De Groninger 71 Nieuwsbrief nr.2
juni 2014
Fokvereniging Groningen Drenthe Combinatie
Door het mooie weer konden de veulens vroeg naar buiten, heerlijk slapen tussen de paardenbloemen…………………….
Redactie: K. Pelder, Bosweg 11, 9439 TL Witteveen
COLOFON
INHOUD
Voorzitter: Judith Heida-Schuurman Oranjekanaal ZZ 2 7853 TC Wezuperbrug 06-55177027 Secretaris: Janet van der Ark Kluivingskampenweg 44 9761 BP Eelde 0653257295 Penningmeester: Karen Pelder Bosweg 11 9439 TL Witteveen Tel.: 0593-322241 Algemeen lid: Jeanette van Heusden Beumeesweg 27a 9661 AA Alteveer 06-12961004 Algemeen lid: Margriet van der Weide Dwingelerweg 15 7964 KJ Ansen 06-53751411
Inhoud: Van de voorzitter………………………………...3
Email: website: www.fokvereniginggroningendrenthe.nl
Van de redactie.……………………………….....3
Webmaster, redactieadres en ledenadministratie: Karen Pelder Bosweg 11 9439 TL Witteveen Tel.: 0593-322241
Huishoudelijk reglement………………......6
Rekeningnummer: ING bank 7234558 IBAN: NL60INGB0007234558 t.n.v. Friese Paardenfokvereniging Gron/drenthe Comb te Witteveen
2
Fokdag, algemene informatie…….........4 Algemeen reglement…………………………...8 Mega Strandrit………….……………….….......10 Groningen-Drenthe trofee..….….…....…11 Winterprogramma……………………..………..12 Excursie fokstudieclub……….…...………..16 Verslag finale Variso competitie……...18
VAN DE VOORZITTER
VAN DE REDACTIE
Als ik nu naar buiten kijk zie ik het hemelwater met bakken naar beneden komen. Wat een weer!! Gelukkig hebben we ook al volop kunnen genieten van een mooi voorjaar, de eerste weilanden zijn al gemaaid en de eerste veulens zijn al in de wei te vinden. Ook is de eerste stamboekkeuring alweer achter de rug, qua weer zat het bepaald niet mee. Wat op deze eerste keuring opviel was de proef die door de inspectie van het KFPS was aangedragen: alle veulenboekpaarden worden voor de individuele keuring al voorgesteld in groepen van 6. Het voordeel hiervan is dat de paarden de baan al hebben gezien en de jury een eerste indruk heeft van de stap van de te keuren paarden. Op de fokdag zal dit nieuwe principe ook ingevoerd worden, wat kleinere rubrieken op gaat leveren en vooral voor de voorbrengers/ trainingsstallen een logistieke precisie vereist! We wachten af wat dit zal opleveren!
maar een 20% van het totale ledenbestand is. Ik wil bij dezen dan ook graag pleiten om de volgende keer toch echt te komen! De sfeer was erg positief en het was geweldig om te merken dat de aanwezigen spontaan het overgrote deel voor hun rekening namen van het benodigde sponsortarief voor de tuigrubrieken op de fokdag!! Hulde daarvoor!!
Verder gaat dit jaar ook het beleid in wat vorig jaar al aangekondigd was: het diervriendelijk toiletteren van de paarden, de regelgeving daarvoor kunt u vinden op de website van onze fokvereniging.
Namens het bestuur, Judith Schuurman
Vooral voor degenen die niet op de ledenvergadering waren: op de fokdag zullen dit jaar in het middagprogramma tuigrubrieken georganiseerd worden en het mennen wordt verplaatst naar de zondag. Jammer dat het aantal leden wat op de vergadering aanwezig was
Wij, bestuursleden, zijn inmiddels alweer druk bezig met de voorbereidingen voor de komende fokdag in augustus. De sponsorgelden druppelen gestaag binnen, de eerste aanmeldingen ook al en we hebben de intentie om het succes-gevoel van de vorige fokdag op zijn minst te evenaren!! Daarvoor hebben wij u als lid echter ook meer dan nodig als eigenaar van de te keuren paarden en veulens en natuurlijk als toeschouwer!! Wij gaan ervoor, U ook?
In het midden van dit blad vindt u de aanmeldformulieren voor de fokdag. Deze kunt u eruit halen en kopiëren. Het stamboek wil graag per paard een aanmeldformulier en een machtiging.
