communicatiewetenschappen

communicatiewetenschappen masteropleiding

2013 2013

uantwerpen.be

Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?

4

Communicatiewetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen

5

De opleiding communicatiewetenschappen

6

Loopbaanperspectieven 7 Voorbereidingsprogramma

8

Schakelprogramma 9 Masterprogramma 10 Masterproef 11 Opleidingsonderdelen

12

Nuttige info over je studietraject

21

Studiebegeleiding 22 Studeren in het buitenland

24

Infomomenten 24 Nuttige websites

25

Nuttige contactgegevens

26

1|

|2

Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met onze universiteit. Misschien heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over onze master­opleidingen. Hopelijk helpt dit boekje je een stap vooruit in je keuzeproces. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo’n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdagen 23 maart en 27 april en op de infomarkt op woensdag 4 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

3|

Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computer­lokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. |4

Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma’s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen.

Communicatiewetenschappen binnen de Universiteit Antwerpen Communicatiewetenschappen is een opleiding binnen de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn: • Filmstudies en visuele cultuur • Politieke communicatie • Vergelijkende en Europese politiek • Milieuwetenschap • Sociaal werk • Sociologie • Sociaal-economische wetenschappen

De opleiding communicatiewetenschappen Afstudeerrichting strategische communicatie In de afstudeerrichting strategische communicatie bestudeer je informatieve en overtuigende communicatie bij bedrijven, overheden en social-profitorganisaties. Vormen als reclame, public relations, voorlichting,… passeren daarbij de revue. Er wordt niet alleen stilgestaan bij de inschakeling van klassieke (massa)media in campagnes, maar ook bij de aanwending van informatie- en communicatietechnologieën. Daarnaast is er aandacht voor de strategische dimensie bij interpersoonlijke communicatie en bij media­ contacten. In een aantal gemeenschappelijke vakken binnen de master communicatie­ 5|

wetenschappen leer je de nieuwste communicatiewetenschappelijke theorieën en de meest gangbare onderzoeksmethoden. De seminaries en de stage bieden je de mogelijkheid om kennis te maken met de professionele praktijk. Afstudeerrichting mediastudies De afstudeerrichting mediastudies biedt inzicht in de hedendaagse (audio)visuele samenleving. De focus ligt op media zoals film, radio en televisie en op diverse genres zoals journalistiek en populaire cultuur, bestudeerd in hun onderlinge samenhang en convergentie binnen de hedendaagse mediacultuur. Je bestudeert de digitalisering van het (multi-) medialandschap en leert media en visuele cultuurobjecten analyseren en evalueren in hun verschillende facetten van productie, representatie en receptie. Zo verwerf je de nodige mediageletterdheid om een kritische mediaconsument en -producent te worden. In een aantal gemeenschappelijke vakken binnen de master communicatie­ wetenschappen leer je de nieuwste communicatiewetenschappelijke ­theorieën en de meest gangbare onderzoeksmethoden. De seminaries en de stage bieden je de mogelijkheid om kennis te maken met de professionele praktijk.

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Het programma richt zich tot studenten die na hun bacheloropleiding een grondige aanvulling binnen het vakgebied van de communicatiewetenschappen beogen. Instroom via een voorbereidingsprogramma (max. 60 sp): • Academische bachelors en masters in de humane wetenschappen. Rechtstreekse instroom: • Bachelor in de communicatiewetenschappen • Bachelor in de politieke wetenschappen • Bachelor in de sociologie • Bachelor in de sociaaleconomische wetenschappen Instroom via een schakelprogramma (60 sp.): • Bachelor in het communicatiemanagement • Bachelor in het bedrijfsmanagement • Bachelor in de journalistiek • Bachelor in het sociaal werk • Bachelor in de toegepaste psychologie • Andere professionele bachelors, na toelating

|6

Werkstudenten Vanaf academiejaar 2013-’14 wordt een aangepast traject voor werkstudenten voorzien. Meer informatie hierover vind je op de website van Centrum West http://www.ua.ac.be/WEST

Loopbaanperspectieven Strategische communicatie De richting strategische communicatie bereidt je voor op een loopbaan in een brede waaier van beroepen waarbij communicatieonderzoek, -advies en -beheer een centrale rol spelen. De afgestudeerden komen terecht in jobs als die van: communicatiemanager, marktonderzoeker, mediaonderzoeker, opinieonderzoeker, wetenschappelijk onderzoeker, onderzoeker bedrijfscommunicatie, beleidsmedewerker bij omroep, gedrukte media of ICT-bedrijven, voorlichtingskundige, reclame- en PR-adviseur, account executive, bedrijfscommunicatieconsultant, hoofd afdeling interne/externe betrekkingen, communicatieverantwoordelijke bij overheden en social profitorganisaties,… Mediastudies Afgestudeerden uit de richting mediastudies hebben een stevige achtergrond en een aantal basisvaardigheden waardoor ze flexibel inzetbaar zijn in verschillende (media-) sectoren. In het bijzonder bereidt deze studie voor op een loopbaan waarbij de productie en analyse van media en visuele cultuur centraal staan. Afgestudeerden komen niet alleen terecht in het domein van de massamedia zoals televisie, radio en pers (bv. als redacteur, beleidsmedewerker, onderzoeker, communicatie-adviseur, journalist, criticus), maar ook in de ruimere socioculturele sector: culturele centra, overheidsinstellingen, etc. Ook in onderwijs (media-educatie) en (wetenschappelijk) onderzoek liggen kansen voor afgestudeerden.

