CM-Memorandum naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen 2014

CM-Memorandum naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen 2014 22-10-2013

Inhoud Samenvatting .......................................................................................................................................... 3 Inleiding................................................................................................................................................... 5 De rol van CM als middenveldorganisatie binnen de 5 concentrische cirkels van zorg/ondersteuning 5 De zorgbehoevende zelf ..................................................................................................................... 6 Gegevensdeling ............................................................................................................................... 6 Verhoogd veiligheidsgevoel: PAS .................................................................................................... 7 Advisering thuis blijven wonen ....................................................................................................... 7 Inzetten op preventie ..................................................................................................................... 7 Sociaal isolement vermijden ........................................................................................................... 8 Het gezin, de buurt, familie en vrienden ............................................................................................ 8 Ondersteuning van mantelzorgers door oppasvrijwilligers ............................................................ 8 Mantelzorgvereniging ziekenzorg CM ............................................................................................ 9 Algemene en gespecialiseerde zorg- en dienstverlening ................................................................... 9 Enkele basisprincipes ...................................................................................................................... 9 De zorg- en dienstverlening zelf ................................................................................................... 10 Centra voor herstelverblijf ............................................................................................................ 11 Uitbouw handicapspecifieke zorg ................................................................................................. 11 Uitbouw van een Vlaamse sociale bescherming .................................................................................. 11 Zorgkas als uniek loket voor uitgebreide Vlaamse sociale bescherming.......................................... 11 Verzekeringsmodel met solidaire financiering ................................................................................. 12 Aandacht voor Vlamingen in Brussel ................................................................................................ 12

2

Samenvatting Thuis wonen. Zo lang het kan. Dat is de eenvoudige wens van zoveel mensen in Vlaanderen die zorg nodig hebben. De Vlaamse overheid en haar partners in het beleid hebben hier de laatste jaren sterk op ingezet. Maar de zorgvragen nemen toe. Willen we elke Vlaming de zorg geven waar hij recht op heeft, dan zullen er extra inspanningen nodig zijn. De overheid is hier de facilitator, die de actoren op het terrein laat samenwerken om tot een optimale organisatie van de zorg te komen. Onze visie vertrekt van de kracht van onderuit, in de eerste plaats van de zorgbehoevende zelf, maar ook van zijn of haar familie, de vrienden en de zorgactoren waarmee ze vertrouwd zijn (bvb. de huisarts, de thuisverple(e)g(st)er, of de maatschappelijk werker van het ziekenfonds). Het beleid vertrekt dus best van de mogelijkheden van de zorgbehoevende zelf. Door alle gezondheidsgegevens te bundelen in een persoonlijk gezondheidsboekje, kan de zorgbehoevende een beter zicht krijgen op zijn of haar gezondheidstoestand en de zorg organiseren. Ook in de thuissituatie willen we de zelfstandigheid van de zorgbehoevende versterken. CM schakelt ergotherapeuten in die mensen helpen om hun woning en leefgewoonten aan te passen aan hun situatie. De ergotherapeuten maken zo het verschil tussen thuis wonen en verhuizen naar een voorziening. Als het de Vlaamse overheid menens is om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen, zou zij ergotherapeutische begeleiding mee moeten financieren. Ook de verdubbeling van het aantal gesubsidieerde personenalarmtoestellen past volgens CM in die logica. Het gezin, de familie, vrienden en buren zijn de eerste laag in het netwerk rond de zorgbehoevende. Oppasvrijwilligers geven deze mensen even ademruimte in de zorg. CM ijvert er dan ook voor dat de subsidiëring voor de diensten oppashulp nog versterkt wordt. Mantelzorgers krijgen ook steun van de mantelzorgverenigingen zoals Ziekenzorg CM (informatie, bijeenkomsten, Mantelzorgtelefoon,…). Met meer financiële middelen zullen zij ook nieuwe vormen van ondersteuning kunnen ontwikkelen. De volgende cirkel van zorg rond de zorgbehoevende zijn de georganiseerde diensten. De diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen zijn een toegangspoort voor de organisatie van de zorg voor wie zorg nodig heeft, maar worden nog niet vergoed voor het volledig aantal medewerkers die ze volgens het woonzorgdecreet nodig hebben om hun taak te vervullen. Ook voor hun sleutelrol in het begeleiden van mensen met dementie en hun omgeving, hun (erkende) werking als multidisciplinair team voor het Vlaams Agentschap Personen met een Handicap en hun werk voor indicatiestellingen voor de zorgverzekering, worden de diensten Maatschappelijk Werk nog onvoldoende ondersteund. We wijzen hier ook op de cruciale rol die de regionale dienstencentra spelen om het multidisciplinair overleg rond de zorgbehoevende te coördineren. De Vlaamse overheid zou moeten voorzien in een uniforme en billijke vergoeding voor de rol van de overlegcoördinator. Voor de zorg voor mensen met een handicap staat CM achter de principes van het plan Perspectief 2020: zorg op maat voor meer mensen, met als basispijlers het basisondersteuningsbudget voor mensen met beperkte noden en een persoonsvolgend budget voor wie dit niet voldoende is. Om alle mensen met een handicap de garantie te geven dat ze zorg krijgen, zal de Vlaamse overheid echter ook haar engagementen voor een groeipad van de plaatsen in voorzieningen voor mensen met een handicap, moeten nakomen.

