Courant. Het doel is mensen helpen. De huiskamer van Linda Steintjes

L C

Courant i n f o r m a t i e b u l l e t i n

v a n

h e t

l i e m e r s

08

09 c o l l e g e

De liefde....

In Afrika

Dag van de Collega’s

Jonge onderzoekers

Palermo en Zevenaar

Het doel is mensen helpen

Geen last dus van vervelende kinderen

Een duurzame lunch

pag.

pag.

pag.

pag.

3

4

Leerwegenwacht op Zonegge Begeleiding, ook na schooltijd et lijkt een immense huiskamer, H waar ‘s middags zo’n achttien pubers – wel een groot gezin dus – aan het werk

zijn. ‘n Ontspannen werksfeer: de meeste leerlingen in groepen, sommige alleen aan een tafeltje. De docenten zijn al vertrokken, er zijn geen lessen meer. Linda Steintjes begeleidt als teamassistente het uitloopuur op de vwo/havo-afdeling van Activ8. Als een goede moeder heeft Linda de touwtjes stevig in handen en houdt ze haar kinderen

Linda Steintjes tijdens het uitloopuur

goed aan het werk. “Elke dag kunnen de leerlingen hier vrijwillig blijven werken na hun laatste les. Op dinsdagen zijn hier ook de leerlingen die hun weektaak nog moeten afronden na schooltijd, dan is het dus extra druk.” Linda werkt nu ruim een jaar als teamassistente. Eens was ze zelf leerling van het Liemers. Over haar overstap destijds van havo3 in Didam naar havo4 op Heerenmäten zegt zij: ”Er werd toen een zelfstandigheid van mij gevraagd, die ik niet op kon brengen. Daarom vind ik het zo geweldig dat leerlingen nu in de onderbouw al goed leren plannen en nadenken over het stapsgewijs uitvoeren van hun taken. Dat ik die leerlingen daarbij mag begeleiden, vind ik fantastisch.” Linda zegt dat ze vanaf de tweede schoolweek van alle leerlingen op haar afdeling – zo’n 140 – de namen kent en vaak ook al de karakters. “Ja, daar verdiep ik me graag in. Wat zijn de achtergronden, wat is de motivatie, wat willen ze bereiken?” Linda wil zich in de toekomst nog beter kunnen richten op leerlingen die speciale zorg nodig hebben. “Daarom volg ik volg nu een opleiding om psychologisch-pedagogisch assistent te worden.” Vraag je de middagploeg bij Linda in de werkruimte, waarom ze uit zichzelf hier komen werken, dan hoor je als reactie:”Hier kunnen we in groepjes aan het werk. We mogen mevrouw Steintjes altijd om hulp vragen. Het is hier gezellig en je kunt altijd nog even blijven kletsen.” Organisatie “Drieënhalf jaar geleden creëerden we de eerste open leerruimtes op locatie Zonegge. Met Activ8 groeide het aantal ruimtes en ook de oppervlakte per ruimte. Het is altijd ons idee geweest dat in die leerruimtes

behoefte is aan een herkenbare begeleider als vaste factor.” Aan het woord is Ad Reichard, teamleider vmbo-onderbouw. Hij vertelt dat op locatie Zonegge met ingang van dit schooljaar 5 assistenten in dienst zijn. “ De assistent houdt toezicht op het naleven van de basisregels, ontvangt de leerlingen, als de docent nog onderweg is, helpt docenten en begeleidt vaak leerlingen die extra hulp nodig hebben. Ook het materiaalbeheer is een taak van de assistent. Denk aan de uitgifte van laptops, correctieboekjes, disc mans voor de luisteroefeningen bij de moderne vreemde talen. Maar de belangrijkste taak hebben onze assistenten tijdens de ‘uitloopuren’, na de laatste les dus. Leerlingen kunnen dan onder begeleiding verder werken aan hun schooltaken. Dit is verplicht voor leerlingen die hun weektaak niet tijdig af hebben. Maar elke dag zitten er ook groepen leerlingen vrijwillig tijdens dit uitloopuur, omdat het werk hier beter lukt dan thuis. Computer en printer staan daar klaar en de kasten vol hulpmiddelen. En vergeet niet” , zegt Ad Reichard, “al onze vijf assistenten zijn geboren pedagogen. Ja, we zijn echt content met hen!” Spin in het web Stefan Overkleeft heeft op Zonegge al drieënhalf jaar ervaring als teamassistent. Noem hem maar de-spin-in-het-web van het ‘paviljoen’, de Activ8-afdeling GT-KB. Hij heeft samen met de docenten en de locatieleiding de opzet en indeling van dit paviljoen bepaald. Maar goed dat hij er al bij was, toen die plannen gemaakt werden, want nu is hij dag-in-dag-uit de spil, op wie docenten en leerlingen rekenen. “Stefan,

Stefan Overkleeft in zijn paviljoen

wanneer plan je de gezamenlijke proefwerken weer in? Stefan, we hebben een zieke collega, kun jij een paar uur surveilleren?” Stefan blijft rustig, houdt steeds overzicht en overwicht. “Ja, ik ken deze school al veel langer en ben gewend aan leerlingen van deze leeftijd, doordat ik hier eerst als conciërge werkte. Dit is echt ander werk, zeker. Voor docenten en leerlingen ben ik het aanspreekpunt. Ik zorg voor het materiaalbeheer, maak de roosters voor de proefwerken in deze grote ruimte, surveilleer vaak bij klassen en begeleidt de leerlingen die hier na schooltijd nog werken.” Vraag je Stefan, wat voor hem echt bijzonder is aan zijn functie, dan zegt hij: “Ik wil zorgen voor een veilige werkplek voor mijn leerlingen. Als je dan een goede band weet op te bouwen, kun je veel bereiken. En er zijn

6

Harry Gerritsen

De huiskamer van Linda Steintjes

een paar vakken, waarbij ik graag uitleg geef: wiskunde en mens-en-maatschappij zijn mijn favorieten. Het is heel bijzonder om hier binnen Activ8 soms één-op-één leerlingen ergens van te kunnen overtuigen. Dat doe ik graag als het bijvoorbeeld over alternatieve energie gaat.” ‘Leerwegenwacht’ “Juf, hoe heet u in het echt?” Toen ‘juf’ Linda Vonk nog niet zo lang als BB-teamassistente op Zonegge werkte, vroeg een meisje dat spontaan aan haar. Kennelijk vond ze ‘mevrouw Vonk’ een beetje stijfjes. Linda Vonk: “Ik heb een bijzonder beroep: elke dag is anders. Mijn werk is soms moeilijk te voorspellen.” In april 2008 is ze op het Liemers gekomen; de BBleerweg is haar afdeling. Linda straalt, elke dag weer opnieuw die volle lach. Zij doet het goed in haar nieuwe job. “Ik heb even moeten wennen, maar ik weet nu hoe ik op de BB-afdeling het beste kan werken. Goed kunnen begeleiden bij de vakken is belangrijk, maar ook het gedrag van leerlingen bespreekbaar maken.” “Ja, mijn hart ligt bij de brugklassers,” zegt Linda. “Ze zijn zo onzeker, als ze hier binnenkomen. Alles is hier nieuw en groot voor hen. Ik weet nog goed dat ik me als brugklasser niet veilig voelde vroeger. Daarom wil ik nu extra goed voor deze leerlingen zorgen. Als de sfeer weg is, als soms het pesten de kop opsteekt, voel ik dat, ben ik er meteen bij. Noem dat mijn voelsprieten maar. Ik ga dan meteen het gesprek aan met de leerlingen, wil hen overtuigen, het goede voorbeeld geven.” Na een bezoek aan de vijf open afdelingen op locatie Zonegge weet je dat de teamassistent voor leerlingen en docenten een onmisbare steun is geworden: een “leerwegenwacht”, steeds breed inzetbaar.

Linda Vonk bij de zelfportretten

Herfst

7

Ooit kreeg ik in mijn jeugd van een docent als straf de opdracht om een gedicht te schrijven, dat volgens schema a-b-a-b moest rijmen en waarvan het laatste woord van de eerste regel "herfst" moest zijn. De jonge Janus prakkiseerde zich wezenloos, want wat kon er nu rijmen op "herfst"? Uiteindelijk kwam ik niet verder dan de wat vrije variant "en ik hoop dat je snel sterfst", hetgeen me overigens niet in dank werd afgenomen. Sinds pater Wolfs mij deze taak in de maag splitste, héb ik het niet meer zo op het huidige jaargetijde. Een enkele mooie herfstdag daargelaten, een laatste stuiptrekking van wat een mooie zomer was, is het toch vooral een tijd van verval, van afbouw, rottend gebladerte en lawaaiig hobbyende buurlieden met hun bladblazers op de vroege zaterdagochtend. De dagen worden korter, de nachten kouder en meer van dat soort clichés. Voor mijn gevoel is de lijn omlaag ingezet, wat ongeveer tot medio februari duurt. Dan is de dikke winterdip op zijn diepst en wordt daarna voorzichtig de lijn omhoog weer opgepakt. Overigens heeft het er alle schijn van dat de hele wereld in elk geval op financieel-economisch gebied een mega-winterdip tegemoet gaat. En we moeten nog maar afwachten of in februari of op een ander tijdstip de lijn omhoog weer gevonden wordt. Maar dit terzijde. Intussen is op het Liemers College, net zoals op alle andere scholen in het land, aan het einde van de zomer het nieuwe schooljaar weer begonnen. Niks herfst- of winterdip, vol enthousiasme zijn meer dan 3000 leerlingen en meer dan 300 personeelsleden van onze school weer van start gegaan. Met nieuwe boeken, waarvan de kosten door de ouders nog slechts hoeven te worden voorgeschoten, nieuwe studieplanners, een aantal nieuwe collega's, nieuwe klassen. Ook een aantal nieuwe liefdes tussen leerlingen is in dit nog prille schooljaar ontstaan, zoals schrijver dezes om zich heen kijkend in de gangen en lokalen van de verschillende locaties heeft vastgesteld. Al dit "nieuws" past eigenlijk geheel niet bij de herfst. Terwijl de natuur vooral met afbouwen bezig is, wordt er op school eigenlijk op alle fronten alleen maar opgebouwd. En straks, als in april en mei de natuur volop met opbouwen bezig is, komt voor de schoolbevolking het einde van het schooljaar in zicht en denken docenten en leerlingen voorzichtig weer aan afbouwen van dat schooljaar. Het kan verkeren, sprak deze keer Janus

