De Groninger 71 november 2012 Nieuwsbrief nr. 3
Fokvereniging Groningen Drenthe Combinatie
Fleur oet Oale Kloosterveen van Roel en Gerda Oldenburger Fokdagkampioen 2012 Secretariaat: Kluivingskampenweg 44, 9761 BP Eelde
COLOFON
INHOUD
Voorzitter: Johan P. Meijer Bourtangerkanaal Zuid 2 9545 VL Bourtange Tel.: 0599-354660 06-23229727 Secretaris: Janet van der Ark Kluivingskampenweg 44 9761 BP Eelde 0653257295 Penningmeester: Karen Pelder Bosweg 11 9439 TL Witteveen Tel.: 0593-322241 Algemeen lid: Yvonne Elting Bataviastraat 14 À 9715 KN Groningen 0610416555 Algemeen lid: Reint Arends Eursinge 7a 9411 XA Beilen 0593-524661
Inhoud:
Email:
[email protected] website: www.groningendrenthecombinatie.nl
De fokdag in cijfers……………………….13
Redactieadres en ledenadministratie: Karen Pelder Bosweg 11 9439 TL Witteveen Tel.: 0593-322241 Bank: ING 7234558
2
Van de redactie………………………………..3 Verslag van de fokdag…………………….4 De Centrale Keuring……………………… 15 Boschoord………………………………………….17 Geschiedenis Friese paard…………….18 Uitslag Post Kogeko………………………..24 info bestuur……………………………………..26 Programma fokstudieclub………..…...26
VAN DE REDACTIE Het heeft iets langer geduurd als anders, maar dit keer een Groninger 71 in full color. Zo komen de foto´s van de keuring nog mooier uit en wie weet zit uw paard er wel tussen. U vindt het verslag van deze dag in dit blad en ook wat de kampioenen van onze vereniging op de Centrale Keuring hebben gepresteerd. We hebben een interessant artikel van dr. R.H.J.J. Geurts gekregen over de geschiedenis van de fokkerij in Groningen en Drenthe. Als u het aandachtig leest, begrijpt u ook waarom ons blad “De Groninger 71” heet!
KAREN PELDER Bij de uitslagen van de Post Kogeko Competitie hebben we geprobeerd ook de resultaten van onze leden te vermelden. Helaas staan de namen van de eigenaren niet bij de uitslagen, dus mogelijk dat we iemand gemist hebben. Heeft uw paard wel meegedaan en staat hij/zij niet vermeld dan willen we dat graag horen. Natuurlijk kunt u altijd een eigen stukje schrijven, we willen het graag publiceren, het liefst ook met foto´s (apart als .jpg file) De foto´s van de fokdag zijn te bestellen via
[email protected] en kosten € 2,per stuk (afgedrukt).
3
FOKDAG GRONINGEN DRENTHE COMBINATIE 11 AUGUSTUS 201 20122 De 34e keuring van de Groningen nog weggehaald en lag het terrein er Drenthe combinatie zit er weer op. super mooi bij. Ons team van ringmeesQua organisatie hadden we echt alles mee. Prachtig terrein, mooi weer, ters was dit jaar uitgebreid met de leuke club juryleden, lekker eten, fam. Ritzema omdat onze vaste ringleuk strodorp en vooral: een enthou- meesters, de heer Rotmensen en Besiaste club fokkers met hun prachtige bingh even een jaar moesten overslaan. paarden. De hoofdsponsor Elting te Aduard had weer vele bruikbare goederen op het veld geplaatst. Toiletten, vuilnisbakken, container voor het secretariaat van het mennen, golfkar voor het halen van mensen die moeilijk ter been zijn en ter ondersteuning van het bestuur en vele andere benodigdheden. Zonder onze hoofdsponsor zou het erg moeilijk gaan worden om de keuring financieel rond te Bella B. fan´t Zuud´end—J. Bebingh krijgen en we zijn hem dan ook veel We waren er dus helemaal klaar voor op dank verschuldigd. We waren er op voorbereid dat er min- 11 augustus 2012. Drie ringen hadden der aanmeldingen zouden zijn en hadden we, waarvan twee driehoeksbanen en daarom in het middag programma wat een gewone baan voor de keuring van de extra rubrieken opgenomen. Het bleek veulens. Alle banen zouden gelijk beginechter dat we maar liefst 108 aanmel- nen maar helaas kwamen de voorbrendingen kregen tegen 106 vorig jaar. gers van de enters en twenters pas 20 minuten nadat de Helaas waren er wel ring was geopend 14 afmeldingen door en dat werkte de ziekte van zowel eihele dag door. Gegenaar als paard. lukkig liepen de Opvallend was dat er andere banen goed van de 7 enters en op tijd. Niemand twenters er 4 weer stoorde zich er ook werden afgemeld. echt aan omdat het Het terrein was een mooi weer was, paar dagen voor de maar het zal voor keuring nog gemaaid Hengstveulen Melle d.J. - A.P. de Jager het bestuur een en er lag nog veel punt van aandacht gaan worden voor de gras op. Door het bedrijf Topgazon, van komende keuring in 2013. ons lid Marge Emmens, werd het gras 4
JANET VAN DER ARK De ochtend liep verder soepel en de jury was goed gestemd en deelden mee dat het een goed georganiseerde keuring was. Die konden we dus alvast in onze zak steken. Het ochtendprogramma was om 12.30 uur afgeUWE % NIE 2 3 handeld en waREN STER ren er veel nieuwe sterren te verwelkomen. 32% werd ster. In 2010 was dat 22% en in 2011 maar 18%. De jury van de veulens hadden ook een topdag en konden maar liefst 11 eerste premies uitdelen. 9 voor de merries en twee voor de hengsten. Alle merrie veulens werden geprimeerd en maar twee hengstveulens moesten het zonder premie doen. Beide kroonmerries kregen ook een eerste premie en die mogen we vast weer gaan bewonderen op de Centrale keuring. De uitslag van de keuring is te bekijken op de website van het KFPS onder het kopje keuringen en vervolgens startlijsten en uitslagen aanklikken. Kies de maand augustus en vervolgens rechts filteren aanklikken. Bij onze fokdag op de uitslagen klikken. Het middagprogramma begon een half uur later dan gepland. Maar dat werd weer ingelopen doordat er geen ruinen kampioenschap plaats kon vinden. Er waren twee ruinen aangemeld waarvan er 1 niet geprimeerd werd en de ander ster werd met een tweede premie. Er
vindt alleen een kampioenschap plaats voor de eerste premies. Inmiddels was wel de rubriek Friese paarden met dressuur aanleg begonnen in de buitenbak aan de zijkant van het gebouw. Ook hier was er geen terugloop van de aantallen ten opzichte van vorig jaar. 4 combinaties kregen meer dan 65 procent en mogen naar de finale op de Centrale merriekeuring. Dit zijn Zorn
Bregje met Monique van fam Postma(Grootegast)
fan Tsjerkgaast met Jolanda Schreuder, Bregje vd Goede Ree met Monique van der Meij, Ylkje Sollenburg met Jantine Slingerland en Cris fan Wylgster Pragt met Jolanda Schreuder. Alle ruiters die door gingen kregen van het stamboek een cadeaubon van maar liefst 25 euro. Op het hoofdterrein gingen we verder met de plaatsing van de 1e premie merrieveulens en hengstveulens. Alle 1 e premie veulens mochten aan deze rubriek meedoen en dat duurde dus wat langer omdat we gezegend waren met zoveel eerste premies. Maar dat mocht de pret niet drukken want hoe meer 1e
5
VERSLAG FOKDAG premies hoe beter we het als fokvereniging doen.
