NATIONALE BANK VAN BELGIE
CONJUNCTUURONDERZOEKINGEN
Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België Oktober 2012 15 10 5 0 -5 -10
-15 -20 -25 -30 -35 2002
2003
2004
2005
2006
2007
Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks
2008
2009
2010
2011
2012
Seizoengezuiverde brutoreeks
De conjunctuurbarometer is een synthese van de conjunctuurcurven van de verwerkende nijverheid, de ruwbouw, de handel en de dienstverlening aan bedrijven.
Perscommuniqué van 23 oktober 2012: Na vrijwel stabiel te zijn gebleven in de voorgaande maand, is de conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België in oktober gedaald. De achteruitgang van het ondernemingsklimaat trof alle ondervraagde bedrijfstakken. In de verwerkende nijverheid is het vertrouwen van de bedrijfsleiders voor de tweede keer op rij afgenomen. De beoordeling van de gezamenlijke orderpositie is verslechterd. Ook de werkgelegenheidsvooruitzichten werden neerwaarts herzien. In de bouwnijverheid vertoont het conjunctuurklimaat nog steeds een zaagtandpatroon, waarbij winst en verlies aan optimisme elkaar afwisselen. Na krachtig te zijn opgeveerd in september, is de indicator in oktober teruggelopen, hoofdzakelijk als gevolg van een negatieve ontwikkeling en inschatting van de orderbestanden. In de dienstverlening aan de bedrijven is het ondernemersvertrouwen voor de derde maand op rij afgenomen. Het activiteitspeil werd er als lager dan normaal beschouwd. In de handel, ten slotte, liep de indicator enigszins terug als gevolg van ongunstigere vraagvooruitzichten. De bezettingsgraad van het productievermogen in de verwerkende nijverheid is in oktober opnieuw gedaald. De daling was vrij aanzienlijk: de seizoengezuiverde bezettingsgraad bedroeg 75,9 % in oktober, tegen 77,3 % drie maanden eerder. De algemene synthetische afgevlakte curve, die de onderliggende conjunctuurtrend weergeeft, is nagenoeg gestabiliseerd.
OKTOBER 2012
KERNCIJFERS VAN DE BELGISCHE CONJUNCTUUR I. BEDRIJVEN Conjunctuurverloop en bruto binnenlands product 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5
15
afgevlakte gegevens brutogegevens
10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Veranderingspercentages van het bbp in volume t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar (linkerschaal)
Ondernemersvertrouwen - verwerkende nijverheid
2011
2012
Conjunctuurbarometer NBB (rechterschaal)
Synthetische curven volgens goederencategorie
20
15
brutogegevens 10
brutogegevens
5
0
-5
-10 -15 -20 -25
-30 afgevlakte gegevens -40
-35
-50
-45 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
afgevlakte gegevens
2002
2012
2003 2004 2005 Halffabricaten
Synthetische curve nijverheid - België Industrial confidence indicator - Europa
Verwerkende nijverheid Productiecapaciteit en investeringen
2006 2007 2008 Gebruiksgoederen
2009
2010 2011 2012 Uitrustingsgoederen
Verwerkende nijverheid Productiebelemmeringen
30 20
87
90
85
80
83 81
10
79
30 25
70 60
20
50
77
0 raming
-10
75 73
-20 -30 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
15 40 30
71
20
69
10
67
0
10 5 0 2002
2012
2003
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Tekort aan geschoolde arbeidskrachten (rechterschaal)
2011
2012
Gebrek aan uitrusting (rechterschaal)
Bezettingsgraad van het productievermogen in percent (rechterschaal)
Onvoldoende vraag (linkerschaal)
Jaarlijks veranderingspercentage investeringen in lopende prijzen (linkerschaal)
Verwerkende nijverheid Binnenlandse bestellingen van uitrustingsgoederen
Ondernemersvertrouwen - dienstensector 40
20
afgevlakte gegevens
brutogegevens
30 brutogegevens
10
20 10
0
0
-10
-10 -20
-20
-30
-30
-40
afgevlakte gegevens
-50
-40 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Synthetische curve diensten aan bedrijven - België Services confidence indicator - Europa
Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese Commissie, DG-ECFIN
2011
2012
OKTOBER 2012
KERNCIJFERS VAN DE BELGISCHE CONJUNCTUUR Ondernemersvertrouwen - bouwnijverheid 20
afgevlakte gegevens
Sectoren bouwnijverheid 15
brutogegevens
brutogegevens
10 0
5
-10 -5
-20 -30
-15 -40
afgevlakte gegevens
-50
-25 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Synthetische curve gezamenlijke bouwnijverheid - België Burgerlijke bouwkunde
Ruwbouw van gebouwen
Construction confidence indicator - Europa
Vooruitzichten opdrachten bij de architecten
Ondernemersvertrouwen - handel 30
40 30
20
20
10
10
0
0
-10
-10
-20
-20
afgevlakte gegevens
brutogegevens
-30
-30
-40
-40
2002 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Woongebouwen
2009
2010
2011
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012 Synthetische curve handel - België
Niet-woongebouwen
Retail trade confidence indicator - Europa
Beoordeling door de bedrijven van de kredietvoorwaarden 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
-40 2002
2003
2004
2005
2006
Verwerkende nijverheid
2007
2008
2009
Bouwnijverheid
2010
2011
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
2009
2012
2011
Neutraal
Q4
Q3
Q2
Q1
Q4
Q3
Q2
Q1
2010
Gunstig
Diensten aan bedrijven
Q4
afgevlakte gegevens Q3
afgevlakte gegevens
Q2
-30
2007
-20
Q4
0 -10
Q3
10
Q2
20
Q1
brutogegevens
30
2008
40
Q1
Vooruitzichten werkgelegenheid per sector
2012 Ongunstig
II. CONSUMENTEN Consumentenvertrouwen
Consumentenvertrouwen en private consumptie
20
5
10 -5 0
20
4.2
10
3
0 1.8
-10
-15
-10 0.6
-20 -25 -30
-20 -0.6
-30
-40
-35 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
-1.8
-40 2002
Indicator consumentenvertrouwen - België (linkerschaal) Consumer confidence indicator - Europa (rechterschaal)
Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese Commissie, DG-ECFIN
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Veranderingspercentages private consumptie in volume t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar (rechterschaal) Indicator consumentenvertrouwen - België (linkerschaal)
NATIONALE BANK VAN BELGIE
CONJUNCTUURONDERZOEKINGEN
SYNTHETISCHE CURVEN EN ONDERLIGGENDE COMPONENTEN TABEL 1
Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-).
