1
2
Colofon ‘t Oplappertje EHBO afd. Sint-Pancras Uitgave 32e jaargang, nummer 3, september 2012 ’t Oplappertje is een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging E.H.B.O. afdeling Sint-Pancras. Dit blad verschijnt tenminste vier maal per jaar. Website: www.ehbo-sint-pancras.nl Redactie: Paul Winkelman, Petra van den Berg, Karen Roerade en Robbert Jongkind Artikelen digitaal leveren op
[email protected] Inleverdatum kopij volgende uitgave 15 november 2012 Bestuur : Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Posten/Materiaal: Jeugd EHBO: Opleiding: Bestuurslid:
Cees Henselmans Harry Geyteman Ronald Geyteman Adri Pranger Gabrielle Commandeur Ariane Breimer Kees Groot
Bezorgers Oplappertje: Sint-Pancras: Langedijk: Oudorp en Alkmaar:
Dhr. H. Klaver Dhr. en Mevr. Meyer Dhr. P. Bakker
072 5641848 072 5620761 06 30074056 072 5125154 072 5646135 072 5643998 072 5616780
Adres secretariaat: Secretariaat EHBO afdeling Sint-Pancras p/a Harry Geyteman Achterweg 40 1822 AM Alkmaar e-mail:
[email protected] Contributie EHBO Sint-Pancras: € 40,- per jaar Bankrekening : 14.12.34.083 Opzegging dient schriftelijk te gebeuren bij het secretariaat, voor 1 september van elk seizoen, anders bent u verplicht het lidmaatschap te betalen.
3
Inhoud Colofon ‘t Oplappertje................................................................................................................ 3 Van de redactie .......................................................................................................................... 5 Van de voorzitter ........................................................................................................................ 7 Van het secretariaat ................................................................................................................... 9 Voor u gelezen: Opnieuw geweld tegen hulpverleners ........................................................... 12 Megafoon en honden ........................................................................................................... 12 Onacceptabel........................................................................................................................ 13 Campagne: handen af van hulpverleners ............................................................................ 13 Rooster lesprogramma 2012/2013 .......................................................................................... 14 Internetje: Allergie (algemeen) ................................................................................................ 15 Omschrijving ......................................................................................................................... 15 Hoe ontstaat het .................................................................................................................. 17 Wat zijn de verschijnselen .................................................................................................... 17 Hoe wordt de diagnose gesteld ........................................................................................... 19 Wat is de behandeling .......................................................................................................... 20 Wat kunt u zelf eraan doen .................................................................................................. 22 Wat zijn de vooruitzichten ................................................................................................... 22 Gebruikte literatuur: ............................................................................................................ 22 Wist u dat ….............................................................................................................................. 23
4
