con act Grote schoonmaak met Kerstmis najaar met mensen in en rondom kerk en parochie nummer 3 con act najaar 2003 jaargang 13

De voortzetting na 12 jaar RETURN / Communicatie-nieuws

Grote schoonmaak met Kerstmis Er bestaat bij mailingbureaus een soort vast gegeven dat ongeveer 10% van alle adressen jaarlijks wijzigt. Bij organisaties ligt dat percentage zelfs op het dubbele vanwege functieveranderingen zonder dat men verhuizen gaat. Het afgelopen jaar had mijn emailadresboek te kampen met een veranderingspercentage van bijna 25%, mede door het stoppen van een aantal (gratis) providers. Helaas zijn er slechts enkelen die na de verandering van hun email hierover ook een bericht toesturen, met als gevolg dat de meeste verhuizers tweemaal in ons adresboek stonden en sommigen zelfs drie tot vier keer. Ook als mensen van baan wisselden en een zakelijke email gebruikten, werd ons adres niet opgeschoond. Natuurlijk is het makkelijk want veel mensen hebben een automatisch doorkoppeling van alle binnenkomende berichten naar hun adresboek, maar als dan van de 1000 adressen er zo’n 250 niet meer blijken te functioneren, is dat heel vervelend. Elke keer retourkomende emails, waarvan nooit 100% zeker is dat het adres niet meer deugt. Sommige providers hebben soms last van

storingen en dus is het terugkomen van een email niet altijd een bewijs van verhuizing. Herkent u dit probleem? Wij vonden dit op een bepaald moment zo lastig, dat wij een email gezonden naar alle adressen over een onderwerp dat velen zou interesseren: de start van www.kerkboek.nl. Toen kregen we een groot aantal emails retour en berichtten verhuisde mailers welk adres nog wel en welk niet meer in gebruik was. Let op dat u wel kijkt waar u het bericht naar toe stuurt, bij ons zat er een Internetgroep bij, waarvan niet alle leden dat waardeerden! Het is wel nodig dat u daar even de tijd voor neemt om ook meteen de foute adressen te verwijderen of veranderen. Een goed moment zou daarom de kerstvakantie zijn. Kunt u al uw relaties een aardige kerstgroet sturen zonder kerstzegels, en uw adressenbestand kan er weer een jaartje tegen!

Leen van den Herik [email protected]

con†act

najaar

2003 jaargang 13

nummer 3

2 muurkranten 2. catechesespecial

met mensen in en rondom kerk en parochie

3 fluïdum 4. pagina in hahblad 5 krant of kerkblad 6 kerkenwerk 7 beamer 9 neem en lees 10 strategische koers 12 Adventsprojecten 14 kerkbladrecensie 16 schrijfwijzer 17 persberichten 18 Gedachtenis 19 Kees Posthumus 20 Eetvoorziening 21 wat PDF is 22 korte berichten 23 Agenda 24. op het prikbord

con†act

najaar 2003

1

Muurkranten zoeken een kerkmuur

De nieuwe muurkranten...

geloof september

jeugd september jeugd oktober

actueel september

geloof oktober

Formaat: 70 x 100 cm. Gedrukt op gesatineerd papier Wordt gevouwen toegezonden in envelop Ook af te halen - ter voorkoming van portokosten - bij Docete te Utrecht of Narratio in Gorinchem

www.kerkboek.nl

Muurkranten zijn in kleur te bekijken op www.docete.nl en daar - en bij Narratio in Gorinchem- ook te bestellen voor €5,00 excl. porti.

Was u van plan een abonnement te nemen op VolZin of Motief of de Elisabethbode? Ga dan eerst naar onze website want daar hebben we telkens tien tijdschriftaanbiedingen met een kennismakingsnummer of introductiekorting. Alleen bladen op het kerkenwerk-erf natuurlijk, net als de boeken. Heeft u vanuit uw ervaring met websites suggesties voor verbetering van het zoeken en/of bestellen: laat het ons a.u.b. weten! Kees Uitewaal actueel oktober

[email protected]

Onlangs belde iemand mij op met de vraag: “Voor wie binnen onze parochie is con†act nou eigenlijk bestemd?” Mijn antwoord was kort “Voor iedereen die namens uw parochie contacten heeft met anderen.” “Maar dat zijn er zeker wel een stuk of twintig…”, meldde de beller, “moeten die allemaal hun eigen conTact hebben?” “Nee, dat hoeft niet. U kunt het blad laten rouleren, zoals u dat misschien ook met andere bladen doet, of het op een centrale plaats in de kerk neerleggen, of als het gaat om specifieke informatie de pagina’s kopieren en door geven.” De volgende dag belde hij weer op. Hij had het met een aantal mensen besproken en wilde dan toch maar drie abonnementen: één voor het parochiebestuur, één voor “meneer pastoor” en één voor de eindredactrice van het parochieblad, die ook de website bleek te verzorgen. Kijk, dan kan mijn dag al niet meer stuk!

2

con†act-binnen en buiten de kerk

najaar 2003

Dat zou pas missionair zijn

Fluïdum Deze zomer zat ik in de crypte van de kerk van St. Martin-in-the-Fields aan het Trafalgar Square in Londen een kopje koffie te drinken. Ik keek naar de mensen die aan belendende tafeltjes en daar om heen met elkaar in gesprek waren. En ik dacht: ‘Dit zijn christenen’. U zegt misschien: logisch, crypte, kerk, christenen. Toch was het een café als een ander, en aan de mensen zelf viel niets specifiek christelijks te ontwaren. Voorkomen, kleding, gedrag wezen er niet nadrukkelijk op, en de conversaties die men voerde kon ik niet volgen. Wat is het dan toch dat ik dacht: ‘dit zijn christenen’? Menigeen heeft ook hier het antwoord klaar. Omzien naar elkaar, hartelijkheid, de gemeente als herberg! Christelijke gastvrijheid, dat is het! Maar dat vind ik wel erg kort door de bocht. Waarom zou dat ‘omzien naar elkaar’, die gastvrijheid en hartelijkheid voorbehouden zijn aan christenen? En de christenen die het op dat punt laten afweten zou ik niet graag de kost geven. Er moet iets onherleidbaars, iets vaags maar wel reëels, een soort fluïdum zijn, waardoor ik ook in Londen broeders en zusters herkende. Misschien is het te vergelijken met de ervaring die je kunt hebben als de kerk uitgaat. Soms is dat het mooiste moment, zoal niet in dan wel aan de kerkdienst. Mensen komen naar buiten en maken met elkaar een praatje. Niet veel bijzonders, maar meer dan eens heb ik dat ervaren als een verschijnen in het Licht, letterlijk dan als de zon schijnt, maar ook geestelijk, een staan in het Licht dat je met elkaar deelt en zojuist gedeeld hebt. Vraag me niet hoe het in elkaar zit, want dat weet ik niet. De grens met knusheid en kneuterigheid is trouwens uiterst fragiel. Soms kun je er hard bij weg lopen, omdat het zo kneuterig is, maar er kan ook een moment zijn, in stilte beleefd overigens, dat je denkt: ‘ja dat is het’. Het moet toch iets zijn van een oriëntatie die je gemeen hebt, die voelbaar is en die ook concreet kan worden. Een fluïdum, zeg ik dan maar, voordat ik al te grote woorden ga gebruiken, die mijns inziens er naast zitten. Dit voorjaar bezocht ik de allerlaatste Acht Meimanifestatie in de Utrechtse Jaarbeurs. Ik stapte uit de trein en zag enkele mensen voor mij uit lopen. Ik dacht ‘dat zijn Acht Meiers’, en liep achter hen aan. Ik kwam vanzelf op de goede plek. Alweer zoiets. ‘Typische Acht Meiers’

waren het niet geloof ik, er waren geen habijten bij en ook geen gesticulerende pastoors. Het was alweer dat fluïdum, waardoor ik dacht: ‘ziehier broeders en zusters’. Geen winkelend volk, maar zoekers naar inspiratie. Het zou interessant zijn om te achterhalen of zo’n fluïdum zich niet alleen aan kerkelijke insiders meedeelt, maar ook aan buitenstaanders. Want dat zou pas missionair zijn! Tenminste als het met de Geest van doen heeft.


Daan van der Waals [email protected]

najaar 2003

foto: ©AchtMeiBeweging

Overname van deze column in uw kerkof parochieblad is toegestaan als u ons een exemplaar van dit blad wilt toezenden.

3

Een boodschap valt binnen in 67.000 Apeldoornse huizen

Pagina levensbeschouwing Vanaf 26 augustus j.l. hebben de SoW-kerken, de gezamenlijke katholieke parochies en levensbeschouwelijk centrum De Brug in Apeldoorn het initiatief genomen om gezamenlijk een pagina in te kopen in het huisaan-huisblad Weekend Totaal. Op deze pagina zullen alle levensbeschouwelijke activiteiten in Apeldoorn worden gepubliceerd die bedoeld zijn voor een algemeen publiek. De pagina zal bestaan uit een soort levensbeschouwelijke uitladder en een redactioneel deel waar een aantal activiteiten uitgelicht zullen worden.

ook alleen activiteiten opgenomen worden die open staan voor iedereen en andere overtuigingen volledig zullen respecteren. Gedacht wordt hierbij aan lezingen, cursussen, concerten, tentoonstellingen en voorstellingen. Door de brede samenwerking ontstaan verder mogelijkheden voor kleinere kerken en organisaties om ook hun activiteiten op te nemen op deze pagina.

