IEE /11/787/SI2. 615928
Sustainable Transport for Areas with Tourism through Energy Reduction
D6.1 - Aanbevelingen voor de invoering van mobiliteitsmanagement-netwerken in toeristische gebieden
Taak Nr.:
6.1
WP Referentie:
WP6
Hoofdauteur:
Noordwijk
Overige auteurs:
BME, Mobycon
Ref. Nr.:
1.0
Uitgiftedatum:
19 december 2014
Aantal pagina’s:
15
Beschikbaarheid: Openbaar
Status:
Eind rapport
KEYWORDS:
Duurzame mobiliteit, toerisme, mobiliteitsmanagement-netwerken
SAMENVATTING Het STARTER project (IEE) heeft als doel om het energieverbruik van autoverkeer op verschillende toeristische locaties met minimaal 10 procent te reduceren. Dit is gedaan door op vijf locaties in Europa mobiliteitsmanagement-netwerken (Local Travel Plan Networks - LTPNs) op te zetten en duurzame vormen van mobiliteit aan te bieden. Dit document bevat praktische beleidsaanbevelingen voor de invoering van mobiliteitsmanagement-netwerken in andere toeristische gebieden en is in het bijzonder bedoeld voor beleidsmakers.
Supported by / Avec le soutien de / Unterstützt durch / Con el apoyo de
IEE /11/787/SI2. 615928
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 2 of 15
COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het STARTER Consortium. Daarnaast moet er duidelijk worden verwezen naar de auteurs van het document en alle van toepassing zijnde delen van het copyright. Alle rechten voorbehouden. Dit document kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Het STARTER Consortium: • Mobycon, Nederland • Gemeente Noordwijk, Nederland • Centre for Research and Technology Hellas/HIT, Griekenland • Gemeente Kos, Griekenland • Consulting Formaplan SL, Spanje • UNESCO’s Biosphere Reserve of Fuerteventura, Spanje • Budapest University of Technology and Economics, Hongarije • KTI Institute for Transport Sciences Non-profit Ltd., Hongarije • Herry Consult GmbH, Oostenrijk • Municipality of Werfenweng, Oostenrijk
IEE /11/787/SI2. 615928
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 3 of 15
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING ............................................................................................................................. 4 1.1
ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET STARTER PROJECT ............................................................. 4
1.2
DOELEN VAN DIT RAPPORT .......................................................................................................... 5
2. LOCAL TRAVEL PLAN NETWORKS: DE ACHTERGROND .............................................. 6 2.1
WAT IS EEN LTPN?.................................................................................................................... 6
2.2
DE ACHTERGROND ..................................................................................................................... 6
3. AANBEVELINGEN VOOR HET OVERNEMEN VAN HET LTPN CONCEPT ...................... 8 3.1
BELEIDSAANBEVELINGEN VOOR LOKALE EN REGIONALE BELEIDSMAKERS ....................................... 8
3.2
BELEIDSAANBEVELINGEN VOOR NATIONALE BELEIDSMAKERS ........................................................ 9
3.3
BELEIDSAANBEVELINGEN VOOR EUROPESE BELEIDSMAKERS ...................................................... 10
4. GOEDE VOORBEELDEN UIT HET STARTER PROJECT ................................................. 11 4.1
NOORDWIJK (NEDERLAND) ....................................................................................................... 11
4.2
KOS (GRIEKENLAND) ................................................................................................................ 12
4.3
FUERTEVENTURA (SPANJE) ...................................................................................................... 13
4.4
WERFENWENG (OOSTENRIJK) ................................................................................................... 14
4.5
WEST-BALATON REGIO (HONGARIJE) ........................................................................................ 15
IEE /11/787/SI2. 615928
1.
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 4 of 15
Inleiding
Dit hoofdstuk start met een korte beschrijving van het STARTER project. Hierna gaan we in op de doelen van dit rapport.
