Collegetour Noord-Holland Noord Een samenwerking tussen zes middelbare scholen en acht bedrijven 1
1. VOORWOORD De Its Academy wil havo- en vwo-leerlingen enthousiast maken voor bèta en techniek door te verdiepen en uit te dagen. De Its Academy is opgezet vanuit de Bètapartners, een netwerk van 4 hoger onderwijsinstellingen en 40 middelbare scholen. Inmiddels bestaan we al 11 jaar en kunnen we met trots zeggen dat we een enorm scala aan activiteiten hebben ontwikkeld, voor leerlingen en docenten.
Voor leerlingen bieden wij bijvoorbeeld buiten de school profielwerkstukbegeleiding aan, science labs en masterclasses. Voor op school hebben wij leskisten en webklassen. Voor docenten bieden we vakinhoudelijke en vakoverstijgende nascholingen aan. Docenten duiken hierbij dieper in de stof en brengen nieuwe kennis terug naar de school. Veel van onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam, omdat daar onze hoger onderwijs instellingen gevestigd zijn. Hierdoor is het voor scholen die wat verder weg van Amsterdam zijn, niet altijd mogelijk om deze activiteiten te bezoeken. Hier willen we wat aan doen! Van het Platform Bètatechniek en de STEM Teacher Academy hebben wij de mogelijkheid gekregen om samen met zes scholen en acht bedrijven in Noord-Holland Noord (de Noordkop) een programma te ontwikkelen voor docenten en leerlingen. Het is resultaat is een collegetour in zes middagen langs de deelnemende scholen en bedrijven. Elke school heeft contact gezocht met een bedrijf en samen met het bedrijf een interessant programma samengesteld. De colleges bestaan uit een presentatie en een actief deel zoals een rondleiding of een opdracht. Gemiddeld kunnen 50 tot 100 leerlingen en docenten van deze scholen in de Noordkop aan de verschillende colleges deelnemen. Deze brochure geeft een overzicht van de ontwikkelde colleges, laat je kennis maken met de betrokken bedrijven en laat zien welke vakinhoudelijke thema’s we aansnijden. Overzichtelijk voor leerlingen en docenten die meedoen aan een of meer van deze www.itsacademy.nl
www.itsacademy.nl/betapartners
2
colleges, maar het kan ook als inspiratie dienen voor scholen of bedrijven die zelf een samenwerking willen beginnen.
3
2. ACHTER DE SCHERMEN
3. COLLEGETOUR
Voor het ontwikkelen van dit pilot programma heeft Bètapartners een subsidie
De zes colleges:
gekregen van het Platform Bètatechniek, binnen het STEM Teacher Academy programma. Het programma was er eerst slechts in grote lijnen. Tijdens vijf ‘ontwikkelbijeenkomsten’ in het voorjaar van 2015 hebben wij, de zes scholen en acht bedrijven, een volledig programma samengesteld.
3.1 DE ROL VAN ZEEWIER IN EEN BIO-BASED ECONOMY
DEZE BIJEENKOMSTEN ZAGEN ER ALS VOLGT UIT •
Kennismaking, eerste bespreking programma, brainstorm over bedrijven in de buurt en hoe te contacteren
•
3.2 DE WERELD VAN OLIEWINNING: GEOLOGIE, ENGINEERING EN PRODUCTIE
Voortgang, keuze maken van bedrijf, bespreken wat de volgende stappen zijn. Wat is er allemaal wel en niet mogelijk? Een eerste ‘line-up’ van data werd gemaakt.
•
Elke school presenteert een eerste opzet van het programma. Problemen worden
3.3 DE TOEKOMST VAN PROTHESES MET 3D PRINTEN
besproken en knelpunten opgelost. •
Laatste versies van het programma worden besproken. Ook praktische zaken worden doorgenomen
•
Verdeling scholen en leerlingen en laatste praktische afspraken.