Ruim een jaar geleden zochten de missionair werker van de SOW kerken, Tom Schoemaker, en Mirjam Jansen van De Brug contact met elkaar om te kijken of zij iets gezamenlijks zouden kunnen doen om levensbeschouwing weer zichtbaar te maken als een wezenlijk onderdeel in het leven van mensen en het functioneren van de samenleving. In eerste instantie werd gedacht aan het uitgeven van een gezamenlijke krant of het starten van een website. In 67.000 huizen Uiteindelijk werd gekozen voor het maandelijks inkopen van een pagina in het huis-aan-huisblad Weekend Totaal. Natuurlijk is het inkopen van een pagina eenvoudiger dan het zelf uitbrengen van een krant omdat alle logistieke zaken door de uitgever zelf worden geregeld. Op deze manier waren de twee organisaties verzekerd van een verspreiding bij 67.000 huizen. Ook is de kans dat de pagina gelezen wordt groter in een bestaande krant dan wanneer je het zoveelste krantje uitbrengt dat tussen alle post op de deurmat valt. De inhoudelijke voordelen waren echter veel groter. Door een pagina in deze krant te kopen proberen de organisaties levensbeschouwing weer in het gesprek van de dag te krijgen. De pagina Levensbeschouwing staat nu naast de pagina Cultuur in Apeldoorn, mededelingen van de gemeente, de filmpagina, de pagina’s van de beschikbare huurhuizen en een zeer uitgebreide agenda van alle activiteiten in Apeldoorn. Informatie over dit initiatief is te verkrijgen bij Abri, Tom Schoemaker [email protected]

4

Op basis van deze plannen besloten de parochies ook mee te doen. Door gezamenlijk op te trekken hopen de betrokken organisaties dat de weerstand tegen kerkelijke activiteiten af zal nemen en dat de indruk van zieltjeswinnen zal worden weggenomen. op de pagina zullen dan

Uitgeverij Wegener huis aan huisbladen is erg blij met dit initiatief van de kerken en andere levensbeschouwelijke organisaties. Niet alleen levert het hen enige inkomsten op maar de pagina zorgt ook voor een verbreding van het inhoudelijk aanbod van de krant zelf. Wegener gaat er dan ook van uit dat de krant door deze pagina beter gelezen zal worden. Naschrift van de redactie: Wegener deed zelf ook een forse duit in het financiële zakje door voor een hele pagina slechts 50% van de prijs te berekenen. Hierdoor komt de pagina per keer, inclusief zetkosten op zo’n 900 euro. Dat is een hoop geld, maar beschouw het als een investering in de toekomst, om contact te houden met de mensen om je heen, kerkelijk en niet-kerkelijk.


najaar 2003

Neem nou Gorinchem...

Kiezen voor krant of kerkblad Terwijl in Apeldoorn de zaak werd beklonken, was conTact bezig om in Gorinchem eens te kijken wat de mogelijkheden zijn. Hier ging het niet om ‘ernaast’ maar ‘in plaats van’. En behalve Wegener was er ook een blad van de BDU, ook zo’n huisbladen gigant. Eigenlijk zou het zo moeten zijn dat er geen keuze hoeft te worden gemaakt tussen een kerkblad of een (halve) pagina in een hah. Beiden hebben een eigen publiek, vereisen dus een eigen soort informatie en kunnen dus prima naast elkaar bestaan. Toch zijn het de kosten en de redactionele bemensing die zullen dwingen tot een keuze. Kerkblad Het kerkblad ‘Kruispunten’ is geen SoW-kerkblad, maar het blad van de hervormden en gereformeerden (deels op weg naar Samen). Het heeft sterk een clubblad-karakter, waarbij een zekere vertrouwdheid met de kerkelijke gebruiken, de Tale Kanaäns en bekende kerkfamilies en ambtsdragers voor-verondersteld wordt. Naast dit kerkblad functioneren ook nog enkele nieuwsbrieven en websites, dat maakt de positie van Kruispunten er niet sterker op, maar overdie samenhang méér in december. Voor het abonnementsgeld vraagt men een bedrag van €13,25 per jaar en men ontvangt een bescheiden inkomen uit advertenties. Financieel staat het er niet rooskleurig voor, zeker niet als het abonnee-aantal blijft dalen. Huis-aan-huisblad (hah) Dat is een blad dat voor een deel redactioneel wordt gevuld, maar vooral belang heeft bij een goede bezetting van de advertentiepagina’s. Kerkelijke kopij die naar de redactie wordt gezonden, vecht samen met ander locaal nieuws om de beschikbare ruimte en treft dus vaak het lot om niet of sterk ingekort ergens een plekje te krijgen. In Gorinchem zijn twee hah’s namelijk De Stad Gorinchem (BDU) en Gorcumse Courant (Wegener). Waarom naar een hah? Deze logische vraag wil ik kort duiden met een ervaring: op bezoek bij een collega in Duitsland kwam het gesprek op kerkbladen. Tot zijn ontsteltenis hoorde hij dat dit niet huis-aan-huis werd rondgebracht maar binnen de eigen kring blijft en vaak ook nog betaald. En waar blijft

dan uw boodschap aan de samenleving? vroeg hij me. waarop ik niet anders kon zeggen dandat we daar juist zo’n moeite mee hebben. Daar zit waarschijnlijk precies de noodzaak om geld vrij te maken om via een kerkenpagina mensen te informeren: waar de kerk voor staat, waar ze mee bezig is, op wie je een beroep kunt doen, welke rol de kerk in mensenlevens wil vervullen, dat je ook (of waarom niet) je relatie kan laten inzegenen als je geen kerklid bent en wat er zoal in een kerkdienst gebeurt. Als wìj ze niet vertellen welke gebruiken we hebben, regels er zijn, hulp er kan worden verkregen; wie doet het dan? Je moet er vanuit gaan dat er meer algemene informatie wordt gegeven, je omzichtiger omgaat met privacy van mensen, en dat dus de pagina geen andere vorm is van dezelfde kopij. Nee, je bereikt andere mensen, mensen die je met je kerkblad niet kunt en wilt bereiken, dat is te zeer ‘eigen’. Maar het is wel de samenleving waar je als locale kerk/parochie in staat en waarvoor je staat. Hah’s willen best Aan beide bedrijven werd het voorstel voorgelegd om een ruimte van ongeveer A4 te vullen met kerkelijk nieuws te verzorgen door een kerkelijk persbureau van Gorinchem. Deze ruimte betekent voor de BDU krant telkens een hele en voor Wegeners blad telkens een halve pagina. Het kostte moeite om contact te leggen en tot concrete afspraken te komen, maar uiteindelijk bleken beide kranten bereid om tegen een vergoeding (300 bij de een, 500 bij de ander) een speciale kerkpagina op te nemen. Mits alles kant en klaar en duidelijk afgesproken zou worden uitgewerkt. Kortom men wil dus wel. Dan moet er toch een potje te vinden zijn waaruit dat wordt betaald en zoniet, dan maar ten koste van het kerkblad, laat die taak maar worden overgenomen door nieuwsbrief en website (zie december)


najaar 2003

Om te voorkomen dat bepaalde onderwerpen te zeer in de theorie blijven steken, start conTact de serie ‘Neem nou Gorinchem…’, waarin telkens een praktisch punt wordt beschreven vanuit de concrete plaatselijke situatie Deze keer Leen van den Herik over krant of kerkblad

5

Utrecht koos voor een eigen diaconale krant, extra erbij

Een kerk die niet dient, dient tot niets ving present zijn. Aanwezig temidden van de mensen die er wonen, leven, werken, zwerven, zitten, liggen, rondlopen, de dag proberen door te komen. Die aanwezigheid is diaconaal, dat wil zeggen dat we ten dienste van de samenleving, ten dienste van mensen willen zijn. En dat is niet zomaar een optie, geen trendy activiteit. Dit raakt aan de kern van ons christen-zijn omdat God zelf zich in Jezus ten diepste met de mensen verbonden heeft. En die aanwezigheid wil ook missionair zijn. Niet in een veroverende zin van bekeerlingen maken, zieltjes winnen, maar wel zo dat we daarmee een teken hopen te zijn van Gods aanwezigheid. Een teken en uiting van Gods liefde. Een beetje zout, een beetje licht, in en voor deze wereld, voor deze mensen. Die aandacht voor mensen, voor hun leven en geluk, die betrokkenheid en zorg voor het dagelijks bestaan van mensen in deze stad – ik hoop dat dat uit deze krant spreekt en ook dat deze krant een middel zal zijn om onze gezamenlijke inzet meer binnen vraag- en handbereik van mensen te brengen.

Henk Bloem deken UtrechtOuderijn schreef de bijgaande introductie in de Utrechtse Kerkenwerk-krant

6

Ik ben er blij mee, met deze krant. We werken al op vele terreinen samen en het is goed dat dat in zo’n gezamenlijke publicatie zichtbaar wordt en, wie weet, krijgt het daarmee nog een extra impuls. En dat bedoel ik niet alleen organisatorisch of projectgericht. Ik bedoel ook dat onze geloofwaardigheid als christelijke kerken, de missionaire impact van onze aanwezigheid in de stad, door dit samenwerken. Bovendien richt deze krant de aandacht op het werk van de kerken. Vaak blijft dat wat verborgen op de achtergrond en krijgen de kerkgebouwen of kerkelijke (re)organisatie perikelen alle aandacht. Nu dan eens aandacht voor de wijze waarop de kerken in onze stedelijke samenle-

Van Jehuda Amichai heb ik het volgende verhaal onthouden waarin hij heel trefzeker verwoordt wat ik probeerde te zeggen over het diaconale en missionaire karakter van een christelijke aanwezigheid in de stad. Het gaat als volgt: “Op een keer zat ik op de traptreden voor een poort bij de toren van David. Mijn twee zware boodschappentassen had ik naast me neergezet. Er stond een groepje toeristen om hun gids heen, en ik diende als oriëntatiepunt.’Ziet u daar die man met die tassen? Iets rechts van zijn hoofd is een gewelf uit de tijd van de Romeinen. Kijk, iets rechts van zijn hoofd. Kijk, nu beweegt ‘ie, hij beweegt’.” Ik zei bij mezelf: de verlossing komt pas als men zal zeggen: ”Ziet u dat gewelf uit de tijd van de Romeinen? OK. Maar daarnaast, iets naar links en omlaag, zit een man die fruit en groenten heeft gekocht voor zijn familie.” Aandacht voor de mensen , meer dan voor de dingen, ik hoop dat deze krant daar ook aan zal bijdragen.


