DagBlad UO
N E M G A A L S S E D N AA
“DEZE DAG WERKT VOOROORDELEN WEG” p. 3
BEGELEIDING OP MAAT p. 6
443 personen
met een arbeidshandicap maken kennis met
316 bedrijven
“JE MOET MENSEN EEN KANS GEVEN” p. 7
Samen sterk • Verantwoordelijke Uitgever: Fons Leroy, VDAB • Redactie: laatstejaarsstudenten journalistiek Plantijn Hogeschool • Eindredactie en coördinatie: GTB, Wannes Marivoet • Grafische vormgeving: VDAB Competentiecentrum Heverlee • Druk: VDAB Competentiecentrum Turnhout • Met dank aan partners: Jobkanaal, Gebruikersorganisaties, GOB’s, Resoc, VDAB, Vooruitzenden, VVSG, Unizo, Voka, VKW, Verso en de diversiteitconsulenten vakbonden. • Met dank aan deelnemende bedrijven • Met dank aan duo-kandidaten • http://www.duodag.be
’t Is gebeurd! Als u deze krant leest, is de tweede editie van de Duodag alweer voorbij. 443 mensen met een arbeidshandicap kregen de kans om een dag mee te werken in één van de 316 deelnemende bedrijven. Twee op drie mensen met een arbeidshandicap zijn werkloos. Velen van hen zijn perfect in staat om te werken, maar krijgen vaak te weinig kansen op de arbeidsmarkt. Om daar iets aan te doen organiseert GTB de Duodag. Op de Duodag krijgen mensen met een arbeidshandicap de gelegenheid te tonen wat ze in hun mars hebben. Tegelijkertijd kunnen de bedrijfsverantwoordelijken met eigen ogen zien dat arbeidsgehandicapten echt wel capaciteiten hebben. De ondernemingen maken meteen kennis met het systeem en de organisaties die deze mensen aan werk proberen te helpen. In de toekomst willen we graag ook de Waalse arbeidsorganisaties bij de Duodag betrekken , zodat we van de dag een nationaal evenement kunnen maken. Ondertussen zijn er zelfs gesprekken gaande om in een aantal andere Europese landen een soortgelijk project op te starten. Zo kunnen we over een aantal jaren de tewerkstelling van mensen met een arbeidshandicap promoten over heel Europa. Deze editie van de Duodag heeft hopelijk voor veel van onze mensen de deur geopend naar een mogelijke tewerkstelling in de toekomst. Daarvoor wil ik alle deelnemende bedrijven en de organisaties die zich engageerden bedanken. Het is fantastisch dat we iets kunnen veranderen door allemaal samen te werken! Luc Henau Algemeen directeur GTB
Auteur: Rogier Verschueren Fotograaf: Charlotte Luyckx
De Duodag is voor ons als partner belangrijk omdat… diversiteit op de werkvloer introduceert.”
“het een laagdrempelige actie is die op een heel concrete manier Veerle Vanderhulst, RESOC (Regionaal Sociaaleconomisch Overlegcomité)
hefboom
“werk een is naar een grotere maatschappelijke betrokkenheid.” Didier Pieters, Werkbank KVG (Katholieke Vereniging Gehandicapten)
beperking ook een troef
“we willen tonen dat een kan zijn.” Lieven Gulinck, GOB (Gespecialiseerde opleiding,begeleiding en bemiddeling) “het een zeer positieve manier is om de personen met een arbeidshandicap.” Sigrid De Bie, Jobkanaal
koudwatervrees te overwinnen die er heerst rond de tewerkstelling van afspiegeling moeten zijn van de samenleving.”
