving te hebben die voor een zeer groot deel gebaseerd eenenergiegebruik, energietransitie is op duurzame energiebronnen en zuinig zullen we al in de komende jaren zelf aan de slag moeten en snel ook.

Het is in ieder geval verheugend dat scholieren de noodzaak meer zijn gaan inzien ten

Terwijl de Nederlander denkt weinig invloed te hebben op het energiegebruik is het

opzichte vantoekomst 2011 (74% vs 61%). Aan de andere kant overheerst het gevoel dat het

in de praktijk juist zo dat hij/zij het totale energiegebruik beheerst. Je beslist namelijk

allemaal niet zo’n vaart zal lopen. Energietransitie wordt met de toekomst geassocieerd.

zelf hoe je woont, hoe je reist en wat je consumeert. Een voorbeeld: stel je werk is 20

83%

van de nederlanders associëren Daarnaast denkt slechts een kwart van de Nederlanders invloed te hebben op het totale Energietransitie vooral met de toekomst energieverbruik in Nederland. Met andere woorden: “Het ligt niet aan mij”.

kilometer van je woonplaats. Je kunt dan naar je werk met een grote auto die 1 op 10 rijdt , een kleinere zuinige auto die 201 op 20 rijdt, een elektrische auto die 1 op 40 rijdt

30

PL400 of een elektrische fiets die 1 op AN rijdt. Je kunt natuurlijk ook gewoon met de fiets of

ENER of je veel (1 op 10) of weinig fossiele energie gebruikt (1 het openbaar vervoer. Kortom GIE

op oneindig) bepaal je helemaal zelf. Welke inspanning en prijs wil jij zelf betalen in het

WETENSCHAP

86%

gevecht tegen de klimaatverandering?

van de nederlanders associëren wetenschap met energietransitie

onvoldoende energie

9%

van de Nederlanders denken dat er in 2030 onvoldoende energie beschikbaar is.

VOORKEUR ENERGIEBRONNEN EN DE IMPACT OP HET MILIEU

misvatting: zonne-energie is de oplossing

49%

voorkeur energiebron 2013

HOME

zonne-energie

meeste bijdrage aan milieu Aanpassingen aan het huis zoals isolatie kunnen het energielabel en daarmee de waarde van het huis verhogen. 68% van de Nederlanders weet niet welk energielabel hun huis heeft. (n=1066)

48%

4%

zonnepanelen aanbrengen

windmolen aanbrengen

info

27% windenergie

6%

kernenergie

9%

waterkracht

20%

13%

huis (beter) laten isoleren

cv ketel laten vervangen door energiezuinige ketel

4%

warmtepomp laten installeren


3% aardgas

VOORKEUR ENERGIEBRONNEN EN DE IMPACT OP HET MILIEU

misvatting: zonne-energie is de oplossing

49%

voorkeur energiebron 2013

zonne-energie

X

meeste bijdrage aan milieu

Pascal den hertog Aanpassingen aan het huis zoals isolatie kunnen kennismanager Energiehetblauw research energielabel en daarmee de waarde van het huis verhogen. 68% van de Nederlanders weet niet welk energielabel hun huis heeft. (n=1066)

48%

4%

Zonne-energie is populair in Nederland. Dat is bijvoorbeeld zichtbaar in het straatzonnepanelen aanbrengen beeld waar steeds meer zonnepanelen op de daken worden geïnstalleerd.

windmolen aanbrengen

sluit

27%

john kerkhoven grondlegger energietransitiemodel.nl

windenergie

Zonnepanelen zijn een prachtige vorm van duurzame energievoorziening! Je moet echter wel bedenken dat je ook energiebronnen nodig hebt voor als de zon niet schijnt.

6%

kernenergie

Mensen zijn zich aan het oriënteren en vragen naar ervaringen van bezitters van zon-

Bovendien is het qua kosten (zonder alle energiebelastingen en BTW) nog steeds één

nepanelen in de eigen omgeving. Er zijn verschillende motivaties waarom men zonne-

van de duurste vormen van duurzame energie en dus zul je ook goedkopere vormen

panelen aanschaft of er op zijn minst over denkt. Het terugbrengen van de energiekos-

van duurzame energie zoals biomassa, wind- en omgevingsenergie moeten toepassen

ten is een belangrijke overweging maar ook het gevoel meer onafhankelijk te zijn van de

om alles betaalbaar te houden. Wist je dat er meer WINd is in de WINter en meer ZON

energiemaatschappijen speelt een rol. Daarnaast wordt het investeren in zonnepanelen

in de Zomer? Daarom is het heel verstandig voor een regio om ongeveer net zoveel

ook gezien als een alternatief voor sparen. Deze redenen en de positieve associaties

zon- als windcapaciteit neer te zetten. Als je dat slim combineert met omgevingswarmte,

met schoon en goedkoop zorgen ervoor dat de Nederlander zonne-energie als de

waterkracht en biomassa kun je voor een zeer groot deel over op duurzame energie.

oplossing ziet.

