Niets van deze uitgave mag, geheel of gedeeltelijk, op welke wijze dan ook, worden overgenomen zonder voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de auteur en uitgever, tenzij dit bedoeld is voor persoonlijk gebruik. Als je dit e-boek via een andere weg hebt gekregen dan via aanmelding op de website http://zelfvoorzienendedingen.nl/101-tips dan kun je je daar alsnog anmelden. Je ontvangt dan de laatste versie van dit boek en je krijgt via de mail aanvullende tips. Copyright © 2015 – Inge Schuurmans Uitgegeven door: ZelfVoorzienende Dingen, onderdeel van ISOI
1
Inhoudsopgave Inleiding
4
Wonen Water
5
Koken
6
Electriciteit
7
Warm water
8
Verwarming
9
Toilet
10
Huisvesting
10
Eten en drinken Keuzes maken
10
Zelf verbouwen
11
In het wild
13
Bewaren
13
Toch kopen
14
Bereiden
14
Nieuwe technieken
14 2
Huishouden Schoonmaken
15
Afval
15
Persoonlijke verzorging
16
Leven met kinderen
17
Werk
18
Kleding
19
Gezondheids-zelf-zorg
19
Zelfvoorzienend of samenvoorzienend
19
Vervoer
20
Vakantie
20
Extra
21
3
Inleiding Hier liggen ze voor je: 101 Life hacks voor een zelfvoorzienend leven. Verschillende mensen geven heel verschillende betekenissen aan het woord zelfvoorzienend. Ik begin daarom met een korte uitleg over wat je wel en niet in dit boek kunt vinden. Ik heb dit boek geschreven met de gemiddelde Nederlandse burger in gedachten. Dat betekent dat er veel heel eenvoudige bruikbare huis, tuin en keukentips in staan. Bijzonder genoeg is me opgevallen dat ook veel mensen die al grotendeels zelfvoorzienend leven, nog een heel aantal van deze eenvoudige dingen niet toepassen. Dit boek is niet bedoeld als een survival of prepper gids of als een kant-en-klare handleiding waarmee je stap voor stap naar een (bijna) volledig zelfvoorzienend leven toe kunt werken. Daarmee zou het een dusdanig uitgebreid boekwerk opleveren dat ik het je onmogelijk gratis kan aanbieden. In de mails die volgen op dit boek ga ik daar wel dieper op in. Als je dit boek leest omdat je je hebt aangemeld via de website, dan ontvang je die vanzelf. Om je te beseffen hoe dichtbij of hoe ver weg je van een zelfvoorzienend leven bent, kun je de gedachte eens in je dag meenemen. Wat doe je allemaal? En in hoeverre past dat bij jouw ideaal? Als je bij alles wat je doet en gebruikt kijkt naar waar het vandaan komt en of het ook anders zou kunnen, krijg je al heel veel inzicht. Hoe je op dit moment ook leeft, ik hoop dat je in elk geval een aantal tips vindt in dit boek die je leven verrijken. Ik wens je veel plezier met het lezen!
4
Wonen Water Het aller belangrijkste om te hebben is ongetwijfeld water. Mocht het nodig zijn, dan kun je slapen onder de sterren, je kunt je eten in het wild verzamelen, maar als je geen schoon drinkwater hebt, houdt het na 3 dagen op. En kinderen kunnen zelfs nog korter zonder water. Je watervoorziening is dus het belangrijkste van alles als je zelfvoorzienend wilt leven.Omdat er in Nederland zo ongeveer 800 ltr regen per m2 valt, is dit het meest logische om op terug te vallen voor waterwinning. Voor het watergebruik kun je onderscheid maken in een aantal dingen die van belang zijn voor zelfvoorzienend leven.
1. Verminder je gebruik Het klinkt te simpel voor woorden, maar de gemiddelde Nederlander gebruikt zo'n 150 liter water per dag. Terwijl er elders op de wereld mensen zijn die met 20 liter per dag in hun behoeften voorzien. Bewust kijken naar hoe en hoeveel water je gebruikt kan de stap naar zelfvoorziening op dit vlak dus heel veel eenvoudiger maken. Alleen al door gebruik te maken van waterbesparende apparaten kun je tot zo'n 40% minder water gebruiken. Bedenk je dat de meeste huishoudens hun groenten niet zelf verbouwen, dus als je zelfvoorzienend leeft heb je een grotere waterbehoefte dan gemiddeld, zeker in droge perioden. Voor het gemiddelde gebruik is een dakoppervlak van ongeveer 30 m2 nodig en 2 a 3 m2 opslagcapaciteit.
