Communicatieplan diftar gemeente Oosterhout maart 2012
Inleiding De gemeente Oosterhout wijzigt de manier waarop de kosten voor het ophalen en verwerken van afval aan de burger doorberekend worden. Niet langer wordt uitgegaan van een eenheidstarief voor elk huishouden, maar het tarief wordt afhankelijk van de hoeveelheid restafval die elk huishouden aanlevert. Elk huishouden betaalt voor het aangeboden gewicht aan restafval en voor het aantal malen dat de grijze afvalbak wordt aangeboden. Restafval is qua verwerking de duurste fractie. Het moet tegen hoge kosten verbrand worden. Als de Oosterhoutse huishoudens hun afval beter scheiden in herbruikbare fracties, zoals papier, glas, blik, groente-, fruit- en tuinafval, dan wordt bespaard op deze verbrandingskosten. De voordelen zijn voor de burger. Daardoor kunnen huishoudens goedkoper uit zijn wat betreft afvalstoffenheffing.
Doel invoering diftar De invoering van diftar heeft twee doelstellingen: - een eerlijker verdeling van de kosten over de burgers (hoe minder restafval, hoe minder je betaalt) - duurzaamheid (minder restafval, minder verbranding, meer hergebruik, minder CO2-uitstoot
Doelstelling communicatie De uiteindelijke doelstelling van de communicatie is gedragsverandering. Oosterhouters moeten in de praktijk hun afval beter gaan scheiden. Er moet minder restafval in de grijze container terecht komen. Om tot die gedragsverandering te komen zal aan een aantal voorwaarden moeten worden voldaan: Informeren: De burger moet weten waarom en hoe. Er zal dus informatie overgebracht moeten worden over: a de precieze werking van diftar b de achterliggende doelstellingen van diftar c de voor- en nadelen van diftar
Attitude veranderen: Voordat burgers hun gedrag daadwerkelijk veranderen zullen ze een positieve attitude tegenover diftar moeten ontwikkelen; ze moeten er voor zichzelf de zin van in zien. De zin ervan speelt zich voor de burger af op twee terreinen: persoonlijk gewin (lagere kosten) en maatschappelijke gewin (duurzaamheid). Mensen houden over het algemeen niet van veranderen. We moeten er rekening mee houden dat de gemiddelde bewoner in meer of mindere mate weerstand kan hebben tegen de invoering van diftar. Bijvoorbeeld: hij/zij moet een vaste gewoonte loslaten. De ‘grootvervuiler’ zal wellicht bang zijn voor hogere kosten (variabel tarief). Een bewoner moet zelf op gaan letten om de kosten in de hand te houden (afval scheiden). Gedrag veranderen Een verandering van attitude betekent niet automatisch een verandering van gedrag. Om een attitudeverandering om te zetten in gedrag is het nodig dat volstrekt transparant is hoe het nieuwe gedrag moet zijn, dat de drempel om tot dat gedrag over te gaan zeer laag is, dat het aantrekkelijk is om nieuw gedrag te gaan vertonen. Er moet vervolgens een nieuwe routine ontstaan. Gedragsverandering inslijpen Als gedrag eenmaal veranderd is, kunnen mensen in een later stadium weer terugvallen in oude gewoonten. Belangrijk is daarom dat er langdurig aandacht wordt besteed aan de versterking van het gewenste gedrag van de burger.
Doelgroepen •
• • •
De gemeente Oosterhout heeft circa 23.000 huishoudens die afval aanleveren: variërend van een- en tweepersoonshuishoudens tot grote gezinnen. Iedere inwoner levert afval, dus behoort elke Oosterhouter in principe tot de doelgroep van het afvalbeleid. De doelgroep kan onderverdeeld kunnen worden in: mannen, vrouwen, kinderen, pubers, ouderen, alleenstaanden. Zij leveren binnen het huishouden allemaal hun eigen bijdrage aan de afvalstroom en vertonen hun eigen afvalscheidingsgedrag. Bedrijven die nu een contract hebben met de gemeente voor hun afvalinzameling. De ambtenaren van de gemeente Oosterhout als ambassadeurs.