Nienke van de Arebohoeve
reerde Nienke is in eigendom van R. Arends uit Beilen. Ook had Reint Arends een eerste premie hengstveulen in de baan maar uiteindelijk ging Otze de Bel met de titel best hengstveulen naar huis. Deze apart- en met veel souplesse dravende Stendert 447-zoon is gefokt door en in eigendom van A. Notenbomer uit Kornhorn. Het beste merrieveulen kreeg van de fokvereniging een leren veulenhalster aangeboden en het hengstveulen kreeg van Frieling te Jonkersvaart een uithangbord van een fries paard aangeboden. Vervolgens kwamen de eerste premie enters en twenters in de baan.
Tot beste merrieveulen werd uitgeroepen Nienke van de Arebo Hoeve v. Pier 448 Sport. De jury waardeerde dit veulen als een schitterend lang gelijnd veulen dat mooi dravend door de baan pa-
Geertje W.
Otze de Bel 6
Hylkje f.d. Tsjoender
De 2-jarige Geertje v.d. W. een jonge Haitse 425 Sport x Jakob 302 Sport gefokt door J. v/d Wal uit Drachtstercompagnie en in eigendom van de familie Reiding uit Tersoal werd de jeugdkampioen van Assen dit jaar en als reserve mocht opstellen Hylkje van de Tsjoender v. Mewes 438 gefokt door L. Heida en J. van der Zwaag (Wezuperbrug) en in eigendom van L. Heida. Vorig jaar
JANET VAN DER ARK behaalde zij op de CK nog de titel jeugdkampioen.
stonden we een tijdje te wachten op een aanspanning die zich niet had afgemeld. Daardoor bleven er uiteindelijk 1 merrie en 2 ruinen en 2 hengsten over
Ook dit jaar hadden we weer de rubriek oudere merries. De leden kregen de gelegenheid om hun “oudere” merrie aan de jury te tonen. Ze werden niet geplaatst maar Bouke de Boer bekeek de merries en gaf zijn visie op hoe de merries zich hadden gehouden. Deze rubriek wordt door het publiek zeer gewaardeerd en het is super leuk om de oudere dames nog door de baan te zien zweven. Alle 4 de deelUdo de Haan met Christiaan PJ neemster kregen een lint en bloemen en een prachtige schaal aangebodie de strijd aan gingen voor de fel beden door de fokvereniging. geerde plaatsing bij meer dan 65 punten. Christiaan PJ, van Pieter en Janet Wijbenga, met Udo de Haan won de rubriek met maar liefst 80 punten. Ook Franke PJ, met Pieter Wijbenga zelf aan de leidsels en Walt E met Marge Emmens mogen naar de Centrale keuring. De enige merrie van Marcel Heuker werd ook afgevaardigd. Zeker geen slecht resultaat Wim van Heusden met Thim om van de 5 deelnemers 4 door te krijNatuurlijk hadden we ook weer enkele gen naar de CK. deelnemers voor Friese paarden met Door een nieuwe sponsor van de keuring tuigaanleg. Leuk om te vermelden is dat stelde het bedrijf EMS twee prachtige ons nieuw lid, Wim van Heusden, meteen pakketten ter beschikking voor de twee de stoute schoenen had aangetrokken winnaars vol met paarden spullen en en zich in de strijd ging gooien. Er waren helaas ook wat afmeldingen en ook 7
VERSLAG FOKDAG goederen die men nodig kan hebben bij het tuigen. Natuurlijk hadden we dit jaar ook de beker voor de beste menner of menster. Vorig jaar mocht Marge Em-
JANET VAN DER ARK bestgaand rijpaard wat in de vergetelheid geraakt. Tijd om deze rubriek nieuw leven in te blazen. Dat lukte aardig want we kregen maar liefst 6 combinaties in de ring. Het werd een leuke strijd tussen de leden. Iedereen kreeg een prachtige rijzweep aangeboden door de fokvereniging. De spanning liep daarna al op want de kampioenskeuring voor de drie jaar en oudere merries was aan de beurt. Alle merries die in het ochtendprogramma een eerste premie hadden gekregen waren uitgenodigd voor dit kampioenschap.
mens deze beker mee naar huis nemen en ook dit jaar was ze weer de beste.