Henk Bloem

najaar 2003

B e a m e r- t e c h n i e k

Een beamer gebruiken in de kerk Via de eindredacteur van Vroom & Vrolijk ontving ik niet alleen het eerder geplaatste artikel over Roze Zondag, maar ook een rapport van zijn collega Hessel Visser uit ‘s Gravendeel over het gebruik van beamers. Dat verslag mocht worden doorgegeven aan wie er belangstelling voor had. Wij dus... Het begint met een persoonlijke ervaring die uiteindelijk leidde tot een uitvoerig verslag met aandachtspunten en ervaringen Inleiding Enkele maanden geleden werd de suggestie gedaan om bij de eredienst een beamer te gebruiken ter ondersteuning. Ik begreep dat het al een keer eerder is geprobeerd in de de kerk in Oud Beijerland. Mij is niet bekend hoe dit ervaren werd. Wat me wel duidelijk is dat een beamer inmiddels bij het onderwijs een nuttig hulpmiddel is geworden. Toen de kerkenraad aangaf het ook in de kerk verder te willen gebruiken heb ik direct aangegeven ondersteuning te willen geven. Al snel kreeg ik van het JJP de vraag om mee te werken aan een jeugddienst. Voor deze dienst werd een programma gemaakt met medewerking van een aantal jongeren. Met behulp van het programma Powerpoint werd een diashow gemaakt. Na afloop is aangegeven dat het nuttig is om deze mogelijkheden in een breder kader te evalueren. Met dit rapport wil ik een voorzet geven om het gebruik van een beamer en PowerPoint zo zinnig mogelijk te gaan gebruiken. Een terugblik op de dienst. Er was geen draaiboek aanwezig. Met de beamer en het scherm kwam ik om 9.15 uur in de kerk aan. We hadden vooraf alleen even telefonisch contact gehad. Gelukkig draaide alles zonder zorgen. Er was voor mij een draaiboek gemaakt van de achtereenvolgende plaatjes. Toch was ik wat nerveus omdat ik niet precies wist wanneer welke plaatje wanneer precies vertoond moest worden. Achteraf viel het gelukkig wel mee. Enkele punten lijken mij het vermelden waard. Een volgende keer zou ik vooroverleg tussen de predikant en degene die de presentatie bediend wel aanraden. Tevens zou het prettig zijn de presentatie en het draaiboek vooraf per e-mail te ontvangen.


najaar 2003

7

Nieuwe technieken toepassen in het kerkenwerk

van de beamer met daarbij opgenomen de nummers van der plaatjes. De effecten waren eenvoudig en dat was maar gelukkig ook. Alles met elkaar een goed begin om het uit te proberen. We moeten wel op blijven passen om het niet te geavanceerd te gaan doen.

foto’s afkomstig van www.tiernybros.com

De tekst en afbeeldingen waren in de gehele kerk goed te zien. Alleen de tekstregels onderaan kon men niet overal lezen. Zeker is dat het geval als de kerkgangers staan. De lettergrootte was wel erg groot. Daardoor moesten nogal wat zinnen over meerdere regels verdeeld worden. De lettergrootte hangt sterk af van de grootte van het scherm dat wordt gebruikt. Zelf beschik ik over een scherm van drie meter breed. Dat is wel nodig in een kerk, want anders kan een behoorlijke groep mensen het beeld niet lezen. De letter was in “Times Roman” gezet. Beter lijkt het me om “Arial” te nemen. Dat is een rustiger lettertype en kan door kinderen meestal ook al goed gelezen worden. De tekst van liederen kan beter twee keer op een achtereenvolgende sheet onder elkaar gezet worden. Dit dient zodanig te gebeuren dat de tekst van het op dat moment gezongen lied steeds bovenaan staat. Zo kunnen de mensen achter in de kerk de tekst ook beter lezen. Het kleurgebruik kan aangepast worden aan de op dat moment geldende kerkelijke kleur. Houd dan wel rekening met de kleurencombinatie. Die combinatie moet rustig zijn. Het is aan te bevelen niet meer dan twee kleuren te gebruiken in het begin. Later kan dat wat mooier gemaakt worden. Let er op dat ook de mensen in de kerk aan dit fenomeen moeten wennen.

Het hele rapport is gratis te downloaden vanaf www.kerkblad.nl. Door de aanwezige plaatjes is het een bestand van ruim 500 Kb in Word.

8

Voor de kinderen werd een verhaal verteld met plaatjes. Bij plaatjes moet er echter wel aangegeven worden wanneer ze gewisseld worden. Mij was dat niet bekend en daarom was ik wel eens te vroeg of te laat met wisselen. Het beste is een kopie van het verhaal te verstrekken aan de bediener

Dit waren alvast enige opmerkingen vooraf. Hierna komen enkele algemene zaken die ik via internet heb kunnen achterhalen. Deze lijken mij nuttig om als achtergrondinformatie te gebruiken. Het gaat over vragen als: Hoe kunnen we een beamer gebruiken als ondersteuning bij de eredienst? Wat kan er met een beamer aan betere beeldvorming worden gedaan? Waar moeten we op letten bij het gebruik van hulpmiddelen tijdens een presentatie? Op welke wijze passen andere kerken multimedia toe?

Hessel Visser

Op grond van deze ervaring heeft Hessel Visser uit verschillende bronnen informatie gehaald en ook korte beschrijvingen van reacties die hij kreeg van verschillende kanten. Zoals: >Alphen a/d Rijn: waar J. van der Sar en K.W. de Jong een beamer gebruiken tot genoegen van maar liefst 88% van de geënqueteerde gemeenteleden; >Meppel: werken met een dia/video scherm op een vaste plaats in de kerk; > Musselkanaal: gebruiken overheadprojector en hebben minder goede ervaringen met tv’s; > Utrecht: beamerpresentatie met websitelinks in een dienst over ‘informatie’; > Zwartebroek: speelse Powerpointpresentatie in de Kerstnachtdienst door gastpredikante; > Amersfoort: kerstnachtdienst met beeld- en geluidopnames, powerpoint en toneelspel; > LDC: Doddy van Leeuwen wijst op maken van een video door de catechisanten; > Gerrit Heinen van het Centrum voor kerkmuziek ontwikkeld materiaal voor kerkdienst, omdat audiovisuele informatief na drie dagen 6,5 keer meer herinnerd wordt dan alleen gesproken en gezongen tekst. Kortom er is duidelijk wat aan de gang in en rond deze nieuwe techniek. Het geheel is in een verslag bijeengebracht en Hessel Visser schenkt het graag aan een ieder die het wil lezen.


najaar 2003

Lectorentrainingen: waarom en hoe?

Neem en Lees Bijbellezen kan iedereen. Maar verstaandbaar en duidelijk met de juiste adempauzes en klemtonen uit de Schrift voorlezen... lWaarom lectorentrainingen? Meer dan eens zien we mensen in de kerk naar voren komen om een rol in de liturgie te vervullen. Bijvoorbeeld kaarsen aansteken, een gebed zeggen, vertellen voor de kinderen of om een schriftlezing te doen. Is dat geen verheugende ontwikkeling? Het verlevendigt de kerkdienst en geeft meer betrokken-heid. Anders zou de dienst letterlijk eentonig worden. Sommige van die taken vereisen speciale vaardig-heid. Neem nu het schriftlezen. We hebben het dan over de bijbel, de bron waar mensen voor hun geloof en leven uit putten. Het is aan de schrift-lezer of ‘lector’ om die eeuwenoude teksten zo tot klinken te brengen, dat mensen ophoren. Schriftlezen is een gave die niet ieder gegeven is. Maar ook als iemand daar charisma voor heeft, zal erop geoefend moeten worden. Vaardigheden Schriftlezen vraagt een dubbele vaardigheid. Enerzijds het vermogen om zich in te leven in een vreemde tekst. Oog hebben voor de opbouw en de dynamiek van een bijbelgedeelte. Een houding van verwondering: versta ik wat er staat? Een schriftlezer is een goede verstaander. Verder komt het aan op de presentatie. Op een ontspannen houding, adembeheersing en stemgebruik, op uitspraak en spreektempo. Oog hebben voor de hoorders maar ook voor klemtonen en het effect van stiltes. Bij de overdracht is de lector zelf het instrument! Oefenen De training is hierop afgestemd. Daarom wordt de theorie van het gelijknamige gidsje voor schriftlezers ‘Neem en lees’ samengevat. In tweetallen bereidt men zich voor op de lezing van een schriftgedeelte. Onder leiding van een logopedist worden ontspannings-, ademhalingsen stemoefeningen gedaan. En elke deelnemer krijgt een leesbeurt in de kerkruimte, gevolgd door deskundig commentaar. Zo kan Neem en Lees beginnende lectoren in een dagdeel basisvaardigheden bijbrengen. Als de opdrachtgever dat wil, is ook selectie op geschikt-heid op die manier mogelijk.

Het trainingsmodel van Neem en Lees is indertijd voor predikanten ontworpen maar ook voor de vorming van lekenlezers heeft dit model zijn bruikbaarheid bewezen. De trainingen zijn afgestemd op mensen vanaf 16 à 17 jaar. In overleg is een aangepast programma mogelijk voor jongeren van 10 tot en met 15 jaar. Praktisch Plaats Duur

Bijbels Deelnemers Leiding Kosten Logopedist

Voorbereiding

kerkgebouw 2,5 à 3 uren, overdag of ‘s avonds. Kan ook op zaterdag voor ieder een beschikbaar maximaal 8 tot 10 personen medewerker van Neem en Lees € 100,- + kilometervergoeding wordt door de opdrachtgever aangetrokken of zo nodig door Neem en Lees vooraf bestuderen van boekje ‘Neem en lees, gids voor schriftlezers’ door Paul Oskamp en Arie van Herk, uitg. Narratio, Gorinchem 4e druk 2001, 48 blz. € 4,50

Medewerkers van NEEM EN LEES: Ds Gerard van der Brug, Zutphen Ds Trudy van Ginkel, Delft Dr Paul Oskamp, Doorn Ds Nico J. Pronk, Zwaag Ds Klaas Touwen, Blari cum


najaar 2003

Inlichtingen en afspraken: P. Oskamp, Driebergsestraatweg 50A, 3941 ZX Doorn 0343 51 80 75 [email protected]

