In Deze Tijd. Dat moet ongeveer in 2010 zijn. Vóór mijn tijd, was in het jaar 1933.Toen had ik nog geen gedachten om op papier te zetten. De tijd was nog niet rijp.Of er nu veel verschil is op gedachtengebied, dat is aan de lezer. Ik raad de lezer aan, zo nu en dan enkele bladzijden over te slaan, dat lucht op en het bespaart tijd. Erg veel tijd is er niet. De tijd vliegt en het leven is zó voorbij. Met pen en papier had ik een aantal bladzijden volgeschreven met de bedoeling als ik het geschrevene nog eens zou lezen, ik mij toch niet alteveel zou ergeren.Het ging over nuttige uitvindingen, die het welzijn van de mensheid ten doel hebben. Daar is bij mijn weten geen enkele belangstelling voor.Misschien is er nog ruimte aan het slot voor enkele nuttige wenken voor de enkeling. Ik schrijf nu op 10 nov 2009 en zie de goudprijs in Amerikaanse dollars staan op 1107.18 per troy ounce is 31,1 gram of 740 euro. Wat is dan de CT/ounce bij het zilver van 1768 dollar? Zulke dingen staan dagelijks in de courant en ik weet het niet! Dat zal ik eens vragen aan mijn vriend Co, die veel weet, omdat hij bijna geen TV kijkt. Dan is er veel tijd om veel kennis te vergaren.Vroeger was hij loodgieter. Loodgieters nemen oud lood, koper en zink mee naar huis en verkopen dat, als zij via de courant de prijs gunstig vinden. Met de inkomsten houdt de belastingdienst rekening en legt de loodgieter een schatting op. Dat heeft tot gevolg, dat de loodgieter bij U liever een nieuwe kraan levert, dan dat hij een nieuw leertje in de oude kraan zet. De vrouw van Co is werkzaam bij de watervoorziening en als zij met vacantie is spreekt zij een ober in Belgie streng toe. 1
De ober was erg onbeleefd en stelde zich ten doel de eters weg te jagen. Hierin slaagde hij volledig. Samen met twee anderen kwamen wij aan en even later waren wij allen verdwenen.Ik vond het erg knap van Hanna om in het Frans streng te zijn.Zij is de dochter van een kolonel uit de marine en leefde in haar jeugd in Den Helder. Daar werd zij uitgenodigd door officieren in opleiding, om op hun jaarlijks feest te dansen.Een der officieren kwam op haar toe, om haar ten dans uit te nodigen. Zij weigerde resoluut, omdat zij vond, dat de jongeman veel te klein was voor haar verschijning.De jongeman had er beter aan gedaan een geliefde uit zijn dorp mee te nemen.Hij kon het natuurlijk niet helpen, dat hij de minimum lengte had van een toekomstig marineofficier. De juiste lengte is mij onbekend. Ik schat 1.20 [aan de lage kant] en dat samen met iemand van 1.88 is geen gezicht! Wij, mijn vrouw en ik waren op weg naar Frankrijk en logeerden twee dagen bij Co en Hanna in een Sunglass bungalow met een puntdak en in het dichte bos. Onze hond Orsa [zwarte hond met sokken, iets kleiner dan een herder] raakte kwijt en er werd druk gezocht. Roepen hielp niet, omdat het dier geen of weinig gehoor heeft en de betekenis van het werkwoord gehoorzamen haar onbekend is.Bij nader inzien bleek het dier twee meter van de voordeur in het struikgewas te slapen. Geestelijk had ik mij voorbereid te moeten zwemmen in zoet water van een zwembad en dat, om negen uur in de morgen, reeds.Het bad bleek echter in de revisie, zodat ik mijn fraaie badpak niet kon tonen. Ik geef ook de voorkeur aan zout water, omdat zout water zwaarder is en de opwaardse druk van de verplaatste vloeistof 2
dan groter is.In Bussum zwom ik nog aan een hengel met lederen band om het middel terwijl de goudvissen aan mijn benen kriebelden. Tijdens het ontbijt kwamen nog golven zoet water naar boven. In het bos kwam ik nog een echtpaar tegen, waarvan ik dacht dat het Belgen waren. Zij dachten over aankoop van een Sunglas bungalow en ik bood hen aan, het onderkomen van Co en Hanna te bezichtigen.Co en Hanna keken wel vreemd op, maar het liep toch goed af. De bezoekers bleken Nederlanders te zijn uit Bergen op Zoom en bij nader inzien behoorden zij tot een bijzondere groep mensen. Hij zag er bijzonder sterk en breedgeschouderd uit en zij had zich versierd met vele halssnoeren, armbanden, ringen door neus en oren en haar huid was geheel bedekt met in zwart uitgevoerde tekeningen uit de tijd der hunebedden. Dat alles had ik op een afstand van twintig meter niet gezien en zo vroeg ik mij af, of Co en Hanna de bezoekers in deze moderne uitmonstering wel op prijs stelden.Het bezoek liep gelukkig goed af. Co is wel wat gewend en leefde lange tijd tussen de indianen in Venezuela, dat scheelt! Bij het ochtendkrieken, om een uur of tien, zijn wij weer verder gereden naar Frankrijk, waar Derk Jan, mijn schoonzoon en Honorien, mijn dochter wonen. Juist waren zij thuisgekomen uit Italie en wij pasten op de kippen, eenden en poezen toen er een spaarlamp ontplofte van 2.8 euro 2x60 watt. “Kan je die reparen?” Vroeg ik. Ondertussen maakte ik met een mes het glasdeel los van de onderkant en knakte de zaak half los, gaf de lamp aan Derk Jan, die uit een grote kast in de woonkamer een soldeerbout zocht. Na enige tijd merkte hij op: ”De electronica is stuk, maar ik heb nog een oude lamp, waar3
van het glas gebroken is en daarvan is de basis nog goed!”Nu soldeerde hij vier draden vast en ik maakte een soort hoedje van karton om de verbinding van glas met de basis weer op orde te maken.Met plakband en wat lijm leek het weer op een nieuwe lamp. Deze lamp werkt nu thuis goed in de badkamer en geeft veel licht. “Dat is toch knap!” “Heb je ooit iemand ontmoet, die een spaarlamp répareerde?” Vroeg ik aan Jean Mark.”Nee!” zei hij in het Frans. Jean Mark is een statig persoon die voor zijn oude Grootmoeder zorgt.Zelf heeft hij een rug die het niet meer goed doet en leeft hij van 60% van het loon van een postbode.Hij kent alle mensen in de omgeving met alle straten en wegen.Hij heeft verstand van dieselmotoren, opleiding van hotelschool en verdiept zich nu in dingen waar niemand iets van begrijpt.Isotherische zaken zijn dat.Ik begrijp daar ook niet veel van. Dergelijke zaken moet je dan opzoeken in een oud woordenboek, maar vandaag heb ik daar geen zin in.Later blijkt dan, dat dit woord niet bestaat en alleen betekent, dat men de zomertemperatuur vastlegt op een kaart. Dat betekent weer, dat ik het Frans van Jean Mark, verkeerd begrepen heb.Volgens Kunst Stof blijkt het woord ésoterisch=geheim te zijn.Het scheelt maar één letter en slaat op het belangstelling hebben voor geheimzinnige zaken en het heeft helemaal niets te maken met de zomertemperatuur. Omdat mijn echtgenote 75 jaar oud werd kookte Jean Mark voor ons een luxe maaltijd aan huis. Een nieuw modeverschijnsel ook wel te zien op de TV. Zelfs soep van Broccoli vond ik lekker, terwijl ik normaal van die stronk nooit iets eet. Toen een goede vriend van Honorien en Derk Jan stervende 4
was in Nevers namen zij Jean Mark mee als stervensbegeleider, omdat deze al erg veel sterfgevallen had meegemaakt. De vriend in het ziekenhuis keek wel een beetje vreemd op, maar heeft toch veel gehad aan deze bezoeker. Zo denkt men aan een eenvoudige Franse postbode, maar men vergist zich deerlijk in de persoon die men ontmoet. De woningbouw: In de voortuin staat een rozenbottelstruik met sneeuw op de takken.Nu de zon overvloedig schijnt smelt de sneeuw en wordt het ijs, omdat het nog vriest.Dan komt een mus aanvliegen en ziet een, dun takje met de ijsklompjes. De vogel snijdt met zijn snavel en begint vliegend aan het takje te rukken. Het breekt af en het dier houdt het vast in de bek. Nu denkt het dier nóg een takje mee te nemen, maar bedenkt zich.Ik zie nu de vogel wegvliegen met de ijsklomptak glinsterend in de zon. Dat moet een welkome aanvulling zijn voor de woning van de mus op 26 januari van 2010. Op de markt op woensdag in Heemstede sta ik samen met Orsa te wachten op mijn beurt. Links van mijn oog verschijnt een kind gedragen op de borst van een vrouw. Ik zie alleen het kind en merk op: ”Uw kind kan niet goed zien, zijn muts staat scheef op zijn hoofd, maar verder is alles in orde.Hij kan zeker al lezen en schrijven!” “Jazeker”, zegt de Moeder en vervolgt:”Hij gaat naar het lyceum en is bezig voor zijn examen vrachtauto-rijbewijs!” De groentevrouw in de groentenstal begint te lachen.Dat was dus het verhaal van de Moeder van het kind met de scheve muts.Het kind heeft het wel getroffen met een dergelijke Moeder. De logica:Vandaag een bezoek aan de slager. Hij staat half verscholen achter een aanrecht met een houtblok. Het is een scharrelslager en zijn gehele familie werkt om de beurt in de winkel. 5
Vandaag staat zijn schoonzuster achter de vlezen, die van verre worden aangevoerd met een auto en komen van een scharrelboerderij waar men de dieren kan bezichtigen als zij aan het scharrelen zijn. Bezichtigen kan alleen volgens afspraak, omdat de boerin niet steeds gereed kan staan, met de koffie met een vel.Liam Creed, mijn schoonzoontje van 4 jaar en een dag oud staat naast mij en vertelt aan de schoonzuster van de slager, dat hij gisteren een griepprikje heeft gehad en daarom geen worstplakje kan eten en dat je er dik van wordt .De schoonzuster, normaal behoorlijk gereserveerd, is zéér geinteresseerd in het verhaal en vertelt, dat het de volgende keer wél mogelijk is een worstplakje te eten.Liam knikt van ja en zegt zacht”Ja”. Bij vertrek komen wij nog de vrouw van de slager tegen, een aardig vriendelijk mens. Liam kijkt tegen haar op en wij worden door de gehele familie nagewuifd. Jim, de Vader van Liam laat mij even zijn huis zien aan de Garenkokerskade 25 te Haarlem via een klein doosje van 12 bij 7 cm.Inderdaad zie ik de voordeur en het huis in zijn geheel.Daarna zie het huis van Kees, mijn zoon, in de Valkenstraat 21 te Haarlem.Toen mijn eigen huis aan de Fazantenlaan 41 te Heemstede met mijn boot op de oprit. De indruk wordt gewekt, dat dit alles uit de hemel is te zien, maar dat is niet de waarheid. Er reed een auto door de straat en filmde mijn huis. De film werd in het doosje gestopt. Nu weet de hele wereld, dat ik een boot heb op de oprit.De hokjes van de kauwen staan nog niet op de film, zodat de bewoners nog niet blootgesteld zijn aan de openbaarheid en nog privé kunnen genieten van hun huiselijkheid. Zo nu en dan steekt er een zwarte snavel uit één van de hokjes tot vermaak van de voorbijgangers, die naar boven kijken en lachend hun weg vervolgen. 6
Liam, de Ier, eet nu van zijn melkbrood, een boterham met chocoladevlokken.Hij prikt de in stukken gesneden boterham rechtstandig met een vork en werkt die naar binnen. Judith in Frankrijk, schrijft nu een boek tegen de moderne wetenschap , omdat volgens haar, er veel voorbeelden zijn, dat die bezig is de aarde te verpesten. Mocht haar boek in goede aarde vallen, dan dienen wij terug te keren tot het eenvoudige leven zonder fiets en auto. Dat zal ons niet meevallen.Wij prijzen ons dan gelukkig, als wij bemerken, dat zij last heeft van een schrijversblok.Dat is een rem op het schrijven van een boek.Voor een echte schrijver is het heus niet leuk. Het is een ramp.Het inkomen van de schrijver loopt drastisch terug.Judith is getrouwd met een schrijver, die gedurende zijn gehele leven de gewoonte had een dagboek bij te houden. Nadat hij eerst tennis speelde op velden in verschillende landen is hij overgegaan op het schrijven van een boek met veel moeilijke Franse woorden. Dat viel in de smaak bij de Fransen.Judith vertaalt boeken van het Engels in het Frans, of omgekeerd. Precies is mij onbekend, omdat mijn geheugen voor sommige zaken niet toereikend is.Ik denk van Engels in Frans, omdat een Engelsman haar Engels niet begrijpen zal.Ik begrijp haar Engels in ieder geval niet als ik haar spreek. Zo blijkt, dat met enig nadenken nog wel wat bereikt kan worden.Judith wandelt zo nu en dan naar Honorien en Honorien doet dat ook, maar dan omgekeerd.Voor Honorien is het niet ver.Het hek uit , naar rechts, dan naar links en rechtdoor naar beneden, door een klein poortje, met een gevaarlijk afstapje, dan langs een kluizenaarswoning, naar rechts is de hoge stoep met de bel aan een touw. Het duurt altijd lang voor Judith open doet, want ze is ver weg in haar huis.Links van de gang is een woonkamer in de diepte met open haard.Rechts is de grote woonkamer met open haard 7
en achter die kamer is de keuken met uitzicht op de straat. Judith is geen grote kookster, maar zij weet zich toch in leven te houden.Haar man is geen kok.Hij is meer een man die de zoutjes aandraagt voor bij de wijn.Judith komt oorspronkelijk uit Arménie en woonde tijdens haar jeugd in Parijs, waar zij meeliep bij alle demonstraties. Ze is van Joodse origine met zwarte haren en ze is architecte voor binnen en buiten.Of ze ooit iets gebouwd heeft is mij niet duidelijk geworden.Ze is in het bezit van een kat, die op het huis past, veel te gevaarlijk voor Orsa.Het beest is zéér vals en valt de gasten aan, die rondstappen in de tuin, onder het genot van een hapje en een drankje. De tuin grenst aan de rivier, de Yonne, die ruisend langs stroomt.In de zomer ziet men dan een schilderij van mensen in badpak, staande in de rivier, met de ondergaande zon op de achtergrond. Zelf zat ik tegen een boomstronk geleund om van de fraai gevormde vrouwen te genieten.In de winter stroomt de rivier over en bedekt de tuin met een laag water. Dat duurt dan een paar dagen en dan is de tuin weer terug.Denie is van tennis overgestapt op, tafeltennis.Hij speelt met de bedoeling om niet te verliezen.Anders gezegd: Hij kan niet tegen zijn verlies. Dat is te begrijpen voor iemand, die over de gehele wereld de tennisballen heen en weer sloeg.Beter gezegd:De eerste bal slaat men heen en daarna de tweede terug. Er wordt dus bijna geen bal heen geslagen, maar wel veel ballen terug naar de tegenstander. Verder is Denie best aardig.Het doet er ook niet veel toe of iemand aardig is.Als hij of zij maar eerlijk is! Dat is al heel wat.Aardig, maar oneerlijk is minder dan eerlijk en onaardig. Ik heb ze wel ontmoet, erg aardige mensen, maar zéér oneerlijk. Gelukkig schieten mij geen namen te binnen. Uit de sloot, een snelstromende beek in de winter en droog in 8