FOKDAGKAMPIOEN 2012: FLEUR VAN ROEL EN GERDA OL-
Op naar een nieuwe rubriek. Geheel nieuw is deze niet want “vroeger” hadden we deze rubriek altijd, maar door de invoer van de rubriek Friese paarden met dressuuraanleg was de rubriek
Rowena Boverhof met Ammo vd Appelhoeve
8
DENBURGER
Na langdurig afwegen was de jury eruit en werd Fleur oet Oale Kloosterveen v. Maeije 440 Sport gefokt door en in
Fleur oet Oale Klooosterveen
VERSLAG FOKDAG eigendom van mevr. G. OldenburgerWessels uit Assen kampioen van de 3 jaar en oudere merries en als reserve
Renske van Diphoorn -Jantinus Ensing
kampioen mocht de zeer bekende Renske van Diphoorn Kroon v. Onne 376, g e f ok t door en in e i ge n do m van fam. Ensing uit Di phoorn opstellen. Renske was volgens zijn eigenaren nog niet eens in topvorm en waren dus d ub b e l gelukkig dat ze mee mocht dingen naar het kampioenschap. De jury dacht heel anders over het voorstellen van Renske. Dat was ook terecht want Renske zag er prachtig uit. Dat moet wat beloven
JANET VAN DER ARK voor de Centrale keuring voor zowel Fleur als Renske. Natuurlijk was er voor de kampioen ook een mooie deken en verschillende cadeaus die door de fokvereniging waren aangeboden, Ook dit jaar hadden we weer het geluk dat we het kampioenschap mennen mochten organiseren. Er werd de hele dag gemend op het zij terrein. De finalisten mochten om 16.00 uur in de grote baan verschijnen voor de prijsuitreiking. Een super mooie deken mochten ze ontvangen en Udo de Haan stelde voor de kampioen van de B en de L een gratis menles ter beschikking. De winnaars waren in 2012: Klasse B Silke Tacoma met Madelief
Klasse L Liesbeth van der Wal met Bindert H Klasse M Lysbeth Hettinga met Marit Klasse Z/ZZ Liesbeth van der Wal met Wout 9
VERSLAG FOKDAG
JANET VAN DER ARK
Dan de crème de la crème van de keuring en het slotstuk. De Fokdagkampioenskeuring. De jeugdkampioen, de jeugdreserve kampioen, de kampioen 3 jaar en oudere merries en de reserve kampioen drie jaar en oudere merries mochten om deze titel strijden. De reservekampioen van de jeugd hield het voorgezien en kwam niet meer in de baan. Zo Geertje v.d. W. Jeugdkampioen en reserve dagkampioen bleven er drie over en mocht Renske van Diphoorn als eerste de baan verlaten en werd Fleur van dagkampioen van Groningen Drenthe Roel en Gerda Oldenburger de nieuwe noemen. prachtige dagkampioen en Geertje van Natuurlijk feliciteren we alle deelneDick Reiding mag zich een jaar reserve mers met hun resultaten en we hopen dat u een super leuke keuring hebt gehad en heeft genoten van al het moois dat we in ons fokgebied hebben rondlopen. We hopen dan ook dat we u volgend jaar weer in grote getale mogen begroeten.
Fleur: kampioen 3 jaar en oudere merries en fokdagkampioen
10
FOTO´S FOKDAG
HELENE KLEIN
11
FOKDAG IN CIJFERS
20 9
2
n
0%
41%
10%
%
0
1
10
14
n
13%
0%
100%
45%
70%
%
6
1
0
0
3
2
n
11%
27%
13%
0%
0%
14%
10%
%
5
5
4
0
0
0
2
n
56%
23%
50%
0%
0%
0%
10%
%
3
2
14%
25%
2
2
2
2
1
2
niet deelgeno men
hengstveulens 22 0
100%
1
32%
1
Niet opgeno men
1 merrieveulens 1 2
0%
7
33%
1
geen
2 enters 2
0
5%
3
60%
1
3e
3 twenters 8
1
0%
3
100%
2e
4 4 jr..e.o. veulenboekmerries 22
0
40%
3
1e
5 3 jr. veulenboekmerries
9
2
0%
Aanbod
6 graadverhoging
5
0
Groningen-Drenthe
7 4 t/m 6 jarige stermerries
3
100%
rubri ek
8
7-jaar & ouder stermerries
2
0%
0
5%
0%
14
1
n
9
2
0
%
10 kroonmerries
1
5
n
12 3-jaar & oudere vb.ruinen
0%
18%
0
17
1
14%
13 4-jaar & oudere stb ruinen
13 19%
45%
18
43
96
totalen/percentage
13%
12
TOTAAL AANTAL NIEUWE STERREN (1E EN 2E) rubriek
ster verklaard
aanbod
ster
%
5
4-jaar & oudere vb.merries
8
1
13%
6
3-jaar vb merries
22
8
36%
7
graadverhoging
9
3
33%
12
3-jaar & oudere vb ruinen
1
0
0%
13
4-jaar & oudere stb.ruinen
1
1
100%
Totaal
41
13
32%
13
ONZE LEDEN OP DE CENTRALE KEURING Op vrijdag 14 en zaterdag 15 september was het weer zover. De Centrale merriekeuring 2012. Dit keer extra spannend omdat het buiten werd gehouden. In dit geval pakte het niet zo best uit vanwege het weer. Er stond veel wind en de rubriek Friese paarden met dressuuraanleg werd een ware beproeving omdat de planten over het terras waaiden wat de concentratie van de paarden onder het zadel niet ten goede kwam.
Ermelo al afgelast vanwege te weinig deelname en stond nu op de rand van aflasten door het weer.
Desondanks waren er weer mooie resultaten voor ons fokgebied. Dick Reiding had zijn Abe van fan Bangazathe laten zadelen door Thea Dijkstra voor de rubriek 4 jarigen. Ze werden keurig tweede in de rubriek hengsten en ruinen. Ook H Brink uit Wapserveen had zijn merrie Twirke van ’t Oostende laten zadelen door haar vaste ruiter Nathalie Vorenhout, voor de rubriek vijf en zesjarige merries. Ook zij werden tweede in hun rubriek.