Van de redactie Eindelijk kunnen we zeggen dat de zomer van 2012 zo gek niet is geweest. Na een wat voorzichtige start ging de temperatuur naar ongekende hoogte met af en toe een aantal enorme plensbuien, zodat een paraplu of wat regenkleding geen overbodige luxe was. Degene die de vakantie in eigen land hebben beleefd, kunnen zeggen dat ze eindelijk waar voor hun geld hebben gekregen. Nu ik zelf geniet van alle dagen vakantie, en kijk veel meer om mij heen dan weleer. Als fervent fietser langs al het moois van wat de natuur ons te bieden heeft, valt het mij op dat ik zo langzamerhand in de minderheid bent t.a.v. de aandrijving van mijn stalen ros. Ik krijg de indruk dat velen onder ons een z.g. E-fiets berijden. Terwijl ik dan probeer te genieten op de mooie fietspaden die Nederland kent, wordt ik toch regelmatig ingehaald door de E-fietscultuur die Neerlands fietsfabrieken compleet uit de crisis hebben gehaald. Ik denk nog vaak aan het bekende liedje van Boudewijn de Groot: Hoe sterk is de eenzame fietser Die krom gebogen over z'n stuur tegen de wind Zichzelf een weg baant
Wat voorheen toch wel als stress werd ervaren, als luid bellend een wielrenner mij van het fietspad wilde rijden, hebben we dan nu te maken, met de regelmaat van de klok, dat onze oudere fietspadgebruikers eveneens luid bellend en E-fietsend ons eenvoudige niet E-fietsers van het fietspad weg willen blazen. Laatst werd ik ingehaald door een peloton van snelle oudjes en riep: ga mij maar voorbij, en laat mij maar genieten. Geniet u ook? En weg waren ze. Na deze proza is het allen wel duidelijk waarom ik zo lang mogelijk op m’n eigen stalen ros wil blijven rijden. Want dit houd mijn been- en rugspieren in conditie. Ook vraag ik mij af hoe het zit met het ongevallenpercentage bij onze welbekende E-fietsers. Aangezien de snelheden die zij ontwikkelen veel hoger is dan wat ik kan produceren, verwacht ik een hoger ongevallenpercentage onder onze E-fietscultuursnuivers die eigenlijk veel te hard gaan. Als hierover ernstige cijfers bekend zijn, komt onze regering zeker met maatregelen. Dus E-fietsers “Let op uw zaak”. De groeten van Paul Winkelman
5
6
Van de voorzitter Onze vereniging is “rijk”:
We hebben een redelijk stabiel aantal leden. Onder andere door de opleiding van nieuwe leden blijft het aantal op peil. We kunnen beschikken over 2 kaderleden: Tinie Blom en Dineke de Boer, met allebei een geweldige inzet. Geweldig is ook, dat ze ons veel praktische zaken laten oefenen. Omdat Tinie het met EHBO langzamerhand wat rustiger aan wil gaan doen hebben we Helmi – die enkele jaren geleden bij ons stage heeft gelopen – bereid gevonden om haar in de toekomst te vervangen. Dit jaar zult u daar al iets van merken. Van belang voor de vereniging is, dat we ook in de verre toekomst over twee kaderleden kunnen blijven beschikken. We hebben nog steeds Piet Schipper als lotusslachtoffer. Piet zet zich heel vaak in, bij zowel de opleiding, de herhalingsavonden, als de jeugd-ehbo. Gelukkig hebben enkele leden te kennen gegeven dat zij de opleiding voor lotusslachtoffer willen gaan volgen. Over een paar jaar (de opleiding duurt twee en een half jaar) kunnen we dan weer beschikken over ruim voldoende lotusslachtoffers. Piet hoeft dan niet alles meer in zijn eentje op te knappen. We beschikken over voldoende materialen, zoals verbandmiddelen en reanimatiepoppen. Het bestuur zorgt er samen met de kaderleden voor, dat ze aan de huidige eisen voldoen. We kunnen nog steeds over voldoende vrijwilligers beschikken om de leerlingen van groep 8 jeugd-EHBO te geven en om extra euro’s te verdienen met de sponsorfietstocht van de Rabobank. Voor het posten bij diverse evenementen moet Adri Pranger soms heel veel moeite doen om vrijwilligers te vinden. Gelukkig kan ze regelmatig terugvallen op enkele heel trouwe posters. We hebben zelfs twee ploegen die meedoen aan de vaardigheidsproeven. Als vaste leden niet kunnen, zijn er altijd weer reserves te vinden. We beschikken over een goede redactie voor ons “Oplappertje”. De inhoud blijft aantrekkelijk en het ziet er – zeker digitaal – heel goed uit. Ook de website www.ehbosint-pancras.nl gaat steeds beter werken We hebben een heel goed op elkaar ingespeeld bestuur, waarbij taken van elkaar zonodig overgenomen worden. We komen wat minder frequent bij elkaar dan in het verleden, want via internet kunnen we al veel zaken goed communiceren. We hebben het afgelopen jaar 31 dames en heren opgeleid voor het bedienen van een AED. We zullen zorgen dat ze hun certificaat kunnen verlengen en eventuele nieuwe mensen opleiden tot bediener AED. Voor AED-alert is dat belangrijk. Deze regel is voor iedereen die ik vergeten ben.