9

Pelgrimstocht met kans op verrassende ontdekkingen

Ingredienten voor strategische koers In het vorige nummer heeft Paul Schilderman ons op de hoogte gesteld van het werk dat binnen de Evangelisch Lutherse gemeente Amsterdam wordt verricht om structureel te werken aan haar toekomst. Ging het in nummer twee over de noodzaak van een strategische koers, dit nmummer bevat de gehanteerde criteria. Een jaar geleden bezocht ik het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Als geboren en getogen oud-inwoner van de voormalige vissersstad Harderwijk was ik op zoek naar de boten uit de tijd van de Zuiderzeevisserij. De vissers waren vaak diepgelovige mensen. Zij wisten als geen ander hoe kwetsbaar het leven op zee was, hoe sterk de omgeving de zee - jouw doen en laten bepaalde en hoe belangrijk het was om een duidelijke koers te varen met een competente stuurman aan boord. De zee was voor hen ook een metafoor voor het leven. In het ‘gewone’ leven was het eveneens zaak een goede koers te varen om je uiteindelijke doel te bereiken en mogelijke dreigingen te weerstaan. Een illustratie daarvan kwam ik tegen op een zogenoemde ‘mastplank’ uit 1892. Zo’n plank, bevestigd op de mast, droeg vaak een religieuze tekst. Ik las het volgende:

zich verhoudt (positioneert) tot God, de mensen en de wereld; •

welke kernwaarden gelden voor de gemeente? Waarden zijn opvattingen die de betekenis en het belang aangeven van een gewenste situatie of gewenst gedrag. Bij ‘kernwaarden’ gaat het om de centrale waarden, waarnaar andere waarden zich richten. Zij zijn bepalend voor hetgeen de gemeente nastreeft (wat is wenselijk en wat niet), haar actieradius (wat is mogelijk en wat niet) én de wijze waarop zij dat doet (wat mag wel en wat niet). Waarden raken ‘hart’, ‘hoofd’ en ‘hand’ (ons levensprogramma, onze levenswijze/stijl én onze levenskunst). Zij hebben daardoor ook een bepalende invloed op het bereik van mensen waaraan de gemeente dienstbaar wil zijn (de ‘fit’ tussen de kernwaarden van de gemeente en die van haar beoogde doelgroepen);

“Weest toch mijn Leidschman overal O Heer waar dat ik varen zal Geef mij bijtijds een goede ree naar U gelieven uit de zee En geeft dat in de Jongste Dag mijn ziel geen schipbreuk lijden mag”

Drs. P.A.S. Schilderman, beleidsmedewerker EvangelischLutherse Gemeente Amsterdam De strategische koers van de Amsterdamse lutheranen, ‘De Zwaan slaat haar vleugels uit’, is te bestellen via [email protected]

10

Aan welke criteria moet een strategische koers voldoen? Een goede koers oriënteert en stuurt door het aanbrengen van markeringen. Op hoofdlijnen schenkt zij aandacht aan de ‘buitenkant’ én, vervolgens, aan de ‘binnenkant’ van de organisatie van de gemeente. De volgende vragen vormen een leidraad: •

wat is onze identiteit? De gemeente stelt zich dezelfde existentiële vragen die voor elk mens afzonderlijk geldt: wie ben ik? waar kom ik vandaan?, waar ga ik naar toe? Het beantwoorden van deze vraag maakt onze visie op het geloof, de opdracht (strategisch doel) en de functie van de gemeente duidelijk, inclusief de wijze waarop de gemeente


najaar 2003

Driedaags festival ‘De Zwaan’ in Amsterdam

•

voor wie geldt dit alles? De koers werpt, als het goed is, ook een licht op de vraag met wie wij ons verbonden weten in heden, verleden en toekomst (in welke traditie staan wij?) én, mede van daaruit, op de keuzemogelijkheden van strategische partners en doel- en publieksgroepen (zie ook het vorige punt!);

•

wat is de wederzijdse toegevoegde waarde? Wat kan de gemeente betekenen voor de mensen aan wie zijn dienstbaar wil zijn of met wie zij wil samenwerken? en omgekeerd: wat hebben deze mensen de gemeente te bieden?

•

langs welke lijnen (inhoud en vorm) kan deze wederzijdse waardetoevoeging gestalte krijgen, en wat betekent dit voor een marktgericht aanbod van diensten en activiteiten?

•

welke gevolgen heeft het voor het interne functioneren van de gemeente: de mensen (vrijwilligers, beroepskrachten en leiding), de organisatie (structuren, processen en systemen; klimaat en omgangsvormen) en de middelen (gebouwen, hulpmiddelen en financiën).

Het zijn geen gemakkelijke vragen. Het beantwoorden ervan is een avontuur, beter gezegd een pelgrimstocht met de kans op verrassende ontdekkingen. Het is tegelijkertijd een voorwaarde om tot een heldere en duidelijke koersbepaling te komen om zo als gemeente aan haar kernopdracht te kunnen voldoen.

Paul Schilderman

De Evangelisch-Lutherse Gemeente Amsterdam wil graag laten zien wie zij is en hoe ze aan vernieuwing van de gemeente wil werken. Zij biedt daartoe de gelegenheid op het driedaagse Festival van ‘De Zwaan’, 31 oktober, 1 en 2 november 2003, centrale lokatie: Oude Lutherse Kerk aan het Spui. Voor inlichtingen: E.L.G.A., Handboogstraat 4, 1012 XM Amsterdam of via email: [email protected]

Reanimeren Het kerkblad in ons dorp was zo doorsnee blaadje: preek van de dominee voorop, dan de kerkdiensten en daarna nog wat pastorale berichten, besloten met de komende vergaderingen en een enkele advertentie van kerkende middenstanders. De laatste tijd was ‘Kerkklokken’ wat onder druk komen te staan door de komst van een website. Het aantal stakers was toegenomen en nieuwe… ach, dat was al jaren opgedroogd. Dat moest anders. Ik verzekerde mij van het anonieme emailadres: [email protected] en maakte de eindredacteur bekend dat ik voortaan ieder tweewekelijks-nummer een column wilde schrijven over het wel en wee in onze kerk, maar zonder mijn identiteit bekend te maken. Een eerste column als voorbeeld had ik bijgesloten, om te laten zien wat ik zou gaan doen. Daarna stuurde ik onze predikant dezelfde email, met daaraan toegevoegd de vraag of hij mij uit het openbare gedeelte van de vergaderingen die hij bijwoonden kleine opmerkelijkheden zou kunnen doorgeven. Enerzijds als vulling van de rubriek, anderzijds om ook de waarschijnlijke identiteits-speurders op het verkeerde been te zetten. Met de afspraak dat hij altijd eerst inzage kreeg in de tekst waarin zijn opmerkingen waren verwerkt, werd ingestemd om het eens enkele maanden te proberen. Ook de redactie ging akkoord, maar met behoud van weigerrecht als het té zou zijn. Driftig toog ik aan de slag, schreef over de eeuwige laatkomers, de slapende kosters, de misser in de preek, de omgegooide koffie op het nieuwe consistorie-kleed, de koperen euromuntjes in de collectezak, ouderling P. die bij het naar huis gaan door rood reed,…. Eerst kwamen er reactie van ongeloof, wat moet zoiets in een kerkblad, toen werd boos een aantal abonnementen opgezegd, er verscheen een stuk in het plaatselijke huis-aanhuisblad, er kwamen nieuwe abonnees, mensen gingen op zoek naar de auteur, in de kerk wordt weer meer gegniffeld,… Leuk werk is dat: reanimeren.

foto Amsterdam: H. Hirsch


Piet Regelneef najaar 2003

11

Er valt weer heel wat te kiezen voor de komende kerst

Adventsprojecten kies je samen In de maand oktober worden er, traditiegetrouw, op een aantal plaatsen in het land “Kerstbeurzen” gehouden. Dat zijn bijeenkomsten die georganiseerd worden door de Regionale en Stedelijke Dienstencentra in de provincie en grote steden. Niet alleen de RDC’s en SDC’s van de Samen op Weg kerken kennen deze traditie. Ook de Diocesaan Pastoraal Centra van diverse bisdommen kennen een dergelijk fenomeen. Eén van de activiteiten tijdens zo’n “Beurs” (ook andere benamingen zijn mogelijk) is de presentatie en toelichting van de “Adventsprojecten”. Dat gebeurt dikwijls in een workshop. Diverse organisaties en uitgevers brengen zo’n project op de markt. Organisaties die methodiek-bladen ontwikkelen voor kinder(neven)dienst en zondagsschool, maar ook voor iedereen die het werken met kinderen in de eredienst belangrijk vindt. De meest bekende bladen zijn ‘Kind op Zondag’, uitgave: Nederlandse Zondagsschoolvereniging

Lise MiedemaSpijksma Gemeenteadviseur RDC Zuid-Holland en redactielid “Bonnefooi”.

12

(€71,- per jaar); ‘De Kandelaar’, maandblad van de Vereniging voor vrije geloofsopvoeding (€38,- per jaar); ‘Vertel het maar’, uitgave: Stichting ‘Vertel het maar’ (€82,50 per jaar), vooral gesteund vanuit Confessionele en Evangelische hoek; ‘Bonnefooi’, uitgave: Stichting ‘Kinderdienst’ (€35,- per jaar), waarin participeren de Vereniging Westhill en theologische uitgeverij Narratio. Ook Käti van Bergen, emeritus predikante te Duiven, komt jaarlijks met een Adventsproject, uitgave in eigen beheer.

De meeste projecten zijn gebaseerd op de bijbelgedeelten zoals die aangegeven zijn in het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken in Nederland. In “Kind op Zondag” en “Bonnefooi” wordt ook rekening gehouden met het RK Lectionarium. Tijdens de workshop attenderen we vooral op de noodzaak van gezamenlijk voorbereiden. Onder gezamenlijk verstaan we dan: samen met voorganger, leiding kinder(neven)dienst, organist/ pianist en allen die verder een functie hebben in de eredienst. Op die manier wordt getracht de kinder (neven)dienst te integreren in de dienst van de volwassenen. Nogmaals onderstrepen we het belang van een goede samenwerking en vroegtijdige voorbereiding. Tijdens de beurzen blijkt ieder jaar weer hoe verschillend, qua inhoud en verwerking, de projecten zijn. En dat is maar goed ook. Dan valt er wat te kiezen voor de gemeente. Graag zien de organisatoren van een beurs dat men niet ‘solo’ deelneemt aan een workshop. Heel graag met een afvaardiging van de gemeente, b.v. voorganger, leiding kinder(neven)dienst, eredienstcommissie, musicus, bloemengroep. Op die manier kan er wel overwogen voor een project gekozen worden. Een project dat het beste past bij de eigen gemeente en dat ook goed uitvoerbaar is.


najaar 2003

Projectdiensten zijn geen fratsen met gedoe...