de zomer, sneed ik een paar bosjes biezen.De beek is de Noordgrens van de tuin van Honorien en Derk Jan. De bosjes heb ik gedroogd. Een biezenstengel is hol met een soort kunstschuim uit de natuur aan de binnenkant. Legt men zilverfolie neer met de biezen daarop, dan nog een laag zilverfolie en dan 7 lagen op elkaar dan ontstaat een isolatielaag die te vergelijken is met de isolatie van een goede thermosfles.Als ik nu de zilverfolie op die manier aan de binnenzijde van mijn huis vast maak, dan behoef ik niet meer te stoken en is mijn lichaamswarmte voldoende om het huis te verwarmen. Helaas zal mijn Vrouw dan zeggen:”Het is geen gezicht!”Zo gaat er dan weer een uitvinding verloren.Het is dus alleen geschikt voor mensen, die geen vrouw hebben. Tussen Judith en Honorien woont de familie Marechal in een groot huis op de hoek van de straat met een kleine voortuin en flinke muren en een echt hek, zoals het hoort. Hij was destijds de man die alle bruggen in de omgeving bouwde als deskundige. Wij waren daar op bezoek om witte wijn te drinken, met de door de vrouw des huizes gemaakte hapjes van de streek. Bijvoorbeeld een rond schijfje boterham met een laag zalm daar boven op. Zeer origineel en in voldoende hoeveelheden, zodat het niet meer de moeite loonde nog te gaan koken na afloop. Honorien informeerde bij de Heer des huizes naar zijn mening over de voetbalwedstrijd Frankrijk tegen Nederland.Zij noteerde het antwoord en maakte een foto van mij met de Heer Marechal. Dat alles voor de courant. Inderdaad kwam het artikel in de krant met een geheel verhaal in het Frans. Toen ik dat hoorde, was ik bij Fred en Margriet ver naar het Zuiden afgezakt.Drie kwartier gaans met de auto. Daar ging ik naar de bakker om de krant te kopen.De bakkersvrouw had mij in de krant her9
kend en daarover was ik zeer verbaasd. Zij had mij maar eenmaal gezien toen ik de voorgaande dag een stokbrood en wat halve maantjes kocht. Ze is een grappige vrouw, omdat zij bijna nooit lacht. Dat werkt bij mij op mijn lachspieren.Als ik dan chocolade koop voor de huishouding, merkt zij op, dat dat niet te eten is, terwijl ik juist van die chocolade houd, omdat die ruw aan de tanden blijft zitten en nog iets van de goede smaak van chocolade tevoorschijn weet te toveren. Als U de bakkersvrouw wilt opzoeken moet U gaan naar St.Péreuse, waar maar een bakker is. Een vergissing is uitgesloten. Bij Honorien stapt met het huis uit en gaat naar rechts, volg een muur en bij de opening in de muur en linksaf door de opening en dan aan de linkerzijde op 1,5 m afstand van de muur is een bijzondere plek in het gras. Daar is een bron. Het water in de bron wil naar boven maar dat lukt niet. Er zit l3 meter aarde boven de bron.Wat is de reden om dit op te schrijven? Honorien kent een boer, die bij grote droogte de boeren in de omgeving bezoekt en aanwijzingen geeft waar er water is op hun grondgebied.Bij droog weer heeft hij het druk.Vreemd is, dat zulke mensen bij Honorien terecht komen en hoe dat komt weet ik niet. Wél is zij een zorgzaam mens, met persoonlijke belangstelling voor anderen en staat klaar bij moeilijke omstandigheden. Zulke eigenschappen slaan altijd een generatie over en doet me denken aan mijn Schoonvader, die dezelfde eigenschappen had.In ieder geval liep de boer door de tuin en wees de plek aan. ”Er zit voldoende water in de bron om de vijver met water mee te vullen!”, zo sprak hij.Nu zijn Honorien, derk Jan,Lydeke mijn vouw en ik geen roedelopers maar wel nieuwsgierig.Ik sneed een vork van een hazelaar en liep daarmede naar de denkbeeldige put en inderdaad zat er beweging in de vork als 10
ieder van ons zich over de bron bewoog, dat viel niet te ontkennen.Hoe is dit te verklaren? Ik weet het niet en als iemand het weet, zal ik dat gaarne vernemen. De boer wees nog meer plaatsen aan, zelfs onder het huis en omdat Honorien en Derk Jan slecht sliepen in hun slaapkamer zijn ze verhuisd naar een kleinere kamer er naast.De grote slaapkamer is nu de werkkamer van Honorien en de problemen met die kamer zijn nu opgelost door op een kartonnen doosje een koperen spiraal te leggen in de kelder. Zo tussendoor verneem ik dan dat de Heer Wezel in Noord Holland een volledige beschrijving gaf van die werkkamer door de telefoon terwijl hij nog nooit in Monceaux le Comte is geweest.Derk Jan had last van een zoemtoon en heeft er nu minder last van als ik het goed begrijp. “Allemaal onzin!”volgens de wetenschap.De werking van de wichelroede is nog steeds niet wetenschappelijk bewezen.Dat zou dus betekenen, dat al die boeren niet goed bij hun hoofd zijn, als zij de boer tegen een geringe vergoeding op hun land toelaten om water te zoeken .De vijver was er vroeger en is weer in ere hersteld door toedoen van de zoon van Bernard.Hij groef een nieuwe vijver met een eiland in het midden.Nog dieper dan de vijver is er geel leem, geschikt om er huizen mee te bouwen met van die dikke Franse muren, die de warmte in de zomer tegen houden.Nu genieten de kikkers van de slotgracht en zingen in de avond hun lied tot ongenoegen van Jeanpierre die naast de vijver zijn schuur tot woning verbouwde.Hij woont er zaterdag en op Zondag als hij zijn vrouw en Parijs heeft verlaten. Zijn vrouw houdt meer van Parijs en ziet niets in het dorpse leven.De verbouwing deed hij zelf en ik zie nog de énorme balken in de schuur rondzwaaien, hangende aan zelfgebouwde kranen, die juist waren berekend om de balken van 3000 kg te kunnen dragen.Het was echt een Franse onderneming.Eén kg 11
meer en alles zou op de grond gevallen zijn. Dat gebeurde echter niet.Hij bracht ook steeds nieuwe verwarmingssystemen aan, die veel rook in de gordijnen joegen en daarna werden vervangen als hij iets nieuws had gevonden. Geen wonder dat hij, in die tijd, op bezoek ging bij Honorien om met Derk Jan de technische zaken te bespreken en koffie te drinken of de maaltijd te nuttigen en onderwijl de moeite nam het Frans van Honorien te verbeteren.Zo leert men al doende de Franse taal. Derk Jan had als steun, dat zijn Moeder lerares Frans was. Jean Pierre zag ik laatst nog toen ik langs zijn huis liep met mijn brood en een fles limonade onder de arm. Hij was welgemoed en ging over 3 maanden in retraite, waarop ik zei, dat hij dan 65 jaar oud moest zijn.”Ben je gek” zei hij,”In Frankrijk krijg je op je 60 ste AOW” Wij Nederlanders lopen dus uit de pas met onze AOW op 67 jarige leeftijd.Misschien heb ik het weer niet goed begrepen. Dat is goed mogelijk. De put met het frisse water begon mijn interesse te wekken en ik zag mij reeds in de aarde graven.Toen ik op een diepte van 1.5 meter was gekomen kwam de boer langs en zei, dat de put nog 50 cm meer de wei in lag.In die richting ging ik door, maar het was erg lastig. Er kwam steeds water in mijn put terwijl mijn laarzen nog in Heemstede stonden. De Heer Oberman had mij reeds verteld dat het bovenwater zeker niet vermengd mocht worden met het onderwater.In mijn fantasie zag ik al heel helder gezond bronwater naar boven komen. De mensen zouden dan uit Parijs komen om hun flessen te vullen met het verrukkelijke water van Honorien. Zo zag ik dan een soort herstellingsoord voor de geest verschijnen aan de Rue de la Republique te Monceaux le Comte. Het moet toch geruststellend zijn als men gezond water mee 12
naar huis neemt in de auto. Hier is Zonne.Opa is een beetje gek.Zij beweert 6 jaar oud te zijn.Ik vroeg wat zij wilde typen en dit was het eerste wat in haar op kwam.Eigenlijk wilde zij alleen maar zeggen Opa is gek, maar ik vroeg of een beetje gek ook goed was. Daar kon zij zich wel mee verenigen.Reeds kort na haar geboorte kon je al zien, dat zij zich niet een stuk kaas van haar brood zal laten eten.Zij heeft alle zwemdiploma’s al op zak en volgt schaatslessen op de kunstijsbaan te Haarlem.Verder tekent zij dat het een lieve lust is. Nu stort ik mij op de vogels.Weer lopen er dames voorbij met de neus in de wind en met het hoofd schuin naar boven lachen zij naar mijn drie kauwenhokjes, zeker al 10 jaar bewoond door een kauwenechtpaar.Volgens de echte vogeldeskundigen dient het hokje 45 cm hoog,23 cm diep en 23 cm breed te zijn met een gat boven voorzijde met een vlieggat met 12 cm diameter.Dat hok moet dan 2 tot 4 meter hoog worden opgehangen. Ook vertelt de deskundige, dat de kauw niet schadelijk is voor de zangvogels.U kunt niet lid zijn van de Vogelbescherming en tegelijkertijd een poes houden, tenzij U het dier voorziet van een welluidende bel.”De kat de bel aanbinden!” Ik ben bang dat dit iets anders betekent. Eigenlijk schrijf ik over maar drie dingen:Nutteloze uitvindingen, wonderlijke gebeurtenissen en Hollanders in Frankrijk. Een wonderlijke gebeurtenis is iets dat wetenschappelijk niet bestaat.Een wonder kan dus niet wetenschappelijk worden georganiseerd als een massaproduct om het dan in veelvoud te testen. Dat iemand Heilig wordt verklaard door de kerk vanwege de verrichte wonderlijke genezingen moet dus gezien worden als een misverstand volgens de wetenschap.Een wonder afroepen helpt ook niet, omdat iemand die een kruis slaat voor de borst 13
alvorens snel te gaan schaatsen niet sneller rijdt dan de anderen.Als dat wél het geval zou zijn dan zouden alle schaatsers een kruis slaan bij de start.Hier is wetenschappelijk bewezen, zonder enig onderzoek, dat het slaan van een kruis niet helpt.Dit slaat alleen op de snelheid! Het wél of niet vallen is niet duidelijk.Het is dus aan te raden een kruis te slaan om niet te vallen. Zonder kruis valt men gemakkelijk.Ik ben er niet zeker van.Dat is geen wonder, omdat Tante Mak heeft gezegd, dat ik zeer weinig mogelijkheden heb op religieus gebied. De kans dat ik op 75 jarige leeftijd nog Priester of Dominee zal worden is gering. Nu was Bibeb een schrijfster, zojuist overleden en er kwamen nog grote stukken in de courant over haar. Zij ging op bezoek bij Ingrid Bergman, toch niet de eerste de beste toneelspeelster!Zij sprak tot Bibeb:”Je zult in ieder geval als je over mij schrijft geen extra dingen toevoegen!” Ingrid Bergman had er alle vertrouwen in, dat Bibeb de waarheid zou schrijven. Bibeb zou op bezoek gaan bij Brigitte Bardot, maar dat bleek niet eenvoudig te zijn. Ze had er bijna vanaf gezien, van dat bezoek, maar op straat, in een dure buurt viel haar oog op een wonderlijk lelijke oude vrouw gezeten op wat vodden.[oude kleren]die haar wenkte. (Deze gebeurtenis beschrijft zij als luguber) Er wordt door haar een uitvoerige beschrijving gegeven van de vrouw in kwestie met de conclusie dat het niet zó maar een vrouw was. Deze zegt:”Er is triomf om U heen!” “U wacht iets onverwachts!” Bibeb zegt:”Ik kom wel terug” en loopt door. De vrouw zegt nog :”Verlies nu geen tijd, haast U!” Nu loopt Bibeb werktuigelijk door naar de vriendin van Brigitte Bardot of de zaakgelastigde van Brigitte Bardot terwijl zij dat echt niet van plan was.”Het treft:”Brigitte is bij mij.” Dan volgt het gesprek met Brigitte Bardot. Na afloop daarvan loopt Bibeb met een boogje om de oude vrouw, bevreesd dat zij in wonde14
ren gaat geloven.De vraag is nu, waarom noemt Bibeb de gebeurtenis van die dag luguber? Het speelt in het jaar l957.Hoe wist de oude dame dat er iets ging gebeuren? Het is leuk, dat zulke mensen de vreugde van iemand kunnen aflezen.Dat kan vrijwel iedereen, maar zij kon het beter! Het kan ook zijn, dat Bibeb het hele verhaal heeft verzonnen, maar uit het verhaal over Bibeb na haar overlijden blijkt, dat onwaarschijnlijk.Ook Ingrid Bergman zou zich dan hebben vergist.Ook is het nog mogelijk, dat de oude vrouw hetzelfde riep naar iedere voorbijganger.Toch is het goed zich af te vragen of er ook slechte kanten zitten aan de wonderen.De zogenaamde negatieve invloeden, beter bekend als de boze droom. Zo zag ik op de TV een vrouw op leeftijd, met wilde haren, groot en een beetje woest uitziend.Zij verkeerde in zak en as.[niet vrolijk]omdat zij telkens werd meegesleurd naar boven door een sterke man. Om dat te voorkomen, had zij een fietspomp op de trap gezet.Dat werd later getoond in een kort stukje, waar het volk erg om moest lachen.Daar ik de gehele film met aandacht heb gevolgd en het van de filmer nooit de bedoeling was de gefilmden belachelijk te maken, in tegendeel, moet mij van het hart dat deze korte vertoning op deze manier niet getuigde van enige smaak of menselijke beschaving.Kort gezegd, een verhaal uit zijn verband rukken.Volgens mij viel er veel te beleven. De filmer een soort Bromet, met gelijkluidende lage stem, vertelde dat het moed vereist om uit te komen voor het feit dat men last heeft van klopgeesten en dergelijke.Er verscheen ook nog een wat oude dame, klein van stuk in een duurder huis, die last had van getik in een kast en dat al 20 jaar lang.Zelf heb ik ook een kast van Tante Wies, die zo nu en dan kraakt, maar dat komt door de centrale verwarming. De genoemde dames waren dus aangetast door buitengewone gebeurtenissen en de filmer had iets gevonden om orde op zaken te stellen. 15
Dat “iets” was een jonge dame, blakend van gezondheid, beeldschoon en gekleed in sportieve kleren.Zij droeg een tas met spullen en drukte de grote vrouw een ferme steen in de handen, met de mededeling, dat zij die steen nodig had om wat beter contact te hebben met de aarde. De dame nam de steen in ontvangst en keek er bedremmeld naar.Er scheen van alles te gebeuren en de filmer vroeg dan wat er gebeurde.De jonge dame zei dan : ”Gaat U wat op zij! U staat precies op de plaats van de Geest” Nu boog zij zich in gedachten voorover en het was duidelijk, dat zij aan het werk was.Wat het was en wat voor werk zij deed, geen idee.De geest was nu op een stoel gezeten en werd volgens de jonge dame al wat kleiner. De Geest was boos, omdat deze zijn dochter vroeg had verloren en zowel de dochter als de Vader waren reeds dood.Voor een leek een onbegrijpelijk verhaal. De Geest weigerde toe te treden tot het hiernamaals en dat was het probleem.Met tact en overtuiging wist de jonge dame de Vader[Geest] te overtuigen, toch maar af te reizen.”Kijk” zei de jonge dame,”Hij wordt al kleiner” Alsof wij dat ook konden zien. Dat was dus de Vader op de stoel, dood maar een levende geest en toen weg.De jonge dame stond op en maakte de indruk dat er niets aan de hand was. Zij zag er nu uit als een doodgewone Hollandse meid, maar met een ongekend zelfvertrouwen.Bij haar behoefde je niet aan te komen met wonderen.Het zou zeer interessant zijn eens een lezing van haar te mogen bijwonen.Ik vrees dat zij geen lezingen houdt. In ieder geval bleek de geest van de overleden Grootmoeder nu zorg te dragen voor het schoonhouden van de zolder en kon de grote dame met de grote haardos en de verdrietige ogen weer rustig slapen zonder fietspomp op de trap. En zo lachte zij dan en werd omhelsd door de jonge dame.Hoe is het nu met de kleine grijze dame in het duurdere huis met de vele snuisjes. 16