Ik ben blij, dat ik voorzitter mag zijn van zo’n rijke vereniging. Ik hoop u het nieuwe seizoen vaak te ontmoeten en wens u een heel goed jaar toe. Cees Henselmans
7
8
Van het secretariaat Hallo allemaal, iedereen weer heelhuids van vakantie terug gekomen? Ik hoop het wel. Ik zelf heb de vakantie alweer ver achter me liggen, heerlijk weer bij Ronald, mijn broer, in Tsjechië geweest. Maar in oktober heb ik ook weer lekker vakantie hoor, ik verdeel het gewoon. Inmiddels alweer druk bezig met de EHBO. Tinie geeft dit seizoen volgens mij voor het 33e jaar les op onze vereniging. 5 september wordt Tinie 65, en heeft aangegeven dat dit het laatste seizoen wordt. Dit vinden wij natuurlijk enorm spijtig, maar we begrijpen en respecteren haar keuze. Gelukkig hebben we een opvolger gevonden in de persoon Helmi Bult. Helmi heeft een aantal jaren terug bij Tinie als stagiaire geassisteerd bij de opleiding. Sommige van jullie zullen haar wel kennen. Wij zijn zeer blij met deze opvolging. Maar gelukkig kunnen we nog een heel seizoen van Tinie genieten. We beginnen op 1 oktober, en voor deze avond hebben Tinie en Dineke, en ik denk ook met hulp van Helmi, een spellencircuit in elkaar gezet. Helmi komt zo nu en dan ook bij de lessen assisteren en waarschijnlijk zelf ook les geven. Kunnen we allemaal alvast al wennen. Verder hebben we weer twee keer in dit seizoen reanimatie/AED. Ook zullen we wederom voor het AED Burger Alert een aantal avonden gaan organiseren. Maandag 21 januari zijn er weer vaardigheidsproeven, ditmaal zullen ze in Heerhugowaard worden gehouden. Zet de datum alvast in uw agenda. Uiteraard zullen we ook weer voor een leerzame avond zorgen op de eerste gezamenlijke avond van het nieuwe jaar, maandag 7 januari. Deze avond sluiten we, zoals u gewend bent, af met een borrel en een hapje. Nou dit is in vogelvlucht ons seizoen. Hopelijk hebben we ook voldoende aanmeldingen voor een opleiding. Deze willen we starten op maandag 24 september. Tinie en Helmi zullen dit jaar de herhalingslessen organiseren en Dineke zal de opleiding voor haar rekening nemen. Ariane en ik zullen, als de opleiding doorgaat, voornamelijk om beurten bij de opleiding aanwezig zijn. Ook dit jaar wil ik weer trekzak spelen, en dat is helaas ook op de maandagavond. Ik wens u allen een heel gezellig en leerzaam EHBO seizoen, en we komen elkaar vast wel tegen. Groeten Harry
9
10
11
Voor u gelezen: Opnieuw geweld tegen hulpverleners Omstanders hebben in het weekeinde op verschillende plekken hulpverleners belaagd. In de nacht van zaterdag op zondag keerde een groep van ongeveer 100 man uitgaanspubliek zich tegen politieagenten en ambulancepersoneel op De Grent in Noordwijk. In AmsterdamNoord greep de politie zaterdagavond in, toen omstanders zich met hulpverleners bemoeiden na een verkeersongeluk.
In Noordwijk moest politie de wapenstok hanteren om ervoor te zorgen dat ambulancebroeders een 16-jarige lichtgewonde scooterrijder konden helpen. Volgens een politiewoordvoerster hebben omstanders ook aan het slachtoffer staan trekken. Dat terwijl de ernst van het letsel van de jongen nog onduidelijk was. Vanuit het publiek zijn onder meer flessen gegooid naar agenten die de ambulancemedewerkers te hulp waren gekomen. Megafoon en honden Omdat de ambulancebroeders niet bij het slachtoffer konden komen, probeerden agenten meerdere malen de weg vrij te maken. Daarbij werd het publiek onder meer gemaand met een megafoon. Toen dat niet werkte, vormden agenten een linie en zijn honden ingezet. Een iemand is aangehouden. De woordvoerster kon nog niet zeggen of de politie meer arrestaties gaat verrichten: ,,dat moet de komende dagen blijken". In Amsterdam-Noord belaagden omstanders ambulancemedewerkers na een botsing tussen twee auto's op de Nieuwe Leeuwarderweg. Volgens de politie schreeuwden de omstanders tegen de ambulancemedewerkers en bleven ze in de weg staan. De politie moest ingrijpen om de rust te herstellen. Een 32-jarige man is daarbij gearresteerd.