L C

< KORT > De Liemers College Award In Engeland bestaat hij al zo’n vijftig jaar, de Duke of Edinburgh Award voor middelbare scholieren die uitblinken op vier terreinen: studie, sport, cultuur en maatschappelijke betrokkenheid. Jan van den Heuij en Anno Koning lieten zich inspireren door dit concept en namen het initiatief om de Liemers College Award in te stellen. Leerlingen van de derde klassen van het Liemers College, die tijdens hun schoolloopbaan bovengemiddeld willen presteren op een of meer van de vier terreinen, kunnen in aanmerking komen voor een bronzen, zilveren of gouden ‘award’, die voor havo’ers na drie jaar en voor vwo’ers na vier jaar wordt uitgereikt door Clemens Cornielje, de Gelderse Commissaris van de Koningin. Cornielje, maar ook de burgemeesters van Zevenaar, Rijnwaarden en Montferland steunen het initiatief van Van den Heuij en Koning; zij helpen deuren te openen bij het bedrijfsleven om fondsen te werven voor de Liemers College Award. De leerling, die wil deelnemen aan het project, kan zich na slotweek I inschrijven en z’n plan presenteren: op welk gebied wil je uitblinken, hoe ga je dat concreet aanpakken, wat is je einddoel? Zo kan een leerling een uitmuntend profielwerkstuk schrijven [studie] en training geven bij de noodlijdende korfbalvereniging in ‘t dorp [sport], de wekelijkse boodschappen doen voor de bejaarde, gehandicapte buurvrouw [maatschappelijke betrokkenheid] of een gedichtenbundel schrijven en publiceren over het Liemers leven [cultuur]. Van alle activiteiten voor de Liemers College Award wordt een portfolio gemaakt, dat niet alleen interessant is in het kader van de middelbareschooltijd, het kan ook een belangrijke rol spelen in iemands verdere carrière. Zo zijn er al universiteiten die een dergelijk portfolio laten meewegen in de toelatingsprocedure voor studies met een numerus fixis.

Courant

Colofon De LC-Courant verschijnt vier keer per jaar en wordt gemaakt door: Corinne Muizelaar, locatie Didam Wilbert Landman, locatie Vestersbos Harry Gerritsen, locatie Zonegge Paul Merten, locatie Heerenmäten Arjan Janson, eindredactie, locatie Heerenmäten: 06 - 22190918 druk: Bergdrukkerij Amersfoort Kopij insturen via [email protected] lccourant op internet: www.liemerscollege.nl Bij onjuiste adressering retouradres: Postbus 412, 6900 AK Zevenaar

09

Met de Telegraaf tussen Volkskrantlezers Wilbert Landman stevige handdruk en een hartelijk Emijnen“André van Dijken, kom verder” is deel, als ik op de tweede verdieping

van het accountantskantoor aankom. We lopen naar een hoekkantoor dat nauwelijks groter is dan de andere ruimtes die we passeren. Datzelfde kan je overigens van André niet zeggen: een opvallend grote, stevige vent.

Vroeger was hij ook al een van de langste leerlingen in de klas en hij hield zich misschien wel daardoor - in de klas redelijk gedeisd; er waren anderen die van zich lieten horen. In die tijd; we hebben het hier over het eind van de jaren ’70, was het met de discipline en het gezag niet zo bijster gesteld. Een sfeertje van ‘alles moet kunnen’ en ‘weg met de autoritaire macht’. “Eigenlijk waren we maar een vrijgevochten bende: we hadden schoolfeesten met alcohol, er heerste een tijdgeest van rebellie, zij het op kleine schaal, op het Liemers. Meer linkse dan rechtse jongeren en een van zeer autoritair naar tolerant geworden schoolleiding.” Hij herinnert zich maar al te goed een van zijn klasgenoten, die bij een geschiedenisles van meneer Berendsen uitriep: “Ik word politicus of anders terrorist en dan blaas ik Kalkar (de kerncentrale in aanbouw net over de grens) op”. Dat de beste man nu wethouder is in een buurgemeente van Zevenaar, verwondert hem toch wel; eigenlijk vond hij ze kansloos, die linkse rakkers. Ook een heus stakinkje als gevolg van de schorsing van deze figuur herinnert hij zich nog. Wat hij tegen dit soort acties had en heeft, is het feit dat ze net als vroeger gaan gooien, schelden en schreeuwen, als ze de discussie niet kunnen winnen; erg onvolwassen! Discipline Gelukkig kwam er bij het betreden van de nieuwbouw op Heerenmäten wat meer discipline en gezag. Biegstraaten, de nieuwe rector, was daarvan de mede-initiator. Er heerste op Heerenmäten een betrekkelijke rust; dat was fijn. Als oud-gymnasiast herinnert hij zich de lessen Latijn en Grieks van Jaap Smit: een zeer bevlogen man die tijdens de lessen zijn privédia’s toonde uit Griekenland en Italië. Dat was voor die tijd echt ongewoon, dat je overal maar naar toe reisde. Die beelden verruimden je wereld op een prachtige manier. Toen een dia die op zijn kop voor de lens zat, na veel gepruts uiteindelijk ín het toestel viel, riep een

JAARGANG 14, NR 1 OKTOBER 2008

08

klasgenoot: “Hou ‘m op zijn kop!” ,waarna alle dia’s uit de slede op de grond vielen. Smits reactie: “Wie geeft er nu een dergelijk stom advies?” ,waarop de klas terugbromde: “Wie volgt er nou een dergelijk stom advies op?!” De lessen werden eerst gevolgd op het Juvenaat en in de barakken van de Guido Gezellestraat. De barakken waren in de winter erg koud en bovendien gehorig. De

wanden waren zo dun dat er eens een leerling met zijn achterste doorheen ging. De herinneringen aan het Juvenaat zijn ‘donker en hoog’, maar het gebouw ademde wel de identiteit van de school uit: katholiek met een hoofdletter K. Tijdens hoogtijdagen als Kerstmis en Pasen was er een viering in de kerk. “Sporten deden we op de omliggende velden. In het park, de Gimbornhof, liep je in de pauzes en tijdens de leswisselingen naar de ‘Guido’. In alle jaargetijden was dat fantastisch! In de winter haalde menige jongen een nat pak door, in een ultieme poging de meisjes te imponeren, veel te vroeg het ijs op te gaan. Bij Engels luisterde je naar bandopnames van Shakespeare, aangevuld met de soms zwarte humor van meneer Hoogstraten”; dat sprak André wel aan. “Een scheikunde-experiment liep uit de hand en de hele school was in rook gehuld en moest ontruimd worden.” Grote indruk maakte ook mevrouw Doedee bij wie de leerlingen thuis aten om vervolgens ‘s avonds naar een gastcollege op de universiteit te gaan.

People manager Na het gymnasium ging André naar de KMA in Breda met als doel legerofficier te worden, om vervolgens vanwege lichamelijk ongemak toch op de universiteit in Nijmegen terecht te komen; sociale geografie werd het. Daar kwam hij toch teveel linkse figuren tegen die, in tegenstelling tot zijn eigen ideeën, de opleiding meer als algemeen vormend beschouwden. Een wereld van verschil was dat. Wel leuk om te doen; met een Telegraaf tussen al die Volkskrantlezers gaan zitten. Vlak voor zijn ‘kandidaats’ wisselde hij nog een keer. Dit keer werd het de heao in Arnhem, waar hij

VWO+: in kunst en cultuur In de hal van de onderbouwlocatie Zonegge hangen nog de kunstwerken, die de leerlingen van de kunst- en cultuurklas vorig jaar maakten: kleurige portretten op reuzenformaat! De inspiratie voor deze schilderijen deden de vwo+’ers op bij Margreet Harens, beeldend kunstenares, die op Zonegge haar werk liet zien en daar uitleg bij gaf. Bij handvaardigheid maakte ieder zijn eigen ”onmogelijke koffiekan” naar voorbeelden van Klaas Gubbels. Het programma voor dit jaar is nog ‘een beetje geheim’. Wel is bekend dat er weer een beeldend kunstenaar of kunstenares wordt uitgenodigd. Een bezoek aan een museum staat ook weer op het programma.

Materiaal vormgeven, werken in kleuren, het hoort er allemaal weer bij. En natuurlijk een eigen expositie inrichten en familie en bekenden uitnodigen om te komen kijken. Vwo’ers uit de brugklas, die wat tijd over hebben en graag creatief bezig zijn, kunnen zich binnenkort aanmelden! De docenten van de kunst- en cultuurklas

André van Dijken, gymnasist aan het Liemers College van 1975 tot 1981

uiteindelijk voor de fiscale richting koos. Nu is hij een hard werkende zelfstandig ondernemer, die leiding geeft aan een van de twee vestigingen die het 106 jaar oude bedrijf rijk is. Als mede-eigenaar in de maatschap is hij medeverantwoordelijk voor zo’n 90 personeelsleden. Zijn manier van managen is mensgericht; hij is met andere woorden een people manager. Liever een oplossing met de mensen dan een van boven opgelegde. Deze manier wordt vaak afgedaan als ‘soft’, maar werkt geweldig. Een typisch jaren ’80 manier? “Ik denk het wel”. Hij denkt niet dat het anders was gelopen als bijvoorbeeld een decaan hem duidelijker had verteld, wat er verwacht werd van een

leerling met gymnasiumdiploma. “Het was immers een tijd waar hij redelijk onbezorgd doorheen wandelde. Nooit ging je eens onderuit, er was altijd een herkansing. Het enige dat hij miste, waren studievaardigheden, die zijn kinderen nu wel van jongs af aan krijgen aangeboden. Terugkijkend heb ik gewoon een goede tijd gehad. De mensen om me heen hebben me gevormd, samen met de school. De gebouwen koester je; als je in de buurt bent, dan rijd je die paar meter wel even om hoor. En als je oude school in het nieuws is, spits ik net iets beter je oren.” Toch zul je hem niet snel op een reünie tegenkomen; teveel snoevers!

L C

Courant

08

09

Oude gebouwen als decor voor een heerlijke cappuccino Naylancka Rouwen, Yasmine Georgiladaki, Ieke Berens, Femke van Casteren en Robbert Roodsant p vrijdag 26 september om 15.48 uur O vallen 19 leerlingen uit havo-5 en vwo-6 hun Siciliaanse partners op

vliegveld Falcone-Borsellino in de armen, een emotioneel weerzien. Op de achtergrond is op een grasgroen spandoek in het Nederlands te lezen: ‘Nog steeds!’ De liefde tussen Palermo en Zevenaar is duidelijk niet bekoeld, onze Siciliaanse partners overdonderen ons met hun hartverwarmende welkom. Zeven dagen later zal het afscheid nog heftiger zijn…. Een verslag van enkele deelnemers aan de uitwisseling met Palermo.