3
FOKDAG 2014
ALGEMENE INFORMATIE
De fokdag wordt dit jaar weer gehouden op het terrein van de Sunrise Stables te Assen. Op 9 augustus is de keuring en op 10 augustus zijn de selectie wedstrijden voor de Post Kogeko Kampioenschappen en het mennen.
ren kunt u ook van onze website downloaden. Deze formulieren moeten vóór maandag 1 juli opgestuurd zijn naar: Judith Heida-Schuurman Oranjekanaal ZZ 2 7853 TC Wezuperbrug
Vorig jaar hebben we het keuringsterrein op het grasveld langs de snelweg- Opgave via de website geplaatst. Dit is ons en ook veel leden Er bestaat sinds enige jaren de mogegoed bevallen. Doordat de trailers rond lijkheid om uw paard rechtstreeks via het keuringsveld stonden was het reuze de website van het KFPS aan te melden. gezellig. Dit jaar gaan we dit Toch krijgen we daar nog regelmatig zeker weer herhalen. Nieuw dit vragen over. Vandaar dat jaar zijn de regionale tuigwedVOOR we hier een 1 JUL strijden die we gaan organiseI UW korte OPGE PAAR VEN V ren in het middagprogramD OOR DE KE ma. U
URIN G
“routebeschrijving” de gehele procedure
Opgave fokdag
Bijgesloten is het formulier voor de opgave voor de fokdag. Gelieve voor elk paard een afzonderlijk formulier te gebruiken en ook voor elk paard de machtiging voor het stamboek te tekenen. De machtiging voor de vereniging hoeft niet gekopieerd te worden, het volstaat om 1 formulier in te vullen met het aantal paarden erop. Deze formulie4
geven
door
U gaat naar KFPS.nl en gaat vervolgens naar inloggen mijn paard. U logt in met uw persoonlijke inlogcode. U kunt deze code via dezelfde site aanvragen mocht u nog niet in het bezit zijn van de code. Let er op dat u dat nu alvast gaat doen. Het duurt een paar dagen voordat u de code in huis heeft. U komt nu in “Mijn Overzicht”. Bij Mijn Administratie kunt u klikken op “Paard aanmelden keuring”. Nu ziet u de paarden die op uw naam staan. Door op het betreffende paard te klikken, komt U nu in een overzicht van keuringen en aanlegtesten, hier kiest u de keuring op 10 augustus.
FOKDAG 2013
ALGEMENE INFORMATIE
Aanmelden bestgaand rijpaard
Aanmelden Friese paarden met tuigaanleg
De w e dst ri jde n zi jn be doe ld voor paarden van 4,5 of 6 jaar die zijn geregist ree rd bij het KFPS en KNHS. Er is sprake van twee rubrieken: een voor merries en een voor ruinen/ hengsten (dekhengsten zijn uitgesloten. In het kader van dierenwelzijn zijn driejarige paarden voor 2013 uitgesloten. Ook voor deze rubriek geldt dat de eigenaar van het paard lid moet zijn van 1 van de tien fokverenigingen. De prijs voor de beste menner gaat echter naar een lid van onze eigen fokvereniging. De leden van andere fokverenigingen mogen alleen meerijden voor de punten om uitgezonden te worden naar de Centrale keuring. Deze deelnemers verlaten de baan en alleen de leden van onze eigen fokvereniging kunnen worden opgesteld en meedingen naar de prijzen die onze fokvereniging ter beschikking stelt. Stuur de gegevens van uw paard en gegevens van de eigenaar en menner naar
[email protected]. voor 20 juli! Deelname is gratis.
We hebben besloten dit jaar ook weer een rubriek bestgaand rijpaard uit te schrijven. Deze zal plaatsvinden in het middagprogramma en in de hoofdring. De eigenaar van het paard moet lid zijn van de fokvereniging Groningen Drenthe. Iedereen zonder startkaart mag meedoen. Leuke rubriek om eens te kijken hoever je bent en of je klaar bent voor de “echte” wedstrijden. Stuur een mail naar
[email protected] om je op te geven voor deze rubriek. Zet daarin alle gegevens van je paard, eigenaar van het paard en naam van de ruiter en we delen je in. We verwachten dat we in twee groepen rijden en je krijgt een protocol mee naar huis waar je goede en verbeter punten op staan.
Opgave oudere merries
Ook dit jaar proberen we weer een groep “oudere merries” bij elkaar te krijgen. Vorig jaar was het mooi om te zien hoe de paarden van onze leden zich hadden gehouden. Het gaat om paarden van boven de 15 jaar die niet meer voor een andere rubriek op de keuring worden aangemeld. Op het formulier van de machtiging voor de vereniging kunt u de merrie opgeven. Gaarne alle gegevens van uw paard en een duidelijk historieoverzicht van uw paard hierop vermelden. We willen iemand van de jury vragen om commentaar te geven in hoeverre de merrie zich bewaard heeft. 5
FOKDAG 2014
HUISHOUDELIJK REGLEMENT
Inschrijfgelden
Kampioenschap
Het inschrijfgeld is dit jaar niet veranderd . Leden: 1e paard: € 8, 2e paard: € 6, 3e en meer: €4. Niet leden voor elk paard € 25. Betalen Het liefs hebben we geen cash betalingen. Op het secretariaat kunt u een eenmalige machtiging tekenen. Deze kunt u ook van de website downloaden en vooraf invullen. Ook kunt u het keuringsgeld vooraf over maken op onze rekening (zie voorin bij colofon) met vermelding van het aantal paarden en de eigenaar (dit willen we voor niet leden verplicht gaan stellen)
Veulens: Alle 1e premie veulens, zowel merries als hengsten, mogen terugkomen voor “Beste merrieveulen” en “Beste hengstveulen”. Mochten er geen 1e premies toegekend zijn, dan zal de jury de twee hoogst geplaatsten aanwijzen voor de rubriek beste hengst - en merrieveulen.