“lokale besturen en publieke werkgevers bij uitstek een Lore Vandeurzen, VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden & Gemeenten)
Auteur: Serena Ciavarella
2
reportage Duodag
Op 24 maart organiseerden GTB en haar partners de . Tijdens deze tweede editie werkten meer dan 400 personen met een arbeidshandicap voor een dag mee in ruim 300 bedrijven. Wij gingen een kijkje nemen op de werkvloer van 6 bedrijven. Jules Hugal
Bedrijven leren arbeidsgehandicapten kennen
“Wel willen werken, maar niet meer kunnen: dat pikt.” Dirk Peyffers (48) heeft door osteoporose ernstige rugklachten. Hij werkte een dag als bode in het Provinciehuis van Limburg. Dirk zoekt al langer dan een jaar een parttime job. “Ik heb ideopatische osteoporose en kan daardoor maar vier uur per dag werken. Deze job zou ideaal zijn: wandelen is goed voor mijn rug en er is veel sociaal contact, dat heb ik nodig.” Dirk werd jarenlang verkeerd behandeld, tot een dokter eindelijk vond wat er mis was. “Dat was een opluchting, maar snel daarna kwam ook de ontnuchtering. Ik ben een harde werker en verdiende goed mijn boterham
tot ik door de pijn niet meer kon werken.” Nu komt hij elke maand moeilijk rond. “Wel willen werken, maar niet meer kunnen: dat pikt.” “Ik heb allerlei gespecialiseerde opleidingen voor andersvaliden gevolgd”, vertelt Dirk. “Ik behaalde altijd goede resultaten. Ik ben perfect geschikt om te werken, maar er zijn nog te veel vooroordelen.” Auteur: Antje Schurmans Fotograaf: Antje Schurmans
“Deze job zou ideaal zijn: wandelen is goed voor mijn rug.”
Meter Magda toont Dirk zijn postronde in het Provinciehuis van Hasselt. Het is er een echte doolhof. “Als ik me een keer omdraai, ben ik mijn oriëntatie al kwijt”, lacht Dirk. Op het einde van de dag, na ronde nummer drie, vlot het al beter.
“Blij met kansen door de Duodag” Veerle Schoof, die al jaren een fysieke arbeidshandicap heeft, is aangenaam verrast door de Duodag. “Voor mij is vandaag een heel nieuwe wereld opengegaan,” vertelt ze. “Ik ben van opleiding verpleegster en was bang dat ze mij terug dezelfde job zouden voorstellen. Maar het viel beter mee dan ik had verwacht.”
“Beschutte woningen geven mensen een nieuwe kans om zelfstandig te wonen.”
Om negen uur wordt Veerle begroet door Sami, haar begeleider. Hij legt haar uit waar De Wende voor staat: “Wij bieden ex-psychiatrische patiënten een thuis aan. De begeleiders van De Wende gaan dagelijks langs bij de patiënten en ondersteunen hen waar nodig, van financiële hulp tot hulp bij het koken.” Veerle gaat langs bij drie beschutte woonplaatsen. “Je komt bij mensen terecht die moeten samenleven met elkaar zonder daarvoor gekozen te hebben. De begeleiders gaan daar op een heel positieve manier mee om.
Veerle Schoof (38) heeft een fysieke beperking en ging helpen bij vzw De Wende in Gent als psychosociaal begeleider.
Ze geven mensen een nieuwe kans door hen gedeeltelijk zelfstandig te laten wonen. Zo hebben ze het gevoel dat ze iets betekenen in de maatschappij. Dat spreekt mij enorm aan”, vertelt ze enthousiast. Na verschillende hernia’s en artrose in de rug is Veerle werkongeschikt verklaard. “Ik voel mij nog te jong om thuis te zitten. Ik wil alles doen wat ik nog kan. Daarom ben ik blij dat ik kansen krijg door de Duodag. Deze dag bewijst dat er nog jobs zijn waarbij fysieke arbeid niet noodzakelijk is.”
Auteur: Britt Kerstens Fotograaf: Britt Kerstens
3
Cindy Verhaegen (33) had een hersenbloeding na een ongeval. Vandaag gaat ze aan de slag bij kapper Kreatos uit Geel.
“Nog geen minuut stilgestaan” Meter Marleen Bertels van Kreatos is alleszins enthousiast: “Voor de mensen van GTB me opbelden, wist ik niet dat er zoiets als een Duodag bestond. Maar ik vind het een super initiatief. Vooral voor Cindy, zo kan ze ervaren of het kappersvak haar ligt. ”De ene na de andere klant neemt plaats in de kappersstoel. “Ik jaag ze af, hé”, lacht meter Marleen.