Zij had een witte vaas met bloemen in die vaas en die vaas vertoonde een rode gloed als van geronnen bloed.Toen de dame de vaas wilde wassen bleek deze normaal wit te zijn en er zat ook geen bloed aan. Verder had zij een boekenkast en uit die kast kwam getik en dat al 20 jaar.Ze wilde nu wel eens weten hoe dat nu zat.Ze was niet overstuur zoals de andere vrouw, maar min of meer gewend aan de bijzondere dingen.Dat van die vaas vond ze toch wel wat al te bont. De jonge dame maakte kennis met de dame in het grijs en begon haar werk. De filmer moest weer een beetje opzij en de jonge dame vertelde: dat zij contact had met een vlieger, die zich schuldig voelde aan de dood van zijn passagiers, omdat hij meende dat door zijn schuld het vliegtuig was neergestort.Vandaar die vaas met die bloedrode kleur als teken. Hij wilde nog in de gelegenheid worden gesteld zijn verontschuldiging aan te bieden en had derhalve zijn vertrek uitgesteld. Als de jonge dame hem die gelegenheid gaf zou hij vertrekken. Nu was het tijd volgens de filmer om te zien wat het effect was.Bij de kleine grijze dame had het niet geholpen.De kast tikte nog.De jonge dame kwam wederom en deed haar best. Ze was nu strenger en dat hielp.De rook hielp haar de geesten te verdrijven.Ik ben daar tegen, omdat de rook van wierook ongezond is naar men zegt. “Hoe maakt U het nu”? Vroeg de filmer aan de grijze dame. “Het is wel erg stil geworden en ik kan mijn leven nu beter voortzetten.Ik heb het druk genoeg en verveel me niet. Nu sprak ik mijn vriend Henk en hij geloofde niets van het hele verhaal. Misschien vertelde ik het niet goed.Soms wordt een mop verteld en niemand lacht.Hij merkte echter op, dat als er nog 31 of 36 mensen zijn die het goede voor hebben, dat de Wereld dan niet zal vergaan. Dat staat ergens in een zijtak van de bijbel.Naar mijn gevoel 17
slaat het nergens op, maar het kan toch van belang zijn. Het is in ieder geval vermeldenswaard.Zelf denk ik dood is dood en dat was dat! Zo kom ik er gemakkelijk van af en zo hoort het ook.Hoe komt het dan, dat die dames na het bezoek van de jonge dame er gelukkig uitzagen. De grote dame lacht weer en slaapt boven. De andere dame heeft een witte vaas en die blijft nu wit.Eigenlijk ben ik benieuwd wat de filmer denkt.Hij was beleefd, ging braaf op zij als het nodig was en filmde de onzichtbare Geest. Hij was wel een beetje teleurgesteld, dat het niet direct hielp, maar vertoonde geduld en dat is een schone zaak.Tijdens de film liet hij niet blijken, wat hij er van vond en liet het over aan de kijker. Het volk, dat hard moest lachen om de fietspomp op de trap, zit er niet mee. Volgens mij zaten de geesten niet in de hoofden der dames, maar bewogen zich zelfstandig.Ik kreeg niet het idee, dat de dames gek waren en dat bij hen alles tussen de oren zat, zoals gemakshalve al snel wordt gedacht. De wonderlijke verhalen van de jonge dame klopten ook met de werkelijkheid.De Grootmoeder van de grote dame was tijdens haar leven schoonmaakster geweest.In ieder geval een poetsvrouw en geen slonsje op huishoudelijk gebied.Hoe kon de jonge dame dit weten? Zo vond Bibeb het luguber, om in de vrouw, zittende op de vodden, te geloven.In de volksmond worden zulke mensen heksen genoemd en het is nog steeds moeilijk om te zeggen, dat men in heksen gelooft. Er schijnt toch een soort organisatie te zijn die de overgang van het leven naar de stilte regelt en als er onvolkomenheden zich voordoen grijpt de organisatie in, in de vorm van de jonge dame, die zelf zich dat weer niet zo bewust is, omdat zij haar werk als heel normaal beschouwt. Toch dienen deze mensen met eerbied te worden bejegend, 18
zodat zij ongestoord hun werk kunnen verrichten op geestelijk en lichamelijk gebied. De vraag is, klitten die Nederlanders in Frankrijk nu allemaal samen ? Dat valt wel mee.Ze spreken over het algemeen goed Frans en worden met behulp van handen en voeten door de Fransen begrepen.Om de Hollanders te helpen zijn alle artikelen in de supermarkt voorzien van Hollandse tekst.Waarom dat is gedaan is mij een raadsel.Ik weet geen plaatsen in Frankrijk waar uitsluitend Nederlands gesproken wordt.Het is opvallend dat de Nederlanders elkaar kennen uit hun omgeving en dat komt omdat zij allen een blaadje lezen met het marktprogramma. Daar staat in waar op Zondag de markt wordt gehouden.Als het dan niet al te ver is, stapt de familie in de auto en gaat op pad naar de markt.Ze lopen dan langs de stalletjes of staan er zelf met hun Hollandse spulletjes waarvan men denkt dat de Fransen die wel willen kopen. Koopt een Fransman een dergelijk Hollands prul, een versierde klomp of een tegel met een tulp dan bespaart dat de Fransman een reis naar Nederland en zal hij of zij niet behoeven te genieten van onze snelwegen met die fraaie geluidsschermen. Zo zag ik op de markt Loes, afkomstig uit Haarlem.Zij zat vroeger in de film, iets met organisatie.Bijvoorbeeld een film over de Batavieren en daar stond dan een fiets in het beeld en vlak voor dat klapbordje dichtgeslagen werd, haalde zij de fiets weg.Zij had de gave te weten, dat de Batavieren nog niet fietsten.Het kan geen dagtaak geweest zijn en daarom ging zij naar Frankrijk om daar Luuk te ontmoeten, een echte Fransman.Hij was vroeger dakdekker met veel personeel en naarmate de dakpannen steeds moderner werden verminderde zijn werk.Zo verdween ook zijn min of meer zeewaardig motorjacht uit het gezicht, nu nog te zien op een kleine foto.Volgens Luuk kan hij Nederlands volgen, maar of hij de betekenis ook geheel 19
begrijpt is mij niet duidelijk.Ik kan het Frans ook geheel volgen maar begrijp er soms niets van.Ik vraag dan aan Lydeke:”Wat zegt hij?” Dan volgt soms een korte uitleg.Of ze zegt:”Laat maar!”Bij Luuk geeft zij wél uitleg, omdat Luuk, als hij wat zegt, het de moeite waard is een vertaling te geven. Luuk weet alles van houthakken en het vinden van paddestoelen.Zijn honden, als ze nog in leven zijn, zijn extreem gehoorzaam en geschikt voor de jacht als ze niet te oud zijn voor dat doel.Het is geen gezicht een dergelijke hond een volle minuut onbeweeglijk stil te zien staan terwijl er geen haas in de buurt is. Loes houdt van het vangen van vissen met een hengel en heeft samen met Luuk hun huis opgeknapt op smaakvolle wijze.Verder is er nog een aangebouwd wrak ingericht als moderne vacantiewoning met electra verwarming.Dat was om van te leven en nadien zijn ze iets rijker nu Luuk zijn kinderen bezoekt die in goeden doen zijn geraakt. Zo leeft men voort in wisselende rijkdom van huis en haard.Zij wonen in Vaux een dorpje op loopafstand van Honorien, geen spoor van enige middenstand, alleen wat boeren en buitenlui. De openbare orde is in handen van een aantal honden, die de vreemdelingen aanblaffen. Voor sommige Nederlanders is Nederland te ingewikkeld geworden en zij wijken dan uit naar Frankrijk waar men nog kan leven als God in Frankrijk. Dat is natuurlijk niet waar, maar dat hindert hen niet.Men koopt dan een krant in Frankrijk om te zien hoe het weer morgen zal zijn. Dat staat op de laatste bladzijde van de krant.De ingewikkelde dingen die verder in de krant staan slaat men over wegens gebrek aan kennis der Franse taal. Dat is ook goed voor de zielerust.Men weet zich nu veilig voor de halve waarheden die men zich vroeger moest getroosten van onze volksvertegenwoordiging in Nederland. 20
Zijn er nog wel échte mensen? “Ja!”Zie, de Russische soldaat aan het werk in de tweede wereldoorlog. Hij is aangekomen in Duitsland op zoek naar Duitse soldaten, een gevaardlijk werkje.Hij roept naar de bewoners van een huis en er komt een korte dikke man naar buiten samen met zijn vrouw. “Heeft U soldaten in huis!??” “Nee” zegt de man.Dan gaat de huisdeur open en verschijnt er een man en een vrouw met de armen omhoog in de deur. De Rus ziet de mensen en treedt nader. Hij zegt iets in het Russisch en het wordt niet begrepen. Hij her haalt zijn vraag in andere woorden en nu begrijpt de man in de deur wat hij bedoelt.Hij vroeg namelijk,:”Bent U Joden?” Dan komt de man in de deur naar voren en omhelst de Rus, die ook een Jood blijkt te zijn. Het had gemakkelijk ook anders kunnen aflopen.Bij het zien, dat de deur open ging had de Rus kunnen schieten uit voorzorg, maar dat deed hij niet. De man in de deur bleek naderhand een beroemd schrijver te zijn, bekend over de gehele wereld.De dikke kleine man was een Duitser, die de Joodse mensen onderdak verschafte en zijn vrouw genoot van de verhalen van de schrijver in een tijd zonder TV of radio. Zij vond het veel te gevaarlijk dat verstoppen van Joden maar haar man merkte op:”Het zijn ook mensen!” Het verhaal over die Rus komt uit de TV. Het is niet door mij verzonnen.Het komt uit mijn geheugen, nadat ik het verhaal heb gezien.Het is plagiaat.Mag dat wel? Zolang ik er niet rijk van word zal het geen kwaad kunnen.Beschrijf ik echter het verhaal heel erg goed dan is het voor de filmganger niet meer de moeite de film te gaan zien en breng ik schade toe aan de filmmaker. Om alle verwarring te voorkomen is het zaak niet al te goed te schrijven en zal ik mij vooral toeleggen op het schrijven van onzin. Wat onzin is valt moeilijk te zeggen. Ik heb bijvoorbeeld een 21
Neef in Nieuw Zeeland, die zijn geld onder zijn hoofdkussen bewaart en dat vind ik echt onzin. Als de bank in Nieuw Zeeland geen geld meer heeft is er daar dan een zekere Heer Bos, die 100.000 euro garandeert.Dat weet ik niet.Misschien is het nog niet zo gek. Wat onzin lijkt, behoeft het nog niet te zijn.Onze Heer Bos vertelt, dat je je geld terug krijgt, maar hij garandeert niet de waarde van het geld.Als het erg tegenvalt, krijgt het dezelfde waarde als oud papier.Vroeger was dat 10 cent per kg. Zo bracht ik wat hout in het houthok en op een stuk hout lag een wesp te rusten tot het zomer zou worden.Ik dacht eerst, het vrij grote dier dood te slaan, maar bedacht mij en wierp het dier in een wijde boog door de lucht tussen de struiken. De wesp vond deze behandeling niet erg aardig, omdat hij al zijn poten had ingetrokken en zijn vleugels waren ook niet direct tot vliegen in staat. Zo kwam hij wat ruw neer en hoe het hem verder verging, ik kan het niet vertellen.Ik maak me nu zorgen om het dier, maar lig er niet wakker van.Toch nog een probleem! Heeft het zin om voor het welzijn van een wesp te bidden? En dan die man, zéér rijk, met meer dan 1.000.000 euro, bewaard in de linnenkast.Hij had ook een mooie auto maar mocht er niet in rijden, omdat hij geen bankrekening had.Hij wilde geen bankrekening omdat hij vroeger al eens bedrogen was door zijn bank.Het speelt in de toekomst met het kastje in de auto voor het rekening rijden.De buurvrouw rijdt nu met hem naar de bakker en hij geeft haar een zak verse koekjes, gebakken in roomboter. Het lijkt een onzinnig verhaal, maar ik ben er niet zeker van.Later blijkt de rijke man zijn auto op naam van de buurvrouw te hebben gezet en nu rijden zij samen in de Jaguar met open dak bij mooi weer. Ze gaan de duinen in en zij telt de libellen en hij draaft geduldig achter haar aan. Zij kent 75 verschillende soorten en hij is niet verder gekomen 22
dan de paardenbijter, een groot soort groene libel met haar op de tanden.De autoverzekering betaalt de buurvrouw via haar girorekening en de rijke man geeft haar het geld. De autoverzekering wil geen geld ontvangen.Ze hebben geen kas, zoals dat heet. Er ontstaat een soort platonische liefde en verder niets, want de buurvrouw zegt:”Je kan niet alles hebben in het leven!” En zo is het!. De zoon van de rijke man vindt het allemaal wel een beetje vreemd, maar heeft er vrede mee.Hij denkt, gun ieder diertje zijn pleziertje! Dat er zo nu en dan een kleinkind met de auto mee rijdt vind ik wat overdreven.Een verhaal behoeft niet onnodig gerekt te worden.Genoeg is genoeg! Toen Loes eenmaal in Frankrijk was bij Luuk, nam zij hem mee naar Nederland.Dat was geen succes, omdat Luuk geen Nederlands sprak en de familie van Loes erg moest wennen aan het idee dat Luuk zijn leven voor een groot deel in de gevangenis had doorgebracht. Luuk loopt daarmede echt niet te koop. Erg leuk moet het bezoek aan Nederland niet geweest zijn.De Vader van Luuk had iets gedaan, zodat hij in het gevang was opgesloten en omdat voor de kinderen geen zorg aanwezig was, nam de gevangenis de zorg voor het gezin over en zo leefde Luuk als jong knaapje lange tijd in de gevangenis. Wat de Vader nu echt gedaan heeft, weet ik niet.Hij had wellicht een grote voorraad Champagne gestolen en had die laten afzinken in een meer en er wordt nú nog naar gezocht.Zoiets heb ik begrepen. Soms moet ik een en ander zelf bedenken.Het gevolg van Luuk’s verblijf in de gevangenis is, dat hij met de politie een goede band heeft behouden gedurende zijn gehele leven.De Franse politie zal hem nooit bekeuren.Hoe dat mogelijk is, is mij een raadsel.Waarschijnlijk een soort code, die aan niemand bekend is, maar voor de politie vanzelfsprekend.Luuk heeft Derk Jan en Honorien geholpen bij het op de juiste wijze wer23