e uist j e Jeugdkampioenan d a k n schap: e e D ati n i Alle 1 premie c vac enters en twenters moe
gen terugkomen voor het Jeugdkampioenschap.
Het keuren van veulens
Driejarigen en alle oudere merries: Alle 1e premies merries uit deze rubrieken mogen meestrijden om het kampioenschap driejarigen en ouderen.
Oren en tastharen
Ruinen: Alle ruinen met een 1e premie mogen terugkomen voor het ruinen kampioenschap. Bij geen 1e premie vervalt het kampioenschap.
Bij het secretariaat kunt u een bon kopen waarmee u gebruik kunt maken van de vaste voorbrengers. Kosten € 15,-
In het kader van het dierenwelzijn, is het niet wenselijk om de haren uit de binnenkant van de oren te scheren. Ook de tastharen bij de ogen moeten blijven zitten. Bij de neus en lippen moeten ze minimaal ± 2cm lang blijven. Dit jaar wordt hier strenger op gecontroleerd. De baard mag wel worden geschoren, niet gebrand! 6
FOKDAG 2014 Fokdag kampioenschap: Hiervoor komen in aanmerking: Jeugdkampioen en reserve Jeugdkampioen, kampioen driejarigen en oudere merries en reservekampioen driejarigen en oudere merries.
Deelnemers aan kampioenschappen: Leden die niet in het Fokgebied Groningen/Drenthe wonen, moeten het jaar voorgaand aan het keuringsjaar reeds lid zijn van de Fokvereniging om deel te kunnen nemen aan de diverse kampioenschappen. Deze bepaling is ook van toepassing op het “beste” veulen. Deelnemers jonge Friese paarden met tuigaanleg: Om mee te dingen naar de prijzen moet de eigenaar van het paard lid zijn van de Fokvereniging Groningen/Drenthe en uit dit gebied komen. Leden die niet in het Fokgebied wonen moeten minstens het jaar voorgaand aan het keuringsplan lid zijn van de Fokvereniging Gr./Dr. Comb. De aanleg is voor 4,5 en 6 jarigen. Keuren in driehoeksbanen Evenals voorgaande jaren wordt weer in
HUISHOUDELIJK REGLEMENT driehoeksbanen gekeurd. Zo mogelijk worden de veulens wel gewoon in de rechthoeksbaan gekeurd. Keuringsgeld en afmelden van een paard Indien u uw paard afmeld voor de keuring, bent u het KFPS het inschrijfgeld verschuldigd. Het betreft alle afmeldingen die gedaan worden in de laatste 3 weken voor de keuringsdatum en natuurlijk de afmeldingen op de keuringsdag zelf. Kunt u echter binnen twee werkdagen na de keuring een geldige dierenartsverklaring (op officieel briefpapier van de dierenarts) overleggen aan het stamboekkantoor, dan zal geen keuringsgeld in rekening worden gebracht. Voor de afmeldingen zonder geldige (en tijdig ingeleverde) dierenartsverklaring, zal het keuringsgeld gewoon in rekening worden gebracht. Keuring van (voorlopig) kroonmerries Kroonmerries kunnen worden aangemeld voor de fokdagen. Ze worden ingedeeld in de rubrieken voor kroonmerries (leeftijdsklassen 4-6 jarigen en 7 jaar en oudere merries). Nieuwe regels kroonmerries Het te grote verloop in kwaliteit in de rubriek Kroonmerries tijdens de laatste CK was aanleiding om het aanwijzingsbeleid voor Kroonmerries te herzien. Besloten is om de grens voor een eerste premie te verhogen (tot hetzelfde niveau zoals gehanteerd bij de stermerries). Kroonmerries die niet voor de CK worden aangewezen krijgen niet een tweede premie maar blijven hun eerste premie houden en dit resul-
7
FOKDAG 2014
ALGEMEEN REGLEMENT
taat wordt ook niet gepubliceerd op bijvoorbeeld het stamboekcertificaat. Wel komt de uitslag te staan op de KFPS site bij de lijst van uw eigen paarden. Het komt er dus op neer dat iedere kroonmerrie naar de keuring kan komen met behoud van de eerste premie. Je moet nu alleen een aanwijzing verdienen voor de CK. Zeven jaar en oudere kroonmerries komen tijdens de Centrale Keuring in aanmerking voor het verkrijgen van het modelpredikaat. Voorlopig kroonmerries worden tijdens de fokdagen gekeurd in de rubrieken voor stermerries. Indien tijdens de fokdag opnieuw een eerste premie wordt behaald, kan de merrie deelnemen aan de Centrale Keuring indien zij wordt geselecteerd door de jury. Ook tijdens de Centrale Keuring zal zij ingedeeld worden in een van de rubrieken voor stermerries. De promotie van ster naar model zal in de meeste gevallen lopen via het kroonpredikaat. Dit is echter niet noodzakelijk. Een 7 jaar of oudere stermerrie, die tijdens de fokdag (of stamboekkeu-
ring) een eerste premie behaalt, kan tijdens de Centrale Keuring in één stap (voorlopig) model worden.
