Concept havenvisie Hoorn

Concept havenvisie Hoorn Op 10 juli 2012 is de structuurvisie Hoorn vastgesteld. De visie, een uitwerking van de in 2005 vastgestelde stadsvisie, helpt ons op weg om Hoorn vitaal en toekomstvast te houden en/of te maken. Hoorn zal zich, veel meer dan weleer, moeten richten op de kwaliteit van de woon -, werk- en leefomgeving. Deze kwaliteitslag is vertaald in een aantal hoofdopgaven. Een van deze opgaven omvat het ontwikkelen van een aantrekkelijke stad in een complete regio. De kustzone is een belangrijke kwaliteitsdrager van onze stad. De unieke ligging van Hoorn (9 km kustzone !) kan meer en beter worden benut om de ‘complete stad aan het Blauwe Hart’ te worden. Eén van onze kernkwaliteiten die optimaal moeten worden benut zijn onze havens. De relatie met het water en met andere (historische) steden is groot. Samen vormen zij een regionale vaarbestemming voor verschillende doelgroepen. Deze steden zorgen echter ook voor groeiende concurrentie. De havens van Hoorn liggen direct nabij de binnenstad en vormen met de historische gebouwen en schepen een beeldbepalend ensemble. Hoorn heeft daarmee een belangrijke troef in handen als bestemming voor bezoekers vanaf het water en het land. De ze kunnen met riviercruiseschepen, charterschepen of op hun eigen plezierjacht Hoorn aandoen in één van de havens die gezamenlijk een aantrekkelijk aanzicht vormen van de binnenstad. Ook voor bewoners is watersport toegankelijk, vier jachthavens bieden ligplaatsen en direct omwonenden kunnen een klein bootje afmeren aan de daarvoor beschikbare kades. Bezoekende pleziervaartuigen kunnen terecht in de gemeentelijke binnenhaven, in de Vluchthaven en in de Grashaven. Charterschepen en riviercruises krijgen ee n plek aangewezen in de gemeentelijke Buitenhaven. Een kleine thuisvloot vaart vanuit Hoorn haar charterprogramma en enkele bedrijven bieden activiteiten aan op en aan het water. Sterk punt van Hoorn is de zeer korte afstand naar de binnenstad, een aantrekkelijk winkelaanbod met diverse zelfstandige en onderscheidende winkeliers en natuurlijk de historie. Recentelijk is het Oostereiland met de voormalige gevangen omgebouwd tot cultuurcluster met een cinema, een museum, hotel en het Centrum Varend Erfgoed in wording. Stad en haven worden zo nog meer verweven.

1

Kennis Er is zicht op de aantallen bezoekers. Jaarlijks komen er steeds meer riviercruiseschepen naar Hoorn. Geen van hen heeft er zijn thuishaven. De Riviercruises kennen een piekdrukte in april en mei. Zeven charterschepen varen hun zeilprogramma met een historisch schip vanuit Hoorn. Jachten bezoeken Hoorn in drie jachthavens, met een redelijke verdeling tussen die havens. Een eerste verkenning van aantallen en bestedingen van bezoekers per boot geeft het volgende beeld: Gebruiker, gastschepen

Riviercruise Chartervaart Jachten

Aantal bezoekende schepen (nachten) 300 1100 18.000

Aantal passagiers per jaar ca

Besteding per passagier / schip gemiddeld

Geschatte bestedingen in Hoorn per jaar

30.000 22.000 43.200

In onderzoek € 31 pppn € 80 /boot/ nacht

volgt € 682.000 € 1.440.000

Onderzoek Amsterdam Cruise Port De organisatie Amsterdam Cruise Port, waar Hoorn bij aangesloten is, heeft in de zomer van 2012 een onderzoek uit laten voeren naar de bestedingen en ervaringen van cruisegasten in Noord Holland. Ten tijde van deze (concept)visie is de rapportage nog niet beschikbaar. Waar mogelijk worden de resultaten tzt toegevoegd. Gebruiker, vaste ligplaatsen Chartervaart Jachten

Aantal vaste ligplaatsen thuishaven 7 930

Gemiddelde besteding / vaste ligplaats 150.000 3000

Geschatte bestedingen vaste ligplaatsen € 1.050.000 € 2.790.000

Van de bezoekende riviercruises koopt circa 50% een programma in bij het Toeristisch Informatiepunt Hoorn. Van de daar verkochte excursies vindt circa 80% in Hoorn plaats, met name stadswandelingen. Ondernemers in Hoorn geven aan steeds vaker riviercruisepassagiers in de stad te bedienen. De andere rederijen hebben zelf gidsen aan boord. Zij verzorgen zelf het programma en zullen mogelijk vaker de gemeente verlaten. Steeds vaker hebben schepen een dagdeel zonder programma in Hoorn, waardoor passagiers zelfstandig de stad gaan verkennen. Cijfers over deze ontwikkeling ontbreken vooralsnog. Geschat wordt dat in totaal tussen de 65% en 85% van de bezoekers Hoorn in gaat.

2

Hoorn heeft de huidige interne organisatie van de haven in kaart gebracht in de notitie ‘organisatie havenzaken’. Een voorstel over het opzetten van een effectievere en efficiëntere havenorganisatie is in voorbereiding. Het is nodig een beter zicht te krijgen op de financiën en de beïnvloedbare kosten en opbrengsten. Ook moet onderscheid gemaakt worden tussen investeringen om de havens in stand te houden en investeringen en kosten om deze ook te exploiteren als haven. De haven kent een inzet en betrokkenheid van diverse afdelingen en bestuurders. Voorts is regelmatig en nauwgezet overleg met de gebruikers nodig. Tot voor enkele jaren was er te weinig aandacht voor de havens. Er was tot zes jaar geleden geen afdeling verantwoordelijk voor havenbeleid, inclusief coördinatie, beheer en onderhoud. Vanuit deze beginpositie is een inhaalslag uitgevoerd, waarbij voornamelijk fysieke voorzieningen zijn verbeterd. Hierbij ging het o.a. om het vernieuwen van de steiger Houten Hoofd, het vernieuwen van het remmingswerk langs de Veermanskade, nieuwe ondergrondse glas- en perscontainers, het opknappen van het gebied rond de Hoofdtoren en een nieuwe steiger voor de witte vloot. Een inhaalslag op het gebied van regelgeving en handhaving is nog nodig. De vraag is of de beschikbare capaciteit om hierop in te zetten toereikend is om het gewenste resultaat snel te bereiken.

3

Besef Hoorn beseft dat de positie op de toeristische waterkaart die zij nu heeft niet zomaar gegarandeerd is. De laatste jaren hebben gemeenten in de regio (Enkhuizen, Amsterdam, Lelystad) in hun havens aanzienlijke investeringen gedaan om charterschepen en riviercruises te trekken. Ook jachthavens aan het Markermeer, in Almere, Amsterdam, Volendam en Uitdam hebben een kwaliteitsslag gemaakt waardoor zij meer en meer een bestemming zijn geworden met een aantrekkelij k comfort en aanbod. Hoorn heeft daardoor sterkere concurrentie gekregen. Dat heeft invloed gehad op het aantal bezoekende schepen.

aantal nachten chartervaart 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000

