Cursus Wijzigingen Arbeidsrecht Wet Werk en Zekerheid 21 mei 2015
1
Mr. E.A.A.M (Liesbeth) Mijnsbergen » Arbeidsjuriste Schipper Personeel & Organisatie
2
Agenda » » » » »
Flexibele arbeid Ontslagrecht Werkloosheidswet Aanvullende arbeidsrechtelijke veranderingen 16.30 uur – ± 18.00 uur
3
De 3 pijlers van de WWZ » Flexibele arbeid De positie van de flexwerker wordt versterkt. » Ontslagrecht Het ontslagrecht wordt eerlijker, eenvoudiger, sneller en minder kostbaar gericht op werk naar werk. » Werkloosheidswet De WW wordt meer gericht op een snelle terugkeer op de arbeidsmarkt. 4
Flexibele arbeid
5
Proeftijd (art. 7:652 BW) Vanaf 1 januari 2015 » In arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd met een duur van zes maanden of minder kan géén proeftijd worden opgenomen. » 1 maand bij langer dan 6 maanden en korter dan 2 jaar. » 2 maanden bij 2 jaar en langer of onbepaalde tijd. Tip: » contract van 7 maanden. 6
Aanzegging (art. 7:668 BW) Vanaf 1 januari 2015 » Bij arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van zes maanden of langer moet werkgever uiterlijk een maand voor het einde van de arbeidsovereenkomst een schriftelijke aanzegging doen waaruit blijkt of en zo ja, onder welke voorwaarden, de arbeidsovereenkomst na het verstrijken van de overeengekomen duur kan worden voortgezet.
7
Aanzegging (1) » Bij niet-nakoming is de werkgever vergoeding verschuldigd gelijk aan loon over periode waarin te laat is gemeld (art. 7:628 lid 3 BW). » Bevoegdheid om vergoeding te vorderen vervalt na twee maanden (art. 7:686a lid 4 BW). » Let op: verplichting tot betaling van schadevergoeding wegens niet voldoen aan verplichting tot aanzegging geldt ook als arbeidsovereenkomst wordt voortgezet. 8
Aanzegging (2) Tips: » Inventariseer en agendeer. » Standaardbrief maken voor aanzegging beëindiging en voortzetting arbeidsovereenkomst. » Tijdig verzenden.
9
Concurrentiebeding (art. 7:653 BW) Vanaf 1 januari 2015 » Hoofdregel dat een concurrentiebeding alleen geldig is in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. » In arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd is een concurrentiebeding alleen geldig indien uit de schriftelijke motivering blijkt dat het beding noodzakelijk is wegens zwaarwichtige bedrijfs- of dienstbelangen.
10
Concurrentiebeding (1) Voorbeelden » Hoge functie en beschikt over essentiële bedrijfsgegevens. » Beschikt over strategische kennis salesmanager die prijstactieken, prijsstellingen, marges weet. Tips: » Strategische keuze wel/niet. » Relatiebeding in plaats van concurrentiebeding. » Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
11
Ketenregeling (art. 7:668a BW) Huidige wetgeving » Bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd die elkaar binnen een periode van drie maanden opvolgen ontstaat er bij de vierde arbeidsovereenkomst of na drie jaar van rechtswege een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd (3x3x3). » Afwijking bij CAO is onbeperkt mogelijk. 12
Ketenregeling (1) Vanaf 1 juli 2015 » 3x3x3 wordt 3x2x6. » Bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd die elkaar binnen een periode van zes maanden opvolgen ontstaat bij de vierde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd of na twee jaar een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
13
Ketenregeling(2) » » » »
Afwijken bij CAO beperkt. 3 tijdelijke overeenkomsten à maximaal 6. 24 maanden à maximaal 48 maanden. Afwijken van de tussenperiode van zes maanden is niet meer mogelijk. » Niet voor werknemers tot 18 jaar die maximaal gemiddeld 12 uur per week werken.
14
Ketenregeling (3) Tips: » Keuze: 7+8+8 maanden = totaal 23 maanden. Wel proeftijd, geen transitievergoeding. » Inventariseer en agendeer. » Let op overgangsrecht in CAO (maximaal tot 1 juli 2016). » Nog actie vóór 1 juli 2015.
15
Oproepkrachten (art. 7:628 BW) Nulurencontracten en min-max contracten
Vanaf 1 januari 2015 » Hoofdregel: geen arbeid, geen loon (art. 7:627 BW). » Uitzondering: toch loon betalen als geen arbeid is verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen (art. 7:628 lid 1 BW). ‐ ‐
Afwijking mogelijk bij schriftelijke overeenkomst gedurende eerste zes maanden (art. 7:628 lid 5 BW). Afwijking na de eerste zes maanden alleen mogelijk bij CAO gekoppeld aan bepaalde functies van incidentele aard en zonder vaste omvang (art.7:628 lid 7 BW).