8
De veulenkeuring De veulens kunnen op de keuring onderscheiden worden met de volgende premies: 1e premie: 36 of meer punten. De veulens dienen gemiddeld een 7 voor de basisgangen te hebben 2e premie: 33 t/m 35.5 punten. Ze mogen geen onvoldoende in de scorebalk hebben en gemiddeld een 6,5 op de basisgangen. 3e premie: 29 t/m 32.5 punten Is er op een onderdeel een 4 gegeven of 2x een 5 dan krijgen ze geen premie! (In sommige gevallen kan hiervan worden afgeweken, zoals in het geval dat de kwaliteit van het beenwerk onvoldoende is). Gemiddelde op de basisgangen dient minimaal een 5,5 te zijn. Ondanks dat het beenwerk niet tot uitdrukking komt in de score balk kan het wel mee tellen in de toekenning van een premie. Als bijvoorbeeld het beenwerk van onvoldoende kwaliteit is zal geen premie worden toegekend. Wanneer het gaat om een standprobleem dan wordt dit mee genomen in het cijfer van de bouw met een toelichting van de jury. Is het een probleem waarbij overvulling van de gewrichten een rol speelt dan wordt dit vermeldt op het blauwe kaartje. Wanneer dit niet acceptabel is dan krijgt het veulen geen premie, echter de cijfers van ras, bouw, ontwikkeling, stap en draf blijven gelijk!
VRIEND(IN) VAN HET FRIESE PAARD Word ook vriend(in) van het Friese paard: Wij zijn op zoek naar mensen die het Friese paard een warm hart toedragen. Je kunt vriend(in) worden van onze vereniging en zo onze passie voor de zwarte parels delen. Onze fokvereniging maakt onderdeel uit van de Koninklijke Vereniging "Het Friesch PaardenStamboek" (KFPS) . Dit is het oudste paardenstamboek in Nederland en beheert de belangen van het Friese paard in de breedste betekenis van het woord. Het Friese paard komt voor in alle werelddelen en bestrijkt inmiddels meer dan 50 landen. Ter promotie van het Friese paard en de ondersteuning van de fokkers in de regio Groningen en Drenthe organiseren we diverse leuke evenementen. Dit jaar laat de vereniging 4 verschillende onderdelen zien van het gebruik van het Friese paard in het weekend van 9 en 10 augustus op het terrein van Sunrise Stables te Assen. Op zaterdag 9 augustus is de stamboekkeuring van Friese paarden met er tussendoor 5 tuigrubrieken Fries ras voor de concourswagen. Op zondag 10 augustus zijn er dressuurwedstrijden voor de rubrieken B t/m ZZL en menwedstrijden. Het is tevens een leuk uitje voor mensen die op vakantie zijn. Voor € 10,- ben je al vriend(in) en daarvoor krijg je:
Gratis deelname aan een van onze interessante studieclub avonden (ter waarde van €7,-)
Een attentie bij bezoek van onze evenementen op 9 of 10 augustus 2014
Een gratis fokdag programmaboekje, welke je kunt afhalen op de fokdag
Toegang op onze website met informatie over onze evenementen en waar je ook een gratis paardgerelateerde advertentie kunt plaatsen
Hoe kun je vriend(in) worden? Stuur een mail naar
[email protected] of een Facebook bericht naar mij met de tekst: “Ik word vriend(in) van het Friese paard”. Dan krijg je van mij een bevestiging en verdere informatie. Namens het Friese paard en onze vereniging hopen we gauw iets van je te horen. Jeanette van Heusden, bestuurslid
9
Winterprogramma Voor de gezamenlijke avond van de Fokstudieclub en de Fokvereniging op 10 maart hadden we Paul Versluis uitgenodigd. Hij is paardentandarts en weet veel te vertellen over de inwerking van de verschillende bitten in de mond. Een paard dat hinder ondervindt in zijn mond, is niet in staat goed naar de signalen via het bit te luisteren. Allereerst moet er bij problemen dus gekeken moeten worden of er geen gebitsproblemen zijn en deze eerst gaan oplossen. Mocht dit allemaal goed zijn, maar is er nog steeds verzet dan kan dit te maken hebben met bit problemen vaak in combinatie met een te harde ruiterhand. Dat levert plaatjes op die we eigenlijk liever niet zien.