Effe wennen! Na een eerste presentatie over Palermo en een korte uitleg van wat ons deze week te wachten staat, gaan we op verkenningstocht door de school te verkennen. Wel heel anders dan dat wij hier gewend zijn op ‘t Liemers! Het is trouwens wel grappig om kennis te maken met de klas van onze partners: de leerlingen kijken ons aan alsof we aapjes zijn. Na onze verkenningstocht weer een presentatie, over de Italiaanse taal. En dan is het pauze. Achter in de zaal staat een grote tafel met allerlei echt Siciliaanse gerechten. En wij mogen al die gerechten proberen. Na het bezoek aan school vetrekken we naar het strand Mondell. We moeten wel zo’n drie kwartier wachten de bushalte. Terwijl wij, Nederlanders, steeds onrustiger worden en ons afvragen of de bus überhaupt nog komt, blijven de Italianen vrolijk babbelend op hun bankje zitten. Italianen maken zich echt nergens druk over, maar doen alles lekker rustig aan. Aangekomen op het strand is het een race om je zo snel mogelijk tussen de twee als omkleedhokje

dienende handdoeken om te kleden en dan de zee in te duiken. En dat in oktober, nota bene! Ik, Naylancka, blijf samen met Martine en Karlijn en onze partners op het strand, maar rond half 7 gaan we naar het centrum van Palermo. Daar ontdekken we dat McDonald’s in Italië hetzelfde is als in Nederland, alleen tien keer zo druk. Na ons ‘echte Italiaanse avondeten’ lopen we naar het plein voor ‘n concert. Ik krijg ‘t gevoel dat de helft van de bevolking van Palermo op weg naar dat plein; gelukkig zijn wij, Nederlanders, net ietsje langer dan Italianen, dus kunnen we van achter op het plein nog net een vrolijk bewegend figuurtje op het podium zien staan zingen. Het is wel grappig om al die Italianen om je heen mee te horen schreeuwen met een lied, terwijl jij absoluut helemaal niks snapt van wat er wordt gezongen. Na ‘n uur geplet te zijn gaan we moe maar zeker ook tevreden terug naar ons gastgezin. Zondag is het in Italië ‘familiedag’. Ieke en ik, Yasmine, brengen deze dag met partner Gloria door bij haar tante, die zo’n kwartiertje van Palermo vandaan woont. De lunch? Ik dacht aan wat lekkere broodjes en olijfolie om deze in te dippen. Nee hoor, we krijgen een complete maaltijd voorgeschoteld: pasta, aardappeltjes uit de oven, sla, fruit. Heerlijk! Gloria’s tante heeft een enorme tuin, met speeltuin, katten, een trappetje dat naar beneden, naar …. de blauwe zee, prachtige rotsen, zilte zeelucht, palmbomen en een mooi strandje. Het voelt super om hier te zijn. En daarna een rots op, met een fantastisch uitzicht over de zee. Met z’n drieën gaan we eventjes op de rots liggen, maar we hebben anderhalf uur liggen slapen in het zonnetje, met een fijn briesje en het geluid van de zee op de achtergrond. Pale mo città Op maandag gaan we Palermo verkennen: vroeg opstaan en op eigen houtje bij een soort parlementsgebouw zien te komen. Daar krijgen we een korte uitleg en dan … snel verder: we hebben een drukke dag voor de boeg. De overblijfselen van een Romeinse villa; even genieten, maar … we moeten door. Onze volgende halte: de kathedraal: machtig, overdonderend. En binnen … het is niet te beschrijven! Tussen de middag lunchen we in een knus restaurantje: eerst anti-pasti - vraag me niet waarom het zo heet - daarna twee verschillende soorten pasta. Heel verrukkelijk allemaal, dat Italiaanse eten! Er wordt vrolijk gekletst en de wijn vloeit rijkelijk, waardoor we allemaal een beetje druk worden. Dit laatste maakt ons niet erg geliefd in het ‘pallazo’, het huis van een heel rijk persoon, waar we na de lunch heengaan. Als we daarna naar nóg een gebouw gaan, hebben wij - de dames - toch echt meer aandacht

< KORT > Maatschappelijke stage Door Hanneke Bannink

voor die knappe gitarist, die daar zijn spullen klaarzet, dan voor het gebouw zelf! We genieten met volle teugen van deze dag. Palermo is een prachtige stad en de mensen zijn er echt super. Iets wat we nooit meer vergeten! Dinsdag staat de kerk van Monréale op het programma en een museum overblijfselen van de oude Grieken. Aan het eind van de middag is er tijd om te shoppen. De kerk is in één woord overweldigend. De onderste 5 meter van de kerk zijn in Arabische stijl, zonder afbeeldingen van mensen of dieren dus, maar met heel typische mozaïeken, en daarboven zie je prachtige afbeeldingen van het Bijbelverhaal, afgewerkt met bladgoud. Dan komt Peter ons roepen: iedereen staat te wachten op ‘de bruid’. Het mooie is, dat er op het gigantische orgel wordt gespeeld. Maar, eerlijk gezegd, komt er een takkeherrie uit! Als de bruiloftsmis begint, beklimmen wij de toren, van waar we een overweldigend uitzicht hebben over Monréale. In de kloosteromgang gaat iedereen op de foto bij een zelfgekozen zuil, glad, gebeeldhouwd of met mozaïekwerk versierd en – uiteraard heel mooi. Dan naar het museum met Oudgriekse overblijfselen. Ik denk dat iedereen zich meer verheugt op het shoppen. Ook de woensdag en donderdag reizen we nog over het prachtige eiland Sicilië, van een oude Griekse tempel en een theater uit de vijfde eeuw v. Chr. tot de wijnmakerij in Marsala, van de middeleeuwse stadjes Erice en Cefalu tot de molens voor de zoutpannen bij Trapani, en ideale combinatie van cultuur en gezelligheid, van oude gebouwen als decor voor een heerlijke cappuccino. En dan, vrijdag is het ‘time to say goodbye’. Als t ‘te moeilijk is om in het Engels of Italiaans woorden van afscheid te vinden, zeggen omhelzingen en tranen de rest. We beloven elkaar te msn’en, maken afspraken om elkaar met Kerst weer op te zoeken. Eén ding zal in ieder geval standhouden: de onvergetelijke herinnering aan Palermo en zijn hartverwarmende bewoners.

Vanaf 2011 zullen alle leerlingen van middelbare scholen tijdens hun schoolloopbaan een maatschappelijke stage uitvoeren. Tot die tijd hebben de scholen de gelegenheid dit voor te bereiden. Op veel scholen wordt daarom al gewerkt met maatschappelijke stages. Ze zijn er om leerlingen als vrijwilliger ervaringen te laten opdoen en te laten leren vanuit de gedachte ‘Samen leven kun je leren’. Door het doen van vrijwilligerswerk maakt de leerling kennis met wat zich in de maatschappij afspeelt, ontwikkelt hij sociale vaardigheden, leert hij verantwoordelijkheid te dragen en ervaart hij wat het betekent om anderen te helpen. De stages passen uitstekend bij de uitgangspunten van het Liemers College: streven naar zelfstandige en actieve leerlingen, zoeken naar een uitdagende leeren werkomgeving, bieden van een actueel en relevant onderwijs en leren samenwerken zijn goed te combineren met maatschappelijke stage. Op de locatie Vestersbos is twee jaar geleden al begonnen met de eerste maatschappelijke stages voor leerlingen van de afdeling Zorg en Welzijn. In samenwerking met de Stichting Vrijwilligerscentrale Zevenaar (SVZ) en de gemeente zijn de leerlingen van deze afdeling en van de afdeling Sport, Veiligheid en Dienstverlening ingezet bij ondermeer activiteiten op basisscholen, projecten voor ouderen en wijkactiviteiten. Het is de bedoeling dat dit schooljaar ook een aantal leerlingen van de locatie Didam en van de locatie Heerenmäten een maatschappelijke stage gaat doen. In samenwerking met de SVZ worden stageplaatsen aangeboden, waaruit de leerlingen een keuze kunnen maken. Ook vrijwilligersactiviteiten die de leerlingen al uitvoeren, bijvoorbeeld bij hun eigen sportclub of vereniging, kunnen deel uit gaan maken van de stage. De leerlingen zullen aan het eind van het schooljaar een certificaat ontvangen. Een goed uitgevoerde maatschappelijke stage maakt natuurlijk een prima indruk bij het solliciteren naar een vakantiebaan of een bijbaan in het volgend schooljaar! Uitgebreide informatie over de Maatschappelijke Stage is te vinden op de website www.samenlevenkunjeleren.nl

Wanneer u wilt reageren op een artikel uit deze LC-Courant, dan kunt u uw reactie voor de rubriek ‘Ingezonden brieven’ voorzien van uw naam voor 12 januari 2009 sturen naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor deze reactie niet te plaatsen of zonodig in te korten.

