JAARVERSLAG CLIËNTENRAAD 2014
COLOFON Het jaarverslag 2014 is een uitgave van de Cliëntenraad Máxima Medisch Centrum Maart 2015 REDACTIE Cliëntenraad SECRETARIAAT CLIËNTENRAAD Máxima Medisch Centrum Postbus 90052 5600 PD Eindhoven Telefoon (040) 888 95 96
[email protected] ONTWERP EN REALISATIE H. Keijers Studio, Máxima Medisch Centrum
Voorwoord
Verzendlijst: -
Leden raad van toezicht Leden raad van bestuur Medische Staf MMC, t.a.v. mevrouw M.L. Verhulst, voorzitter Leden Cliëntenraad MMC Manager Marketing, Communicatie en Klantrelaties, de heer R. Westbroek Manager kwaliteit en veiligheid, mevrouw H. Kuijten Hoofden zorggroep MMC Managers zorggroep MMC Ondernemingsraad, t.a.v. mevrouw F. Tanis, voorzitter Verpleegkundige adviesraad Landelijk steunpunt (mede)zeggenschap (LSR), t.a.v. de heer J. Boele Zorgbelang Noord Brabant Cliëntenraad Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch Cliëntenraad Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg Cliëntenraad Elkerliek Ziekenhuis, Helmond Cliëntenraad Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Cliëntenraad St. Anna Ziekenhuis, Geldrop
-
Afasie Vereniging Nederland Regio Noord-Brabant Alzheimer Vereniging, afdeling Zuidoost Brabant ANBO-gewest Noord-Brabant Astma Patiënten Vereniging Vbba/LCP Borstkanker Vereniging Nederland Centrale cliëntenraad GGzE Diabetesvereniging Nederland Epilepsie Vereniging Nederland FES Integraal Kankercentrum Zuid Ned. Hartstichting, contactpersoon ziekenhuizen Nederlandse Vereniging L.E. Patiënten (NVLE) Patiëntenvereniging CRPS Complex Regionaal Pijn Syndroom Nederlandse Vereniging Van Rugpatiënten NVVR De Wervelkolom Nierstichting regio ZO Parkinson Patiënten Vereniging (PPV) Stichting Huisarts organisatie Kempen en omstreken (SHoKo) Stichting Labyrint/ In perspectief Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (VOC) CG-Platform Son en Breugel Platform VG ZO-Br Reumapatiëntenvereniging regio Eindhoven Samen Verder (CVA) Nederlandse stomavereniging Stichting Kind en Ziekenhuis
Is het zinvol om een cliëntenraad te hebben in een ziekenhuis? Deze vraag werd actueel doordat de minister van VWS in het wetsvoorstel ‘goed bestuur in de zorg’ de wettelijke verplichting voor een ziekenhuis om een cliëntenraad te hebben, wilde afschaffen. Bij de cliëntenraden van ziekenhuizen heeft dat tot discussie en bezinning geleid. Algemeen was men van oordeel dat de inbreng van een cliëntenraad op bestuurlijk niveau wettelijk geborgd moet zijn om vanuit die onafhankelijke positie een bijdrage te leveren aan de oordeels- en besluitvorming van besturen. Gelukkig heeft de minister het wetsvoorstel inmiddels ingetrokken en blijft de wettelijke status gehandhaafd en wordt waarschijnlijk zelfs nog versterkt. En dat mede dank zij de actie van onze eigen cliëntenraad! Onze taak als cliëntenraad is het behartigen van het algemeen cliëntenbelang. Naast duidelijk omschreven bevoegdheden biedt deze omschrijving de mogelijkheid om de taak naar eigen inzicht in te vullen. Hoe vullen wij binnen MMC onze taak in? • Wij beoordelen adviesaanvragen altijd in de eerste plaats vanuit het perspectief van de cliënt. Andere afwegingen komen daarna. • Onze prioriteit ligt bij kwaliteit, veiligheid en gastvrijheid. Het zijn onderwerpen van het grootste belang dat wettelijk wordt ondersteund door verzwaard adviesrecht. • We werken met een jaarlijks thema waarin we ons speciaal verdiepen. In het jaarverslag kunt u lezen over onze bijdrage in 2014; zo willen wij bijvoorbeeld aan elk beleidsvoorstel een cliëntparagraaf toegevoegd zien, waarin de organisatie expliciet moet aangeven wat het belang en de consequenties voor de cliënt zijn. Heeft ons werk werkelijk nut voor de cliënt? Wij denken van wel. Op bestuurlijk niveau en op het medewerkerniveau zijn wij het ‘gezicht’ van de cliënt. We worden steeds meer als een serieuze gesprekspartner gezien. Zowel in de ontwerpfase als in de adviesfase van een voorstel kan onze inbreng leiden tot bijstelling in de door ons gewenste richting. Soms komen we ook zelf met een voorstel en/of advies. Concrete resultaten leest u in het jaarverslag. We werken in dialoog met de organisatie. Dat is alleen mogelijk door de open en transparante opstelling van het bestuur, en ook van andere medewerkers die wij bij de uitoefening van onze taak tegen komen. Natuurlijk vereist een dialoog ook goed geïnformeerde, gemotiveerde leden van de cliëntenraad. In het afgelopen jaar hebben wij weer twee geschikte leden kunnen benoemen. Er blijken gelukkig telkens kundige en betrokken mensen bereid zich voor dit werk in te zetten. Dank aan u allen! Dat we op de ingeslagen weg mogen doorgaan. Therese Hanneman-Wöltgens Voorzitter cliëntenraad maart 2015
Inleiding Met dit jaarverslag legt de cliëntenraad verantwoording af over het werk van 2014. Het geeft een overzicht van de onderwerpen en activiteiten die in 2014 binnen de cliëntenraad aan de orde zijn geweest en resultaten die zijn behaald. De cliëntenraad is ingesteld op 1 januari 2002 en functioneert op basis van de wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen die op 1 juni 1996 in werking is getreden. Door deze wet hebben mensen die afhankelijk zijn van zorg, via wettelijk geregelde adviesbevoegdheid, invloed op de zorgverlening. De cliëntenraad heeft tot doel de gemeenschappelijke belangen te behartigen van cliënten. Dit zijn (potentiële) patiënten, maar ook familieleden. De cliëntenraad werkt volgens een door de raad van bestuur (RvB) vastgestelde samenwerkingsovereenkomst en instellingsbesluit Visie We willen als cliëntenraad de gemeenschappelijke belangen van MMC-cliënten zo goed mogelijk behartigen. Wij doen dit door het gevraagde en ongevraagde adviesrecht zo goed mogelijk te benutten, met name op het gebied van de kwaliteit, veiligheid en gastvrijheid van de zorg in brede zin. De RvB is hierbij onze eerste gesprekspartner. De adviserende taak Vanuit onze visie richten we ons vooral op adviezen die een hoge directe cliëntrelevantie hebben (kwaliteit/veiligheid van zorg en gastvrijheid), en waarbij ons advies meer gewicht in de schaal legt (verzwaard adviesrecht). We streven naar een goede kwaliteit en onderbouwing van onze gevraagde en ongevraagde adviezen. Daarvoor is het nodig dat we goed en tijdig worden geïnformeerd. Ondersteunend hierbij is de vertegenwoordiging van CR-leden in de diverse MMC-stuurgroepen en werkgroepen (zie hiervoor het hoofdstuk: samenstelling cliëntenraad). Daarnaast blijft de cliëntenraad zich (bij-)scholen om de kwaliteit van de adviezen te verbeteren. Uiteraard geeft de cliëntenraad ook advies over dossiers met gewoon adviesrecht. De cliëntenraad streeft er naar om goed onderbouwde ongevraagde adviezen uit te brengen. In het algemeen verloopt het adviesproces goed. We worden tijdig bij ontwikkelingen betrokken en slagen er als cliëntenraad steeds beter in het directe cliëntbelang onder de aandacht te brengen. Wij hebben met de RvB afgesproken dat bij elke adviesaanvraag een samenvattende passage wordt toegevoegd die duidelijk maakt wat het concrete belang is voor de patiënt om voor een bepaald beleid te kiezen. Vooralsnog lijkt dit een (te) moeilijke opdracht voor de organisatie, komend jaar hopen we dat dit wordt gerealiseerd. In het verslagjaar heeft de cliëntenraad tien gevraagde adviezen gegeven: een verzwaard advies en negen gewone adviezen. Daarnaast heeft de cliëntenraad één ongevraagd advies gegeven (zie bijlage voor een overzicht van alle uitgebrachte adviezen).
