Presentatie
DDu Ketencasus Drank en Drugsincidenten in het uitgaanscircuit | Reg. Ketencasusbespreking|
Jan Krul MSc
adviseur en onderzoeker
gezondheidswetenschapper | (spoed)verpleegkundige
Mass Gathering Medicine Substance-related Emergencies
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
2
1
Doelstellingen Kennis van Psychoactieve middelen in uitgaanscircuit: alcohol, GHB, XTC, amfetamine, cocaïne, cafeïne, cannabis, paddo‘s, ketamine. Invloeden op de gezondheid bij combinatie middelen en medicatie. Acute middelengerelateerde gezondheidsproblemen. Specifieke aspecten anamnese, triage, zorg 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
3
Programma
Casuïstiek acute zorg Middelenkennis Gezondheidsverstoringen Anamnese, triage, zorg
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
4
2
Casuï
Praktijksituaties van de acute zorgverlener
Start casussen: de triage
7/10/11
5
DDu AcZorg EducareGroningen
Casuï Zeer bezorgde partner brengt vriendin op de SEH. Zij heeft iets geslikt tijdens een house party en raakte thuis onwel. Jongeman wordt dierlijk agressief en gewond aan hoofd door 8 politieagenten geboeid en gekneveld naar politiebureau gebracht. Ambu wordt ter beoordeling gevraagd. Meisje van 16 wordt bewusteloos buiten discotheek aangetroffen en met ambu naar SEH gebracht. Vriend belt in paniek 112 voor jongen van 21, die vreemd gedrag vertoont. De vriend vertrouwt het niet. Een jongen komt “groen-ziek” aanlopen op de eerstehulppost van latin party en denkt dood te gaan.
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
6
3
Middelenkennis | neurofysiologie
Drugs: Middelen die het bewustzijn veranderen èn om die reden worden gebruikt.
Drugs hebben effect via “neurotransmitters”. Neurotransmitters zijn signaalstofjes in de hersenen en zorgen ervoor dat zenuwcellen met elkaar kunnen communiceren.
Drugs in de hersenen: www.jellinek.nl/brain
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
7
Middelenkennis | het drugsspectrum
XTC Speed Cocaïne Cafeïne Alcohol GHB Cannabis Paddo’s Ketamine 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
8
4
Middelenkennis | Kenmerken
Manier van gebruik in het
Globaal effect
uitgaanscircuit
Stimulerend Sederend Hallucinogeen
Gewenste effecten Effectieve werkingsduur Gedragskenmerken
Stofnaam Juridische status
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
9
Middelenkennis | XTC
Globaal effect:
Manier van gebruik:
Stimulerend Hallucinogeen
Pillen
Gewenste effecten:
Stofnaam: MDMA (methyleendioxymethamfetamine)
Status: Illegaal
Toename energie Entactogeen
Gedragskenmerken Behoefte aan contact Openheid
Effectieve werkingsduur 4-6 uren 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
10
5
Middelenkennis | Speed
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Stimulering
Afname moeheidsgevoel Toename zelfvertrouwen
Stofnaam:
Gedragskenmerken:
Amfetamine
Gejaagd, geagiteerd Hard voor jezelf
Status: Illegaal
manier van gebruik: Pillen, poeder (snuiven)
Effectieve werkingsduur 4-8 uren
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
11
Middelenkennis | Cocaïne
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Stimulering
Manier van gebruik: Poeder (snuiven)
Status: Illegaal
Afname moeheidsgevoel Toename zelfvertrouwen Behoefte aan snelle, hevige kick
Gedragskenmerken: Gejaagdheid, agitatie Hard voor zichzelf
Effectieve werkingsduur 30-45 minuten
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
12
6
Middelenkennis | Cafeïne
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Stimulering
Afname moeheidsgevoel
Stofnamen:
Gedragskenmerken:
Cafeïne, guarana
Gejaagdheid
Manier van gebruik: Drinken, slikken (pillen, capsules)
Effectieve werkingsduur 5-12 uren
Status: Legaal
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
13
Middelenkennis | Alcohol
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Dempend Bij lage dosering oppeppend
Vrolijkheid, ontspanning Gemakkelijker contact
Gedragskenmerken:
Stofnaam: Ethylalcohol/ethanol
Status: Legaal
Manier van gebruik: Drinken
7/10/11
Emotionele labiliteit Ontremming Verminderd reactie- en beoordelingsvermogen
Effectieve werkingsduur 1,5 uur per consumptie
DDu AcZorg EducareGroningen
14
7
Middelenkennis | GHB
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Lage dosering: fysiek (seksueel) stimulerend (Iets) te hoge dosering: dempend
Stofnaam: Gamma-Hydroxy-Butyraat
Status:
Toename opwinding Euforie
Gedragskenmerken: Trage reactie Desoriëntatie
Effectieve werkingsduur 1-3 uren
Illegaal
Manier van gebruik: Drinken DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
15
Middelenkennis | Cannabis
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Hallucinogeen (Dempend)
Ontspanning, kalmering Anders voelen
Stofnaam:
Gedragskenmerken:
THC [tetrahydrocannabinol]
Status:
Traag reagerend Verminderde concentratie
Effectieve werkingsduur
Illegaal; gedoogd
4-8 uren
Manier van gebruik: Roken (blowen)
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
16
8
Middelenkennis | Paddo’s
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Hallucinogeen
Verscherping zintuigen Trippen
Stofnaam:
Gedragskenmerken:
Psilocybine/psilocine
Uiting van het anders beleven van anderen en omgeving
Status: Illegaal
Manier van gebruik:
Effectieve werkingsduur
Eten Drinken (thee)
3-7 uren
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
17
Middelenkennis | Ketamine
Globaal effect:
Gewenste effecten:
Hallucinogeen (Dempend)
Dissociatie Trippen
Stofnaam:
Gedragskenmerken:
Ketaminehydrochloride
Status: Wet op geneesmiddelenvoorziening
Uiting van het anders beleven van zichzelf
Effectieve werkingsduur 1-3 uren
Manier van gebruik Voornamelijk poeder (slikken, snuiven) 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
18
9
Casuï Zeer bezorgde partner brengt vriendin op de SEH. Zij heeft iets geslikt tijdens een house party en raakte thuis onwel. Jongeman wordt dierlijk agressief en gewond aan hoofd door 8 politieagenten geboeid en gekneveld naar politiebureau gebracht. Ambu wordt ter beoordeling gevraagd. Meisje van 16 wordt bewusteloos buiten discotheek aangetroffen en met ambu naar SEH gebracht. Vriend belt in paniek 112 voor jongen van 21, die vreemd gedrag vertoont. De vriend vertrouwt het niet. Een jongen komt “groen-ziek” aanlopen op de eerstehulppost van latin party en denkt dood te gaan.