$

 +/24 



$ P V S B O U 

)N !FRIKA 7ILBERT ,ANDMAN

$E #ULTUURKAART 8 KHHIW KHW PLVVFKLHQ ZHO LQ GH NUDQW JHOH]HQ YDQDI QRYHPEHU NULMJW HONH OHHU OLQJ LQ KHW PLGGHOEDDU RQGHUZLMV HHQ FXOWXXUNDDUW 9RRU HON OHHUMDDU NRPW HU HHQ EHGUDJ YULM GDW EHVWHHG NDQ ZRUGHQ DDQ NXQVW HQ FXOWXXU 'LW EHWHNHQW GXV HHQ IOLQNH YHUKRJLQJ YDQ KHW EXGJHW YRRU FXOWXXUHGXFDWLH 0HW GH FXOWXXUNDDUW HHQ GLJLWDOH HQ SHUVRRQVJHERQGHQ SDV NDQ GH OHHUOLQJ DFWLYLWHLWHQ EHWDOHQ HQ RQGHUQHPHQ 'H VFKRRO NLHVW KRH KHW JHOG EHVWHHG ZRUGW HQ RI GH OHHUOLQJ ]HOI PDJ EHVFKLNNHQ RYHU KHW JHOG RI GDW HU JH]DPHQOLMNH DFWLYLWHLWHQ PHH EHWDDOG ZRUGHQ 1LHXZ DDQ GH FXOWXXUNDDUW LV GDW KHW WHJRHG QLHW ODQJHU JHNRSSHOG LV DDQ KHW YDN &.9 ,Q GH ERYHQERXZ KDYRYZR ]DO GH FXOWX XUNDDUW RS GH YROJHQGH PDQLHUHQ ZRUGHQ LQJH]HW  9RRU GH GHUGH NODVVHQ XLW 'LGDP HQ =HYHQDDU LV HU GH .XQVWGDJ ZDDULQ GH OHHUOLQJHQ NHQQLV PDNHQ PHW GH NXQVW YDNNHQ RS KHW /LHPHUV &ROOHJH ORFDWLH +HHUHQPlWHQ  'H YLHUGH NODVVHQ YROJHQ KHW YDN &.9 &XOWXUHOH HQ .XQVW]LQQLJH 9RUPLQJ  +LHUYRRU PRHWHQ OHHUOLQJHQ ]HOI FXOWXUHOH DFWLYLWHLWHQ RQGHUQHPHQ 2PGDW GLW JHOG NRVW NULMJW GH YLHUGHNODVVHU HHQ JURWHU WHJRHG GDQ GH DQGHUH OHHUMDUHQ HQ PDJ KLM JURWHQGHHOV ]HOI NLH]HQ KRH GLW JHOG EHVWHHG ZRUGW 'DDUQDDVW ZRUGW HU YDQ RXGHUV YHUZDFKW GDW ]LM HHQ JHGHHOWH YDQ GH NRVWHQ RS ]LFK QHPHQ 'H VFKRRO GUDDJW RRN ELM ]R LV HU RS  GHFHPEHU HHQ ZRUNVKRSPLGGDJ ZDDUELM GH OHHUOLQJ NDQ NLH]HQ XLW  YHUVFKLOOHQGH ZRUN VKRSV YDQ SURIHVVLRQHOH NXQVWHQDDUV HQ GRFHQWHQ ELQQHQ GH GLVFLSOLQHV PRGH ILOP IRWRJUDILH WKHDWHU FDEDUHW EHHOGHQG SRs]LH HQ PX]LHN 9RRU YZR LV HU LQ PHL RRN QRJ HHQ SURMHFW ZDDUELM PXVHD LQ $PVWHUGDP EH]RFKW ZRUGHQ ZDDUQD GH HUYDULQJHQ LQ HHQ ILOPSMH RPJH]HW ZRUGHQ 'H FOLSV ZRUGHQ LQ KHW )LOPKXLV =HYHQDDU YHUWRRQG  'H YLMIGH NODVVHQ PRJHQ GLW MDDU HHQ NHX]H PDNHQ XLW HHQ EH]RHN DDQ KHW )LOPKXLV RI KHW 0XVLDWHU +LHURYHU NULMJHQ ]LM PHHU LQIRUPDWLH YLD KXQ PHQWRU  9ZROHHUOLQJHQ NULMJHQ HHQ EXGJHW WRHJHZH]HQ GDW ]H LQGLYLGXHHO PRJHQ EHVWHGHQ DDQ NXQVW HQ FXOWXXU 2RN KLHURYHU YROJW QRJ LQIRUPDWLH 'H FXOWXXUNDDUW YHUYDQJW GH &.9 ERQQHQ 'H]H ERQQHQ EOLMYHQ JHOGLJ WRW  GHFHPEHU  :H ZLOOHQ KLHUELM LHGHUHHQ DDQVSRUHQ GH]H ERQQHQ WH JHEUXLNHQ +HW LV LPPHUV JHZRRQ JHOG HQ µW LV ]RQGH RP GH ERQQHQ ELM KHW RXG SDSLHU WHUHFKW WH ODWHQ NRPHQ 6HFWLH &.9

P DONDERDAG  OKTOBER  WAS HET / OP DE LOCATIE ³4ECHNIEK´ VAN DE "ARNEVELDER SCHOOL $E -EERWAARDE ³UITZWAAIAVOND´ VOOR LEERLINGEN EN DOCENTEN DIE NAAR !FRIKA GAAN /PA´S EN OMA´S PAPA´S EN MAMA´S BROERTJES EN ZUSJES MAAR OOK HARTS VRIENDEN EN VRIENDINNEN WAREN GEKOMEN OM HET BONTE GEZELSCHAP UIT TE ZWAAIEN 'H DYRQG ZHUG JHYXOG PHW WRHVSUDNHQ FDGHDXWMHV HQ JHEHG ,Q ]LMQ WRHVSUDDN EHQDGUXNWH +HQN YDQ GHU 3ORHJ DOV YHUWH JHQZRRUGLJHU YDQ KHW /LHPHUV &ROOHJH +HHUHQPlWHQ GDW GH VFKRRO YROOHGLJ DFKWHU GLW SURMHFW VWDDW +LM VSUDN QDPHQV GH GLUHFWLH GH KRRS XLW GDW EHLGH JURHSHQ HONDDUV OHYHQVYLVLH ]XOOHQ UHVSHFWHUHQ 'H %DUQHYHOGVH OHHUOLQJHQ JDDQ LPPHUV YRRU QDPHOLMN PHW KXQ JHORRI DOV LQVSLUDWLH HQ GH RQ]HQ ZLOOHQ YRRUDO JUDDJ HHQ KHOSHQGH KDQG ELHGHQ (U ZHUG YHUGHU XLWYRHULJ VWLOJHVWDDQ ELM KHW $IULNDSURMHFW  +HW GRHO LV PHQVHQ KHOSHQ YRRUDO MRQJH NLQGHUHQ HQ WLHQHUV GLH LQ GH WRZQVKLSV YDQ .RVWHU HQ 6ZDUWUXJJHQV ZRQHQ 'DW EHWHNHQW YRRU KHW 1HGHUODQGVH JH]HOVFKDS ]LFK DDQSDVVHQ DDQ HHQ WRWDDO DQGHUH FXOWXXU +HW ³]LHQ HQ UXLNHQ YDQ DUPRHGH´ QRHPGH GH YRRU]LWWHU YDQ GH RUJDQLVHUHQGH VWLFKWLQJ 6+,% KHW 'H HQH GDJ ERXZHQ HQ GH DQGHUH GDJ  NLQGHUHQ EH]LJ KRXGHQ PHW DFWLYLWHLWHQ 2S ]DWHUGDJPRUJHQ  RNWREHU RP YLMI XXU YHUWURN GH JURHS YDQDI ORFDWLH

+HHUHQPlWHQ 9DQGDDU UHLVGH KHW $IULND WHDP YLD %DUQHYHOG HQ 6FKLSKRO QDDU -RKDQQHVEXUJ LQ =XLG$IULND RP GDDU UXLP WZHH ZHNHQ RQWZLNNHOLQJVZHUN WH GRHQ 2S GLQVGDJ  RNWREHU NRPHQ ]LM RQJHWZLMIHOG PRH PDDU ]HHU YROGDDQ WHUXJ RS 1HGHUODQGVH ERGHP ,Q /&&RXUDQW QXPPHU  YROJW HHQ XLWJHEUHLG YHUVODJ YDQ GH]H UHLV HHQ UHLV GLH GH OHHUOLQJHQ ]HNHU ]DO YHUDQGHUHQ =H ]LMQ  NLORPHWHU YDQ KXLV HQ KHEEHQ DOOHHQ FRQWDFW PHW KHW WKXLVIURQW YLD GH ZHEORJ RS GH VLWH ZZZVKLEQO  8 NXQW RS GH]H ZHEORJ RRN HHQ EHULFKWMH SODDWVHQ

9RRU GLW SURMHFW ZHUG HU GRRU ]HOI JHRUJDQL VHHUGH DFWLHV YRULJ VFKRROMDDU LQ WRWDDO  ELMHHQJHEUDFKW 'H UHLVNRVWHQ ZRUGHQ EHWDDOW GRRU ;3/25( HHQ VXEVLGLH YDQ KHW 0LQLVWHULH YDQ %XLWHQODQGVH =DNHQ HQ 2QWZLNNHOLQJVVDPHQZHUNLQJ GLH MRQJHUHQ WXVVHQ GH  HQ  MDDU HHQ NDQV JHHIW RP HUYDULQJ RS WH GRHQ PHW RQWZLN NHOLQJVVDPHQZHUNLQJ 1D WHUXJNRPVW JDDQ RQ]H OHHUOLQJHQ SUHVHQWDWLHV JHYHQ RS KXQ HLJHQ VFKRRO PDDU RRN GDDUEXLWHQ 'H EHGRHOLQJ LV GDW HU HHQ EUHGHU GUDDJYODN RQWVWDDW YRRU RQWZLNNHOLQJVVDPHQZHUNLQJ

%EN MENS VAN DE PRAKTIJK VAN DINGEN AANPAKKEN &DWKHOLMQH %HHNPDQV JDDW KDYRWHDP +HHUHQPlWHQ OHLGHQ “Wat me op Heerenmäten vooral opvalt, is de grote mate van professionaliteit, bij docenten, bij vaksecties. En ook de betrokkenheid is opvallend groot, de betrokkenheid van docenten bij hun leerlingen, bij de organisatie. Als die betrokkenheid zich soms in kritiek uit, is het een uitdaging voor het management om die kritische houding om te buigen naar positieve betrokkenheid. Als je als manager de mensen erbij haalt, betrekt in de besluitvorming, in de uitwerking van de plannen, dan heb je de grootste kans op succes. Ook denk ik dat je de tijd moet nemen en geven voor nieuwe ontwikkelingen.” Aan het woord is Cathelijne Beekmans, de nieuwe teamleider van het havoteam op Heerenmäten, opvolgster van Roos Bloemberg. Van huis uit is ze bioloog, een vrouw van de lange weg. Op de basisschool was ze een dromertje, ze werd een laatbloeier. Via de mavo en de laboratoriumschool belandde Cathelijne op de lerarenopleiding. Maar ze werd geen ‘schooljuf’. Dat ontdekte ze al tijdens haar stages. Op de Lerarenopleiding te Tilburg leerde ik veel, maar ik werd zeker géén leraar! De omgang met leerlingen en collega’s vond ik heel leuk, maar van al die drukte er omheen werd ik doodmoe.” Ze studeerde na de lerarenopleiding nog twee jaar biologie aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Door familieomstandigheden heeft ze deze studie niet afgemaakt; ze moest gaan werken in …… het onderwijs. In tegenstelling tot haar ervaringen tijdens de stages beviel ‘t werk in het onderwijs haar nu prima. In een later stadium behaalde ze alsnog de ‘master’ aan de hogeschool van Utrecht. “Ik ben niet geschikt voor een onderzoeksbaan in een laboratorium, ik houd vooral van afwisseling. Ik wil steeds weer nieuwe dingen, nieuwe uitdagingen. Ik gaf ANW, natuurkunde, biologie, scheikunde. En op mijn vorige school, het Westeraam in Elst, vroegen ze me om een aantal taken van de afdelingsleider over te nemen, een mooie combinatie, lesgeven en leiding geven.”