12
Onacceptabel De politie liet zondag weten het ,,niet normaal en onacceptabel" te vinden dat mensen zich tegen de hulpverleners keerden. Ook minister Edith Schippers (Volksgezondheid) noemde geweld tegen ambulancepersoneel, “onacceptabel''. De minister laat weten dat, ” niet voor niets de strafeis voor geweld tegen hulpverleners met 200 procent is verhoogd''. Het CDA wil dat mensen die hulpverleners belagen niet alleen een zwaardere straf krijgen. Ook moet een manier moet worden gevonden om ze te laten beseffen wat ze hebben gedaan, aldus CDA-Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Volgens haar kunnen de straffen worden aangevuld met, “een gedwongen cursus''. Die zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit het tonen van beelden uit de dagelijkse praktijk van hulpverleners, of een bezoek aan een revalidatiecentrum. Ook genoeg van geweld tegen hulpverleners? Teken de petitie op de website van SIRE (www.handenaf.nl). Campagne: handen af van hulpverleners De Stichting Ideële Reclame SIRE heeft dinsdag de campagne Handen af van onze hulpverleners gelanceerd. Met de campagne wil SIRE het publiek erop wijzen dat hulpverleners met respect behandeld moeten worden. Uit een onderzoek dat bureau Trendbox in opdracht van SIRE heeft gehouden onder 501 mensen, blijkt dat 85 procent van de Nederlanders geweld tegen hulpverleners, ”meer dan zat is''. Meer dan 40 procent verwacht dat het geweld alleen zal maar toenemen. 17 procent van de ondervraagden vindt dat het geweld behoort tot het beroepsrisico. SIRE heeft de website De Conventie van Nederland gelanceerd, een speciale versie van de conventie van Genève waarin is geregeld dat hulpverleners in tijden van oorlog een beschermde status hebben. ,,Als we in oorlogstijd respect hebben voor hulpverleners... waarom dan niet in vredestijd?'', vraagt SIRE zich af. De campagne bevat ook tv- en radiospotjes en advertenties in de media. Het Openbaar Ministerie verhoogt rond de jaarwisseling de boetes voor agressie tegen hulpverleners. Normaal wordt een sanctie voor dit soort misdrijven al verdubbeld. Tijdens oud en nieuw komt daar nog eens 50 procent bij. Bronvermelding: inoverheid.nl
13
Rooster lesprogramma 2012/2013 Datum 1 oktober
Cursus Gezamenlijke avond
8 oktober 15 oktober
Groep A Reanimatie Groep B Reanimatie
5 november 12 november 19 november 26 november
Groep A Groep B Groep A Groep B
7 januari 14 januari 21 januari 28 januari
Gezamenlijke avond (om 21.00 uur nieuwjaarsborrel) Groep A Vaardigheidsproeven HHW. Groep B (LET OP: Datum gewijzigd i.v.m. vaardigheidsproeven)
4 februari 11 februari 18 februari
Groep A Reanimatie/AED Groep B Reanimatie/AED Groep A
4 maart
Groep B
25 maart
Jaarvergadering
14
Internetje: Allergie (algemeen) Omschrijving De medische term “allergie” is een samenvoeging van de Griekse woorden “allos” , wat “veranderd” betekent en “ergos” , wat “reactie” betekent. Een ALLERGISCHE REACTIE wordt omschreven als een veranderde wijze van reageren van het afweersysteem op onschuldige stoffen, afkomstig van buiten het menselijk lichaam, die het afweersysteem ten onrechte als gevaarlijk beschouwt. Het afweersysteem zorgt onder normale omstandigheden ervoor dat lichaamsvreemde en mogelijk ziekteverwekkende organismen die ons lichaam binnendringen (bijvoorbeeld bacteriën en virussen), worden opgeruimd. Bij een allergische reactie is het afweersysteem dus ontspoord. We spreken pas van een ALLERGIE, als de betreffende onschuldige stof (= genaamd het ALLERGEEN), een reactie van het menselijk afweersysteem veroorzaakt die leidt tot lichamelijke klachten (bijv. galbulten of hooikoorts). SOORTEN ALLERGENEN Allergenen zijn stoffen van buiten het menselijk lichaam die aanleiding kunnen geven tot allergische klachten. De bekendste allergenen zijn: - Ingeademde allergenen, bijv. huisstofmijt, huisdieren, schimmelsporen en de bekendere boom-en graspollen) - Voedingsmiddelen, bij kinderen voornamelijk koemelk en kippe-eiwit en bij volwassenen hazelnoot, pinda en appel. - Insecten; het gif van wespen en bijen. - Medicijnen ; de bekendste zijn de penicillines, pijnstillers en spierverslappende middelen (gebruikt bij operaties) - Contactallergenen, waaronder nikkel en parfumstoffen. - Stoffen die in bepaalde beroepen voorkomen; het gaat hier om stoffen die ingeademd worden of direct op de huid terecht kunnen komen. VORMEN VAN ALLERGISCHE REACTIES De twee belangrijkste allergische reacties zijn: - DE DIRECTE TYPE ALLERGIE (=TYPE I) EN ATOPIE Hierbij ontstaan de klachten al een tiental minuten tot enkele uren na blootstelling aan het allergeen. Bij de directe type allergie speelt “atopie” een belangrijke rol. ATOPIE is de aangeboren aanleg om allergisch te reageren volgens het directe type allergie. Atopische mensen kunnen heel gemakkelijk IgE (= immunoglobuline type E) antistoffen aanmaken die reageren tegen een scala aan allergenen die in de omgeving aanwezig zijn (waaronder pollen, schimmels, huisstofmijt). Deze type allergie veroorzaakt ziekten als hooikoorts, allergisch astma en atopisch eczeem. Atopische mensen lijden vaak aan meerdere directe type allergieën tegelijk; dit wordt het “atopisch syndroom” genoemd. Ook voedselallergie valt onder de directe type allergie.