3

Daarnaast wil CM onderzoeken of we de principes van Perspectief 2020 ook niet kunnen toepassen op de ouderenzorg. Tot slot denkt CM dat er nog op heel wat vlakken efficiënter kan gewerkt worden, door het gebruik van BelRAI als enig instrument voor de bepaling van de zorgafhankelijkheid en de integratie van de ondersteuningsstructuren op de eerste lijn van de zorg (SEL en LMN). CM vraagt ook dat de Vlaamse overheid regelluwe kaders en financiële stimuli voorziet om geïntegreerde samenwerking tussen woonzorgvoorzieningen te faciliteren. De staatshervorming biedt volgens CM de Vlaamse overheid de unieke kans om een degelijke sociale bescherming uit te bouwen voor Vlamingen in Vlaanderen en in Brussel, met naast de bestaande tegemoetkoming van de zorgverzekering, ook de terugbetaling van niet-medische kosten, de toekenning van mobiliteitshulpmiddelen en de betaling van de basisondersteuningsbudgetten en de persoonsvolgende budgetten voor mensen met een handicap of mensen in een woonzorgcentrum. CM opteert voor een solidaire bijdrage om deze nieuwe bevoegdheden te financieren. Aan de uitgavenzijde pleit CM voor een zo groot mogelijke automatische toekenning van rechten. Om het voor de burger duidelijk te houden, stelt CM voor om de zorgkassen als uniek loket naar voor te schuiven en hen de uitvoering van de wetgeving met betrekking tot de Vlaamse sociale bescherming toe te vertrouwen. De zorgkassen zouden ook een rol moeten krijgen om de uitgaven voor deze sociale bescherming onder controle te houden (bvb. via contractering van zorgaanbieders).

4

Inleiding De uitdagingen waar we in Vlaanderen voor staan met betrekking tot zorg zijn genoegzaam bekend. We worden jaar na jaar geconfronteerd met een toenemende vergrijzing. De verschuiving van acute zorgnoden naar chronische zorgnoden is een logisch gevolg. Ook het belang van preventie neemt toe. De Vlaamse overheid heeft de laatste jaren sterk ingezet op de vermaatschappelijking van de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om zorgbehoevende personen zo lang mogelijk thuis te laten blijven in hun vertrouwde omgeving waarbij maximaal beroep wordt gedaan op het netwerk rond een zorgbehoevend persoon om dit mogelijk te maken. Hierdoor is ook de druk op de thuiszorgondersteunende diensten op de eerstelijn sterk toegenomen. Om blijvend te kunnen inspelen op al deze noden en veranderingen zal de Vlaamse overheid ook de komende beleidsperiode extra aandacht moeten hebben voor zorg en welzijn binnen het Vlaamse beleid. Het principe van de subsidiariteit is bij dit beleid voor ons als CM erg belangrijk: de Vlaamse overheid dient de hulp- en dienstverlening die vanuit de burgers en de maatschappij wordt georganiseerd zo veel als mogelijk te faciliteren en slechts zelf initiatief te nemen als er leemtes dreigen te vallen. Wij zijn er als middenveldorganisatie van overtuigd samen met de overheid een belangrijke rol te kunnen spelen in het verder vermaatschappelijken van de zorg in Vlaanderen en vragen dat de Vlaamse overheid ons zou erkennen en ondersteunen in deze rol. Zonder exhaustief te willen zijn, schuiven wij in deze tekst enkele prioriteiten inzake het ruime zorgbeleid naar voor waarvoor wij specifiek aandacht vragen in de volgende regeerperiode. Dit neemt niet weg dat wij als CM nog op heel wat andere domeinen inzetten die niet in deze nota aan bod komen maar daarom niet verwaarloosbaar zijn. Ondertussen werken wij als CM ook verder aan een eigen toekomstvisie mbt zorgbeleid, in het licht van de overheveling van bevoegdheden van het federale naar het Vlaamse niveau, die tegen de zomervakantie 2014 gestalte moet krijgen.