Advies Strategisch Koersdocument High Technology Park (HTP) De RvB heeft het strategisch koersdocument tijdens een formeel overleg met de cliëntenraad mondeling toegelicht. De cliëntenraad heeft aangegeven positief te staan tegenover HTP. Hij onderschrijft de versterkte inzet op inhoudelijke functionaliteiten. Het document bevat echter een veelheid van informatie op verschillende niveaus (strategisch/tactisch en operationeel) en leent zich volgens de cliëntenraad derhalve niet voor een enkelvoudige advisering. De cliëntenraad heeft wel een aantal kritische kanttekeningen gemaakt en aangegeven te zijner tijd graag adviesaanvragen op de door hem aangegeven deelgebieden tegemoet te zien. Advies medisch specialistisch bedrijf (MSB) De cliëntenraad onderschrijft de visie van de RvB zoals verwoord in de notitie ’íntegrale bekostiging 2015’ van 8 oktober 2014 en toegelicht door de RvB. Met name de bestuurbaarheid en stabiliteit van de organisatie vinden wij van groot belang. De cliëntenraad heeft positief geadviseerd over het voorgenomen besluit. Benoeming lid raad van toezicht De cliëntenraad adviseerde positief over de voorgenomen benoeming van de heer dr. J.F.B.M. Fiolet tot lid van de raad van toezicht.
Ongevraagd advies/initiatieven Voorlichting obducties binnen MMC Tijdens het informeel overleg heeft de cliëntenraad n.a.v. programma ZEMBLA met de RvB gesproken over procedures en protocollen voor obducties binnen MMC. Bij nadere beschouwing bleek MMC geen eigen voorlichtingsmateriaal te hebben over dit onderwerp. De cliëntenraad was van mening, dat de verantwoordelijkheid over wat er met overledenen vanuit MMC gebeurt, onverlet bij MMC blijft. Dus ook over de contacten die hierover noodzakelijk zijn met nabestaanden. De cliëntenraad ziet het als een plicht van MMC om eigen MMC-informatie beschikbaar te hebben voor patiënten en nabestaanden over onderhavig onderwerp. De cliëntenraad adviseerde om eigen voorlichtingsmateriaal te (laten) vervaardigen waarbij alle in en outs omtrent obducties overzichtelijk voor de cliënten worden samengebracht. Hierop is positief gereageerd.
BIJLAGE 1
Thema 2014: Sterker maken van de patiënt door gebruik van effectieve, digitale communicatie in het behandeltraject.
Verzwaard advies Aanpassing tarieven parkeren De cliëntenraad is van mening dat marktconformiteit onvoldoende argument is om de abonnementstarieven te verhogen, zeker niet wanneer deze verhoging alleen een bijdrage levert aan de extra winst. Over deze tariefverhoging adviseerde de cliëntenraad dan ook negatief. Wél heeft de cliëntenraad ingestemd met de aanpassing van het borgsysteem en de voorgestelde acties die het onrechtmatig gebruik van jaarabonnementen tegen gaan.
In 2014 heeft de cliëntenraad wederom besloten om te kiezen voor een thematische behandeling van één onderwerp. De keuze van het thema van dit jaar kwam tot stand op basis van dezelfde criteria als bij het thema van het vorig jaar: 1. het thema is van belang voor een zo breed mogelijke cliëntengroep en 2. het thema heeft directe cliëntrelevantie.
Gewoon advies Locatieprofilering/weekendsluiting De cliëntenraad heeft mede op basis van de toelichting door RvB positief geadviseerd over het voornemen, in te stemmen met de opstart van fase 1 en fase 2. De argumenten en motieven zijn bedrijfsmatig gezien te volgen, maar de cliëntenraad heeft opgemerkt dat het een gemis is, dat het belang van de patiënt niet expliciet in een paragraaf is uitgewerkt, terwijl het uitgangspunt van MMC is dat de cliënt centraal staat. De cliëntenraad gaat er vanuit dat dit wél wordt opgenomen in de evaluatiegegevens, die voorwaardelijk zijn voor de vervolgstappen. Jaarplan en begroting 2014 De cliëntenraad adviseerde positief over de adviesaanvraag met betrekking tot het jaarplan en begroting 2014. De cliëntenraad heeft de RvB gecomplimenteerd met het heldere jaarplan en bijbehorende actieplan. Samenwerkingsovereenkomst MMC-MUMC De cliëntenraad adviseerde positief over de samenwerkingsovereenkomst MMC MUMC. De cliëntenraad ziet de samenwerking met het MUMC als een kwalitatieve impuls voor de medisch specialistische zorg op het gebied van multidisciplinaire oncologie. Inrichtingscriteria SEH De cliëntenraad heeft op basis van de aangeboden notitie en de toelichting hierop door de RvB positief geadviseerd. Notitie besluit Vrijwilligersbeleid MMC De cliëntenraad miste een procedure die gevolgd moet worden wanneer een patiënt en/of bezoeker een klacht heeft over een vrijwilliger. Nadat de RvB hierop een aanvulling toevoegde heeft de cliëntenraad positief geadviseerd. Advies reorganisatie facilitair bedrijf De cliëntenraad heeft aangegeven een expliciete paragraaf te missen over de betekenis/consequenties die deze reorganisatie heeft voor de patiënt. Daarnaast heeft de cliëntenraad aangegeven dat de onderlinge wisselwerking tussen de afdelingen in het nieuwe organogram onvoldoende lijkt te zijn weergegeven. Met deze kanttekeningen heeft de cliëntenraad positief geadviseerd over dit voorgenomen besluit.
MMC heeft in 2014 het patiëntenportaal ingevoerd. Bij de invoering ervan is de cliëntenraad vanaf het begin betrokken en heeft in de eerste implementatiefase al feedback kunnen geven op de inhoud van de gewenste informatie. De cliëntenraad is ervan overtuigd, dat de invoering van het patiëntenportaal het begin is van een verdergaand ontwikkelingsproces van digitale communicatiemogelijkheden met de patiënt. Denk maar aan het Persoonlijk Gezondheids Dossier (PGD) waarover momenteel veel gesproken wordt. De cliëntenraad ondersteunt deze ontwikkelingen dan ook van harte, maar wil iedere nieuwe ontwikkeling blijven beoordelen vanuit het cliëntperspectief. Met het gekozen thema wil de cliëntenraad dus zijn invloed blijven aanwenden om te participeren bij de totstandkoming van de nadere invulling van dit portaal. Om een beeld te krijgen van de reeds aanwezige digitale communicatie en de plannen tot verdere uitbreiding van deze communicatie heeft de cliëntenraad in het afgelopen jaar gesprekken gevoerd met managers van verschillende zorggroepen en leden van de medische staf. Uiteindelijk zal de cliëntenraad een aantal concrete criteria formuleren waaraan de huidige en toekomstige digitale informatie moet voldoen met als doel, een bijdrage te leveren aan de versterking van de positie van de cliënt. Uiteraard zal de cliëntenraad deze criteria ook ter toetsing voorleggen aan de cliënten zelf. Te denken valt aan: • de patiënt kan doorlopend en tijdig beschikken over alle relevante en begrijpelijke informatie • de patiënt wordt helder en overzichtelijk geïnstrueerd over het wanneer en het wat van hem wordt verwacht in het kader van een onderzoek, behandeling of nazorgtraject • de patiënt treft alleen die gegevens aan in zijn portaal waarover vooraf met hem mondeling is gecommuniceerd • de patiënt heeft de mogelijkheid om ‘digitale zorg’ te ontvangen en om digitaal zijn vragen te stellen, opmerkingen/verzoeken te plaatsen, afspraken in te plannen en nodige vragenlijsten in te vullen. De cliëntenraad acht deze vorm van communiceren met de patiënten van groot belang, omdat het onder andere de mogelijkheid vergroot, zelf (meer) regie te kunnen voeren over het eigen behandeltraject(en). Het thema is nog lang niet klaar en zal de komende jaren de nodige aandacht blijven vragen van de cliëntenraad. Op dit moment verkeren we nog in de inventarisatiefase en hebben hiervoor inmiddels overleg gehad met de medische staf en zorggroepmanagers.
Voortgang thema vorig jaar Bij het thema van het vorig jaar - Het Eerste Polikliniek Bezoek - hebben we een aantal resultaatafspraken gemaakt met de raad van bestuur. De raad van bestuur heeft begin 2014 het besluit genomen om de efficiency en harmonisatie van de poliklinieken te gaan verbeteren door middel van een polikliniek scan op alle poliklinieken. In de pilot die is uitgevoerd in 2014 zijn de gewenste resultaatafspraken EPB vanuit de cliëntenraad meegenomen. De cliëntenraad heeft hiertoe het format besproken met de projectleider van deze stuurgroep en getoetst met de resultaatafspraken zoals die met de cliëntenraad waren afgesproken. De pilot is inmiddels afgerond en de bevindingen zijn gerapporteerd aan de RvB. De cliëntenraad is op het verslagmoment echter nog niet geïnformeerd over de bevindingen en resultaten.