Projectposters bij Bonnefooiproject: full colour, 100 cm hoog en 2 x 70 cm breed)

In de praktijk blijkt vaak dat de keuze gemaakt wordt door b.v. enkel de kinder(neven)dienstleiding. Weer thuis in de eigen gemeente worden voorganger en andere betrokkenen geconfronteerd met hun keuze. En nog voordat de Adventsperiode is aangebroken hebben er soms al heel wat verhitte discussies plaats gevonden. Naast de informatie over de bijbelgedeelten uit het Oecumenische Leesrooster worden in de workshop meestal 5 projecten één voor één toegelicht. Thema’s, liederen, verwerkingen in kerk en nevenruimte komen aan de orde. En uiteraard ook het kostenplaatje. Hebben de makers van een project gekozen voor ‘kant en klaar’ of wordt er een beroep gedaan op eigen creativiteit? De projectliederen worden alvast geoefend. Soms prachtige teksten, maar moeilijke melodieën. Maar ook dikwijls een ‘rammelende’ tekst op een bekende melodie. Tenslotte kunnen gewenste projecten gekocht worden op de ‘markt’ van de beurs. Voor de Adventsperiode 2003 staan lezingen uit 2 Samuël en Lucas op het Leesrooster. De makers van “Bonnefooi” hebben hun project ‘Met de herders mee’ genoemd. Omdat de lezingen uit het Oude Testament, over David, centraal staan. David die als een herder-koning is, hoewel hij ook wel eens de fout ingaat. Op de eerst zondag wordt kennisgemaakt met herder Jesse. Er staat een muur, dan nog gesloten, in de kerk. Verder goed bruikbare liederen op bekende melodieën. Voor de kinderen is er een Adventskalender (zie hiernaast) beschikbaar.

Tijdens de Adventsperiode, en dat geldt ook voor de Veertigdagentijd, is het aantal kerkgangers vaak beduidend meer dan in andere perioden van het kerkelijk jaar. Vooral de kinderen zijn dan in grote getale aanwezig. Projectdiensten zijn vandaag de dag niet meer weg te den-

ken in kerkelijk Nederland. Ze hebben volop recht van bestaan en het zijn geen fratsen met veel gedoe. Juist omdat in dergelijke diensten extra wordt geprobeerd zowel jongeren als en ouderen tot hun recht te laten komen.


Lise Miedema-Spijksma

najaar 2003

Een overzicht van de kerstbeurzen is te vinden op www.kinderdienst.nl Mocht er geen in de buurt zijn of al geweest dan kunt u ook terecht op de Regionale Dienstencentra, waarvan op de genoemde website ook de adressen staan.

13

Kerkbladen onder de loep

Vierluik of één paneel? ‘Vierluik’, zo heet het blad van en voor de vier Enschedese binnenstadsparochies, en daarmee is niet te veel gezegd. De vier parochies doen elke maand in dit blad netjes op rij een boekje open over hun wel en wee. De parochies van Jacobus, Joseph, Heilig Hart en Goede Herder vullen elk een aantal pagina’s, die ook nog eens – heel keurig - herkenbaar zijn aan de parochienaam onderaan de bladzij. Dat parochienieuws wordt vooraf gegaan door zo’n 8-10 pagina’s algemeen nieuws van buiten de parochies en afgesloten met een overzicht van de weekendvieringen en andere meer zakelijke gegevens. Overzichtelijk Overzichtelijk, dat kun je ‘Vierluik’ dus zeker noemen, want verdwalen doe je niet in dit blad. Dat lijkt me positief, want een mens heeft behoefte aan houvast. Laat ik een aantal andere zaken die mij in positieve zin opvielen aan dit blad, dat mij ter beoordeling werd toegezonden, ook maar noemen. Prettig is dat de stukjes kort zijn en goed van elkaar zijn onderscheiden door heldere koppen, maar ook door lijntjes en dergelijke. De koppen staan niet, zoals zo vaak elders het geval is, in kapitalen, maar in onderkast, wat prettiger leest. Alle teksten zijn gezet in de voor dit doel geschikte Times Roman-letter. De A5-pagina’s zijn – afgezien dan van de roosters achterin - in twee kolommen opgemaakt, wat ook al weer de leesbaarheid bevordert. Alle parochierubrieken openen gelijk, namelijk met een plaatje van het kerkgebouw en daaronder een lijstje met namen, adressen, telefoonnummers, gironummers enzovoort. De omslagen zijn goed van elkaar te onderscheiden. Ze hebben wel dezelfde opmaak, maar wijken af doordat telkens weer een andere binnenstadskerk prominent op het omslag van een nummer prijkt. Bovendien is het nummer van de jaargang steeds duidelijk aangegeven.

De centrale redactie van ‘Vierluik’ is te vinden op het adres Nieuwe Schoolweg 2, 7514 CG Enschede, tel. 053-4354808. U kunt daar exemplaren opvragen.

14

Kortom, variatie en eenheid van stijl zijn beide in ‘Vierluik’ aanwezig. Het blad heeft structuur, maar is toch niet saai. Dat is vooral te danken aan de puntigheid van de bijdragen, die vaak niet alleen maar informatief zijn, maar ook een persoonlijke noot bevatten. Ook de vignetjes, tekeningen en foto’s, die goed reproduceerbaar blijken, dragen daaraan bij. Wel zouden illustraties het blad wat royaler mogen larderen, wat mij betreft. Zo kom ik her en der interviewtjes

tegen met mensen die actief zijn binnen de parochie, maar foto’s van de geïnterviewden ontbreken. En die horen mijns inziens er toch duidelijk bij. Meer beeld en minder woorden, dat lijkt mij ook voor ‘Vierluik’ de streefrichting. Eenheid en samenhang Er is nog wel meer, en dan vooral van inhoudelijke aard, wat ik de redactie en de parochiebesturen zou willen meegeven. En via deze redactie mogelijk ook andere kerkbladredacties, want ‘Vierluik’ is in dit opzicht niet uniek. Mijn voornaamste punt is dat we hier te maken hebben met een blad waarin parochies samenwerken. Die samenwerking gaat ook wel verder dan een blad. Zo las ik dat drie van de vier parochies een zgn. personele unie hebben gevormd, zoals ook elders de tendens is in de Rooms-Katholieke Kerk. Dat betekent dus in veel opzichten samen optrekken. Maar ‘Vierluik’ laat vooral de gescheidenheid en eigenheid van de parochies zien. Ieder heeft een eigen rubriek en spreekt daarin dan vooral de eigen parochianen aan en toe. Ik zou zeggen: als je de eenheid en de samenhang wilt laten zien, moet je die interne kerkmuren doorbreken. Dat kan nooit helemaal, want er zullen altijd zaken zijn die alleen voor de eigen parochie interessant zijn. Maar van een heleboel andere zaken geldt dat je niet de deu-


najaar 2003

Kerkbladen onder de loep

ren van een bepaalde parochiekerk hoeft plat te lopen om er belangstelling voor te hebben. Een interview met een vrijwilliger uit de Jozeph-parochie is vast en zeker ook voor die van de Goede Herder interessant. En het verhaal over de ‘zwerftocht van een kelk’ (met foto!), dat ik bij de Goede Herder aantrof, zal ook de parochianen van Jacobus en Heilig Hart aanspreken. Natuurlijk zullen veel lezers ook het nieuws uit andere parochies tot zich willen nemen, maar als je zulk soort zaken naar de algemene pagina’s overhevelt, en daarmee van die algemene pagina’s feitelijk de kern van het blad maakt, trek je die verhalen letterlijk en figuurlijk meer naar voren. De huis-, tuin- en keukenberichten kunnen dan onder de parochierubrieken blijven vallen. Wellicht kan een grotere bemoeienis van de centrale redactie met het nieuws uit de parochies ook tot meer interessante artikelen leiden. Zo las ik over de nominatie van de Goede Herder-parochie voor de prijs van ‘Parochie van het jaar’. Het is een onderwerp waar ik best wat meer over zou willen lezen. Vier in Eén Vergelijk het met b.v. het blad ‘Vonk’, waarin vier landelijke religieuze organisaties samenwerken. Die hebben weliswaar ook hun ‘clubnieuws’ in het blad staan, maar dat is bijzaak. De hoofdzaak wordt gevormd door artikelen vanuit het brede spectrum, waarvan men - terecht - aanneemt dat ze een brede groep lezers interesseren. Het is een aanpak die je ook in stedelijke en regionale kerkbladen veel meer zou kunnen toepassen dan normaliter het geval is. Geloofscommunicatie En als we dan toch met dat algemene gedeelte bezig zijn, is het wellicht ook zinvol na te denken over het thema ‘geloofscommunicatie’. Een kerkblad biedt informatie en bevordert de onderlinge communicatie en het contact binnen de parochie en tussen parochies, maar is dat alles? Anders gezegd: moet het in een kerkblad alleen over de kerk gaan? Ik denk dat het toch ook en misschien wel allereerst over geloof moet

gaan. Een meditatief woord op de eerste pagina is dan toch echt te weinig. Het zou meer kunnen en moeten zijn. In gebeden, gedichten, verhalen, illustraties, woorden met een boodschap, leeftocht voor onderweg. Het is wat mij betreft een van de allerbelangrijkste redenen om überhaupt een parochieblad uit te geven. En om er energie en deskundigheid in te steken.

‘Vonk’ is de voortzetting van het blad ‘Vier in Eén’ en kan door belangstellenden worden aangevraagd bij www. tijdschriftvonk.nl

Daan van der Waals [email protected]

Stuur geen bladen zomaar op, maar mail mij even als u uw blad voor deze rubriek wilt inzenden, dan hoort u van mij. Sneller en individueel advies kan ook, hiervoor wordt wel een kostenvergoeding gevraagd, afhankelijk van de aard van de adviezen. Daan van der Waals


najaar 2003

15

Gebruik van een schrijfwijzer zorgt voor teksteenheid

Wij schrijven zo.... Het is heel vervelend als je in een kerkblad of het verslag van een vergadering zit te lezen en opeens zie je allerlei tik- en schrijffouten. Natuurlijk het overkomt ook ons. Maar toch kun je onderling afspreken hoe je in de kerk ook de bijbelse taal en afkortingen schrijft. Het is een kleine moeite en zoveel verzorgder. Daarvoor is een boekje, een schrijfwijzer...