In de ochtend konden we wat veulens uit ons fokgebied bewonderen.
Maar het weer mocht de pret niet drukken want de opzet was wel heel gezellig en er was een tent die geheel verwarmd werd. Buiten was het met een dikke trui en een regenjas dan ook prima te doen. Op vrijdag was er heel veel regen en het kampioenschap regionaal viel helemaal in het water. Er werd helaas niet besloten om naar binnen te gaan ondanks dat er een binnenbak aanwezig was. Dat was even een domper want het regionale kampioenschap was eerder in 14
JANET VAN DER ARK
Terwijl de jury en organisatie nog aan het “discuzeuren” waren of het nu wel of niet door zou gaan kwamen de menners gewoon de baan in. Want zoals het echte tuigers betaamt deerde het weer ze niet. Dat hebben ze dit jaar al meer meegemaakt. Ze denderden in vol ornaat de ring in. Peter Van Venen ging er met de winst vandoor en voor hem scheen dan ook de zon.
We hadden op de fokdag 2 eerste premie hengstveulens waarvan alleen Otze de Bel, eigenaar A. Nooterbomer te Kornhorn, op de CK verscheen. Die deed het super en werd tweede in zijn groep. 9 eerste premie merrieveulens hadden we op de fokdag waarvan er maar 2 verschenen op de CK. Reint Arends uit Beilen en Mevr. Michel Jansen te Kerkenveld brachten hun merrieveulen naar de Ck. Bij de twentermerries hadden de leden mevr. Reiding en L. Hieda hun paarden naar de CK meegenomen. De kampioen van vorig jaar, Hylke fan de Tsjoender van L. Heida kon het dit jaar niet bijbenen en werd vierde in de groep waardoor ze niet terug mocht komen in de kampioensring. Wel was dit weggelegd voor mevrouw Reiding haar Geertje v.d.W. Ze werd kampioen van de twenter merries en algemeen reservekampioen bij de jeugd. Geweldig resultaat en
ONZE LEDEN OP DE CENTRALE KEURING
JANET VAN DER ARK
we feliciteren onze leden van harte met deze mooie prestaties.
Wat een topper blijft Renske van Diphoorn toch en ze maakt het keer op Zaterdag was het wat beter gesteld keer weer waar op de CK. Haar opvolmet het weer en liepen de mensen ook gers staan klaar maar ze flikt het toch wat meer rond zodat er toch nog wat nog elk jaar weer. Ook is het vermelsfeer ontstond. dingswaardig dat Renske al in februari 2013 haar veulen krijgt en Nam niet weg dat de kwalidus al een aardig eindje op teit van de paarden dit RE NSKE DE TO weg is en dan nog steeds jaar subliem was waarvan PPER deze prestaties neer weet er natuurlijk ook weer te zetten. Een voorbeeld paarden bij waren uit ons fokgevoor de fokkerij. bied. De volgende leden hadden hun merrie meegenomen naar de CK
De rubriek tuigen was weer een waar evenement.
Fam. Oldenburger te Assen hadden maar liefst twee ijzers in het vuur. Fleur oet Oale Kloosterveen werd voorlopig kroon en Ally oet Oale Kloosterveen werd zelfs gelijk kroon. Ze had haar IBOP proef al met voldoende punten afgesloten.
Daar bij de ruinen en hengsten de aanmeldingen groot waren werd er een halve finale gereden. In deze rubriek selecteerden zich Christiaan PJ van Pieter en Janet te Oudwoude en gereden door Udo de Haan en Walt van Cristina Manea en gereden door Marge Emmens. Christiaan PJ werd uiteindelijk tweede en Walt 7 de.
Annette fan’e Hamsterheide, van Pieter Wijbenga en Janet van der Ark te Oudwoude werd geen voorlopig kroon. Roel en Gerda Oldenburger keerden dus met een kroonmerrie en met een voorlopige kroonmerrie weer huiswaarts. Ook hadden twee leden hun kroonmerrie naar de CK gebracht. Matsje fan’e Ald Feart, van R Kuipers wist helaas het kroonschap niet om te zetten in het modelschap. Wel was dit voor Renske van Diphoorn weggelegd. Ze werd niet alleen model verklaard maar werd ook nog eens Reserve kampioen van de 7 jaar en oudere merries.
Bij de merries was er geen halve finale nodig, omdat er minder deelname was, en werd meteen de finale gereden M.J. Heuker kwam in de baan met Arriette van de Katshaar hoeve en werd 6 de.
We feliciteren de eigenaren van harte met alle behaalde resultaten..