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
19
Gezondheidsbeïnvloedende factoren
Persoon – – – – –
Gezondheidstoestand en specifieke kwetsbaarheid Psychisch welbevinden Vocht, voeding en rustpatroon Kleding Gebruik middelen
Omgeving Vochtigheidsgehalte Temperatuur Vrije waterverstrekking Peerpressure Adequate eerste hulp 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
20
10
Gezondheidsbeïnvloedende factoren
Middelencombinaties 1/2 Stimulerend en stimulerend XTC en | of speed en | of cocaïne en | of energizers
Toename stimulatie (hart/bloedsomloop, temperatuur), afname entactogene werking. Dempend en dempend Alcohol en GHB
Hevige toename demping (ademhaling, bewustzijn)
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
21
Gezondheidsbeïnvloedende factoren
Middelencombinaties 2/2 Dempend en stimulerend Alcohol en XTC
Ontremming Alcohol en cocaïne
Sterk verminderd gevoel van dronken zijn GHB en XTC
Verlaagd bewustzijn met grote prikkelbaarheid Dempend en waarnemingsbeïnvloedend Alcohol en cannabis en | of paddo's
Controleverlies en gevoel/presentatie van ernstig ziek zijn 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
22
11
Gezondheidsbeïnvloedende factoren Riskante combinaties 1/2 XTC en veel H2O: watervergiftiging (hyponatriemie) Antidepressiva, anti-migrainemiddelen, andere psychostimulantia: serotonine syndroom Stimulantia en bronchusverwijders of Methylfenidaat (Ritalin/Concerta) : toename stimulatie Stimulantia en diabetes: verlaging bloedsuikergehalte Alcohol/GHB en Xyrem of benzodiazepinen: hevige toename demping
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
23
Gezondheidsbeïnvloedende factoren
Middelen en psychiatrische ziektebeelden Stimulerende middelen: psychose, opwindingsdelier, manische ontregeling Waarnemingsbeïnvloedende (en stimulerende) middelen: psychose
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
24
12
Meest voorkomende gezondheidverstoringen
Hoofdpijn Algehele malaise Misselijkheid/braken Duizeligheid Angst
DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
25
Ernstige drugsgerelateerde beelden
Luchtwegobstructie Insult Hartritmestoornissen, MI, hypertensie, CVA Opwindingsdelier Bewusteloosheid Hypothermie Hyperthermie Acute psychose 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
26
13
Opwindingsdelier
Opwindingsdelier Onbekend, onherkend, onbehandeld Geen protocol Klinisch: Motorische onrust, opwinding, agressie Geen contact Stopt niet bij overheersing/fixatie Oorzaken: Middelengebruik of –onthouding Etiologie: Onbekend, mgl relatie kwetsbaarheid serotonine 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
27
Casuï Zeer bezorgde partner brengt vriendin op de SEH. Zij heeft iets geslikt tijdens een house party en raakte thuis onwel. Jongeman wordt dierlijk agressief en gewond aan hoofd door 8 politieagenten geboeid en gekneveld naar politiebureau gebracht. Ambu wordt ter beoordeling gevraagd. Meisje van 16 wordt bewusteloos buiten discotheek aangetroffen en met ambu naar SEH gebracht. Vriend belt in paniek 112 voor jongen van 21, die vreemd gedrag vertoont. De vriend vertrouwt het niet. Een jongen komt “groen-ziek” aanlopen op de eerstehulppost van latin party en denkt dood te gaan.
7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
28
14
Specifieke zaken bij triage/anamnese 1/2
Anamnese Soort middel, tijd van inname, combinaties, ervaring Setting Medicatie Psychiatrische ziektes Melder (patiënt zelf, ‘vreemde’ omstander, vriend, deskundige) Fysiologische presentatie Specifiek Waterinname bij XTC Opwinding DDu AcZorg EducareGroningen
7/10/11
29
Specifieke zaken bij triage/anamnese 2/2
D: (combi) dempende middelen, waterintox, delier A: braken bij verminderd bewustzijn B: combi dempende middelen C: afwijkende RR (2x meten in 5 minuten) Sys <100 of >180 Dias >110
F: afwijkende temp >40 >38 na 15 minuten rust
Overig: Paniek bij cannabisgebruik 7/10/11
DDu AcZorg EducareGroningen
30
15
Presentatie
DDu Ketencasus Drank en Drugsincidenten in het uitgaanscircuit | Reg. Ketencasusbespreking|
16