1000 0 j.2006

j.2007

j.2008

j.2009

j.2010

j.2011

Ontwikkeling aantal bezoekende charterschepen Hoorn Aan het Markermeer zijn gemeenten en ondernemers volop bezig de kwaliteit van de havens te verbeteren, tegelijkertijd staat de vaarkwaliteit op het Markermeer voortdurend onder druk. Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het Markermeer leggen (compensatie)claims op beschikbaar vaarwater. Groei van onderwaterplanten (en het voorlopig verbod op maaien daarvan door Rijkswaterstaat) zorgt voor een moeilijke bevaarbaarheid van het Hoornsche Hop en een moeilijke bereikbaarheid van de Hoornse havens. Natuurdoelstellingen staan aan de basis van luwte-eilanden en windmolens. Deze ontwikkelingen kunnen tot kans worden gekeerd (luwte-eilanden als aanlegplaatsen?) maar concurreren ook met de vrij beschikbare vaarruimte. Hoorn moet de kwaliteit van haar omgeving (nog) beter bewaken. De bestaande marktomvang staat voor meerdere doelgroepen onder druk. De autonome groei van de watersport is ten einde door sterke vergrijzing van de doelgroep en onvoldoend e ‘aangroei’ van onder af. Versnipperde vrije tijd, steeds meer recreatiemogelijkheden op een steeds ‘kleinere’ wereld maken de automatische jaarlijkse groei van de vloot twijfelachtig. Binnen de watersport vindt er een verschuiving plaats van zeilboten naar motorboten, die vaak een gevarieerd vaargebied zoeken. Het aantal grote motorboten in Nederland groeit nog wel en kan vaak in bestaande havens slecht terecht. Het aantal vaardagen daalt. Steeds vaker worden boten in de thuishaven gebruikt als vakantieverblijf. Nieuwe doelgroepen en andersoortig gebruik moeten zich aandienen om de omvang van de watersport op peil te houden. Hoorn heeft overigens door haar ligging aan de westkant van het Markermeer nog een relatief hoge bezetting in haar jachthavens ten opzichte van de oostelijke oevers van Markermeer en IJsselmeer.

4

aantal passantenovernachtingen jachten 16000 14000

12000 10000 8000

6000 4000 2000

0 j. 2001 j.2002 j.2003 j.2004 j.2005 j.2006 j.2007 j.2008 j.2009 j.2010

De chartervaart staat de laatste jaren onder druk door (tijdelijk?) teruglopende belangstelling en beperkte rentabiliteit. De belangrijkste gastengroepen komen uit Duitsland, waardoor startplaatsen steeds vaker aan de noordoostzijde van het gebied gekozen worden, in Lelystad of Harlingen bijvoorbeeld. Ook het aantal bezoekende schepen daalt al enige jaren, hoewel Hoorn voor de chartervaart een zeer aantrekkelijke bestemming is met ligplaatsen dichtbij de binnenstad. De verbouwingswerkzaamheden in de omgeving van de aanlegplaatsen hebben de aantrekkelijkheid tijdelijk verminderd. De riviercruisemarkt is sterk afhankelijk van een beperkt aantal rederijen, die lang van te voren hun programma’s maken. De markt groeit gestaag, ondanks een korte hapering als gevolg van de crisis. Het aantal schepen in aanbouw van grote rederijen kensche tst de verwachtingen die de bedrijven zelf hebben. Een verbreding en verjonging van de doelgroep ligt naar verwachting in het verschiet, in navolging van de zeecruisevaart. Hoorn heeft, samen met de regionale partners binnen Amsterdam Cruise Port, een forse marktontwikkeling doorgemaakt. Het aantal aanlopen groeide in de laatste jaren en Hoorn investeerde in verbetering van de voorzieningen voor de riviercruisemarkt.

Ontwikkeling aantal aanlopen riviercruises Hoorn beseft dat juist in deze markten vooruitgang niet meer vanzelf gaat. Investeren in je product op basis van de kwaliteiten van de stad en de behoeftes van bezoekers moet zorgen voor behoud van marktaandeel, bezoekende schepen, bestedingen, werkgelegenheid en een aantrekkelijk stadsbeeld. Stilstand is juist in deze marktomstandigheden zeker achteruitgang. Hoorn beseft dit en is bezig met een inhaalslag. De basisvoorwaarden zijn goed zijn en worden waar nodig uitgebreid. Bovendien moeten de havens meer gekoppeld worden aan andere vrijetijdsbesteding in de stad.

5

Doel Hoorn wil haar historische karakter behouden en versterken. De havens en het varend erfgoed horen daar als belangrijke pijler bij. Hoorn wil deze kwaliteit graag tonen aan haar bezoekers over land en over water. De havens moeten optimaal ingezet worden als stadskwaliteit, samen met het aantrekkelijke winkelhart. Hierdoor kan de verblijfstijd langer worden en de uniciteit groter. Het sterker koppelen van deze twee kwaliteiten is een opgave. Hoorn wil het economisch rendement van de havens vergroten, waardoor ondernemers in de stad inkomsten krijgen vanuit het havenbezoek. Hoorn wil daarom inzetten op een nog sterkere positie als aanloophaven voor riviercruises, chartervaart en jachten. Ambitie is het aantal bezoekende schepen te vergroten en de gemiddelde verblijfstijd te verlengen. Hoorn wil ook haar ondernemers kansen bieden aan de waterkant voor nieuwe bedrijfsconcepten voor bestaande en nieuwe doelgroepen. De havenvisie moet ruimte bieden aan ondernemers die het water willen gebruiken. Zo kan het water een belangrijk onderdeel worden van dagbezoek en verblijf in Hoorn. Hoorn wil dat de kustlijn één geheel wordt waarin projecten ontwikkeld worden die de relatie tussen stad en Markermeer versterken. Toegankelijkheid en bruikbaarheid zijn daarin essentieel. Een lint van projecten en verbeteringen langs de kustlijn dat wordt versterkt met een aantrekkelijke en toegankelijke haven waar bezoekers elkaar treffen. Levendigheid van de waterkant is essentieel. Daarom is concentratie van watergerelateerde functies rond de havens belangrijk. Benutting van de Buitenhaven biedt mogelijkheden voor verbreding van functies en concentratie van levendigheid. Hoorn verliest het belang van bewoners van het havengebied en de rest van de stad niet uit het oog. Toegankelijkheid en beschikbaarheid van ligplaatsen, openbaarheid van kades en beschikbaarheid van mogelijkheden om het water te gebruiken, ook zonder eigen boot, vormen de basis. Bij haveninrichting en toekenning van ligplaatsen moet de leefbaarheid in de omgeving een belangrijk aspect zijn.

Onderscheid Hoorn onderscheidt zich van andere bestemmingssteden en watersportsteden door de verweven combinatie van havens, parken en historische stad. Daardoor heeft Hoorn een ruime keuze aan aanlegplaatsen voor zowel de riviercruises, de chartervaart als de pleziervaart. Aanleggen kan bij het Oostereiland (cinema, museum, voormalige gevangenis), bij een park (Baatland), in een typische komhaven, een moderne haven (Karperkuil, voornamelijk vaste ligplaatsen), een actieve verenigingshaven of de efficiënte en complete Grashaven. Ligplaatsen voor kleine boten zijn beschikbaar in het overige stadswater. Deze variatie is de belangrijkste onderscheidende kwaliteit die vraagt om verdere uitbouw.

6

Visie       

Hoorn moet haar waterfront beter inzetten als stadskwaliteit Hoorn moet haar markt verbreden Hoorn moet haar vaarwater verdedigen Om ruimte te bieden voor de toekomst moet zij haar havenfuncties verschuiven en plaatselijk vergroten Binnen de havens moet Hoorn voorzieningen voor gasten verbeteren Hoorn moet (winkel) stad en haven nog meer met elkaar verbinden Hoorn moet de organisatie versterken om klaar te zijn voor de toekomst.