15
ONZE LEDEN OP DE CENTRALE KEURING DE
16
JANET VAN DER ARK
VOORBRENGERS
EVENEMENT IN BOSCHOORD Al 7 jaar wordt er in Boschoord een dag van het paard georganiseerd. Onze vereniging had er dit jaar voor de 5 de maal een stand. Aafke van Hoekelen (lid van de fokstudieclub en Groningen Drenthe combinatie) en Janet van der Ark (secretaris Groningen Drenthe combinatie) hebben ook dit jaar weer, in samenwerking met het KFPS, een promotiestand gehad. Elk jaar wordt het drukker op het terrein en dat is ook wel te begrijpen want het is super opgezet en de hele dag is er een doorlopende show met paarden en elk jaar komen er meer stands die
super gave spullen te koop hebben op het gebied van paarden, tuin, keuken en zelfgemaakte lekkernijen. De dag begon om 10 uur het was prachtig weer. Voordat we het wisten was de dag om en hadden we heel veel mensen gesproken en uitleg gegeven wat we als vereniging zoal doen. Veel folders uit-
AAFKE EN JANET gedeeld en de mensen aan de stand kregen een gratis Phryso en een pen van het KFPS. Van Stal Wijbenga kregen we een Friese ruin ter beschikking voor “Raad het gewicht” We hadden dit jaar Jutter bij ons. Een ZZ licht ruin van 9 jaar. Er was niet 1 deelnemer die het juiste gewicht van 578 kilo heeft geraden en daarom kreeg degene die het dichtste erbij zat een prachtige fleece deken die ter beschikking was gesteld door Stal Wijbenga uit Oudwoude. Tegen 17.00 uur was de dag helaas al
weer ten einde en we kijken zeker uit naar volgend jaar. We hebben in elk geval ons plekje al weer veiliggesteld en we nodigen u uit om zeker een keer langs te komen. Het is zeker de moeite waard. Ook voor de kinderen is er van alles te doen en ook die zullen zich zeker niet vervelen. 17
DE GESCHIEDENIS VAN HET FRIESE PAARD IN GRON-DRENTHE In 1879 werd te Roordahuizen het Friese paarden stamboek opgericht ter verbetering van het paardenras. Er kon voor het eerst begonnen worden met de registratie van de betere fokdieren. Over de te volgen fokrichting bestond echter geen eensgezindheid. Sommigen vonden dat het zuivere Friese type reeds genoegzaam was verdrongen. Men besloot daarom om twee registers te voern. Het eerste register voor de paarden van zuivere inlandse ras en een B boek voor paarden van gekruist en/of buitenlands ras. In 1880 had men 60 leden, 8 inlandse hengsten en 10 inlandse merries. Dat jaar erop dekten er al 16 hengsten. Het mag bijzonder genoemd worden dat van alle opgenomen paarden het signalement in het keuringsrapport werd opgenomen zodat men al een aardige indruk kreeg van hun kwaliteit. Over de afstamming van de ingeschreven paarden vindt men echter bijna niets meer terug. Af en toe vind je in de oorspronkelijk geschreven
18
stamboeken wel eens een aantekening over de vader in de zin van “de hengst van” . Er waren in die tijd ongeveer 15 hengstenhouders waarvan Boelstra te Stiens, Swart te Arum, Sake Reindersma te Ureterp, Hiemstra te Dokkum en Ykema te Haskerhorne de belangrijksten zijn. In 1883 werden de provincies Groningen en Drenthe uitgenodigd toe te treden tot het Fries paarden stamboek en dekten er in 1884 al 17 inlandse stamboekhengsten waaronder de eerste hengst in Groningen. Dit was de 6 jarige Prins Frederik 23. In eigendom van Vereniging Zuidwolde en gefokt door S.P Wigboldus. Later dat jaar kwam er nog een hengst bij, de 9 jarige Prins Hendrik 24. Dit was de vader van de bekende Regent 32. Prins Hendrik was in eigendom van Jan Nienhuis te Dorkwerd. Hij was gefokt door R. Suskert te Adorp.
DR. R.H.J.J. GEURTS In 1886 worden in Drenthe nog een fraaie hengst in eigendom van Harm paar, voor de fokkerij onbelangrijke Gorter uit Donkerbroek. Niemand kon hengsten, aangekeurd. Dat waren Wla- op dat moment vermoeden dimir 29 van J Arends te Zeijen en de dat deze hengst, 12 jarige Otto 30 van Willem Hona 1900, de stamER VAD M man te Eext. E A L vader zou wor: ST ERGEB O 51 Naast de 30 inlandse paarden van de enige NEM ENIGE OV LIJN TEN S o vergebleven den waren er in het B boek VAN DE G HEN VEN ook al 26 hengsten opgenohengstenlijn. men, Daarna volgde er in 1887 In Drenthe dekten van de 8 hengsten, 4 een slecht jaar voor Drenthe. E r nieuw aangekeurde hengsten. Geen van werden maar 5 jongen hengsten aange- allen is van enige betekenis geweest. keurd waarvan de 3 jarige Regent 32 In Groningen stonden maar 4 hengsten de belangrijkste was. Hij was door Fred op de deklijst waaronder Landszoon 46 Slomp te Havelte aangekocht en deze en Onsta 58. verkocht Regent weer in 1886 (vlak voor zijn goedkeuring) aan J.E. Schol- Zij vormden beide een hengstenlijn die ten voor een bedrag van 1500 gulden. ook voor Drenthe van belang waren. Regent werd ter dekking gesteld in Landszoon 46, geboren in 1885 en geen Groningen stad. Daarna heeft Regent afstamming bekend, was een niet al te nog een jaar in Drenthe gedekt en in zware hengst. Volgens het signalement 1889 is Regent vertrokken naar de in beweging recht, verheven, krachtig stoeterij “De Oorsprong”. Regent nam buigzaam en zeer ver vooruitgrijpend. niet alleen zijn formidabele gangen mee maar ook het dwergveulen gen. Bij zijn dood in 1903 waren er 106 geregistreerde veulens van Regent en een dertigtal stamboekmerries. Ook waren er 6 stamboekzonen, waarvan Alva 113 de belangrijkste was. Tevens werden er op de rijks keuring nog 4 hengsten goedgekeurd. Deze vier dekten maar een korte periode en waarvan geen afstammelingen bekend zijn. Voor 1888 waren er in Friesland 17 hengsten beschikbaar. Hier komen we voor het eerst, onder de 7 jonge nieuw gekeurde hengsten, Nemo 51 tegen. Een
Hij werd als 3 jarige, in Groningen, bekroond met een eerste prijs van 150 gulden en een gouden medaille. Eigenaar J.E Scholten verkocht de hengst in 1891 aan Willem Homan te Eext. In 9 dekjaren bracht hij het tot 17 stamboekmerries. De zoon van Landszoon 46, genaamd Landzoon II 98, geboren in 1893 bij de weduwe van P. Boerma te Annerveen en verkocht aan J Snoeken te Ufelte, dekte 5 jaren en werd in 1897 nog in het DPS opgenomen onder nummer 5. Hij werd vervolgens niet meer aangeboden voor de hengstenkeuring 1901 maar werd nog tot 1906 goed-
19
DE GESCHIEDENIS VAN HET FRIESE PAARD IN GRON-DRENTHE gekeurd op de rijkskeuring. Er werden echter geen dochters van hem opgenomen in het stamboek.