Cindy (bovenaan): “Ik zou graag werk vinden als kapster.”
“Ik heb vroeger op leercontract gewerkt bij een kapper”, vertelt Cindy. “Vorig jaar heb ik nog een kapperscursus gevolgd.” Cindy doet niet zomaar mee aan de Duodag. “Ik zou graag werk vinden in de kapperswereld. Ik heb een tijdje gewerkt bij een bedrijf dat ramen en deuren maakte, maar dat was te zwaar en ik moest ermee stoppen.”
“Vanmorgen mocht ze er meteen in vliegen. Brushen, verven en knippen: het hoort er allemaal bij.” Cindy doet het met de glimlach. “Vermoeid ben ik nog niet, dat is waarschijnlijk voor deze namiddag.” Als Cindy vragen heeft, schieten haar collega’s meteen te hulp. “Ik kom net van school, dus ik heb nog geen eigen stijl ontwikkeld. Het is een beetje aanpassen”, legt ze uit terwijl ze van de ene klant naar de volgende loopt. Ik heb nog geen minuut stilgestaan, maar dat is beter dan met je vingers te draaien.”
Auteur: Hanne Verstappen Fotograaf: Hanne Verstappen
“Ik hoop dat deze dag vooroordelen wegwerkt” Tijdens de Duodag wordt Jelle begeleid door meter Kristel Wildiers, gelijkekansenconsulent bij de afdeling Samenleven van de Stad Leuven. “Ik toon hem hoe het werk hier verloopt en geef hem een inkijk in onze organisatie.” Tijdens de dag staan er enkele vergaderingen op het programma. Jelle maakt er verslag van. Hij gebruikt daarvoor een aangepast toetsenbord met een brailleleesregel. Dat toestel gebruikt pennetjes die voortdurend brailleschrift vormen, zodat Jelle toch tekst op een computer kan lezen. Een technologische aanpassing als deze maakt tewerkstelling voor mensen met een arbeidshandicap eenvoudiger.
“Mensen weten vaak niet dat een beperking overbrugd kan worden met een aangepast hulpmiddel”, legt Kristel uit. “Bovendien worden deze aanpassingen vergoed door de VDAB.” Jelle hoopt dat de Duodag bepaalde vooroordelen kan wegwerken: “Werkgevers die weinig ervaring hebben met personen met een arbeidshandicap laten zich nog te vaak leiden door vooroordelen. Ik wil tonen dat die vooroordelen onterecht zijn.”
Auteur: Jules Hugal Fotograaf: Jules Hugal
Jelle heeft een opleiding administratie bij de Brailleliga achter de rug en is klaar om de arbeidsmarkt te betreden. Hij vertelt waarom hij meedoet aan de Duodag: “Momenteel ben ik nog werkzoekend en elke vorm van ervaring is welkom. Ik wou ook mijn steentje bijdragen aan dit project.”
4
Jelle Steur (21) is blind en werkte mee op de administratieve dienst van de stad Leuven.
Dankzij een aangepast toetsenbord met een brailleleesregel kan Jelle (rechts) op de computer werken.
“We willen Gino graag Gino Delahousse (39) heeft een kans geven” een leerachterstand. Tijdens
de Duodag stak hij een handje toe aan de lopende band bij kleidakpannenbedrijf Wienerberger.
“Het werk bij Wienerberger spreekt mij erg aan.”
“Vanmorgen ben ik om twintig over zeven beginnen werken”, vertelt Gino. “Dat lijkt misschien vroeg, maar de arbeiders met een vroege shift stonden hier al van vijf uur.” Gino is niet vies van zwaar werk en vroeg opstaan houdt hem zeker niet tegen.