Waterfront inzetten De 9 km waterfront die Hoorn rijk is moet beter ingezet worden als kwaliteit voor de stad. Daarvoor zijn bereikbaarheid en beleving essentieel. Een aaneengeschakeld lint langs het water, regelmatig voorzien van toeristisch-recreatieve functies, maken het waterfront van Hoorn echt onderdeel van de stadskwaliteit. De ontwikkeling van een (bijzondere) jachthaven in de Schelphoek, ee n initiatief voor een stadsstrand of een trailerhelling passen uitstekend in deze strategie. De havens vormen als het ware het epicentrum van het waterfront, waar alles rond ligplaatsen en boten geconcentreerd wordt. Inrichting Waterfront Tegelijk met de havenvisie wordt een visie uitgewerkt op het waterfront van Hoorn. Essentie van deze visie is de opgaven langs het waterfront te combineren door projecten te linken en het waterfront letterlijk zichtbaar, toegankelijk en beleefbaar maken. Het project de ‘wandelboulevard Westerdijk kan het waterfront verbinden met andere projecten en kan een gedeelte worden van de ‘kustlijnboulevard’. De al bestaande wandelroute langs het water opwaarderen zorgt voor een aantrekkelijke kwaliteit voor bewoners en bezoekers. Verbindingen over water Het Waterfront van Hoorn kent twee plaatsen waar oversteek nodig is om direct de oevers te kunnen blijven volgen, te weten tussen het Visserseiland en Oostereiland en door naar het Middendijkje. Het realiseren van een brug ter plaatse is ongewenst en zou de watersport ernstig belemmeren en daarmee een verkeerd signaal geven. Een veer op basis van zelfbediening lijkt lastig vanwege de veiligheid en de kabels onder water die nodig zijn. Dit zal verder worden onderzocht . Een bemande veerdienst vraagt om een dure en onrendabele exploitatie. Mogelijk zijn er ondernemers in de haven die dit als nevenactiviteit willen doen. Ook deze optie zal worden onderzocht. Verbreden De traditionele markten voor Hoorn groeien niet meer automatisch. Chartervaart en pleziervaart staan onder druk, alleen de riviercruises lijken verder te groeien op eigen kracht. Kwaliteit en ruimte voor bestaande doelgroepen moet het marktaandeel in stand houden. Om het belang van de havens in Hoorn te behouden zijn nieuwe gebruikers nodig. Hoorn moet initiatieven die deze nieuwe gebruikers naar het water halen bevorderen. Dat betekent ruimte reserveren voor ondernemersinitiatieven gericht op rondvaarten, watertaxi en bootverhuur. Er zijn initiatieven bekend voor een nieuwe rondvaartboot en voor een bredere inzet van de watertaxi. Deze functies dragen bij aan de brede beleving van het water en moeten een plek krijgen. De trailerhelling die in aanleg is past uitstekend bij het voornemen om de doelgroep te verbreden en het water nog meer onderdeel te maken van de Hoornse gemeenschap.

7

Ontwikkeling ‘Waternet’ Rotterdam kent een systeem van openbare aanlegsteigers die door alle rederijen gebruikt kunnen worden. De op- en afstapsteigers worden aan niemand specifiek ter beschikking gesteld, gebruik is altijd kort en op reservering. Hoorn streeft er ook naar om dergelijke openbare voorzieningen voor charters en rondvaartboten te realiseren. Een innovatief reserveringsysteem moet de bruikbaarheid door zoveel mogelijk bezoekende schepen garanderen. In de havenvisie zijn daarom reserveringen opgenomen voor vrije aanlegplaatsen op strategische punten. Ook bestaande ondernemersinitiatieven moeten gericht zijn op een nie uwe en onderscheidende markt. Voor jachthavenontwikkeling Marina Kaap Hoorn vormt dit de uitdaging: het trekken van gebruikers die nu nog niet bediend worden. Het enkel bieden van ligplaatsen voor jachten is weinig kansrijk. Een combinatie met (tweede) woningen en/of andere (verblijfs)voorzieningen, zoals watergerelateerde bedrijvigheid, evenementen, horeca en/of een hotel, is een goede optie. Ook een combinatie met versterking van de watersportservice zal een specifieke soort bedrijvigheid en marktvraag op gang brengen. Hierdoor wordt niet een jachthaven gerealiseerd maar een totaal nieuw verblijfsgebied. Het initiatief hiervoor is aan de projectontwikkelaar. De gemeente Hoorn zal de beschikbare beleidsruimte optimaal benutten om de locatie tot ontwikkeling te brengen zodat beeldkwaliteit van de gehele kustlijn versterkt wordt. De toenemende vergrijzing van de watersporter baart ook Hoorn zorgen. Kennismaking van de jeugd met het water is belangrijk voor de toekomstige markt. Evenementen en (school- of verenigings)initiatieven die daarop gericht zijn krijgen ondersteuning van de gemeente door inzet van faciliteiten en beschikbaar maken van ruimte. Voor initiatieven van ondernemers en verenigingen gericht op nieuwe watersporters (verhuur, watersportschool, ‘waterfun’) wordt waar mogelijk ruimte gemaakt in de havens. (zie op de kaart, ruimte voor toeristische initiatieven) Verdedigen De ontwikkelingen op het Markermeer met fonteinkruid, luwteschermen, windmolens, oprukkende stedelijke ontwikkeling en natuurbescherming baren de gemeente Hoorn zorgen. Samen met andere gemeentes zal Hoorn de beschikbare vaarkwaliteit verdedigen en waar mogelijk vergroten. Behoud van open en bevaarbaar water (diepgang!) is belangrijk. Hoorn heeft (ook) de moderne watersporter in beeld, die zoekt naar aanlegplaatsen in de natuur, op korte vaarafstand, met afwisseling in landschap en vaarervaring. Maatregelen voor natuurbehoud, waterkwaliteit en energiewinning bieden combinatiemogelijkheden met nieuwe watersportkwaliteit. Hoorn zal zich inzetten om deze combinaties te zoeken en het watersportbelang daarin te verdedigen.