Die afwisseling hoopt ze ook te vinden in haar functie als afdelingsleider van het havoteam op Heerenmäten. “Ik hoop dat mensen bij me binnen lopen, want ik houd van ’n praatje, van humor. En verder ben ik

!RJAN *ANSON een mens van de praktijk, van dingen aanpakken. En ….. nu ik een mooie plek gevonden heb in Bemmel, denk ik voor ’t eerst in mijn leven: Hier wil ik wel blijven!”

Courant Metselende meiden, friemelende kerels L C

08

09

Lidwina de Kruijff en Pieter Theunissen

Wegwezen!!!!!

“

nee, dat gefriemel is niks voor mij, ” zo klinkt ‘t tijdens de PSO-dagen op donderdag 2 en vrijdag 3 oktober. PSO staat voor Praktische Sector Oriëntatie. Ieder jaar gaan de leerlingen van klas 2BB en 2KB van locatie Zonegge op bezoek bij onze collega’s van de locatie Vestersbos. In blokken van twee lesuren gaan ze aan de slag op de verschillende afdelingen van Vestersbos: mobiliteit, metalektro, sociale dienstverlening, handel en administratie, bouwtechniek en zorg en welzijn. Metselende en sleutelende meisjes; jongens “friemelen” aan de haren van een klasgenoot om te ervaren hoe het is om kapper te zijn. “Nee, dat gefriemel is niks voor mij.” Toch wordt er heel serieus gewerkt onder het toeziend oog van de vakdocent en de mentor. Het is ook niet voor niets dat we deze dagen organiseren. In de loop van dit schooljaar moeten de leerlingen namelijk al een keuze gaan maken uit één van de afdelingen. In klas 3 en 4 gaan ze dan in de gekozen richting verder om vervolgens in het mbo een opleiding te gaan volgen die meestal in het verlengde ligt van de gekozen afdeling. Het is dus zaak om goed na te denken over en goed voorbereid te zijn op deze keuze. In de loop van het schooljaar vinden er nog meer activiteiten plaats en worden ook de ouders geïnformeerd over de gang van zaken.

< KORT >

In ieder geval zijn deze twee PSO-dagen heel waardevol voor de leerlingen, soms omdat ze hun interesse bevestigd zien - “Ik wist toch al dat ik timmerman wilde worden” - en vaak ook omdat ze kennis

DWARS.FM

maken met opleidingen en beroepen waar ze nog nooit eerder aan hadden gedacht of zelfs maar van hadden gehoord - “Ik wist helemaal niet wat een visagiste is”.

Anouk Mulder

Sinds begin dit schooljaar gaan op de locatie Zonegge ook de BB- en KBklassen naar buiten tijdens de lessen l.o. en wel op de velden van voetbalvereniging SDZZ. De lessen duren 75 minuten in plaats van de ‘gewone’50 minuten. Er kwam een ruimte voor het materiaal, er werden afspraken over kleedkamergebruik gemaakt, er werd nieuw materiaal aangeschaft en er kwam een verspringbak en een kogelstootbak. Inmiddels zit de eerste buitenperiode er zo goed als op en leerlingen en docenten zijn heel tevreden. Natuurlijk is het wel eens koud, maar je doet weer eens lekker wat anders. Eind van dit schooljaar mogen de BB- en KB-klassen op de atletiekbaan laten zien wat ze hebben geleerd, als ze daar hun sportdag hebben. Evert Minderaa

Na de herfstvakantie start er een uniek jongerenprogramma voor en door de tieners uit Zevenaar. Leerlingen van het Liemers College gaan voor het vak culturele en kunstzinnige vorming een programma maken in de studio van FavorietFM. De naam van het jongerenprogramma is DWARS.FM, dwars zoals tieners kunnen zijn en dwars mag het programma zijn. Docente Anouk Mulders en radiomaker Hammy Künne zijn al maanden bezig met de voorbereiding van dit unieke “eigen” project. Het project is op het Liemers College bedacht om leerlingen de kans te geven meer te ondernemen buiten schooltijd (en kennis te maken met kunst en cultuur) dan alleen de ‘verplichte culturele activiteiten’. De jongeren maken vier uitzendingen van een uur, waarin ze zelf hun onderwerp of thema bepalen. “Dit is

geweldig,” vinden Anouk en Hammy, “want meestal zijn het de volwassenen die bepalen wat tieners leuk vinden en nu bepalen zij dit zelf”. Vervolgens horen er gasten bij en moet er muziek worden uitgezocht. Maar voordat het zover is, moeten de leerlingen zich eerst verdiepen in de lokale omroep, een planning maken, de teksten voorbereiden, een gemaakte fout de week erop verbeteren enz. Hierbij is het belangrijk dat de groep, bestaande uit vier leerlingen, de taken goed verdeelt. Het project past goed binnen het competentiegericht onderwijs: samenwerken in een groep, overleggen met de gasten en het team van FavorietFM. De leerlingen moeten rekening houden met de luisteraars, dus niet alleen eigen muziek draaien: niet alle jongeren houden van hiphop. De teksten

moeten worden voorbereid. En last but not least zelfreflectie: wat kan er volgende week beter? Na de zomervakantie start de voorbereiding in de CKV-lessen in de vierde klassen. “Je kunt de groep niet zomaar loslaten in de studio, net als bij de grote landelijke omroepen is de voorbereiding erg belangrijk,” aldus Hammy Künne. “Het programma moet een uur duren, drie minuten stilte omdat de gespreksstof op is, kan echt niet.” De eerste uitzending van DWARS.FM is woensdag 22 oktober van 20.00 tot 21.00 uur. FavorietFM is te ontvangen in de ether op 94.0 MHz, via de kabel in de Liemers op 93.1 MHz en in heel Nederland via www.favorietfm.com.

$ PV S B O U )N !FRIKA $

 +/24  $E #ULTUURKAART 8 KHHIW KHW PLVVFKLHQ ZHO LQ GH NUDQW JHOH]HQ YDQDI QRYHPEHU NULMJW HONH OHHU OLQJ LQ KHW PLGGHOEDDU RQGHUZLMV HHQ FXOWXXUNDDUW 9RRU HON OHHUMDDU NRPW HU HHQ EHGUDJ YULM GDW EHVWHHG NDQ ZRUGHQ DDQ NXQVW HQ FXOWXXU 'LW EHWHNHQW GXV HHQ IOLQNH YHUKRJLQJ YDQ KHW EXGJHW YRRU FXOWXXUHGXFDWLH 0HW GH FXOWXXUNDDUW HHQ GLJLWDOH HQ SHUVRRQVJHERQGHQ SDV NDQ GH OHHUOLQJ DFWLYLWHLWHQ EHWDOHQ HQ RQGHUQHPHQ 'H VFKRRO NLHVW KRH KHW JHOG EHVWHHG ZRUGW HQ RI GH OHHUOLQJ ]HOI PDJ EHVFKLNNHQ RYHU KHW JHOG RI GDW HU JH]DPHQOLMNH DFWLYLWHLWHQ PHH EHWDDOG ZRUGHQ 1LHXZ DDQ GH FXOWXXUNDDUW LV GDW KHW WHJRHG QLHW ODQJHU JHNRSSHOG LV DDQ KHW YDN &.9 ,Q GH ERYHQERXZ KDYRYZR ]DO GH FXOWX XUNDDUW RS GH YROJHQGH PDQLHUHQ ZRUGHQ LQJH]HW  9RRU GH GHUGH NODVVHQ XLW 'LGDP HQ =HYHQDDU LV HU GH .XQVWGDJ ZDDULQ GH OHHUOLQJHQ NHQQLV PDNHQ PHW GH NXQVW YDNNHQ RS KHW /LHPHUV &ROOHJH ORFDWLH +HHUHQPlWHQ  'H YLHUGH NODVVHQ YROJHQ KHW YDN &.9 &XOWXUHOH HQ .XQVW]LQQLJH 9RUPLQJ  +LHUYRRU PRHWHQ OHHUOLQJHQ ]HOI FXOWXUHOH DFWLYLWHLWHQ RQGHUQHPHQ 2PGDW GLW JHOG NRVW NULMJW GH YLHUGHNODVVHU HHQ JURWHU WHJRHG GDQ GH DQGHUH OHHUMDUHQ HQ PDJ KLM JURWHQGHHOV ]HOI NLH]HQ KRH GLW JHOG EHVWHHG ZRUGW 'DDUQDDVW ZRUGW HU YDQ RXGHUV YHUZDFKW GDW ]LM HHQ JHGHHOWH YDQ GH NRVWHQ RS ]LFK QHPHQ 'H VFKRRO GUDDJW RRN ELM ]R LV HU RS  GHFHPEHU HHQ ZRUNVKRSPLGGDJ ZDDUELM GH OHHUOLQJ NDQ NLH]HQ XLW  YHUVFKLOOHQGH ZRUN VKRSV YDQ SURIHVVLRQHOH NXQVWHQDDUV HQ GRFHQWHQ ELQQHQ GH GLVFLSOLQHV PRGH ILOP IRWRJUDILH WKHDWHU FDEDUHW EHHOGHQG SRs]LH HQ PX]LHN 9RRU YZR LV HU LQ PHL RRN QRJ HHQ SURMHFW ZDDUELM PXVHD LQ $PVWHUGDP EH]RFKW ZRUGHQ ZDDUQD GH HUYDULQJHQ LQ HHQ ILOPSMH RPJH]HW ZRUGHQ 'H FOLSV ZRUGHQ LQ KHW )LOPKXLV =HYHQDDU YHUWRRQG  'H YLMIGH NODVVHQ PRJHQ GLW MDDU HHQ NHX]H PDNHQ XLW HHQ EH]RHN DDQ KHW )LOPKXLV RI KHW 0XVLDWHU +LHURYHU NULMJHQ ]LM PHHU LQIRUPDWLH YLD KXQ PHQWRU  9ZROHHUOLQJHQ NULMJHQ HHQ EXGJHW WRHJHZH]HQ GDW ]H LQGLYLGXHHO PRJHQ EHVWHGHQ DDQ NXQVW HQ FXOWXXU 2RN KLHURYHU YROJW QRJ LQIRUPDWLH 'H FXOWXXUNDDUW YHUYDQJW GH &.9 ERQQHQ 'H]H ERQQHQ EOLMYHQ JHOGLJ WRW  GHFHPEHU  :H ZLOOHQ KLHUELM LHGHUHHQ DDQVSRUHQ GH]H ERQQHQ WH JHEUXLNHQ +HW LV LPPHUV JHZRRQ JHOG HQ µW LV ]RQGH RP GH ERQQHQ ELM KHW RXG SDSLHU WHUHFKW WH ODWHQ NRPHQ 6HFWLH &.9