Zonne-energie is dus (maar) een onderdeel van de oplossing!

20%

13%

huis (beter) laten isoleren

cv ketel laten vervangen door energiezuinige ketel

4%

warmtepomp laten installeren

9%

waterkracht

3% aardgas

INSCHATTING AANDEEL ENERGIEBRONNEN IN HET TOTALE ENERGIEVERBRUIK

misvatting: de rol van aardolie en aardgas is zo groot niet meer

Kernenergie

AARDGAS

42%

25% Gas

werkelijk gebruik

HOME

inschatting algemeen publiek

1%

10%

werkelijk gebruik


(n=1072)

(n=1072)

Steenkool

AARDOLIE

18%

39%

werkelijk gebruik


10%

11%

werkelijk gebruik


(n=1072)

(n=1072)

Zonne-energie

Windenergie

1%

werkelijk gebruik


10%

<1%

11%

werkelijk gebruik


(n=1072)

(n=1072)

Biomassa / Biogas

Waterkracht

<1%

werkelijk gebruik

5% inschatting algemeen publiek (n=1072)


4%

werkelijk gebruik

4%

inschatting algemeen publiek (n=1072)

info

INSCHATTING AANDEEL ENERGIEBRONNEN IN HET TOTALE ENERGIEVERBRUIK

misvatting: de rol van aardolie en aardgas is zo groot niet meer

Kernenergie

AARDGAS

X

42%

25%

Pascal den Gashertoginschatting algemeen publiek

werkelijk gebruik

1%

werkelijk gebruik

(n=1072)

10%

sluit

john kerkhoven inschatting algemeen publiek (n=1072)


grondlegger energietransitiemodel.nl Steenkool

AARDOLIE Het is zeer opvallend dat het aandeel van aardolie en aardgas in de totale energiemix 39% zwaar wordt onderschat en het aandeel van de duurzame bronnen18% wind en zon zwaar wordt overschat. werkelijk gebruik inschatting algemeen publiek

Nederlanders krijgen op school wel vakken als aardrijkskunde, wiskunde, natuur10% kunnen wij als Nederlankunde en scheikunde 11% maar geen vak energiekunde. Daardoor ders eigenlijk niet goed nadenken over energie. inschatting algemeen publiek werkelijk gebruik

(n=1072)

(n=1072)

Er wordt in de media en door de aanbieders van duurzame energie veel aandacht ge-

Zo weet bijna niemand wat nu meer energie is: 4000 kWh stroom of 2000 m3 aardgas

geven aan zon en wind. De ene energiemaatschappij profileert zich op zon en de ander

terwijl toch iedereen thuis elk jaar een energierekening krijgt. Bij benadering kun je deze

met windkracht. De consument krijgt aanbiedingen om zonnepanelen aan te schaffen

twee getallen overigens eenvoudig vergelijken. 1 m3 aardgas is ongeveer hetzelfde als

en gevraagd mee te investeren in windparken. Daardoor ontstaat bij de consument on-

10 kWh (kilowattuur) elektriciteit (uit zon- of wind). Dus 2000 m3 gas (= 20.000 kWh)

terecht het idee dat Nederland al voor een groot deel draait op zonne- en windenergie.

is 5 keer zoveel energie als 4000 kWh elektriciteit. Hetzelfde geldt overigens voor de

gebruik inschatting algemeen publiek Wellicht datwerkelijk hier ook ‘wishfull-thinking’ een rol speelt. Immers, liever goedkope, schone (n=1072)

werkelijk1gebruik inschatting algemeen publiek is ook onvergelijking liter benzine of diesel met kWh elektriciteit. 1 liter benzine/diesel (n=1072)

energie dan een vervuilende energiebron als olie, zo is de gedachte.

geveer 10 kWh. Dus een volle tank van 50 liter benzine is ongeveer gelijk aan 500 kWh.