8

Verschuiven De havens bieden in hun huidige vorm voor bijna alle huidige functies voldoende capaciteit. De groei van de riviercruisecapaciteit bereikt haar grenzen. Riviercruises en traditionele chartervaart worden in Hoorn deels door elkaar afgemeerd, maar gaan niet altijd samen. Door extra ruimte beschikbaar te maken kunnen functies verschuiven naar een betere plek, zonder af te doen aan de kwaliteit voor de betrokken schepen. Inzet daarbij is de variatie in soorten ‘aanlegomstandigheden’ verder uit te bouwen. Vanuit het oogpunt van levendigheid en inzet van de kwaliteit van Hoorn (parken, historische stad en havens) wordt gekozen voor concentratie van de havens en aanlegmogelijkheden rond de bestaande locaties. Betere benutting van de buitenhaven geeft mogelijkheden om functies te verschuiven en aanlegmogelijkheden te optimaliseren. Hiervoor kan de oostelijke haveningang gesloten worden en het middendijkje verbonden worden aan het park. Er ontstaat dan een luwe havenkom, gekoppeld aan het Julianapark, met daar een aantrekkelijke wandeldijk met uitzicht op Hoorn ‘vanaf het water’. Het afmeren van schepen aan het Julianapark moet wel worden afgewogen tegen het zicht vanaf die plek op de haven en vanaf het water op het park. Streefbeeld In dit hoofdstuk wordt vanuit de kwaliteiten en de visie een streefbeeld geschetst van mogelijke verschuivingen. Dit vormt een wensbeeld. Na vaststelling van de visie is nader onderzoek nodig om investeringen en kosten van verschuivingen in beeld te brengen en om met de gebruikers te overleggen. Aanlegplaatsen in het Hoornsche Hop In het onderzoek naar uitbreidingsmogelijkheden en verschuivingen is ook meegenomen in hoeverre het Hoornsche Hop een plek zou kunnen zijn voor riviercruises en ligplaatsen aan ankerboeien. Hiervoor is niet gekozen. De ligging op de Zuid-westelijke windrichting maakt deze ruimte relatief onrustig (lager wal, oploopgolven). Een lange en stevige golfbreker of strekdam is nodig om hier bruikbare ruimte te krijgen voor riviercruises en luwte voor afmeerboeien. Onderzoek in 2008 naar een mogelijk nieuwe locatie voor Riviercruises bracht ook dit alternatief in beeld. De kosten waren hoog en een Natura 2000 procedure met MER was noodzakelijk. Bovendien, een dergelijke voorziening, en de daaraan afgemeerde riviercruises, zouden de beleving van Hoorn aan groot vaarwater ernstig belemmeren. Vanwege de vele (lastige) aspecten is het de vraag of het haalbaar zal zijn om de riviercruiseschepen hier neer te leggen. Tegelijkertijd heeft Hoorn met haar buitenhaven een ruime en weinig benutte luwe ruimte beschikbaar voor nieuwe functies en extra capaciteit. Daardoor kunnen de havenfuncties voor verschillende doelgroepen geconcentreerd worden en voorzieningen gecombineerd. De concentratie van havenactiviteiten in en rond de buitenhaven bevordert de levendigheid. Extra capaciteit riviercruises De riviercruises zijn een bepaalde (korte) periode van het jaar sterk beeldbepalend in de haven . Deze markt groeit echter wel sterk en heeft Hoorn als aantrekkelijke aanloophaven gekozen. Op de piekdagen was er tot 2012 net voldoende capaciteit, maar bij (verwachte) verdere groei is uitbreiding noodzakelijk. De aanvragen voor 2013 kunnen al niet meer allemaal gehonoreerd worden, een aantal schepen moet worden geweigerd. Het bieden van meer capaciteit kan in combinatie met het bieden van maatwerk en variatie. Nu zijn de ligplaatsen beschikbaar aan het Oostereiland, en wordt soms ook ligplaats ingenomen aan het Houten Hoofd. Het creëren van extra aanlegmogelijkheden aan het Julianapark vangt de marktgroei op (alleen het zuidelijke deel, de helft, bestemmen voor de riviercruiseschepen). Hier is ook een betere ontsluiting voor bussen te organisere n. Op dit moment

9

worden de wachtende bussen op het Visserseiland ervaren als hinderlijk. Bovendien moeten gasten nog een stuk lopen. In de nieuwe situatie kan de havendienst in overleg met rederijen ligplaatsen toewijzen die het beste passen bij het voorgenomen programma (binnen of buiten Hoorn, met of zonder bussen, langverblijf of kortverblijf). Voor deze ligplaats is een eerste schaalstudie gedaan (zie bewerkte luchtfoto’s) om te bezien in hoeverre schepen er kunnen liggen en kunnen draaien. Hoewel de exacte beweging anders zal zijn biedt de Buitenhaven voldoende manoeuvreerruimte. Ankeren in de buitenhaven is in die situatie niet meer mogelijk en zal buitengaats moeten plaatsvinden. Het Julianapark valt ook onder de visie die op het waterfont van Hoorn wordt ontwikkeld. Hiervoor worden verschillende scenario’s uitgewerkt. Voor de cruiseschepen wordt een zoekgebied opgenomen binnen het bestaande havengebied (waaronder Julianapark) en buitendijks. Er is echter al voor de korte termijn een oplossing nodig. De steiger die hiervoor nodig is zal een bepaalde afschrijvingstermijn kennen. Indien mogelijk en wenselijk volgens de visie op het waterfront, zouden de schepen dan op de langere termijn weer verplaatst kunnen worden. De 9 km waterfront die Hoorn rijk is moet beter ingezet worden als kwaliteit voor de stad. Daarvoor zijn bereikbaarheid en beleving essentieel. Een aaneengeschakeld lint langs het water, regelmatig voorzien van toeristisch-recreatieve functies, maken het waterfront van Hoorn echt onderdeel van de stadskwaliteit. De ontwikkeling van een (bijzondere) jachthaven in de Schelphoek, een initiatief voor een stadsstrand of een trailerhelling passen uitstekend in deze strategie. De havens vormen als het ware het epicentrum van het waterfront, waar alles rond ligplaatsen en boten geconcentreerd wordt. Inrichting Waterfront Tegelijk met de havenvisie wordt een visie uitgewerkt op het waterfront van Hoorn. Essentie van deze visie is de opgaven langs het waterfront te combineren door projecten te linken en het waterfront letterlijk zichtbaar, toegankelijk en beleefbaar maken. Het project de ‘wandelboulevard Westerdijk' kan het waterfront verbinden met andere projecten en kan een gedeelte worden van de ‘kustlijnboulevard’. De al bestaande wandelroute langs het water opwaarderen zorgt voor een aantrekkelijke kwaliteit voor bewoners en bezoeke rs.

Locatie Bunkerschip In 2000 en 2006 zijn er verkenningen gedaan naar een alternatieve locatie voor het Bunkerschip. Daarbij zijn locaties afgewogen aan de zuid, oost en westzijde van het Oostereiland en in de Schelphoek als nieuwe havenlocatie. De aangedragen alternatieven bleken niet bruikbaar. Gecombineerd gebruik door beroepsvaart, pleziervaart en gasten vanaf de wal (ivm de watersportwinkel) maakt de huidige locatie de meest geschikte locatie. Passantenplaatsen voor grote jachten Er is onvoldoende goede ruimte voor passantenplaatsen voor grote jachten. De capaciteit van de binnenhaven is te klein, en de boxen en steigers bij de WSV of de Grashaven zijn ongeschikt. De nieuwe ligplaatsen voor riviercruises kunnen in het zomerseizoen, wanneer de riviercruises niet aanmeren, gebruikt worden door deze groeiende doelgroep. De aanwezige steigers zijn zonder aanpassingen geschikt voor deze grote (motor)jachten. De buitenhaven komt geheel te vallen onder het beheer en liggeldregime van de havendienst.