2. Maak onderscheid Maak onderscheid tussen drinkwater, water om te koken en om jezelf te wassen aan de ene kant en water voor het wassen van je kleding, schoonmaken en eventueel het doorspoelen van je toilet aan de andere kant. Water voor de laatste drie doelen hoeft slechts gefilterd te worden en niet helemaal gezuiverd tot drinkwaterkwaliteit.
3. Het zuiveren van je drinkwater De verschillende stappen die je moet doorlopen om je water veilig te kunnen gebruiken zijn het verwijderen van zwevende delen door filtreren, bacteriën verwijderen en/of doden door middel van filtreren en oxideren en het verwijderen van chemische stoffen.
5
4. En daarna? Waar we in Nederland gewend zijn om het gebruikte water te laten weglopen in het riool, zul je ook met je afvalwater wat moeten doen als je zelfvoorzienend leeft. Als je een ruime tuin hebt (echt ruim) kun je een helofietenfilter aanleggen voor het reinigen van je afvalwater. Helaas een methode die voor het typische Nederlandse rijtjeshuis buiten de mogelijkheden valt.
Koken Als je in je waterbehoefte voorzien bent, dan is de volgende prioriteit eten. Om te beginnen vind je hier de verschillende manieren om te kunnen koken op een rij. Koken kun je op ontzettend veel verschillende manieren en er zijn maar een paar dingen waar je op moet letten als je zelfvoorzienend wilt koken.
5. Koken op je gasfornuis In Nederland koken de meeste mensen op een gasfornuis. Je gasfornuis gebruiken met aardgas als energiebron is natuurlijk geen optie, maar wist je dat je ook kunt koken op biogas? Er zijn al zelfvoorzieners die succesvol een installatie gemaakt hebben waarmee ze in hun eigen gasbehoefte voorzien. Ideaal toch?
6. Koken op een houtgestookt fornuis Een meer traditionele en ook een eenvoudigere manier van koken om zelf te organiseren is het koken op een houtgestookt fornuis. Aan hout is altijd wel te komen, dus als je eenmaal je fornuis hebt, ben je voor de rest van je leven voorzien. Het voordeel van een houtgestookt fornuis is dat je er ook je huis mee kunt verwarmen én je kunt er je water mee verwarmen. Maar... deze optie is voor lang niet iedereen weggelegd, want veel huizen hebben niet eens een rookkanaal. De nadelen van een houtgestookt fornuis zijn de uitstoot en het feit dat er toch wel alsmaar hout in moet. Als heel Nederland zo zou gaan koken, dan gaat dat allerlei problemen geven. Op kleine schaal is het dus prima toepasbaar, maar als je deze vorm van zelfvoorzienend koken en stoken kritisch langs de duurzaamheids-meetlat legt, dan is het niet de beste optie. Stel je voor dat ieder Amsterdams huishouden op hout zou gaan koken...
7. Inductiekoken Een andere optie is om te kiezen voor inductiekoken. De prijs-opbrengst verhouding van zonnepanelen verbetert alsmaar en de aanschaf van zonnepanelen wordt daardoor steeds interessanter. De elektriciteit die je op deze manier wint kun je op allerlei manier gebruiken in je huis en dus ook voor je kookplaat. Voorwaarde hiervoor is wel dat je op een plaats in de wereld moet wonen waar er voldoende zon uren zijn om genoeg elektriciteit te kunnen winnen. Bij Iewan in Lent (bij Nijmegen) maken ze gebruik van deze techniek. 6
8. Koken op open vuur Dit is vooral een goede optie voor af en toe. Voor tijdens een kampeertocht, voor een dagje weg of een keer in de achtertuin. Koken op open vuur is alleen veilig als de omgeving niet te droog is, want voor je het weet ben je onbedoeld de aanstichter van een bosbrand. Zorg er dus in elk geval voor dat je je vuurplaats afbakent door bijvoorbeeld een kuil te graven waarin je het vuur maakt en een rand stenen eromheen te leggen. Houd er rekening mee dat ook wegspringende vonken een brand kunnen veroorzaken.