15
- Bij HET VERTRAAGD TYPE (TYPE IV) ALLERGIE ontstaan de klachten pas 2 tot 3 dagen na blootstelling aan het allergeen. Deze vorm allergie ligt ten grondslag van de bekende contactallergie(bijv. nikkelallergie) en ook van diverse geneesmiddelen reacties. SENSIBILISATIE , TOLERANTIE EN ALLERGIE Ons afweersysteem komt dagelijks in contact met ontelbare onschuldige allergenen afkomstig van buiten het lichaam. Daarbij heeft het afweersysteem het allergeen leren herkennen, het in het geheugen opgeslagen en er specifieke antilichamen of witte bloedcellen (z.g.n. lymfocyten) tegen aangemaakt. Dit proces heet SENSIBILISATIE. Het feit dat uw afweersysteem tegen een allergeen gesensibiliseerd is wilt echter niet meteen zeggen dat u een allergie heeft ontwikkeld voor dit allergeen. Bij de meeste personen leidt een dergelijke contact namelijk tot TOLERANTIE. Dat wilt zeggen dat bij iedere volgend contact met het betreffende allergeen het afweersysteem niet zal reageren; het beschouwt dit allergeen als volkomen onschuldig. Bij een ALLERGIE zal een volgende herkenning van dit allergeen wél leiden tot een reactie van het afweersysteem, met als gevolg lichamelijke klachten. De duur van de identifikatieperiode, dus de tijd die nodig is om voor een allergeen overgevoelig te worden, varieert van persoon tot persoon (van een paar dagen tot meerdere jaren). PSEUDOALLERGIE Van een pseudoallergie spreken we wanneer een stof van buiten het lichaam (bijv. een geneesmiddel of voedingsmiddel) zonder tussenkomst van het afweersysteem dezelfde klachten als bij een echte allergie kan veroorzaken. De wijze van contact kan zijn via orale inname, via bloed of door inademen. Deze stoffen hebben een directe invloed op de “mestcel”. Mestcellen bevatten stoffen (onder de microscoop te zien als “korrels”) die na vrijlating uit de cel aanleiding geven tot allergische klachten, zoals galbulten, niezen, kortademigheid etc..). Eén van deze stoffen is histamine. Bij een echte allergie wordt komt dit proces van vrijlating (medische term “degranulatie”) pas tot stand na binding van allergeen specifieke IgE antistoffen aan de mestcel. Bij een pseudoallergie gebeurt deze vrijlating dus direct. Klik hier voor een lijst van stoffen die een pseudoallergie kunnen uitlokken. Indien u voor één van de genoemde stoffen een pseudoallergie heeft ontwikkeld wilt dat niet meteen zeggen dat u voor alle stoffen een pseudoallergisch zult reageren ! KRUISALLERGIE Bij het directe type allergie worden in het lichaam antistoffen gemaakt van het type IgE die specifiek gericht zijn tegen het allergeen. Deze IgE antistoffen herkennen soms ook vergelijkbare (delen van) eiwitten die in andere middelen aanwezig zijn, zoals voedingsmiddelen. Dit verschijnsel noemen we “kruisallergie”. Het klinische belang van een kruisallergie is niet altijd goed te voorspellen bij de individuele patiënt. Er kan een scala aan klachten optreden variërend van milde eczeem en galbulten tot aan “oraal allergie syndroom” ( = jeuk en zwelling mond- en keelholte) maagdarmklachten, ademhalingsproblemen tot zelf anafylactische shock.