10

Flexibel gebruik Een combinatie met andere functies rond de buitenhaven in het Julianapark ligt voor de hand. Realisatie van een opstapplaats voor rondvaartboten en watertaxi’s waarbij gedacht kan worden aan de combinatie met een horecapaviljoen en het aanbieden van camperplaatsen voor stadsbezoek, ook andere invullingen zijn echter denkbaar. Hoorn wil hiervoor de randvoorwaarden scheppen en nodigt de markt uit om met initiatieven te komen. Deze initiatieven zullen worden getoetst aan de Havenvisie en aan de visie op het Waterfront die momenteel in voorbereiding is. Ten noorden van een mogelijk paviljoen wordt ruimte voorzien als aanlegkade voor flexibel gebruik. Hierdoor ontstaat er goede beschikbare schuifruimte voor tijdelijke drukte of afwi jkende functies. Door deze extra capaciteit kan het Houten Hoofd en de havenkom westelijk van het Houten Hoofd exclusief worden ingezet voor de chartervaart, op enkele extreme bezettingspieken na. Eigen plek voor de (bezoekende) chartervaart De bezoekende chartervaart kiest (in potentie) voor Hoorn vanwege de aantrekkelijke koppeling met de binnenstad. De aantallen bezoekende schepen hebben te lijden gehad onder de verbouwingen van kades in Hoorn, waardoor er onzekerheid was over de kwaliteit van de toegewezen ligplaats. De verbouwingswerkzaamheden zijn nu afgerond. Hoorn kan door de schuifoperatie de ruimte tussen Houten Hoofd en de kade volledig beschikbaar maken voor de (bezoekende) chartervaart. De afronding van de kadewerkzaamheden aan het Oostereiland is aanstaande, waardoor (opnieuw) een aantrekkelijke ligplaats kan worden gegarandeerd. De actieve charterschepen die Hoorn als thuishaven hebben liggen verspreid in zowel de binnenhaven als de havenkom tussen ’t Hoofd en het Houten Hoofd. Enkele weinig varende schepen liggen aan de Veermanskade in de Binnenhaven. Met frequent varende schepen en bewoonde schepen moet gekeken worden naar een herschikking van ligplaatsen. Daarbij is het belangrijk te kiezen voor flexibiliteit in tijd en plaats. Schepen hoeven niet in alle seizoenen op dezelfde plek te liggen. Naast de bestaande plekken is ook de zuidelijke kade Karperkuil in beeld voor permanente ligplaatsen van charterschepen of bewoonde historische schepen. Historische en bijzondere schepen Hoorn ontleent haar identiteit deels aan de aanwezigheid van historische en bijzondere schepen. Het goed accommoderen van deze schepen versterkt het stadsbeeld. Bovendien kan een goede positie en presentatie van deze schepen ingezet worden als instrument om de verbinding tussen stad en haven aantrekkelijker te maken. Daarbij is niet perse historische of museale waarde van belang. Hoorn kiest voor een afwisselend kadebeeld waarbij historisch uitziende en bijzondere schepen samen een afwisselend ensemble vormen. Het uiterlijk van de schepen wordt bepalend bij de toekenning van vaste ligplaatsen voor historische en bijzondere schepen. Hoorn zal hiervoor een procedure uitwerken. De zuidelijke helft van de westzijde van het Oostereiland biedt deels plaats aan de historische schepen van het Centrum Varend Erfgoed Hoorn. Inrichting van de gehele westzijde vraagt om een goede afstemming met de Stichting Grashaven. De ligplaatsen zullen beperkt worden tot een enkele rij. Uitbreiding van deze functie aan de noordelijke helft van deze kade is niet voorzien. Door de combinatie met de werksteiger aan de zuidzijde ontstaat een aantrekkelijk cluster van nautische historie. Hier krijgt de museale vloot een plek en wordt actief uitleg gegeven over de schepen en hun geschiedenis. De westzijde van de Binnenhaven biedt nu ligplaats voor min of meer permanent afgemeerde historische schepen. Door de ‘drukte’ in deze hoek biedt dit een rommelige aanblik. Door slechts enkele ligplaatsen af te geven aan de kade komen de schepen beter tot hun recht. Samen met de schippers zal gekeken worden naar een alternatieve indeling die optimaal aansluit bij uitstraling en

11

bruikbaarheid van de haven en de schepen. Wonen aan boord wordt hier onder voorwaarden mogelijk gemaakt. De Karperkuilkade leent zich eveneens als ligplaats voor historische en bijzondere schepen, maar kent diverse beperkingen. Er mag op deze plek niet aan schepen gewerkt worden en er mag niet op olie, hout of kolen gestookt worden. Bovendien is de bediening van de Otto’s b rug handmatig. Deze beperkingen maken de Karperkuilkade voor de hand liggend als vaste ligplaats voor charterschepen die weinig varen en als winterligplaats voor deze doelgroep. Wonen aan boord wordt hier onder voorwaarden mogelijk gemaakt. De Korenmarkt biedt eveneens ruimte voor ligplaatsen voor historische en bijzondere schepen. Daarbij vormt het smalle wegprofiel wel een beperking. Het verkeer rijdt hier vlak langs de kade, er is geen stoep. Het ligt voor de hand hierbij de functie te beperken tot aantrekkelijke stilliggende schepen zonder woonfunctie. Te denken valt aan kleine sleepboten en werkvaartuigen. De bediening van de brug en de diepgang leggen verdere beperkingen op aan deze locatie. Het geven van een woonfunctie aan deze schepen is mogelijk, mits de schepen geen enkele vorm van voorzieningen op de kade nodig hebben en alles ‘aan boord’ oplossen. Voor kadefuncties is geen ruimte. Op-en afstapsteigers Aan het Julianapark, op de zuidelijk punt van het Oostereiland en aan de westelijke kade van het Oostereiland zijn locaties voorzien als op- en afstapsteigers voor rondvaartboten charterschepen en dergelijke. Deze plaatsen worden niet verhuurd maar alleen voor kort bezoek beschikbaar gesteld. Historisch en/of mooi? Deze onmogelijke tegenstelling is sterk bepalend voor de koers die Hoorn wil varen met haar historische en bijzondere schepen. De Federatie Oud Nederlandse Vaartuigen kent een klassering van schepen naar A, B en C, afhankelijk van de mate van originaliteit en de fase van restauratie. Voor behoud van het cultureel erfgoed is dit een belangrijke indeling. In Hoorn worden historische en bijzondere schepen ook ingezet voor het aantrekkelijke stadsbeeld. Uiterlijk prevaleert dan boven historische juistheid. Hoorn zal voor de bewoonde schepen een procedure uitwerken waarin beide aspecten tot hun recht komen. Voorbeelden van andere gemeenten waarbij een commissie schepen beoordeelt zijn beschikbaar. Het is mogelijk hiervoor verschillend om te gaan met verschillende deelgebieden. Recreatieve functies Het noordelijk deel van de westelijke kade Oostereiland blijft beschikbaar voor nieuwe functies en initiatieven met een actief varend toeristisch karakter (verhuur, rondvaarten etcetera). Ook het havenkommetje tussen het Achter op ’t Zand en het Oostereiland wordt hie rvoor (deels) vrijgemaakt. Hierdoor wordt het toeristisch profiel van het Oostereiland verder versterkt voor een brede doelgroep. Bekeken wordt of een mix van toeristische functies en bijzondere ligplaatsen mogelijk is om in alle seizoenen een aantrekkelijk en levendig kadebeeld te bevorderen. Een combinatie met aanvullende functies aan land (fietsverhuur, scooterverhuur) biedt mogelijkheden. Invulling van deze kade vraagt om goede afstemming met de Stichting Grashaven. Wonen en werken aan boord Charterschepen met Hoorn als thuishaven krijgen een plaats toegewezen waar zowel de woonkwaliteit als de flexibiliteit voldoende is. De schippers wonen doorgaans ook aan boord als zij in de thuishaven liggen. Het wonen aan boord van de schepen wordt mogelijk gemaakt door een regeling waarbij een ligplaats voor langere tijd wordt toegekend die gekoppeld is aan de eigenaar én de functie én het schip. Op die wijze wordt de kwaliteit geborgd en wordt speculatie (op basis van

12

een ligplaatsvergunning) voorkomen. Inzet van historische en bijzondere schepen voor een toeristische functie (horeca, bed & breakfast e.d.) wordt toegejuicht. Kleine bootjes voor bewoners De capaciteit van ligplaatsen voor kleine bootjes wordt zo goed mogelijk gehandhaafd. Inwoners uit de directe omgeving kunnen een ligplaats krijgen voor een klein bootje, direct aan de kade van de Hoornse binnenwateren. De specifieke zones zijn daarvoor aangeduid. Ligplaatsen worden ook aangeboden aan Achter op ’t Zand. Indeling van nieuwe functies aan de oostzijde van deze kade kan vragen om het enigszins verschuiven van deze functie. Flexibiliteit ligplaatsen Het ligplaatsenbeleid geeft een stevige basis voor schepen die een permanente ligplaats in Hoorn gaan huren. Tegelijkertijd is flexibiliteit essentieel bij het toekennen van een ligplaats. Bouwwerkzaamheden en evenementen kunnen tijdelijk vragen om te verplaatsen, maar ook nieuwe ontwikkelingen binnen Hoorn kunnen aanleiding zijn om een plek te herzien. Hoorn zal contracten opstellen die voldoende zekerheid bieden voor de gebruikers maar tegelijkertijd voldoende flexibiliteit blijven bieden om een schip binnen of buiten Hoorn te verplaatsen. Passantenhaven voor kort bezoek De Binnenhaven is op een klein gedeelte voor enkele historische en bijzondere schepen aan de westzijde na voorbehouden aan passanten met jachten, die één of enkele nachten in Hoorn komen en aan boord overnachten. Schepen die langer willen blijven moeten een ligplaats nemen in één van de drie jachthavens. De havenverordening zal hierop aangepast worden. De passantencapaciteit en (vooral) kwaliteit en variatie kan toenemen door aan de zuidzijde van het Baatland en aan de westelijke oever van het Julianapark ook passantenplaatsen voor (grote) jachten te maken met beperkte voorzieningen. Het karakter van het nabij gelegen park geeft meerwaarde.