» Uitzendovereenkomsten maximaal 78 weken (art. 7:691 lid 7 en lid 8 BW). 16
Oproepkrachten (1) » Per 1 april 2016 komt de hoofdregel: geen arbeid, geen loon te vervallen (art. 7:627 BW). » Per 1 april 2016: WW-calamiteitenregeling.
17
Uitzendkrachten (art. 7:691 BW) Vanaf 1 januari 2015 » Periode van 26 weken t.a.v. Uitzendbeding. » Periode van 26 weken t.a.v. Ketenbepaling. » Verlenging mogelijk tot maximaal 1,5 jaar (78 weken). » Payrolwerknemers: vallen ook onder CAO uitzendkrachten: ABU of NBBU. Vanaf 30 maart 2015: » Inlenersbeloning vanaf dag één.
18
Ontslagrecht
19
Huidig ontslagstelsel Bij beëindiging arbeidsovereenkomst in Nederland het gesloten stelsel van het ontslagrecht: » Beëindiging van rechtswege. » Beëindiging met wederzijds goedvinden (vaststellingsovereenkomst). » Beëindiging door opzegging met toestemming UWV (opzegging A). » Beëindiging door opzegging zonder toestemming UWV (opzegging B). » Beëindiging door ontbinding. 20
Ontslagrecht Gedwongen ontslag: het duaal ontslagstelsel
Opzeggingsroute (Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945)
Opzegging A: Opzegging met voorafgaande toestemming UWV
Opzegging B: Ontslag op staande voet Ontslag in proeftijd Arbeidsverhouding BBA niet van toepassing
21
Ontbindingsroute (Boek 7 BW)
Ontbinding wegens gewichtige redenen door de kantonrechter
Huidige ontslagmogelijkheden Zowel bij het UWV als bij de kantonrechter kan beëindigd worden op grond van bedrijfseconomische redenen en redenen gelegen in de persoon van de werknemer. » Bedrijfseconomische redenen: Slechte financiële positie, Werkvermindering, Organisatorische veranderingen/reorganisatie, Technologische veranderingen, Beëindiging van (een deel van) de bedrijfsactiviteiten, Bedrijfsverhuizing, Vervallen van (loonkosten) subsidie. » Redenen gelegen in de persoon van de werknemer: Disfunctioneren, Verwijtbaar handelen of nalaten (dringende reden), Verstoorde arbeidsrelatie, Langdurige arbeidsongeschiktheid, Veelvuldig ziekteverzuim.
22
Beroep en vergoeding bij ontslag UWV-procedure: » Tegen de beschikking van het UWV is geen hoger beroep mogelijk. » Rekening houden met opzegtermijn + geen vergoeding. » Als UWV toestemming voor ontslag heeft verleend, kan werknemer in kennelijk onredelijk ontslagprocedure (K.O.O) herstel dienstverband en/of schadevergoeding vorderen. » De K.O.O. is een dagvaardingsprocedure, hoger beroep en cassatie is mogelijk. 23
Beroep en vergoeding bij ontslag Ontbindingsprocedure kantonrechter: » Tegen de beschikking van de kantonrechter in de ontbindingsprocedure is in principe geen hoger beroep mogelijk. » Kantonrechter kan bij verandering in omstandigheden vergoeding toekennen: kantonrechtersformule AxBxC.
24
Ontslagrecht Vanaf 1 juli 2015 » Artikel 6 van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945 (UWV-procedure) komt te vervallen, wordt opgenomen in het Burgerlijk Wetboek. » Keuzevrijheid ontslagroute UWV of kantonrechter vervalt. » Ontslagvergoeding wordt transitievergoeding. 25
Beëindigingsmogelijkheden Vanaf 1 juli 2015 » Rechtswege (aanzegtermijn bij bepaalde tijd van 6 maanden of langer). » Wederzijds goedvinden (vaststellingsovereenkomst). » Opzegging met instemming van de werknemer. » Opzegging waarvoor geen instemming van werknemer of UWV vereist is. » Opzegging na toestemming UWV. » Ontbinding door kantonrechter. » Opzegging na toestemming CAO commissie. 26
Wederzijds goedvinden (art.7:670 b BW) (vaststellingsovereenkomst) » De beëindiging met wederzijds goedvinden door middel van vaststellingsovereenkomst kan op ieder moment rechtsgeldig worden overeengekomen. » Voor de werknemer geldt een wettelijke bedenktijd van 14 dagen. Binnen deze termijn kan de werknemer de vaststellingsovereenkomst door een schriftelijke verklaring aan de werkgever ontbinden zonder opgaaf van redenen. 27
Wederzijds goedvinden (vaststellingsovereenkomst) » Van de mogelijkheid tot ontbinding binnen 14 dagen moet de werkgever in de vaststellingsovereenkomst melding maken op straffe van verlenging van deze termijn tot 3 weken. » Als eenmaal is ontbonden, dan kan een binnen zes maanden gesloten beëindigingsovereenkomst niet opnieuw worden ontbonden. 28
Opzegging zonder instemming werknemer » » » »
(art.7:671 lid 1 b t/m h BW) Ontslag op staande voet. Ontslag tijdens proeftijd. Opzegging wegens bereiken AOW- of pensioengerechtigde leeftijd. Bijzondere groepen: huishoudelijke hulp en statutair directeur.