Drenthe I 91 zette de lijn van Landszoon 46 voort. Drenthe werd gefokt door J.E. Scholten uit zijn beste merrie Drenthina, vader Graaf Adolf 21. Hij werd in Groningen, als veulen, bekroond met een prijs van 125 gulden. Als twenter werd hem al op de provinciale keuring een onderhoudspremie toegekend van 100 gulden. Vervolgens werd de hengst verkocht aan stoeterij “De Oorsprong” waar hij 11 jaar ter dekking heeft gestaan. Van zijn 67 veulens werden er maar 18 dochters opgenomen. In 1904 werd Drenthe verkocht aan E. Eisen te Schoonebeken om uit de nauwe verwantschap te komen en dekte onder DPS 9 nog 4 jaar in Drenthe. Hieruit kwamen nog eens 8 stamboekmerries. De lijn van Onsta 58, een fraaie hengst met zeer goede gangen en geboren in 20
1885, is van Groningse oorsprong. Hij is echter voor Drenthe niet onbelangrijk gebleken. Onsta 58 dekte 8 jaar bij Gerlof van Zijl te Sauwert en werd in 1896 naar Engeland verkocht. Naast 21 veulens zijn er van hem ongeveer 5 stamboekmerries bekend en merkwaardig genoeg ook de draver Albertha 249 NHRV van J Wilphorst te Haren. Van de drie hengsten van Onsta 58 lijkt Onsta II 79 (geboren in 1888) de beste te zijn. Onstna II 79 dekte 6 jaren in Groningen bij zijn eigenaar Jan. P. Berghuis te Tolbert. Hij werd in 1896 verkocht aan E. Eisen te Schoonebeek. Vanaf 1898 komt deze hengst niet meer op de lijst van dekhengsten voor. Hij liet 14 stamboekmerries na. Naast de in 1891 geboren Jonge Onsta 89, eveneens van P. Berghuis te Tolbert zijn er verder geen dochters bekend en is Onsta 8 DPS, als 7 jarige in 1899 opgenomen in het stamboek, echter van onbekende afstamming. Fokker was P. Alders te Winsum en eigenaar E. Eisen te Schoonebeken. Het vermoeden is wel dat de vader Ostna II 79 is geweest. Nog te vermelde zijn de zonen van Ostna 58. De eerste was Onsta II 80, geboren in 1889 bij Korn. Wiersema en in 1894 verkocht aan H. Steenbergen te Ansen. Hij dekte 3 jaar in Groningen en nog een jaar in Drenthe. Hier gaf hij 2 dochters in het DPS.
DR. R.H.J.J. GEURTS
De tweede is Garibaldi 93, geboren in 1891. Jury: “Een sierlijk, goedgebouwd, middelmatig zwaar tuigpaard. In stand zowel als in beweging, tamelijk vierkant. In draf vóór zeer vooruitgrijpend, achter niet zoo krachtig, overigens verheven en tamelijk vlot”. Ook deze hengst was in eigendom van H. Steenbergen. Hij werd in 1894 opgenomen en daarna als DPS 4 bracht hij het tot 7 dekjaren en kwamen er 8 stamboekmerries uit voort. In de lijst van gekeurde stamboekhengsten in 1891 treffen we in Drenthe nog
9 inlanders aan waaronder De Groninger 71 van Egbert Warming te Sleen. De Groninger werd geboren in 1887 bij Gerrit Toxopeus te Westeremden. Er is geen afstamming bekend maar de moeder bleek te zijn Westeremdernoorderstal. Een beste merrie die daarvoor was opgenomen in het FPS onder nummer 665. Ze was 9 jaar. Toxopeus fokte uit deze merrie nog 4 veulens, allen hadden als vader Onsta 58. Ook had Toxopeus een merrie genaamd Emma 561 (geboren in 1878). Emma was als 10 jarige opgenomen en deze merrie kreeg 3 veulens die ook allen de vader Onsta 58 hadden. Het zeer lovende signalement van De Groninger 71 was: Zwart, levendig temperament, extra sterk gebouwd en evenredig fraai gevormd paard en “zwaar wagenslag, met vierkante stelling der sterke ledematen” “Een der schoonste, zo niet het aller-schoonste
21
DE GESCHIEDENIS VAN HET FRIESE PAARD IN GRON-DRENTHE exemplaar van uiteenlopende richhet inlandse D E GR tingen en de verONING ras” In stap ER 71 SCHOO schillende mate van : EEN D NSTE, ER recht, zeer SCH ZO NIE OONS ontwikkeling van de T H ET AL TE EXE LER verheven, MPLA paa rde n fo k k e ri j, A R VAN INLAN krachtig, buigHET DSE R dat elke provincie AS zaam en ver een eigen stamboek vooru i tg ri j op zou richten. Dit pend. Helaas is gebeurde met ingang van 1 januari het niet gelukt de vader op te sporen. 1897. Het was in elk geval niet Ostna 58. Deze splitsing was, zoals we het nu Toxopeus kwam pas laat bij het stamzien, een dramatische gebeurtenis. De boek en rond die tijd fokte nog niet kans om ooit te komen tot 1 grote iedereen in stamboekverband. Van De populatie van het Friese paard was Groninger 71 werden tot 1897 een 20 hiermee voorgoed verkeken. In het tal veulens geregistreerd in het FPS en FPS werden in 1896 slechts 42 merwerden 24 dochters opgenomen in het ries opgenomen en 24 veulens geregiFPS en het DPS. In het DPS werd De streerd. Op 1 januari 1897 bleken er Groninger zelf ook nog opgenomen onmaar 132 inlandse stamboekmerries in der nummer 6. Voor die tijd waren de de provincie aanwezig te zijn. aantal nakomelingen geen slecht fokreIn Groningen dekte er nu geen 1 Friesultaat. Jammer genoeg werd hij in se hengst meer. Alle paarden kregen 1899 verkocht naar Engeland. De Groeen nieuw nummer en van de 462, in ninger 71 leverde 1 zoon; De Ruiter het eerste deel van GrPS, vermelde DPS 7. Geboren in 1895 uit de merrie merries waren er 52 inlands en eerder Koosje 653 FPS uit 1887. De fokker opgenomen in het FPS. eigenaar was Joh. K Kiers te Dalen. De Ruiter dekte nog tot 1906 en had 8 In Drenthe bleek er voorlopig nog wel dochters in het DPS. belangstelling voor de inlander. De Intussen was het gebruik van buitenlandse hengsten dermate toegenomen en dan vooral in Groningen. In 1895 waren het er al 31 tegen 3 inlandse. Ook in Friesland, dat in 1896 op de Algemene vergadering van het stamboek het wenselijk vond, met het oog op de
22
eerste stamboek aflevering, waarin de oorspronkelijke gescheiden boeken nog gehandhaafd bleven, vermelde 5 hengsten 1.