7|

Voorbereidingsprogramma Toegankelijk voor academische bachelors of masters in de humane wetenschappen. Voorbereidend programmma communicatiewetenschappen Gemeenschappelijke opleidingsonderdelen (36 sp.) Inleiding tot de communicatiewetenschap Media: structuur en werking Kwantitatieve onderzoeksmethoden Statistiek I Kwalitatieve onderzoeksmethoden Statistiek II VP naar Mediastudies (+ 24 sp.) Theorie van de visuele communicatie Cultuurtheorie Geschiedenis en esthetiek van de film Journalistieke nieuwsgaring en productie VP naar Strategische Communicatie (+ 24 sp.)

|8

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

Intercultural communication

3

Mediarecht

3

Mediasociologie

6

Verbal and non-verbal communication

6

Communicatiemanagement

6

Schakelprogramma Toegankelijk voor bachelor in het communicatiemanagement, bachelor in het bedrijfsmanagement, bachelor in de journalistiek, bachelor in het sociaal werk, bachelor in de toegepaste psychologie en andere professionele bachelors mits toelating. Schakelprogramma Cultuurtheorie Inleiding tot de politicologie Inleiding tot de sociologie Kwalitatieve onderzoeksmethoden Kwantitatieve onderzoeksmethoden (deel 2) Inleiding tot het wetenschappelijk Werk Media, retoriek en democratie Statistiek I Statistiek II Theorie van de visuele communicatie Opleidingsonderdeel afhankelijk van vooropleiding: Communicatiemanagement (voor bachelor professionele journalistiek) ofwel Mediasociologie (voor professionele bachelor communicatiemanagement) Inleiding tot de communicatiewetenschap (voor professionele bachelors in het bedrijfsmanagement, in het sociaal werk, in de toegepaste psychologie en andere professionele bachelors, na toelating)

6 6 6 6 3 3 6 6 6 6 6 6 6

9|

Masterprogramma Strategische communicatie Algemene stam Actuele ontwikkelingen in communicatiewetenschappen

6

Methoden van communicatieonderzoek

6

Optievakken (kiezen voor een totaal van 27 sp.) Interne communicatie

6

Overheids- en social profitcommunicatie

6

Gezondheidscommunicatie

6

Reclame, sponsoring en public relations

6

Direct marketing en E-marketing

6

Consumer Psychology

6

Effectiviteitsonderzoek strategische communicatie

6

Stage Keuzevakken uit andere master (met uitzondering van seminaries) Seminaries (1 te kiezen)

9

Seminarie groepsinteractie en interpersoonlijk functioneren

6

Seminarie mediamanagement

6

Seminarie journalistiek en mediatraining

6

Seminarie nieuwe media

6

Seminarie visuele studies

6

Masterproef

15

Totaal

60

| 10

Mediastudies Algemene stam  Actuele ontwikkelingen in communicatiewetenschappen

6

Methoden van communicatieonderzoek

6

Optievakken (kiezen voor een totaal van 27 sp.) Journalistiek en crossmedialiteit

6

Nationaal en internationaal mediabeleid

6

Radio and television studies

6

Popular Culture

6

Visuele sociologie en antropologie

6

Filmtheorie

6

Cultuurkritiek

6

Stage Keuzevakken uit andere master (met uitzondering van seminaries) Seminaries (1 te kiezen)

9

Seminarie audiovisuele media

6

Seminarie nieuwe media

6

Seminarie journalistiek en mediatraining

6

Seminarie mediamanagement

6

Seminarie visuele studies

6

Masterproef

15

Totaal

60

Masterproef De masterproef is een bijzonder belangrijk opleidingsonderdeel binnen de master communicatiewetenschappen. Met de masterproef toon je aan dat je in staat bent om een probleemstelling die relevant is binnen de academische of professionele context vanuit een wetenschappelijke ingesteldheid te benaderen. Inhoudelijk dient je masterproef zoveel mogelijk aan te sluiten bij een subdomein binnen je eigen afstudeerrichting (strategische communicatie of mediastudies). Vormelijk gezien, wordt van alle studenten van de master communicatiewetenschappen een Masterproef verwacht die gelijkt op een wetenschappelijk artikel, met een standaardstructuur en een lengte van 10 000 à 12 000 woorden. 11 |

Opleidingsonderdelen In deze brochure maak je kennis met de inhoud van de opleidingsonderdelen. Op www.ua.ac.be/ood vind je meer informatie over de begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal.