Pelham bit Wat is de inwerking van een bit? Waarop moeten we letten bij het passen van een bit? Belangrijk is om te realiseren dat een goed bit niet duur hoeft te zijn, het bit mag de mond niet beschadigen (beschadigde lagen komen heel vaak voor bij het mennen), het bit moet goed passen qua vorm en type en het moet respect afdwingen, geen angst. 10
10 maart: Paul Versluis Paul Versluis: “Ik ben al geruime tijd bezig met mijn zoektocht naar het ideale bit. Vanuit mijn vak als paardengebitsverzorger en als instructeur doe ik zelf veel aan onderzoek. Toch weet ik nog steeds niet wat het ideale bit is. En dan bedoel ik van welk type of welk merk het ideale bit moet zijn. Het ideale bit is een bit dat uw paard accepteert en waartegen geen verzet komt. Waarmee u met uw paard optimaal kunt communiceren. Een ideaal bit is zo vriendelijk mogelijk en veroorzaakt absoluut geen schade in de mond. Een ideaal bit past bij de discipline en het niveau waarop u rijdt. Een ideaal bit mag niet knellen en geen scherpe randen hebben. Het is niet de bedoeling dat iedereen nu naar de winkel moet rennen voor een nieuw bit. Wel is het de bedoeling dat iedereen maar eens wat aandacht aan bitten gaat besteden. Let wel: een bit richt een paard niet af. Een bit is een communicatiemiddel dat we gebruiken tijdens de africhting en rijden van ons paard.” Een bit werkt in op de tong, de lagen, de lippen, de mondhoeken, het verhemelte, de neus, en bij de Liverpool op de kingroeve en de nek. Aangezien de lagen van de paarden steeds smaller worden, werkt het bit steeds minder op de lagen in en meer op de tong. Het meest voorkomende probleem is dat er teveel druk op de tong komt waardoor het paard:
BEWERKT DOOR ·
· ·
· ·
KAREN PELDER
onzuiver kan gaan lopen (hoofd kantelen, omhoog lopen met het hoofd, kan gaan hangen) zin tong paars aanloopt door verminderde doorbloeding de mond open houdt (verkeerde oplossing is dan om de neusriem en sperriem strakker aan te gaan trekken) de tong over het bit brengt achter het bit gaat lopen (is niet hetzelfde als achter de loodlijn)
Bitten kunnen we onderverdelen in : Ongebroken bitten. Enkelgebroken bitten. Dubbelgebroken bitten. Bitten met hefboomwerking. Bitten zonder hefboomwerking. We praten bij een bit over een mondstuk (wat in de mond zit) en een wangsteun (wat buiten de mond zit). Zowel in mondstukken als in wangsteunen zijn er veel variaties mogelijk. Een tongvrijheid in het mondstuk kan een tongboog zijn, maar ook een tongpoort. De ongebroken trens. Een ongebroken trens is een trens die geen scharnierpunt heeft in het mondstuk. Hij heeft dus ook geen knijp/ knevelwerking. Op voorwaarde dat hij wat rond van vorm is, verdeelt dit bit gelijkmatig de druk die uitgeoefend wordt. In de volksmond wordt dit bit
BEWERKT DOOR
KAREN PELDER
vaak een stang genoemd. Dit is niet correct. Een stang is een bit met een hefboomwerking en kinketting. Ook deze bitten bestaan in een uitvoering van een bus- en een watertrens. Van deze bitten bestaan er ook uitvoeringen met tongvrijheid, waardoor er minder druk op de tong gegeven wordt. We moeten dan wel bedenken dat er door die tongvrijheid meer druk op de lagen kan komen.
Ongebroken bustrens met tongboog
Ook bestaan er uitvoeringen van deze bitten met een roterend mondstuk. Op deze manier kan je links en rechts onafhankelijk inwerken (bijvoorbeeld: Mylerbitten).
Mylerbit
11
WINTERPROGRAMMA Enkelgebroken trens Een enkel gebroken trens is een trens die in het midden een scharnierpunt heeft. Hij werkt op het midden van de tong, knijpt in de zijkant van tong en lippen en kan, afhankelijk van de hoofdhouding van een paard, in het verhemelte inwerken (notenkrakereffect ). Deze bitten bestaan in een paar uitvoeringen, zoals de bustrens en watertrens. Het meest gebruikt wordt de watertrens. Deze bitten, die vaak licht in gewicht zijn, worden vaak gebruikt om jonge paarden te beleren. Er Enkelgebroken watertrens wordt verondersteld dat deze bitten het meest paardvriendelijk zijn. Dit is helaas niet altijd het geval, door het scharnierend effect van dit bit werkt het knijpend in bij een ophouding. Bij te veel druk begint dit knijpen zelf meer weg te krijgen van een knevelwerking. Als we kijken naar de vormgeving van dit bit en naar de anatomie van de mond, is deze uitvoering niet een bit dat de vormen van de paardenmond goed volgt. Toch zijn er veel paarden die er goed op te rijden zijn. Tegenwoordig zijn er enkelgebroken trenzen die wel mooier en anatomisch gevormd zijn. Die hebben een boog die naar voren is gericht, zodat ze gelijkmatiger de druk in de mond verdelen.