De rol van CM als middenveldorganisatie binnen de 5 concentrische cirkels van zorg/ondersteuning Als middenveldorganisatie met een zeer brede ledenbasis voelen wij als geen ander wat er leeft bij de burger, in de samenleving. Door onze hoge betrokkenheid en medeverantwoordelijkheid bij de sociale zekerheid verhoogt de legitimiteit van het beleid. Wij slagen er in om zeer veel individuele burgers die bij ons aangesloten zijn via directe communicatie te bereiken. Ons beleid wordt participatief opgebouwd vanuit onze leden. Wij zijn bekommerd om een goede dienstverlening aan onze leden. Commerciële belangen of winstgevendheid zijn hierbij geen drijfveren. Wij zorgen bovendien voor een gezonde concurrentie omdat wij niet de enige middenveldorganisatie zijn die zich op dit terrein begeeft. Vanuit die gegevenheid willen wij blijvend, met al onze mogelijke middelen, inzetten op die warme samenleving waarbij ieder zo lang mogelijk in kwaliteitsvolle omstandigheden thuis kan wonen en functioneren.

5

Aan de hand van het model van de vijf concentrische cirkels van ondersteuning/zorg (model van de American Association on Mental Retardation) dat de Vlaamse overheid nu meer en meer hanteert als leidraad voor haar beleid (cf. beleid mbt personen met een handicap) willen wij aantonen welke rol wij als CM willen blijven spelen en vragen wij specifieke aandacht voor een aantal bekommernissen hierbij.

1

2

3

4

5

1. Zorgbehoevende 2. Gezin waar de persoon woont 3. Familie, vrienden en informele contacten 4. Algemene zorg en dienstverlening 5. Gespecialiseerde zorg en dienstverlening

De zorgbehoevende zelf Gegevensdeling Iedereen is het er over eens dat het belangrijk is dat de zorgbehoevende zelf de regie van zijn zorg binnen een multidisciplinaire samenwerking in handen kan nemen. Belangrijkste uitdaging hier is dat dit technisch mogelijk gemaakt moet worden. Dit samenwerken, delen van gegevens en het feit dat de patiënt „regisseur‟ wordt van de gegevens (“patient empowerment”), vraagt natuurlijk een mentaliteitswijziging. Als ziekenfonds willen wij hier op twee manieren facilitator zijn: enerzijds willen wij de viewer aanbieden voor Vitalink zodat de burger zijn medische informatie via de ziekenfondswebsite kan raadplegen en anderzijds willen wij er als CM voor zorgen dat de burger ook daadwerkelijk de regie in handen kan nemen en de gepaste mogelijkheden krijgt om dit te doen, wanneer hij dit wenst. Artsen, verpleegkundigen, apothekers en welzijnswerkers beschikken allen over software van waaruit ze de gegevens in Vitalink kunnen consulteren/uitwisselen en die deel uitmaakt van een elektronisch medisch dossier. De patiënten beschikken niet over een eigen software om hun medische gegevens actief in te brengen, uit te wisselen en te beheren. Daarom dient de ontsluiting van de viewer voor de patiënt deel uit te maken van een groter geheel namelijk een personal health record (PHR), een persoonlijk „gezondheidsboekje‟ voor elk burger. 6