9. Maak je eigen barbecue De echte doe-het-zelver draait er zijn hand niet voor om. Voor de wekelijkse barbecue avond met je vrienden in de zomer maak je je eigen barbecue.
10. Koken op een rocket stove Eenvoudig, handig én goedkoop is de rocket stove. Het is soort mini-super-houtfornuis. Je hebt er dus ook wel een rookkanaal voor nodig, of je bouwt er een in je tuin onder een afdakje. In tegenstelling tot een traditioneel houtfornuis heb je bij een rocketstove maar heel weinig hout nodig. Wel even oefenen voor gebruik, want als je er teveel hout in doet kan hij een hoge vlam geven en dan kan het gebeuren dat je je afdakje meekookt ;)
11. Koken met een solar cooker Een vorm van koken die aan populariteit wint is koken met een solar cooker. De vindingrijkheid van mensen die zoeken naar eenvoudige en milieuvriendelijke manieren om overal ter wereld mensen in hun basisbehoeften te kunnen voorzien levert leuke vondsten op. De solar cooker is er een van. Hij is eenvoudig zelf te maken en dat is ook leuk om als knutselproject samen met je kinderen te doen. De solar cooker heeft één nadeel: de zon moet er echt voor schijnen. Voor in Nederland is het dus geen permanente oplossing om je fornuis te kunnen vervangen.
12. Bouw een lemenoven in je tuin Een van de oudste soorten ovens kun je zelf maken. Het is even werk en een klus die je met tenminste twee mensen moet doen, maar het eindresultaat is geweldig en het allerlekkerste brood wordt daarin gebakken: de leemoven. Op sommige plekken in ons land kun je een cursus volgen om te leren hoe je er zelf een bouwt.
Electriciteit 13. Veminder je verbruik Voor electriciteit geldt hetzelfde als voor water: verminder je verbruik. Dat betekent dat je minder zelf hoeft op te wekken waardoor het gemakkellijker wordt om voldoende op te wekken. Laat dus geen lichten branden die je niet nodig hebt, doe de tv de deur uit en hang je was op aan een droogrek in plaats van dat je een droger gebruikt. 7
14. Weg met de koelkast Wist je dat je de meeste dingen die je in de koelkast bewaart veel beter erbuiten kunt bewaren? Er zijn allerlei trucjes waarmee je groenten extra lang vers blijven, buiten de koelkast.
15. Kleine wasjes Voor de was van een groot gezin is het niet zo geschikt, maar er zijn kleine wasmachines waarmee je heel eenvoudig met de hand kunt wassen. Sel én schoon. Je gebruikt dan maar heel weinig water en geen electriciteit.
16. Zonnepanelen Er zijn allerlei manier om je eigen electriciteit op te wekken, maar in de meeste gevallen zijn zonnepanelen de beste keuze. Ze zijn eenvoudig in gebruik, kunnen ook midden in de stad op dak gelegd worden en hebben de beste opbrengst in vergelijking tot de kosten.
17. Natuurlijk ritme Als je met het natuurlijke dag en nachtritme mee leeft heb je minder vaak verlichting nodig. Overdag ben je meer buiten en ook dan gebruik je minder electriciteit. Weet je dat allerlei processen in je lichaam samen werken met je biologische klok en dat je die verstoort als je een onnatuurlijk dag en nachtritme hanteert?
Warm water 18. Gebruik je zonnepanelen Als je voldoende opbrengst hebt met je zonnepanelen kun je gewoon de boiler of cv gebruiken met de electriciteit die je zelf opwekt.
19. Met behulp van je houtgestookte fornuis Als je je eten kookt op een houtgestookt fornuis, dan kun je daar een pan op zetten om water te koken, maar je kunt ook met behulp van leidingen die je langs je fornuis laat lopen een warm water systeem creëren. Er zit wel een klein nadeel aan deze oplossing: als het buiten 30 graden is en je niet koud wilt douchen zul je je fornuis er toch voor moeten aandoen...
20. Een aparte houtgestookte boiler Heb je nog een plekje over in huis of in de schuur? Of zelfs buiten onder een afdakje? Dan kun je ook een waterboiler maken die je verwarmt met hout. Door je waterleidingen om je kachel heen te buigen kun je vrij eenvoudig je water verwarmen. Let wel op met deze methode, want dit water wordt niet gewoon warm, maar super heet.