Redactie Bij een kerkblad heb je een eindredacteur die de tekst eerst doorloopt en corrigeert om vervolgens ook de drukproef nog eens na te kijken. Wie een hekel heeft om te veel kopij helemaal na te gaan op juist en consequent taalgebruik, doet zichzelf een enorm plezier door de redactieleden en vaste kopijleveranciers deze schrijfwijzer cadeau te doen. Samengesteld door Hiekelien van den Herik, op basis van de schrijfregels bij theologische uitgeverij Narratio, regels van het Groene boekje, schrijfsuggesties van o.a. Trouw en vier professionele eindredacteuren. Met aandacht voor aanhalingstekens, hoofdletters, samenstellingen, koppelteken, afbreken, trema, accen-ten <en hoe ze te tikken in Word en email>, buitenlandse namen, getallen, prijzen, bijbelboeken en hun afkortingen, email- en internetadressen, ... Alles bijeengebracht in een compacte gids. Andere gebruikers Maar er zijn meer, zeg maar heel veel schrijvers in het kerkelijk werkveld: secretaris van kerkbestuur en diaconie (inderdaad met een c), makers van flyers voor kerkelijke activiteiten, het programma voor het komend seizoen van de Toerustingscommissie tot en met het financieel jaarverslag van de penningmeester. Voor al die mensen is het handig om in een gidsje te hebben hoe je in de kerk schrijft. De spellingscontrole van je tekstverwerker grijpt pas in als het echt helemaal fout gaat. Hoeveel heeft u er goed? Geef van de volgende woorden aan of ze goed of fout geschreven zijn: a. Tenslotte sprak de voorganger... b. het essaytje van de voorzitter... c. zij is de nieuwe diaken in spé d. Vader las hen het scheppingsverhaal voor. e. Dit is de derdekwartaalcollecte van... f. “Wat een mooi adventsstuk”, zei ik g. wat is het sofi-nummer van deze aids-patiënt? h. onze dominee is geen zielenpiet! i. Voor gaat ds J. Jobsen in de morgendienst j. We lezen uit de psalmen hoofdstuk 117... Op pagina 21 staan de antwoorden, in ‘Wij schrijven zo...’ de uitleg.

Pagina 19 uit de schrijfwijzer

16

Een boekje van theologische uitgeverij Narratio, Gorinchem. Verkrijgbaar in de boekhandel geniet 40 pagina’s isbn 9052639868 prijs € 4,50 vanaf 10 ex. € 3,50


najaar 2003

Schrijven van een persbericht is de deur naar publiciteit

Schrijf eens zo.... Als dan met de schrijfwijzer met een juiste spelling en zonder al te veel tikfouten kan worden gewerkt, dan begint het inhoudelijke. Schrijven is een vak en zo schrijven dat vakgenoten - de journalisten van uw huisaan-huisblad(en) - uw bericht de moeite waard vinden om te plaatsen vraagt enige training. Zes stappen voor het opstellen van een persbericht Stap 1 Goed: Stel uzelf steeds de vraag: ‘wat is het nieuws en waarom is het belangrijk dat anderen dit weten?’ Ga vervolgens zorgvuldig na, welke media (krant, vaktijdschrift, huis-aan-huis-blad, radio, regionale tv) mogelijkerwijs interesse in uw nieuws hebben. Fout: Proberen de journalist op één of andere wijze te beïnvloeden.

Stap 2 Goed: Selecteer op hoofdlijnen. Houd het kort en zakelijk. Probeer lange zinnen en moeilijke constructies op te delen in verschillende korte zinnen. Probeer de lengte van uw persbericht te beperken tot 1 A4. Fout: Volledig en uitputtend willen zijn. Stap 3 Goed: Het nieuws bovenaan plaatsen. In de eerste alinea worden alle W-vragen en die ene H-vraag beantwoord: • wie (de bisschop van Haarlem) • wat (opening van een nieuw kerkgebouw) • wanneer (dinsdag 7 oktober 2003 om 20.00 uur) • waar (b.v. Vrijheidskerk, Hobbemalaan 3 in Alkmaar) • waarom (b.v. samenwerking met protestantse kerken) • hoe (b.v. door lint door te knippen) Fout: Het persbericht opbouwen als een betoog en het nieuws als conclusie onderin plaatsen. Stap 4 Goed: Formuleer zakelijk en concreet. B.v.: 70% van de correspondenten kwam op 7 oktober naar Alkmaar. Niet: de meeste correspondenten kwamen op 7 oktober. Fout: Vage termen gebruiken zoals vrij, vaak, tamelijk, regelmatig, dikwijls. Zoveel mogelijk superlatieven gebruiken waarmee u zich op de borst klopt zoals ‘de grootste, de beste of de belangrijkste’. Wees concreet. Stap 5 Goed: Uw persbericht altijd besluiten met de naam van degene(n) die aanvullende informatie kan geven inclusief telefoonnummer, faxnummer, e-mail adres. Wees daadwerkelijk bereikbaar. Fout: Denken dat uw informatie uitputtend is en er dus geen vragen meer zijn.

ber novem 5 1 t r a s st 5 e cursu 77 189 5 w 5 u 3 e i 0 N der: atiefol m r o f n I

Stap 6 Goed: Speciaal gedrukt persberichtpapier gebruiken. Heeft u dat niet, gebruik dan gerust uw normale briefpapier. Zet u er wel vet en in hoofdletters PERSBERICHT boven. Zorg dat naam, adres, telefoonnummer, e-mail adres niet ontbreken en het juiste doorkiesnummer vermeld staat. Fout: Niet te mooi papier gebruiken, dat op reclame lijkt En nu maar kijken of het werkt!


najaar 2003

Burret Olde, consulent Kerk en Samenleving en communicatiemedewerker van het Regionaal Dienstencentrum van de Samen op Weg-kerken in Noord-Holland. Samenvatting van bijdrage in ‘Kerk in de markt’ isbn 905263 913 2

17

Kerk in de samenleving

Wij gedenken hen die ons dit jaar ontvielen In kerkelijke kring is het een goed gebruik om op de laatste dag van het kerkelijk jaar de gestorvenen te gedenken: allerzielen. Maar nu steeds minder mensen naar de kerk gaan of de band daarmee zelfs hebben doorgesneden zou het wel eens de taak van de kerk(en) kunnen zijn om met het burgelijke bestuur gezamenlijk, interreligieus de dat jaar overleden inwoners te gedenken. Het is 31 december 2002, koud en ers staat een door alles heen snijdende vrieswind. Voor de historisch toren van de Grote kerk in Gorinchem komt een groep mensen bij elkaar die hebben gereageerd op de uitnodiging om gezamenlijk stil te staan bij de mensen die hen zijn ontvallen. Uitgenodigd via berichten in kranten en kerkelijke pers komen zij bijeen voor een korte herden-

king. Twee maanden was een kleine groep bezig geweest dit voor te bereiden. Na enige gesprekken kwam men tot de slotsom dat een eindejaarsherdenking gehouden kon worden. Het moest voor iedereen toegankelijk zijn en dus niet een specifiek kerkelijk karakter hebben, maar de waarde en betekenis van symbolen moest wel een plaats krijgen. De toren van de Grote kerk doet dienst als een stilteplek, waar bij acties van zinloosgeweld ook een condoleanceregister kan worden getekend. Daar zou men bijeen komen om met het lezen van een gedicht, het noemen en opschrijven van de namen, het ontsteken van telkens een kaars en deze een plaats te geven tussen die van andere overledenen, hen afzonderlijkt en gezamenlijk herdenkt. De geplande afronding door de burgemeeste, die een kaars zou plaatsen voor allen die niet waren genoemd, kon wegens een ambtsverplichting niet doorgaan, maar werd overgenomen door een ambtenaar van de burgelijke stand. De lijst met namen werd opgerold en in een koker gedaan die een blijvende plaats heeft in de toren. Zo zullen deze namen voo altijd verbonden zijn met deze korte plechtigheid. In een naburig cafe werden bij een kop koffie en warme chocolademelk de tranen gewist, elkaar sterkte toegewenst en viel na enige tijd zelfs de eerste schaterlach. Evaluatie De organisatoren waren met de opkomst van enkele tientallen mensen tevreden ook vanwege de positieve reacties die het kreeg. Van de zijde van de pers was er vooraf veel belangstelling en een ingetogen verslag nadien. Lang is het een discussiepunt geweest in hoeverre zoiets ook in een kerk gehouden kan worden. Sommige dachten dat hiermee mensen zouden worden buitengesloten. Anderen waren van mening dat dit juist een vorm moet zijn waarop de kerk zich manifesteert en aanwezig is de de eigen samenleving. Zolang het maar geen exclusieve bijeenkomst wordt met een verborgen agenda. Dan is er ook ruimte voor de burgelijke overheid, voor andere geloven als islam en boeddhisme, voor oprechte aandacht voor elkaar. In 2003 gaan we geïnspireerd op herhaling en wie zich wil laten inspireren voor de eigen plaats: wees welkom.

Leen van den Herik

18


najaar 2003

Een bijzondere kerkdienst met deze verhalenverteller

Iedereen die kwam kijken, wilde me boeken Kees, vertel eens in het kort waarmee je dit najaar het land in trekt? Net als vorig jaar bestaat mijn nieuwe programma uit drie verhalen. Het eerste heet De eerste kus ter wereld, en geeft het antwoord op de vraag hoe de mensen op het idee kwamen elkaar te gaan zoenen. Het tweede verhaal heet De opwekking van Lazarus, over hoe Jezus een dode weer tot leven wekt. Het derde verhaal ‘Toen Jona in de walvis zat’ is mijn eigen vroom & vrolijke hervertelling van het boek Jona. Dat is het programma voor 2003/2004, maar ik maak graag nieuwe verhalen op verzoek en put ook uit mijn inmiddels rijk gevarieerde repertoire. Mijn langste verhaal ‘Het eerste wonder van het kindje Jezus’ blijf ik ook dit seizoen vertellen.

Op welke manier moet zo’n plaatselijke kerk jouw optreden aankondigen? Ik presenteer mijn motto: ‘oude verhalen, vroom & vrolijk opnieuw verteld, in kroegen en kerken’. Verder lever ik meestal een kant en klaar persbericht, dat de kerk aan de media in hun omgeving kan versturen.