“Vroeger deed ik verschillende interimjobs. Sinds een maand ben ik op zoek naar een vaste job”, legt Gino uit. Samen met de andere arbeiders stapelt hij de gebakken dakpannen op paletten. “Het werk bij Wienerberger spreekt mij erg aan.” Jean-Claude, de coördinator die de Duodag bij Wienerberger introduceerde, kijkt goedkeurend toe. “Gino is een heel goede werker. We willen hem graag een kans geven binnen ons bedrijf. Volgende week mag hij stage komen lopen en misschien kan hij in september
als vaste werkkracht beginnen.” Gino kan de Duodag zeker aan andere personen met een arbeidshandicap aanraden. “Vandaag leer ik een nieuw bedrijf kennen en het bedrijf leert mij kennen als een mogelijke werkkracht.” Toch wil hij volgend jaar zelf niet meer deelnemen aan de Duodag. “Hopelijk heb ik tegen dan al een vaste baan gevonden”, lacht Gino.
Auteur: Serena Ciavarella Fotograaf: Frans Baetens
“Later wil ik zelf paardrijles geven” “Nadat ik afstudeerde in het buitengewoon onderwijs kwam ik bij GTB terecht”, vertelt Dimitri. “Omdat ik nogal traag werk en soms moeite heb met stiptheid, was het voor mij moeilijk om aan een job te geraken. GTB ondersteunt mij nu in mijn zoektocht naar werk.” Onder begeleiding van meter Vanessa mag Dimitri de paarden uit de wei halen. “Een leuke opdracht,” vertelt hij een halfuur later wanneer alle paarden veilig in hun box zitten. “Er komt nogal wat tactiek bij kijken, paarden zijn slimmer dan je denkt!” Dimitri voelt zich meteen thuis op manege Torenhof. “Ik heb als kind nog paardgereden en kwam hier in mijn schooltijd enkele maanden op stage.” Werken op de manege is een droomjob voor Dimitri. “Ik ben een echte dierenvriend, en paarden zijn voor mij de liefste dieren die er bestaan.” In de namiddag zijn er lessen gepland voor kinderen.
Dimitri mag de paarden zadelen en Vanessa laat hem zelfs voorrijden om de leerlingen de weg te wijzen. “Ik werk graag met kinderen”, vertrouwt Dimitri ons toe. “Als het kan, zou ik hen later graag zelf lesgeven.” Dimitri wil in de toekomst zeker op de manege komen werken. “Ik kan hier de hele dag met dieren werken en mag zelf op de paarden rijden. Wat wil je nog meer?” Begeleidster Vanessa denkt dat hij een goede aanwinst zou zijn. “Je ziet dat Dimitri ervaring heeft met paarden en dat hij weet wat hij doet.” Auteur: Rogier Verschueren Fotograaf: Rogier Verschueren
“Paarden zijn de liefste dieren die er bestaan.”
Dimitri Boeckmans (23) heeft een verstandelijke beperking Hij werkt tijdens de Duodag als stalknecht in manege Torenhof. 5
Begeleiding op maat
Anneke Ernon (VDAB) over de tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap
Anneke Ernon, woordvoerder van VDAB
Op de Vlaamse arbeidsmarkt heeft slechts
een derde van de personen met een arbeidshandicap werk. De overgrote meerderheid is met andere woorden beroepsinactief, vaak door een samenloop van factoren. Een groot deel van de arbeidsgehandicapten is laaggeschoold, en een steeds groter wordende groep is 50-plusser. Bovendien hebben velen onder hen weinig of geen werkervaring. De VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) helpt via een inclusieve aanpak in de zoektocht naar werk. Anneke Ernon, woordvoerder van VDAB, licht toe : ‘De begeleiders en deskundigen
bij VDAB krijgen speciale opleidingen om beter te leren omgaan met deze kansengroep. Ze leggen ook aan werkgevers uit welke financiële en andere steun er mogelijk is. VDAB wil hiermee zijn aanpak naar deze groep versterken.’ De meeste arbeidsgehandicapten zijn zich bewust van hun beperkingen. Via de VDAB kunnen ze een job vinden die past bij hun mogelijkheden. Indien de werkzoekende meer gespecialiseerde begeleiding en zorg nodig heeft, doet VDAB beroep op een gespecialiseerd netwerk.