ken aan hun dak.De oude pannen eraf en nieuw hout eronder en daarna de oude pannen er weer op. De panlatten waren verouderd door de kwalijke gassen van de koeien in de stal beneden.Mevrouw Trüb was vroeger de eigenaresse en zij behoorde tot de oude familie, die door omstandigheden zowat het halve dorp in bezit had.Zelf had zij met haar vroeg overleden man in Zwitserland gewoond, zodat ik Zwitserduits met haar kon spreken.Voor mij een gemak.Het geheel van Honorien en Derk Jan, een drietal varkensstallen, grote koeienstallen en een vrij groot woonhuis, 30 jaar niet meer bewoond, werd alleen bewoond door de koeien in de stal. De pachter was een jonge man, die wij in Holland alleen op een zorgboerderij zouden laten werken, omdat hij beperkt was in zijn vermogens. Een zorg extra voor Mevrouw Trüb. Zij had een makelaar gevonden, die zich plotseling herinnerde, dat hij dit geheel in de verkoop had met het doel dit aan te bieden aan iemand met gevoel voor het pand, met alles wat daarbij hoorde. Geen camping of disco was de uitdrukkelijke bedoeling. Bij de bezichtiging nam hij zijn maitresse mee en liet ons het pand zien.De maitresse had ook overwogen het pand te kopen en had vroeger de auberge, een restaurant met café gerund. Omdat zij charmant en bescheiden was, werd het een aangename bezichtiging.Zo is dan de koop gesloten tegen een lage prijs, omdat Mevrouw Trüb van de zorgen verlost wilde zijn.Zo is er nog altijd een goede band met mevrouw Trüb. Die had dan weer een oudere zuster, die erg overheersend was.Tot troost had zij een zoon,Nicola, een uitvinder van wonderlijke zaken en een zeer wonderlijke dochter, die in de communicatie werkt voor mensen die dat missen. In de tuin van Honorien staat nu een fiets met 4 wielen voor 2 personen en als men daar enkele meters mee rijdt is men van een accute hernia verzekerd. Het kasteelachtig huis van 24
mevrouw Trüb wordt niet door haar bewoond.Ze woont aan de kust in de Normandie.Ze komt zo nu en dan het huis schoonmaken als het verhuurd is geweest aan zeer gelovige mensen, waarvan verwacht wordt dat ze zich als een goed huisvader zullen gedragen als huurder.Dat is niet altijd het geval heb ik begrepen. De last van de overheersende oudere zuster is van haar schouders gevallen wegens het verscheiden van haar zuster.Haar zoon,Nicola, heeft inmiddels een kind gekregen van zijn huisgenote in Parijs en heeft een winkel aldaar voor de uitvindingen. Als voorbeeld een grote autoveer versierd met chroom en geschikt om naast iemand’s bed te zetten met de bedoeling daar de sokken aan op te hangen.Erg handig omdat mannen soms erg veel soorten sokken bezitten, die in een doos moeilijk zijn op te graven. De maitresse van de makelaar is opgevolg, door Catharina di Luca en haar man Ronald Kluft, die nu de auberge runnen op het niveau van een duur restaurant voor een dorp van 300 inwoners in de zomer en 125 in de winter.Zo ongeveer, ik heb geen volkstelling gehouden.300 minus 125 is 175 personen, meest Parijzenaars.Catharina komt uit Zuid Duitsland en is de dochtert van een postbeambte, een kleine man met een kleine vrouw.Catharina is ook klein.Als er een Nederlandse beroemdheid toevallig in de auberge is aangekomen, dan kan Catharina dat niet zien.Wél de kok in de keuken.De heer Kluft is de zoon van zijn Vader die een viswinkel had voor de goudvissen en dergelijke in Alkmaar. Hij is een echte Noordhollander.Toen een vriendin van Catharina, tijdens haar studie zei:”Met die man kan je goed samenwerken” wijzend op de jongeman Kluft, heeft zij zich tot hem gericht en op de Seine zijn zij tot elkander gekomen, werkende op een boot met restauraant.Zij spreekt Duits, hetgeen 25
geen wonder is, maar ook nog Frans, engels, italiaans en vloeiend Nederlands.Volgens haar man is zij een fijn wijfje. Volgens mij valt zij onder de mensen, die van nature gastvrijheid uitstralen.Tevens weet zij veel, door haar opleiding in de horeca en haar man is kok met de kennis van alle frutsels, die men zich gaarne in dure restauranten laat voorzetten, zoals een extra bordje met een bergje fijngemalen viskoppen, zo groot als een bonbon, versierd met een blaadje majoraan.Op een dergelijke extra traktatie had de bezoeker niet gerekend! Catharina houdt dan natuurlijk een uitvoerige lezing over de kazen en niet te vergeten de wijnen. Zo kwamen zij dan beiden uit Den Vreemde, eerst samen en nu vergezeld van een hond, twee kinderen en twee auto’s, een voor de boodschappen en een voor het transport van de kinderen naar school. Zo zaten wij dan in het restaurant bij de brandende kachel in oktober en er kwam nog een viertal Fransen binnen. Ik herkende daaronder een grote man, met echt stevige armen,”Ja, dat is de man, die de telefooncel in elkaar heeft gezet!” zegt Lydeke, mijn echtgenote.In het oude postkantoor was een telefooncel over en die werd op een tweewielige aanhangwagen gebouwd en rondgereden in de naburige dorpen. Daar werden dan willekeurige mensen opgeroepen omdat er telefoon voor hen was.In de cel hing een camera voor beeld en geluid en zo ontstond een film met wonderlijke gesprekken.Het volk stroomde toe en de bakker had het daardoor drukker dan ooit.Honorien reed dan op haar fiets met luidspreker door een totaal uitgestorven dorp om de mensen op te roepen de telefooncel te bekijken.Inderdaad kwamen zij uit hun huizen tevoorschijn. De aanhangwagen werd aangeschaft via Bernard, in het bezit van een zeer oude autosloperij.De film werd met veel moeite door Susanna in elkaar gezet en voorzien van muziek van 26
Franco Giacoia, een gitarist uit Napels van niet geringe bekendheid, maar natuurlijk zo arm als een rat, soms. De film werd dan vertoond aan het dorpsvolk boven de koeienstallen bij Honorien en daar herkenden de dorpsbewoners elkaar van de straatbeelden. De timmerman in het restaurant bevestigde, dat hij had geholpen, maar wenste zich in deze, een bescheiden opstelling.Toen ik vroeg, welk beroep hij vroeger had, kwam het antwoord van zijn overbuurman met een stortvloed van Franse woorden.Hij had lange tijd gewoond op een Frans eiland.Waarschijnlijk een rijke oom en gewend om dominant te zijn temidden der zwarte eilandbewoners.Hij had waarschijnlijk zijn familieleden, de timmerman en zijn vrouw uitgenodigd de maaltijd te nuttigen bij de familie Kluft. Nu begreep ik het weer.De timmerman zag ik in de kunstzaal van Joël, die een soort winkel heeft voor het dorp met kunstvoorwerpen gemaakt door de dorpelingen aangevuld met schilderijen van Parijzenaars.Wij maakten de opening mee van een dergelijke tentoonstelling en moesten lang wachten tot het echtpaar uit Parijs aan kwam. De schalen met gesneden worst en stukken rauwe wortel lagen te wachten samen met de wijn in glazen.Daar waren ook de kralen, omgevormd tot halssnoeren en oorbellen van Honorien, die soms gretig aftrek vinden.Joël woont met haar man in een tussenhuis op weg naar de rivier de Yonne. Bij de brug wordt altijd een enorm vuurwerk afgestoken op 14 juli onder leiding van de door de bevolking gekozen Burgemeester.Hem knik ik nog altijd vriendelijk toe, hoewel hij al lang weer is vervangen.Hij kent mij nog, omdat hij mijn dochter Honorien heeft getrouwd en zijn secretaresse levert nog steeds postzegels aan mijn vrouw want die kan je op de Marie [gemeentehuis] kopen.Ze koopt er dan twee stuks en dat is daar nog mogelijk.De secretaresse heeft de gehele huwelijk27
sakte voorgelezen en dat was leuk te horen. Al die Hollandse namen uitgesproken in het Frans.Zij bloosde er van, omdat zij dacht dat haar uitspraak niet geheel klopte met de Nederlandse taal.Na afloop kreeg zij applaus en het was zeer druk in het gemeentehuis. De Burgemeester, voornaam voorzien van een rood wit blauwe sjerp en het was zijn eerste huwelijk, zijn eigen huwelijk niet meegerekend. Dirol ligt ook even ten Zuiden van Honorien aan de Yonne. Daar was vroeger een schoolmeesteres en de school staat er nog met de blauwe luiken.Geen kind meer te zien.Bij Honorien kwamen wij de schoolmeesteres nog tegen bij de thee onder de dennenboom.Zij woont nu nog meer naar het Zuiden in een dorpstraat in de buurt van een meer. Wij brachten daar iets heen en bezichtigden hun huis.De man van de schooljuffrouw was zéér handig en was nu bezig met het maken van een poppenhuis, dat hij via internet verkocht.Later zag hij dan op internet zijn poppenhuis weer terug in een dure winkel in Parijs voor een veelvoud van de verkoopprijs.Hij bleek Nederland goed te kennen en vooral Amsterdam. Zo nu en dan reed hij vroeger voor zijn baas met een dure auto naar de Zuidkust van Frankrijk en als onze Ramses Shaffy snuif nodig had, reikte hij dat persoonlijk aan.Ook was hij behulpzaam bij het ontstaan van het eerste wietmuseum of de eerste sexshop.De vertaling van Lydeke was hier niet duidelijk.Toen de man genoeg had van Amsterdam, ging hij weer naar Frankrijk naar een oude vriendin, deze had juist een vriendin op bezoek, die hem heeft meegenomen naar Dirol waar hij voor het onderhoud der school zorgde en kippen ging houden.De eieren verkocht hij aan de leerlingen en daar leefde hij van.Later brachten wij nog een videoband van de oude Ramses, maar de familie was niet thuis en zo legden wij de band in het voorportaal. Het was leuk geweest zijn gezicht te zien bij het vertonen van 28
de oude Ramses.Een dergelijk voorportaal is geheel van glas en redelijk lelijk, maar het dient om de koude buiten te houden en dat is wel nodig in een landklimaat.Het is beter bij de zee te wonen.Men kan dan nog eens naar het strand gaan.Daar liep ik destijds met een dame van 29 jaar oud en zoende haar.Het bleek mijn vrouw te zijn.Dat weet je vóór die zoen niet, maar je hebt wél een vermoeden.Ook is het leuk, dat je in Frankrijk een gesprek kan hebben met de stuurman van De Zwarte Zee, een echte zeesleper uit de tijd van de beroemde Nederlandse zeesleepvaart en dat komt vanwege de belangstelling voor houten parket.De opvolger van De Zwarte Zee een nieuw schip, daarop werd de stuurman nu de gezagvoerder.Hij leeft nu 50% in Frankrijk met zijn echtgenote, een vakvrouw in antiek.Soms staan ze met hun spullen op de Zondagsmarkt en eten de opbrengst, die gering is, meteen op in de pauze tussen de middag. In Dirol, even ten Noorden van Monceaux le Comte is een grote parketfabriek, al jaren lang.Langs het kanaal liggen de boomstammen klaar om gezaagd te worden.Een groot aantal waterstralen houdt de stammen nat. Ze glimmen in de zon.Het ligt er nu vol met parket en er is bijna geen plek meer over om de stapels neer te leggen.De gebroeders gaan gewoon door met hun werk. De verkoop ligt stil in deze crisistijd, dat is duidelijk te zien.Jaren terug gingen Derk Jan en ik op bezoek en konden na veel gevraag voor 300 gulden een partij afgekeurd eikenhout kopen.De ruwe planken werden met een vorkheftruck neergelegd in de tuin van Honorien. Achter de schuur in de schaduw op het Noorden is een houten overkapping voor de landbouwmachines van vroeger en daar kwam een houten plankier onder om thee op te schenken in de zomer voor de theedrinkers der toekomst.Het werk werd mij toegestaan en nu staan er stoelen en banken en een oud bad 29
met een houtstookinstallatie en een tuinslang gereed. In het bad ligt dan een beroemd kunstenaar uit Haarlem en omgeving en rookt zijn sigaar, leest een krant en nipt van zijn glas whiskey. Hij draagt een enorme hoed met brede rand en is geloof ik ook een soort dichter.Hij schijnt ook weer uit het bad gestapt te zijn, want toen ik er laatst langs liep was het leeg.Zijn Vrouw vroeg nog aan Susanna, uit Napels, mijn dochter, of ze in Italië, dichtbij Rome, nog aan de hel geloofden. 'Neen!” sprak Susanna.” ”De hel is hier onbekend en volledig afgeschaft!” Dat was zeer vertroostend voor de vrouw van de kunstenaar met de grote hoed met de brede rand, die in het met hout gestookte bad lag. Dezelfde vrouw heb ik nog ontmoet in het tuintje achter de antiekwinkel van Stephane en Sophie.Het was op een marktdag op Zondag en het was pufwarm.Wij zaten op oude tuinstoelen in de schaduw van tot op de grond afhangende takken van een den, bijna uit het zicht van de mensen, die juist feestvierden, vanwege dat zij een dure kast hadden weten te verkopen.Wij spraken niet veel, daarvoor was het te warm.Voor vijf euro kocht ik een kruik met gebroken poten. Die poten heb ik ondersteund met wat hout en lijm.In de kruik stopt men appelsap, sluit de kruik en er komt alcohol 2% uit de appelsap, dan is het most.Laat men het deksel open dan wordt de alcohol zuur.Zo ontstaat dan de ciderazijn. Dat is erg gezond en kan gewoon worden gekocht in de handel.Driemaal daags smeren op de spataderen of driemaal daags op Uw jeugdpuistjes of een rode vlek op Uw lippen kan geen kwaad. Er is een boekje over honing en ciderazijn van Dr.D.C.Jarvis.Er kleven ook bezwaren aan die boekjes.Men loopt het gevaar, dat men erg oud wordt. 30
Mijn Vader werd 103 jaar oud en ik heb het idee, dat hij 100 jaar ook wel genoeg vond.Mijn Oma, zijn Moeder, riep op hoge leeftijd reeds:”Kees, nu moet er maar eens gestorven worden!” Zij vond de zang van Louis Armstrong niet mooi, maar merkte op, dat deze zeer muzikaal was. Zo tussendoor zag ik op de TV een kunstenaar een Duitser, die een lezing hield over alle godsdiensten en de geschiedenis daarvan beschreef in alle bijzonderheden.Hoe is het mogelijk, dat iemand zoveel weet te vertellen. Welk een studie kost dat niet.Zo nu en dan kwam er iets leuks tevoorschijn, om het publiek vast te houden.Hij vertelde dan over een Jehova, die zich tot het atheisme had bekeerd en bij het aanbellen met de mond vol tanden stond. Of over een moslim, die samen met zijn roomskatholieke vriend een auto waste. De roomskatholiek wierp een emmer weiwater over de auto en de moslim zag kans een stuk van het achterspatbord af te zagen.Hij merkte op, dat als de roomskatholiek met weiwater mocht zegenen, hij de auto mocht besnijden. Jammer, dat U dit niet heeft gezien.Het is ook moeilijk te vertalen, omdat de kunstenaar in een soort Duits dialect sprak.Het publiek was duidelijk zeer onder de indruk.Het geheel zal nog zeker lange tijd worden herhaald, omdat het over de geschiedenis van de oude godsdiensten ging en die is redelijk tijdloos. Nu mocht ik nog een zitje maken van eikenhouten planken, voor de gasten die in de varkenshuizen gaan logeren.Men zit dan in de schaduw van de hazelnoot van de buurvrouw, die luid en duidelijk vals zingt, zodat men zelf de daarbij passende melodie moet verzinnen. Als men over de muur kijkt, ziet men haar in haar badpak rondstappen bij haar zwembad, gemaakt van plastic lap, op hoge poten, zeer blauw, van uitzonderlijke “schoonheid”.Haar zwempak heeft het zwaar en ziet toch kans haar lichaam bijeen 31