Windenergie

1%

11%

Zonne-energie

<1%

10%

Dus als je vraagt of je meer aardolie gebruikt dan stroom dan hangt het er van af of je Biomassa / Biogas

Waterkracht

meer of minder dan 8 keer per jaar een volle tank benzine/diesel aanschaft. Eigenlijk is het dus niet vreemd dat we elektriciteit uit zon- en wind overschatten ten opzichte van

<1%

werkelijk gebruik

5% inschatting algemeen publiek (n=1072)

energiegebruik dat gemeten aardolie. Want stroom meten we 4% wordt in m3 gas en liters4% in een eenheid die 10x zo klein is als de eenheid waarin we gas en aardolie meten.

werkelijk gebruik

inschatting algemeen publiek (n=1072)

INSCHATTING ENERGIEVERBRUIK PER SEcTOR

misvatting: energieverbruik huishoudens te verwaarlozen tov andere sectoren HOME


slechts 25% van de Nederlanders denkt zelf veel invloed te hebben op het totale energieverbruik in Nederland

werkelijk gebruik

industrie

1

industrie

Transport

2

Transport

Kantoren / winkels / ziekenhuizen

3

HUISHOUDENS Huishoudens

lANDBOUW

4

Kantoren / winkels / ziekenhuizen

HUISHOUDENS

5

lANDBOUW


info

INSCHATTING ENERGIEVERBRUIK PER SEcTOR

misvatting: energieverbruik huishoudens te verwaarlozen tov andere sectoren inschatting algemeen publiek

werkelijk gebruik X

sluit

Pascal den hertog

1

industrie


slechts 25%

Transport Dat er in de sectoren industrie en transport veel energie wordt gebruikt dat zien wij Nederlanders goed.

van de Nederlanders denkt zelf veel invloed te hebben op het totale energieverbruik in Nederland

john kerkhoven industrie grondlegger energietransitiemodel.nl

2

Een gemiddeld Nederlands gezin gebruikt thuis 1600 m3 Transport gas voor verwarmen, 3500 kWh elektriciteit en 1350 liter benzine/diesel voor autorijden.

We kunnen ons zeer goed voorstellen dat er in de Rotterdamse haven, de Botlek, bij

Omgerekend naar kWh is dit grofweg 33000 kWh. Als je weet dat je 350 liter water 1000

DSM , Tata Steel in IJmuiden en op Schiphol veel energie wordt verbruikt. Deze zeer

meter kan optillen met 1 kWh. Dan betekent dit dat je ieder jaar met je gezin meer dan

economie erop. Voor ons gevoel valt ons eigen energieverbruik daarbij in het niet. In

heid energie persoonlijk te leveren als die we nu uit aardolie, aardgas of steenkool ha-

vergelijking met de andere sectoren schatten we ons eigen energieverbruik echter wel

len! Stel, jij zou persoonlijk deze inspanning willen leveren om je gezin dit jaar van ener-

heel laag in. Vanuit die positie is het dan ook makkelijk om de verantwoordelijkheid met

gie te voorzien (een dagelijkse inspanning van 1000 kCal = grofweg 1 kWh) dan zou je

betrekking tot energiebesparing en milieubelasting van ons af te schuiven en te wijzen

90 jaar lang elke dag 333 liter water een berg van 1000 meter moeten opsjouwen om

Kantoren / winkels / grote complexen zijn zichtbaar voor iedereen en bovendienziekenhuizen draait de Nederlandse

lANDBOUW naar de grootverbruikers. De Nederlander mag wel wat meer gaan beseffen dat wij met

3

Huishoudens 11.000.000 liter water 1000 meter een berg zou moeten HUISHOUDENS optillen om dezelfde hoeveel-

4

Kantoren / winkels /

ziekenhuizen gaan denken? En deze energie te leveren! Misschien toch eens aan energiebesparing

zijn allen ook een grootverbruiker zijn. Pas als dat besef er is lijken we echt in actie te

daarbij houden we nog geen rekening met alle energie die gebruikt is om ons voedsel te

komen.

produceren of de producten en diensten die we consumeren te maken. Uiteindelijk is al dat energiegebruik voor industrie en transport óók gewoon voor consumeren. Misschien

HUISHOUDENS

5

is de uitspraak “de Nederlander is een grootgebruiker van energie” wel een understatement.

lANDBOUW

HOME

kortom Nederlanders zien de noodzaak van de energietransitie maar hebben nog een flinke duw in de rug nodig om in actie te komen! Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: [email protected]

Blauw Research www.blauw.com


de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening

Recommend Documents