16
Hoe ontstaat het 1. ERFELIJKE FACTOREN De oorzaak voor het ontwikkelen van een allergie is niet volkomen duidelijk. Wel staat vast dat erfelijke aanleg een rol speelt. Een kind van niet-allergische ouders heeft ongeveer 10% kans om een allergie voor een eiwit te ontwikkelen; heeft het een allergisch broertje of zusje, dan 20%. Een kind met één allergische ouder heeft 40% kans op een allergie voor een eiwit, een kind met twee allergische ouders 60%. Voor welk eiwit -en daarmee voor welk voedingsmiddel of andere stof - een kind allergisch wordt, is niet erfelijk bepaald, maar afhankelijk van de stoffen waarmee het wordt grootgebracht. Ook in het ontstaan van allergieën voor andere stoffen dan eiwitten speelt erfelijkheid een rol, maar welke is nog niet duidelijk. 2. OMGEVINGSFACTOREN : DE HYGIËNE HYPOTHESE Er zijn aanwijzingen dat minimaal 3 veranderingen in onze omgeving een rol spelen: het afnemen van het aantal kinderziekten en andere aandoeningen die kinderen doormaken (mede door vaccinaties); de verbetering van de hygiëne; en de verbetering van de voeding. Deze veranderingen zorgen er alle drie voor dat ons afweersysteem minder te doen heeft. Om iets om handen te hebben, zou het een allergie ontwikkelen. In de geneeskunde is deze theorie bekend als de “hygiëne hypothese”. Stress kan de klachten bij een bestaande allergie verergeren. Op de vraag of stress iemand een allergie kan bezorgen is nog geen antwoord. Wat zijn de verschijnselen De verschijnselen bij een allergische reactie zijn in drie vormen onder te verdelen, naar de plaats waar de allergie tot uiting komt. Er bestaan luchtweg-, huid-, en maag-darm allergieën. De plaats waar de allergie tot uiting komt is vaak ook de plaats waar de stof die de allergie veroorzaakt het lichaam betreedt, maar dat hoeft niet. Je kunt huiduitslag oplopen van iets dat je op je huid krijgt, eet of inademt. De stoffen die een allergische reactie veroorzaken zijn vaak eiwitten, zoals die in ons voedsel zitten en ook in bijvoorbeeld kattenharen, stuifmeel en sommige medicijnen. Daarnaast kunnen bepaalde andere stoffen een allergische reactie geven: bijvoorbeeld nikkel en de stoffen die worden toegepast bij de productie van rubber (latex) artikelen en leer. De allergische reactie op eiwitten treedt onmiddellijk op na het binnendringen en kan zeer hevig zijn. Het is vooral deze snelle reactie die zich vaak niet beperkt tot de plaats van binnendringen, maar zich door het hele lichaam verbreidt. In zeldzame gevallen zijn de gevolgen zeer ernstig: de bloeddruk daalt en het slachtoffer verkeert in shocktoestand. Dat kan fataal zijn. Vooral wespen- en bijensteken en voedingsmiddelen als pinda's, noten, zaden, schelpdieren, melk, eieren en selderij kunnen zo'n hevige reactie uitlokken. Wie voor deze voedingsmiddelen allergisch is en al eens zo'n shock heeft doorgemaakt moet daarom erg uitkijken. ( Voor meer informatie lees “Anafylaxis”) De allergische reactie op andere stoffen dan eiwitten is meestal trager van aard. Zij komt één tot drie dagen na het contact met de veroorzakende stof en leidt niet tot shock.
17
1. LUCHTWEGALLERGIEËN. Stuifmeel, honden- en kattenharen en de huisstofmijt kunnen allemaal een allergische reactie van de luchtwegen veroorzaken. Zo'n aanval lijkt op een verkoudheid: loopneus, rode kriebelogen, hoesten en benauwdheid. maar kan ook tot allergische astma leiden. Eén van de bekendste luchtwegallergieën is die voor stuifmeel oftewel pollen, en staat bekend als “hooikoorts”. Een allergische reactie van de luchtwegen kan ook worden veroorzaakt door iets dat wordt gegeten of gedronken in plaats van ingeademd, bijvoorbeeld pinda's of melk. Dat is echter zeldzaam. 2. HUIDALLERGIEËN. Een allergische reactie van de huid uit zich in de vorm van huiduitslag oftewel eczeem: roodheid, jeuk, zwellingen, schilfers en korsten. De oorzaak is heel vaak een stof die wordt gegeten of ingeademd. Zo vertonen veel zuigelingen en jonge kinderen die allergisch zijn voor koemelk, huiduitslag. Ook het directe contact van de huid met bepaalde stoffen kan tot een allergische reactie van de huid leiden. Zo krijgen sommige mensen huiduitslag als ze latexhandschoenen aantrekken, een groeiend probleem voor artsen en verpleegkundigen. De reactie kan worden opgeroepen door latex zelf. en ook door kleine hoeveelheden erin achtergebleven stoffen (toevoegsels) die zijn gebruikt bij de productie. In het eerste geval