te houden. Zelf woont zij even verderop in een huis zonder tuin.Zij is de overbuurvrouw van mevrouw Trüb en zingt op het kasteel als daar een culturele avond wordt gehouden samen met een deel van de zeer gelovige huurders.Ook de dochter van mevrouw Trüb, Veronique, geeft dan een voorstelling met een gedicht of wat gezang. Men houdt dan zijn hart vast.Er kan van alles gebeuren!Ik keek persoonlijk toe en wist niet zeker op welk moment ik diende te lachen, mijn Frans is nog steeds niet geweldig. Nu volgt een reclameboodschap:Maison Arzembouy, Chambre et table d’hôte. Jan en Paula Hulst,Le Bourg 58700 La Nièvre, France.Kijk, dit zijn nu echt Nederlanders, die er ook écht wonen, daar in Arzembouy. Hij heeft een flinke weide voor U ter beschikking voor Uw caravan, of Uw tent als U met de fiets bent gekomen.U kunt ook slapen in het extra huis, dat Jan met de jaren geheel heeft opgeknapt. Het ziet er proper uit en heeft alles wat men wenst, het is een huis en geen kasteel. Omdat van een verdwaalde vacantieganger niet te leven is, werkt Jan bij Tonio, een Chileen, die Nederlands spreekt en natuurlijk ook Spaans.De laatste bouwt een bungalow voor een dominee in goeden doen.Naarmate de bungalow vordert zakt het kapitaal van de dominee in contanten.Tonio is nu ook de architect en heeft er plezier in het bouwsel te voorzien van muren, die hij zelf bedacht heeft. Gewoon steen met cement en zand en dan wat korte stukken hout die naar buiten steken.Men kijkt van buiten tegen de kopse kant van het hout aan. Dat isoleert de muur beter dan al dat massieve steen. Midden in het huis zou een zware toren zijn om de balken te dragen, maar Tonio kocht daarvoor in de plaats een grote 32
rioolbuis en hakte daarin een gat voor de open haard. Als men voorzichtig stookt, zakt het huis dus niet in elkaar.Tonio gaat er zelf niet in wonen.Het dak wordt bedekt met wat onkruid uit de buurt en aarde.Ik zag reeds de keuken, het zitje, de badkamer en nog een badkamer en de open woonkamer en niet te vergeten de extra douche.Dit alles ging aan mijn geestesoog voorbij omdat het er nog niet was, alleen in het brein van Tonio waren deze zaken te zien, omdat hij een vooruitziende blik heeft.Zo kocht hij een stuk grond, bij een klein dorp in de buurt, met een buurman, die het liefst iedere voorbijganger met zijn jachtgeweer neerschiet. Een dergelijk stuk grond kan niet duur zijn.Tonio ziet de buurman al in gedachten vertrekken, wegens ziekte of ouderdom en daarna kan hij rustig een huis op zijn grond gaan bouwen, als hij daarvoor de tijd krijgt.Hij werkte jaren als vuilnisman in Amsterdam en ging dan met zijn baas naar Duitsland om de kosten uit te rekenen voor een nieuwe verbrandingsoven in Duitsland.De inkt op het plastic zakje van Uw bakker wordt apart afgezogen, zodat de dieren en planten er geen last van hebben. Ik spreek nu over een vuilnisman met werktuigbouwopleiding.Een bungalow bouwen in Frankrijk is eigenlijk beneden zijn kunnen.Hij heeft de stelling:Wie goed doet, goed ontmoet! Dat weet hijzelf niet, maar in de praktijk blijkt het te werken.Hij nodigde ons allemaal uit voor een maaltijd in Varzy, nadat wij de bungalow hadden bezichtigd. Toen hij in Heemstede kwam logeren voor een nachtje heb ik hem getracteerd op een door mij gemaakte maaltijd van rijst, sla en biefstuk.De Chileense wijn van de Aldi uit een pak viel erg in de smaak. Paula, de vrouw van Jan reist heen en weer naar Nederland en verzorgt ouden van dagen, die wel wat hulp kunnen gebrui33
ken.Dat is een zeer zwaar vak. Die hulpen doen hun werk zeer goed, omdat als hun werk te wensen overlaat, zij hun baan kwijt zijn.Het verdere werk wordt dan overgedragen aan de plaatselijke begrafenisondernemer.Met Paula konden wij spreken over haar vak, omdat mijn Vader via hetzelfde systeem de laatste drie jaar van zijn leven werd geholpen Aanvankelijk nodigde hij de hulpen uit voor een maaltijd in een restaurant zodat zij niet voor hem behoefden te koken.Dit was natuurlijk niet iedere dag, dat zou een verkeerde indruk geven.Later belde hij midden in de nacht met een handbel en vroeg dan of de meeuw voedsel had gekregen.De meeuw kwam dagelijks langs om 12 uur precies. Een groot beest bij de openslaande deuren en niet alle hulpen waren op het dier gesteld.U kent ze wel, met zo’n hartverscheurende schreew. Op de camping van Paula kunt U ook vliegeren en in de nacht de sterren zien.U bent geheel op Uzelven teruggeworpen, want er is verder geen vertier.Wél kunt U het leven van de kippen bestuderen en zien hoe zij eieren leggen, maar daarvoor dient U over een uitzonderlijk geduld te beschikken. Jan zal U zeker het kippenhok willen wijzen. Dit alles is geschreven naar aanleiding van het TV-programma :”Ik Vertrek!” Men geniet van de spanning:Lukt het of lukt het niet.Voor mensen die nimmer een dergelijk programma hebben gezien, leg ik het even uit. Men ziet een gezin met het plan te vertrekken naar een ander land.Het zijn Nederlanders, liefst mensen, die geen andere taal spreken.Men ziet het afscheid van Opa en Oma, met veel tranen.Dan ziet men dozen en nog eens dozen.Dan een verhuiswagen, die vastloopt op een te smal pad in het buitenland.Dan ziet men een aannemer, die niet komt. Dan ziet men een ambtenaar, die het huis afkeurt.Dan ziet men de kinderen, die voor het eerst in het buitenland naar 34
school gaan.Dan ziet men zeer veel tranen bij de ouders, die met hun kinderen meeleven. Dan de financiéle ellende omdat het huis thuis nog niet is verkocht.Dan de ontploffing van het huwelijk met de thuiskomst en de mededeling, dat zij dit alles toch niet hadden willen missen. ”Waar kijk je naar?” vraagt mijn vrouw dan. “Naar:”Ik vertrek!”Ik zeg dus,”ik vertrek”, maar ik blijf gewoon thuis.Ik vertrek helemaal niet! Toen slaagde Derk Jan er in afgekeurd parket te kopen in Dirol, ik werd uitgenodigd, dat neer te leggen in de varkenswoningen op de eerste verdieping.Prachtig geworden! Bij mijn thuiskomst stond het parket rechtop tegen de muren en was de vocht in het hout getrokken.Dat gebeurt als het buiten warm is en het huis is nog koud.Het probleem is weer opgelost, omdat Derk Jan een CV heeft aangelegd op hout gestookt.Het parket blijft nu roerloos liggen. Liggend in bed ziet men de dakconstructie met de houten pennen, die de balken bijeenhouden, zodat het huis niet zal instorten.Vroeger sliepen daar de Duitse soldaten, maar dat is lang geleden.Zij keken nog naar de onderzijde van de rechthoekige pannen terwijl ik kijk naar de geisoleerde witte platen. Die Duitsers zullen het wel koud gehad hebben. Zo dronk Honorien samen met mij koffie in de keuken van de vrouw, van de stuurman van de Zwarte Zee.Zelf was de stuurman bezig een ijzeren hek te plaatsen, dat hij uit Egypte had laten komen.De tuin kon nu degelijk worden afgesloten en niemand kon nog in de grote douglasspar klimmen die de gehele tuin beheerste.De echtgenote van de stuurman vertelde van haar leven als antiekverkoopster.Ik vroeg haar of zij altijd 100% winst maakte. Zij antwoordde:”Soms méér, soms minder” Mijnerzijds een redelijk brutale vraag, voor iemand die een lading oud parket komt ophalen van ±24 m2 van 75 euro. 35
75:24 is 3 euro de meter. Erg goedkoop dus.Ik dacht het hout wel even te kunnen ophalen in mijn C15 met een laadvermogen van 740 kg.In de kelder stond de lading hoog opgestapeld in dozen. Onder elk plankje verschool zich een dikke laag pek. Pikzwart spul en zeer zwaar.Mijn auto zette zich kreunend in beweging en na een tijdje rijden hadden wij een soort file achter ons aan.In de spiegel zag ik, dat de weg achter mij werd afgesloten wegens werkzaamheden aan de weg en zó verdween de file uit mijn gezicht. Thuis werd snel uitgeladen om de auto te sparen.Om het pek van het hout te scheiden had ik een door ijzeren afrit gemaakt met een houtvuur daaronder en na het afglijden zouden dan de parketplankjes schoon zijn.Inderdaad ging dat goed en na een dag stoken lagen er 7 plankjes keurig gereed voor gebruik.De Heer de Zwart [hoofdopzichter Zuiderzeemuseum] had dit alles met belangstelling en verbazing gevolgd en zag ook de émaille bak gevuld met pek.Hij is een zeiler en dan is het logisch, dat men voor pek belangstelling heeft.Even later bracht de vrouw van de stuurman nog een rest met parket omdat ik de gehele vracht toch niet had meegenomen.Er was reeds druk gedacht aan verkoperszijde wat iemand met dit toch wel vreemde parket zou kunnen doen.Zo bleek er geen sprake te zijn van bedrog.Kat in de zak! Dat gevoel krijgt een koper al snel.Hier blijkt misschien, dat het pek veel meer waard is, dan het hout van het parket. Het is alleen nog niet bekend.Volgens Fred, valt het pek van het hout af, bij 12 graden onder nul, als men het hout stevig beklopt. Zo blijft het ook een raadsel, waarom Frans brood beter smaakt in Frankrijk dan in Nederland. Hetzelfde raadsel geldt voor de Italiaanse Campari.Thuis blijft die in de kelder staan.De ware Europeesche eenwording zal nog lang op zich laten wachten. 36
Aangekomen in de Valkenstraat 21 te Haarlem liet ik een dame voorgaan in de deur.Zij stapte naar binnen alsof zij bij haar thuis naar binnen ging. Zij zag er lang en slank uit en beweerde mij twee jaar geleden te hebben gesproken.Nadat ik haar verteld had, dat zij er erg knap uit zag en dat ik dat haar eigenlijk niet behoorde te zeggen, glimlachte zij.Ik vroeg haar of zij dit zelf ook niet had ontdekt.Zij dacht hierover na. Ter afleiding sprak ik haar over het kasteel van Fred Karsenbarg,Chateau Thaveneau aan de Yonne en of ze misschien zijn vrouw kende, die vroeger een wolwinkel had in de Schaghelstraat. “Ja, toen ik l6 jaar oud was kocht ik daar wol om mee te breien!” “Ik vond de wol erg duur!”Die winkel kwam in de oude tijd in de krant omdat Margriet, toen de Vries, twee zwarte schapen hield in de winkel, lammetjes, om te bewijzen dat zij echte wol verkocht. Later, vroeg ik aan Kees, wie die dame nu was? Zij liet zo weinig los, dat ik haar met moeite zal herinneren.Het enige aangrijpingspunt is: Dat zij een soort grijze trui droeg met glitter en dat zij de gaten die in de trui zaten onzichtbaar had hersteld. Over een jaar moet ik dus eerst aan een grijze trui denken, of een hemdachtig iets om te weten dat ik haar al eerder zag.Dat is een hele opgave.Zij vertrok met wat houtskool om te gaan tekenen.Kees wist ook niet direct wie het was.Het kon ook de zuster zijn van de bezoekster van de Kunstlijn.”Ja, nu weet ik het weer!” “Het is één van de dochters van de man, die in mijn huis bieten kookte. Hij verkocht gekookte bieten, zoals nu appelen worden verkocht.Je at die dingen uit de hand en dat was vroeger heel normaal in Haarlem.De Valkenstraat 21 , daar was de laatste bietenfabriek van Haarlem. 37
De Vader van de dochters komt ook zo nu en dan aanwaaien in het atelier van Kees. Op deze manier ben ik aangekomen bij Fred en Margriet Karsenbarg-de Vries. Zij is de dochter van een veearts, maar dat mag ik van haar niet zeggen. Het is dierenarts! In ieder geval komt de Vader van Fred uit het Oosten van ons land en toen het oorlog was ging er een NSB’er dood en die moest worden begraven. De Vader van Fred hield de paarden in bedwang maar liep op een draf, zodat er van een ordentelijke begrafenis geen sprake was.Volgens mij komt Fred uit een eenvoudige familie, mogelijk gelovig.De Vader was in ieder geval geen bankdirecteur, omdat die niet voor de paarden uitlopen bij een begrafenis. Om kort te gaan:Ik vertrek!” Zo ging het niet! Fred en Margriet gingen op vacantie met hun boot met motor.Je kon er ruimschoots in slapen en de rivieren en kanalen mee bevaren in Frankrijk.Bij harde wind waren zij toch op pad gegaan en de platbodem vond de golven wel aan de hoge kant.Ergens stond nog een luik open en er liep water via de afvoer van de WC naar binnen.Margriet was al bezig het bilge-water onder in de boot weg te pompen, maar het bleef steigen, zodat Fred gedwongen was koers te zetten naar de wal.Hij zette zijn boot aan de grond en toen viel er een stilte.Op een dergelijk moment komt er dan een gedachte de boot te verkopen.Het was inmiddels een prachtige boot geworden, want Fred is altijd doende. Zo tegen de wal, liep al het water naar achteren en de motor liep onder water.Met het Frans van Fred en Margriet is de boot toen weer geheel op orde gekomen.Er kwam hulp en de boot is verkocht.De overgang werd nu gemaakt naar meer vastigheid en zo kochten zij een huis in St.Pereuze even buiten het dorp met het plan om niet meer te gaan werken.Hun nieuwe huis bestaat uit een flinke lap grond met grote schuren in een kring met het woonhuis en in het midden een vijver met bomen 38
rondom en een autoweg, om de auto rond te rijden.Het eerste wat Fred deed, was het opmetselen van een poort voor een ijzeren hek.Elk fatsoenlijk huis in Frankrijk heeft een hek.Achter het hek loopt Pascal, de hond die vervaarlijk blaft, maar niet bijt.Tegen het woonhuis zijn de borders aangelegd en Margriet verzorgt de bloemen en planten.Zij heeft groene vingers en kent ook alle namen van de planten.Zij bekijkt alle aanbiedingen en koopt dan de planten op de zondagsmarkt.Soms krijgt zij de planten cadeau, omdat de mensen al lang blij zijn als er een liefhebber is komen opdagen. Dan gaat Margriet naar Honorien en neemt een pot voor haar mee.In de pot staat een spaansepeperplant te pronken met al die scherpe rode vruchten, die aan de takken rood afhangen. Helaas had Honorien weinig tijd voor de verzorging van dit geschenk, zodat de plant nu eenzaam en verlaten op de grond stond te sterven.Volgens mij reeds geheel dood.Toendertijd hadden Fred en Margriet wel begrepen, dat door toedoen van hard werken door hen beiden zij eigenlijk niet meer behoefden te werken, doch de natuur van Fred is daar niet geschikt voor en Margriet is er te jong voor. Zo was Fred jaren doende, een stuk grond te kopen, met een ruïne van een kasteel daarop.In Frankrijk telt een ruïne niet mee en is gewoon een deel van een weiland. Toch is het moeilijk een stuk land met een ruïne te kopen.Het duurde wel zeven jaren voor Fred contact had met de eigenaren, de notarissen en de bijbehorende burgemeester. Zelf is hij een bouwdeskundige.Hij werkte lang op een architectenbureau en deed tenslotte aan woningverbetering als zelfstandige.U kent dat gezelschapsspel wel met:“Lange en Korte Poten, de Dorpsstraat en dergelijke”. Fred speelde dat spel in de werkelijkheid, zodat hij bijna de gehele Schaghelstraat in zijn bezit had met de wolwinkel van 39