3.4 MET KOPIËREN EN OVERSCHRIJVEN KUN JE EEN NOBELPRIJS WINNEN
Meer informatie? Neem contact op door te mailen naar
[email protected].
3.5 DE NATUURKUNDE ACHTER DE RADAR
3.6 HOE BOUW JE HET DAK VAN DE AMSTERDAM ARENA?
4
5
3.1
DE ROL VAN ZEEWIER IN EEN BIO-BASED ECONOMY
Locatie
NIOZ Texel
Datum
28 september 2015
Vakken
Biologie en scheikunde
Aantal leerlingen en niveau
45 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Ecologie, Cell-biologie, Polymeer chemie, Duurzaamheid, Economie
Toekomstige beroepen
Biologisch onderzoeker, microbioloog. Zie www.workingatnioz.nl
WAT GAAN WE DOEN?
PROGRAMMA
Het Zeewiercentrum is gevestigd bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor
14.30
Vertrek veerboot haven Den Helder
Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel. Deze plek bereik je alleen met een overtocht
15.00
Aankomst veerboot op Texel
over het Marsdiep.
15.10
Aankomst op het NIOZ, welkomstwoord
15.30
Tijdens je bezoek op Texel krijg je een korte inleiding over het NIOZ. Vervolgens gaat Prof. Dr. Klaas Timmermans, projectleider van het zeewiercentrum een college houden over de rol van zeewier in een bio-based economy. Bio-based economy gaat over de
Inleiding op het Nederlands Zeewier onderzoekscentrum door Prof. Dr. Klaas Timmermans (Hoofd Afdeling Biologische Oceanografie), aansluitend rondleiding
17.00
Vertrek met boot
overgang van een economie die draait op fossiele grondstoffen naar een economie die draait op biomassa als grondstof. We sluiten de dag met een rondleiding door het zeewiercentrum. Je komt dan rechtstreeks in aanraking met zeewier en wordt in de gelegenheid gesteld om zeewier mee te nemen voor onderzoek in de klas.
NUTTIGE LINKS • www.nioz.nl • www.nioz.nl/zeewiercentrum • www.ziltproefbedrijf.nl • www.hortimare.nl • Artikel ‘Zeesla in de klas’ op www.bionieuws.nl
6
7
3.2
DE WERELD VAN OLIEWINNING: GEOLOGIE, ENGINEERING EN PRODUCTIE
WAT GAAN WE DOEN? The Society of Petroleum Engineers is een wereldwijde vakorganisatie voor technisch hooggeschoold personeel werkzaam in de exploratie van olie en gas. De vereniging telt meer dan honderdduizend leden over de hele wereld. Ze organiseert symposia, conferenties, workshops, lezingen en discussiegroepen. Daarnaast publiceert de organisatie wetenschappelijk werk op alle gebieden die betrekking hebben op de
Locatie
Schagen, Regius College Schagen
Datum
6 oktober 2015
Vakken
Wiskunde B, natuurkunde, scheikunde
Aantal leerlingen en niveau
75 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Er komen verschillende onderwerpen vanuit het wiskunde, natuurkunde en scheikunde programma naar voren.
Toekomstige beroepen
Beroepen gerelateerd aan de olie industrie
opsporing en winning van olie en gas. Dit varieert van puur technische en geologische research onderwerpen tot praktijk gerichte zaken, management en ‘health, safety and environment’ gerelateerde onderwerpen. Tijdens de collegetour ga je een college volgen over geologie, reservoir engineering en productie. Daarna ga je berekeningen doen aan een olieveld.