29
Ontslaggronden UWV (art.7:669 lid 3 a en b BW) UWV (via art. 7:671a lid 1 BW): a. Bedrijfseconomische reden. b. Langdurige (2 jaar) arbeidsongeschiktheid.
30
Ontslaggronden kantonrechter (art. 7:669 lid 3 c t/m h BW)
Kantonrechter (via art. 7:671b BW) c. Het met regelmaat niet kunnen verrichten van werkzaamheden. d. Ongeschiktheid van de werknemer. e. Verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer. f. Gewetensbezwaar. g. Een verstoorde arbeidsverhouding. h. Andere gronden (= geen samenvoeging van de andere gronden). 31
Ongeschiktheid van de werknemer (onderdeel d) » Anders dan ten gevolge van ziekte of gebreken van de werknemer. » Werkgever de werknemer hiervan tijdig in kennis heeft gesteld. » In voldoende mate in de gelegenheid heeft gesteld zijn functioneren te verbeteren. » Voldoende scholing heeft aangeboden. » Het niet ligt aan arbeidsomstandigheden. 32
Uitzondering is CAO- commissie (art. 7:671a lid 2 BW) » Als bij CAO een onafhankelijke commissie hiervoor is ingesteld, in geval van bedrijfseconomische reden, niet naar UWV, maar naar deze commissie.
33
Ontslag
» Ontslagreden
» Procedure
Economisch (& langdurig arbeidsongeschikt)
Persoonlijk
UWV
Kantonrechter
Transitievergoeding
» Vergoeding 34
Transitievergoeding (art. 7:673 BW) De werkgever betaalt deze vergoeding na 1 of meer arbeidsovereenkomsten van totaal 24 maanden of langer indien: » Werkgever heeft opgezegd. » Op verzoek van werkgever is ontbonden. » Na einde van rechtswege op initiatief van werkgever niet is voortgezet. 35
Transitievergoeding Transitievergoeding is niet verschuldigd: » Ontslag voor de dag werknemer 18 jaar en arbeidsomvang ten hoogste gemiddeld 12 uur per week. » De werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. » Beëindiging op initiatief werknemer. » Beëindiging die het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer (kantonrechter kan naar rato transitievergoeding toekennen). » Faillissement, surseance van betaling, WSNP (bij andere slechte financiële situatie is betaling in termijnen mogelijk). 36
Hoogte Transitievergoeding » De eerste 120 maanden van de arbeidsovereenkomst gelijk aan een zesde van het in geld vastgestelde loon per maand voor elke periode van zes maanden dat de arbeidsovereenkomst heeft geduurd (eerste 10 jaar ⅓ maandsalaris per dienstjaar). » Voor elke daaropvolgende periode van zes maanden gelijk aan een kwart van het in geld vastgestelde loon per maand (na 10 jaar ½ maandsalaris per dienstjaar) 37
Overgangsregelingen transitievergoeding Tot 1 januari 2020 » Bij 25 of meer werknemers (art. 7:673a BW) Werknemer 50 jaar of ouder en 10 jaar in dienst: één maandsalaris per gewerkt dienstjaar. » Minder dan 25 werknemers (art. 7:673d BW) Bij ontslag op bedrijfseconomische redenen: telling dienstjaren vanaf 1 mei 2013.
38
Toelichting bij bedrijfseconomische redenen: » Slechte financiële situatie werkgever. » Jaarrekeningen 3 voorafgaande boekjaren negatieve verlies- en winstrekening. » Een negatief eigen vermogen. » Current ratio minder dan één. » Toetsing door UWV op verzoek van werkgever (bij aanvraag) of werknemer (in verweerschrift) bij aanvraag. 39
Hoogte transitievergoeding » De vergoeding mag maximaal €75.000 bedragen, of een bruto jaarsalaris als dat hoger is. » De werkgever kan de kosten die hij maakt voor ‘vanwerk-naar-werk’ of scholing aftrekken van de vergoeding (let op: allerlei voorwaarden aan verbonden). » Afwijken bij CAO-mogelijk.