Vergaderingen De cliëntenraad kwam in het verslagjaar elf keer in vergadering bijeen, waarvan vijf maal met de RvB. De cliëntenraad benut de vergaderingen voor (besluitvormend) overleg en informatie-uitwisseling met deskundigen (met o.a. manager K&V, manager VMK, klachtenfunctionaris, projectmanager vastgoed en huisvesting). Daarnaast was er een maandelijks informeel overleg tussen voorzitter/vice-voorzitter cliëntenraad en RvB. Hierdoor is de cliëntenraad sneller geïnformeerd over lopende zaken en verlopen de formele bijeenkomsten met RvB efficiënter. Ook is twee maal overleg gevoerd met de raad van toezicht waarbij ook de RvB aanwezig was. Daarnaast is twee maal overleg gevoerd met een delegatie van de Ondernemingsraad (OR), is twee maal met de verpleegkundige adviesraad (VAR) overlegd en werd met de voorzitter klachtencommissie gesproken over hun werkwijze en resultaten 2013.
Blijvend punt van aandacht : Kwaliteit/veiligheid van Zorg en Gastvrijheid Kwaliteit en veiligheid is doorlopend een zeer belangrijk aandachtsgebied voor de cliëntenraad. Dat uit zich in een aantal activiteiten. • We zijn als cliëntenraad vertegenwoordigd in de raad voor kwaliteit en veiligheid en in de stuurgroep patiëntveiligheid. In de eerste plaats heeft dit voor de CR een hoge informatiewaarde: de CR is tijdig op de hoogte van ontwikkelingen en organisatiemaatregelen op dit gebied. Door de aanwezigheid, en waar mogelijk inbreng, van een cliëntenraadslid heeft ‘de cliënt’ direct een stem. De deelnemende leden hebben zich tijdens dit overleg uiteraard ook regelmatig laten horen of mee gediscussieerd over onderwerpen als: inspectiebezoek, calamiteiten- en dossieronderzoeken, kwaliteitsindicatoren, kwetsbare ouderen, HSMR, infectiepreventie, hoofdbehandelaarschap, behandelbeperking en onverwacht lange opnameduur/heropnames. • Twee keer per jaar nodigen wij de manager Kwaliteit & Veiligheid uit om de Quality Board Letter toe te lichten. • Een maal per jaar nemen we deel aan de veiligheidsronden op afdelingen in de organisatie. We worden begeleid door een medewerker van Kwaliteit &Veiligheid, en kunnen aan de hand van een checklist zelf constateren waar het goed gaat, en waar aandachtspunten zijn. Deze activiteit in de praktijk beschouwen wij als een zeer waardevolle aanvulling op onze andere informatiebronnen. • Een keer per jaar nodigen we de klachtenfunctionaris uit om het eigen deel van het jaarverslag toe te lichten. We spreken over ontwikkelingen en trends bij de klachten van cliënten, de toegankelijkheid van de klachtenfunctionaris voor de cliënten, en ook over de positie van de klachtenfunctionaris in de organisatie. Een belangrijke ontwikkeling op dit gebied is de op stapel staande Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (WKKGZ)1. De CR heeft zich onder meer door het bijwonen van een workshop over deze Wet laten informeren, aangezien er behoorlijke wijzigingen op stapel staan. Zo wordt bijvoorbeeld de positie van de klachtenfunctionaris versterkt en is er sprake van verplichte aansluiting bij een erkende, externe geschilleninstantie. • We agenderen in voorkomende gevallen ook signaleren uit de media en nemen actie als het nodig blijkt. Een voorbeeld hiervan is de obductiefolder (zie adviezen).
Vertegenwoordiging cliëntenraad in MMC - werkgroepen De cliëntenraad is vertegenwoordigd in onderstaande gremia. Door de cliëntenraad wordt dit als zeer informatief ervaren, maar tevens krijgt de patiënt, door de aanwezigheid van een CR lid, een tastbaar gezicht. Geconstateerd én geconcludeerd wordt, dat het continueren van deelname aan werkgroepen de samenwerking bevordert hetgeen door beide partijen nadrukkelijk op prijs wordt gesteld. Bovendien levert het een positieve bijdrage aan de meningsvorming over cliëntrelevante zaken. De cliëntenraad is vertegenwoordigd in: • De werkgroep gastvrijheid • De stuurgroep patiëntveiligheid • De stuurgroep patiëntenbeleving • De raad kwaliteit & veiligheid • De commissie ethiek
1
Bij het opstellen van dit verslag was de WKKGZ nog in behandeling in de eerste kamer.
Andere activiteiten • Participeren bij veiligheidsrondes binnen MMC • Deelname aan regionale bijeenkomsten LSR • Representatie bij bijzondere gelegenheden Vooruitblik De adviesfunctie blijft van onversneden belang, waarbij de bestuurder het eerste aanspreekpunt blijft. De cliëntenraad wil de gerealiseerde open en constructieve relatie met het bestuur handhaven. Het bewaken en sturen van het adviesproces blijft actueel maar vergt minder tijd. Ook het volgen van de organisatorischeen cultuurontwikkelingen zal ook voor 2015 nog de nodige alertheid vragen. De cliëntenraad wil zich echter voornamelijk blijven concentreren op de kwaliteit van gevraagde en ongevraagde adviezen. De cliëntenraad wil steeds zichtbaarder worden voor de cliënt. Dat wil de cliëntenraad onder meer bereiken door zich ook in het komende jaar te blijven richten op het frequenter publiceren via de door MMC beschikbaar gestelde media, en de verdere uitwerking van het CR breed thema: Het sterker maken van de patiënt door gebruik van effectieve, digitale communicatie in het behandeltraject.
Samenstelling cliëntenraad De cliëntenraad bestaat per 31 december 2014 uit acht leden. Door het tussentijdse vertrek van de heer Hoogenberk ontstond een vacature. Omdat tijdens de werving en selectie twee gelijkwaardige geschikte kandidaten over bleven, is met de raad van bestuur overlegd of de mogelijkheid bestond om beide kandidaten te benoemen. Hiermee is de raad van bestuur akkoord gegaan. Zodoende bestaat de cliëntenraad tijdelijk uit 8 leden. Alle (nieuwe) leden wonen in het verzorgingsgebied en zijn, op voordracht van de cliëntenraad, benoemd door de RvB. De samenstelling van de cliëntenraad was in het verslagjaar als volgt: • mw. L van Gijn-Hosang, lid vanaf 1 december 2014 • mw. T. Hanneman-Wöltgens, lid vanaf juni 2010, voorzitter juli 2010, herbenoemd in januari 2014 • hr. P. Hoogenberk, lid van oktober 2013 tot juli 2014 • hr. M. van der Made, lid vanaf oktober 2013 • mw. E. van der Meijden, lid vanaf juni 2010 • hr. P. Rieter, lid vanaf april 2010, vice-voorzitter juli 2010 • mw. H. Robers; lid vanaf januari 2011, herbenoemd in januari 2014 • hr. R. Spooren, lid vanaf oktober 2013 • hr. A. van Steenhoven, lid vanaf 1 december 2014 Zittend van links naar rechts: Elly van der Meijden, Paul Rieter, Therese Hanneman Staand van links naar rechts: Lydia van Gijn, Rik Spooren, Henny Robers, Mari van der Made, Anton van Steenhoven, Jan Duijsters (ambt. secr. CR)
De raad wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris, die werkzaam is binnen MMC. Deze functie werd ook in 2014 ingevuld door de heer J. Duijsters, adviseur kwaliteit & Veiligheid
Een ander belangrijk, doorlopend speerpunt van de cliëntenraad is gastvrijheid. Leden van de cliëntenraad hebben daarom zitting in de werkgroep gastvrijheid en de stuurgroep patiëntbeleving. In 2014 is de cliëntenraad daardoor nauw betrokken geweest en heeft zich in toenemende mate als gelijkwaardige gesprekspartner gevoeld bij de volgende onderwerpen: • Ontwikkeling gastvrijheidbeleid als vervolg op de reorganisatie ‘MMC next’. Gastvrijheid is onderdeel van de visie van het MMC; het MMC wil in de regio het meest gastvriendelijke ziekenhuis zijn. Naar verwachting wordt het vernieuwde beleid gastvrijheid in het voorjaar 2015 voor advies voorgelegd aan de cliëntenraad. • Onder het motto ‘niet blijven denken maar doen’ heeft de cliëntenraad gestimuleerd dat het (voorgenomen) gastvrijheidbeleid zo snel mogelijk praktisch vertaald wordt. De cliëntenraad heeft ervoor gepleit het thema integraal onderdeel te laten zijn van reguliere processen, zoals van de planning en control cyclus. • Specifieke onderwerpen met betrekking tot voeding, externe leveranciers, scholing voedingsassistentes, verbouwing keuken en tevredenheidspeiling onder patiënten. • De externe audit die is afgenomen door ‘Gastvrijheidszorg met Sterren 2014’. De cliëntenraad heeft hier nadrukkelijk aan deelgenomen en op eigen verantwoording de enquêtevragen beantwoord. • Het behalen van een fraaie 2de plaats betreffende ‘Meest patiëntvriendelijke ziekenhuis van Nederland’. Uiteraard is ook de CR trots op dit resultaat, waarmee hij de gehele organisatie van harte heeft gefeliciteerd. Van PatiëntCentraalPrijs naar CliëntJaarPrijs In 2013 werd onder voorzitterschap van de cliëntenraad voor het eerst de patiënt centraal prijs uitgereikt. Een manier om als cliëntenraad onze waardering uit te spreken voor