13

Verbeteren Met name de voorzieningen van de (binnen)haven van Hoorn vragen om verbetering om als passantenhaven aantrekkelijk te blijven voor een breed publiek. Het sanitair is gecombineerd met een winkel die in het seizoen geopend is. De voorzieningen op zichzelf zijn schoon en heel en voldoen aan de basiseisen. Echter de voorziening aan de Mallegomsteeg is decentraal gelegen, en vooral onzichtbaar. De uitstraling is wat gesloten en bovendien zijn de openingstijden beperkt. Veel passanten zullen daarom de sanitaire voorzieningen aan boord gebruiken. Een passantenhaven zoals de binnenstad van Hoorn verdient een betere en zichtbare voorziening die permanent beschikbaar is voor passanten. Combinatie met een haven(informatie) kantoor ligt hier voor de hand en geeft de haven van Hoorn een gastvrij gezicht. Onderzocht zal moeten worden of hiervoor een pand (of een deel daarvan) beschikbaar is direct aan de haven. Combinatie met horeca of winkel en bewoning kan de kosten drukken. Indien verplaatsing naar de haven niet mogelijk is is permanente bruikbaarheid en goede vindbaarheid essentieel voor de kwaliteitsbeleving. Realisatie van een nachttoiletvoorziening is minimaal noodzakelijk. Sanitair op het Baatland Afhankelijk van de mogelijke aanpassing van het sanitair is het gewenst een extra sanitaire voorziening aan te bieden op ’t Baatland of in de directe omgeving (drijvend). Beeldkwaliteit is hierbij belangrijk, maar ook toegangscontrole en beheer zijn belangrijke aandachtspunten. Voor de elektravoorziening wordt gebruik gemaakt van de SEP-key. Dit systeem heeft per locatie maar een beperkte capaciteit met een beperkt aantal ‘sleutelcodes’. Hoorn loopt wat dit systeem betreft tegen de grenzen op, uitbreiding is niet meer mogelijk. Dit systeem kan omgebouwd worden naar een systeem met een Yacht Card, een snelgroeiend systeem met pasjes waarop gasten van meerdere havens tegoeden kunnen opladen. De pasjes zijn op veel plaatsen te gebruiken waardoor terugbetaling van borg bij vertrek niet meer aan de orde is. Op die manier wordt het systeem sterk vereenvoudigd. Dit systeem is beter dan het geven van gratis elektra. Door moderne jachten wordt met name buiten het seizoen relatief veel elektra gebruikt waardoor de installatie qua capaciteit tekort kan schieten. Betalen naar gebruik biedt dan een rem op verbruik of biedt indien nodig inkomsten om verzwaring van de capaciteit te financieren. Een dergelijk systeem biedt ook mogelijkheden om te koppelen met toegangscontrole en betaling van het liggeld / controle daarop. De bestaande installaties bieden voldoende capaciteit om voor de chartervaart dit systeem te handhaven. Voor vaste ligplaatshouders (thuisvloot en bewoonde schepen) is bemetering van een vaste walaansluiting noodzakelijk. De draaiende generatoren van riviercruiseschepen verzorgen (geluid)overlast ten opzichte van de aangrenzende woonbebouwing. Onderzocht zal worden aan welke voorwaarden een voorziening voor walstroom moet voldoen om het gebruik van generatoren terug te dringen. Het is wenselijk de ligplaatsen aan het Oostereiland ter hoogte van de woonbebouwing te voorzien van een goede walstroomvoorziening en daar het gebruik van generatoren te verminderen of zo mogelijk te verbieden. Een voorstel voor het realiseren van vaste elektrapunten voor deze schepen wordt uitgewerkt. Blauwe Vlag als perspectief De jachthavens in Europa kennen, net als de stranden, een blauwe vlag voor een duurzaam en kwalitatief goed product. De criteria van de Blauwe Vlag voor Jachthavens vormen daarmee een doelstelling. Aanpassingen met betrekking tot infrastructuur en voorzieningen zijn beperkt of al opgenomen in dit plan. Criteria met betrekking tot bedrijfsvoering vragen om aanpassing van de

14

organisatie, registratie en beleidsvoering. Een termijn waarbinnen deze de deze criteria haalbaar z ijn is op voorhand niet te geven. Als doel streeft Hoorn naar een Blauwe Vlag als label van kwaliteit en duurzame bedrijfsvoering. Invullen tekorten Naast bovenstaande verbeteringen zal een beknopt programma worden uitgevoerd ter completering van het voorzieningen niveau van de havens:  Realiseren van Wifi voor passanten aan boord van charterschepen en jachten (met code)  Eventuele uitbreiding elektrapunten indien nodig voor de passanten  Verbeteren watertappunten en slangen  Informatiepaneel in de haven over evenementen in de stad  Een innamesysteem voor vuilwater voor de beroepsvaart wordt onderzocht in samenwerking met de schippers van de riviercruises en de chartervaart. Hoorn wil inzetten op optimale kwaliteit voor bezoekende schepen. In voorgaande jaren was het voor de charterschepen te vaak niet duidelijk waar ze een plek zouden krijgen. Voor riviercruises wordt ruimte gemaakt, waardoor bezoekende charterschepen hun eigen herkenbare plek bij het Hoofd weer krijgen. Elektravoorzieningen voor charterschepen zorgen voor verbeterde kwaliteit voor deze schepen zelf, en voor hun omgeving, door het terugdringen van het gebruik van generatoren. Het afronden van de kadewerkzaamheden en verbetering van de elektra-en watervoorzieningen leggen de basis voor het herwinnen van de bezoekende vloot. Passanten die met jachten de havens van Hoorn bezoeken krijgen een ligplaats op maat, met een toegankelijk systeem voor het afnemen van elektra en water, voor het betalen van de liggelden en het reizen van haven naar haven. Sanitair dat qua locatie en uitstraling past bij de kwaliteit van Hoorn maakt de havenkwaliteit compleet.