is de allergische reactie van het snelle en hevige type. In het laatste van het trage. Ook de stoffen die worden toegepast bij het looien van leer en achterblijven in leren kleding of toebehoren kunnen een allergische reactie oproepen. Zonlicht kan eveneens een allergische reactie van de huid veroorzaken. Het zonlicht zet dan bijvoorbeeld bestanddelen van parfums en zonnebrand crèmes om in een stof die de allergische reactie veroorzaakt. Het kan dit ook doen met stoffen in het lichaam, bijvoorbeeld antibiotica. De reactie is van het vertraagde type. De zon kan zelfs bestanddelen van de huid zo aantasten, dat het lichaam er een afweerreactie tegen begint. Deze reactie kan zo hevig zijn en al door zo weinig zon in gang worden gezet, dat de slacht- offers geen stap buiten de deur kunnen doen. Maar meestal is het minder dramatisch en blijft het bij wat lokale uitslag en zonnebultjes. (Voor meer informatie lees “Contactallergie”)
18
3. MAAG-DARMALLERGIEËN. De eiwitten in allerlei voedingsmiddelen kunnen wie er allergisch voor is hevige maag- en darmklachten bezorgen. Die gaan gepaard met kriebel en zwellingen in de mond, overgeven, krampen en diarree. Zulke voedselallergieën worden vooral veroorzaakt door koemelk, sojabonen, pinda's. noten. vis en schaaldieren, kippeneieren en gluten. Het gaat hierom de snelle en hevige reactie die fataal kan aflopen. Omdat sommige bestanddelen van appelen, kersen, noten en wortels sterk op pollen lijken, kan wie allergisch is voor pollen ook van dit fruit een allergische reactie oplopen, in de vorm van zwellingen en kriebel in de mond. Om soortgelijke redenen bezorgen avocado, banaan en kiwi mensen die allergisch zijn voor latexhandschoenen maagklachten en kriebel in de mond. Dit fenomeen noemen we “kruisallergie”. Hoe wordt de diagnose gesteld HET ALLERGIE ONDERZOEK BIJ DE HUIDARTS Er bestaat geen test om een pseudo-allergische reactie aan te tonen. TESTEN VOOR HET AANTONEN VAN EEN TYPE-I-ALLERGIE 1. HUIDTESTEN A. De huidpriktest. Hierbij brengt de verpleegkundige het opgeloste allergeen aan in een druppel op de binnenzijde van uw onderarm , waarna hij/zij er met een lancetje een prikje in geeft. Na 20 minuten wordt de test beoordeeld. B. De intracutane test. Hierbij wordt het allergeen in een oplossing oppervlakkig in de huid ingespoten. Bij zowel de huidpriktest als de intracutane test worden een positieve controle (= oplossing bevattende histamine) én een negatieve controle (= oplossing waarin het allergeen opgelost is) in de test meegenomen. Na 20 minuten wordt de test beoordeeld. Beide testen A en B worden op dezelfde manier beoordeeld: Indien er een duidelijke kwaddel ontstaat op de plaats waar het allergeen is ingeprikt of ingespoten, kan er sprake zijn van een allergie van het directe type voor dat allergeen. In het algemeen is een kwaddelgrootte < 5 mm dubieus, een kwaddelgrootte > 5 mm met roodheid aan de rand is positief.
19
2. BLOEDTEST In het bloed kunnen de specifieke IgE antistoffen tegen het verdachte eiwit worden aangetoond. De betrouwbaarheid van het bloedonderzoek is echter minder dan die van de huidtesten. De bloedtest wordt slechts als aanvullende test uitgevoerd. LET OP: Door kruisallergie zijn huid- en bloedtesten soms positief zonder dat er sprake is van een klinisch relevante allergie voor de geteste allergenen. De resultaten van de testen moeten dus altijd worden teruggekoppeld aan het huidig klachtenpatroon. TESTEN VOOR HET AANTONEN VAN EEN TYPE-IV-ALLERGIE PLAKPROEVEN Hierbij gaat het om de bekende “plakproeven”. U maakt 3 afspraken in 1 week (meestal maandag , woensdag en vrijdag). Op de eerste dag worden de te testen stoffen in kleine "kamertjes" met pleisters op de rug geplakt. Op de tweede en vierde dag worden de pleisters weer verwijderd en de test afgelezen. Een test is positief als het opgebrachte materiaal (allergeen) ter plaatse een ontstekingsreactie veroorzaakt. Bij fotoallergisch contacteczeem zullen de tests ook nog met ultraviolet-licht belicht moeten worden. Indien gedacht wordt aan stoffen die op uw werk voorkomen, kan het zijn dat u gevraagd wordt een monster van de stoffen waar u mee werkt mee te brengen. Na op de juiste wijze verdund te zijn, kunnen dergelijke stoffen gebruikt worden om te testen. Vaak zal u gevraagd worden om uw cosmetica, toiletartikelen en geneesmiddelen die u gebruikt mee te brengen. Het kan nodig zijn deze producten eveneens te testen.