bijzonder cliëntgerichte activiteiten binnen MMC. Met deze prijs wilde de cliëntenraad medewerkers die zo’n activiteit gerealiseerd hebben in het zonnetje zetten. Omdat deze prijs enthousiast is ontvangen door de organisatie, is dit gecontinueerd in 2014. Het patiëntenportaal ‘Mijn MMC’ heeft de cliëntenjaarprijs 2014 gewonnen. Met ‘Mijn MMC’ kunnen alle patiënten van MMC sinds juni 2014 thuis informatie uit hun dossier inzien en zelf afspraken maken. De jury, samengesteld uit de voorzitters van de medische staf, de Verpleegkundige Advies Raad en de cliëntenraad heeft geoordeeld dat ‘Mijn MMC’ toepasbaar is voor een brede groep cliënten en dat het bijdraagt aan de eigen regievoering van de cliënt. Ook het actief betrekken van cliënten bij de totstandkoming van ‘Mijn MMC’ werd zeer gewaardeerd. Samenwerking cliëntenraden regio Zuid Oost-Brabant Sinds 2010 werken de cliëntenraden van het Catharinaziekenhuis, Elkerliek, Máxima Medisch Centrum en het St. Annaziekenhuis samen om ziekenhuisoverstijgende gezamenlijke belangen te behartigen. Dit krijgt vorm door wederzijdse informatie-uitwisseling, gezamenlijke kennisvergroting en ook door het innemen van een gezamenlijk standpunt. Het landelijk steunpunt (LSR) vindt dat dit initiatief navolging verdient en heeft de CR MMC dit jaar verzocht mee te werken aan regionale studiedagen om het thema ‘samenwerking’ vanuit de praktijk toe te lichten.
Studiemiddag Op 30 oktober jl. was de cliëntenraad MMC ‘gastheer’ voor de studiemiddag die werd georganiseerd voor alle cliëntenraadsleden uit de regio Zuid Oost-Brabant. Vanuit de regionale cliëntenraden bestond de behoefte om meer geïnformeerd te worden over het verschuivende zorglandschap waarbij zorgverzekeraars én zorgaanbieders zich toenemend gaan richten op zogenaamde selectieve zorginkoop. Het regionaal belang voor wat betreft ‘bereikbaarheid van zorg’ is groot, zodat de gezamenlijke cliëntenraden informatie wilden verzamelen over deze ontwikkelingen en hún rol/positie betreffende het patiëntenbelang; niet als onderhandelingspartner van de zorgverzekeraars doch als onafhankelijke gesprekspartner van de raden van bestuur. Voor deze middag werden gastsprekers uitgenodigd vanuit zorgverzekeraars (CZ en VGZ) en de LSR met als doel: 1. Zicht krijgen op wat er verandert in het zorglandschap; wat komt er op ons af? 2. Helderheid krijgen over de visie/beleid/strategie van zorgverzekeraars; hoe kijken zij hier tegenaan? 3. Criteria verhelderen die door zorgverzekeraars gehanteerd worden, bijvoorbeeld: • Kwaliteit van zorg (en dus ook veiligheid) • Toegankelijkheid/nabijheid van de zorg; doelmatigheid • Kwetsbaarheid van (separaat) toegekende zorg; aandoeningsniveau • Volumenormen 4. Een beeld krijgen van het plaatje hoe het er voor de patiënt in de regio uit gaat zien; hoe centraal staat die nog? Wat zijn voor hen de consequenties 5. Zicht krijgen op de rol die de CR-en hierin kunnen nemen; hoe blijven zij goed en onafhankelijk geïnformeerd; hoe bewaken zij dit proces; wat is hun invloed? Het is een enerverende en inspirerende middag geworden waarbij de doelen zeker zijn behaald.
Overige behandelde onderwerpen Klachtenbehandeling De cliëntenraad is op verschillende momenten geïnformeerd over en betrokken bij MMC klachten(regeling). De RvB brengt momenteel in kaart hoe klachten door de klachtencommissie in behandeling worden genomen. Dit zal tot een adviesaanvraag leiden waarbij een efficiëntere organisatie van de klachtenopvang/-behandeling wordt voorgesteld. Met de klachtenfunctionaris werden de klachten en –procedure besproken. Daarnaast sprak de cliëntenraad met de voorzitter van de klachtenCie en deed een aanbeveling ten aanzien van diens jaarverslag 2013, welke is overgenomen. De gefragmenteerde aandacht voor klachten heeft de cliëntenraad doen besluiten om in 2015 separaat stil te staan bij deze thema’s in een gezamenlijk verband. Strategische visie verpleegkundige beroepsgroep De cliëntenraad is geïnformeerd over de ontwikkeling van een samenhangende visie op de verpleegkundige functie en beroepsgroep voor MMC. Deze ontwikkeling volgt de cliëntenraad met belangstelling. De visie dient richtinggevend te zijn voor de toekomst en globale handvaten te bieden ten behoeve van verder te ontwikkelen deelgebieden.
Project ‘slimmer met zorg’ van Zorgbelang Zorgbelang heeft de cliëntenraad uitgenodigd deel te nemen aan het overleg betreffende het project ‘Slimmer met zorg’. De cliëntenraad heeft besloten hiervan af te zien omdat Zorgbelang hier optreedt als vertegenwoordiger van de cliënten. Gezien onze directe relatie met de raad van bestuur vinden wij een andere indirecte vertegenwoordiging niet gewenst. De CR laat zich informeren door het bestuur en zal waar nodig advies geven. Actie CR in verband met de ontwikkeling wet ‘Goed bestuur’ In het nieuwe wetsvoorstel ‘goed bestuur in de zorg’ zou de wettelijke verplichting voor ziekenhuizen en revalidatiecentra om cliëntenraden in te stellen vervallen. De cliëntenraad acht de wettelijke bevoegdheid echter een voorwaarde om als onafhankelijk en gelijkwaardig gesprekspartner van de raad van bestuur het cliëntenbelang te behartigen. Het LSR heeft in landelijk overleg met het ministerie gewezen op het belang van wettelijk geregelde medezeggenschap in de curatieve sector. De cliëntenraad MMC heeft ter ondersteuning van de lobby van het LSR zijn jaarverslag 2013 doen toekomen aan de minister VWS om zo de minister kennis te laten nemen van een voorbeeld uit de praktijk. Dit initiatief heeft via de LSR veel navolging gekregen, wat uiteindelijk heeft geleid tot het handhaven van de huidige wet. Communicatie met de achterban De cliëntenraad heeft de mogelijkheden overwogen waarmee hij de activiteiten en behaalde successen kenbaar kan maken aan zijn achterban. Vanwege de grootte van deze achterban is het onmogelijk om sowieso met individuele patiënten te communiceren. Vandaar dat gekeken is naar de middelen om zo’n groot mogelijke groep te bereiken. In relatie tot dit doel is er voor gekozen om te publiceren met behulp van de volgende media mogelijkheden: • Máximaal; informatiekrant voor patiënten, in principe 4x per jaar publiceren. Zeker gezien de reacties die we kregen op een vacaturestelling binnen de raad, blijkt dit een goed medium • MMCetera; personeelsmagazine voor medewerkers van MMC; geschikt om de cliëntenraad te presenteren als wezenlijk onderdeel van MMC • Internet; in feite voor iedereen toegankelijk en dus prima te gebruiken voor het presenteren van uitgebrachte adviezen, behaalde resultaten en het jaarverslag • Social media; te overwegen in bijzondere situaties in combinatie met het klantenpanel. Overigens heeft de cliëntenraad ook geadviseerd om gebruik te maken van een klantenpanel bij de afdeling Marketing, communicatie en klantrelaties
Studiemiddag Op 30 oktober jl. was de cliëntenraad MMC ‘gastheer’ voor de studiemiddag die werd georganiseerd voor alle cliëntenraadsleden uit de regio Zuid Oost-Brabant. Vanuit de regionale cliëntenraden bestond de behoefte om meer geïnformeerd te worden over het verschuivende zorglandschap waarbij zorgverzekeraars én zorgaanbieders zich toenemend gaan richten op zogenaamde selectieve zorginkoop. Het regionaal belang voor wat betreft ‘bereikbaarheid van zorg’ is groot, zodat de gezamenlijke cliëntenraden informatie wilden verzamelen over deze ontwikkelingen en hún rol/positie betreffende het patiëntenbelang; niet als onderhandelingspartner van de zorgverzekeraars doch als onafhankelijke gesprekspartner van de raden van bestuur. Voor deze middag werden gastsprekers uitgenodigd vanuit zorgverzekeraars (CZ en VGZ) en de LSR met als doel: 1. Zicht krijgen op wat er verandert in het zorglandschap; wat komt er op ons af? 2. Helderheid krijgen over de visie/beleid/strategie van zorgverzekeraars; hoe kijken zij hier tegenaan? 3. Criteria verhelderen die door zorgverzekeraars gehanteerd worden, bijvoorbeeld: • Kwaliteit van zorg (en dus ook veiligheid) • Toegankelijkheid/nabijheid van de zorg; doelmatigheid • Kwetsbaarheid van (separaat) toegekende zorg; aandoeningsniveau • Volumenormen 4. Een beeld krijgen van het plaatje hoe het er voor de patiënt in de regio uit gaat zien; hoe centraal staat die nog? Wat zijn voor hen de consequenties 5. Zicht krijgen op de rol die de CR-en hierin kunnen nemen; hoe blijven zij goed en onafhankelijk geïnformeerd; hoe bewaken zij dit proces; wat is hun invloed? Het is een enerverende en inspirerende middag geworden waarbij de doelen zeker zijn behaald.