1.1
Algemene beschrijving van het STARTER Project
De Europese Unie kent een groot aantal toeristische gebieden, die allemaal veel toeristen trekken uit Europa en de rest van de wereld. Onder deze regio’s bevinden zich onder andere eilanden en kustregio’s, berggebieden, meren, en historische en religieuze plekken (als bestemmingen voor cultureel of religieus bezoek) en vele andere. Ondanks de verschillende kenmerken van deze gebieden en de verschillende typen toeristen die zij trekken, hebben ze allemaal één gemeenschappelijk kenmerk. Dat is dat de toeristische bezoeken zich in grote mate concentreren in een specifieke periode (hoogseizoen). De concentratie van verkeer tijdens het toeristisch hoogseizoen heeft grote gevolgen voor de verkeerssituatie in de betreffende regio's. Het seizoensgebonden karakter van toerisme leidt niet alleen tot piekdrukte op het wegennet, maar ook tot onnodig hoog energieverbruik (vooral fossiele brandstoffen), verkeerslawaai en luchtverontreiniging, verhoogd risico op verkeersongevallen en schade aan de infrastructuur. Op basis van bovenstaande is duidelijk dat het noodzakelijk is om de effectiviteit en efficiëntie van lokale mobiliteitssystemen te verbeteren. Zo kan beter worden omgegaan met de groeiende problemen en, nog belangrijker, de nadruk worden gelegd op alternatieve duurzame vervoerwijzen en/of mobiliteitsmaatregelen. Aan de andere kant is duurzame mobiliteit ook een kans voor de toeristische sector, aangezien consumenten meer en meer bewust worden van de noodzaak van duurzaamheid. Het probleem is echter dat het ‘vergroenen van mobiliteit’ niet alleen een taak van de overheid is; de belangrijkste actoren uit de vervoerssector, milieuorganisaties en de toeristische sector moeten de krachten bundelen met de lokale/regionale overheden om duurzaam, seizoensgebonden mobiliteit aan te bieden. Het STARTER project (Sustainable Transport for Areas with Tourism through Energy Reduction) heeft daarom als doel om het autoverkeer op verschillende toeristische locaties te reduceren door middel van regionale samenwerking. Dit is gedaan door op vijf toeristische locaties in Europa mobiliteitsmanagement-netwerken (Local Travel Plan Networks - LTPNs) op te zetten en duurzame vormen van mobiliteit te promoten. In al deze gebieden is er sprake van een sterk seizoensgebonden karakter van de verkeersdrukte. Dit moet uiteindelijk leiden tot bewustwording van alternatieven voor de eigen auto onder toeristen. Het project richt zich ook op beleidsmakers buiten de pilotgebieden door het verstrekken van informatie op de website van het project, diverse rapportages, nieuwsartikelen en door de organisatie van workshops in de deelnemende landen.
IEE /11/787/SI2. 615928
1.2
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 5 of 15
Doelen van dit rapport
Dit rapport richt zich op beleidsmakers op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau. Het bevat aanbevelingen om het gebruik van mobiliteitsmanagement-netwerken in toeristische gebieden in Europa te stimuleren. Er is -naast dit rapport met beleidsaanbevelingen- ook een rapport met praktische aanbevelingen beschikbaar voor iedereen die een mobiliteitsmanagement-netwerk op wil zetten. Dit rapport (Handboek voor de implementatie van een Local Travel Plan Network in toeristische gebieden) is te downloaden op de website van het STARTER project (http://starterproject.eu/).
Figuur 1-1
Een van de maatregelen van STARTER: de Strandpendel in Noordwijk.
IEE /11/787/SI2. 615928
2.
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 6 of 15
Local travel plan networks: de achtergrond
2.1
Wat is een LTPN?
De definitie van een mobiliteitsmanagement-netwerk (LTPN) is: “Een groep of netwerk van organisaties die gezamenlijk ideeën en middelen uitwisselen voor de ontwikkeling en invoering van een mobiliteitsplan dat past bij hun lokale omstandigheden.” Onder een mobiliteitsplan verstaan we in dit geval: “een maatregelenpakket dat gericht is op de specifieke behoeftes van organisaties binnen een netwerk en dat als doel heeft alternatieve reismogelijkheden te promoten en de afhankelijkheid van de auto te verminderen.” Mobiliteitsmanagement-netwerken worden doorgaans toegepast op bedrijventerreinen, industriegebieden, stadscentra, scholengemeenschappen en in woonwijken. Ze hebben altijd een gebiedsgerichte uitwerking. Het STARTER project toont aan dat dit concept ook toepasbaar is in toeristische gebieden1.