Wat is de behandeling A. VERMIJDEN VAN HET ALLERGEEN Vermijding van het oorzakelijke allerge(e)n(en) vormt de basis van de behandeling van allergische aandoeningen. Van uw arts krijgt u een lijst van stoffen die u zoveel mogelijk dient te vermijden. In de praktijk is dit niet even gemakkelijk, maar voor mensen die een anafylactisch shock hebben doorgemaakt wel noodzakelijk. HYPOALLERGENE PRODUKTEN Voor de algemene verzorging van uw huid raden we u aan om hypoallergene producten te gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn producten met het merk Neutral®, Dermolin ® of pH-5 Eucerin®.
20
B. VERMINDERING VAN DE KLACHTEN 1. Hyposensibilisatie Het doel van hyposensibilisatie is de patiënt minder gevoelig te maken voor het oorzakelijke allergeen. Het maakt de patiënt dus niet 100% ongevoelig ! Op regelmatige tijdstippen wordt hierbij een steeds grotere hoeveelheid van het allergeen ingespoten. De samenstelling van het ingespoten mengsel hangt af van het aantal allergenen waarvoor de patiënt overgevoelig is. Het aantal allergenen in het mengsel is echter beperkt tot 2 of 3. Recentelijk is het ook mogelijk om hyposensibilisatie uit te voeren door middel van het dagelijks druppelen van dit mengsel onder de tong (zgn. “sublinguale methode”). Niet iedereen is geschikt voor een dergelijke kuur. De behandeling duurt namelijk lang (ongeveer 3 jaar) en heeft daarbij soms ook een aantal bijwerkingen. Dit geldt ook voor de nieuwere sublinguale methode. Tot nu toe zijn de beste resultaten verkregen met huisstofmijt en pollen. 2. UV-gewenningskuur Tegen zonneallergie wordt soms een therapie met oplopende hoeveelheden ultraviolette straling uitgeprobeerd. Dit noemen we een gewenningskuur. 3. Natriumcromoglycaat. Deze middelen dienen ruim een maand vóór het hooikoortsseizoen te worden gebruikt om allergische klachten te helpen voorkómen. 2. Symptoombestrijding - Antihistaminica zijn medicijnen die je kunt innemen om verschijnselen van een allergische reactie te voorkomen of te verminderen als deze optreden - Bij heftige allergische reacties wordt soms een stootkuur gegeven met corticosteroïden, waar onder het middel prednison. - Bij mensen met een luchtwegallergie worden middelen voorgeschreven die de luchtwegen verwijden. Ook fysiotherapie (w.o. ademhalingsoefeningen) wordt aanbevolen bij luchtwegklachten. - Veel mensen met een allergie zoeken hun heil in de alternatieve geneeskunde. Er bestaan echter geen (goede) wetenschappelijke studies om de vermeende gunstige resultaten van alternatieve middelen te bevestigen. C. NOODBEHANDELING 1. “Epinefrine auto-injector(noodpen)”. Personen met een eerdere doorgemaakte anafylactische shock dienen een noodpen te worden voorgeschreven 2. Spoedeisende hulp Bij een dreigende anafylactische shock dient u zo snel mogelijk naar de spoedeisende hulp te gaan van het dichtstbijzijnd ziekenhuis om adequaat te worden behandeld.
21
Wat kunt u zelf eraan doen Lees bij “de behandeling” onder punt “ A. VERMIJDEN VAN HET ALLERGEEN ”. Wat zijn de vooruitzichten Een allergie voor een bepaalde stof of voedingsmiddel behoudt u meestal LEVENSLANG. Het is daarom zaak om de leefregels die u van uw huidarts heeft gekregen goed op te blijven volgen en zoveel mogelijk contact met de genoemde stoffen of voedingsmiddelen te blijven vermijden. Gebruikte literatuur: - De Consumentengids Allergie - van Wijk RG, de Groot H. Allergie . Over hooikoorts, astma, eczeem en andere aandoeningen. Inmerc BV, Wormer, 4e druk, oktober 2002 (uitgave van UCB Pharma).
22
Wist u dat …
we op 1 oktober weer gaan beginnen Tinie en Dineke een spellencirquit hebben Tinie op 5 september 65 jaar is geworden wij haar daar van harte mee feliciteren zij heeft aangegeven haar laatste seizoen EHBO hier te geven wij dit ontzettend jammer vinden zij hier dan inmiddels 33 jaar heeft les gegeven wij een nieuwe kader hebben gevonden sommige van jullie haar al kennen zij bij Tinie een seizoen heeft stage gelopen haar naam Helmi Bult is 24 september weer willen beginnen met een opleiding we hopen op voldoende aanmeldingen we een nieuwe rubriek hebben in het Oplappertje dit is “ik geef de pen door aan” wij hopen dat u daar allen aan wilt mee werken
Paul … nog 2 Oplappertjes uw redacteur !!!
’t Oplappertje….? Lees je in één keer uit.
23
24