Overige behandelde onderwerpen Klachtenbehandeling De cliëntenraad is op verschillende momenten geïnformeerd over en betrokken bij MMC klachten(regeling). De RvB brengt momenteel in kaart hoe klachten door de klachtencommissie in behandeling worden genomen. Dit zal tot een adviesaanvraag leiden waarbij een efficiëntere organisatie van de klachtenopvang/-behandeling wordt voorgesteld. Met de klachtenfunctionaris werden de klachten en –procedure besproken. Daarnaast sprak de cliëntenraad met de voorzitter van de klachtenCie en deed een aanbeveling ten aanzien van diens jaarverslag 2013, welke is overgenomen. De gefragmenteerde aandacht voor klachten heeft de cliëntenraad doen besluiten om in 2015 separaat stil te staan bij deze thema’s in een gezamenlijk verband. Strategische visie verpleegkundige beroepsgroep De cliëntenraad is geïnformeerd over de ontwikkeling van een samenhangende visie op de verpleegkundige functie en beroepsgroep voor MMC. Deze ontwikkeling volgt de cliëntenraad met belangstelling. De visie dient richtinggevend te zijn voor de toekomst en globale handvaten te bieden ten behoeve van verder te ontwikkelen deelgebieden.
Project ‘slimmer met zorg’ van Zorgbelang Zorgbelang heeft de cliëntenraad uitgenodigd deel te nemen aan het overleg betreffende het project ‘Slimmer met zorg’. De cliëntenraad heeft besloten hiervan af te zien omdat Zorgbelang hier optreedt als vertegenwoordiger van de cliënten. Gezien onze directe relatie met de raad van bestuur vinden wij een andere indirecte vertegenwoordiging niet gewenst. De CR laat zich informeren door het bestuur en zal waar nodig advies geven. Actie CR in verband met de ontwikkeling wet ‘Goed bestuur’ In het nieuwe wetsvoorstel ‘goed bestuur in de zorg’ zou de wettelijke verplichting voor ziekenhuizen en revalidatiecentra om cliëntenraden in te stellen vervallen. De cliëntenraad acht de wettelijke bevoegdheid echter een voorwaarde om als onafhankelijk en gelijkwaardig gesprekspartner van de raad van bestuur het cliëntenbelang te behartigen. Het LSR heeft in landelijk overleg met het ministerie gewezen op het belang van wettelijk geregelde medezeggenschap in de curatieve sector. De cliëntenraad MMC heeft ter ondersteuning van de lobby van het LSR zijn jaarverslag 2013 doen toekomen aan de minister VWS om zo de minister kennis te laten nemen van een voorbeeld uit de praktijk. Dit initiatief heeft via de LSR veel navolging gekregen, wat uiteindelijk heeft geleid tot het handhaven van de huidige wet. Communicatie met de achterban De cliëntenraad heeft de mogelijkheden overwogen waarmee hij de activiteiten en behaalde successen kenbaar kan maken aan zijn achterban. Vanwege de grootte van deze achterban is het onmogelijk om sowieso met individuele patiënten te communiceren. Vandaar dat gekeken is naar de middelen om zo’n groot mogelijke groep te bereiken. In relatie tot dit doel is er voor gekozen om te publiceren met behulp van de volgende media mogelijkheden: • Máximaal; informatiekrant voor patiënten, in principe 4x per jaar publiceren. Zeker gezien de reacties die we kregen op een vacaturestelling binnen de raad, blijkt dit een goed medium • MMCetera; personeelsmagazine voor medewerkers van MMC; geschikt om de cliëntenraad te presenteren als wezenlijk onderdeel van MMC • Internet; in feite voor iedereen toegankelijk en dus prima te gebruiken voor het presenteren van uitgebrachte adviezen, behaalde resultaten en het jaarverslag • Social media; te overwegen in bijzondere situaties in combinatie met het klantenpanel. Overigens heeft de cliëntenraad ook geadviseerd om gebruik te maken van een klantenpanel bij de afdeling Marketing, communicatie en klantrelaties
Samenstelling cliëntenraad De cliëntenraad bestaat per 31 december 2014 uit acht leden. Door het tussentijdse vertrek van de heer Hoogenberk ontstond een vacature. Omdat tijdens de werving en selectie twee gelijkwaardige geschikte kandidaten over bleven, is met de raad van bestuur overlegd of de mogelijkheid bestond om beide kandidaten te benoemen. Hiermee is de raad van bestuur akkoord gegaan. Zodoende bestaat de cliëntenraad tijdelijk uit 8 leden. Alle (nieuwe) leden wonen in het verzorgingsgebied en zijn, op voordracht van de cliëntenraad, benoemd door de RvB. De samenstelling van de cliëntenraad was in het verslagjaar als volgt: • mw. L van Gijn-Hosang, lid vanaf 1 december 2014 • mw. T. Hanneman-Wöltgens, lid vanaf juni 2010, voorzitter juli 2010, herbenoemd in januari 2014 • hr. P. Hoogenberk, lid van oktober 2013 tot juli 2014 • hr. M. van der Made, lid vanaf oktober 2013 • mw. E. van der Meijden, lid vanaf juni 2010 • hr. P. Rieter, lid vanaf april 2010, vice-voorzitter juli 2010 • mw. H. Robers; lid vanaf januari 2011, herbenoemd in januari 2014 • hr. R. Spooren, lid vanaf oktober 2013 • hr. A. van Steenhoven, lid vanaf 1 december 2014 Zittend van links naar rechts: Elly van der Meijden, Paul Rieter, Therese Hanneman Staand van links naar rechts: Lydia van Gijn, Rik Spooren, Henny Robers, Mari van der Made, Anton van Steenhoven, Jan Duijsters (ambt. secr. CR)
De raad wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris, die werkzaam is binnen MMC. Deze functie werd ook in 2014 ingevuld door de heer J. Duijsters, adviseur kwaliteit & Veiligheid
Een ander belangrijk, doorlopend speerpunt van de cliëntenraad is gastvrijheid. Leden van de cliëntenraad hebben daarom zitting in de werkgroep gastvrijheid en de stuurgroep patiëntbeleving. In 2014 is de cliëntenraad daardoor nauw betrokken geweest en heeft zich in toenemende mate als gelijkwaardige gesprekspartner gevoeld bij de volgende onderwerpen: • Ontwikkeling gastvrijheidbeleid als vervolg op de reorganisatie ‘MMC next’. Gastvrijheid is onderdeel van de visie van het MMC; het MMC wil in de regio het meest gastvriendelijke ziekenhuis zijn. Naar verwachting wordt het vernieuwde beleid gastvrijheid in het voorjaar 2015 voor advies voorgelegd aan de cliëntenraad. • Onder het motto ‘niet blijven denken maar doen’ heeft de cliëntenraad gestimuleerd dat het (voorgenomen) gastvrijheidbeleid zo snel mogelijk praktisch vertaald wordt. De cliëntenraad heeft ervoor gepleit het thema integraal onderdeel te laten zijn van reguliere processen, zoals van de planning en control cyclus. • Specifieke onderwerpen met betrekking tot voeding, externe leveranciers, scholing voedingsassistentes, verbouwing keuken en tevredenheidspeiling onder patiënten. • De externe audit die is afgenomen door ‘Gastvrijheidszorg met Sterren 2014’. De cliëntenraad heeft hier nadrukkelijk aan deelgenomen en op eigen verantwoording de enquêtevragen beantwoord. • Het behalen van een fraaie 2de plaats betreffende ‘Meest