GTB (gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding) zorgt dan voor de trajectbegeleiding van deze mensen en zet via een individueel en intensief traject alle nodige stappen richting arbeidsmarkt. GTB en VDAB kunnen hierbij ook beroep doen op een
gespecialiseerde dienst voor arbeidsonderzoek (GA) of in functie van een meer intensieve opleiding, bemiddeling of begeleiding op de werkvloer door een GOB. Deze partners werken nauw samen om voor
“Indien de werkzoekende meer gespecialiseerde begeleiding en zorg nodig heeft, doet VDAB beroep op een gespecialiseerd netwerk.” iedereen een job te vinden binnen de mogelijkheden van deze persoon. Ten tweede helpt men potentiële werkgevers bij logistieke of organisatorische aanpassingen, en ondersteunt men de werkgever bij de aanvraag van een eventuele financiële tussenkomst, bijvoorbeeld in de kosten van een aangepaste werkplek of specifieke kleding.
Eenmaal de werknemer aan de slag is, loopt de ondersteuning verder en kan gratis jobcoaching aangeboden worden. De inzet om meer personen met een arbeidshandicap aan het werk te krijgen is groot, toch bestaan er nog veel vooroordelen. Zo gaan veel werkgevers er vaak van uit dat werknemers met een beperking veel geld kosten. Via de Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP) echter kan tot 60% van de loonkost terugbetaald worden. Daarnaast kunnen bedrijven ook op andere tussenkomsten rekenen. Arbeidsgehandicapten hebben soms zelf ook vooroordelen. Ze denken dat ze niet meer kunnen meedraaien op de werkvloer, wat met de juiste begeleiding nochtans heel goed mogelijk is. VDAB en GTB proberen, samen met de andere partners, deze vooroordelen uit de wereld te helpen en personen met een arbeidshandicap zo goed mogelijk te begeleiden naar en op de arbeidsmarkt.
Auteur: Sarah Cools Fotograaf: Hans Vercauter
6
“Wij selecteren op basis van capaciteiten en motivatie” Yves Decoster, verantwoordelijke voor personeelszaken bij Colruyt, vertelt hoe het bedrijf personen met een arbeidshandicap tewerkstelt. “Iemand met een visuele beperking een groter scherm geven is een kleine maar logische aanpassing. Daar doen we niet moeilijk over.” Colruyt creëert geen speciale jobs voor mensen met een beperking. “Wij selecteren onze mensen op basis van hun capaciteiten en
motivatie”, vertelt Decoster. Na een rondleiding en een gesprek met de leidinggevende lopen sollicitanten een stage, vertelt Decoster. “We testen dan of ze het werk fysiek en psychisch aankunnen.” Hij geeft toe dat Colruyt wel winstgevend wil blijven: “Meestal eindigen die stages met een vast contract, tenzij iemand echt geen vooruitgang toont.” Geschikte werknemers vinden staat voorop
Yves Decoster over het tewerkstellingsbeleid van Colruyt voor Decoster: “Wij nemen eerst iemand aan en kijken dan pas of we subsidie kunnen krijgen.” Quota voor personen met een arbeidshandicap hanteert Colruyt niet: “Wij bieden jaarlijks meer dan 2000 jobs aan. Als iemand geschikt is voor een job, nemen we die persoon gewoon aan.”
Auteur: Antje Schurmans
“Je neemt iemand aan om wie hij is en wat hij kan”
“Je moet mensen een kans geven”
Peter Vermeir: “Als collega’s iets niet begrijpen, schrijf ik het op of toon ik het hen.”
Personen met een arbeidshandicap tewerkstellen is vaak geen evidentie. Maar met de juiste inspanningen komen werknemer en werkgever al een heel stuk vooruit. Peter Vermeir (43) is doof en werkt bij AD Delhaize in Groot-Bijgaarden. Duodagblad sprak met hem en zijn doventolk. Sinds vijf maanden is Peter aan de slag en dat doet hij nog altijd even graag. “De collega’s en de klanten zijn vriendelijk. Als ze iets vragen, probeer ik uit te leggen dat ik doof ben of wijs ik naar een collega.” Communicatie blijkt het voornaamste obstakel. “Aanvankelijk had ik wel enkele vragen”, weet winkelverantwoordelijke Veronique Van Den Cruyse. “Wat als klanten hem aanspreken? Zelf stelde hij voor een kaartje met daarop ‘ik ben doof’ op te spelden. Maar dat bleek zelfs niet nodig. Ondertussen kennen de klanten hem natuurlijk al.” Al doende vond Peter zijn weg in de supermarkt. “Eerst keek ik hoe anderen iets deden. Geleidelijk aan werd ik het werk gewoon. Als collega’s iets niet begrijpen, schrijf ik het op of toon ik het.” “Hij heeft ook andere manieren om zich te oriënteren”, vult Veronique aan.