2.2
De achtergrond
Europe is de nummer één toeristische bestemming in de wereld en heeft een indrukwekkende dichtheid en diversiteit aan attracties. Toerisme is een belangrijke sector van de Europese economie. Het bevat een grote verscheidenheid aan producten en bestemmingen en kent veel verschillende belanghebbenden, zowel publiek als privaat. De sector is goed voor 5% van het BBP en 5,2% van de werkgelegenheid van de beroepsbevolking (wat overeenkomt met ongeveer 9,7 miljoen banen). Wanneer rekening wordt gehouden met de sterke verwevenheid met andere economische sectoren, liggen deze cijfers nog hoger (10% van het BBP en 12% van de totale werkgelegenheid). De toeristische sector is dan ook de op twee na grootste sociaaleconomische sector van de EU. Volgens Eurostat waren er in 2013 circa 2,6 miljard overnachtingen in toeristische accommodaties in de EU28. Dit is een record en een stijging van 1,6% vergeleken met 2012.
Figuur 2-1
1
Europa is de nummer 1 toeristische bestemming
Het concept van mobiliteitsmanagement-netwerken komt voort uit het TRAVEL PLAN PLUS project. Meer informatie over dit project is te vinden op http://www.travelplanplus.eu.
IEE /11/787/SI2. 615928
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 7 of 15
Ondanks de verschillende kenmerken van de toeristische trekpleisters en de verschillende typen toeristen die zij trekken, hebben ze allemaal een gemeenschappelijk kenmerk. En dat is dat het toerisme zich in meer of mindere mate concentreert in een specifiek seizoen. Deze concentratie van toerisme leidt tot een stijgende vraag naar mobiliteitsdiensten tijdens het hoogseizoen. Dit heeft grote invloed op de verkeerssituatie in toeristische regio’s. Zo kent iedereen wel de files en verkeersdrukte op de snelwegen naar het zuiden of Europa of naar de Alpen. Bijeffecten hiervan zijn onder andere een hoog energiegebruik (voornamelijk fossiele brandstoffen), verkeerslawaai en luchtvervuiling. Dit heeft een negatief effect op de gezondheid en het milieu. Tenslotte is er ook een stijgend risico op verkeersongevallen en schade aan de infrastructuur. Congestie kost Europa jaarlijks ongeveer 1% van het bruto binnenlands product. Volgens het Green Paper on Urban Mobility, is stedelijk verkeer verantwoordelijk voor 40% van de CO2 uitstoot en voor 70% van de andere vervuilende gassen die vrijkomen door gemotoriseerd verkeer. Als we kijken naar de jaargemiddelden voor toeristische regio’s (energiegebruik en uitstoot), dan is er veelal geen sprake van een probleem. Maar tijdens het hoogseizoen zijn de cijfers veel hoger dan de optimale situatie (en in sommige situaties hoger dan goed is voor de gezondheid). De gevolgen zijn niet alleen op lokaal niveau, maar ook op grotere schaal zichtbaar: klimaatverandering, toenemende gezondheidsproblemen en knelpunten in de logistieke keten. Overheden kunnen dit probleem niet alleen verhelpen. Daarom is er een noodzaak voor samenwerking en coördinatie op regionaal, nationaal en Europees niveau. Tegelijkertijd vormt duurzame mobiliteit ook een grote kans voor de toeristische sector, omdat consumenten zich meer en meer bewust worden van de noodzaak van duurzaamheid. Mobiliteitsmanagement-netwerken ontwikkelen snelle, goedkope en effectieve oplossingen voor problemen op het gebied van bereikbaarheid. Dit in tegenstelling tot de gebruikelijke aanpak om capaciteitsproblemen op te lossen door de aanleg van meer wegen of extra parkeerplaatsen. Een mobiliteitsmanagement-netwerk levert voor de deelnemende organisaties synergie op en kost minder inspanning dan wanneer individuele organisaties zelf maatregelen nemen. Mobiliteitsmanagement-netwerken zijn altijd gebiedsspecifiek in toepassing en effect. In de onderzochte toeristische regio’s zijn de motieven van hotels en andere lokale belanghebbenden vergelijkbaar en het belangrijkste doel van hun inspanningen is om aantrekkelijker en competitiever te zijn voor potentiële gasten. De ervaringen van de STARTER partners vormen de basis voor een succesvolle implementatie van het concept in andere regio’s in de EU. Andere regio’s kunnen ook veel leren van het selecteren en implementeren van duurzame vormen van mobiliteit.