Bruto reeks 1
1980-2012 Min. Max. Avg.
Juli
Afgevlakte reeks
2012 Aug. Sept.
Okt.
Mei
2012 Juni Juli
Aug.
Algemene synthetische curve
- 31,8
+ 9,2
- 7,6
- 11,3
- 11,8
- 11,6
- 13,5
- 11,1
- 11,4
- 11,6
- 11,7
Curve verwerkende nijverheid
- 34,3
+ 6,0
- 10,8
- 14,9
- 13,2
- 13,7
- 15,6
- 12,8
- 13,3
.
.
Beoordeling gezamenlijke orderpositie
- 56,0
+ 10,0
- 22,0
- 37,2
- 30,8
- 32,4
- 36,2
- 29,8
- 31,7
.
.
Beoordeling peil van de voorraden ² Vooruitzichten werkgelegenheid
- 12,9
+ 25,0
+ 6,7
+ 1,2
- 1,4
- 3,2
- 3,0
+ 1,6
+ 1,1
.
.
- 36,0
+ 8,0
- 8,9
- 11,3
- 11,0
- 14,1
- 17,3
- 8,3
- 9,7
.
.
Vooruitzichten van de vraag
- 37,0
+ 15,0
- 5,5
- 9,8
- 12,2
- 11,6
- 11,8
- 11,1
- 11,4
.
.
- 28,6
+ 16,0
- 1,1
- 8,9
- 15,2
- 13,9
- 15,6
- 12,9
- 12,5
.
.
- 18,4
+ 18,0
+ 2,8
- 1,2
- 2,3
- 2,4
- 2,3
- 1,9
- 2,1
.
.
- 40,0
+ 29,0
+ 1,4
- 13,8
- 22,9
- 20,0
- 24,5
- 17,7
- 17,4
.
.
- 39,0
+ 15,0
- 6,1
- 11,5
- 20,6
- 19,3
- 20,1
- 22,0
- 21,2
.
.
- 39,0
+ 24,3
- 7,5
- 9,4
- 13,9
- 8,8
- 11,3
- 11,8
- 12,0
.
.
Verloop orderbestand Verloop ingeschakeld materieel
- 52,0
+ 40,0
- 5,1
- 1,7
- 7,5
+ 3,1
- 1,8
- 6,2
- 5,7
.
.
- 19,4
+ 24,0
+ 2,6
- 2,9
- 2,7
- 2,2
- 1,2
- 5,6
- 4,9
.
.
Beoordeling orderbestand
- 74,0
+ 30,0
- 24,7
- 21,4
- 30,7
- 21,4
- 27,0
- 17,7
- 19,1
.
.
Vooruitzichten van de vraag
- 39,0
+ 21,0
- 2,8
- 11,6
- 14,8
- 14,9
- 15,2
- 15,5
- 15,2
.
.
- 41,7
+ 34,0 + 11,5
+ 1,6
- 2,3
- 4,4
- 6,0
- 2,4
- 2,7
.
.
Beoordeling uitgeoefende activiteit
- 54,4
+ 20,0
- 13,6
- 16,1
- 16,1
- 21,5
- 16,9
- 17,1
.
.
Vooruitzichten activiteit
- 32,0
+ 51,7 + 24,5 + 10,6
+ 9,9
+ 6,1
+ 8,5
+ 10,9 + 10,1
.
.
Vooruitzichten van de vraag
- 43,0
+ 45,0 + 16,0
- 0,8
- 3,2
- 4,9
+ 2,2
.
.
Curve handel Vooruitzichten werkgelegenheid Vooruitzichten van de vraag Vooruitzichten bestellingen
Curve bouw
Curve dienstverlening aan bedrijven
- 4,6
+ 7,9
+ 1,5
1
Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 1980.