“Als wij bestellingen maken, gaan we af op het geluid van de scanner, maar Peter kijkt naar de lampjes op het toestel.” Door de tewerkstelling van Peter heeft AD Delhaize recht op subsidies van de Vlaamse overheid. “Via de website van de VDAB hebben we een aanvraag ingediend. Die premies zijn interessant, maar zeker niet de reden waarom we hem hebben aangenomen. Dat doe je om wie hij is en wat hij kan.” “Je moet mensen gewoon een kans geven”, concludeert winkelverantwoordelijke Veronique. “Je mag je niet laten afschrikken door het feit dat hij niet kan spreken. Hij heeft echt wel andere manieren om zich uit te drukken. Het is niet omdat hij beperkt is in iets dat hij niet goed kan werken.” Peter vond zelf de vacature bij AD Delhaize in de krant, waarna GTB de winkel contacteerde. “Je moet vooral initiatief durven nemen en niet bang zijn”, geeft Peter nog als tip mee. Auteur: Hanne Verstappen Fotograaf: Hanne Verstappen
7
Bedrijven enthousiast over Duodag 316 bedrijven namen deel aan de Duodag 2011. Hoe is de dag bij al die deelnemers verlopen? Wij sprokkelden enkele reacties bij elkaar.
M&S Mode
Vervaet logistics
“Verschillende winkels van onze kledingketen hebben deelgenomen aan de Duodag. In de verschillende regio’s is alles enorm goed verlopen. De deelnemers die een dagje kwamen meedraaien, hebben hun steentje bijgedragen. Zo pakten ze leveringen uit, vulden ze rekken en gaven ze kledingadvies aan klanten. In onze vestiging in Diest dachten ze zelfs dat de arbeidsgehandicapte er voltijds werkte. Een leuke ervaring dus voor ons.”
“De Duodag was voor ons een positieve ervaring. Wij zijn een verhuisfirma en hebben onze deelnemer laten meehelpen met een verhuis bij de politie in Gent. Hij was laaiend enthousiast over de inhoud van de job en de mensen waarmee hij samenwerkte. Het was voor ons een geslaagde dag. Op naar volgend jaar!”
Druk. De Cuyper Drukkerij De Cuyper kreeg op de Duodag twee deelnemers op proef. Iemand met een lichte vorm van autisme draaide mee als productiearbeider en iemand met rugproblemen hebben we ingezet als administratief medewerker. We moesten minder aanpassingen doen dan verwacht. De deelnemers draaiden mee alsof ze hier al jaren werkten. Ook wij hielden er een positief gevoel aan over.
Soundwave “Ons bedrijf staat in voor transport en distributie van materiaal voor reisbureaus. Bij ons kwam iemand met een auditieve handicap meedraaien. De dag was leerrijk voor haar en voor ons. Zij heeft verschillende taken uitgevoerd, zoals champagne inpakken, en wij hebben bijgeleerd over hoe het is om te werken met een handicap. Het was dus een positieve ervaring, we vonden het enkel jammer dat de Duodag niet kon doorgaan op een ander moment. Als het drukker was geweest had ze nog meer kunnen doen.” Auteur: Britt Kerstens
12ER EN T 20 R A KVLO AP A R E DE W NDIC 23 KM VOOR RBEIDSHAg MAKER NA da .be SMA A NEN MET EE: www.duo PERSrOinformatie mee
V.U. GTB – Minnemeers 2 - 9000 Gent
DOE MEE!
8
Ook bij Vlaams minister Muyters, bevoegd voor het beleidsveld werkgelegenheid,liep er een duodagmedewerker mee. Hij was enthousiast over het initiatief. We zullen alvast de verdere toekomst van de duodag met hem bespreken!