Graag willen de ziekenfondsen samen met alle actoren in de gezondheids- en welzijnssector gezamenlijk een uniform PHR aan de patiënt aanbieden zodat een uniforme structuur verzekerd is. Ziekenfondsen willen hierbij een rol spelen omdat het bevorderen van het fysiek, psychisch en sociaal welzijn van de patiënt één van hun wettelijke basisopdrachten is. Als niet-commerciële organisatie die een groot vertrouwen geniet bij de bevolking en structurele partner binnen de gezondheidszorg, zijn wij goed geplaatst om te zorgen dat deze gegevens niet voor oneigenlijke doelen gebruikt worden (bv gezondheidsgegevens linken met reclameboodschappen of zelf gebruiken) of enkel voorbehouden worden voor kapitaalkrachtigen. Uiteraard willen we deze uitbouw/governance realiseren in samenspraak met alle relevante partners. Verhoogd veiligheidsgevoel: PAS Als CM trachten wij ook via technologische hulpmiddelen de zorgbehoevende zelf te ondersteunen en sterker te maken. Zo zetten wij via onze regionale dienstencentra (RDC) al jaren toestellen voor personenalarmering (PAS) bij mensen thuis in. Deze toestellen hebben een duidelijk aangetoonde meerwaarde en zijn ingeburgerd in thuiszorgsituaties: in Vlaanderen staat er bij meer dan 60.000 van onze leden zo een toestel dat voor een duidelijk verhoogd veiligheidsgevoel zorgt. Wij pleiten er voor dat de subsidiëring van zulke PAS-toestellen door de overheid kan versterkt worden om zo aan de stijgende nood te kunnen voldoen. Ipv de 15 toestellen die nu jaarlijks per erkende RDC gesubsidieerd worden vragen wij een uitbreiding naar 30 gesubsidieerde toestellen. Advisering thuis blijven wonen Een aangepaste woning is een conditio sine qua non om zo lang mogelijk kwalitatief thuis te kunnen blijven wonen. Vanuit ons RDC staan gespecialiseerde ergotherapeuten in voor kwalitatieve adviezen voor het aanpassen van de woning en het verstrekken van ergotherapeutische begeleiding. Deze dienstverlening kost veel geld. Wij staan momenteel volledig zelf in voor de financiering ervan (in 2012 meer dan 700.000 euro voor Vlaanderen). Wij willen hier toekomstgericht ook blijven op inzetten en hiervoor financiële middelen vrijmaken maar wij menen dat het correct zou zijn dat de overheid hierin een stukje cofinanciering voorziet er van uitgaande dat de Vlaamse overheid het belang ervan erkent met het oog op het realiseren van de vermaatschappelijking van de zorg. Inzetten op preventie Preventie loont om levenskwaliteit te kunnen bieden in elke fase van het leven. CM zet daarom sterk in op het bevorderen van een gezonder leven als essentieel onderdeel van het zorgcontinuüm met volgehouden acties op het vlak van beweging, rookstop, gezond gewicht, voeding en geestelijke gezondheid. Wij maken als erkende terreinorganisatie hiervoor jaarlijks middelen vrij naast de in de Vlaamse beheersovereenkomst vastgelegde 35.000 euro per jaar. De vorige regering heeft werk gemaakt van een duurzame beheersovereenkomst die de rol van de ziekenfondsen in het Vlaamse preventielandschap erkent en ondersteunt. CM wenst ook in de toekomst volwaardig mee te werken en betrokken te worden bij de realisatie van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen in samenwerking met de betrokken actoren. Als grote ledenorganisatie pleiten wij voor een gemengde subsidiëring bestaande uit een forfaitaire en een prestatiegebonden financiering. CM vraagt structurele maatregelen om de gezondheidssituatie van kansarmen te verbeteren en de gezondheidsongelijkheden weg te werken. CM zet in op projectwerking naar kwetsbare doelgroepen, maar vraagt aan de overheid ook langetermijnkeuzes via samenwerking tussen de verschillende beleidsdomeinen als onderwijs, werk, … op Vlaams en ook federaal niveau. Een integrale aanpak met omgevingsmaatregelen garandeert immers meer succes dan enkel gedragsgerichte acties.

7

Sociaal isolement vermijden Sociaal isolement doorbreken is één van de kernopdrachten van Ziekenzorg CM. Jaarlijks worden 1.500.000 individuele contacten thuis en 7.500 plaatselijke activiteiten georganiseerd, steeds door vrijwilligers. Het onderscheid tussen sociale en emotionele eenzaamheid is erg relevant in de aanpak en preventie van eenzaamheid, ook bij chronisch zieke en zorgbehoevende mensen. Een andere, verscheiden aanpak is vereist. Concrete vraag is om middelen vrij te maken voor de opbouw van extra expertise rond eenzaamheid, in het bijzonder rond emotionele eenzaamheid, om vanuit deze verworven expertise een ondersteuningsbeleid uit te tekenen voor vrijwilligers en organisaties die werk maken van de eenzaamheid bij extra kwetsbare doelgroepen.