PROGRAMMA 13.00
Aankomst
13.30 - 14.55
College over Geology, Petrophysics, Reservoir Engineering,
15.10 - 16.30
Berekeningen:
Drilling Engineering en Production Engineering • • • • 16.30
Stock Tank Oil Initially in Place (STOIIP) Well Performance Artificial lift Production Forecast
Vertrek
NUTTIGE LINKS • Society of Petroleum Engineers - www.spe.org • PetroWiki - www.petrowiki.org
8
9
3.3
DE TOEKOMST VAN PROTHESES MET 3D PRINTEN
Locatie
Petrus Canisius College
Datum
27 oktober 2015
Vakken
Natuurkunde en scheikunde
Aantal leerlingen en niveau
90 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Natuurkunde stofeigenschappen Scheikunde koolwaterstoffen
Toekomstige beroepen
Plastisch chirurg Onderzoeker Ontwerper
PROGRAMMA 14.00
Aankomst
14.30 – 15.00
Presentatie 3D Concepts, Richard van den Brink
15.15 – 16.00
Presentatie portheses, Ernst Jan Bos
16.15 – 17.30
Workshops
17.30
Vertrek
NUTTIGE LINKS • 3d-print.hema.nl • www.vumc.nl/onderzoek/nieuws/nieuwe-oren-crowdfunding/
WAT GAAN WE DOEN? 3D-printen is steeds bekender. Er zijn 3D-printshops, je kunt 3D-prints bij de HEMA bestellen en sommige hobbyisten hebben thuis al een 3D-printer. Op deze middag hoor je alles over de ontwikkeling en de achtergrond van de 3D-printer. Je leert van Richard van den Brink hoe een 3D-printer (chemisch) werkt en welke toepassingen er zijn. Onderzoeker Ernst Jan Bos legt uit hoe hij 3D-prints wil gaan gebruiken om gezichtsprotheses te maken. In de workshop ga je zelf een 3D-ontwerp maken. Bedenk alvast wat je wil ontwerpen.
10
11
3.4
MET KOPIËREN EN OVERSCHRIJVEN KUN JE EEN NOBELPRIJS WINNEN
WAT GAAN WE DOEN? In de week van 23 november organiseren Martinus College en Werenfridus een scheikunde- en biologiecollege over een van de belangrijkste wetenschappelijke doorbraken ooit: de Polymerase Kettingreactie (PCR). De ontdekker, de Amerikaanse scheikundige Kary Mullis, ontving voor deze ground breaking technology in 1993 de Nobelprijs. Zijn ontdekking heeft de wereld in 30 jaar drastisch veranderd. PCR wordt
Locatie
Martinuscollege
Datum
23 -27 november 2015 (exacte datum wordt nog bekend gemaakt)
nu standaard gebruikt bij speurwerk naar de dader of de vader en bij het aantonen van infectieziekten zoals HIV of vermenging van rundvlees met paardenvlees. Westfriese bedrijven die groentezaden ontwikkelen en over de hele wereld
Vakken
Biologie en scheikunde
verkopen, gebruiken PCR-technieken om pas ontkiemde zaden te screenen op
Aantal leerlingen en niveau
50 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
de aanwezigheid van de gewenste erfelijke eigenschappen. Ook gebruiken ze het
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Biologie
raszuiverheid en op afwezigheid van ziekteverwekkers.
Onderzoeker of analist in een forensisch, medisch of chemisch lab of bij een plantenveredelingsbedrijf.
Een deskundige uit een zaadbedrijf geeft een gastcollege over hoe PCR in het
Toekomstige beroepen
voor kwaliteitscontrole, bijvoorbeeld om partijen groentezaden te controleren op
onderzoekslab wordt gebruikt en hoe dat het werk van de plantenveredelaar heeft veranderd.