Op wat voor publiek richt het zich? Uit welke hoeken krijg je goede reacties? Ik speel ‘in kroegen en kerken’, en vooral in kerken. Meestal heeft mijn publiek iets met de christelijke traditie. Mijn verhalen bieden een nieuwe, verrassende en soms uitdagende kijk op de aloude bijbelverhalen. Naast eigen verhalen vertel ik ook monologen van Dario Fo, de Italiaanse schrijver en regisseur. Mensen vinden dat ik soms tot op het randje ga, maar nooit er echt overheen. Juist omdat de verhalen mij zo dierbaar zijn, vertel ik ze opnieuw, komischer en spannender. Na elke voorstelling komen de tongen goed los, zowel in progressieve kringen als in meer behoudende gemeenten. De een vindt het soms te traditioneel, de ander vindt het soms te ver gaan. Ik vertel altijd vantevoren wel eerlijk aan de organisatoren wat ik breng en dat mensen tegen een stootje moeten kunnen. Ik ben niet Nel Benschop of dominee Troost.

Kerken, scholen, groepen, kunnen je boeken. Waar en hoe lang van te voren? Als het om bestaande verhalen gaat, ben ik snel oproepbaar: als ik kan, binnen een week of desnoods morgen. Maar ik heb een volle agenda dus een maand of langer van te voren is handig. De weekenden rond de start van het nieuwe seizoenen zitten erg vol. Ik doe mijn boekingen zelf.

Hoe lang duurt het ongeveer? Mijn programma’s duren ongeveer een uur. Korter kan ook, langer wordt wel erg zwaar (voor mij en de luisteraars).

Wat voor spullen heeft een kerk nodig en wat heb je zelf? Een geluidsinstallatie is voldoende, ik breng zelf een draadloze microfoon en zender mee. Verder heb ik wat decor: een paar kisten en koffers, een lantaarn, feestverlichting als ik de bruiloft van Kana vertel, een vracht flessenpost voor het verhaal van Jona.

Maar ik zou dat eerst wel eens willen zien, of het wel in onze gemeente past? Is er ook een soort kennismakingsoptreden? Als een kerk belt om mij eerst een keer te zien, dan informeer ik hen over de komende voorstellingen. En aan de mensen waar ik dan speel vraag ik of ze het goed vinden dat er ‘kijkers’ komen. Overigens: iedereen die vooraf kwam kijken, wilde me later boeken! Dus je bent gewaarschuwd.

De speellijst staat in de agenda bij www. narratio.nl. Belangstellenden kunnen een folder: aanvragen op het adres Hoefweg 9, 7312 DH Apeldoorn; email: kees.posthumus@ planet.nl of bellen: (055) 522 126 26.

Leen van den Herik

Hoe zie je dit op zondag in een kerk uitgevoerd? Vaak vertel ik binnen het kader van een kerkdienst, bijvoorbeeld een open deur-dienst of jongerenviering. Met een voorbereidingsgroep maken we er dan een complete liturgie van, waarin de verhalen centraal staan. De voorbereidingsbijeenkomst zit in het totaaltarief inbegrepen. Ik heb dit vorig seizoen tientallen malen gedaan, doorgaans met inspirerende vieringen als resultaat. Het kan met, en ook zonder een officiele voorganger. Ik ben geen dominee, en heb ook zeker geen plannen in die richting!


najaar 2003

19

Neem nou... Haarlem

Stem in de stad Eetvoorziening Vanuit de gedachtengang dat ieder mens in de samenleving recht heeft op de drie basisvoorzieningen van het leven, te weten een dak boven het hoofd, kleding en eten, is Stem in de Stad dit voorjaar gestart met het verstrekken van eten aan met name verslaafde en dakloze Haarlemmers. “We speelden al een tijdje met dit idee”, aldus initiatiefneemster Hanny Korstjens, adjunctdirecteur Stem in de Stad. “Een aantal verslaafden en daklozen kennen we persoonlijk. Hun slechte lichamelijke conditie, mede veroorzaakt door slechte, dan wel helemaal geen eetgewoonten, baarden ons zorgen. Eten past gewoonweg niet in hun patroon. En daar willen wij met dit project verandering in aanbrengen. Uit puur menselijk oogpunt verstrekken we drie keer per week op maandag, woensdag en vrijdag, in samenwerking Vincents Eethuis, onze buurman, een zeer eenvoudige eenpansmaaltijd. De proefperiode van maart t/m mei bleek al snel een doorslaand succes. Om klokslag 17.00 uur gaat de deur hier op de Nieuwe Groenmarkt open en staat er vaak al een rij. Precies een half uur later gaat de deur weer op slot. We zijn daarin heel streng en dat moet ook wel. Het gaat om eetverstrekking. Voor sociale contacten of een praatje verwijzen we naar de openingstijden van het Aanloopcentrum waar dagelijks vele vrijwilligers klaar staan. Heel bewust hebben we gekozen voor drie dagen om de mensen zelf ook een stuk verantwoording te geven voor de andere dagen. Uiteraard valt of staat ook dit project

met de hulp van vrijwilligers. Velen komen uit de kerkelijke hoek. Daarnaast hebben we contact gezocht met werkende mensen die zich 1x per maand een uurtje inzetten als ‘opschepper’. De filosofie hierachter, dat de ‘sterken’ de ‘zwakken’ ontmoeten, werkt goed en geldt voor velen zelfs als een openbaring”, aldus Hanny Korstjens. Een van die vrijwilligers is Henny Polhuis, die in dit project Hanny assisteert. “In eerste instantie had ik mijn bedenkingen”, aldus Henny. “Als ze hier eten krijgen houden ze meer geld over voor drugs, was mijn eerste gedachte. Na verloop van tijd kwam ik tot de ontdekking dat wij dit probleem niet kunnen verhelpen en slechts op beperkte schaal gezonde regelmaat in een leven proberen te brengen. En het werkt want het aantal eters varieert van 18 tot zo’n 35 mensen. Heel wat dus. Het zijn zeker geen profiteurs want op de dagen dat ze geld hebben ontvangen zien we ze niet. Vaak komen er allerlei verhalen naar boven over vroeger en hoe zijn of haar moeder kookte”, vertelt Henny. Tot nu toe financierde Stem in de Stad de eetvoorziening uit eigen middelen. Na de zomer wordt het project hervat. “We streven dan nar sponsoring en daarbij gaat het absoluut niet om hoge bedragen”, verzekert Hanny Korstjens. “Honger is één van de ergste dingen die een mens kan overkomen. Met dit project proberen we samen met elkaar een ‘kleine bodem te leggen’. En het werkt, daar zijn we van overtuigd!”

Overgenomen uit Stem in de Stad. Voor meer informatie: Hanny Korstjens, telefoon: 023-534 28 91.

20


najaar 2003

Computerprogramma dat u veel zult gaan gebruiken

Wat is PDF? PDF, een afkorting van Portable Document Format, is een bestandsformaat voor opgemaakte documenten met tekst en beeld. Een PDF-bestand is cross-platform en daardoor te openen met Windows-, Mac- en Unix-systemen met behoud van opmaak. Een PDF-document ziet er dus altijd hetzelfde uit als het orgineel, ongeacht het besturingssysteem. PDF is ook apparaat onafhankelijk. Een document kan geprint worden op een gewone inkjetprinter, maar kan ook naar de drukkerij worden verstuurd. Efficiënte compressiemethoden zorgen ervoor dat het versturen zo min mogelijk tijd kost. Met de PDF Reader software kan een PDF-bestand op het beeldscherm getoond worden en - mits het bestand onbeveiligd is - op elke printer afgedrukt worden. Het beeld op het beeldscherm komt nauwkeurig overeen met de afdruk op een PostScript-printer, zodat extra kosten voor het maken van proefdrukken vermeden kunnen worden. PostScript In het begin van de jaren negentig was PDF een project van John Warnock, een van de oprichters van softwarehouse Adobe. In eerste instantie was het een intern project met als doel een bestandsformaat te ontwikkelen dat binnen het bedrijf kon worden verspreid en op elke computer met elk besturingssysteem kon worden bekeken. De applicaties waren erg duur; zelfs voor de Acrobat Reader werd 50 dollar gevraagd. Later werden de prijzen van Acrobat lager, en werd de Reader gratis verspreid. De Acrobat Reader 4.05 werd uiteindelijk door miljoenen mensen van het internet gehaald, wat bewees dat PDF toen een standaard was geworden. Waarom PDF? Pdf-bestanden zijn op verschillend ewijzen uitwisselbaar en relatief klei nvan formaat. Dat maakt het mogelijk om ze via email te versturen of van internet te laten downloaden. Dat is ook een toepassing bij de zogenaamde Digi-boeken van Narratio, die PDF onder andere hiervoior gebruikt. op de website van narratio, kerkboek, kinderdienst, e.a. staan vaak ook links naar de pagina waar het gratis Acrobat Reader is te downloaden waarmee PDF bestanden kunnen worden gelezen. Zo bieden deze uitgevers niet

alleen bestanden maar ook de middelen om het te gebruiken. PDF zou de komende jaren wel eens kunnen uitgroeien tot het belangrijkste programma waarmee informatie wordt uitgewisseld. De illustraties in dit blad zijn zwart/wit omdat de kosten van kleurendruk - zeker bij kleine oplagen hoog zijn. Voor een PDF maakt dat niet uit, hooguit is het bestand wat groter. Dus via een digitale versie zou een full color conTact tot de mogelijkheden behoren. PDF maken Is het lezen van een PDF voor iedereen mogelijk via gratis programma’s, het maken er van was heel lang een betaalde activiteit. Aanbieders van PDF moesten een programma hiervoor kopen, zij he tdat het voor veelgebruikers relatief tochnog goedkoop was. Uitvinder Adobe is verreweg de belangrijkste aanbieder van dergelijke programma’s die ze ook als instrument in haar andere programma’s (Illustrator, Photoshop, InDesign) heeft ingebouwd. Daarnaast komen er ook in de shareware-markt gratis programma, zoals Free PDF en FreeHand. Dat maakt het ook voor particulieren mogelijk om PDF’s te maken en te verzenden. Een toepassing kan zijn dat prive een foto-collectie of rijkelijk geillustreerde overzichten worden gemaakt en makkelijk zijn rond te zenden naar familie en bekenden. Ook het op deze wijze aanleggen van een archief is mogelijk en als dat wordt gecombineerd met Webspace (gratis ruimte op internet) is dit archief van veel plaatsen toegankelijk.