IEE /11/787/SI2. 615928
3.
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 8 of 15
Aanbevelingen voor het overnemen van het LTPN concept
3.1
Beleidsaanbevelingen voor lokale en regionale beleidsmakers
De focus van veel projecten ligt op reductie van het autogebruik. Terwijl dit voor beleidsmakers een belangrijk doel is, is het niet waar een mobiliteitsmanagement-netwerk (LTPN) direct om draait. Een LTPN moet worden gezien en gepromoot als een middel om zowel economische als milieudoelen te bereiken: betere bereikbaarheid, betere dienstverlening aan toeristen (zoals het leveren van unieke duurzame producten), efficiënter gebruik van duurzame alternatieven voor de auto, minder verkeersdrukte en een minder dominante positie van de auto in het straatbeeld. Hierdoor wordt er een omgeving gecreëerd die aantrekkelijker is voor toeristen. We kunnen dus stellen dat een LTPN een middel is om de aantrekkelijkheid van een stad of regio te verbeteren, met duidelijke voordelen voor de publieke en de private sector. Traditionele, aanbodgerichte infrastructurele oplossingen vergen grote financiële investeringen en een lange voorbereidingstijd. LTPN’s bieden een alternatief door bestaande mobiliteitssystemen efficiënter te maken. Dit wordt bereikt door allereerst te mikken op “quickwins” (maximale impact, korte periode, lage kosten) en door de toeristische sector ervan te overtuigen dat zij -en nog belangrijker hun klanten- direct profiteren van het aanbieden van alternatieve mobiliteitsdiensten. De eerste stap is het aanstellen van een enthousiaste en betrokken netwerk-coördinator. Vervolgens kan het netwerk worden opgezet. De STARTER regio’s laten zien dat dit geen makkelijke opdracht is, zeker niet in een competitieve sector als het toerisme. Maar voor ieder project geldt dat het in een zo vroeg mogelijk fase betrekken van lokale belanghebbenden tot draagvlak en bekendheid leidt. Hiermee wordt de kans op succes vergroot. Dat is waarom de STARTER partners LTPN’s als een goede benadering zien om (mobiliteits)problemen in toeristische gebieden op te lossen. LTPN checklist: Het concept van LTPN’s moet worden gekoppeld aan verkeer, economie, toerisme en bredere beleidsambities. Het moet niet worden beperkt tot de voordelen van overheden maar ook de voordelen voor de private sector moeten worden meegenomen. Het netwerk moet dus bestaan uit belanghebbenden uit de toeristische sector en uit aanbieders van mobiliteitsdiensten. Een LTPN is hiermee een platform voor beide disciplines om samen te werken. Deze samenwerking kan de lokale trots versterken Politiek leiderschap is belangrijk bij de start van het proces, maar zodra het netwerk is geformeerd dienen de deelnemers in toenemende mate betrokken te worden en invloed te krijgen op het proces. Richt je in het begin op maatregelen die snel ingevoerd kunnen worden en die een aantoonbaar positief effect hebben. Dit zorgt er voor dat het LTPN serieus wordt genomen, dat meer partijen aansluiten en dat er een basis is voor andere maatregelen. Financiering van maatregelen op het gebied van duurzame mobiliteit is altijd een discussiepunt. Hier ligt een duidelijk uitdaging voor de lokale overheid: het zoeken van cofinancieringsfondsen voor duurzame projecten.