8
21. Warm water door de zon Met een solar heater voor je water kun je ook je water verwarmen, maar verwacht er in de koude Nederlandse winters niet teveel van. Dit is meer een oplossing voor in een wat warmere streek...
22. Met behulp van je composthoop Misschien vind je het in eerste instantie wat lastig te geloven, maar je kunt je warm water heel goed verkrijgen door middel van een composthoop. In de composthoop zijn de temperaturen dusdanig hoog dat je die kunt gebruiken door er een leiding doorheen te leggen. En omdat de binnentemperatuur van zo'n composthoop altijd ongeveer gelijk is, kun je dit systeem ook hartje winter gebruiken.
Verwarming 23. Isoleren Het klinkt cliché, maar als je huis goed geisoleerd is, dan blijft het veel beter warm. In bijvoorbeeld grotwoningen kun je dat heel goed waarnemen. Door de dikke steenmassa is de temperatuur in zo'n woning altijd nagenoeg gelijk. In de winter blijft het daardoor lekker warm en in de zomer juist lekker koel.
24. Hout als brandstof Of je nu kiest voor een traditionele houtkachel of een rocketstove, met behulp van ouderwets vuur kun je je huis heel aangenaam verwarmen. En net zoals voor het warme water kun je ook voor je cv het water met dit als bron verwarmen.
25. Met je zonnepanelen Zoals je voor je warm water gebruik kunt maken van zonnepanelen, zo kun je ook je cv op zonneënergie laten werken. Dat is een oplossing die voor in de meeste huizen in Nederland het meest praktisch is, omdat er hiervoor relatief weinig aan je huis veranderd hoeft te worden. Maar of je voldoende opbrengst hebt hartje winter is nog maar de vraag.
26. Herinrichten Een niet heel voor de hand liggende maar wel effectieve manier om minder moeite te hoeven doen om je huis te verwarmen is om je indeling kritisch te bekijken. Kamers boven en op het Zuiden zijn van nature warmer en kunnen daarom het beste gebruikt worden als leefruimten voor overdag.
9
Toilet 27. Een composttoilet Omdat al je afvalwater weer gefilterd moet worden, is een doorspoeltoilet alleen maar een extra last. Een composttoilet werkt een beetje anders, maar is net zo goed functioneel. En hoewel de meeste mensen het een vies idee vinden en denken dat het stinkt, hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Het composttoilet heeft één nadeel, je moet de inhoud van de emmer wel echt kunnen composteren. De meeste mensen hebben daarvoor niet voldoende buitenruimte. Vroeger had elke stad een zogenaamde emmerman, die in de hele stad de poepemmers ophaalde en leegde voor de mensen. Met een groeiende groep mensen die interesse hebben in zelfvoorzienend leven kan die traditie wellicht nieuw leven ingeblazen worden.
Huisvesting 28. Zelf bouwen Er is weinig zelfvoorzienender dan het bouwen van je eigen huis. En er zijn oneindig veel mogelijkheden! Of je nu een verplaatsbare woning wilt zoals een yurt of een tiny house, een huis van leem of een blokhut in Scandinavische stijl. In Nederland zijn er wel wat regels waar je rekening mee moet houden, maar op steeds meer plaatsen komt ruimte voor alternatieve initiatieven. Kijk maar naar de aardehuizen in Olst. Als je kritisch kijkt naar de materialen die voor de bouw van de meeste huizen in Nederland gebruikt zijn, dan moet je de conclusie trekken dat bij een zelfvoorzienend leven andere keuzes horen.
29. Meubels Als je je meubels zelf maakt, heb je niet alleen iets zelfvoorzienends gedaan, je kunt zo ook een heel persoonlijke stijl creëren om je huis in te richten, waarbij je gebruik maakt van natuurlijke vormen van de materialen die je kiest.
Eten en drinken Keuzes maken 30. Puur natuur Als je zelfvoorzienend wilt eten valt je al gauw iets op als je door de supermarkt loopt. Er is maar héél weinig aanwezig wat je ook zelf zou kunnen verbouwen of maken. Je eten wordt dus vanzelf puur natuur.
10
31. Wel of geen dierlijke voeding Als het niet bij je past om zelf dieren te slachten voor het vlees wat je eet en zelf een koe of geit in de tuin te houden voor de melkproduktie, dan kun te twee dingen doen: of je vraagt je buurman om het voor je te doen, of je gaat kippen houden voor de eieren.