Marnix 1 DPS en 64 in het FPS: een hengst van het lichte wagenslag, geboren in 1886 en had als eigenaar Jan Nienhuis te Dorkwerd. Vervolgens verkocht aan
DR. R.H.J.J. GEURTS Willem Hoving te Donderen. Hij dekte twee jaar in Groningen en 7 jaar in Drenthe. Van hem zijn slechts 2 merries opgenomen in het DPS. 2.
Hannibal 2 DPS (90 in het FPS) en geboren in 1891. Als fokker en eigenaar van Hannibal staat K. Dussel uit Eelde bekend. Hannibal dekte twee jaar in Drenthe maar van de 5 veulens werd er maar 1 in het DPS opgenomen.
3.
Arion 3 DPS (81 in het FPS), een redelijke goede hengst van het lichte slag met een levendig temperament werd in 1889 geboren bij J. Dorenbos te Baflo. Vermoedelijk uit zijn merrie Arena 861 (1881). Arion werd in 1895 verkocht aan Willem Homan te Eext. Uit zijn 6 dekjaren stammen 4 merries.
4.
Landszoon II 5 DPS (98 in het FPS) reeds benoemd
5.
Garibalde 4 DPS (93 in het FPS) reeds benoemd.
FPS) en ook opgenomen de 13 jarige Drenthe I DPS 9 (91 in het FPS) Vanaf 1905 worden er dan geen inlandse veulens meer geregistreerd en vanaf 1908 vervalt de gescheiden stamboekvoering en zijn er geen inlandse hengsten meer. In 1909 wordt als laatste Friese merrie opgenomen Pelopia 580 DPS (geboren in 1903). In eigendom van H. Meijers te Westerbork. De vader is de jonge Horsa II (geboren in 1896 en in eigendom van Rl. Gerding te Ter Horst. Jonge Horsa II is een in 1899 rijksgekeurde zoon van Jonge Horsa 92 van dezelfde eigenaar maar gefokt door Arend Nyenhuis te Sleen. Jonge Horsa 92 gaat via Horsa 47 terug op Minister 12 (1877), een zoon van de “zwarte hengst” van Boelstra te Stiens. Dit betekende vervolgens het einde van het Friese paard in Drenthe. In het DPS werden in totaal 266 inlandse merries opgenomen.
Verder worden er 97 inlandse merries benoemd in het FPS. Hieronder 27 merries opgenomen en 13 als veulen in het FPS. In 1898 werd na de herkeuring opgenomen De Groninger DPS 6 (71 in het FPS) en kwam vervolgens zijn zoon De Ruiter DPS 7 en Onsta DPS 8 erbij. Nadat de hengstenlijst in 1902 en 1903 geen inlanders vermeldt, werd in 1904 De Ruiter weer herkeurd (97 in het 23
FINALE POST KOGEKO COMPETITIE Kootwijk, zaterdag 29 september. De dag begon wat somber, maar al snel brak de zon door en werd het een stralende nazomerse dag voor de allerbeste dressuurpaarden van het KFPS die mochten aantreden voor de finale in Kootwijk. De gezamenlijke fokverenigingen organiseerden de finale voor de elfde maal. Voorzitter Cees Roozemond noemde het evenement in zijn voorwoord een hoogtepunt voor het stamboek en de ontwikkeling van de dressuursport is tevens een speerpunt in het beleid. Het was genieten voor het meelevende publiek, want waar vind je anders de besten in actie vanaf de klasse B tot en met de Grand-Prix.
De kür op muziek in de middagfinale is altijd een hoogtepunt van de dag. Marieke Witte schreef geschiedenis met Lindert fan ’t Wegje (v. Rik 396), zij mag zich de allereerste KFPS kampioen in de ZZ-Licht noemen. Een voorbeeld van een modern, en vooral zeer makkelijk bewegend dressuurpaard. Bijzonder is dat zij haar paard in drie jaar naar dit niveau heeft gereden, geheel op eigen gevoel want zij heeft geen les. Overigens kreeg ze de zege niet cadeau want reserve kampioene Ans Vels met de Fabe zoon Hero V. reed ook bijzonder sterk. Derde werd Heleen de Haas met de sterhengst
Harmina Holwerda met Petrus PJ, kampioen Z2
24
FINALE POST KOGEKO COMPETITIE Nanne fan Sweagerfean (v. Aan 416). De Z2 was eveneens erg spannend met flinke juryverschillen, een kwestie van: “Waar twee vechten om een been, dan gaat de derde er mee heen”. Jurylid mevrouw Van Wissen was diep onder de indruk van de lossigheid en gemak waarmee de Heinse zoon Petrus PJ, door de oefeningen ging, deze punten gaven de doorslag. Hierdoor werd het een stralende Harmina Holwerda die met Petrus PJ de kampioensjerp in ontvangst kon nemen. Reserve werd Esther Liano die met Ebele fan Groenestein (v. Winand 405) ook sterk voor de dag kwam. De derde prijs was voor Marc-Peter Spahn met zijn Fryso Huys Helmes (v. Adel 357). Marrit Reusien kaapte de titel in de Z1 weg voor twee stamboekhengsten met de Wierd zoon Pluto fan de Brinkhof met 67,16 procent. Marsja Dijkman
werd met Sake 449 reserve kampioene en Marc-Peter Spahn werd derde met Tymon 456. Alle uitslagen zijn te zien op de website van het KFPS. Wel zijn de prestaties van paarden van onze leden nog het vermelden waard. Zoals hierboven al beschreven werd Harmina Holwerda kampioen in de Z2 met Petrus PJ. Een prachtige prestatie. Trea MulderDolsma kreeg met Zhob van de Brinkhof een mooie 3e plaats in de M1.