Algemene stam Actuele ontwikkelingen in de communicatiewetenschappen In deze cursus staat de vraag naar de maatschappelijke rol van de media of de verhouding tussen mens, media en maatschappij centraal. Hierbij komt een brede waaier aan theorieën en onderzoeken uit de hedendaagse communicatiewetenschappen en mediastudies aan bod. We vertrekken vanuit een brede visie op media: grote aandacht gaat naar mediateksten, maar er wordt evenzeer ingegaan op andere dimensies zoals de productie, verspreiding, context en receptie van mediateksten en de verschillende theorieën en onderzoeksmethoden die hierbij aangewend worden. De cursus wil op deze manier nauw aansluiten bij de meest recente internationale tendensen in communicatiewetenschappen en mediastudies. Het vak stelt studenten in staat de recente theorieën te plaatsen in het veld en de analyses te begrijpen vanuit de theorie. Per benadering worden theoretische uitgangspunten, methodologie en concrete uitvoering in cases besproken. Studenten krijgen ook de expertise in de vingers om zelf begrippen en methoden toe te passen. Stromingen zoals politieke economie, culturele mediastudies, receptiestudies, kritische theorie, effectstudies, etc. komen aan bod. Thema’s zijn onder andere: pers en nationale identiteit, media en ideologie, democratie en entertainment, alternatieve media, media en wetenschap, politieke satire, culinaire televisie, etc. Specifieke cases zijn onder andere de beeldvorming van maatschappelijke problemen zoals stakingen, klimaatverandering en ggo’s, en de rol van Music for Life, DeWereldMorgen, The Daily Show en The Wire. Dit vak combineert hoorcolleges met discussiecolleges. Ex cathedra onderwijs wordt afgewisseld met actieve participatie van de deelnemers. Je neemt per les een artikel of een bijdrage uit een boek door als voorbereidende lectuur, aan de hand van richtvragen die je vindt op Blackboard. Elke les is gelijkaardig opgebouwd. In het eerste deel situeren we de stroming en lichten we de voornaamste concepten en methoden toe. In het tweede deel bespreken we in groep de gelezen tekst, in confrontatie met de inhoud van het eerste deel van de les. Ter afsluiting wordt over het thema van de les gediscussieerd. Aan het einde van het vak schrijf je een korte paper met een analyse of toepassing vanuit een zelf gekozen benadering.

| 12

Methoden van communicatieonderzoek Deze cursus gaat dieper in op een aantal vaak gebruikte methoden en onderzoekstechnieken in de communicatiewetenschap, zoals de survey, de inhoudsanalyse (kwantitatief en kwalitatief), diepte-interviews, focusgroepen etc. In een aantal inleidende colleges worden eerst de basisprincipes, -stappen en -varianten van communicatiewetenschappelijk onderzoek voorgesteld. De elementen die daarin aan bod komen worden verder uitgewerkt binnen een thematisch opgebouwde lessenreeks, waarbij kwantitatieve en kwalitatieve methoden elkaar afwisselen. In het eerste deel van elk college wordt een specifieke methode voorgesteld in theorie. Vragen die hierbij aan bod komen zijn: wat zijn de uitgangspunten van deze methode? Welke vragen kan zij beantwoorden? Hoe gaat het concreet in zijn werk? Wat zijn de pro’s en contra’s, sterktes en beperkingen van deze methode, vergeleken met andere methoden? In het tweede deel wordt dit alles concreet toegepast op één of meerdere voorbeeldstudies, hetzij via de lectuur en analyse van een artikel, hetzij via een gastlezing door een onderzoeker. Vragen die daarbij aan bod komen zijn: wat is onderzoeksvraag? Hoe werd het onderzoek praktisch aangepakt? Welke informatie ontbreekt over de aanpak? Wat zijn sterktes en zwaktes van de aanpak? Hoe kon dit anders, met welke voor- en nadelen?