2
Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden. Bij de berekening van de synthetische curven wordt het teken van deze indicator daarom geïnverteerd.
NATIONALE BANK VAN BELGIE
CONJUNCTUURONDERZOEKINGEN
OVERIGE INDICATOREN VAN HET CONJUNCTUURONDERZOEK TABEL 2
Seizoengezuiverde saldi van de antwoorden ''stijging'' of ''hoger dan normaal'' (+) en ''daling'' of ''lager dan normaal'' (-).
Bruto reeks 1980-2012 1 Min. Max. Avg.
Juli
2012 Aug. Sept.
- 2,0
Afgevlakte reeks
Okt.
Mei
2012 Juni Juli
+ 2,0
- 17,9
- 0,6
- 1,3
Aug.
Verwerkende nijverheid Verloop productietempo
- 33,0
+ 20,0
- 1,0
- 8,9
Verloop binnenlandse bestellingen
- 35,0
+ 16,0
- 7,8
- 14,0
- 3,7
- 10,6
- 17,3
- 11,2
- 11,3
.
.
Verloop buitenlandse bestellingen
- 44,0
+ 30,0
- 2,9
- 5,5
+ 5,4
+ 0,1
- 10,1
- 5,6
- 5,5
.
.
Beoordeling buitenlandse orderpositie
- 61,0
+ 10,0
- 23,8
- 40,7
- 32,2
- 28,2
- 34,2
- 28,4
- 30,3
.
.
Verloop van de prijzen
- 21,0
+ 24,0
+ 1,5
- 9,1
- 7,6
- 4,8
- 2,5
- 3,8
- 5,1
.
.
Vooruitzichten van de prijzen
- 24,0
+ 43,0
+ 7,6
- 3,5
- 1,7
- 2,2
- 1,9
- 0,6
- 2,6
.
.
70,1
84,6
78,9
77,3
-
-
75,9
- 46,0
+ 37,0
+ 0,9
+ 8,6
- 6,8
- 23,8
- 9,0
- 0,3
- 1,8
.
.
- 41,0
+ 28,0
- 7,8
- 2,3
- 16,0
- 16,5
- 18,3
- 12,0
- 11,2
.
.
- 3,0
+ 32,0 + 12,6
+ 8,5
+ 13,5
+ 9,1
+ 3,6
+ 13,3 + 12,0
.
.
- 20,0
+ 50,0
+ 2,2
+ 2,3
- 4,1
+ 4,6
- 1,9
- 2,3
- 2,9
.
.
- 11,0
+ 66,2 + 12,2
+ 7,1
+ 8,4
+ 0,7
- 0,5
+ 4,8
+ 4,5
.
.
- 44,0
+ 34,7
- 5,2
+ 1,7
- 1,5
+ 3,1
- 12,8
- 2,9
- 1,4
.
.
- 38,0
+ 22,0
- 5,3
- 8,0
- 6,1
- 8,7
- 1,8
- 7,3
- 7,8
.
.
- 50,0
+ 30,0
- 5,4
- 14,3
- 14,4
- 4,0
- 10,9
- 10,7
- 12,7
.
.
- 22,8
+ 32,0
- 0,7
- 16,2
- 18,3
- 15,6
- 16,6
- 13,1
- 14,2
.
.
- 20,6
+ 46,0
+ 7,0
- 6,1
- 7,7
- 11,2
- 11,9
- 3,9
- 5,3
.
.
- 38,0 - 49,4 - 35,0 - 15,8 - 13,0
+ 37,0 + 10,9 + 34,0 + 7,2 + 48,0 + 17,5 + 12,0 + 1,7 + 30,0 + 6,1
+ 2,7 - 16,5 + 7,0 + 2,3 + 4,1
+ 1,5 - 7,9 + 10,4 - 1,1 + 11,1
+ 3,3 + 1,2 + 11,8 + 2,2 + 8,9
- 14,0 + 0,1 + 6,5 + 0,7 + 5,5
+ 2,2 - 2,0 + 6,7 + 4,0 + 7,8
+ 2,2 - 3,1 + 6,8 + 3,4 + 7,7
. . . . .
. . . . .
.
.
Bezettingsgraad productievermogen (in procenten van het totale productievermogen)
Bron: driemaandelijkse enquête naar het productievermogen
Handel Verloop van de omzet Beoordeling omzetverloop Beoordeling peil van de voorraden ² Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
Bouw Verloop van de activiteit Verloop van de werkgelegenheid Vooruitzichten werkgelegenheid Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
Dienstverlening aan bedrijven Verloop van de activiteit Verloop van de werkgelegenheid Vooruitzichten werkgelegenheid Verloop van de prijzen Vooruitzichten van de prijzen
1
Minimum, maximum en gemiddelde waarde van iedere indicator (bruto reeks) sinds januari 1980.
2
Een positief, respectievelijk negatief saldo, betekent dat de voorraden volgens het oordeel van de bedrijfsleiders respectievelijk hoger, lager dan normaal voor het seizoen beoordeeld worden.