Het gezin, de buurt, familie en vrienden Het netwerk rond de zorgbehoevende vormt een erg belangrijke ondersteuning om langer thuis te kunnen blijven wonen. Dit netwerk trachten wij vanuit CM op verschillende manieren te ondersteunen en te ontlasten via de mantelzorgvereniging Ziekenzorg CM maar ook via onze erkende diensten voor oppashulp. Ondersteuning van mantelzorgers door oppasvrijwilligers Het is erg belangrijk dat mantelzorgers voldoende ademruimte krijgen en af en toe de mogelijkheid hebben de aanwezigheid bij de zorgbehoevende met het volste vertrouwen even te kunnen overlaten aan iemand anders. Onze door de Vlaamse overheid gesubsidieerde diensten voor oppashulp staan in voor het zoeken, motiveren en coachen van oppasvrijwilligers die de aanwezigheid bij de zorgbehoevende even overnemen van de mantelzorger. De vorige regering heeft een aantal stappen gezet om de basisfinanciering van deze diensten te versterken maar gezien de stijgende noden blijven wij ijveren voor bijkomende versterking van de basissubsidiëring die een verdere uitbouw van de diensten mogelijk maakt. De extra financiële stimuli die de provincie West-Vlaanderen tot nu toe voorzag bovenop de Vlaamse subsidies tonen aan dat extra investeringen in omkaderend en ondersteunend personeel wel degelijk lonen: het aantal oppasvrijwilligers en gepresteerde vrijwilligersuren ligt in WestVlaanderen duidelijk een stuk hoger dan in de rest van Vlaanderen (voor 2012 werden er in de provincie West-Vlaanderen 120.580 uren vrijwilligersoppas gerealiseerd, in Antwerpen 62.913, in Limburg, 55.442, In Oost-Vlaanderen 44.501 en in Vlaams-Brabant 22.082). Daarbij is het ook erg belangrijk voor ons dat het Vlaamse beleid werk maakt van de optimalisatie van de elektronische gegevensuitwisseling tussen de oppasdiensten en de Vlaamse overheid. Nu wordt nog te veel tijd verloren aan administratieve beslommeringen. Dit kan gebeuren door een verdere optimalisatie en versoepeling van het recent in plaats gebrachte elektronisch uitwisselingssysteem. Bij de inzet van oppasvrijwilligers zien wij momenteel nog twee belangrijke aandachtspunten: Een eerste struikelblok is het te beperkte fiscaal plafond inzake onkostenvergoeding voor deze vrijwilligers. Dit wordt reeds lang vanuit de sector aangekaart, naar analogie met bestaande systemen bij brandweer en civiele bescherming. Wij vragen dat de Vlaamse regering ook in de zorgsector in overleg met de federale regering een oplossing zoekt voor het te beperkte fiscaal plafond voor vrijwilligers, waardoor vrijwillige inzet wordt beknot in plaats van gestimuleerd. Een tweede aandachtspunt is het betaalbaar houden van nachtoppas voor iedereen. Bij de invoering van een nieuwe cliëntbijdrage in de gezinszorg vormt dit een probleem. Wij vragen dat de Vlaamse regering een redelijke en volwaardige oplossing zoekt om nachtoppas in Vlaanderen betaalbaar te houden. 8

Mantelzorgvereniging ziekenzorg CM Ziekenzorg CM, als erkende vereniging van mantelzorgers en gebruikers, zet doorheen een verscheiden aanbod sterk in op de ondersteuning en het empowerment van mantelzorgers. Een betere financiële ondersteuning van mantelzorgverenigingen is noodzakelijk zodat zij deze opdracht (vooral op het vlak van informatie & belangenbehartiging) t.a.v. de grote groep mantelzorgers beter kunnen opnemen en nieuwe werk- en ondersteuningsmiddelen kunnen ontwikkelen. Een stimuleringsbeleid m.b.t. nieuwe vormen van respijtzorg (respijtvakanties,…) is eveneens aangewezen.