Margriet, waar de dame met de grijze trui of hemd met de gaten en de glittertjes op 16 jarige leeftijd wol probeerde te kopen, maar het wel wat duur vond.Dit had tot effect, dat Fred en Margriet als zéér zuinig bekend staan. Nu vertrekt Fred elke morgen vroeg om het kasteel op te bouwen.In de avond bestudeert hij dan de oude romeinse bouwconstucties en bedenkt het werkprogramma voor de volgende dag, zodat het “werkvolk” aan de slag kan gaan.Het werkvolk is hijzelf, aangevuld met een Berber, die een kind heeft en een vrouw. Fred heeft de wandelwagen van het kind hersteld.Een wagen met acht wielen en opvouwbaar, nooit gemaakt om te réparen.De Berber is zeer gelovig en dat doet me denken aan de Vader van Fred, die voor de paarden uit liep.Ik zie de paarden nog lopen met die zwarte mutsen en hoge pluimen op het hoofd.Ze zijn een beetje uit het straatbeeld verdwenen om plaats te maken voor een zwarte Mercedes met laadruimte voor een kist.Fred gaat dan in het dorp St.Pereuse nog even op bezoek bij een slager in ruste en zijn vrouw om wat soep te brengen.We lopen achterom en ik kijk in de tuin en zie een rij tomatenplanten zonder bladeren, zodat de tomaten beter van de zon kunnen genieten.Verder staat er niets in de tuin.Ik schud de man en de vrouw de hand en dat was het dan. Het bezoek maakte grote indruk op mij, omdat het twee onderwerpen beroerde.Enerzijds Fred, die soep gaat brengen en anderzijds een echtpaar, dat op de laatste benen loopt.Als je niet goed meer kunt lopen, dan kan je ook geen kachelhout gaan halen voor de kachel.Zonder CV is het dan erg koud en de toekomst ziet er wat somber uit, te vergelijken met die oude indianen, die volgens oud gebruik bij de ingang van hun tent sterven van de koude. Dit echtpaar had veel tijd doorgebracht temidden van biefstukken, heerlijke worsten en lever met stukken vet spek daarin.Dat 40
scheelt! Terug naar het kasteel, met zijn Franse geschiedenis.Wat ik begrijp moet er een oude kapel geweest zijn, waar men tegen betaling kwam bidden en dat liep goed, maar daar kwam de klad in.Waarschijnlijk begon men minder te geloven of kreeg men een aanval van zuinigheid.Fred heeft nu weer op de resten van de oude bijgebouwen een tuin gemaakt met een bidhuisje en muren daar omheen met een oude vijver in het midden. Wij stonden verbaasd te kijken van dit alles, omdat wij dachten, dat het kasteel wel voldoende werk gaf. Het was eigenlijk een soort doos van steen met een rottig dak en aan de voorzijde was de gevel ingestort met twee enorme balken die schuin naar beneden hingen onder een hoek van 30 graden. Geen wonder dat wij getooid rondliepen met gele veiligheidshelmen op het hoofd.Fred liet uit Holland een vrachtwagen komen volgeladen met steigermaterialen, een werkhok op wielen en diverse grondbewerkingmachines, als een Japanse kraan en de lift bij de steiger.Met takels werden de grote balken weer horizontaal gehesen en opgevuld met beton, omdat zij aan de binnenzijde hol bleken te zijn vanwege dat knagers daar de tanden in hadden gezet. Als ze stoppen met het knagen vliegen ze uit.In Boskoop kappen ze nu het hout in alle voortuinen als ze de lucht hebben gekregen van dezelfde dieren. Met de jaren is er nu sprake van een écht kasteel, geen sprake van een ruïne, maar een groot bouwwerk met torens en een enorme vijver met kleine goudvissen.De grote vijver is verplicht, omdat er niet genoeg water is om het kasteel te blussen als het in brand is gevlogen.De grond uit de vijver ligt nu achter de tuin in de richting van de Yonne en de stenen zijn gebruikt voor de muren om de kruidentuin van Margriet. Wij als bezoekers maken ons dan zorgen om Fred, omdat hij als een nijvere bij aan de gang is en wij vragen ons af of zijn 4l
lichaam dat alles wel verdragen kan.Er zijn altijd veel zorgen, die opkomen bij een dergelijk werk.De samenwerking met de loodgieter, die zo nu en dan een dak maakt, als hij daartoe de tijd heeft.Hoe lang moet Fred wachten tot hij met zijn werkvolk komt en kan hij een dergelijk groot dak wel van leien voorzien. De man is volgens Fred zeer eigenwijs, terwijl Fred deze eigenschap ook tot zijn beschikking heeft.Dan de gedachte om in een kasteel te gaan wonen met de omvorming tot kasteelheer. Hoe werkt zo’n cursus in de praktijk? Er is een vereniging van kasteelheren en dames, die elkaar regelmatig uitnodigen om hun kasteel te bezichtigen en lezingen houden omtrent het onderhoud, terwijl zij gehuld zijn in hun duurste kleren en bij kaarslicht hunne maaltijd nuttigen in een nabijgelegen restaurant. Daar zien wij Fred en Margriet ook rondstappen en doen zij nieuwe ideën op, terwijl zij kennis maken met wonderlijke vogels, die soms een uitgelezen kennis dragen van oude wijnen en champagne. Toevallig had Fred nog een beroemde fles staan en toen hij in de keuken was, bekeken de gasten de fles met grote bewondering.Zo had Fred veel plezier van zijn fles, die goed tot zijn recht kwam. Fred en Margriet moesten uit eten toen ik bij hen logeerde en zo ging ik mee.Het was dichtbij het kasteel en Fred zei: ”Je moet niet overdressed zijn!”Maar ook niet in een werkhemd met die broek!”Het is op Zondag en dan eet de Fransman bijna de hele dag!” Zodoende had de huurder van het huis waar wij heen gingen de eigenaar met zijn vrouw uitgenodigd aangevuld met ons gedriëen.Zo zaten wij dan aan een lange tafel, beladen met borden en wijnglazen.De huisvrouw met hulp van de dochter was druk bezig in de keuken en wij keken eerst de tuin in, waar een hond liep, die ook truffels kon snuiven. 42
De zoon zat aan het hoofd van de tafel en zei niet veel.Hij had geen werk en was nu bezig zijn rijbewijs te halen voor de schoolbus.Zo tussendoor mocht ik de verzameling aanstekers bewonderen die de huurder van het huis had verzameld in de loop der tijd.Ik zag in het schuurtje ongeveer 3000 verschillende aanstekers, soms zeer wonderlijke uit de eerste wereldoorlog enz, enz.Ik vroeg de man of hij meer hield van zijn hond of van zijn verzameling.Hij zei zonder aarzeling dat hij meer van zijn verzameling hield dan van zijn hond.”t’Is maar een hond!”Sprak hij. Deze uitroep gebruikten wij dan te pas en te onpas als Fred en ik naar het werk reden.Aan de overzijde, aan tafel zat een man die van zijn vroegere vak wilde vertellen.Dat was een welkome afwisseling in de stilte.Fred maakte een vermoeide indruk, alsof hij op een bus stond te wachten, die maar eenmaal per dag langs komt.Margriet kon ook niet over planten spreken, omdat er alleen gras in de tuin stond.Verder was de overbuurman wel in Nederland geweest, maar waar, was onduidelijk vanwege de Franse uitspraak van de Nederlandse plaatsnamen.Zo kwam het verhaal van de mallenmaker goed tot zijn recht.Hij maakte mallen voor de gezondheidszorg, fijne instrumenten. Hij werkte dan al weken aan één mal met veel geduld en zeer precies en dan bleek er toch een klein foutje in de mal te zijn gevonden en moest alles weer worden overgemaakt.Nu is de oude mallenmaker vervangen door moderne machines, terwijl vroeger alles nog met de hand ging. Eerst met grof schuurpapier en dan steeds fijner en tenslotte met polijstpasta.Het was een hoogst interessant verhaal in het Frans. Een mal is een kuil, of holte van de vorm, die men wil maken, een pijp, een steel, een telefoon, een hoorn, een knop van een kast, een asbak, een vijzel of een oude kerkklok, het houdt niet op.Wij stonden op, dankbaar voor de uitgebreide maaltijd en 43
drukten elkaar de hand.De huurder heeft het gehuurde huis inmiddels verlaten.Hoe het is gegaan met de verzameling en met de hond is onbekend.U moet maar denken: ”Het is maar een hond!” Op een zeer zonnige dag onder de parasol gezeten, kwam een bezoeker aan bij Fred.Al eerder waren wij bij de man op bezoek geweest.Hij had een huis met grote tuin en veel dieren. Ik liep voorzichtig tussen de uitwerpselen der dieren en Fred vertelde, dat het huis ieder moment kon instorten.Zelf ging hij naar binnen en begon met een stofzuiger de kamer te zuigen. Er was ook nog een vrouw, maar die vertoonde zich niet.Zij had over het algemeen niet de gewoonte zich te vertonen.Het was dus een zeldzame verschijning.Ik heb haar nooit gezien. Op het land bevond zich nog een stuk grond met huis en tuin, waarvan de eigenaar iets meer tuin wilde hebben en hij had aan de rand nog een stukje land, dat hij aanbood om te ruilen.Dat was ook een Hollander evenals de bezoeker met de vele dieren en de min of meer valse hond.Hij was groot en sterk, maar niet altijd even gezond van lijf en leden en zijn werk bestond uit een soort aannemerij van onregelmatig werk.Hij gaat vrolijk en hoopvol door het leven, terwijl de omgeving zijn hart vasthoudt of het wel goed zal gaan. Ondertussen denkt Fred al dagen diep na, hoe hij de verkoop en de ruil zal regelen, om deze man te helpen.Hij kent dan in ieder geval een goede notaris.De verkoper wilde meewerken, zodat de eigenaar der dierentuin een extra toegang kreeg tot zijn land.Hoewel ik geen makelaar meer ben en ook niet meer wens te werken alszodanig, dicteerde ik toch het koopcontract uit het hoofd en Fred schreef alles op. Later tekende de koper zonder bezwaren en toen tekende de eigenaar van de dierentuin ook, maar dat gaf nog veel problemen, omdat hij bij wijze van spreken, niet goed wist hoe hij ook weer heette of niet wist waar zijn paspoortnummer nu was 44
gebleven.In zulke gevallen helpt Fred.Als de muur van het kerkhof in St.Pereuse is ingestort, naast de notenbomen, dan wordt die door de man met de lachende ogen weer hersteld. Volgens Fred is hij een rijk man, met veel grond geschikt om te bebouwen en de toegang tot zijn land is nu op twee plaatsen verzekerd. Toen Fred en Margriet een week weg waren en wij of liever mijn geliefde echtgenote voor de kippen zorgde, die eerst nog in hun huis moesten blijven om eieren te leggen, als zij na dit werk in de middag nog even in de tuin mochten lopen, keek ik naar de grasmaaier van Fred van het merk Wolff. Een soort kleine racewagen, knalgeel! Fred had me kort uitgelegd hoe de start mogelijk was, maar dat was ik inmiddels vergeten.Met het indrukken van een knop kon men starten, maar er gebeurde niets.Toen wist ik het weer:Automatisch starten, dat deed hij jaren geleden!”Nog gekocht in Holland en de laatste in zijn soort!”Met een touw en een ruk daaraan ging ik op weg en na een dag maaien kwam ik bij het laatste restje gras.Ik hoorde nu vreemde geluiden achter mij en zette de motor snel stil.De motor bleek geheel los te staan en hing wat scheef.Er bleken 3 bouten zonder moeren, die waren er onderweg afgevallen.Later bleek, dat Fred dit ook wel eens had meegemaakt en het verwonderde hem niet. Als hij dat eerder had verteld, had ik mij minder zorgen gemaakt.Het is toch een zeer verantwoordelijk werk als men met een antieke grasmaaier van iemand anders op weg gaat. Met enige weemoed denk ik terug aan de race-Wolff, waarop ik achterover liggende over het veld reed, hier en daar de wilde bloemen sparend, die Margriet had gezaaid in het gazon.Nu rijdt er een nieuw toestel over het gras, geheel groen van kleur en Fred zit er nu geheel recht op.Hij stapt er ook gemakkelijk weer van af als hij thee gaat drinken onder de parasol met de zoon van Pascal op schoot. 45
Via de telefoon op een Zondagmiddag blijkt, dat het dak van de toren van het kasteel lekt.De regen slaat horizontaal tegen de nieuwe leien en kruipt naar boven om terecht te komen op de vloer van de badkamer.”Een kleinigheid” roep ik dan, opgewekt door de telefoon! Fred kan het niet waarderen.Het voorstel wat plastic emmers neer te zetten helpt hem niet veel. De badkamer is in de toren en er is ook een WC en er komt nog een bad in.Alles wordt ingebouwd in de muren, zowel de WC als de electrische bedrading.Zo zag ik Fred de sleuven maken in een wolk van stof met een gasmasker op, alsof de oorlog was uitgebroken.Een echte kasteelheer zei vroeger:”Was je handen, poets je tanden, maar was nooit je hoofd!” Waarom zou je dan een badkamer moeten hebben met bad en ingebouwd toilet ? Aan de noordzijde is een echte toren met nog houten trap. De treden zijn zeer uitgesleten en erg interessant voor Amerikanen.Hun land is nog zo nieuw, dat zij dergelijke uitgesleten treden nog niet hebben. Ook die treden gaan nu verdwijnen, omdat Fred in de buurt een houtzagerij heeft gevonden.Dat is een groot terrein met grote vervallen gebouwen en grote plassen na de regen.Ik schudde de hand van een deftige Heer, een oud apotheker uit Parijs, die zijn zoon aan het helpen was met de zojuist gezaagde planken. Een rijdende houtzaagmachine, duits merk, ronkte hevig en in de pauze wees Fred naar een stapel hout.De zoon schudde de hand van Fred en zo werden zij het eens over de prijs.Later haalden wij nog grote blokken hout op, die dienden om daar de traptreden van te maken voor de toren.Een kunstenaar met een kettingzaag gaf ze vorm. De Berber, door mij genoemd “Effendi”, is nu bezig ze neer te leggen samen met Karin, de zuster van mijn Neef uit Nieuw Zeeland.Bij nader inzien denk ik aan de lift naast de traptreden, hangende aan de trapleuning.”Heb ik ook aan gedacht” 46
zegt Fred.Dat kost 10.000 euro per verdieping en ik zoek nog verder. Vroeger was dat heel anders.Dan klom de oude dame, voor het laatst naar boven en bleef daar tot haar dood.Als zij naar het toilet ging bewoog zij zich achterwaards naar een gat in de muur. Buiten is dat nog te zien aan een soort glijbaan hoog aan de toren.De toekomstige compost viel dan vrij van de gevel naar beneden. Niet er tegenaan, want dat was vroeger ook al geen gezicht. De dame zat dan lang bij de open haard en zij had geen klagen, want zij was de vrouw van de kasteelheer.Ik vrees, dat die al dood was. Een wetenschappelijke beschrijving van het leven van de mens in een kasteel vereist een langdurige studie van de oude talen, oud Hollands, oud Duits,Keltisch en de belangstelling voor dit onderwerp in het bijzonder. Mij ontbreekt de tijd, zodat ik mij beperk tot enige opmerkingen.Ik laat de kasteelheer weer tot leven komen, zodat wij nu het echtpaar bij de open haard aantreffen.Het tocht behoorlijk bij de open haard, omdat de schoorsteen enorm groot is.Een klein persoon is in staat het kanaal te vegen met berkentwijgen als hij aan een stevig touw wordt nedergelaten. Dit wordt jaarlijks gedaan vanwege de brandverzekering.Ik betwijfel de juistheid van deze bewering en U geeft mij waarschijnlijk hierin gelijk.In de hoek van de grote zaal staat een harp, maar de snaren werden gestolen door een stroper, die ze gebruikte om daarmede konijnen te vangen. De kasteelheer at nu konijn, via de stroper met behulp van de harp.Hoog in het schoorsteenkanaal was nu een driehoek met een gat gemaakt.In het gat hing een heel lang ijzer naar beneden.Bovenin draaide een schoep in de warme opgaande wind onderaan bevond zich een klein rad met tanden. Die tanden grepen in een groot rad met horizontale as.Aan die 47