7ILBERT ,ANDMAN

P DONDERDAG  OKTOBER  WAS HET OP DE LOCATIE ³4ECHNIEK´ VAN DE / "ARNEVELDER SCHOOL $E -EERWAARDE ³UITZWAAIAVOND´ VOOR LEERLINGEN EN DOCENTEN DIE NAAR !FRIKA GAAN /PA´S EN OMA´S PAPA´S EN MAMA´S BROERTJES EN ZUSJES MAAR OOK HARTS VRIENDEN EN VRIENDINNEN WAREN GEKOMEN OM HET BONTE GEZELSCHAP UIT TE ZWAAIEN

'H DYRQG ZHUG JHYXOG PHW WRHVSUDNHQ FDGHDXWMHV HQ JHEHG ,Q ]LMQ WRHVSUDDN EHQDGUXNWH +HQN YDQ GHU 3ORHJ DOV YHUWH JHQZRRUGLJHU YDQ KHW /LHPHUV &ROOHJH +HHUHQPlWHQ GDW GH VFKRRO YROOHGLJ DFKWHU GLW SURMHFW VWDDW +LM VSUDN QDPHQV GH GLUHFWLH GH KRRS XLW GDW EHLGH JURHSHQ HONDDUV OHYHQVYLVLH ]XOOHQ UHVSHFWHUHQ 'H %DUQHYHOGVH OHHUOLQJHQ JDDQ LPPHUV YRRU QDPHOLMN PHW KXQ JHORRI DOV LQVSLUDWLH HQ GH RQ]HQ ZLOOHQ YRRUDO JUDDJ HHQ KHOSHQGH KDQG ELHGHQ (U ZHUG YHUGHU XLWYRHULJ VWLOJHVWDDQ ELM KHW $IULNDSURMHFW  +HW GRHO LV PHQVHQ KHOSHQ YRRUDO MRQJH NLQGHUHQ HQ WLHQHUV GLH LQ GH WRZQVKLSV YDQ .RVWHU HQ 6ZDUWUXJJHQV ZRQHQ 'DW EHWHNHQW YRRU KHW 1HGHUODQGVH JH]HOVFKDS ]LFK DDQSDVVHQ DDQ HHQ WRWDDO DQGHUH FXOWXXU +HW ³]LHQ HQ UXLNHQ YDQ DUPRHGH´ QRHPGH GH YRRU]LWWHU YDQ GH RUJDQLVHUHQGH VWLFKWLQJ 6+,% KHW 'H HQH GDJ ERXZHQ HQ GH DQGHUH GDJ  NLQGHUHQ EH]LJ KRXGHQ PHW DFWLYLWHLWHQ 2S ]DWHUGDJPRUJHQ  RNWREHU RP YLMI XXU YHUWURN GH JURHS YDQDI ORFDWLH

+HHUHQPlWHQ 9DQGDDU UHLVGH KHW $IULND WHDP YLD %DUQHYHOG HQ 6FKLSKRO QDDU -RKDQQHVEXUJ LQ =XLG$IULND RP GDDU UXLP WZHH ZHNHQ RQWZLNNHOLQJVZHUN WH GRHQ 2S GLQVGDJ  RNWREHU NRPHQ ]LM RQJHWZLMIHOG PRH PDDU ]HHU YROGDDQ WHUXJ RS 1HGHUODQGVH ERGHP ,Q /&&RXUDQW QXPPHU  YROJW HHQ XLWJHEUHLG YHUVODJ YDQ GH]H UHLV HHQ UHLV GLH GH OHHUOLQJHQ ]HNHU ]DO YHUDQGHUHQ =H ]LMQ  NLORPHWHU YDQ KXLV HQ KHEEHQ DOOHHQ FRQWDFW PHW KHW WKXLVIURQW YLD GH ZHEORJ RS GH VLWH ZZZVKLEQO  8 NXQW RS GH]H ZHEORJ RRN HHQ EHULFKWMH SODDWVHQ

9RRU GLW SURMHFW ZHUG HU GRRU ]HOI JHRUJDQL VHHUGH DFWLHV YRULJ VFKRROMDDU LQ WRWDDO   ELMHHQJHEUDFKW 'H UHLVNRVWHQ ZRUGHQ EHWDDOW GRRU ;3/25( HHQ VXEVLGLH YDQ KHW 0LQLVWHULH YDQ %XLWHQODQGVH =DNHQ HQ 2QWZLNNHOLQJVVDPHQZHUNLQJ GLH MRQJHUHQ WXVVHQ GH  HQ  MDDU HHQ NDQV JHHIW RP HUYDULQJ RS WH GRHQ PHW RQWZLN NHOLQJVVDPHQZHUNLQJ 1D WHUXJNRPVW JDDQ RQ]H OHHUOLQJHQ SUHVHQWDWLHV JHYHQ RS KXQ HLJHQ VFKRRO PDDU RRN GDDUEXLWHQ 'H EHGRHOLQJ LV GDW HU HHQ EUHGHU GUDDJYODN RQWVWDDW YRRU RQWZLNNHOLQJVVDPHQZHUNLQJ

%EN MENS VAN DE PRAKTIJK VAN DINGEN AANPAKKEN &DWKHOLMQH %HHNPDQV JDDW KDYRWHDP +HHUHQPlWHQ OHLGHQ “Wat me op Heerenmäten vooral opvalt, is de grote mate van professionaliteit, bij docenten, bij vaksecties. En ook de betrokkenheid is opvallend groot, de betrokkenheid van docenten bij hun leerlingen, bij de organisatie. Als die betrokkenheid zich soms in kritiek uit, is het een uitdaging voor het management om die kritische houding om te buigen naar positieve betrokkenheid. Als je als manager de mensen erbij haalt, betrekt in de besluitvorming, in de uitwerking van de plannen, dan heb je de grootste kans op succes. Ook denk ik dat je de tijd moet nemen en geven voor nieuwe ontwikkelingen.” Aan het woord is Cathelijne Beekmans, de nieuwe teamleider van het havoteam op Heerenmäten, opvolgster van Roos Bloemberg. Van huis uit is ze bioloog, een vrouw van de lange weg. Op de basisschool was ze een dromertje, ze werd een laatbloeier. Via de mavo en de laboratoriumschool belandde Cathelijne op de lerarenopleiding. Maar ze werd geen ‘schooljuf’. Dat ontdekte ze al tijdens haar stages. Op de Lerarenopleiding te Tilburg leerde ik veel, maar ik werd zeker géén leraar! De omgang met leerlingen en collega’s vond ik heel leuk, maar van al die drukte er omheen werd ik doodmoe.” Ze studeerde na de lerarenopleiding nog twee jaar biologie aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Door familieomstandigheden heeft ze deze studie niet afgemaakt; ze moest gaan werken in …… het onderwijs. In tegenstelling tot haar ervaringen tijdens de stages beviel ‘t werk in het onderwijs haar nu prima. In een later stadium behaalde ze alsnog de ‘master’ aan de hogeschool van Utrecht. “Ik ben niet geschikt voor een onderzoeksbaan in een laboratorium, ik houd vooral van afwisseling. Ik wil steeds weer nieuwe dingen, nieuwe uitdagingen. Ik gaf ANW, natuurkunde, biologie, scheikunde. En op mijn vorige school, het Westeraam in Elst, vroegen ze me om een aantal taken van de afdelingsleider over te nemen, een mooie combinatie, lesgeven en leiding geven.”

Die afwisseling hoopt ze ook te vinden in haar functie als afdelingsleider van het havoteam op Heerenmäten. “Ik hoop dat mensen bij me binnen lopen, want ik houd van ’n praatje, van humor. En verder ben ik

!RJAN *ANSON een mens van de praktijk, van dingen aanpakken. En ….. nu ik een mooie plek gevonden heb in Bemmel, denk ik voor ’t eerst in mijn leven: Hier wil ik wel blijven!”

C$ oPVu rS aB nO tU $AG VAN DE #OLLEGA´S 08 

L C $

 +/24  0ROJECTEN LOCATIE :ONEGGE S BB DEELTEAM ,Q KHW V EEGHHOWHDP ZHUNHQ GH OHHU OLQJHQ YDQ NODV  HQ  LHGHUH SHULRGH PLQVWHQV DDQ ppQ SURMHFW 7LMGHQV GH]H SURMHFWHQ NRPHQ PHHUGHUH YDNNHQ HQ YHHO YDDUGLJKHGHQ DDQ ERG -H NXQW KLHUELM GHQNHQ DDQ DOJHPHQH YDDUGLJKHGHQ ]RDOV FR|SHUDWLHI OHUHQ SUHVHQWHUHQ HQ LQIRUPDWLH RS]RHNHQ PDDU RRN DDQ ,&7YDDUGLJKHGHQ ]RDOV KHW PDNHQ YDQ HHQ LQIRUPDWLH RI YRRUOLFKW LQJVERHNMH 'H SURGXFWHQ ZRUGHQ GDQ ZHHU DDQ HONDDU JHSUHVHQWHHUG PHW EHKXOS YDQ ELMY HHQ 3RZHU 3RLQW 3UHVHQWDWLH

,Q HON OHHUMDDU ZRUGW HU HHQ XLWMH JHNRS SHOG DDQ ]R¶Q SURMHFW 'H HHUVWH NODVVHQ JDDQ ]R PHW KHW SURMHFW µ:RQHQ¶ QDDU KHW 2SHQOXFKWPXVHXP LQ $UQKHP ZDDU ]LM KHW ZRQHQ YDQ WRHQ PHW HLJHQ RJHQ NXQQHQ EHNLMNHQ 'H WZHHGH NODVVHQ NULMJHQ WLMGHQV KHW SURMHFW ¶¶ PHHU ]LFKW RS GH]H GRQNHUH SHULRGH XLW RQ]H JHVFKLHGHQLV HQ EUHQJHQ HHQ EH]RHN DDQ KHW $QQH )UDQN KXLV LQ $PVWHUGDP