IEE /11/787/SI2. 615928
3.2
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 9 of 15
Beleidsaanbevelingen voor nationale beleidsmakers
De steun van hogere overheden is essentieel voor de verdere uitrol van het LTPN-concept. Nationale overheden moeten lokale en regionale overheden ervan overtuigen dat mobiliteitsmanagement-netwerken en duurzame vormen van mobiliteit duidelijke voordelen hebben voor toeristische regio’s. Dit kan door het initiëren van bijeenkomsten met relevante actoren en door er voor te zorgen dat relevante informatie, goede voorbeelden en praktische aanbevelingen over mobiliteitsmanagement-netwerken makkelijk verkrijgbaar zijn. De beste reclame is immers de succesverhalen uit andere regio’s (zoals een gezondere lucht, betere verkeerscijfers, afname in uitstoot, een toename van het toerisme etc.). Daarnaast is het belangrijk om voorbeeldregio’s aan te wijzen. Vertegenwoordigers van deze voorbeeldregio’s moeten worden erkend als ‘experts’ en handelen als adviseurs of mentoren voor andere sectoren of gebieden in het land. Het is de verantwoordelijkheid van de nationale overheid om het belang en de potentie van LTPN’s actief te communiceren richting lokale en regionale overheden, en ook richting andere organisaties zoals vervoerders, hoteliers, fietsverhuurders, toeristische marketingorganisaties en andere belanghebbenden. Toerisme is in de meeste landen een belangrijke economische sector. Nationale overheden moeten daarom bewezen methoden die bijdragen aan een aantrekkelijker toeristische regio overnemen en toepassen. Dit heeft immers ook een positief effect op de rest van het land. Het LTPN-concept heeft bewezen hier succesvol in te kunnen zijn. En omdat de voordelen herkenbaar zijn voor zowel de toeristische als de vervoerssector, bieden LTPN’s een kans voor een betere samenwerking tussen deze sectoren op nationaal niveau. LTPN checklist: Overtuig lokale en regionale overheden dat LTPN’s en duurzame mobiliteitsvormen duidelijke voordelen bieden voor alle deelnemers. Gebruik voorbeeldregio’s om andere gebieden op basis van succesverhalen te overtuigen van behaalde effecten -zoals een gezondere lucht, betere verkeerscijfers, afname in uitstoot, een toename van het toerisme etc.- en zo het LTPN-concept verder te verspreiden. Faciliteer betere samenwerking tussen organisaties uit de vervoerssector en de toeristische sector. Ondersteun de oprichting van nieuwe LTPN’s met promotionele, financiële en wettelijke middelen. Help met het vinden van Europese fondsen voor LTPN projecten. Ondersteun en financier educatieve en bewustwordingsactiviteiten die de boodschap van de LTPN-benadering overbrengen.
IEE /11/787/SI2. 615928
3.3
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 10 of 15
Beleidsaanbevelingen voor Europese beleidsmakers
Op Europees niveau is de verspreiding van goede voorbeelden en geleerde lessen essentieel voor een succesvolle uitrol van duurzame mobiliteitsvormen in toeristische gebieden. Dit moet plaatsvinden via diverse communicatiekanalen – niet alleen het internet, maar ook door presentaties tijdens conferenties. De EU moet hierbij de dialoog tussen de toeristische sector en de transportsector versterken. Ook dient er aandacht te zijn voor monitoring en evaluatie van de lange-termijn effecten van LTPN’s. Het European Tourism Indicator System zou hiervoor zeer geschikt zijn. Het is special bedoeld voor toeristische bestemmingen en is zodanig opgezet dat het lokaal beheerd wordt voor het monitoren, managen en verbeteren van de duurzaamheid