Optievakken strategische communicatie Interne Communicatie OHet vak interne communicatie focust op interpersoonlijke communicatie en interactie op de werkvloer. Onderwerpen die in dit vak aan bod komen zijn: • Wat is een Interne Communicatie Audit en hoe voer je dit uit? • Een overzicht van klassieke modellen van interne communicatie • Het belang van empathie op de werkvloer • Altruïsme: de basis van samenwerking? • Veranderingscommunicatie • Wat is effectief leiderschap? • Informele communicatie op de werkvloer: roddel onder collega’s • Omgaan met besluiteloosheid en groepsdruk • Interactiemodellen toegepast in de werkcontext

13 |

Overheids- en socialprofitcommunicatie In dit opleidingsonderdeel maken studenten kennis met de theorie en praktijk van de overheidscommunicatie en social-profitcommunicatie. Eerst wordt aandacht besteed aan de omschrijving, context en ontwikkeling van overheids- en social-profitcommunicatie. Volgende aspecten komen onder andere aan bod: wat is overheidscommunicatie? Hoe is overheidscommunicatie over de tijd geëvolueerd? Op welke manier is de overheidscommunicatie gereguleerd? Welke vormen van overheidscommunicatie en social-profitcommunicatie bestaan er? Daarna wordt dieper ingegaan op specifieke vormen van communicatie, onder meer: corporate communicatie, voorlichting, crisiscommunicatie, e-government, place marketing / citymarketing. Ten slotte wordt de organisatie en praktijk van overheids- en social-profitcommunicatie belicht. Hierbij wordt ook ingegaan op de specifieke karakteristieken van social-profitorganisaties (buiten de overheid) en de gevolgen daarvan voor de communicatie-activiteiten van deze organisaties. Gezondheidscommunicatie In deze cursus wordt dieper ingegaan op diverse aspecten van de gezondheidscommunicatie. Centraal staat het domein van de gezondheidsvoorlichting, maar in functie daarvan komen ook andere elementen aan bod (bv. de voorstelling van gezondheidsgerelateerde issues in de media ; interpersoonlijke communicatie binnen de gezondheidszorg; en gezondheidscommunicatie via het internet (e-health)). Tijdens de colleges wordt de planmatige aanpak van Brug et al. (zie handboek) voor de ontwikkeling van gezondheidsinterventies gevolgd. Parallel met de theoretische lessen, wordt er gewerkt aan de groepsopdracht, namelijk de ontwikkeling van een gezondheidsinterventie rond een zelf gekozen gezondheidsthema. Reclame, sponsoring en public relations Marketingcommunicatie behelst alle communicatiemiddelen die ingezet worden door bedrijven om de kennis, attitude en/of het gedrag van consumenten te beïnvloeden omtrent de producten en/of diensten die zij aanbieden. Naast communicatie, gebruiken bedrijven ook andere instrumenten om klanten te winnen en te behouden. Dit noemt men de marketingmix. De product-, prijs- en distributiebeleidsopties komen in de cursus eerst bondig aan bod, aangezien zij de basis vormen van het marketingbeleid. De communicatieve waarde van een product, de verpakking, de prijs- en de distributiestrategie, maar ook het merkenbeleid wordt hierbij onderlijnd.

| 14

Vervolgens wordt in dit opleidingsonderdeel dieper ingegaan op de marketingcommunicatie-instrumenten public relations, sponsoring en reclame. In dit opleidingsonderdeel ligt de nadruk op de synergie die gecreëerd kan worden dankzij een geïntegreerde aanpak. Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar bepaalde wettelijke en deontologische aspecten van marketingcommunicatie. Zo wordt gewezen op de regulering en deontologie inzake reclame en de rol van de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame). Direct marketing en e-marketing Marketingcommunicatie behelst alle middelen die ingezet worden door bedrijven om met o.a. consumenten te communiceren omtrent producten en diensten die zij aanbieden. In dit opleidingsonderdeel wordt aandacht besteed aan de manier waarop ontwikkelingen binnen de informatie- en communicatietechnologie invloed uitoefenen op marketingcommunicatie en leiden tot nieuwe commerciële communicatievormen. Concreet komen onder meer direct marketing principes, methoden en technieken aan bod, waarna de nadruk wordt gelegd op nieuwe elektronische vormen van marketingcommunicatie: webvertising en andere vormen van internetreclame, e-mailmarketing, reclame via interactieve digitale TV en mobile marketing. Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar bepaalde wettelijke en deontologische aspecten van marketingcommunicatie. Zo wordt gewezen op de regulering en deontologie inzake direct marketing en e-marketing (o.a. privacybescherming) en de rol van koepelorganisaties zoals BDMA, IAB, FEDMA. Consumer psychology Deze cursus omvat een diepgaand overzicht van de affectieve, cognitieve en gedragsmatige aspecten van consumentengedrag. De psychologie van de consument wordt bestudeerd en gesitueerd binnen de huidige theorieën rond menselijk gedrag. De cursus besteedt in het bijzonder aandacht aan emoties en motivationele aspecten en hoe deze samenhangen bij het sturen van consumentengedrag. Hierbij wordt aangetoond dat consumentenbeslissingen niet altijd door ratio gedreven worden, maar vaak (onbewust) beïnvloed (kunnen) worden door allerhande individuele, situationele en omgevingsfactoren. De cursus belicht verder “speciale” topics binnen consumentenpsychologie, bijvoorbeeld “green consumer behavior”, luxeconsumptie en consumentengedrag in virtuele omgevingen.