09 

9LMI RNWREHU GH 'DJ YDQ GH /HUDDU HHQ GDJ ZDDURS GH OHUDDU HHQV LQ KHW ]RQQHWMH JH]HW ZRUGW *RHG JHSODQG ZDQW  RNWREHU ZDV RS ]RQGDJ *HHQ ODVW GXV YDQ YHUYHOHQGH NLQGHUHQ GLH QLHW VWLO ZLOOHQ ]LMQ RI GLH KXQ KXLVZHUN ZHHU HHQV QLHW DI KHEEHQ :HO MDPPHU GDW ZLM DOV FROOHJD¶V YDQ ORFDWLH =RQHJJH GH]H GDJ QLHW VDPHQ NRQGHQ YLHUHQ 2PGDW ZH KHP WRFK QLHW VWLOOHWMHV YRRUELM ZLOGHQ ODWHQ JDDQ  DO ZDV KHW DOOHHQ PDDU YDQZHJH KHW JHEDN YDQ GH GLUHFWLH 

*UUL /TTENHEIM -ARISKA +OOPMANS EN 0IETER 4HEUNISSEN

RQWVWRQG KHW LGHH RP PDDQGDJ  RNWREHU XLW WH URHSHQ WRW 'DJ YDQ GH &ROOHJD¶V :DDURP HHQ DQGHUH WLWHO" 2PGDW ZH GH GDJ YDQ GH OHUDDU WH EHSHUNW YRQGHQ :DW PRHWHQ OHUDUHQ WHQVORWWH ]RQGHU FRQFLsUJHV RQGHU ZLMVDVVLVWHQWHQ DGPLQLVWUDWLHI PHGHZHUN VWHUV HQ GLUHFWLH" 2S GH]H 'DJ YDQ GH &ROOHJD¶V NZDP KHW YROWDOOLJH SHUVRQHHO VWUDN LQ KHW SDN RI LQ GH JDODMXUN QDDU VFKRRO (HQ IDQWDVWLVFK JH]LFKW 7LMGHQV KHW HHUVWH XXU PDDNWHQ DOOH OHHUOLQJHQ HHQ NDDUWMH YRRU KXQ IDYRULHWH

$PMMFHBT

$IDAMSE BB´ERS EN KB´ERS OP 6ESTERSBOS -ARION VAN (OOF EN DE DECANEN VAN DE LOCATIE $IDAM “Help, ik heb een witte trui aan; die mag niet vies worden!” roept de 14-jarige Bianca, die te gast is bij de afdeling ‘Voertuigentechniek’” op Vestersbos. Albert Staring, docent mobiliteit, biedt haar een prachtige blauwe monteursjas aan.

2RN SUREHUHQ ZH ELM VRPPLJH SURMHFWHQ YRRUOLFKWLQJ LQ GH WKHPD¶V WH YHUZHUNHQ 'H OHHUOLQJHQ JDDQ GDQ LQIRUPDWLH RS]RHNHQ RYHU RD YHUNHHUVYHLOLJKHLG µGULQN] GUXJ] HQ GUDPD]¶ HQ GLJLWDDO SHVWHQ =H SUHVHQWHUHQ GLH LQIRUPDWLH ZHHU DDQ HONDDU HQ NXQQHQ HONDDU ]R YRRUOLFKWHQ RYHU GH]H WKHPD¶V

OHUDDUOHUDUHV RQGHUZLMVDVVLVWHQW HQ] +HW ZDV JRHG RP WH ]LHQ GDW KHHO YHHO FROOHJD¶V NDDUWMHV RQWYLQJHQ 0HW GH SRSXODULWHLW YDQ GH PHHVWHQ ]LW KHW GXV ZHO JRHG ,Q GH SDX]H ZHUG HU HHQ IRWR JHPDDNW YDQ KHW WHDP HQ ZHUG RRN GH ³FROOHJD YDQ KHW MDDU´ XLWJHURHSHQ 'H HHU YLHO GLW MDDU WH EHXUW DDQ PHQHHU 'H 5RXZ YRRU KHP HHQ XLWGDJLQJ RP GH]H JURWH HHU WH YHUGHGLJHQ LQ KHW NRPHQGH MDDU HQ YRRU GH DQGHUHQ HHQ XLWGDJLQJ RP GH]H WLWHO RYHU WH QHPHQ

Bianca is een van de tweedeklasleerlingen bb en kb uit Didam hebben op 29 en 30 september kennismaken met alle afdelingen van de bovenbouwlocatie in Zevenaar: het gebouw, de lokalen, de conciërges en docenten, de lesinhoud, enz. Zo ontdekken ze welke afdeling bij hen past en welke helemaal niet. Bij ‘Voertuigentechniek’ worden de bougies van een auto vervangen, wordt een band geplakt en het oliepeil gecheckt, maar ook

3URMHFWHQ ]LMQ ELM XLWVWHN HHQ LGHDOH ZHUNYRUP YRRU GH V EE OHHUOLQJ  'H DFWLHSXQWHQ YDQ $FWLY NRPHQ JRHG WRW KXQ UHFKW  RD ]HOIVWDQGLJ VDPHQ ZHUNHQG XLWGDJHQG DFWLHI OHUHQ  HQ GH OHHUOLQJHQ ]LMQ HQWKRXVLDVW HQ WHUHFKW WURWV RS KXQ UHVXOWDWHQ 'RRU 6DQGHU 1LHVVLQJ

&FO WFSCBOEKF MFSFO MFHHFO

werken leerlingen in het magazijn, rijden ze op een heftruck en laten ze de cabine van de vrachtwagen kantelen. Bij de afdeling ‘Bouwtechniek’ maken ze een houten kaarsenstandaard aan de hand van een tekening. Bij ‘Metalectro’ wordt de gevreesde spiraal gefabriceerd met koperdraad, soldeertin en verbindingen. Elkaar helpen vanuit een stoel naar de rolstoel tillen, een verband aanleggen, maar ook kaasstengels maken bij ‘Zorg en Welzijn’. Bij ‘Handel en Administratie’ je toetsvaardigheid testen. Bij ‘Sport, Dienstverlening en Veiligheid’ je organisatietalent gebruiken om in drie kwartier een bingomiddag voor ouderen , een spelletjesmiddag voor groep 1, of een sportdag voor tweede klas te organiseren en niks te

0ROMOTIE

&LOOR "EEFTINK OUD LEERLING PROMOVEERT  OKTOBER AAN DE 4ECHNISCHE 5NIVERSITEIT IN %INDHOVEN (AAR DISSERTATIE GAAT OVER ±4IME TO BE #REATIVE 3ELF?2EGULATION OF TIME IN #REATIVE 0ROFESSIONS² (AAR BOEK LIGT IN DE MEDIATHEEK OP (EERENMiTEN

vergeten! ‘t Was hartstikke spannend, zoals trouwens het hele bezoek aan Vestersbos. Maar de ervaring leert, dat zodra ze eenmaal geproefd hebben van dit praktijkonderwijs, ze niet anders meer willen. Er komt nog een vervolg op dit bezoek; de leerlingen gaan eind januari nog een keer terug om nog een proefles te volgen naar keuze.

$

!'%.$! 'LGDP 'DWXP         WP      WP   WP     +HHUHQPlWHQ   WP          WP     9HVWHUVERV  WP    WP     WP   WP        WP   =RQHJJH      WP    WP   WP   WP   WP   WP     WP        WP    

'DWXP 2PVFKULMYLQJ %RYHQERXZIHHVW 5HVHUYHGDJ VORWZHHN  6ORWZHHN  5DSSRUWYHUJDGHULQJHQ 2XGHUDYRQGEULHIMHV PHH 5DSSRUWXLWUHLNLQJ 2XGHUDYRQGEULHIMHV UHWRXU .HQQLVPDNLQJVZRUNVKRS 0%2 YPER 'RHWLQFKHP 2XGHUDYRQG ([FXUVLH *7 7HNHQHQ 6LQWHUNODDVIHHVW +RUHFD JDVWOHVVHQ YPER 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP .HUVWPXVLFDO .HOVHKRI.HUVW ,QQ .HUVWPXVLFDO RXGHUV .HUVWYLHULQJ SHUVRQHHO  OHHUOLQJHQ NHUVWPXVLFDO 5HVHUYHGDJ VORWZHHN 6ORWZHHN 'HFDQHQ YRRUOLFKWLQJ K 'HFDQHQYRRUOLFKWLQJ Y 5DSSRUWXLWUHLNLQJ XLWHUVWH GDWXP DDQYUDDJ KHUNDQVLQJ H[DPHQOHHU OLQJHQ ,GROV GHUGH NODVVHQ 0HQWRURXGHUDYRQG :RUNVKRSPLGGDJ FNY 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP 0HQWRUDYRQG H[DPHQ NODVVHQ 2SHQ SRGLXP 2SHQ SRGLXP PX]LHN

6ORWZHHN //9 OHHUOLQJHQIHHVW 5DSSRUWHQYHUJDGHULQJHQ 5DSSRUWXLWUHLNLQJ HQ EULHI RXGHUDYRQG ,QOHYHUHQ EULHIMHV RXGHU DYRQG 2ULsQWDWLHZHHN 0%2 /HUHQGH 5HJLR $UQKHP *7 &.9 SURMHFW 8LWQRGLJLQJ RXGHUDYRQG QDDU RXGHUV YLD GH PHQWRU ([FXUVLH *7 7HNHQHQ +HUNDQVLQJ &.9 2XGHUUDDG 2XGHUDYRQG 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP //9 *DODIHHVW OHHUOLQJHQ ,QWURGDQV NE ,QWURGDQV  JWKJWYKY 5HVHUYHGDJ VORWZHHN //9IHHVW NODV  6ORWZHHN $FWLH ILHWVYHUOLFKWLQJ 8LWZLVVHOLQJ .OHHI *7 LQ .OHHI 3URMHFW 'LJLWDDO 3HVWHQ NODV  NEJW 3URMHFW 9HNHHUVYHLOLJKHLG EE 3URMHFW 'ULQN] 'UXJ] DQG 'UDPD] NODV  NEJW 3URMHFW 'LJLWDDO 3HVWHQ V EE 0XVLF\RX 8LWUHLNHQ UDSSRUWDJH YRRUWVFKULMGHQG JHPLG GHOGH :HHN YDQ GH WRHNRPVW +*7 2XGHUPHQWRUFRQWDFW QDY WXVVHQVWDQG 9RRUOLFKWLQJ /XFKWPDFKW 90%2 ,QWURGDQV  JWKJWYKY 6LQWHUNODDV  6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP 9RRUOLFKWLQJ +RUHFD ,QWURGDQV  JWKJWYKY ,QWURGDQV  JWKJWYKY  3URMHFW 2YHU *HOGHUH *UHQ]HQ V EE

$ PV S B O U





'EKNIPT VOOR 5

Courant Europese dag van de talen Jonge L C

Nicole Scholten, Bas Lanters, Maarten Salemink en Pieter Theunissen

Op vrijdag 26 september, de Europese dag van de talen, staat het onderwijs op Zonegge in het teken van dit onderwerp. ‘s Morgens maken de leerlingen iedere les tien minuten lang Memorykaartjes in één van de talen, waarin ze les krijgen. Zo kan ‘t gebeuren, dat collega’s in een exacte of een kunstvak voor het eerst van hun leven talenonderwijs geven, een unieke ervaring. De Memoryspellen worden heel mooi, een bewijs dat er enthousiast aan gewerkt wordt. De creativiteit bereikt het hoogtepunt in het zesde lesuur: in kleine groepjes verfraaien de leerlingen de spellen en mag er ook gespeeld worden. Vol enthousiasme worden Frans, Engels, Duits, Nederlands en zelfs Latijn door elkaar gehusseld.