patiëntvriendelijke ziekenhuis van Nederland’. Uiteraard is ook de CR trots op dit resultaat, waarmee hij de gehele organisatie van harte heeft gefeliciteerd. Van PatiëntCentraalPrijs naar CliëntJaarPrijs In 2013 werd onder voorzitterschap van de cliëntenraad voor het eerst de patiënt centraal prijs uitgereikt. Een manier om als cliëntenraad onze waardering uit te spreken voor bijzonder cliëntgerichte activiteiten binnen MMC. Met deze prijs wilde de cliëntenraad medewerkers die zo’n activiteit gerealiseerd hebben in het zonnetje zetten. Omdat deze prijs enthousiast is ontvangen door de organisatie, is dit gecontinueerd in 2014. Het patiëntenportaal ‘Mijn MMC’ heeft de cliëntenjaarprijs 2014 gewonnen. Met ‘Mijn MMC’ kunnen alle patiënten van MMC sinds juni 2014 thuis informatie uit hun dossier inzien en zelf afspraken maken. De jury, samengesteld uit de voorzitters van de medische staf, de Verpleegkundige Advies Raad en de cliëntenraad heeft geoordeeld dat ‘Mijn MMC’ toepasbaar is voor een brede groep cliënten en dat het bijdraagt aan de eigen regievoering van de cliënt. Ook het actief betrekken van cliënten bij de totstandkoming van ‘Mijn MMC’ werd zeer gewaardeerd. Samenwerking cliëntenraden regio Zuid Oost-Brabant Sinds 2010 werken de cliëntenraden van het Catharinaziekenhuis, Elkerliek, Máxima Medisch Centrum en het St. Annaziekenhuis samen om ziekenhuisoverstijgende gezamenlijke belangen te behartigen. Dit krijgt vorm door wederzijdse informatie-uitwisseling, gezamenlijke kennisvergroting en ook door het innemen van een gezamenlijk standpunt. Het landelijk steunpunt (LSR) vindt dat dit initiatief navolging verdient en heeft de CR MMC dit jaar verzocht mee te werken aan regionale studiedagen om het thema ‘samenwerking’ vanuit de praktijk toe te lichten.
Voortgang thema vorig jaar Bij het thema van het vorig jaar - Het Eerste Polikliniek Bezoek - hebben we een aantal resultaatafspraken gemaakt met de raad van bestuur. De raad van bestuur heeft begin 2014 het besluit genomen om de efficiency en harmonisatie van de poliklinieken te gaan verbeteren door middel van een polikliniek scan op alle poliklinieken. In de pilot die is uitgevoerd in 2014 zijn de gewenste resultaatafspraken EPB vanuit de cliëntenraad meegenomen. De cliëntenraad heeft hiertoe het format besproken met de projectleider van deze stuurgroep en getoetst met de resultaatafspraken zoals die met de cliëntenraad waren afgesproken. De pilot is inmiddels afgerond en de bevindingen zijn gerapporteerd aan de RvB. De cliëntenraad is op het verslagmoment echter nog niet geïnformeerd over de bevindingen en resultaten.
Vergaderingen De cliëntenraad kwam in het verslagjaar elf keer in vergadering bijeen, waarvan vijf maal met de RvB. De cliëntenraad benut de vergaderingen voor (besluitvormend) overleg en informatie-uitwisseling met deskundigen (met o.a. manager K&V, manager VMK, klachtenfunctionaris, projectmanager vastgoed en huisvesting). Daarnaast was er een maandelijks informeel overleg tussen voorzitter/vice-voorzitter cliëntenraad en RvB. Hierdoor is de cliëntenraad sneller geïnformeerd over lopende zaken en verlopen de formele bijeenkomsten met RvB efficiënter. Ook is twee maal overleg gevoerd met de raad van toezicht waarbij ook de RvB aanwezig was. Daarnaast is twee maal overleg gevoerd met een delegatie van de Ondernemingsraad (OR), is twee maal met de verpleegkundige adviesraad (VAR) overlegd en werd met de voorzitter klachtencommissie gesproken over hun werkwijze en resultaten 2013.
Blijvend punt van aandacht : Kwaliteit/veiligheid van Zorg en Gastvrijheid Kwaliteit en veiligheid is doorlopend een zeer belangrijk aandachtsgebied voor de cliëntenraad. Dat uit zich in een aantal activiteiten. • We zijn als cliëntenraad vertegenwoordigd in de raad voor kwaliteit en veiligheid en in de stuurgroep patiëntveiligheid. In de eerste plaats heeft dit voor de CR een hoge informatiewaarde: de CR is tijdig op de hoogte van ontwikkelingen en organisatiemaatregelen op dit gebied. Door de aanwezigheid, en waar mogelijk inbreng, van een cliëntenraadslid heeft ‘de cliënt’ direct een stem. De deelnemende leden hebben zich tijdens dit overleg uiteraard ook regelmatig laten horen of mee gediscussieerd over onderwerpen als: inspectiebezoek, calamiteiten- en dossieronderzoeken, kwaliteitsindicatoren, kwetsbare ouderen, HSMR, infectiepreventie, hoofdbehandelaarschap, behandelbeperking en onverwacht lange opnameduur/heropnames. • Twee keer per jaar nodigen wij de manager Kwaliteit & Veiligheid uit om de Quality Board Letter toe te lichten. • Een maal per jaar nemen we deel aan de veiligheidsronden op afdelingen in de organisatie. We worden begeleid door een medewerker van Kwaliteit &Veiligheid, en kunnen aan de hand van een checklist zelf constateren waar het goed gaat, en waar aandachtspunten zijn. Deze activiteit in de praktijk beschouwen wij als een zeer waardevolle aanvulling op onze andere informatiebronnen. • Een keer per jaar nodigen we de klachtenfunctionaris uit om het eigen deel van het jaarverslag toe te lichten. We spreken over ontwikkelingen en trends bij de klachten van cliënten, de toegankelijkheid van de klachtenfunctionaris voor de cliënten, en ook over de positie van de klachtenfunctionaris in de organisatie. Een belangrijke ontwikkeling op dit gebied is de op stapel staande Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (WKKGZ)1. De CR heeft zich onder meer door het bijwonen van een workshop over deze Wet laten informeren, aangezien er behoorlijke wijzigingen op stapel staan. Zo wordt bijvoorbeeld de positie van de klachtenfunctionaris versterkt en is er sprake van verplichte aansluiting bij een erkende, externe geschilleninstantie. • We agenderen in voorkomende gevallen ook signaleren uit de media en nemen actie als het nodig blijkt. Een voorbeeld hiervan is de obductiefolder (zie adviezen).
Vertegenwoordiging cliëntenraad in MMC - werkgroepen De cliëntenraad is vertegenwoordigd in onderstaande gremia. Door de cliëntenraad wordt dit als zeer informatief ervaren, maar tevens krijgt de patiënt, door de aanwezigheid van een CR lid, een tastbaar gezicht. Geconstateerd én geconcludeerd wordt, dat het continueren van deelname aan werkgroepen de samenwerking bevordert hetgeen door beide partijen nadrukkelijk op prijs wordt gesteld. Bovendien levert het een positieve bijdrage aan de meningsvorming over cliëntrelevante zaken. De cliëntenraad is vertegenwoordigd in: • De werkgroep gastvrijheid • De stuurgroep patiëntveiligheid • De stuurgroep patiëntenbeleving • De raad kwaliteit & veiligheid • De commissie ethiek
1
Bij het opstellen van dit verslag was de WKKGZ nog in behandeling in de eerste kamer.