van toeristische bestemmingen. Europese initiatieven die zich richten op stedelijke mobiliteit hebben zich de laatste jaren onafhankelijk van elkaar ontwikkeld. Ze hebben allemaal een eigen focus op energiegebruik, verkeersdrukte, uitlaatgassen en andere beleidsdoelen. Het LTPN-concept en de SUMPmethode (Sustainable Urban Mobility Plans) vertegenwoordigen beide een integrale vorm van lokaal mobiliteitsbeleid, waarbij aspecten als leefbaarheid, duurzaamheid en economische ontwikkeling centraal staan. De STARTER partners zijn van mening dat de netwerkbenadering geïntegreerd moet worden in de SUMP-richtlijnen om deze plannen in meer toeristische gebieden (en dus niet alleen in de grotere steden) te ontwikkelen. De EU heeft een belangrijke rol in de promotie van LTPN’s binnen haar activiteiten en werkvelden en zou dan ook het potentieel van LTPN’s voor duurzame politieke ambities moeten uitdragen. De meeste STARTER partners zijn van mening dat hun LTPN en de geïmplementeerde maatregelen niet van de grond zouden zijn gekomen zonder de financiële steun van de EU (EACI). De EU zou haar leidende rol moeten gebruiken om kaders en benaderingen op te stellen die Europese gemeentes in staat stellen om middelen en methoden te selecteren die het beste bij hun specifieke context aansluiten. LTPN checklist: Verspreid goede voorbeelden van duurzame toeristische mobiliteit op Europees niveau (bijvoorbeeld Eltis). Versterk de dialoog tussen de toeristische sector en de transportsector. Integreer de LTPN netwerkbenadering in de SUMP-methode om zo het opzetten van lokale netwerken en de implementatie van duurzame mobiliteitsvormen in toeristische gebieden te bevorderen. Creëer fondsen om de toeristische sector te helpen tijdens de opstartfase van een LTPN. Creëer mogelijkheden voor verder onderzoek naar de langetermijneffecten van LTPN’s onder verschillende omstandigheden.
IEE /11/787/SI2. 615928
4.
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 11 of 15
Goede voorbeelden uit het STARTER project
4.1
Noordwijk (Nederland)
Noordwijk bestaat uit twee voormalige dorpen. De eerste is Noordwijk aan Zee en de tweede Noordwijk Binnen. Noordwijk aan Zee is een bekende badplaats met een strand van 12 kilometer dat tijdens de zomer een groot aantal toeristen uit binnen- en buitenland trekt. Om lokale verkeersproblemen aan te pakken, die zich met name in de zomer voordoen, heeft de gemeente Noordwijk diverse maatregelen overwogen. Deze hebben als doel het autoverkeer te beperken, duurzame mobiliteit te stimuleren en hierover te communiceren naar de toeristen. Tijdens het STARTER project zijn drie maatregelen ingevoerd: •
Er is allereerst een nieuw parkeerregime ingevoerd. Het oude regime was erg ingewikkeld en op drukke dagen bleven toeristen rondjes rijden in woonwijken op zoek naar beschikbare en goedkope parkeerplaatsen. Door middel van een oplopend parkeertarief stimuleert de gemeente dat toeristen de parkeerplaatsen bij het strand gebruiken (of het parkeerterrein van de Strandpendel) en niet in de omliggende woonwijken parkeren.
•
Als tweede maatregel werd de operationele structuur van de Strandpendel aangepast. Een andere aanbieder en grotere betrokkenheid van het lokale bedrijfsleven hebben gezorgd voor meer draagvlak en continuïteit van de Strandpendel.
•
De derde maatregel betrof promotie van de Strandpendel door het verstrekken van vouchers, de inzet van stewards, een fraaiere aankleding van de bus (figuur 1-1) en een verbeterde bewegwijzering naar de Strandpendel langs de toegangsweg.