15

Verbinden binnenstad en haven Het verbinden van winkelstad en haven is een uitdaging. De verstilde stegen tussen de drukke Roode Steen als aantrekkelijk begin van de winkelstad en de Appelhaven vormen een belangrijke bottleneck. Hoorn moet kiezen voor een eenduidige wandelroute tussen havens en Roode Steen. De route via de Korenmarkt, Wijdebrugsteeg en Grote Oost ligt voor de hand en is het meest aantrekkelijk. Een lint van historische en bijzondere schepen kan deze route deels markeren. Ligplaatsen langs de Korenmarkt kunnen uitgegeven worden. Informatievoorziening kan de route verder opwaarderen. Het doorzicht door de Grote Havensteeg kan versterkt worden door het afmeren van een beeldbepalend schip (met mast) aan de Nieuwendam. Onderzoek havenbezoekers In de zomer van 2012 is onderzoek gedaan onder havenbezoekers. De resultaten zijn nog niet geheel bekend. De eerste resultaten laten als volgt zien:  Driekwart van de bezoekers van de haven bezocht eerder de binnenstad  87% van de bezoekers kan de route tussen binnenstad en haven gemakkelijk vinden  40% van de bezoekers van de haven komt aan via land, de rest via het water  De waardering van voorzieningen is over het algemeen goed  Belangrijkste verbeterpunt voor Hoorn qua watersport is uitbreiding van de faciliteiten voor scheepsreparatie en onderhoud. Verkeer en parkeren Parkeren en bereikbaarheid Bezoekers van de havens worden vanaf de Provincialeweg verwezen via de Willemsweg naar de parkeerterreinen ABC en Nieuwe Wal. Vanaf deze gratis parkeerterreinen is het 350 meter (ABC) tot 600 meter (Nieuwe Wal) lopen naar de havens. Dit is een acceptabele loopafstand voor bezoekers aan de haven. Alternatieve parkeerruimte wordt gevonden in parkeergarage Jeudje (450 meter lopen) en parkeerterrein Visserseiland (700 meter lopen). Daarnaast zijn er nog ongeveer veertig betaalde parkeerplaatsen beschikbaar in het Havenkwartier. Deze parkeerplaatsen zijn met name bedoeld voor bezoekers van de voorzieningen rond de haven zoals restaurants/cafés en havenwinkels, niet zozeer voor de bezoekers voor langere duur. Vanuit het beleid wordt nagestreefd om het bezoekersparkeren zoveel mogelijk aan de rand van de binnenstad te faciliteren. Dat kan betekenen dat de veertig parkeerplaatsen langzaam verminderen en/of verdwijnen. Voor zowel het Jeudje als het Visserseiland geldt ook betaald parkeren. Vanaf de parkeerterreinen en het station worden de voetgangers naar de havens verwezen met bewegwijzering. Openbaar Vervoer De havens zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanaf de bushalten Vollerswaal e n Nieuwe Wal is het nog circa 350 meter lopen naar de havens. Vanaf het treinstation zijn de havens ongeveer 1 kilometer lopen. De loopafstanden vallen binnen de richtlijnen voor loopafstanden voor het openbaar vervoer. Voor mensen slecht ter been of mense n die de afstand vanaf het station te ver vinden is er een alternatief om een stukje met de bus te gaan of om met Hoorn City Tours een tripje naar de Roode Steen en haven te nemen. Touringcars voor charterschepen Bezoekers die met touringcars aankomen worden gebracht naar het Visserseiland. Bij Achter op ’t Zand ligt een bushalte voor deze touringcars. Vanaf Achter op ’t Zand is het nog circa 350 meter lopen naar de havens. Wel zijn er regelmatig klachten van omwonenden over overlast door

16

touringcars. Soms staan er te veel touringcars of laten ze de motor draaien wat tot geluidsoverlast leidt. Door de charterschepen te verplaatsen richting het Julianapark is het mogelijk om een betere opstelplaats voor touringcars te realiseren, zonder dat overlast ontstaat voor omwonenden. Bereikbaarheid voor fietsers Voor fietsers zijn de havens goed bereikbaar. Op het Oostereiland en op de Korenmarkt zijn fietsenrekken aanwezig waar fietsers hun rijwiel kunnen stallen. Veranderingen door de Havenvisie De uitbreiding en verbetering van voorzieningen is gericht op versterking van de kwaliteit voor gastenschepen, gasten die per boot de stad bezoeken. Daarmee is parkeren maar zeer beperkt onderwerp van verandering. De Grashaven , Karperkuil en Vluchthaven kennen parkeervoorzieningen op eigen terrein die afdoende zijn qua capaciteit. Bezoekers van het havengebied voor rondvaarten en bootverhuur zullen gebruik maken van de stedelijke parkeercapaciteit. Voor hen zal een vaartocht ook vaak onderdeel zijn van een breder bezoek aan Hoorn. Echt anders wordt het voor het busverkeer dat gekoppeld is aan de riviercruises en de chartervaart. Nu zijn de gasten aangewezen op wachtende bussen op Visserseiland. Door toevoeging van extra capaciteit voor de riviercruiseschepen aan het Julianapark is hier een goede ontsluiting per bus mogelijk en gewenst. Door hier ook een plaats te maken waar rondvaarten en charterschepen kort kunnen laden en lossen kan het Visserseiland ontlast worden en de service verbeterd. Door de toevoeging van ligplaatsen aan de Korenmarkt en de herinrichting van ligplaatsen aan de Veermanskade en de Karperkuilkade moet kritisch gekeken worden naar de mogelijkheid om bij het schip te laden en te lossen. De Korenmarkt en de Veermanskade bieden geen moge lijkheid hiervoor. Inrichting van ligplaatsen moet zo zijn dat er geen auto’s stoppen en dat er geen obstakels op de weg komen die de doorstroming op deze toch al smalle weg beperken. De mogelijkheden voor laden en lossen bij de Karperkuil zijn eveneens beperkt. Vergroten veiligheid De haven en het waterfront trekken ook groepen bezoekers naar zich toe die het toerisme minder goed gezind zijn. De laatste tijd is er sprake van hangjongeren rond de binnenhaven en een groep wat oudere mensen heeft zich meermalen naar charterpassagiers onvriendelijk gedragen. Bovendien werd er de laatste tijd enkele malen ingebroken of ingeslopen in afgemeerde charterschepen. Toezicht en handhaving in combinatie met goede communicatie tussen schippers, havenmeester en politie zijn essentieel voor een veilig gevoel in de haven. De havenmeester heeft daarbij de signaliseringsfunctie. Belangrijk is dat meldingen worden doorgegeven en dat er wat mee gedaan wordt. Terugkoppeling van het resultaat vergroot de samenwerkingsbereidheid. Bekeken zal worden of camera’s de veiligheid verder kunnen vergroten. Het Julianapark krijgt in de nieuwe opzet een andere, meer toeristische functie. Dit biedt een kans om ook hier de veiligheid te vergroten. Bezoekers vragen om een meer open en zichtbare inrichting met brede paden, goede verlichting en ruim zicht tussen de verschillende functies. Herinrichting maakt onderdeel uit van de uitwerking van de nieuwe functies. Organisatie van evenementen De organisatie van evenementen op en aan het water vraagt om een integrale afweging die de werking van de Havenvisie overstijgt. Vanuit beleving is het wel wenselijk evenementen te organiseren waarbij het water centraal staat. Evenementen trekken doelgroepen naar de haven die er normaal niet komen. Zij zorgen voor levendigheid en vergroten de bekendheid. Evenementen