Andere activiteiten • Participeren bij veiligheidsrondes binnen MMC • Deelname aan regionale bijeenkomsten LSR • Representatie bij bijzondere gelegenheden Vooruitblik De adviesfunctie blijft van onversneden belang, waarbij de bestuurder het eerste aanspreekpunt blijft. De cliëntenraad wil de gerealiseerde open en constructieve relatie met het bestuur handhaven. Het bewaken en sturen van het adviesproces blijft actueel maar vergt minder tijd. Ook het volgen van de organisatorischeen cultuurontwikkelingen zal ook voor 2015 nog de nodige alertheid vragen. De cliëntenraad wil zich echter voornamelijk blijven concentreren op de kwaliteit van gevraagde en ongevraagde adviezen. De cliëntenraad wil steeds zichtbaarder worden voor de cliënt. Dat wil de cliëntenraad onder meer bereiken door zich ook in het komende jaar te blijven richten op het frequenter publiceren via de door MMC beschikbaar gestelde media, en de verdere uitwerking van het CR breed thema: Het sterker maken van de patiënt door gebruik van effectieve, digitale communicatie in het behandeltraject.
BIJLAGE 1
Thema 2014: Sterker maken van de patiënt door gebruik van effectieve, digitale communicatie in het behandeltraject.
Verzwaard advies Aanpassing tarieven parkeren De cliëntenraad is van mening dat marktconformiteit onvoldoende argument is om de abonnementstarieven te verhogen, zeker niet wanneer deze verhoging alleen een bijdrage levert aan de extra winst. Over deze tariefverhoging adviseerde de cliëntenraad dan ook negatief. Wél heeft de cliëntenraad ingestemd met de aanpassing van het borgsysteem en de voorgestelde acties die het onrechtmatig gebruik van jaarabonnementen tegen gaan.
In 2014 heeft de cliëntenraad wederom besloten om te kiezen voor een thematische behandeling van één onderwerp. De keuze van het thema van dit jaar kwam tot stand op basis van dezelfde criteria als bij het thema van het vorig jaar: 1. het thema is van belang voor een zo breed mogelijke cliëntengroep en 2. het thema heeft directe cliëntrelevantie.
Gewoon advies Locatieprofilering/weekendsluiting De cliëntenraad heeft mede op basis van de toelichting door RvB positief geadviseerd over het voornemen, in te stemmen met de opstart van fase 1 en fase 2. De argumenten en motieven zijn bedrijfsmatig gezien te volgen, maar de cliëntenraad heeft opgemerkt dat het een gemis is, dat het belang van de patiënt niet expliciet in een paragraaf is uitgewerkt, terwijl het uitgangspunt van MMC is dat de cliënt centraal staat. De cliëntenraad gaat er vanuit dat dit wél wordt opgenomen in de evaluatiegegevens, die voorwaardelijk zijn voor de vervolgstappen. Jaarplan en begroting 2014 De cliëntenraad adviseerde positief over de adviesaanvraag met betrekking tot het jaarplan en begroting 2014. De cliëntenraad heeft de RvB gecomplimenteerd met het heldere jaarplan en bijbehorende actieplan. Samenwerkingsovereenkomst MMC-MUMC De cliëntenraad adviseerde positief over de samenwerkingsovereenkomst MMC MUMC. De cliëntenraad ziet de samenwerking met het MUMC als een kwalitatieve impuls voor de medisch specialistische zorg op het gebied van multidisciplinaire oncologie. Inrichtingscriteria SEH De cliëntenraad heeft op basis van de aangeboden notitie en de toelichting hierop door de RvB positief geadviseerd. Notitie besluit Vrijwilligersbeleid MMC De cliëntenraad miste een procedure die gevolgd moet worden wanneer een patiënt en/of bezoeker een klacht heeft over een vrijwilliger. Nadat de RvB hierop een aanvulling toevoegde heeft de cliëntenraad positief geadviseerd. Advies reorganisatie facilitair bedrijf De cliëntenraad heeft aangegeven een expliciete paragraaf te missen over de betekenis/consequenties die deze reorganisatie heeft voor de patiënt. Daarnaast heeft de cliëntenraad aangegeven dat de onderlinge wisselwerking tussen de afdelingen in het nieuwe organogram onvoldoende lijkt te zijn weergegeven. Met deze kanttekeningen heeft de cliëntenraad positief geadviseerd over dit voorgenomen besluit.
MMC heeft in 2014 het patiëntenportaal ingevoerd. Bij de invoering ervan is de cliëntenraad vanaf het begin betrokken en heeft in de eerste implementatiefase al feedback kunnen geven op de inhoud van de gewenste informatie. De cliëntenraad is ervan overtuigd, dat de invoering van het patiëntenportaal het begin is van een verdergaand ontwikkelingsproces van digitale communicatiemogelijkheden met de patiënt. Denk maar aan het Persoonlijk Gezondheids Dossier (PGD) waarover momenteel veel gesproken wordt. De cliëntenraad ondersteunt deze ontwikkelingen dan ook van harte, maar wil iedere nieuwe ontwikkeling blijven beoordelen vanuit het cliëntperspectief. Met het gekozen thema wil de cliëntenraad dus zijn invloed blijven aanwenden om te participeren bij de totstandkoming van de nadere invulling van dit portaal. Om een beeld te krijgen van de reeds aanwezige digitale communicatie en de plannen tot verdere uitbreiding van deze communicatie heeft de cliëntenraad in het afgelopen jaar gesprekken gevoerd met managers van verschillende zorggroepen en leden van de medische staf. Uiteindelijk zal de cliëntenraad een aantal concrete criteria formuleren waaraan de huidige en toekomstige digitale informatie moet voldoen met als doel, een bijdrage te leveren aan de versterking van de positie van de cliënt. Uiteraard zal de cliëntenraad deze criteria ook ter toetsing voorleggen aan de cliënten zelf. Te denken valt aan: • de patiënt kan doorlopend en tijdig beschikken over alle relevante en begrijpelijke informatie • de patiënt wordt helder en overzichtelijk geïnstrueerd over het wanneer en het wat van hem wordt verwacht in het kader van een onderzoek, behandeling of nazorgtraject • de patiënt treft alleen die gegevens aan in zijn portaal waarover vooraf met hem mondeling is gecommuniceerd • de patiënt heeft de mogelijkheid om ‘digitale zorg’ te ontvangen en om digitaal zijn vragen te stellen, opmerkingen/verzoeken te plaatsen, afspraken in te plannen en nodige vragenlijsten in te vullen. De cliëntenraad acht deze vorm van communiceren met de patiënten van groot belang, omdat het onder andere de mogelijkheid vergroot, zelf (meer) regie te kunnen voeren over het eigen behandeltraject(en). Het thema is nog lang niet klaar en zal de komende jaren de nodige aandacht blijven vragen van de cliëntenraad. Op dit moment verkeren we nog in de inventarisatiefase en hebben hiervoor inmiddels overleg gehad met de medische staf en zorggroepmanagers.
Inleiding Met dit jaarverslag legt de cliëntenraad verantwoording af over het werk van 2014. Het geeft een overzicht van de onderwerpen en activiteiten die in 2014 binnen de cliëntenraad aan de orde zijn geweest en resultaten die zijn behaald. De cliëntenraad is ingesteld op 1 januari 2002 en functioneert op basis van de wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen die op 1 juni 1996 in werking is getreden. Door deze wet hebben mensen die afhankelijk zijn van zorg, via wettelijk geregelde adviesbevoegdheid, invloed op de zorgverlening. De cliëntenraad heeft tot doel de gemeenschappelijke belangen te behartigen van cliënten. Dit zijn (potentiële) patiënten, maar ook familieleden. De cliëntenraad werkt volgens een door de raad van bestuur (RvB) vastgestelde samenwerkingsovereenkomst en instellingsbesluit Visie We willen als cliëntenraad de gemeenschappelijke belangen van MMC-cliënten zo goed mogelijk behartigen. Wij doen dit door het gevraagde en ongevraagde adviesrecht zo goed mogelijk te benutten, met name op het gebied van de kwaliteit, veiligheid en gastvrijheid van de zorg in brede zin. De RvB is hierbij onze eerste gesprekspartner. De adviserende taak Vanuit onze visie richten we ons vooral op adviezen die een hoge directe cliëntrelevantie hebben (kwaliteit/veiligheid van zorg en gastvrijheid), en waarbij ons advies meer gewicht in de schaal legt (verzwaard adviesrecht). We streven naar een goede kwaliteit en onderbouwing van onze gevraagde en ongevraagde adviezen. Daarvoor is het nodig dat we goed en tijdig worden geïnformeerd. Ondersteunend hierbij is de vertegenwoordiging van CR-leden in de diverse MMC-stuurgroepen en werkgroepen (zie hiervoor het hoofdstuk: samenstelling cliëntenraad). Daarnaast blijft de cliëntenraad zich (bij-)scholen om de kwaliteit van de adviezen te verbeteren. Uiteraard geeft de cliëntenraad ook advies over dossiers met gewoon adviesrecht. De cliëntenraad streeft er naar om goed onderbouwde ongevraagde adviezen uit te brengen. In het algemeen verloopt het adviesproces goed. We worden tijdig bij ontwikkelingen betrokken en slagen er als cliëntenraad steeds beter in het directe cliëntbelang onder de aandacht te brengen. Wij hebben met de RvB afgesproken dat bij elke adviesaanvraag een samenvattende passage wordt toegevoegd die duidelijk maakt wat het concrete belang is voor de patiënt om voor een bepaald beleid te kiezen. Vooralsnog lijkt dit een (te) moeilijke opdracht voor de organisatie, komend jaar hopen we dat dit wordt gerealiseerd. In het verslagjaar heeft de cliëntenraad tien gevraagde adviezen gegeven: een verzwaard advies en negen gewone adviezen. Daarnaast heeft de cliëntenraad één ongevraagd advies gegeven (zie bijlage voor een overzicht van alle uitgebrachte adviezen).