Zelf verbouwen 32. Je eigen moestuin Het grootste deel van wat je eet verbouw je zelf op je eigen moestuin. Heb je veel ruimte rond je huis, dan kan het daar. Je kunt ook een volkstuin huren hiervoor.
33. Tuinruimte creëren Heb je geen moestuin of volkstuin, wandel dan eens door je omgeving op zoek naar een stuk braakliggend terrein. Vaak kun je daar in overleg met de eigenaar gebruik van maken en soms zijn er zelfs projecten mogelijk via de gemeente.
34. Grow food not lawns Bij gebrek aan een eigen moestuin, een volkstuin en braakliggend terrein rest je nog één ding. Ga naar je gemeente en vind uit wie beslist over de planning en indeling van de parken en groenstroken in je stad of dorp. Ga er heen met een goed onderbouwd plan en overtuig hem of haar van het belang dat de stad rijk wordt aan fruit en notenbomen en dat er in perken niet alleen nog bloemen staan, maar ook groenten. Biedt je hulp aan zodat je ze werk (en kosten) uit handen neemt. Bedenk dat gemeenten log zijn en stel zo nodig een proefproject voor in een deel van de stad als ze terughoudend reageren. Breng het zo dat het ook voor hen aantrekkelijk is en een win-win situatie oplevert. Dan heb je de grootste kans van slagen. Op steeds meer plaatsen krijgen dit soort burgerinitiatieven de ruimte, maak daar gebruik van.
35. De hoogte in Maak optimaal gebruik van de ruimte die je hebt door ook de hoogte te benutten. Maak gebruik van piramides, pergola's en afscheidingen in je tuin om planten in verschillende lagen te laten groeien. Je zult verstelt staan hoeveel groenten en fruit je zo zelfs in een tuin bij een gemiddelde eengezinswoning kunt verbouwen.
36. Permacultuur Volg een permacultuur cursus om te leren hoe je optimaal gebruik maakt van de ruimte die je hebt. Met permacultuur kun je een natuurlijk evenwichtige situatie creëren in je tuin waardoor je een hogere opbrengst hebt terwijl het je minder werk kost.
11
37.Teeltplan Maak een planning voor alles wat je wilt verbouwen om zo goed mogelijk gebruik te maken van de ruimte die je in je tuin hebt.
38. Compost Met compost van je eigen composthoop kun je je tuin goed bemesten. Zo krijg je vruchtbaardere grond en kun je een hogere oogstopbrengst krijgen.
39. Onkruid Stel je overtuigingen over onkruid bij. Als er onkruid in je tuin staat tussen je planten geeft dat een natuurlijkere groei omgeving voor je planten. Onkruid wordt daarom ook wel bijkruid genoemd. Bovendien kun je veel onkruid ook als kruid gebruiken, gewoon in je eten. Maak eens brandnetelsoep, maak ganzemelde klaar als spinazie en doe madeliefjes door je salade.
40.Twee keer oogsten Groenten zoals paksoi en selderie kun je na het oogsten opnieuw wortel laten schieten, weer laten groeien en nog eens oogsten.
41. Doe aan zaadwinning Zonder zaaizaad heb je geen groententuin. Zorg dat je steeds bij elke plantensoort een paar planten gebruikt voor zaadwinning. Zo creëer je je eigen zaadbank. Leuk voor jezelf, maar je kunt daarnaast ook met anderen ruilen om de diversiteit in je tuin te vergroten.
42. Pluktuin In steeds meer plaatsen komen er pluktuinen. In de meeste gevallen is dit een gezamenlijk initiatief van een aantal bewoners die met elkaar een grote tuin onderhouden en er ook oogsten. Is er in jouw omgeving ook een pluktuin?
43. Oogstoverschotten Veel mensen met een groententuin geven hun oogstoverschotten weg. Zijn er fanatieke moestuinders in jouw omgeving?
12
In het wild 44. Wildplukken Ook in het wild kun je heel wat te eten vinden. Afhankelijk van het seizoen kun je zo de oogst uit je eigen tuin aanvullen met vlierbloesem om sap van te maken, met rozenbottels voor de jam en met hazelnoten die ergens aan de slootskant in de polder groeien. Ga op ontdekking om te zien waar bij jou in de buurt iets te oogsten valt. Zorg er wel voor dat je kennis van de verschillende planten goed is, want naast allerlei lekkers vind je in de natuur ook heel wat giftige dingen en soms lijken ze erg op elkaar.
