CREATIEF BESTUREN WELKOM Publiek-Private Samenwerking 22 maart 2006
Publiek-private samenwerking: een introductie Creatief Besturen 22 maart 2006 Steven Ducatteeuw, Vlaams Kenniscentrum PPS
Overzicht presentatie Wat is publiek-private samenwerking?
• • •
Bespreking + voorbeelden per soort
• •
PPS vanuit een ruimer perspectief Definiëring + kenmerken Mogelijke toepassingen Openbare infrastructuur en publiek vastgoed Privaat vastgoed
Omschrijving standaard PPS-procesverloop
PPS vanuit een ruimer perspectief
Mondiaal verschijnsel
•
Oorsprong in de VS en Canada
•
Geïntroduceerd begin de jaren ’90 in Engeland (nu 15% alle overheidsinvesteringen)
•
Aansluitend: Spanje en Portugal
•
Later: Zweden, Nederland, Italië en Duitsland
•
Nu: België, Frankrijk en nieuwe EU-lidstaten
PPS vanuit een ruimer perspectief PPS in Vlaanderen
•
2002: oprichting Vlaams kenniscentrum PPS met als taken
•
•
Kennis verzamelen
•
Werkveld ondersteunen
•
Vlaamse projecten ondersteunen
•
Meerwaarde van deze projecten bewaken
2004: goedkeuring beleidsnota PPS •
Willen, kunnen, doen: PPS in Vlaanderen
PPS is … ≠ private sponsoring 9 er is geen gratis geld 9 kan wel private (vóór)financiering inhouden
≠ alternatief voor de Wetgeving Overheidsopdrachten 9 een mogelijke wijze om beter om te gaan met overheidsaanbestedingen 9 efficiënter aanbesteden, beperking van risico’s (tijd / budget)
≠ doel op zich 9 een middel om een project te realiseren / uit te voeren
≠ maximale overdracht van risico’s 9 wel het nastreven van optimale verdeling van risico’s
Conclusie: ‘Keuze voor uitvoering via PPS indien op realistische wijze meerwaarde kan verwacht worden.’
PPS vanuit een ruimer perspectief
Geen algemene definiëring
•
Volgende kenmerken •
Langdurige contracten
•
Met inbegrip van financiering
•
Geavanceerde risicoverdeling tussen partijen
•
Pas te kiezen indien meerwaarde voor overheid (“Value for Money”-gedachte)
PPS – basiselementen en definitie Vlaamse definitie: “PPS is een samenwerkingsverband waarin de publieke en private sector gezamenlijk een project realiseren om meerwaarde voor beide partijen te creëren.”
Meerwaarde WIN - WIN voor overheid en private partner: • Financiële meerwaarde: lagere reële kostprijs van het project voor de publieke partner; • Maatschappelijke meerwaarde: PPS is een hefboom – beter, sneller, structureler, meer – voor de realisatie van strategische beleidsdoelstellingen; •Operationele meerwaarde: impact van een PPS-project voor de interne werking van de publieke partner.
PPS – basiselementen en definitie Verschil publieke en private partij
✏ publieke sector: alle traditionele overheden (federaal, regionaal, provinciaal en lokaal), openbare instellingen, overheidsbedrijven, intercommunales, intergemeentelijke samenwerkingen, autonome gemeentebedrijven, OCMW’s en kerkbesturen.
✏ private sector: natuurlijke persoon of privaatrechtelijk opgerichte entiteiten die niet door de overheid worden gecontroleerd. Ook consortia en tijdelijke projectverenigingen behoren hiertoe.
Wat zijn de mogelijkheden voor PPS?
Opdeling naar sectoren
•
•
Openbare infrastructuur •
Transportinfrastructuur
•
Voorzieningen
Publiek vastgoed •
•
Administratie, zorg, onderwijs, ontspanning, wonen,…
Privaat vastgoed •
Residentieel, commercieel, bedrijfsvastgoed,..
Deel II Bespreking + vben per soort • Openbare infrastructuur en publiek vastgoed • • •
•
DBFM-principe Voor- en nadelen Overzicht huidige projecten
Privaat vastgoed • • •
Gebiedsontwikkeling of stadsvernieuwing Belang grondposities Overzicht huidige projecten
Publiek vastgoed en openbare infrastructuur Design, Build, Finance, Maintain (of Operate) in één opdracht
Voordelen
•
Overheid neemt dienst af in plaats van een product
•
Meerwaarde door levenscyclusbenadering en risico-overdracht
•
Mogelijkheid tot investeren buiten overheidsbegroting!!!!