Alle kampioenen op rij
25
INFO VAN HET BESTUUR
FOKSTUDIECLUB
De regiovergadering wordt dit jaar gehouden op 19 november 2012. Aanvang is 20.00 uur. We gaan weer in Assen vergaderen en dat is wederom op de eerste verdieping Sunrise Stables Baggelhuizen 2 9405 VD te Assen
Dit jaar is het een jubileum jaar voor de fokstudieclub. 15 jaar geleden werd de fokstudieclub opgericht. Een groep mensen die in de wintermaanden bijeen komt om te praten over, het kan ook niet anders, Friese Paarden. Voorlichtingsavonden worden georganiseerd waar je veel van kunt leren.
WEBSITE van de vereniging We zijn bezig om de website te vernieuwen. We hebben wel iemand gevonden (geen lid) maar die doet het niet voor niets. Hierover moeten we ons nog beraden.
Dit jaar bestaan we dus alweer 15 jaar. Elke tweede maandag in de maand komen we bijeen en we beginnen ook dit jaar weer in oktober. In april wordt er een afsluitende excursie georganiseerd waar alle leden van de fokstudieclub aan kunnen deelnemen. Elk jaar wordt deze dag druk bezocht en ook dit jaar hebben we weer een leuk uitje organiseren waar we u in de loop van 2013 over gaan informeren. Ook is het zinvol om alvast 11 maart 2013 in uw agenda te zetten want dan staat de gezamenlijke avond van de fokstudieclub en de fokvereniging gepland.
BESTUURS wisseling Volgend jaar treedt Johan Meijer af en is niet meer herkiesbaar. We doen nu al een oproep of iemand van u zich beschikbaar wil stellen als voorzitter of secretaris. VRIJWILLIGERS U kunt zich aanmelden bij: Janet van der Ark Kluivingskampenweg 44 9761 BP Eelde 0653257295
[email protected] of
[email protected] 11 maart 2012 een gezamenlijke avond met de Fokstudieclub in Sunrise stables te Assen, u krijgt nog bericht over de invulling Nieuwe leden in 2012: P v.d. Bosch (Bargercompascum); H. Hoenderken (Zijen); L. Loman (Zwiggelte); D. Pluta (Marum); A. Postma (Doezem); G. v.d. Putte-de Vries (Zuidbroek); H. Zwiers (Wittelte)
26
We hebben elke maand een voorlichtingsavond. De eerste avond vindt plaats op 15 oktober 2012. Harm Mulder, ex inspecteur van het Fries stamboek, komt uitleg geven over het lineaire scoren. Dit jaar heeft de fokvereniging weer gezorgd voor een paar leuke paarden die we met elkaar gaan beoordelen. U bent vanaf kwart voor acht welkom bij de fam. Ensing in Diphoorn 1 te Diphoorn 12 november 2012 wordt er door Arjan Smit, werkzaam bij het veevoeder-
FOKSTUDIECLUB bedrijf Pavo, adviezen gegeven over het voeren van uw Friese paarden. 10 december 2012 komt de heer de Winter van het paardenmelk bedrijf “De lage Wierden” uitleg geven wat voor bedrijf hij heeft en wat er allemaal met paardenmelk kan worden gedaan. In het kader van het 15 jarig bestaan van de fokstudieclub krijgt iedereen deze avond een passend cadeautje. Zorg dus dat je deze leuke en leerzame avond niet gaat missen. Op 14 januari 2013, de maandag na de hengstenkeuring komt Ids Hellinga weer een praatje houden over de ontwikkelingen bij het stamboek en kunnen we hem allerlei vragen stellen die ons bezighouden.
AGENDA Het wordt weer een zeer interessante winter, waar u misschien wel graag bij wilt zijn als lid. Bent u nog geen lid dan kunt u zich aanmelden bij onderstaande adressen. Voor 35 euro kunt u alle avonden en het uitje meemaken. Ook de koffie zit hierbij inbegrepen. U mag per avond ook introducés meenemen die dan voor 7 euro pp kunnen genieten van de avond. Roelof Rotmensen, voorzitter 0591-315560
[email protected] Janet van der Ark, secretaris 0653257295
[email protected] Jan Tinus Ensing, penningmeester 0591-361384
[email protected] Johan Meijer, lid 0599-354660
[email protected]
Op 11 februari 2013 komt dierenarts Kingma van dierenkliniek Klijndijk praten over het gebit van het paard en de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van wormenkuren. Op 11 maart 2013 is ons gezamenlijk a v o n d m e t de F o k ve re n i g i n g Fokstudieclub hierover krijgt u nog bericht. Locatie Sunrise Stables. In april is ons uitje en de reis gaat hoogstwaarschijnlijk richting Utrecht. De eerste avond vindt dus in Diphoorn plaats en de volgende vier avonden bent u vanaf kwart voor acht welkom bij manege Prinses Margriet, Oude Beilerweg 29, 9431 BZ Westerbork
27
Wij verzorgen al uw: Stukadoorswerk (o.a. onderhoudswerk) Tegelwerk Spackwerk Vloeren Wij zijn ISO 9001 & VCA gecertificeerd en een erkend Stukadoors- en Afbouwbedrijf
E.H. Woltersweg 29, 9831 TG Aduard Telefoon: 050-4032383, fax: 050-4032408 Internet: www.elting.nl Email:
[email protected] 28