PROGRAMMA 14.30
Ontvangst
15.00
PCR: Knippen, kopiëren en plakken met DNA
15.30
PCR in de zaadindustie door deskundige Seed Valley
16.15
Vraag & antwoord met professionals van Seed Valley
16.45
Workshops/Practica
18.00
Vertrek bus
NUTTIGE LINKS • Over Seed Valley - www.seedvalley.nl • Over PCR - www.microbiologie.info/PCR.html • Animatie PCR - www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/PCR.html
12
13
3.5
DE NATUURKUNDE ACHTER DE RADAR
WAT GAAN WE DOEN? Sinds de ontwikkeling rond de tweede wereldoorlog is radar een van de meest toegepaste sensoren om objecten in de verre omgeving te detecteren en te volgen. Er zijn vele soorten radar. Door antenne, golflengte en andere parameters aan te
Locatie
Nederlandse Defensie Academie, Koninklijk Instituut voor de Marine, Technische Campus, Den Helder
Datum
10 November 2015
Vakken
Natuurkunde
Aantal leerlingen en niveau
50 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Golven en trillingen en elektromagnetisme
Toekomstige beroepen
Natuurkundige, elektrotechnicus, technisch officier bij landmacht, luchtmacht of marine
passen kan een radarsysteem voor hele verschillende functies worden ingezet. In een hoorcollege krijg je een overzicht van radarsystemen. Vervolgens ga je in een werkcollege zelf aan de slag met de verworven kennis.
PROGRAMMA 15.00
Hoorcollege RADAR
16.00
Werkcollege RADAR / rondleiding RADAR , Marine Museum (groep wordt gesplitst)
17.00
Werkcollege RADAR / rondleiding RADAR , Marine Museum (groep wordt gesplitst)
18.00
Afsluiting en vertrek
NUTTIGE LINKS • www.defensie.nl/organisatie/marine • www.defensie.nl/onderwerpen/defensieacademie • www.techniekmuseumheim.nl/nl/museum/collectie/radar-en-detectie
14
15
3.6
HOE BOUW JE HET DAK VAN DE AMSTERDAM ARENA?
WAT GAAN WE DOEN? HGG is producent van innovatieve en hoogwaardige snijmachines voor het profileren van complexe (schuine) kanten en 3D profielen. HGG ontwikkelt machines voor het snijden van buizen, balken, kokers en diverse andere profielen. Tevens is HGG gespecialiseerd in het 3D snijden van stalen buizen, kokers en balken op maat.
Locatie
HGG 3D Profiling specialists
Datum
15 december 2015
Vakken
Wiskunde en natuurkunde
Aantal leerlingen en niveau
45 leerlingen, 5 VWO, NT/NG
Aansluiting op onderwerpen / lesstof / modules
Domein C1: krachten en beweging (natuurkunde) Domein Gb: voortgezette meetkunde (wiskunde B)
Toekomstige beroepen
Verkopers nationaal en internationaal Projectleiders voor machinebouw en loonsnijwerk Technisch tekenaars Softwareontwikkelaars Machine operators Service engineers
Wij werken voor bedrijven in de staalbouw, offshore, machine- en kranenbouw, procesindustrie en weg- en waterbouw. Veel internationaal bekende projecten zijn door ons gesneden. Bijvoorbeeld: Maeslantkeering, Olifantenverblijf dierenpark Emmen, Wembley stadion, London Eye. Tijdens het college maak je kennis met HGG. Tijdens het praktische deel krijg je een rondleiding door het bedrijf zodat je kunt zien welke activiteiten nodig zijn om een machine te bouwen en stalen buizen te snijden met
PROGRAMMA 15.00
Aankomst
15.15
Introductie bedrijf
16.00
Roulatie bezoeken • Rondleiding • Workshop praktijk/theorie • Workshop praktijk/theorie
computergestuurde snijbranders. Daarnaast zijn er twee workshops
18.00
Vertrek
waarbij je gaat rekenen aan krachten (mechanica) en de afmetingen van lasverbindingen (goniometrie).
NUTTIGE LINKS • www.hgg-group.com • www.youtube.com/user/hggprofiling • www.tudelft.nl/technischenatuurkunde • www.tudelft.nl/technischewiskunde • www.tue.nl/technischenatuurkunde • www.tue.nl/technischewiskunde • www.utwente.nl/advancedtechnology
16
17
ONZE PARTNERS
18
19
20