15 |

Effectiviteitsonderzoek strategische communicatie Binnen dit opleidingsonderdeel wordt de werking en de effectiviteit van strategische communicatie, en reclame in het bijzonder, uitgediept. Waarom werkt reclame, waarom werkt het niet? Wat werkt, wat werkt niet? Er wordt een breed spectrum aan methoden, om de effectiviteit van strategische communicatie-uitingen na te gaan, besproken en kritisch geëvalueerd. De cursus behandelt zowel kwalitatieve als kwantitatieve meetmethoden, subjectieve en objectieve methoden, retrospectieve en tijdsconsistente methoden, en zowel korte termijn als longitudinaal onderzoek. Voorbeelden zijn herinnering/herkenningsonderzoek, eyetracking, psychofysiologisch onderzoek en trackingsonderzoek. We bespreken recent wetenschappelijk onderzoek dat één of meerdere methoden van effectiviteitonderzoek behandelt en er komen enkele gastsprekers uit de marktonderzoekspraktijk hun ervaringen met de verschillende methoden toelichten.Tijdens de laatste colleges wordt tevens een praktijkopdracht voorzien.

Optievakken mediastudies Journalistiek en crossmedialiteit Dit opleidingsonderdeel besteedt aandacht aan de veranderingen in de organisatie en werking van de nieuwssector ten gevolge van recente technologische, economische en sociaal-culturele ontwikkelingen. Aan de hand van theoretische concepten en modellen, recente studies en concrete actuele cases uit de journalistieke praktijk wordt kritisch gereflecteerd over de toekomst van de journalistiek in een digitale, crossmediale media­ omgeving. Na een introductie over de huidige toestand van de westerse journalistiek wordt dieper ingegaan op vier fundamentele veranderingen waaraan de journalistiek onderhevig is: 1. de toenemende tendens naar crossmedialiteit en ‘multimediajournalistiek’; 2. de voortschrijdende flexibilisering en atypische werkvoorwaarden in de mediasector; 3. de opkomst van nieuwe journalistieke initiatieven buiten de mainstream media; 4. de veranderende, actievere rol van het publiek. Nationaal en Internationaal mediabeleid Het functioneren van de media is afhankelijk van beleid op drie vlakken: 1. het beleid van de relevante overheden (dit zowel op Europees, federaal, regionaal en lokaal niveau) ten overstaan van de media; 2. op brancheniveau (naar gelang het medium) en 3. op microniveau (intern beleid). In dit college wordt de nadruk gelegd op het eerste veld van het overheidsbeleid. In eerste instantie wordt aandacht besteed aan meer theoretische visies op mediabeleid, zowel vanuit historisch als hedendaags perspectief: Deze algemene vraag naar het wat, | 16

het waarom en het waartoe van de overheidszorg wordt daarna geconcretiseerd door de Vlaamse situatie maar zeker ook de internationale kant van de zaak onder de loepe te nemen. Hierbij wordt aandacht besteed aan de omstandigheden waaronder en de middelen waarmee dit beleid werd en wordt uitgevoerd, dit alles vanuit een kritisch perspectief. Dit moet de studenten in staat stellen het hoe en waarom van bepaalde prioriteiten in het medialandschap en het al of niet veranderen hiervan vanuit beleids­ perspectief te interpreteren en zo een ruimer beeld te krijgen op de mediawereld. Na een algemene oriëntatie (wat is beleid, wat is mediabeleid) wordt vanuit vier grote invalshoeken het nationaal en internationaal mediabeleid onder de loupe genomen: technologie, economie, politiek en cultuur. Hierbij wordt enerzijds inzicht geboden in de algemene concepten en processen die de invloed van deze facturen op het mediabeleid helpen begrijpen. Anderzijds wordt dit verder uitgewerkt aan de hand van een aantal specifieke cases. Radio and television studies Dit opleidingsonderdeel omvat een meer diepgaande analyse van de (evoluties in) radio en televisiecultuur. Enerzijds wordt stilgestaan bij meer theoretische reflecties omtrent centrale concepten, processen en aspecten zoals genre, format, programmatiestrategieën, representatie met oog voor het historisch alsook internationaal perspectief. Anderzijds worden een aantal cases behandeld die worden beschouwd als representatief voor de relevante discussies in dit domein (bv. hedendaagse representatie van collectieve identiteiten in televisiecultuur, de evolutie in radiostijlen onder invloed van ruimere technologische processen, …). Bij dit alles worden ruimere maatschappelijke evoluties als algemene achterliggende factor beschouwd en behandeld. Popular Culture Dit opleidingsonderdeel bespreekt theorieën en praktijken van hedendaagse populaire (media-)cultuur. Als theoretische basis situeren we het begrip populaire cultuur binnen het ruimere culturele veld en gaan we in op de notie van culturele hiërarchieën en ‘kwaliteit’. Vervolgens verdiepen we ons in de ‘Cultural Studies’-traditie, waarbinnen veel onderzoek naar populaire mediacultuur te situeren valt. We gaan in op de historiek van deze traditie en op de thema’s die erin aan bod komen. Op basis van het model van de ‘circuit of culture’ bespreken we vervolgens drie ‘momenten’ in de betekenisproductie van populaire cultuur. Ten eerste de productie: de industriële en commerciële aard ervan, de toenemende convergentie en globalisering, etc. Ten tweede de cultuurproducten zelf en hun kenmerken. Een centraal begrip hier is representatie, of de manier waarop betekenis gecreëerd wordt door het gebruik van tekens en beelden. We bespreken onder meer de representatie van etniciteit, gender, seksualiteit etc. Ten derde de receptie, die uitgebreid aan bod kwam in kwalitatief publieksonderzoek vanuit de Cultural Studies-traditie. 17 |