Leen van den Herik

najaar 2003

De antwoorden van de schrijftest a. fout b. goed c. fout d. fout e. goed f. goed g. fout h. goed i. fout j. fout

21

Korte berichten uit de stroom van wat er voorbij komt

Kerknieuws voor websites Sinds 1 september heeft de IKON een zogenaamde ‘nieuwssticker’ beschikbaar. Dit is een balk die op elke internetsite kan worden geplaatst. In de balk rouleren voortdurend de koppen van het meest actuele nieuws uit kerk en samenleving. Deze koppen zijn rechtstreeks gelinkt met het nieuwsbericht zelf. Door middel van een dubbelklik op de kop komt het hele bericht in beeld. Websites van bijvoorbeeld kerken, kerkelijke instanties en christelijke organisaties kunnen op deze manier het meest actuele kerknieuws aanbieden zonder dat ze daar iets voor hoeven doen of betalen. het downloaden van de nieuwssticker is namelijk kosteloos. Onderaan de kerknieuwssite van de IKON (www.ikon.nl/kerknieuws) staat een eenvoudige instructie. Radiokerkdiensten op internet Met ingang van september j.l. zijn bij wijze van proef enkele radiokerkdiensten van de IKON via webcam live te zien en mee te beleven op de website ikon.nl. De kerkdiensten komen uit een van de gemeenten van de negen kerkgenootschappen die samen de IKON vormen. IKON radio zendt elke zondagochtend en soms ook ‘s middags kerkdiensten uit op 747 AM. En gaat het dus nu ook proberen via internet. De resultaten en gevolgen van deze proefuitzendingen zullen we later melden in conTact.

EO gaat strijd aan rond kerktelefoon Met haar werkmaatschappij Filternet is de EO een grootschalige campagne begonnen om de gunst van kerkelijke gemeenten over kerktelefoon. vele duizenden mensen voolgen wekelijks de kerkdiensten uit de eigen kerk via de kerktelefoon. Op die manier blijven ze betrokken bij hun eigen gemeente op het gebruikelijke tijdstip van de diensten. Jarenlang was dit een service van de nationale PTT, maar privatisering, demonopolisering en commerciële belangen maakten een eind aan dit sprookje en er moest worden betaald. het openstellen van deze markt heeft de EO ertoe gebracht om zich op deze markt te begeven en in combinatie met hun internetservice een verbinding tot stand te brengen tussen kerk en luisteraars.

22

Kerkthuis met internet Aan kerken nu de financiële en principiële keus om al dan niet hiermee te starten. Belangrijk punt van overweging is: hoe lang duurt het nog dat een kerk dit helemaal zelf kan? Providor on-line via sgonet.nl Providor is een programma van SGO voor zogenaamde Flex-catechese, of zoals ze het zelf noeme keuzecatechese. Dit programma is aangepast en vernieuwd en vanaf 15 augustus j.l. via de website te actualiseren. De bezoekker kan kiezen uit een gratis gedeelte - dat informatie geeft over hoe het werkt, een proefles, wat je ermee kunt en wat het kost - en een betaald abonnement. In het laatste geval kiest men een naam en wachtwoord, waarmee periodiek de nieuwe lessen kunnen worden opgehaald. SGO zet hiermee weliswaar een concrete stap naar toepassing van nieuwe technieken, het is alleen jammer dat de enorme besparing op de drukkosten zich nog niet vertaald in een verlaging van de abonnementsprijs. Correctie Het juiste adres in onze vorige korte berichten was niet www.thereverend.com/brich_testament maar www.thereverend.com/brick_testament één letter verschile is in de virtuele wereld te veel.


najaar 2003

Te d o e n . . .

Agenda en tips 1 november: Oprit2003, Utrecht Door het Samen op Weg-Jeugdwerk wordt een landelijke dag georganiseerd voor mensen die actief zijn in het locale jeugdwerk. Een dag vol ontmoeting en inspiratie. Informatie SoW-J (030) 880 15 02 1 november: Weg uit geweld, Hilversum Het IKON organiseert samen met de Raad van Kerken en Kerk en Vrede een ontmoetingsdag voor iedereen die in de gemeente actief wil gaan praten en werken aan het tegengaan van geweld. We kunnen niet passief blijven, maar zullen gezamenlijk een weg moeten vinden waar (zinloos) geweld wordt geweerd. Met inleidingen door Ineke Bakker, Cees Hamelink en Cees den Heyer. Informatie: Kerk en Vrede (030) 231 66 66 15-11 Werkochtend Kerkbladredactie Vorig jaar namen Peter van der Ros en Daan van der Waals, beiden als communicatieprofessional actief in het kerkelijke circuit, het initiatief voor een cursus (oftewel opleiding) ‘Een kerkblad dat boeit’. Op twee zaterdagochtenden in november en februari kwamen zo’n 50 kerken parochiebladredacteuren uit diverse windstreken naar Hilversum om zich in het fenomeen ‘kerkblad’ verder te verdiepen. De beide cursusleiders boden informatie en praktische tips, maar er was ook alle gelegenheid voor onderling gesprek en het werken aan opdrachten in kleine groepjes. Het komende seizoen is er opnieuw zo’n opleiding van twee zaterdagochtenden voor mensen die praktisch willen worden bijgeschoold op redactie- en schrijfgebied. De data zijn 15 november en in februari 2005. Via [email protected], telefoon 035-5771895 of postadres Tolakkerweg 23, 3739 JG Hollandsche Rading is een folder over de nieuwe cursus op te vragen. 26 november 2003: Websites kerken, Bunnik Cursus over het maken van een website: wat moet er op, hoe kun je het voor weinig geld ont-

volgende keer ook in con†act: wikkelen en wat zijn de samenwerkingsmogelijkheden met o.a. het RDC. Voor kerkenraden en (a.s.) webmasters. Cursusleiding: Jack de Koster. Informatie: RDC-Utr (030) 251 03 45 31 januari 2004: Stop de persen, Eindhoven Cursus over het maken van publiciteit in de kerkelijke gemeente. Maken van een persbericht, goede folder, website, interview voor lokale omroep en veel meer praktische zaken. Voor PRcommissieleden en anderen die contact hebben met… Cursusleiding: Bertram Westera, Nelleke Sanders. Informatie: RDC-NB/L (040) 212 19 55 28 februari 2004: Even voorstellen: de kerk, Eindhoven Cursus over identiteit en imago van de kerkelijke gemeente. Voor PR-commissie en kerkenraden. Cursusleiding: Bertram Westera, Nelleke Sanders. Informatie: RDC-NB/L (040) 212 19 55 13 maart 2004: Efficient communiceren, Eindhoven Cursus over de communicatie binnen de gemeente, over informatie uitwisseling tussen commissies en werkgroepen, maar ook over geldwerving en werving van vrijwilligers. Voor kerkenraden en PR-ouderlingen. Cursusleiding: Bertram Westera, Nelleke Sanders. Informatie: RDC-NB/L (040) 212 19 55 Website TIP: w Voor wie op zoek is naar zijn oude schoolvriendin en –vriend kan op deze website naar alle scholen gaan en zich daar als oud-leerling aanmelden. Door bekendmaking van deze website zal deze zich steeds meer vullen en kunnen zo oude banden weer worden aangehaald. Deelname is gratis, pas als er extra activiteiten worden gewenst, zoals het organiseren van een reunie, komen er kosten bij. Een aanrader voor wie contact wil houden met….

Wilt u het abonnementsgeld betalen?

Kerkblad, nieuwsbrief en website: vriend of vijand Emailnieuwsbrieven, een overzicht Verteller Pete Pronk Redactiestatuten Strategie in de praktijk Digi-boeken maar eerst in november de special over PASTORAAT

con†act verschijnt viermaal per jaar als tijdschrift en tweemaal per jaar een con†act-special. eindredactie: Leen van den Herik Daan van der Waals auteurs: staan vermeld bij de artikelen redactionele bijdragen: alleen na overleg met de eindredactie. abonnementen: uitgeverij NARRATIO Postbus 1006 4200 CA Gorinchem

Abonnees betalen per girotel of overschrijving het abonnementsgeld con†act 2003 naar rekening 2127664 t.n.v. Narratio abonnementenrekening, Gorinchem onder opgave van naam, postcode, huisnummer en email (voor digitale toezending) of met de bijgesloten acceptgiro € 12,50

tel (0183) 62 81 88

Vlaamse abonnees maken het bedrag over naar KBC-Mechelen rek. 733.009 137 430 t.n.v. Narratio

milieuvriendelijke papier

jaarabonnement: €12,50 con†act wordt op het Bioset gedrukt.

Abonnee worden? Doe je op dezelfde manier, maar dan met het volledige adres erbij!


najaar 2003

issn 1571-0947

23

De 7 zonden van kerkbestuurders Wellust “Indien goed aangewend kan lust een grote deugd zijn. Maar wanneer wellust de ruimte wordt gegeven om te woekeren voor eigen opvattingen, wordt het een andere zaak.” Tip: Ga voor meerwaarde

Toorn “De aanval op andere kerken en ‘de wereld’ komt in de plaats van het mobiliseren van de eigen identiteit.” Tip: Ga voor vernieuwing

Luiheid “Het bestuur heeft de visie en mensen die het werk opknappen, dus laten we dat aan hen over.” Tip: Ga voor meewerken

Hebzucht “Bestuurders veranderen nooit hun eigen mentaliteit, ze kicken nooit af van hun persoonlijke visie.” Tip: Ga voor andere mensen 24

Vraatzucht “Een kerk kan nooit vol genoeg zitten, dus probeer je zoveel mogelijk mensen uit andere kerken binnen te krijgen. Anders doen zij het wel!” Tip: ga voor samenwerking

Afgunst “Verander niet te veel, je weet nu wat je hebt. En als je gaat veranderen blijven die, die en die zeker weg.” Tip: ga voor zelfvertrouwen

Hovaardigheid “Het zijn vooral de langst zittende bestuurders die de minst betrouwbare informatie krijgen over hun eigen functioneren.” Tip: ga voor openheid

con†act-prikbord consistorie

najaar 2003

con act Grote schoonmaak met Kerstmis najaar met mensen in en rondom kerk en parochie nummer 3 con act najaar 2003 jaargang 13

Recommend Documents