Bewaren Veel van de oogst die je zo verzamelt, kun je bewaren voor later gebruik. Denk hierbij aan de volgende technieken:
45. Inkuilen 46. Fermenteren 47. Wecken 48. Jam maken 49. Drogen 50. Maak hiervoor je eigen droogkast Met behulp van een droogkast kun je groenten, fruit, kruiden en paddenstoelen drogen. Omdat de oogst meestal in de tijd valt dat er de meeste zonuren zijn, kun je prima gebruik maken van een zelfgemaakte goed afgesloten kast die gebruikt maakt van die warmte van de zon voor het drogen.
51. Aardekelder In veel landen is het nog steeds gebruikelijk om de oogst te bewaren in een soort kelders in de grond. Daar is het in de zomer koel en in de winter vriest het er niet, waardoor je eten er lang goed blijft. Zo is het mogelijk om je aardappels, wortelen, appels enz. lange tijd te bewaren. In het klein kun je dit doen door een kuil in je tuin te graven en die met een isolatielaag af te dekken.
52. Wijn en meer Een ruime fruitoogst kun je natuurlijk ook verwerken tot wijn of andere alcoholhoudende drank. 13
Toch kopen Voor de meeste mensen geldt dat ze niet alles wat ze eten uit hun eigen tuin kunnen halen. In dat geval kun je op de volgende dingen letten:
53. Bij boer of tuinder Koop direct bij de tuinder of boer en kies daarvoor iemand die op een zo natuurlijk mogelijke manier werkt. De gewassen zijn dan sterker en je kunt ze daardoor ook langer bewaren.
54. In bulk inkopen Koop je granen in bulk in. Je kunt ze gemakkelijk lang bewaren als je ze goed afgesloten bewaart.
Bereiden 55. Graanmolen Het graan voor je brood kun je zelf malen met behulp van een graanmolen. Die zijn er in allerlei soorten en maten. Van een eenvoudige handmolen tot een grotere electrisch aangedreven graanmolen. Maal je graan kort voor gebruik, anders oxideert het en dan gaan er een hoop waardevolle voedingsstoffen verloren. Al na 12 uur na het malen is de voedingswaarde daardoor flink gedaald.
56. Zuurdesem Je brood laat je goed rijzen met behulp van een zuurdesem. Die maak je eenvoudig zelf van water en meel.
Nieuwe technieken 57 . Window gardening Als het ondanks alle tips hierboven onmogelijk voor je is om aan buitenruimte te komen om je groenten te verbouwen, begin dan met window gardening. Hoewel de omstandigheden voor de meeste planten binnen niet ideaal zijn, kun je zo toch heel wat groenten zelf verbouwen.
14
Huishouden Schoonmaken Zelf je schoonmaakmiddelen maken is eenvoudiger dan lijkt. Alle dingen hier onder kun je eenvoudig zelf maken:
58. Afwasmiddel 59. Schuurmiddel 60. Wasmiddel 61. Schoonmaakmiddel 62. Gladde vloeren Zorg voor gladde vloeren in je huis, van bijvoorbeeld hout of plavuizen. Dat kun je gemakkelijk met een bezem en een dweil schoonmaken. Zo wordt een stofzuiger overbodig.
Afval 63. Vermijden Hoe meer je zelf verbouwt, hergebruikt en maakt, des te minder afval heb je.
64. Keuzes maken Als je bijvoorbeeld graan in bulk inkoopt zit het in papieren zakken. Dat is gemakkelijker te hergebruiken of verwerken dan plastic.
65. Vrij van verpakking Ga je toch boodschappen doen, neem dan je eigen tassen, bakjes en potten mee om je gekochte waren in mee te nemen. Want alles wat je aan afval niet mee naar huis neemt, hoef je ook niet te verwerken.