Doelgroepenanalyse Beïnvloeders
Beslissers
Duurzaam Oosterhout Milieuvereniging Waterschap Staatsbosbeheer/Natuurmonumenten Pers
College Raad Portefeuillehouders
Uitvoerders
Gebruikers
Meldpunt openbare ruimte Telefonistes, receptie Vuilnisophalers Personeel werf Handhavers, politie Afvalverwerkende bedrijven Zappers Inkoop
Meerpersoonshuishouden/eenpersoonshh. Grote gezinnen Gezinnen met luiers Hoogbouwbewoners (met of zonder ondergrondse containers) Buitengebiedbewoners Bedrijven Dorpsraden Omliggende gemeenten Papierinzamelaars Ouderen
Kernboodschap Voor de hoofdbewoner van het pand is de kernboodschap: u bepaalt grotendeels zelf hoeveel u betaalt aan afvalstoffenheffing. Door in uw huishouden het afval beter te scheiden betaalt u minder aan heffing. Subboodschappen • • •
Goed scheiden levert minder milieuvervuiling (co2) op. De gemeente dient hier het milieu en de burger. Verdient er zelf niets aan. De gemeente biedt de burger de gelegenheid om goedkoper en duurzamer te leven. Diftar is een rechtvaardig systeem is. Diftar is er niet op gericht meer geld bij de burger te halen, maar om te zorgen dat iedereen alleen datgene hoeft te betalen wat hij daadwerkelijk vervuilt; mensen worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid.
•
Hoewel de kosten voor afvalstoffenheffingen gemiddeld niet hoger worden, zal de grootvervuiler wel degelijk meer gaan betalen.
Huisstijl In het kader van de actie om de scheiding van plastic verpakkingsmateriaal te promoten is destijds gebruik gemaakt van de landelijke actie Plastic Heroes. De strijd tegen plastic werd vorm gegeven door een sterke man, gemaakt van hergebruikt plastic. Aansluiten bij een landelijk beeld is bij diftar echter niet mogelijk. Als wij in Oosterhout de promotie van afvalscheiding door een campagne willen laten begeleiden, dan is professionele inzet nodig om het daarbij behorende beeld of cartoon te ontwikkelen. Een container-mannetje bijvoorbeeld, dat steeds een andere invulling kan krijgen.
Middelenmix Soort Massamedia
Middel Dag- en weekbladen, lokale omroep
Functie Globaal informeren over beleidsachtergronden en verwachtingen richting burger
Pagina Weekblad
Pagina is eigendom van gemeente en kan ingeruimd worden voor informeren uitleg beleid en werkwijze Burgers kunnen via website vragen stellen over diftar: vraag-antwoordcombinaties openstellen voor iedereen.
Website gemeente Oosterhout
Intranet gemeente
Afvalkrant/magazine/folder
Gemeentegids
Persoonlijke media vooraf informeren
Persoonlijke brief om controle aan te kondigen
Brief aan bedrijven die afvalcontract met de gemeente hebben. Lesmateriaal
Persoonlijke media terugkoppeling
Persoonlijke brief met ophaalgegevens (gewicht en frequentie) per adres Internetpagina ‘Mijn Afval’.
Mobiele app
Sociale media
YouTube
De website werkt verder als een archief waar alle informatie te vinden is mbt de communicatie over dit onderwerp. Wordt naar doorgelinkt. Informeren medewerkers gemeente waardoor ze zich als ambassadeurs gaan opstellen Het creëren van een bewaarproduct waar alle informatie in staat. Ook geschikt om attitude te beïnvloeden door voorbeeldgedrag van bekende Oosterhouters te tonen. Een pagina met informatie over afval scheiden en diftar (en actualiseren van huidige informatie in gemeentegids) Ter controle van het stambestand (containers/chips/adressen) wordt aan straat een controle van de containers en chips uitgevoerd Bedrijven moeten weten dat zij niet in diftarsysteem mee gaan draaien. Bestaande contracten blijven in stand. Aansluiten bij lesprogramma’s basisscholen, samenwerking met MEK Burgers informeren over hun eigen prestaties op het gebied van restafval Burgers kunnen door in te loggen (met DigiD?) op hun persoonlijke internetpagina hun aanbod aan restafval overzien. Waarbij bijzondere aandacht voor vormgeving en competitie. Burgers kunnen de informatie van hun persoonlijke ‘Mijn Afval’ internetpagina ook ophalen op smartphone en tablet Communiceren gaat vaak beter via beeld en geluid dan via letters. ‘Grappige’ filmpjes
Actie Actieve persvoorlichting, middels persberichten en persgesprek Interview Beeld: hoe werkt het (stripverhaal?)
Wie Communicatieadviseur
Ruimte creëren voor pagina’s diftar. Overwegen banner op homepage.
Projectleider, Communicatieadviseur
Nieuwsberichten en doorlinken naar internetpagina’s Redactie, opmaak en druk moet aanbesteed worden aan mediabureau.