Advies Strategisch Koersdocument High Technology Park (HTP) De RvB heeft het strategisch koersdocument tijdens een formeel overleg met de cliëntenraad mondeling toegelicht. De cliëntenraad heeft aangegeven positief te staan tegenover HTP. Hij onderschrijft de versterkte inzet op inhoudelijke functionaliteiten. Het document bevat echter een veelheid van informatie op verschillende niveaus (strategisch/tactisch en operationeel) en leent zich volgens de cliëntenraad derhalve niet voor een enkelvoudige advisering. De cliëntenraad heeft wel een aantal kritische kanttekeningen gemaakt en aangegeven te zijner tijd graag adviesaanvragen op de door hem aangegeven deelgebieden tegemoet te zien. Advies medisch specialistisch bedrijf (MSB) De cliëntenraad onderschrijft de visie van de RvB zoals verwoord in de notitie ’íntegrale bekostiging 2015’ van 8 oktober 2014 en toegelicht door de RvB. Met name de bestuurbaarheid en stabiliteit van de organisatie vinden wij van groot belang. De cliëntenraad heeft positief geadviseerd over het voorgenomen besluit. Benoeming lid raad van toezicht De cliëntenraad adviseerde positief over de voorgenomen benoeming van de heer dr. J.F.B.M. Fiolet tot lid van de raad van toezicht.
Ongevraagd advies/initiatieven Voorlichting obducties binnen MMC Tijdens het informeel overleg heeft de cliëntenraad n.a.v. programma ZEMBLA met de RvB gesproken over procedures en protocollen voor obducties binnen MMC. Bij nadere beschouwing bleek MMC geen eigen voorlichtingsmateriaal te hebben over dit onderwerp. De cliëntenraad was van mening, dat de verantwoordelijkheid over wat er met overledenen vanuit MMC gebeurt, onverlet bij MMC blijft. Dus ook over de contacten die hierover noodzakelijk zijn met nabestaanden. De cliëntenraad ziet het als een plicht van MMC om eigen MMC-informatie beschikbaar te hebben voor patiënten en nabestaanden over onderhavig onderwerp. De cliëntenraad adviseerde om eigen voorlichtingsmateriaal te (laten) vervaardigen waarbij alle in en outs omtrent obducties overzichtelijk voor de cliënten worden samengebracht. Hierop is positief gereageerd.
Voorwoord
Verzendlijst: -
Leden raad van toezicht Leden raad van bestuur Medische Staf MMC, t.a.v. mevrouw M.L. Verhulst, voorzitter Leden Cliëntenraad MMC Manager Marketing, Communicatie en Klantrelaties, de heer R. Westbroek Manager kwaliteit en veiligheid, mevrouw H. Kuijten Hoofden zorggroep MMC Managers zorggroep MMC Ondernemingsraad, t.a.v. mevrouw F. Tanis, voorzitter Verpleegkundige adviesraad Landelijk steunpunt (mede)zeggenschap (LSR), t.a.v. de heer J. Boele Zorgbelang Noord Brabant Cliëntenraad Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch Cliëntenraad Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg Cliëntenraad Elkerliek Ziekenhuis, Helmond Cliëntenraad Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Cliëntenraad St. Anna Ziekenhuis, Geldrop
-
Afasie Vereniging Nederland Regio Noord-Brabant Alzheimer Vereniging, afdeling Zuidoost Brabant ANBO-gewest Noord-Brabant Astma Patiënten Vereniging Vbba/LCP Borstkanker Vereniging Nederland Centrale cliëntenraad GGzE Diabetesvereniging Nederland Epilepsie Vereniging Nederland FES Integraal Kankercentrum Zuid Ned. Hartstichting, contactpersoon ziekenhuizen Nederlandse Vereniging L.E. Patiënten (NVLE) Patiëntenvereniging CRPS Complex Regionaal Pijn Syndroom Nederlandse Vereniging Van Rugpatiënten NVVR De Wervelkolom Nierstichting regio ZO Parkinson Patiënten Vereniging (PPV) Stichting Huisarts organisatie Kempen en omstreken (SHoKo) Stichting Labyrint/ In perspectief Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (VOC) CG-Platform Son en Breugel Platform VG ZO-Br Reumapatiëntenvereniging regio Eindhoven Samen Verder (CVA) Nederlandse stomavereniging Stichting Kind en Ziekenhuis
Is het zinvol om een cliëntenraad te hebben in een ziekenhuis? Deze vraag werd actueel doordat de minister van VWS in het wetsvoorstel ‘goed bestuur in de zorg’ de wettelijke verplichting voor een ziekenhuis om een cliëntenraad te hebben, wilde afschaffen. Bij de cliëntenraden van ziekenhuizen heeft dat tot discussie en bezinning geleid. Algemeen was men van oordeel dat de inbreng van een cliëntenraad op bestuurlijk niveau wettelijk geborgd moet zijn om vanuit die onafhankelijke positie een bijdrage te leveren aan de oordeels- en besluitvorming van besturen. Gelukkig heeft de minister het wetsvoorstel inmiddels ingetrokken en blijft de wettelijke status gehandhaafd en wordt waarschijnlijk zelfs nog versterkt. En dat mede dank zij de actie van onze eigen cliëntenraad! Onze taak als cliëntenraad is het behartigen van het algemeen cliëntenbelang. Naast duidelijk omschreven bevoegdheden biedt deze omschrijving de mogelijkheid om de taak naar eigen inzicht in te vullen. Hoe vullen wij binnen MMC onze taak in? • Wij beoordelen adviesaanvragen altijd in de eerste plaats vanuit het perspectief van de cliënt. Andere afwegingen komen daarna. • Onze prioriteit ligt bij kwaliteit, veiligheid en gastvrijheid. Het zijn onderwerpen van het grootste belang dat wettelijk wordt ondersteund door verzwaard adviesrecht. • We werken met een jaarlijks thema waarin we ons speciaal verdiepen. In het jaarverslag kunt u lezen over onze bijdrage in 2014; zo willen wij bijvoorbeeld aan elk beleidsvoorstel een cliëntparagraaf toegevoegd zien, waarin de organisatie expliciet moet aangeven wat het belang en de consequenties voor de cliënt zijn. Heeft ons werk werkelijk nut voor de cliënt? Wij denken van wel. Op bestuurlijk niveau en op het medewerkerniveau zijn wij het ‘gezicht’ van de cliënt. We worden steeds meer als een serieuze gesprekspartner gezien. Zowel in de ontwerpfase als in de adviesfase van een voorstel kan onze inbreng leiden tot bijstelling in de door ons gewenste richting. Soms komen we ook zelf met een voorstel en/of advies. Concrete resultaten leest u in het jaarverslag. We werken in dialoog met de organisatie. Dat is alleen mogelijk door de open en transparante opstelling van het bestuur, en ook van andere medewerkers die wij bij de uitoefening van onze taak tegen komen. Natuurlijk vereist een dialoog ook goed geïnformeerde, gemotiveerde leden van de cliëntenraad. In het afgelopen jaar hebben wij weer twee geschikte leden kunnen benoemen. Er blijken gelukkig telkens kundige en betrokken mensen bereid zich voor dit werk in te zetten. Dank aan u allen! Dat we op de ingeslagen weg mogen doorgaan. Therese Hanneman-Wöltgens Voorzitter cliëntenraad maart 2015
JAARVERSLAG CLIËNTENRAAD 2014