Dubbelgebroken bitten. Een dubbel gebroken trens is een bit dat twee scharnierpunten heeft. Het werkt in principe niet in op het verhemelte. Hij werkt in op de tong, de lippen en soms op de buitenkant van de lagen. Ook deze bitten zijn vervaardigd als
bustrens en als watertrens. Bekijken we weer de anatomie van de paardenmond dan zien we dat dit bit mooier de vorm van de mond volgt. Momenteel is dit het meest gebruikte bit. Standaard wordt aangenomen dat ook dit bit behoort tot de meest vriendelijke bitten. Ook voor dit bit geldt dat dit niet altijd waarheid is. Ook deze bitten worden steeds mooier van vormgeving. Ze worden ronder vanuit de wangsteun naar voren gericht tot aan het tussenstukje (bijvoorbeeld: Sprenger Dynamic).
Sprenger dynamic D-trens 12
DE INWERKING VAN BITTEN
PAUL VERSLUIS
Bitten met hefboomwerking. gezet kan worden als men er verkeerd Een bit met een hefboomwerking is een mee omgaat. Een stille onafhankelijke bit die niet alleen in de mond inwerkt, zit is een vereiste, zodat men zich niet maar ook op het neusbeen en via de optrekt aan de teugels. Het geldt niet bakstukken op de nek van het paard. alleen ruiters, ook (beginnende) menOok via de kinketting werken we in op ners zouden zich goed moeten realisede kingroeve van het paard. Deze bitren dat er erg veel kracht op dit soort ten worden in alle disciplines wel gebitten uitgevoerd kan worden. De lengbruikt. Denk aan de stang en trens voor te en het gewicht van de lange leidsel de hogere dressuur. Of aan de pelham heeft hier ook een grote invloed op. Er die in de springsport gebruikt wordt. zijn dan ook zeer veel blessures in de Voor de aangespannen sport kennen we mond bij paarden die aangespannen diverse bitgereden worden. Zo’n blessure is ten met een meestal te vinden op de lagen die daarhefboomwerdoor beschadigd zijn. Er zijn speciale king. Het beschermkapjes te koop om de lagen meest bekend te beschermen, dit mag reglementair is de liverniet meer. Kapotte lagen herstellen poolstang. zeer langzaam. Hoe sterk de Liverpoolstand met poort hefboom zijn werk doet en pompwerking hangt af van twee factoren: Ten eerste: de afstand gemeten van het mondstuk tot aan de bevestiging van het bakstuk. Hoe groter de afstand, hoe meer hefboom. Ten tweede: de afstand gemeten van het mondstuk tot aan de bevestiging van de teugel/leidsel. Ook hier geldt hoe groter de afstand des te meer hefboomwerking. Ook de druk op het mondstuk wordt bij deze bitten groter in vergelijking met de bitten zonder hefboomwerking. Bitten met een hefboomwerking vragen om een ervaren ruiter/amazone. De reden is dat er Stang en trens voor de “hogere” dressuur tamelijk veel kracht met deze hefboom 13
WINTERPROGRAMMA Om de druk op de lagen te verminderen kan gebruik worden gemaakt van het zogenaamde pullerriempje, dit is reglementair wel toegestaan. Je plaatst een riempje over de neus van bril tot bril via de neusriem. Dit riempje neemt wat druk weg van het bit en verplaatst wat druk van het bit naar het neusbeen.