Dit alles wordt geïllustreerd met voorbeelden en concrete cases uit verschillende media en domeinen van populaire cultuur: populaire film en televisie, muziek, games etc. Visuele sociologie en antropologie Visuele methoden blijven een relatief onbekend en vaag omschreven domein binnen de sociale en culturele wetenschappen. Nochtans kunnen wetenschappers en professionals uit diverse richtingen heel wat voordeel halen uit het beter gebruiken van hun ogen en vervolgens beroep doen op visuele technologieën om data te verzamelen, te produceren, en om hun inzichten te communiceren. Deze cursus biedt een overzicht van de belangrijkste opties binnen het visueel onderzoek met technieken als: systematische observatie van gedrag, registratie van materiële cultuuruitingen in een longitudinaal perspectief, gebruik van beelden in interviews en focusgroepen, analyse van uitgelokte of respondent-gegenereerde beelden. Daarbij hoort ook een kritische analyse van mogelijke ‘eindproducten’ van visueel onderzoek zoals: het visueel wetenschappelijk essay, wetenschappelijke film en multimediaproducten. Naast het bespreken van concrete toepassingen (bv. de analyse van de culturele lading van interieurs, de studie van interactie op pleinen, of van jeugdcultuur, mode, globalisering, huwelijksrituelen, stadsvernieuwing enz.) ligt de nadruk op een kritisch onderzoek van de - vaak zeer impliciete - uitgangspunten, de validiteit, de verwerkings¬modaliteiten van deze benaderingen en op het multimodale karakter van de eindproducten. Aangezien de visuele sociale wetenschap duidelijke raakpunten heeft met een aantal non-fictie beeldgenres, zoals documentaire film en fotografie, ‘street photography’ en journalistieke fotografie, worden deze beeldpraktijken en de specifieke theorievorming daarrond eveneens kort belicht en met elkaar in verband gebracht. De concrete praktijk van de visuele sociologie en van de andere nonfictie beeldpraktijken komt verder aan bod binnen het ‘Seminarie Visuele Studies’. Filmtheorie Deze cursus biedt een breed overzicht van vroege en klassieke filmtheorie en –analyse, van eind 19de eeuw tot vandaag. Studenten maken kennis met de belangrijkste debatten, stromingen, concepten en figuren uit de filmtheorie. Per benadering worden theoretische uitgangspunten, methodologische aanpak en eventuele concrete cases besproken. In een eerste fase gaat de aandacht naar theoretici (en cineasten) die van bij de geboorte het nieuwe medium onderzocht hebben: Münsterberg, Canudo, Lindsay. Het debat over film als kunst of als industrie wordt geïllustreerd aan de hand van de ideeën van Arnheim, Benjamin en Adorno. De discussie tussen formalisme en realisme wordt toegelicht vanuit Bazin en Kracauer. Een laatste fase gaat uitgebreid in op naoorlogse Franse ontwikkelingen zoals de politique des auteurs. Semiotiek en psychoanalyse ten slotte doen hun | 18