as was weer een klein rad met een ketting naar het rad van het spit, waar het konijn langzaam aan werd rondgedraaid.De kasteelheer had dit toestel al eens gezien op zijn vacantiereis naar Italie.Volgens de kasteelheer had een zekere Heer Leonardo da Vinci de bouwtekening gemaakt. Op de vloer lag stroo en wat salie-blad.Als men op die bladeren trapt komen reukoliën vrij, die aangenaam zijn voor de neus en de vliegen verjagen. Het stroo diende om de haard aan te maken in de morgen.De kinderen zaten niet aan tafel, maar stonden aan tafel, zoals ik nog van mijn Vader heb vernomen.Zij spraken weinig, of niet uit eerbied voor de ouderen. Als het regende bleef men binnen, omdat er toen nog weinig goede regenkleding werd aangeboden.Verder kon men een cursus volgen in het zelf verf maken.Fred volgde ook een dergelijke cursus samen met Pie en dat was een groot succes volgens mij. Er was ook een Franse gebruiksaanwijzing, die ik maar eens moest lezen.Zo hielp ik dan met het verf maken en kocht voor Fred bij de Aldi, meel voor 39 cent de kg.In de winkel had ik reeds een pak meel in de hand, maar wist niet zeker of dit wel het juiste meel was. Toen stond er een Fransman te bellen met zijn vrouw, die hem zei:”Breng meel mee!”Ik bracht de man naar de meelafdeling en hij wees mij het meel aan wat ik zocht.Niet het zelfrijzend bakmeel, dat ik in mijn hand had.Ik vertelde, dat ik er verf van ging maken en hij was zeer geinteresseerd.Verder is de verf van kleurstof uit de aarde, die hier en daar gevonden kan worden.Het is geel van kleur tot rood, ijzeroxyde en vloeibare zeep.Tenslotte natuurlijk de lijnolie, die was ik even vergeten.Nu het water aan de kook met het meel, dan 15 minuten koken, dan de kleurstof en weer 15 minuten koken, samen met de ijzeroxyde, dan de lijnolie erbij en weer 15 minuten koken en tenslotte de vloeibare zeep er nog bij en nog 48
wat roeren en laten afkoelen.Het is dan een soort kleurige pap, die direct kan worden gebruikt op het hout of zelfs steen.De verf moest op het plafond van de slaapzaal van Fred komen en het werd mooi geel, met zwarte vlekken hier en daar.Na één dag was de helft geverfd.Folder sprak van 3tot4 maal verven, dat zou dus 2 dagen x 4 x verven zijn, is 8 dagen.”Een kleinigheid!”, riep ik dan.Fred nog gewend aan modern sneldekkende verf, sprong dan uit zijn vel en voelde zich onwel worden van de lucht van de lijnolie, waar ook nog allerlei toevoegingen in zaten waar niemand om heeft gevraagd.Om de vliegen buiten te laten, maakte ik de ramen open en toen kwam er een slok verse lucht binnen die Fred al wat deed opknappen, toch bleef hij denken aan de zwarte vlekken en het 4 maal verven.Op de oude zeer grote balken was nog een deel te zien van de stokoude verf.Het was zonde om daar overheen te schilderen en ik liet nog een stukje over van de oude originele verf. Later ging ik er per vergissing overheen.Zo heb ik het verleden uitgewist. Ergens in Nederland leefde nog een echte verfdeskundige, die toevallig ook de bewuste verfcursus had gevolgd en Fred kende hem nog van vroeger, hij vertelde, dat het ijzeroxyde een chemische reactie gaf met het zuur in het eikenhout met gevolg de zwarte vlekken.Het advies luidde:”Laten drogen dat plafond!”Met wat plafondverlichting en hier en daar een zwarte vlek ter afwisseling is het een kunstzinnig, bij een kasteel geheel passend plafond geworden, terwijl de insecten niet houden van ijzeroxyde, evenmin die larven uit Boskoop.Fred blijft bij égaal geel. Pie is de zus van Jan Hein en Pie is de vrouw van Frans.Pie is de oude vriendin van Margriet nog vóór de tijd van Fred.Frans heeft de achternaam Tegel.Volgens Pie was Margriet me er eentje.Dat is een uitdrukking, maar volgens mij valt het allemaal wel mee.Als ik Margriet tegenkom in haar kruidentuin krijg ik 4 zoenen op de wangen, omdat zij dat wiskundig zo heeft bepaald.Ik leg mij daarbij neer.Zij vindt 4 zoenen beter 49
dan 3 zoenen.In de zestiger jaren reden Pie en Frans door Frankrijk en kwamen met hun deuxchevaux vast te zitten midden in een volkstuin terwijl de avond al was gevallen.Op een dergelijk moment is er niemand die kan helpen in de buurt.Zij waren genoodzaakt de nacht door te brengen in hun voertuig.Zulke gebeurtenissen scheppen een nauwe band en daarom zijn zij met elkaar getrouwd.Zo ziet men waar een volkstuin al niet goed voor is.Er moet een zweem van waarheid in het verhaal aanwezig zijn, anders had ik het niet opgeschreven. Pie en Frans zijn nu in de overgang, op het gebied van :”Ik vertrek!” Ze zijn nog niet vertrokken, maar hebben wél al een huis in Frankrijk.Hoe dat komt is eenvoudig.Zij verkopen wijn in flessen in Haarlem en als die leeg zijn halen ze nieuwe flessen in Frankrijk.Lydeke en ik werden aangehouden met de vraag of wij wijn bij ons hadden. Onze Orsa keek toe en ik toonde een aangebroken fles witte wijn van 89 cent en ook een aangebroken kartonnen doos met wijn.De douaneman keek nog even naar binnen en op hetzelfde moment ademde Orsa uit, waarop de man zich schielijk terug trok.Opgelucht reden wij verder. Ik vertelde dit verhaal aan Pie, die schrok, omdat zij niet dacht, dat er ooit een wijncontrole aan de grens op de loer zou kunnen liggen.Dat verwacht een mens toch niet met die eenwording van Europa! Over Orsa kan worden gezegd, dat deze ongelooflijk uit de bek stinkt.Wij hebben wel een dierentandenborstel met dierentandpasta, maar Orsa maakt er geen gebruik van, ook niet na lang aandringen. Bij het opruimen van mijn bureau vind ik nog een trouwkaart met alle handtekeningen der aanwezigen bij het huwelijk van Jan Hein, de jongere broer van Pie.Ik zie dan de ouders van Jan Hein staan in een hoek der zaal van het Kasteel van Heemstede, dat ze een Slot noemen.De Vader werkte in de olie en dan verhuis je van de ene naar de andere kant der aarde met de kinderen.Zo zit het verhuizen in het bloed der kinde50
ren.Jan Hein verhuisde derhalve van Bennebroek naar Heemstede.Hij geniet, als de mensen gaan verhuizen, omdat hij van beroep makelaar is, in onroerende zaken, vroeger onroerende goederen. Pie is buitengewoon handig en is in staat voor Honorien een afkrabinstallatie te bouwen van driehoekige stokken, waarmede men het slijk van de schoenen kan vegen.Dat kan niet iedereen.Ook is zij bedreven in het verkopen van allerhand artikelen en kweekt voor hetzelfde doel soms honden en katten.Zo reed ik speciaal naar haar huis in Frankrijk om haar zelfgebouwde alkoof te zien, een apart hokje om in te slapen, opzij van de woonkamer. Vroeger sliep men daarin zittende met een groot aantal kussens in de rug.Echt liggen was niet mogelijk, omdat de lengte van de alkoof onvoldoende was.De alkoof van Pie is modern en lang genoeg om langgestrekt in te kunnen slapen.Frans is minder handig, maar meer een apart geval.Hij studeerde en werd politieagent, hoofd van de personeelsafdeling.Omdat hij daarvoor veel te goed voor was en het gehele politiereglement uit zijn hoofd kende, dat nog door de Oom van mijn vrouw, oom Wim, was opgesteld, werd hij gewipt.Kennis maakt macht en daar houdt men bij de overheid niet van.Na deze avonturen begon hij lessen te schrijven met het doel, mensen te binden, zodat ze verder beter met elkaar kunnen samenwerken.Die lessen verkoopt hij dan en daar is van te leven.Hij spreekt ook mensen, die een beetje verstrikt geraakt zijn in hun mogelijkheden.Hij geeft ze dan uitleg hoe ze hun weg beter kunnen vervolgen. Susanna sprak met hem op die manier en het was zeer verhelderend voor haar. Je kan rustig zeggen,:”Frans heeft het!” Wat, is moeilijk te zeggen. Als bijverschijnsel is er nu de wijn zonder sulfiet bijgekomen.In het najaar is er de vendange, de wijnpluk. “Vergeet vooral niet brood mee te nemen!” staat er op een bord bij de bakker. Zo gingen wij met brood uit Monceaux le Comte naar Pie en 5l
Frans om de wijn te plukken op hun uitgestrekte nieuwe wijngaard.Die bleek te liggen op vijf minuten gaans van hun huis en bestaat uit vijf rijen druivenbomen.De druiven hangen in kleine trosjes, op buikhoogte.Gelukkig scheen de zon op de bladeren van de ranken,[druiventakken]. Pascal en zoon ontdekten de schapen in de naburige weide en vonden het de hoogste tijd deze dieren schrik aan te jagen.Daartoe liepen zij in volle galop achter deze schrikachtige dieren aan, die in paniek in hun armzalige behuizing beschutting wisten te vinden. Het huis schudde heen en weer en het dak viel schuin op de grond.Ik keek nog of er een paar poten gebroken waren, omdat de poten van een schaap erg dun zijn in vergelijking met het lijf in de volle wollen bepakking.Ook Fred en Margriet trokken nu een sprint aan op dezelfde weide en wisten hun hondevolk in hun auto op te sluiten.Je kon aan de honden zien, dat zij van dit uitstapje hadden genoten, zelfs in hun slaapje beroerden zij hun staarten, een teken van tevredenheid bij een hond. Toen ging de druivenpluk van start.Frans gaf een korte lezing.”Eerst de rosé, dan de rode wijn!” Aan de druiven is dat niet te zien, maar Frans weet wat, wát, is. Frans liep nu met een soort rugzak op de rug, een ovalen emmer, die wij vulden met de inhoud van onze emmertjes.Al vroeg in de middag was er geen druif meer te zien. Dat was te danken aan de plukkers, Honorien, Derk Jan,Lydeke, Jouke Kleerebezem, fred en Margriet, Pie en ikzelf. Wij waren allen uitgerust met een speciaal schaartje om de trossen los te knippen.Ook wel gebruikt in kleuterscholen.Zelf had ik de nagel van mijn rechterduim speciaal aangescherpt en sneed daarmede veel sneller de trossen los, met het risico, dat de ranken volgend jaar niets opleveren, omdat de trossen onoordeelkundig door mij zijn afgesneden.Met de machinale pluk gaat het ook niet met een schaartje.De druiven vliegen woest door de lucht en de bestuurder veegt de bladeren van zijn bril.In de wijnfabriek van Frans was zijn Moeder druk bezig met beide 52
handen de trossen in een kneusmachine te werpen.Met handkracht [Derk Jan] werden de druiven losgemaakt van de nu druifloze trossen.Deze takjes werden apart gelegd voor de aanmaak van de compost.Wij behoefden dus niet met onze Hollandse blote voeten in de druiven te gaan lopen.Er was een lekke ton met een stevig deksel en de druiven werden daarin zodanig geperst dat er aan de onderzijde wijn begon uit te lopen.Het bleek bij nader inzien druivensap te zijn, waarvan wij naarstig gingen proeven.Men drinkt de druivensap ook veel sneller op dan de wijn, waarvan men toch eerst moet proeven en het glas moet beroeren en de afdronk moet bespreken, die de wijn zou kunnen hebben. Dat alles is bij de druivensap ongebruikelijk.De druivensap ging nu in een grote trommel met een vernuftig deksel om te rijpen.De hoeveelheid was te vergelijken met een scheutje room in de koffie, maar de bijzondere kwaliteit van “Frans’Franse Wijn” zal in de toekomst blijken.Onthoudt die naam dames en heren! Op het étiket aan de achterkant staat dan vermeld, dat de druiven nagelgeplukt zijn, in plaats van met een roestvrij stalen schaar, waar zoals U weet het uiterst giftige chroom in is verwerkt. De verdere produkten uit de wijn laat ik maar even rusten, zoals de wijnsteen, het water voor de verdunning, de toevoeging van de suiker, de wijn zelf, de alcohol uit de wijn en de wijnazijn. Zo zag ik nog hoe een rijke Chinese Dame met haar op de tanden een aantal Franse wijnmannen had opgedragen een wijnfabriek op te starten.De jonge wijnstokjes stonden reeds tot aan de horizon in de grond te pronken en er reden al karrenvrachten af en aan naar de enorme roestvrij stalen kolommen.Hier en daar deed de computer het nog niet zo goed en via een tolk kregen de Fransen er van langs, evenals de Chinese mannen die ook aan tafel zaten.China is toch veel groter dan ik dacht. Er zijn nu Duitsers, die achter hun scherm zoeken naar brandende kolenmijnen met het doel deze te gaan blussen.Zij pom53
pen vloeibare pap van zand en cement in de kolenlagen en stoppen zo de branden in China.Zo kan een computermuis al die branden vinden.Over de gehele wereld staan de kolenmijnen in brand, ook in Duitsland waar ze de proeven nu genomen hebben.Het geeft een enorme uitstoot van CO2 en hele dorpen verdwijnen in de grond, maar dat leest men nergens.De uitstoot van de auto’s valt er bij in het niet.Ook in Amerika branden de kolenmijnen en in Nederland hebben wij zo nu en dan een veenbrand. Zo betreft het nu even Liam en zijn broer Jimmy.Liam is U reeds bekend als de bezoeker van de slager van’t Hoff in Heemstede en vernoemd naar een beroemd strijder voor de vrijheid van Ierland, die liever het gehele eiland had bevrijd van de Engelsen en de strijd had willen voortzetten.Zijn broer is de Heer Jimmy, die Down heeft en nu juist lopen kan. Vanuit zijn autostoeltje ziet hij de bakkerswinkel in het voorbijgaan en roept zacht:”Koek!” Zijn moeder denkt,”Wat zegt hij toch?” Het blijkt het tweede woord te zijn, dat zijn lippen verlaat.Hij is nog wat spaarzaam met zijn vaardigheden en geeft ze nog niet gaarne aan de openbaarheid prijs. Zo had ik op een gegeven moment de taak deze Heren in de gaten te houden terwijl zij sliepen.Zelf zat ik beneden de moslimcultuur te bekijken en volgde een voetbalwedstrijd van AZ tegen Luik.Ook hield ik mijn pijp brandende en wierp een blik op een babymachine met een zenuwachtig blauw knipperend licht.Zo liep ik tien maal omhoog en zag Liam liggen.Hij sliep niet, omdat zijn Moeder hem verlaten had en hij erkende mij niet als vervanging van zijn Moeder.Jimmy had het gekraai van zijn Broer opgemerkt en stond nu in de hoek van zijn bed overeind.Hij stond geleund met gesloten ogen een paard na te doen.Deze dieren staan te slapen als zij niet wakker zijn.Ik twijfelde, wat te doen. Laat men een kind rustig staande slapen, of is dit niet de gewoonte van een oppassende babysit.Na enig nadenken besloot ik hem in de lengterichting in zijn bedje te 54