1 Wangsteunen De meest gebruikte wangsteunen zijn de ringen van de watertrens, de ovaalvormige ring van de bustrens en de Dvormige ring bij de D-trens. De watertrens is nog steeds het meest gebruikte bit. Door de losse bitringen kan het paard een beetje spelen met het bit. Het heeft een directe inwerking, maar minder direct dan een bus- of D-trens. Een directe inwerking wil zeggen dat de druk op de mond even groot is als de druk op de teugels. De watertrens wordt vaak als meest vriendelijk beschouwd, maar dit is lang niet altijd waar. Hoe vaak zie je niet in een wen14
2
3 ding een deel van het mondstuk van een watertrensbit aan de binnenkant uit de mond komen en de wangsteun aan de buitenkant in de mond verdwijnen. Een bustrens of D-trens lijkt veel fijner voor de meeste paarden. Deze trenzen liggen stiller in de mond, zolang we niet een veel te breed exemplaar gebruiken. Veel professionele ruiters delen deze overtuiging hierover. Wanneer we een bit met een tongpoort willen gebruiken, zijn we eigenlijk altijd aangewezen op een bus- of D-trens. Een bit met een tongpoort kan met een losse wangsteun makkelijk naar links en rechts getrokken worden, zodat het poortje de tong ook meeneemt naar
DE INWERKING VAN BITTEN links of naar rechts. Bijkomend probleem zou de mogelijkheid zijn dat de onderbochten van de poort dan ook nog eens over de lagen schuren, om het nog maar zachtjes uit te drukken. Tongvrijheid. Een bit met een tongvrijheid is te herkennen aan een mondstuk dat door een poort of boog wat meer ruimte voor de tong biedt. Een mondstuk met een boog is herkenbaar doordat het gehele mondstuk over de totale lengte van wangsteun tot wangsteun flauw gebogen is. Een poort daarentegen is een verhoging in het mondstuk in het centrum van het bit. De inwerking is verschillend. Een boog doet de druk wat meer gelijkmatig verdelen en geeft over de totale breedte iets meer ruimte voor de tong. Een poort geeft meer vrijheid voor de tong, afhankelijk van het model. Zo bestaan er smalle poorten die juist op de onderbochten van de poort druk uitoefenen op de zijkant van de tong. Als zo’n smalle tongpoort ook nog eens aan de hoge kant is, kan deze het verhemelte raken. Zo’n smalle hoge tongpoort in een bit noemen we een correctiebit. Een dergelijk bit is niet bedoeld voor leken, maar meer voor een beroepstrainer of professional die weet waar hij of zij mee bezig is. Een brede poort zal wat over de tong heen zakken en daardoor wat meer rust
PAUL VERSLUIS geven aan de tong. Een lage brede poort is minder hoog en komt minder snel tegen het verhemelte. Hoe hoger de brede poort, des te meer deze zal inwerken op de lagen. Het is belangrijk om daarvan terdege bewust te zijn, omdat de lagen erg kwetsbaar zijn van een paard en soms onherstelbaar beschadigd kunnen worden. Een bit met een omhoog beweegbaar mondstuk in de richting van de bakstukken noemen we een bit met pompwerking en kan ook beschouwd worden als een bit met tongvrijheid. Het paard kan naar behoefte het mondstuk opduwen om even wat druk kwijt te raken van de tong. Dit werkt ook erg fijn bij paarden die wat dood in de mond zijn. Ze kunnen er dan als het ware wat mee spelen. Voor paarden die juist te onrustig in de mond zijn, is dit niet aan te bevelen. Tegenwoordig bestaan er ook dubbelgebroken bitten die begrensd zijn in hun knijp/knevelwerking. Ze hebben dan ook nog een flauwe boog naar voren. Op deze manier geeft dit bit wat meer vrijheid voor de tong en verdeelt het de druk mooi gelijkmatig in de mond. Omdat de boog over de tong gehandhaafd blijft en niet samenvouwt, kan een dergelijk bit niet afknijpen. Dubbelgebroken bustrens met Magic systeem
15
WINTERPROGRAMMA Dikte van het mondstuk van het bit
Er werd altijd aangenomen dat een dik bit vriendelijker zou zijn dan een dunner bit. Dit is slechts gedeeltelijk waar. Natuurlijk zal een dikker bit de druk zachter doen verdelen omdat het over een groter oppervlak verspreid wordt. We moeten er echter wel stil bij staan dat er niet zoveel ruimte is in de mond. Als we de lippen van het paard wat opendoen, zie je dat de mond goed gevuld is met tong, verhemelte en lagen. Eigenlijk is er niet veel ruimte over voor een bit. Gelukkig is de tong een spier die wat ingeduwd kan worden zolang die ontspannen is. Een gemiddeld paard heeft niet meer dan 16 mm ruimte over in zijn mond voor een bit. Er zijn bitten die meer dan twee cm dik zijn. Die ruimte is er gewoonweg niet en het paard zal met een open mond lopen. Een open mond willen we niet en ook de jury is daar niet erg van gecharmeerd. Dus doen we de neusriem wat strakker en doen er nog een sperriempje bij. Het paard komt met een te dik bit flink in de problemen en zal dat beslist ook kenbaar maken. Een aanleunings probleem is geboren.