intrede in de filmtheorie doorheen de figuur van Christian Metz. Bij het overzicht van het hedendaagse theoretische veld ligt de nadruk op Angelsaksische en Franse benaderingen: Screen-theory, psychoanalytische en feministische filmtheorie, cognitieve filmtheorie. Naast de focus op tekst worden theorieën over de intertekstuele, maatschappelijke en structurele contexten van film behandeld. De overgang naar context en publiek wordt gemaakt via star studies. Een tweede onderdeel besteedt aandacht aan politiek-economische analyses van film. Structuren en machtsverhoudingen in de geglobaliseerde filmindustrie vormen een vaak over het hoofd gezien maar bijzonder relevant onderdeel van de analyse van film. Op gebied van receptie en publiek gaan we in op recente ontwikkelingen in het onderzoek naar historische en hedendaagse filmpublieken als actieve actoren van de filmcultuur. Cultuurkritiek Na een zeer korte inleiding in de lange ideeëngeschiedenis van de cultuurkritiek, en een typering van wat onder de noemer cultuurkritiek kan worden verstaan, wordt in het eerste deel van de colleges ingegaan op de figuur en de kwaliteiten van de cultuurcriticus. Dit gebeurt aan de hand van ‘het geval Canetti’. Het tweede deel van de colleges wordt besteed aan het bespreken van teksten van bekende cultuurcritici: o.a. Susan Sontag over fotografie en over de deontologie van het tonen van lijden in onze beeldcultuur, Roger Scrutons afrekening met de popcultuur, François Lyotard over het postmoderne weten, Jean Baudrillard over het excessieve en de hyperrealiteit, Rüdiger Safranski over de vraag ‘hoeveel globalisering verdraagt een mens’, Postman over het noodlottige amusement van het medium televisie, Frank Furedi over de plaats (of het verdwijnen) van intellectuelen, Pierre Sansots kritiek op het amechtige cultuurparticipatiebeleid, Sigmund Freud over het onbehagen in de cultuur. In het laatste deel van de colleges wordt een cultuurkritische analyse ondernomen van enkele modieuze begrippen die het cultuureel klimaat van vandaag typeren of er het symptoom van zijn (terreur, virtualiteit, kennis, evaluatie, performance, netwerk, creativiteit, flexibiliteit en dergelijke meer).

Stage

De studenten kiezen een stageplaats in het brede veld van de communicatiewetenschappen. Afhankelijk van de sector waarin ze terecht komen, zal de stage een specifiek takenpakket met zich meebrengen. Dit kan gaan van programmatie en organisatie, tot redactie en documentatie.

19 |

Seminaries Seminarie mediamanagement Studenten werken in subgroepen een innovatief project uit in opdracht van een organisatie uit de mediasector. Ze werken rond één concrete en actuele case, die door de docent wordt aangebracht tijdens de eerste bijeenkomst. De studenten doorlopen vervolgens de verschillende fasen in het managen van het mediaproject: conceptualisering, positionering, planning, uitwerking en presentatie. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan het belang van samenwerken, leiding geven, tussentijds rapporteren en presenteren. Seminarie journalistiek en mediatraining Dit seminarie bestaat uit twee modules. Na een algemene theoretische inleiding krijgen de studenten in de module ‘Journalistiek schrijven’ training in het schrijven van een persbericht en journalistieke teksten. In de module ‘Interviewtraining’ verwerven ze de basisvaardigheden voor het geven van een interview voor radio en televisie. De modules worden geleid door docenten met praktijkervaring. Seminarie nieuwe media Dit seminarie is opgebouwd in drie delen. In het eerste gedeelte worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basistechnieken voor het maken van een webpagina: HTML, CSS en Javascript. Er is geen technische voorkennis is nodig om deze inleidende lessen tot een goed einde te brengen. In een tweede gedeelte worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basisbeginselen van het opbouwen van een interactieve tekst, alsook met de evaluatiemethodes van de usability en likeability - methodes die erop gericht zijn om de gebruiksvriendelijkheid en aangenaamheid van een webpagina te evalueren. In een derde gedeelte worden de studenten d.m.v. continue begeleiding bijgestuurd in het uitwerken van de opdrachten. Seminarie groepsinteractie en interpersoonlijk communiceren Dit seminarie is opgedeeld in 2 blokken. In het eerste deel leren studenten vertrouwdheid met circumplexmodellen met betrekking tot interpersoonlijke interactie. Dit gebeurt aan de hand van theorie en oefeningen. We starten met een analyse van gedrag en bijhorende verwachtingen. Dan leren we gedrag en intenties van anderen te doorgronden aan de hand van empathisch vermogen en non-verbale analyses van het gelaat. In de uiteindelijke oefening zullen studenten een grondige non-verbale analyse uitvoeren van zichzelf en een medestudent op basis van videomateriaal.