leggen.Hij besloot dwars te gaan liggen. De ouders komen dan thuis en vragen of er nog bijzonderheden zijn? Als Liam merkt, dat zijn ouders echt thuis zijn slaapt hij in. Soms gaan dingen fout als een geneesheer met vacantie gaat. Als het met de geest van de mens niet goed gaat zijn daar pillen voor en over het algemeen gaat het dan weer wat beter en is met de pillen te leven. Zo nu en dan loopt het mis en dan verschijnt de vervanger van de geneesheer met de beste voornemens.Om de geest weer op orde te krijgen worden andere pillen voorgeschreven samen met de vorige pillen.Dat was al eerder het geval geweest, maar toen had de geneesheer gezegd de voorgaande pillen niet samen te eten met de nieuwe. Zo arriveerde Honorien bij de zieke, die in zak en as was geraakt en zich zittend op de grond niet meer kon bewegen.Honorien vertelde dit aan Monique, die zei:”Heb je toen niet direct 112 gebeld?” “Nee daar ben ik niet op gekomen!” Ik ben gaan zoeken naar de oorzaak en heb de pillen in de hand van de zieke gedrukt en mijn pendel zei, dat ze niet geschikt waren voor de zieke.Daarna heb ik met de apotheek gebeld om de verschillende pillen te kunnen onderscheiden.Naar aanleiding van de verpakking wist ik nu zeker welke pillen goed waren.Uren nadien knapte de zieke wat op en liet Honorien een papier achter met de woorden: Één soort pillen te laten eten en niet twee soorten tegelijkertijd! Dat was dus het verhaal van een pendel, inplaats van 112 met veel lawaai naar het ziekenhuis, om aldaar lang te zoeken naar de oorzaak en tenslotte via de telefoon op de skipiste te vernemen hoe met deze zieke te handelen. Zo skiedde de vacantieganger rustig voort, onwetende, met een gerust hart.Monique komt uit Italie en studeerde samen met Honorien in Haarlem en ze woont nu in Vijfhuizen. Toen ik langs de Valkenburgerlaan reed zag ik licht bij de kapper en stopte.Een ander Heer ging zitten en een dame ont55
fermde zich over zijn haar. Zelf trad ik toe tot de Heer Goossens, die reeds een soort zwarte mantel voor mij gereed hield.Hij draagt een bril, is niet al te groot en ziet er bruin uit terwijl hij gewoon een blanke man is.Geef een omschrijving, zodanig, dat men direct ziet, dat is een kapper!Ik geloof niet, dat ik hierin geslaagd ben.Ik vertelde de kapper over Liam, die uit volle borst zong:”Lang leve Jezus, in de gloria, lang zal die leven!” De kapper:”Zo heb ik er nooit over nagedacht!”[Het speelt zich af op 17 december 2009.] Verder merkte ik op, dat de geboortedatum van Jezus ook niet geheel duidelijk was, net zo min als de geboortedatum van onze Koningin. Ondertussen had ik mijn bril afgezet en omdat ikzelf slaap kreeg zoals gewoonlijk bij de kapper, vroeg ik hem, of er wel eens mensen bij het knippen waren ingeslapen. Hierop schoten de man en de dame in de lach.Dat zag ik ook in de spiegel. “Dat bedoel ik niet!”, zei ik. In dat geval zou U een aparte afdeling kunnen hebben voor mensen die inslapen achter een gordijn.”Waarop Fred zei:”Neen, een gordijn wil ik niet, dan moet het maar open en bloot gebeuren!” Tenslotte vroeg ik, nadat ik bijna klaar was:”Zal mijn Vrouw mij nog herkennen met mijn nieuwe kapsel?” Waarop hij zei:”Zal ik U een briefje meegeven?” Nadat ik nog een weinig werd afgeborsteld betaalde ik met 20 euro en kreeg een halve euro terug. De klimaattop in Denemarken is juist voorbij en er blijkt teveel co2 uit mijn schoorsteen te komen.Een deskundige in Rusland, in het hoge Noorden zat samen met wat anderen in een kring.Hij maakte een klein gat in het ijs en ontstak wat gas.Je kon er gemakkelijk de aardappelen op gaar koken.Toen nam hij een bezemsteel en maakte het gat groter.Er vloog een steekvlam naar boven en de omstanders schrokken terug.Dat is ons aardgas CH4 dat daar zo maar kosteloos ligt te liggen.Het ligt er voor het oprapen. Ondertussen vriest het in Duitsland 33.1 graden, amerika 56
zucht onder de sneeuw en de trein onder in de tunnel naar Engeland staat stil.Zelfs is er sneeuw in de Fazantenlaan aangekomen.Het zijpad heb ik met een sneeuwschep bewerkt en de sneeuw is tegen de gevel gekwakt als isolatie.Volgens Lydeke is er een sneeuwploeg voorbij gekomen. Helaas heb ik dat bericht uit de tweede hand. Ons kerstboompje met kunstlicht versierd, is omgevallen vanwege de natte sneeuw op de takken.Het staat nu weer recht en het licht gaat nu weer aan, op de tijdklok, die Lydeke weet af te stellen.Erg knap is dat.De fazantenvrouwtjes pikken druk in de sneeuw naar de rietzaden, die daarop zijn aangewaaid. Een ekster pikte naar een spin in de zonwering.”Kijk een ekster!”zeg ik. Lydeke ziet hem wegvliegen. Nu lees ik in een tijdschrift Down Up der stichting Downsyndroom over een dame met de naam, van Oudheusden.Vroeger kwam ik die naam ook al tegen in de vorm van een Oud Marine officier bij de onderzeedienst.Juist had ik daar een bovenmatig bijzonder artikel over willen schrijven, maar moest besluiten dat niet te doen, omdat er al een boek over het onderwerp is geschreven.De dame is getrouwd met Gert Jan de Reus met hun dochter van zeven, floor en hun zoon Sep.Floor houdt onbekommerd van Sep en koestert geen enkele zorg omtrent de toekomst van Sep.Zo lees ik in het verhaal over Sep van Ine de Reus-van Oudheusden.Zij schrijft: “Vriendschap. De bezoeken aan de Downpoli van het VUmc hebben ons ook nog een waardevolle vriendschap gebracht. We hebben daar Christien en Jim ontmoet, de ouders van Jimmy en Liam. Jimmy heeft ook Downsyndroom.Na een spontaan gesprek in de wachtkamer zijn de mailadressen uitgewisseld en ondertussen zijn er al meerdere ontmoetingen geweest.Het is een vrolijk, intens, bijzonder en waardevol contact. Er is veel herkenning, we zijn verschillend en voelen veel overeenkomsten. We vertellen elkaar wat we ontdekken, meemaken en tegenkomen. We leren van elkaar en steunen. En bovenal is er 57
heel veel plezier samen. We bekijken het leven beiden vanuit een glimlach en die overeenkomst geeft een grote verbinding.” Als er in een tijdschrift, zó over je dochter en schoonzoon wordt geschreven mag je niet klagen.Misschien is er in de toekomst gelegenheid deze Floor en Sep te ontmoeten. Met Jimmy gaat het niet slecht. Hij eet alleen hele stukken van de groentetaart en neemt geen genoegen met delen van de groentetaart, die kneedt hij fijn op de tafel. Master Lin treedt binnen beladen met geschenken.Hij draagt een zware fles Champagne en drinkt zelf geen alcohol.Op Formosa wordt dat niet gedronken, omdat de mensen daar, er niet tegen kunnen.Er zit alcohol in! De mensen overal op aarde zijn dus niet gelijk.Master Lin heeft de voornamen Chun-Chi en hij kijkt uit op de vliegtuigen op Schiphol, die daar staan te rusten.Ergens in het World Trade Center is hij aan het werk.Het blijkt waar te zijn.Hij bestudeert kleine rechthoekige schijfjes en als ze goed zijn stuurt hij ze naar huis om daar in de fabriek er nog wat meer van te maken. Zijn Moeder moest wat kniebuigingen doen, samen met een vriendin omdat zij stout was geweest.Ik had gedacht, dat zij van de druiven had gesnoept die bij een beeld lagen uitgestald als bijzondere gaven.”Dat is onjuist”, zei Master Lin. Mijn Moeder is een kletskous, dat is de ware reden.Een zeer wonderlijk verhaal, omdat de Moeder op de foto een zeer aardig mens is, evenals de vriendin.De Moeder heeft het gaarne dat haar zoon gaat trouwen, maar dat is niet zo eenvoudig, omdat Chun-Chi de vriend is van Kees.Op Formosa is het ongebruikelijk om niet te trouwen om het zachtkens te zeggen.Nu heeft Kees een dochter en Chun-Chi wil ook wel een kind.Hier in Nederland is dat gemakkelijk te regelen met wat moeite.Uit mijn verleden, bleek uit mijn studie: Burgerlijke stand al, dat men eenvoudig een kind kan erkennen en dat kind heet dan, een natuurlijk erkend kind. Er zijn dames, die wel een kind wil58
len hebben, maar niet iedere dag een man om hen heen.Het is even zoeken, maar zo iemand moet er toch wel gevonden kunnen worden met de huidige middelen der communicatie. Zeker als het iemand betreft, die 10 jaar zwakstroom heeft gestudeerd en uitleg kan geven hoe Uw computer werkt.De uitleg in 10 minuten over een studie van 10 jaar zal niet opleveren dat U iets van het inwendige van Uw computer begrijpt, maar dat terzijde. Inderdaad gaan wij nu uitzien naar de volgende gebeurtenissen.Er leeft al een dame, die op een eiland woont en daar regelmatig in een vliegtuig of helicopter de zee afspeurt, of er nog walvissen te tellen zijn.Het verdere verhaal kan nog niet worden verteld, omdat de gegevens nog ontbreken en men in Formosa niet zit te wachten op wonderlijke gewoonten in het buitenland. Zo blijkt toch maar duidelijk, dat men niet alles kan opschrijven wat men zo uit de losse hand bedenkt.In mijn schrijfmachine zit nog geen chip, waarmede alle onvertogen woorden en kwalijke gedachten worden uitgebannen.”Soms hebben wij grote verschillen van mening”, zegt Chun-Chi.[Kees en hij]Omdat mijn oude zonnecel na 20 jaar begon te roesten werd die door twee specialisten doorgemeten en door Jim gesoldeerd en het ding doet het weer.Volslagen idioot om dat te repareren volgens de man uit Formosa, maar hij besprak toch uitvoerig alle contacten en nam mijn nieuwe voltmeter in gebruik om precies vast te stellen waar de juiste contacten ontbraken.Chun-Chi maakt zelf zeep van de smeerwortel en dat is toch weer wonderlijk van een dergelijk chipwonder.Soms gaat er wat fout in de computerwereld.Ik kreeg het boek van Lydeke “Het Diner” en op bladzijde 64 ging het over op bladzijde 209. Het is een boek vol humor, maar dit vond ik toch te gek.Met de ruilbon ging ik naar Bennebroek.De dame bekeek de bladzijden aandachtig en ging op haar tenen staan om een ander “Diner” te pakken met alle bladzijden.Zij behandelde deze zaak alsof het normaal was en dat kwam 59
omdat er al een hele rij stond te wachten. We zijn nu even terug in de slagerswinkel bij van t’Hoff in Heemstede. Het is maar een hond riep ik en dat mocht niet van de beeldschone dame achter het vlees.Zij is er voor de zaterdaggangers.Gebruikelijk zegt zij als er twee artikelen op de toonbank liggen,”Wilt U een zakje?” “Nee, dank U , u weet, dat ik zeer sterk ben!” Zij zegt dan:”Ja, dat weet ik” Nu reikte zij mij het vlees aan in twee delen en zei:”U wilt zeker geen plastic zakje!” “Nee” zei ik, 'U weet dat ik zeer sterk ben” en liet bijna het zakje met de rookvlees vallen. Ook vergat ik bijna een plakje worst te nemen voor Orsa die inmiddels schoorvoetend was binnengekomen.Ik beet een gat in de worst, zodat het nu op een theekransje leek en hing het aan mijn vinger. “En nu goed goed kouwen!” De bek klapte dicht en weg was het plakje worst.Zulke dingen gebeuren in de tijd tussen Kerst en Oud en Nieuw. Het zijn geen wereldschokkende gebeurtenissen. Omdat Geziena naar Orsa had gevraagd, gingen wij met Ma [Lydeke] op bezoek op 1-1-2010. Zij was mijn kapster en getrouwd met een echte vriend van mij. Hij was rijschoolhouder, volgens Amerikaans systeem, maar sprak geen woord Engels.Er kwamen veel mensen op af, vooral vrouwen. Op vacantie in Frankrijk namen zij altijd wel een lifter mee als tolk want Frans spraken zij ook niet.Dat was dan bijvoorbeeld een Duitser en die konden zij wel begrijpen, omdat Geziena uit Zandvoort kwam.Later trouwde Geziena met Henny Scholten, die op mijn aanraden is overleden, omdat hij te zwaar was om te tillen als hij uit zijn bed was gevallen.In ieder geval, wij kwamen boven aan, in het ziekenhuis, omdat Geziena niet beneden was.De lift was zó groot dat er wel vier karren in konden staan.Een kar is een vierwielige wagen met grote wielen achter en twee kleine aan de voorzijde.Alles zonder luchtbanden.Op schoot is een grote doorzichtige plaat om op te morsen.Een soort tafel met brute kracht in de armleuningen geslagen en 60
onmogelijk even weg te schuiven.Orsa rook door het glas aan een stukje mandarijn.Telkens kwamen wij langs grote zalen gevuld met mensen in karren en de TV stond aan, waar niemand naar keek.Dat gaat zo, als men boven de tachtig is, en alles al heeft gezien.Men keek wel naar Orsa omdat er weinig honden op bezoek komen en dat is dan een welkome afwisseling. Geziena, ook boven de tachtig, wilde eigenlijk nog wat rondlopen op de gang, maar dat was verboden, omdat de meeste mensen kunnen vallen en dat geeft veel overlast.Het lopen was daar dus min of meer afgeschaft, alleen de alleroudste dame heeft het wandelrecht behouden en komt wankelend langs.Geziena beweert, dat het Zuiden eigenlijk het Noorden is.Die mening is vrij normaal, maar hier merkt men toch een lichte afwijking.De lezer vraagt zich nu af, of het voldoende reden is iemand te laten leven in een gesloten afdeling van een ziekenhuis.Het antwoord is eenvoudig,”Ja!”, samen met nog wat andere bijzonderheden.Bij het verlaten van de verdieping blijkt de deur op slot en realiseert men zich dat men opgesloten is.Samen met Orsa sta ik bij de grote klapdeuren en er komen juist twee hulpen aan op weg naar huis.Zij kijken mij bedenkelijk aan en ik vraag of ik er jong genoeg uit zie om te mogen vertrekken.Ik mag mee, gelukkig. Bij de lift wordt eerst een code ingedrukt en ik vertel de dames terloops dat ik mijn vrouw zojuist heb achtergelaten, waarbij zij mij aanzien met groot medelijden. Het blijkt op een misverstand te berusten.Lydeke loopt altijd ver voor of ver achteraan. Na een korte wachttijd in de auto zie ik haar aankomen. Volgens Lydeke is het zaak zo lang mogelijk op de been te blijven. Als men niet weet waar het Zuiden is valt het misschien allemaal wel mee, maar ik moet er niet aan denken in een kar te moeten zitten zonder luchtbanden. Echt waar, ik zocht lang naar de ventielen, maar zag ze niet.
61