Communicatieadviseur
Communicatieadviseur
Redactie, actualiseren huidige informatie
Communicatieadviseur i.s.m. projectleider
Brief opstellen plus informatiedocument meesturen
Projectleider
Brief opstellen
Projectleider
Contacten leggen, aandacht vragen voor diftar etc. Brief genereren uit systeem. Informatiedocument meesturen Ict klus aanbesteden
Projectleider en communicatieadviseur
Ict-klus aanbesteden
Projectleider, communicatieadviseur
Scholen (Frencken, Florijn) inzetten, wedstrijd van maken
Communicatieadviseur
Communicatieadviseur
Projectleider
Projectleider, communicatieadviseur
Twitter
Alive and kicking
Levende afvalbrigade
(virals) op You Tube kunnen invloed hebben op de attitude van mensen Vraag-antwoordpagina op website (zie daar) ook via twitter openstellen. Weerstand wegnemen. Levende mensen (scholieren, vrijwilligers, werklozen) gaan de wijk in om mensen uit te leggen hoe ze hun afval beter kunnen scheiden. Ludieke acties! Vooral in de avonduren.
Aanpassing aan website
Webadviseur, communicatieadviseur
Via maatschappelijke stage regelen (scholen, JONG, VIP)
Communicatieadviseur
Inhoud communicatiemiddelen In de verschillende communicatie-uitingen moeten de vragen beantwoord worden die burgers kunnen stellen: - Waarom zou ik afval moeten scheiden? - Hoe kan ik afval scheiden - Wat mag wel en niet in de groene, grijze, papier en glasbak - Wanneer gaat het systeem werken? - Wat breng ik naar de milieustraat? - Wat kost restafval per kilo? - Wat kost het ophalen van de grijze kliko per keer? - Hoeveel moet ik betalen en wanneer? - Wat kost de milieustraat? - Kan ik thuis composteren? - Wanneer komt de gemeente wat ophalen (afvalkalender)? - Waar kan ik terecht voor vragen of klachten? - Handhaving - Vraag-antwoord combinaties
Rekenvoorbeelden Bij veel mensen zal er angst zijn plotseling te worden geconfronteerd met hoge afvalstoffennota’s. Om mensen inzage te geven in de kosten die men kan verwachten is het belangrijk rekenvoorbeelden te geven, waarbij tegelijkertijd duidelijk is dat dit geen ‘garantiebedragen’ zijn. Ook kunnen met rekenvoorbeelden de financiële voordelen van bewuster omgaan met afval inzichtelijk worden gemaakt.
Omgaan met weerstand Wanneer in het openbare debat weerstand opduikt tegen diftar, kan dat een risico worden voor de beleidsuitvoering. Dit kan worden opgevangen door voldoende mogelijkheden te bieden voor reactie. Hieraan kan invulling worden gegeven via een klachtenlijn, een reactiemogelijkheid op de website of via twitter/facebook. Vanzelfsprekend hoort ook aanpassing van de uitvoering tot de mogelijkheden om structurele weerstand weg te nemen.
Monitorgroep
Om er achter te komen hoe afvalscheiding in Oosterhout in de praktijk, op huishoudenniveau uitpakt en tegen welke problemen burgers aanlopen, zou een kleine groep huishoudens gevolgd kunnen worden via een digitale vragenlijst of persoonlijk contact. Deze monitorgroep kan input leveren voor aanpassing van de communicatie.
Kostenopgave Eerste ‘Afvalkrant’ Productie Vormgeving infographic etc. - Geschatte uren vervaardiging infographic diftar, ca. 16 uur. - Geschatte uren vervaardigen folder / flyer / stickers, ca. 8 uur. - uurtarief van € 75,-. - Fotografie t.b.v. folder € 40,- per (gebruikte) foto. Drukkosten
Offerte (ex btw)
Offerte: € 2000 (exclusief fotomateriaal)
‘Poster’ drukkosten A3, gesloten: 210 x 297 - open: 420 x 297 dubbelzijdig in 'FC' papier, 160 gr's houtvrij Biotop 3 aantal: 20.000 stuks
Offerte: € 2250
Enveloppen Enveloppen nieuw drukken met aangeleverde logo’s (bestaande enveloppen niet geschikt) en machinaal vullen, 20.000 stuks, 120 grams
Verspreiding voor het separaat verspreiden via post.nl: accountmanager; Hans Pakey of Erik van Dijk tel. 088-8688843 verspreiden met een folderpakket of h.a.h. krant kost ongeveer 30 à 40 euro per duizend. hangt van het gewicht af. Reken op ongeveer € 1000 Opgave WAVA/Go!: 22 eurocent per adres: € 4400
Offerte: € 2085