| 20

In het tweede deel leren de studenten presenteren voor groepen. Er wordt een workshop over speech-schrijven georganiseerd, studenten leren podium vrees te overwinnen en zullen uiteindelijk allemaal zelf hun eigen speech voordragen voor de andere studenten en een team van experten. Seminarie audiovisuele media Dit seminarie wil de studenten via concrete opdrachten inzicht geven in de concrete werking van audiovisuele media. Elk jaar wordt een ander specifiek thema gekozen. Na het voltooien van dit seminarie bent u vertrouwd met onderzoek op dit specifieke deeldomein van de mediacultuur. U kunt de zo verkregen inzichten gebruiken voor een beter inzicht en analyse van de mediapraktijk. U kunt een verzorgde en inhoudelijk relevante paper schrijven en die aan de groep presenteren. Seminarie visuele studies Dit seminarie sluit nauw aan bij de cursus ‘Visuele Sociologie en Antropologie’. Via een aantal opdrachten worden de voornaamste methoden van de visuele sociale wetenschap in praktijk gebracht. De nadruk ligt daarbij: op het zelf hanteren van de fotocamera voor de productie van diverse vormen van visuele data, op het analyseren van de visuele producten, en op het kundig communiceren van de bevindingen. Via een aantal inleidende oefeningen en experimenten wordt ook op een zeer inductieve en toegepaste manier aandacht besteed aan de normen (esthetische, ethische, technische, culturele, …) die we impliciet hanteren wanneer we beelden produceren of selecteren voor bepaalde (wetenschappelijke, journalistieke, persuasieve, educatieve, …) doeleinden en aan het samenspel van beeld, tekst en lay-out in de presentatie van inzichten en het vertellen van (beeld)verhalen. De mogelijke opdrachten variëren van het op een persoonlijke wijze visueel documenteren van een traject in de stad, het opnieuw in beeld brengen en analyseren van een stadgezicht op basis van een minstens vijftig jaar oude archieffoto (volgens de ‘re-photography’-methode), het maken van een zelfportret (‘auto-etnografie’), de creatie van een foto roman, het selecteren van journalistieke beelden voor het vertellen van een verhaal en het ervaren van de kracht van onderschriften, en tot slot een vrij te kiezen visueel project rond globalisering, interculturaliteit en media in Antwerpen (gebruikmakend van systematische cameraregistratie¬technieken, van beelden als stimulus in een interview of focusgroep (‘photo-elicitation’), of van beelden gemaakt door de respondenten zelf (‘photo-voice’).

21 |

Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bachelor-masterstructuur Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je: • rechtstreeks instromen in een masteropleiding • eerst een schakelprogramma volgen (na een professionele bacheloropleiding) • eerst een voorbereidingsprogramma volgen (na een academische bacheloropleiding)

academische bachelor professionele bachelor

à

rechtstreekse instroom

à

à

voorbereidingsprogramma

à

à

schakelprogramma

à

academische master

Dankzij de bachelor-masterstructuur heb je als student vaak keuzemogelijkheden bij het invullen van je studieprogramma. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Leerkrediet Het is belangrijk dat je voldoende studievoortgang boekt in je studietraject: als je studiepunten opneemt is het de bedoeling dat je ze opnieuw verwerft door te slagen voor je examens. Om je studievoortgang te bewaken, is het leerkrediet in het leven geroepen. Alle info over het leerkrediet vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Als je geen studievoortgang boekt en op een negatief leerkrediet strandt, is het te laat. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van je studieprogramma hebt behaald.

Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt.

| 22

•

Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet…

•

Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek ‘Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze’ kunnen jou hierbij helpen.

•

Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc.

•

Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota’s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan.

•

Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken.

•

Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leer­ probleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking.

•

Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst.

•

Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en voor informatie over verdere studies.

23 |

Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): • info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be • afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma en vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb. Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het ‘Monitoraat op maat’ kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor ondersteuning bij o.a. het schrijven van een academische paper of het lezen van wetenschappelijke teksten, organiseren ze contactmomenten in kleine groep. De ondersteuning sluit aan bij je eigen werkstukken en studiemateriaal. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat.

Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma’s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Heb je interesse in een buitenlandse studie-ervaring? Meer info vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis.

| 24

Infomomenten Nog vragen? Kom ze ons persoonlijk stellen. Een overzicht van alle infodagen en masterbeurzen in 2013 vind je op www.ua.ac.be/infomomenten. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studenten­ begeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer aan de Universiteit Antwerpen op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt

Nuttige websites Opleidingsaanbod Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen aanbiedt. Inschrijven Een (master)opleiding gekozen? Alle praktische informatie over inschrijven vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Na je inschrijving krijg je toegang tot de digitale leeromgeving Blackboard. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook je webmail, de academische kalender, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs ... Inloggen kan via https://blackboard.ua.ac.be. Campussen Op www.ua.ac.be/route vind je campusplannetjes en de wegbeschrijvingen naar onze campussen.

25 |

Nuttige contactgegevens Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen - Dept. Communicatiewetenschappen Stadscampus Sint-Jacobstraat 2 2000 Antwerpen  Indien u meer informatie wenst, contacteer dan de Onderwijsadministratie PSW via de online helpdesk, http://pswhelp.be Prof. dr. Alexander Dhoest [email protected] www.ua.ac.be/psw Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Gebouw E (Agora), 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72 [email protected]

| 26

27 |

| 28

29 |

| 30

31 |

| 32