Een passend bit uitzoeken
Laat de volgende factoren in aanmerking komen bij het kiezen van een bit: Breedte van het bit: De breedte van de mond is de afstand tussen de mondhoeken. De overeenkomstige maat van het bitmondstuk is de afstand tussen 16
de binnenkant van de bitringen. Het mondstuk moet tot ruim een cm breder zijn dan de paardenmond om te voorkomen dat het bit de mondhoeken afknelt. Sommige paarden lijken enkelgebroken mondstukken niet prettig te vinden als ze veel breder zijn, omdat deze dan te laag op de tong komen te liggen. De dikte van het bit is de diameter van het mondstuk, meestal gemeten op 22½ cm vanaf de bitringen, op die plek waar het mondstuk over de lagen komt. De ruimte tussen de lagen onder en boven geven bij een gesloten mond een indicatie voor de maximale dikte van het bit dat een paard kan bevatten. De grootte van de tong is een volgende beperkende factor, omdat het bit de tong moet indrukken om het in de mondholte te laten passen. Een paard met een grote tong heeft meer moeite om ruimte te scheppen voor het bit, zeker als het verhemelte vlak is en niet gewelfd. De tong daarentegen is erg kneedbaar en kan vele verschillende vormen aannemen. Veel informatie is te vinden op de website van Paul Versluis: http://www.paul-versluis.nl/ versluis.php?pagina=0007 Ook geeft hij bitadvies, hij heeft een bittenbank opgericht waaruit je bitten een paar weken kan proberen en als het bevalt kan je zo´n bit kopen. Het handigst is om zoiets met meerdere mensen en paarden af te spreken.
EXCURSIE FOKSTUDIECLUB Soms heb je van die dagen dat alles meezit. Het gezelschap is top, het ontvangst is top, het weer is top en de invulling van de dag is top, alsmede het eten is top. Laten we dat nou allemaal net hebben getroffen op onze afsluitende dag van de fokstudieclub. Na 5 leuke avonden in de wintermaanden sloten we het seizoen af met een hele dag in Duitsland. We werden ontvangen door Hilbert Lemstra en Marit van Ingen Schenau.
Zij runnen samen met de vrouw van Hilbert een dressuur, handels en trainingstal in KWPN paarden, springpaarden en natuurlijk ook Friese paarden. Het bedrijf is genaamd Stall Tunxdorf en staat in Papenburg (DL) Ook kun je je paarden daar klaar laten rijden voor de IBOP proef. Hilbert is daarbij ook nog eens hoefsmid en heeft vele talentvolle en bekende paarden
JANET VAN DER ARK onder zijn handen gehad. Ook paarden met probleemhoeven, zijn bij hem in goede handen. We waren dus super nieuwsgierig hoe deze Nederlanders hun bedrijf hebben opgebouwd in Duitsland. Bij een bakkie koffie en zelfgemaakte cake konden we even bijkletsen. We hadden elkaar tenslotte al twee maanden niet meer gezien. Vervolgens liet Hilbert ons zien hoe je
een paard, met een probleem in de knieën, op ijzers zet en hoe het dan komt dat het paard daardoor veel beter loopt en minder last heeft van zijn beperking. We moesten natuurlijk ook de Duitse keuken proeven en dat hebben we geweten. Een mega bord vol met schnitzels en frietjes en salade. Super lekker gegeten. Weer op Stall Tunxdorf teruggekeerd liet Hilbert ons zien hoe je aan de dubbele longe de paarden kunt trainen en wat de voordelen zijn ten opzichte
17
EXCURSIE FOKSTUDIECLUB van de enkele longe. Vervolgens liet Marit zien wat de houding en zit kan doen met je paard. On-
gelooflijk als je ziet hoe een kleine verandering in je lichaam je paard zo in onbalans kan brengen en hierdoor de communicatie met je paard totaal verloren gaat. Het was echt een super leuke dag en het was gaaf om iedereen weer te zien.
We moeten nu weer tot november wachten en dan beginnen we weer met het winterseizoen. Wie nog ideeën heeft over de invulling kan mailen naar de fokvereniging. Wie deze dagen ook niet wil missen kan lid worden van de fokstudieclub. Voor 35 euro krijgt u 5 winteravonden vol informatie en mag u mee naar de afsluitende dag. Dan maakt u ook deel uit van deze gezellige club mensen. 18
GRONINGEN DRENTHE TROFEE Dit jaar hadden we een andere opzet voor de Groningen Drenthe trofee bedacht. het blijft wel een sportprijs maar we wilden de leden er meer bij gaan betrekken om de winnaar te kiezen. De leden konden hun voorkeur indienen bij het bestuur en daar werden vier toppers uit geselecteerd. Van de genomineerde paarden werd een presentatie gemaakt en getoond op de algemene ledenvergadering. Uit deze vier genomineerde paarden konden de aanwezige leden hun keuze maken. Het waren Abe fan Bangazathe, Christiaan P.J., Herbert van ´t Leegmar en Topgazan Sam E. Dit jaar werd, met ruime meerderheid van de stemmen, Marge Emmens met Sam E gekozen. Ook een pre was, volgens de leden, dat Marge de enige genomineerde was die haar paard zelf in de wedstrijdsport uitbracht.
GRONINGEN-DRENTHE TROFEE
Een super prestatie want ook in 2011 wonnen Marge en haar Sam E deze trofee ook al eens. Marge van harte gefeliciteerd en het beeld mag wederom een jaar bij jullie in huis staan.
19
...en dan is het prettig wakker worden!
Foto:Janet v.d. Ark