Nadelen
•
Enkel meerwaarde mogelijk bij grotere projecten
•
Complexe voorbereiding
•
Minder flexibiliteit na gunning
Ander voordeel DBFM-concept
PPS-projectportfolio in openbare infrastructuur in uitvoering of contractering:
•
Vlaamse gewest: Liefkenshoekwegtunnel
•
Brusselse gewest: waterzuivering Acquiris
•
Deurne airport??
in voorbereiding
•
Oosterweelverbinding (1,25 mld euro) •
onderdeel van Masterplan Antwerpen (www.antwerken.be)
•
publieke projectorganisatie BAM (www.bamnv.be)
•
Diabolo-spoorlijn (270 mln euro)
•
Liefkenshoekspoortunnel (600 mln euro)
PPS-projectportfolio in publiek vastgoed
in uitvoering of contractering: •
Sportplaza Leuven (stad leuven)
•
+ 4 andere zwembaden (www.isbvzw.be)
•
Piloot in sociale huisvesting
in onderzoek •
Scholen
•
sport
PPS resulterend in privaat vastgoed
-
Ook stadsvernieuwing of gebiedsontwikkeling genoemd
-
Herbestemming brownfields, stadskankers, …
-
Cruciale vraag: wie is eigenaar van de grond?
-
Project bestaande uit: •
Kantoren (huur, verkoop,)
•
Commercieel vastgoed (verhuur of verkoop?)
•
Residentieel (verkoop)
Kenmerken van PPS bij privaat vastgoed
Vooral stedelijke initiatieven Eigenschappen •
Via wet op overheidsopdrachten (o.a. mededinging)
•
Integratie van Design, Build , Finance •
•
zoals bij een klassieke private vastgoedpromotie
Private partner bestaat uit consortium met een of meerdere (ontwerpers), bouwers en promotoren!!
Taken lokale overheid
Aanspraak op de gronden • • •
100% eigenaar of overeenkomst met minderheidseigenaars overeenkomst met andere (semi-)publieke eigenaar overeenkomst met private eigenaar
Opmaak stedenbouwkundig masterplan Selectie private partner volgens vooraf bepaalde criteria
PPP-projectportfolio in privaat vastgoed
Tientallen projecten • •
gemiddeld 50-150 woningen + publieke infrastructuur + publiek vastgoed bouwkost vanaf 7 tot 30 mln euro
Linken: • • •
Antwerpen: Vespa op www.agvespa.be Gent: SOB op www.agsob.be Oostende: AGSO op www.oostendewerft.be
Deel III
Hoe begin je er praktisch aan?
Vaak voorkomende problemen
zijn de juiste mensen betrokken? verloopt het project goed? wanneer kunnen we een beslissing verwachten?
Oplossing denk project- en procesmatig!