66. Oud papier hergebruiken Van oud papier kun je allerlei dingen maken die je weer kunt gebruiken. Van op riet lijkende manden tot brandbare blokken voor in je kachel. 15
Persoonlijke verzorging Net zoals je zelf je schoonmaakmiddelen kunt maken, kun je ook je verzorgingsprodukten eenvoudig zelf maken:
67. Zeep 68. Shampoo 69. Tandpasta 70. Deodorant 71. Bodylotion 72. Lippenbalsem 73. Menstruatie Wegwerp tampons en maandverband zijn niet alleen niet zelfvoorzienend, ze zitten in de meeste gevallen vol met gifstoffen. Een mooncup, een klein siliconen bakje dat je in kunt brengen als een tampon, of wasbaar maandverband zijn heel comfortabele vervangers.
74. Wasbaar maandverband maken Als je de voorkeur geeft aan wasbaar maandverband, dan kun je dat zelf maken. Door de breedte van het verband en de sluiting aan te passen aan de maten van jouw lichaam en jouw ondergoed zorg je voor de beste pasvorm.
75. Wat heb je echt nodig? Voor de meeste verzorgingsprodukten geldt dat ze eerder een luxeprodukt zijn dan dat ze noodzakelijk zijn. Zo kun je jezelf in de meeste gevallen prima wassen met alleen water, zijn er heel wat mensen die nog nooit van shampoo gehoord hebben en heb je eigenlijk geen tandpasta nodig als je gezond eet.
16
Leven met kinderen 76. Borstvoeding Een van de dingen die je met kinderen het gemakkelijkst zelfvoorzienend kunt doen is de voeding als ze klein zijn. Zoals alle diersoorten is ook de mens gemaakt haar kinderen zelf te voeden.
77. Zindelijkheid Waar op zelfvoorzienend gebied voor de meeste ouders de grootste winst valt te halen is op het gebied van zindelijkheid. De cijfers over hoeveel afval je met je kind produceert als je wegwerp luiers gebruikt vanriëren tussen de 270 en maarliefst 700 (!!!) kilo per kind per jaar. Zoveel luiers zou je dus ook zelf moeten maken, en de grondstoffen ervoor zou je moeten produceren... Gelukkig is er een vrij eenvoudige oplossing voor. Kinderen zijn namelijk van nature zindelijk. Net zoals de jongen van andere diersoorten hebben ze daar een beetje begeleiding bij nodig, maar in principe zijn luiers overbodig. De enkele keer dat er een “ongelukje” gebeurt heb je net zo snel je kleren gewisseld en gewassen als je een luier zou wisselen en wassen. Tel uit je winst.
78. Zelfgemaakt Wil je toch luiers gebruiken, dan kun je die zelf maken.
79. Billendoekjes Het is bijna overbodig om te vermelden dat ook het gebruik van billendoekjes enorm afneemt als je geen luiers gebruikt. Wil je ze toch gebruiken, dan kun je ook die heel gemakkelijk zelf maken. En je hebt dan ook de mogelijkheid om een wasbare versie te maken.
80. Vaste voeding Zoals je zelf puur natuur eet, zo geef je ook je kinderen te eten. De Olvarit kan dus in de winkel blijven staan.
81. Rapley Je kunt je kinderen niet vroeg genoeg leren om zelfvoorzienend te zijn ;) Dat kan al als je vaste voeding gaat introduceren als je kindje ongeveer 6 maanden oud is. Het eten prak je dan niet voor, dat geef je in stukken die je kindje zelf goed in de hand kan houden.
17
82. Dragen In plaats van een kinderwagen kun je ook kiezen voor een draagdoek. Het is nog handzamer ook. En als je het leuk vindt kun je er zelfs zelf een maken.
83. Speelgoed Als je kinderen jong zijn voldoen je pannen, lepels en ander keukengerei. Ook kun je speelgoed zelf maken van natuurlijke materialen of stukke kleding. Als ze wat ouder worden kunnen ze zelf spellen bedenken en maken, zo nodig met jouw hulp.
84. Lijm Knutsellijm maak je eenvoudig zelf met maismeel of rijst. Deze lijm is niet geschikt om zwaardere dingen mee te lijmen, maar je kunt er bijvoorbeeld wel bladermaché dingen mee maken.
Werk Omdat helemaal zelfvoorzienend leven niet mogelijk is, blijft er ook de behoefte aan geld. Je zult dus moeten werken. Hoe combineer je dat het beste met een zelfvoorzienend leven?