“Het bedrijfsleven is alleen bereid deel te nemen aan een LTPN als zij de voordelen voor zich zelf zien. Dit zijn bij voorkeur directe financiële voordelen (meer omzet / lagere kosten). In iedere stad zijn er ondernemersverenigingen en ondernemers nemen aan diverse netwerken deel. Het is daarom wellicht beter om het LTPN onderdeel te laten zijn van een bestaand netwerk, in plaats van een nieuw netwerk op te zetten. In Noordwijk werd het mobiliteitsplan desalniettemin ondersteund door leden van het netwerk en er was breed draagvlak voor de genomen maatregelen.” Daan Schrama
IEE /11/787/SI2. 615928
4.2
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 12 of 15
Kos (Griekenland)
In Kos is in de zomer van 2013 als een van de maatregelen een online portal opgezet met als doel de promotie van duurzame mobiliteitsalternatieven voor toeristen. Deze is online beschikbaar, maar ook te downloaden als app voor je smartphone. De portal bevat routeinformatie gericht op het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer. Het heeft als doel het autogebruik te verminderen, om zo de verkeersdrukte die zich met name in het stadscentrum voordoet, te reduceren. Naast routeinformatie bevat het systeem ook informatie over fietsverhuurders, deelfietslocaties en de belangrijkste toeristische attracties. Over deze attracties is ook informatie beschikbaar over hoe je er kan komen, tickets en andere zaken. In de zomer van 2014 zijn er informatieborden geplaatst op belangrijke locaties met daarop de belangrijkste interessante plekken en suggesties over hoe deze te bereiken zijn met het uitgebreide netwerk van fiets- en wandelpaden. Tegelijkertijd heeft de gemeente de dienstregeling van twee belangrijke buslijnen aangepast aan de wensen van de toeristen.
“Er is veel tijd nodig om in contact te komen met de belanghebbenden en hen te overtuigen van de voordelen van betrokkenheid bij het LTPN. Een goede voorbereiding is vereist voordat contact kan worden opgenomen met de belanghebbenden (bijv. informatiemateriaal). Ook is er een aantal argumenten nodig die belanghebbenden aanmoedigt lid te worden van het LTPN. Persoonlijk contact is erg belangrijk, net als het verstrekken van de juiste informatie na bijeenkomsten van het LTPN. Zo blijven de deelnemers op de hoogte van de ontwikkelingen. Nadat de leden merkten dat er naar hen werd geluisterd en hun mening werd meegenomen door de gemeente, toonden de leden zich betrokken en gaven vele interessante suggesties (die onderdeel werden van het mobiliteitsplan), zodat het werk erg vruchtbaar werd.” Yannis Tyrinopoulos
IEE /11/787/SI2. 615928
4.3
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 13 of 15
Fuerteventura (Spanje)
Het eiland Fuerteventura is onderdeel van de Canarische eilanden en ligt ten noordwesten van de Afrikaanse kust. Met een oppervlakte van 1.660 km2 is het eiland een van de grootste eilanden van de archipel. Het heeft een sterk regionaal karakter door een aantal bijzondere geologische kenmerken, de aanwezigheid van een grote natuurlijke rijkdom dat voortkomt uit het woestijnachtige landschap en een rijk en divers zeeleven. Het karakter van het eiland wordt bepaald door de nabijheid van het Afrikaanse continent, dat slechts 95 km verderop ligt. Daarnaast is een groot deel van de westkust nog praktisch ongerept, langs een deel van de kust die meer dan 200 km lang is. Dat maakt het een van de best bewaarde kuststreken van de Canarische eilanden.
Tijdens het STARTER project zijn op Fuerteventura twee maatregelen ingevoerd. •
De partners promoten de “Zoutroute per fiets”, dat verwijst naar een nieuwe fietspad dat aangelegd is tussen Caleta de Fuste (een van de belangrijkste toeristische plaatsen op Fuerteventura) en het Zoutmuseum.
•
Ten tweede is er duurzame mobiliteit gerealiseerd op het eiland Lobos. Dit betekent 100% duurzame mobiliteit in een van de belangrijkste toeristische plekken op Fuerteventura. De energievoorziening op dit kleine eiland wordt volledig gerealiseerd door zonnepanelen, maar het vervoer op het eiland gebeurde nog met conventionele quads die reden op benzinemotoren. Tijdens het STARTER project zijn de conventionele voertuigen, die worden gebruikt voor het onderhouden en schoonmaken van het eiland, vervangen door elektrisch voertuigen.