Procesopdeling publiek vs privaat Fase 1 PPS proces
(publiek)
PPS proces
(privaat)
Identificatie overheidsinitiatief met PPS gehalte
Fase 2 Publieke structurering & projectdefiniëring
Private structurering
Fase 3
Fase 4
Partnership keuze & creatie
Uitvoering & management van PPS
Partnership negotiatie & deal closing
Uitvoering & management van PPS
Fase 1: bepaal uw project en een mogelijk PPS-scenario Fase 1
PPS proces
(publiek)
Identificatie overheidsinitiatief met PPS gehalte
Fase 2 Publieke structurering & projectdefiniëring
Fase 3
Fase 4
Partnership keuze & creatie
Uitvoering & management van PPS
Doelstellingen van deze fase Bepaal uw project: • draagvlak • financiële middelen • ambitieniveau, doelstellingen,.. Selecteer mogelijk PPS-scenario • Contractuele PPS • Klassiek • Huren
Einde fase : we gaan ervoor !! geformaliseerd en met plan van aanpak
Fase 1: bepaal uw project en een mogelijk PPS-scenario
Hoe? Zorg voor draagvlak voor uw project • intern • extern
Zoek samen naar de meest waarschijnlijke uitvoeringswijze • bezoek en contacteer collega’s van andere gemeentes • betrek iedereen binnen stad die een inbreng kan hebben of die later bij het project zal betrokken zijn • PPS-workshop door VKC-PPS
Betrokken partijen:
voltallig stadsbestuur, VKC-PPS, collega’s van andere gemeentes, eventueel andere betrokken overheden
Fase 2: structureer uw project Fase 1 PPS proces
(publiek)
Identificatie overheidsinitiatief met PPS gehalte
Fase 2
Publieke structurering & projectdefiniëring
Fase 3
Fase 4
Partnership keuze & creatie
Uitvoering & management van PPS
Doelstellingen van deze fase
Formaliseer afspraken met andere betrokken partijen • ingeval subsidiëring: voorwaarden, principiële goedkeuringen • ingeval stedenbouwkundige complicaties: spreek bevoegde diensten • indien aankoop gronden: aankoopcomité Structureer project • schrijf ambitie, programma van eisen uit • denk na over de exploitatie en het sporttechnische • denk na over eventuele fiscale, financiële of juridische elementen • controleer en verfijn het budgettaire kader
Einde fase : we hebben een lastenboek dat werd goedgekeurd in de gemeenteraad er is geen weg terug
Fase 2: structureer uw project Hoe?
Zorg voor een projectleider, werkgroep en ev. stuurgroep Duidelijke afspraken en verwachtingspatroon • timing • budgettaire middelen (indien van toepassing) • (gedeeltelijke) vrijstelling in tijd voor projectleider of werkgroep • betrek ervaringsdeskundigen en/of consultants Betrek ervaringsdeskundigen en/of consultants architecturaal-stedenbouwkundig • (bouw)technisch: eventueel exploitatie • financieel • contractmanagement
Fase 3: onderhandelingsfase Fase 3 Fase 1
PPS proces
(publiek)
Identificatie overheidsinitiatief met PPS gehalte
Fase 2
Publieke structurering & projectdefiniëring
Fase 4
Partnership keuze & creatie
Uitvoering & management van PPS
Standaard procedure: onderhandelingsprocedure selectiefase:
kandidatenoproep selecteer 3 à 5 kandidaten gunningfase vraag hen een inhoudelijke inschrijving te doen op het voorliggend lastenboek bestudeer deze inschrijvingen en onderhandel over besturingen, verduidelijking,… selecteer 1 partij als ‘geprefereerde inschrijver’ die u na deze onderhandelingen het beste voorste doet finale onderhandelingen over contract, details, financiering,… gunning
Fase 3: onderhandelingsfase Hoe?
Respecteer de projectleider, stuurgroep en ev. werkgroepen Respecteer de vertrouwelijkheid inschrijvingen onder elkaar naar de buitenwereld
Maak optimaal gebruik van de verzamelde expertise betrek de eerder betrokken ervaringsdeskundigen bij de beoordeling van de inschrijvingen aan de gunningcriteria
Bijzonderheden de rol van het juridische de rol van het inter-menselijke
Fase 4: uitvoeringsfase: bouwenFase 4
Fase 1 PPS proces
(publiek)
Fase 2
Identificatie overheidsinitiatief met PPS gehalte
Publieke structurering & projectdefiniëring
Fase 3
Partnership keuze & creatie
2 verschillende deel-fasen bouwen uitbaten
Bouwfase
menselijk aspect hou het publiek projectteam betrokken!
wederzijds vertrouwen
inhoudelijk aspect respecteer het contract, maar…. blijf als overheid betrokken open boek
Uitvoering & management van PPS
Fase 4: uitvoeringsfase: exploitatie Exploitatiefase: hoe omgaan met veranderingen?
Bij partners publiek: verkiezingen, personeelsverloop,... privaat: aandeelhoudersverloop, faillissementen,..
Inhoudelijk tegenvallers/meevallers in exploitatie Wijzigingen in voorwaarden wijzigingen in noden
Contact
Website: www.vlaanderen.be/ppsc
Gratis registratie op maandelijkse nieuwsbrief
Coördinaten:
Steven Ducatteeuw tel. +32/2/553 28 74 Fax +32/2/553 28 09 E-mail:
[email protected]