85. Werk thuis In de meeste gevallen scheelt dit behoorlijk in benodigdheden voor vervoer zoals een auto en brandstof.
86. Begin voor jezelf Ultiem zelfvoorzienend is natuurlijk als je voor jezelf begint en zo je eigen werk creëert. Heb je een skil die andere mensen niet hebben? Heb je kennis die je kunt delen en waar mensen om verlegen zitten? Dan kun je dat inzetten om geld te verdienen.
87. Overproductie en huisvlijt In veel gevallen kun je ook op een andere manier aan wat geld komen, door je oogstoverschot te verkopen, of het te verwerken tot iets speciaals en dat te verkopen. Ook mooie handgemaakte dingen kun je te koop aanbieden om je kosten te dekken.
18
Kleding Hoewel het lastig is om zelf dunne stof te maken, is er best het een en ander wat je aan kleding helemaal zelf kunt maken.
88. Vilten Met behulp van vilten kun je allerlei dingen maken die lekker warm zijn, van sloffen tot een winterjas en wanten.
89. Breien en haken Als je wol hebt kun je die ook tot een draad spinnen om mee te breien en haken. Het lijken oudbollige en tuttige skills, maar als je in de winter een lekker warme trui hebt denk je daar wel anders over. Wist je dat breien ervoor zorgt dat je linker en rechter hersenhelft beter gaan samenwerken?
Gezondheids-zelf-zorg 90.Voorkomen is beter dan genezen Als je gezond eet en gezond leeft, kun je heel wat ziekten voorkomen. Vooral de zogenaamde welvaartsziekten kun je op die manier buiten de deur houden.
91.Kruiden en compressen Verdiep je in de geneeskracht van kruiden en hun toepassing ervan. En als je er zelf te weinig van weet, vraag dan een kenner om raad.
Zelfvoorzienend of samenvoorzienend Zelfvoorzienend is niet in alle gevallen het meest praktisch of zelfs haalbaar. Vaak bereik je meer met de hulp van mensen om je heen.
92. Lenen en uitlenen Met name specialistisch gereedschap dat je maar af en toe nodig hebt, kun je beter lenen dan aanschaffen. Je kunt ook besluiten om zoiets met een aantal mensen samen aan te schaffen voor gezamenlijk gebruik. 19
93. Ruilkring Op het platteland was het vroeger heel gewoon dat je iets voor iemand deed en dat de ander jou vervolgens weer met iets anders hielp. Soms op het gebied van materieel, soms in praktische zin. Op sommige plekken is dat nog steeds zo en waar het gebruik verdwenen is worden ruilgroepen in het leven geroepen. Google op Lets of Ruilkring voor meer informatie hierover.
94. Weggeefgroepen Bepaalde dingen kun je onmogeljk zelf maken, maar dat betekent niet meteen dat je ze moet kopen. Op veel plekken zijn er weggeefgroepen en je kunt ook gewoon in je omgeving vragen of iemand over heeft wat jij nodig hebt. Je zult er versteld van staan wat mensen allemaal ongebruikt op zolder hebben liggen onder het mom “zonde om weg te gooien”.
Vervoer 95. Lokaal Door alles wat je doet en nodig hebt zo lokaal mogelijk te regelen, kun je veel te voet of met de fiets doen. Heb je toch een auto nodig, kies er dan een die zo zuinig mogelijk is.
Vakantie 96. Met de tent Als je op vakantie gaat doe je dat basics, dus met een tent of zelfs met een hangmat met een tarp.
97. Tipi Als je voor een tent kiest, denk dan eens aan een tipi. Dat is niet zomaar een tent, het is een authetieke manier om het zelfvoorziend zijn te beleven. En een traditionele tipi is vrij eenvoudig zelf te maken.
20
Extra 98.Bloemen houden van mensen ;) Is er iemand jarig? Ga de natuur in en pluk een boeket wilde bloemen.
99. Consumeren en consuminderen Ga tweedehands shoppen als je iets nodig hebt, ontdek kringloopwinkels en herontdek Marktplaats.
100. Internet Om voor je internet niet afhankelijk te zijn van kabel of glasvezel, kun je kiezen voor een schotel. Op die manier kun je ook een internetverbinding creëren op plaatsen waar die niet zo vanzelfsprekend is.
101. Muziek Heb je zin in muziek, pak je gitaar of accordeon en ga er lekker bij zingen. Nodig je vrienden uit voor een jamsessie rond een kampvuur en maak een feest van je zelfvoorzienende leven.
21