17

kunnen gaan om specifieke boottypen (zoals Gebruikte Botenbeurs of historische schepen of de Hiswa te water) maar kunnen ook het water gebruiken als podium en de kade als natuurlijke tribune (zoals Karperkuilconcert). Meerdere plekken in Hoorn (Binnenhaven, Buitenhaven westzijde en Achter op t’ Zand lenen zich daarvoor. Vanuit de Havenvisie zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:  Evenementen vragen om een flexibele ligplaatsindeling zodat water vrijgemaakt kan worden voor tijdelijk gebruik  Deze flexibiliteit moet verankerd worden in contracten tussen gemeente en ligplaatshouders  Inrichting op de kade kan soms de inrichtingsmogelijkheden belemmeren, dit is een aandachtspunt bij het plaatsen van informatiepanelen en nutsvoorzieningen  Betrokkenheid van rederijen en bootverhuurders bij allerlei evenementen vergroot de beleving vanaf het water en daarmee het succes. Tarieven De tarieven voor passanten zijn marktconform in Hoorn. Vergelijkbare plaatsen in de regio rekenen een vergelijkbaar tarief voor ligplaatsen in de stadshavens. Tarieven voor de chartervaart zijn relatief hoog ten opzichte van andere omringende havens. Hoorn kent geen speciaal tarief voor een kort (stads)bezoek. Direct is het volledige havengeld verschuldigd. Daardoor worden bezoekende schepen in hun mogelijkheden beperkt. De kwaliteit van ligplaatsen verschilt sterk in Hoorn. Het is echter niet mogelijk een plaats te reserveren voor een charterschip of voor een zeil- of motorboot. De bereidheid om te komen neemt daardoor wellicht af. Met de uitbouw van de variatie aan ligplaatsmogelijkheden voor de verschillende doelgroepen is het gewenst de reserveringsmogelijkheden uit te breiden. Online toepassingen kunnen dit sterk vereenvoudigen in de komende jaren. Mogelijk is een tariefsaanpassing in combinatie met reservering mogelijk. Vanuit het principe ‘de gebruiker betaalt’ is een verdere optimalisering van tarieven mogelijk. Naast het betalen van elektra en water naar verbruik is het gewenst de afvoer van huisvuil eveneens te beprijzen, in overeenstemming met omliggende havens. Met name voor de riviercruises is dit noodzakelijk.

18

Versterken Naast aanpassingen in de hardware moet Hoorn haar organisatie (software) versterken. De havens van Hoorn Hoorn heeft met de Grashaven, de Vluchthaven en de Binnenhaven drie havens met ieder een eigen karakter en kwaliteit voor passanten. Het gezamenlijk uitdragen van deze verschillen onder de vlag van Hoorn biedt onderlinge versterking. De havenmeesters van Hoorn moeten gastheer zijn voor alle aanlopende schepen en moet jachten over een geschikte ligplaats adviseren. Doorverwijzing naar andere Hoornse Havens zorgt voor tevreden passanten die langer blijven. Een gezamenlijk te realiseren informatieproduct voor bezoekende passanten zal de verblijfstijd verlengen. Digitale poort voor de watersporter De havens van Hoorn zouden samen kunnen werken aan een digitale ‘poort’ voor de watersporters die Hoorn bezoeken. Hierin kunnen de locaties en ligplaatsen aangeduid worden en de voorzieningen onder de aandacht gebracht worden. De toeristische mogelijkheden kunnen zo ook gezamenlijk gepresenteerd en ontsloten worden. De digitale poort biedt de mogelijkheid contact op te nemen met de havenmeesters voor een ligplaatsadvies of reservering op maat. Voor bedrijven in Hoorn biedt een dergelijke applicatie commerciële kansen om de doelgroep te informeren en aan zich te binden. Een fysiek gezamenlijk havenkantoor is zo niet nodig terwijl de gasten wel beter geïnformeerd worden. Het toeristisch informatiepunt Hoorn kan als ontvangstpunt voor alle varende gasten worden ingezet. Hier kunnen ook attracties en dagtochten worden aanbevolen of verkocht en fietsen, scooters of auto’s worden verhuurd. Horeca en winkel iers moeten de meerwaarde van deze bezoekersstroom inzien en met informatie en aanbiedingen hierop inspelen. Het samenbrengen van gegevens omtrent bezoekersaantallen, verblijfstijd, activiteiten en bestedingen vergroot de kennis over Havenstad Hoorn en geeft instrumenten voor beter beleid. Door deze service gezamenlijk voor alle gasten op te pakken is dit financieel interessant voor de betrokken ondernemer. Interne organisatie Voor de organisatie van de haven wordt gekeken naar stroomlijning van beleid en uitvoering binnen de gemeente. Daarbij wordt toegewerkt naar het afsluiten van dienstverleningsovereenkomsten waarin taken en verantwoordelijkheden worden vastgelegd. Een havenmanager zal moeten toezien op uitvoering van de taken en zorgt voor verdere stroomlijning van beleid en uitvoering. Overweging hierbij zal zijn om de uitvoerende werkzaamheden voor de haven aan derden uit te besteden (ontvangst passanten, innen liggeld, administratie, reserveringen, klein onderhoud, informatievoorziening). Het is noodzakelijk beter zicht te krijgen op de financiën. Een duidelijkere kostplaatstoerekening moet een beter zicht geven op de kostenstromen en de mogelijkheden om deze te beïnvloeden. Onderscheid zal worden gemaakt in haveninstandhouding (kades, diepgang, bruggen) en haveninrichting (steigers, elektra, water). Investeringen in haveninrichting worden inzichtelijk en kunnen ten opzichte van de havenopbrengsten in beeld worden gebracht. Zo ontstaat een goed afwegingskader voor nieuwe investeringen voor nieuwe en bestaande doelgroepen. Belangrijk is een goed overleg en afstemming binnen de haven, tussen de aanbieders en de gebruikers. Beschikbaarheid van kennis en systematische informatieverzameling moeten de basis vormen voor doorlopende bijsturing van beleid. Ook de communicatie binnen de gemeente vraagt aandacht. De havenmanager wordt in deze rol spin in het web.

19

Met de regionale partners in Medemblik en Enkhuizen, maar ook met kleinere havens rond het Markermeer, wordt verder afstemming gezocht. Er worden samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van marketing, beleidsbeïnvloeding, exploitatie en het beter bedienen van de consument verkend. Er kan bijv. gedacht worden aan het samen bieden van kortingen als een bepaald vaargebied bezocht wordt. Juridische verankering De beleidsvoornemens in deze havenvisie vragen om een goede verankering. Wonen aan boord, uitgifte van ligplaatsen, werven van bedrijven en exploiteren van steigers vragen om een goede juridische basis die ruimte biedt aan flexibiliteit maar ook aan weerszijde voldoende zekerheid biedt. Uitwerking van een havenverordening, regelgeving met betrekking tot wonen aan boord en opstellen van eenduidige huurcontracten voor langere of korte termijn zijn noodzakelijk om de beleidsvoornemens ook te borgen voor de toekomst. De Havenmeester van Hoorn De Havenmeester van Hoorn is het gezicht van Hoorn voor bezoekende watersporters. Daarbij is de gemeentelijke havenmeester ook de spreekbuis namens de gemeente richting watersporters en tegelijkertijd de ogen en oren van de gemeente. De havenmeester is toegankelijk voor ondernemers in de binnenstad en geeft gasten tips en adviezen over een bezoek aan Hoorn. De havenmeester deelt de haven zo efficiënt mogelijk in en ziet toe op naleving van de regels, in goede s amenhang met politie en stadswacht. Uitgangspunt daarbij is de gastvrijheid van de stad voor bezoekers. Bekeken zal worden of samenwerking met havenmeesters van de andere havens in Hoorn mogelijk is. In de Havenvisie kiest Hoorn voor een flexibele indeling met ruimte voor veel functies en zoveel mogelijk verschillende bezoekers. De Havenmeester faciliteert dit gevoel buiten door mensen te helpen en te informeren. Het havenkantoor is niet alleen de verblijfplaats van de Havenmeester maar is ook de basis v oor ontvangst en is verwijspunt naar het TIP en de VVV. De samenwerking met de havenwinkel en het doorverwijzen naar het sanitair aldaar is een basistaak. De belangrijkste woorden van de Havenmeester van Hoorn zijn: WELKOM IN HOORN.

20