40
Voorbeeld: » » » »
55-jarige werknemer is 30 jaar in loondienst. Bruto maand salaris incl. vakantiegeld € 3.000. Ontslag per 1 januari 2016. Persoonlijke redenen, niet verwijtbaar.
41
Huidige kantonrechtersformule: » AxBxC » A= gewogen dienstjaren 30 » B= het brutoloon = € 3.000 » C= correctiefactor = 1 » Dus € 90.000 42
De transitievergoeding (bedrijven >25 werknemers tot 2020 overgangsrecht » 50 tot 55 jaar : 5 jaar x (0,5 x 2) » 10 x (1/6 x2) » 15 x (1/4 x 2)
= 5 maanden = 3,33 maanden = 7,5 maanden
» Totaal 15,83 maanden x € 3000 = € 47.490
43
Transitievergoeding voor ondernemers met <25 werknemers: » 10 x 1/3 = 3,33 » 20 x (1/4 x 2) = 10 » Totaal dus € 13,33 x € 3.000 = € 39.990
44
Bedrijfseconomische redenen en kleine werkgever < 25 werknemers » » » »
Overgangsrecht op grond van artikel 7: 673d BW Lengte dienstverband tellen vanaf 1 mei 2013 Dus 1 mei 2013 tot 1 januari 2016 is 2,5 jaar 2,5 x (1/6 x2) = 0,833 x € 3.000 = € 2.500
45
Beroep tegen ontslag Vanaf 1 juli 2015 » Tegen uitspraken van het UWV of de kantonrechter kan hoger beroep en cassatie worden ingesteld. » Door werkgever en werknemer. » Rechter kan overgaan tot herstel van de arbeidsovereenkomst of het toekennen van een extra billijke vergoeding (bij verwijtbaar handelen werkgever). 46
Werkloosheidswet 47
Wijzigingen WW (1) Vanaf 1 juli 2015 » De definitie van passende arbeid wordt aangescherpt. Dit houdt in dat reeds na 6, in plaats van 12 maanden, alle arbeid als passend wordt aangemerkt. » Vanaf dag één komt de WW-gerechtigde in aanmerking voor inkomstenverrekening (zodat werkhervatting altijd lonend is). 48
Wijzigingen WW (2) Vanaf 1 januari 2016 » De maximale publiek gefinancierde WW-duur (38 maanden) wordt geleidelijk ingekort naar 24 maanden met 1 maand per kwartaal, van 1 januari 2016 tot 1 juli 2019 (14 kwartalen). » De opbouw van de duur van de WW wordt aangepast naar: 1 maand per dienstjaar in de eerste 10 arbeidsjaren en ½ maand per dienstjaar in de jaren daarna. Reeds opgebouwd arbeidsverleden tot 2016 wordt gerespecteerd. Elk jaar arbeidsverleden voor 2016 geeft recht op één maand WW. » Sociale partners kunnen op CAO- niveau een aanvulling van 14 maanden WW introduceren. 49
Overgangsregeling transitievergoeding (Onderdeel van de Wet aanpak schijnconstructies)
» Uitstel van het verschuldigd zijn van een transitievergoeding à garantie na uiterlijk 6 maanden weer terugkomen. » Tijdelijke arbeidsovereenkomsten die voor 1 juli 2012 zijn geëindigd en elkaar met een onderbreking van meer dan 3 maanden hebben opgevolgd (of een kortere termijn, als die op grond van de CAO gold) niet worden meegeteld. » Voorstel: 26 mei 2015 behandeling Eerste Kamer.
50
Wet flexibel werken » Op 14 april 2015 aangekomen in Eerste Kamer. » Initiatiefvoorstel van GroenLinks en CDA. » Meer mogelijkheden voor werknemers om te telewerken en op voor hen gunstige tijden te werken. » Van toepassing op werkgevers met 10 of meer werknemers in dienst.
51
Werken na de AOW-gerichtigde leeftijd » De loondoorbetalingsverplichting ‘zieke’ AOW’ers maximaal 13 weken. » Opzegverbod ook maximaal 13 weken. » Wettelijk minimumloon + vakantietoeslag van toepassing (niet CAO loon). » Maximaal 6 tijdelijke contracten in een periode van 4 jaar. » In behandeling bij Eerste Kamer. 52
De 3 pijlers van de WWZ » Flexibele arbeid De positie van de flexwerker wordt versterkt. » Ontslagrecht Het ontslagrecht wordt eerlijker, eenvoudiger, sneller en minder kostbaar gericht op werk naar werk. » Werkloosheidswet De WW wordt meer gericht op een snelle terugkeer op de arbeidsmarkt. 53
Namens Schipper en Rabobank, hartelijk dank voor uw aandacht! » Presentatie krijgt u per mail » Evaluatie » Vragen?
54