Tot slot moet per klas het mooiste spel gekozen worden. Dit spel doet dan weer mee voor de prijzen. De jury heeft er een zware kluif aan, maar uiteindelijk worden op vrijdag 3 oktober de prijswinnaars bekend gemaakt: Klas 1: 1e prijs: Kimbly, Daria, Shari, Katinka (Z1K) 2e prijs: Mellanie, Romy, Claudia, Ghislaine (Z1G) 3e prijs: Milou, Fieke, Kirsten, Meike (Z1S)

08

09

onderzoekers

< KORT > Versterking techniekteam Zonegge Het nieuwe schooljaar is op Zonegge al ‘in full swing’ en ook bij techniek draaien de apparaten er lustig op los. Na een eerste lange les vol gepraat over afschuwelijke apparaten - die slechts één doel lijken te hebben, namelijk het onherstelbaar verminken van kinderen is iedereen druk bezig zich te verbazen over de opdrachten en wat ze zelf allemaal kunnen. De een draait de handen niet om voor het gereedschap. De ander komt er na wat angstige momenten achter dat het gereedschap helemaal niet zo gevaarlijk is.

Klas 2: 1e prijs: Thijs, Coen, Celeste, Paula (Z2G) 2e prijs: Lisa, Eline, Kelly, Annelous (Z2N) 3e prijs: Tessa, Laura, Nikki (Z2V) De winnaars van de eerste prijs gaan met een groepje naar de film.

‘Gevaarlijke’ techneuten

Europese burgers in de dop

In memoriam Hans van den Bos Dinsdag 9 september 2008 is Hans van den Bos op 57-jarige leeftijd overleden. Voor zijn collega’s en leerlingen van het Liemers College is het onvoorspelbaar, dat Hans er niet meer is. Het is zo snel gegaan. In de zomervakantie was er bij Hans een hersentumor ontdekt. En ruim een maand later al hebben we afscheid van hem moeten nemen. Meer dan 31 jaar heeft hij in het Zevenaarse onderwijs gewerkt als docent Nederlands en als schooldecaan, eerst op de Openbare Mavo en daarna op het Liemers College. Hans was als collega en als docent bevlogen en inspirerend. En hij was betrokken, bij het onderwijs en bij de leerling. Steeds op zoek naar nieuwe ontwikkelingen, die pasten bij de leerling die verandert. Hans was creatief en hij zat vol ideeën. En vol enthousiasme bracht hij zijn plannen de school in. Hans was een leraar, maar misschien nog meer een kunstenaar. In zijn vrije tijd maakte hij prachtige schilderijen en foto’s. En altijd was hij aan het schrijven, in schriftjes, op losse blaadjes. Ideeën en indrukken zette hij onmiddellijk op papier. En hij gebruikte ze in zijn tekeningen, schilderijen, verhalen en gedichten. Sinds 1991 woonde Hans net over de grens in Keeken aan de dijk met uitzicht over de uiterwaarden. Daar was hij gelukkig met zijn vrouw Helga. En daar schreef hij o.a. het volgende gedicht, zo mooi en zo beeldend als een door hem gemaakt schilderij. er gebeurt zo zelden op de dijk iets een mens een dier een ding water komt stijgt daalt gaat en intussen droom ik beelden in de dag Wij gaan Hans verschrikkelijk missen. We leven natuurlijk in het bijzonder mee met Helga, met de kinderen en kleinkinderen die veel te vroeg afscheid moesten nemen van hun bijzondere man, vader en opa. Wat blijft zijn al die fantastische herinneringen aan een uniek mens.

Een jonge onderzoeker zoekt ’t hogerop

Wat voor bacteriën zitten er in gezond eten? Zou je thuis yoghurt en zuurkool kunnen maken? Hoe werkt de Buitenmolen in Zevenaar precies? Zou je een eigen sterrenkijker kunnen maken? Om antwoorden te vinden op deze en nog veel meer vragen start een aantal leerlingen in de komende periode met het programma ’research’. Binnen de lessen gaan de leerlingen aan de slag met het onderwerp: ‘voeding’. De leerlingen stellen zelf een duurzame lunch samen, maken yoghurt en zuurkool en bacteriën, die in ons voedsel zitten, worden gekweekt en van heel dichtbij bekeken! Het thema voeding wordt net als voorgaande jaren weer afgesloten met een avondvullend programma voor de ouders. De leerlingen presenteren wat ze onderzocht hebben en laten aan de hand van proefjes zien wat ze gedaan hebben! Sterrenkunde staat dit jaar ook weer op het programma voor de vwo+’ers. Naast een aantal theoretische opdrachten, zijn de leerlingen actief bezig met het maken van een eigen sterrenkaart en een sterrenkijker. Verder doen ze onderzoek naar leven in de ruimte. Als afsluiting van dit onderdeel neemt de groep een kijkje bij de sterrenwacht in Zevenaar. De docenten die het onderzoek begeleiden zijn driftig op zoek naar enthousiaste jonge onderzoekers. Leerlingen uit de eerste klassen vwo kunnen zich binnenkort opgeven. De docenten van het researchteam Zonegge

Naast de nieuwe methode, Radar, zijn er ook twee nieuwe gezichten in de sectie techniek. Jerry Verhoeff en Tim Rietbergen zijn in de sectie opgenomen om Frank Schoffelen , Tim Scheerder en Eef van Bentum te komen versterken. Tim Rietbergen geeft al wat langer les op het Liemers College en is halverwege het vorige schooljaar begonnen in de sectie techniek. Jerry Verhoeff versterkt het team op de woensdagen. Door Tim Scheerder

$

!'%.$! 'LGDP 'DWXP         WP      WP   WP     +HHUHQPlWHQ   WP          WP     9HVWHUVERV  WP    WP     WP   WP        WP   =RQHJJH      WP    WP   WP   WP   WP   WP     WP        WP    

'DWXP 2PVFKULMYLQJ %RYHQERXZIHHVW 5HVHUYHGDJ VORWZHHN  6ORWZHHN  5DSSRUWYHUJDGHULQJHQ 2XGHUDYRQGEULHIMHV PHH 5DSSRUWXLWUHLNLQJ 2XGHUDYRQGEULHIMHV UHWRXU .HQQLVPDNLQJVZRUNVKRS 0%2 YPER 'RHWLQFKHP 2XGHUDYRQG ([FXUVLH *7 7HNHQHQ 6LQWHUNODDVIHHVW +RUHFD JDVWOHVVHQ YPER 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP .HUVWPXVLFDO .HOVHKRI.HUVW ,QQ .HUVWPXVLFDO RXGHUV .HUVWYLHULQJ SHUVRQHHO  OHHUOLQJHQ NHUVWPXVLFDO 5HVHUYHGDJ VORWZHHN 6ORWZHHN 'HFDQHQ YRRUOLFKWLQJ K 'HFDQHQYRRUOLFKWLQJ Y 5DSSRUWXLWUHLNLQJ XLWHUVWH GDWXP DDQYUDDJ KHUNDQVLQJ H[DPHQOHHU OLQJHQ ,GROV GHUGH NODVVHQ 0HQWRURXGHUDYRQG :RUNVKRSPLGGDJ FNY 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP 0HQWRUDYRQG H[DPHQ NODVVHQ 2SHQ SRGLXP 2SHQ SRGLXP PX]LHN

6ORWZHHN //9 OHHUOLQJHQIHHVW 5DSSRUWHQYHUJDGHULQJHQ 5DSSRUWXLWUHLNLQJ HQ EULHI RXGHUDYRQG ,QOHYHUHQ EULHIMHV RXGHU DYRQG 2ULsQWDWLHZHHN 0%2 /HUHQGH 5HJLR $UQKHP *7 &.9 SURMHFW 8LWQRGLJLQJ RXGHUDYRQG QDDU RXGHUV YLD GH PHQWRU ([FXUVLH *7 7HNHQHQ +HUNDQVLQJ &.9 2XGHUUDDG 2XGHUDYRQG 6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP //9 *DODIHHVW OHHUOLQJHQ ,QWURGDQV NE ,QWURGDQV  JWKJWYKY 5HVHUYHGDJ VORWZHHN //9IHHVW NODV  6ORWZHHN $FWLH ILHWVYHUOLFKWLQJ 8LWZLVVHOLQJ .OHHI *7 LQ .OHHI 3URMHFW 'LJLWDDO 3HVWHQ NODV  NEJW 3URMHFW 9HNHHUVYHLOLJKHLG EE 3URMHFW 'ULQN] 'UXJ] DQG 'UDPD] NODV  NEJW 3URMHFW 'LJLWDDO 3HVWHQ V EE 0XVLF\RX 8LWUHLNHQ UDSSRUWDJH YRRUWVFKULMGHQG JHPLG GHOGH :HHN YDQ GH WRHNRPVW +*7 2XGHUPHQWRUFRQWDFW QDY WXVVHQVWDQG 9RRUOLFKWLQJ /XFKWPDFKW 90%2 ,QWURGDQV  JWKJWYKY 6LQWHUNODDV  6FKROHQPDUNW 'RHWLQFKHP 9RRUOLFKWLQJ +RUHFD ,QWURGDQV  JWKJWYKY ,QWURGDQV  JWKJWYKY  3URMHFW 2YHU *HOGHUH *UHQ]HQ V EE



$ P V S B O U 

'EKNIPT VOOR 5