“Het opzetten van een forum voor de verschillende actoren die van invloed zijn en invloed hebben op mobiliteit is een groot voordeel van het LTPN. Maar dit alleen is niet genoeg om de mobiliteit te verbeteren. Dat is alleen mogelijk als er een sterkere structuur komt onder leiding van het biosfeer reservaat en de regering van het eiland. Dit omdat de problemen die worden aangepakt ook administratieve, sociale en economische onderdelen bevatten. We geloven dat het idee dat binnen het STARTER project is gecreëerd heel goed is. We zijn ervan overtuigd dat met de overeenkomst tussen het biosfeer reservaat, de regering van het eiland, de hoteliers en de kleine ondernemers, de continuïteit van het project is verzekerd.” Tony Gallardo
IEE /11/787/SI2. 615928
4.4
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 14 of 15
Werfenweng (Oostenrijk)
Het Oostenrijkse dorp Werfenweng richt zich al sinds 1997 op duurzame mobiliteit en maatregelen die gedragsverandering stimuleren. Werfenweng is trots op een milieuconcept dat de naam 'Sanfte Möbilität (SAMO)' draagt. SAMO staat voor milieuvriendelijke mobiliteit. Een “SAMO-Gast” komt met de trein naar Werfenweng of geeft de autosleutel tijdens het verblijf af bij het kantoor van de toeristeninformatie. In ruil daarvoor kunnen ze gebruik maken van allerlei duurzame vormen van mobiliteit: fietsen, e-fietsen, paardenslee, langlaufen, de transfer van en naar de trein, evoertuigen en zelfs vervoer met een lokaal taxibedrijf. In de zomer van 2013 heeft de Oostenrijkse STARTER partner de communicatie van SAMO verbeterd. De tweede maatregel die genomen is, is een toename van de vloot elektrische voertuigen die beschikbaar zijn voor verhuur. Deze worden ook opnieuw vormgegeven als SAMO e-voertuig, zodat ze visueel aantrekkelijker zijn.
“Voor ons was het een zeer positieve ervaring om van elkaar te leren en onderdeel uit te maken van een samenwerkingsverband met een gemeenschappelijk doel. Maar de variatie in de betrokken toeristische ondernemingen vormde ook een barrière, omdat elke onderneming zijn eigen behoeften en ideeën heeft. Bijvoorbeeld over hoe een LTPN kan werken en hoe maatregelen moeten worden geïmplementeerd. Bovendien zijn de doelgroepen ook niet allemaal hetzelfde.” Stephan Maurer
IEE /11/787/SI2. 615928
4.5
Beleidsaanbevelingen voor de invoering van LTPNs in toeristische gebieden
Rev. 1.0 Issue Date: 19-12-2014 Page 15 of 15
West-Balaton regio (Hongarije)
De Hongaarse partners binnen het STARTER project hebben het gebruik van openbaar vervoer en fietsen gepromoot in de westelijke regio van het Balaton meer. Er is een geïntegreerde dienstregeling voor het openbaar vervoer ingevoerd. Dit met als doel overstaptijden te verminderen en om het aanbod beter aan te laten sluiten bij de behoeften van hotel- en restauranteigenaren. Voor de promotie van de fiets is een “Guide for Cyclists to the Area of Keszthely Mountains and Kis-Balaton” ontwikkeld. Deze website (http://www.kti.hu/starter) bevat informatie over vervoer en verkeer, fietsfaciliteiten (fietsverhuurservice, overnachtingsmogelijkheden met de fiets, fietskluizen, fietswinkels, reparaties) en toeristische informatie (geldautomaten, Wifi, reisorganisaties, sportvelden, culturele locaties…). “In ons geval waren de autoriteiten, gemeenten en de toeristische organisaties het meest enthousiast over het LTPN. De hoteliers toonden geen interesse en er was goede persoonlijke communicatie voor nodig om hen er van te overtuigen om betrokken te raken. Wanneer zij voldoende toeristen ontvangen, maken zij zich immers niet druk over het LTPN en willen ze er zich niet voor in zetten. En wanneer ze te weinig toeristen ontvangen willen ze geen lid worden van een groep waar ook hun concurrenten in zitten. De toeristische organisaties hadden goede ideeën om duurzame mobiliteit te bevorderen en meer toeristen te trekken. Als we duurzame mobiliteit in de Hongaarse toeristische gebieden willen ontwikkelen, dan moet de vervoerssector veel meer samenwerken met de toeristische organisaties, aangezien zij precies weten hoe de lokale processen werken.” Botond Aba