Algemene en gespecialiseerde zorg- en dienstverlening Enkele basisprincipes Principe van de persoonsvolgende financiering en het basisondersteuningsbudget Als CM staan wij achter de realisatie in de sector van personen met een handicap van het perspectiefplan 2020 met daarin twee belangrijke basisprincipes: de persoonsvolgende financiering en het basisondersteuningsbudget. CM is er voorstander van dat onderzocht wordt hoe deze principes kunnen toegepast worden binnen de ouderenzorg, een bevoegdheid die na de zesde staatshervorming volledig Vlaams is. Harmonisatie van structuren op de eerstelijn Op de eerstelijn in Vlaanderen zijn er te veel ondersteuningsstructuren actief. Ze zijn onderling niet op elkaar afgestemd en bieden geen concrete en voldoende ondersteuning aan alle zorg- en hulpverleners op de eerstelijn. Er is nood aan duidelijkheid, aan één structuur op mesoniveau die de algemene zorg- en hulpverlening op het terrein ondersteunt en faciliteert (niet zelf opneemt) en die op die manier een betere hulp- en dienstverlening aan de cliënt mogelijk maakt. Zorg en welzijn zijn in hoofde van de individuele cliënt/patiënt onlosmakelijk met elkaar verbonden. Thuiszorg speelt zich af op de doorsnede van deze beide. Het is dus van wezenlijk belang dat ook de ondersteuningsstructuren deze integratie in zich dragen. Een integratie van de huidige SEL (samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg) en LMN (lokaal multidisciplinair netwerk)-structuren is dan ook nodig. Naast elkaar werkende structuren leiden tot een te grote overheadkost, die beter kan ingezet worden ten gunste van de patiënt. Vanuit CM zien wij de SEL fungeren als deze ondersteuningsstructuur op mesoniveau. Dit veronderstelt dan wel dat de huidige samenstelling van de SEL wordt verruimd zodat ze alle eerstelijnswerkers op het terrein verenigt. Het is in de raad van bestuur van de SEL dat het beleid inzake zorg en welzijn wordt bepaald (combinatie van de beleidsbeslissingen inzake de huidige LMN‟s en SEL‟s) waarbij de medewerkers van de SEL de beleidsbeslissingen van de Raad van Bestuur uitvoeren. Om het uitvoeren van alle beleidsbeslissingen lokaal te faciliteren kan het nuttig zijn om bijkomend deelstructuren van de SEL‟s te realiseren: we denken dat de huidige deelsel‟s die in verschillende regio‟s bestaan deze rol kunnen opnemen. Faciliteren van geïntegreerde samenwerking Teneinde de woonzorgvoorzieningen aan te zetten om geïntegreerd te gaan samenwerken, vragen wij dat de Vlaamse regering regelluwe kaders en financiële stimuli voorziet om dit te faciliteren.

9

De gemachtigd indicatiestellers in Vlaanderen: realisatie van een uniforme en transversale indicatiestelling CM vraagt de realisatie van een uniforme, transversale en multidisciplinaire indicatiestelling voor alle vormen van indicatiestelling: woonzorgcentra, zorgverzekering, personen met een handicap, hulpmiddelen, … CM schuift hiervoor BelRAI naar voor: al naargelang waarvoor de indicatiestelling moet gebeuren kunnen één of meerdere modules ingevuld worden. Voor basisondersteuning kan een premodule ingeschakeld worden. Vanuit de huidige opgebouwde expertise met adviserend geneesheren, multidisciplinaire teams (MDT‟s) in het kader van het Vlaams Agentschap voor personen met een Handicap (VAPH) en indicatiestellers zorgverzekering wil CM zeer duidelijk aangeven dat wij als ziekenfonds zeer goed geplaatst zijn om de rol van gemachtigd indicatiesteller op te nemen. Realisatie van een leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid CM pleit ervoor dat Vlaanderen toekomstgericht werkt aan een leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid waarbij de huidige grens van 65 jaar voor tegemoetkoming hulpmiddelen binnen de context van het VAPH wordt verlaten. De zorg- en dienstverlening zelf Aandacht voor MDO Onze RDC hebben decretaal de opdracht het multidisciplinair overleg (MDO) in een concrete cliëntsituatie te coördineren en te stroomlijnen door de inzet van een overlegcoördinator. De praktijk op het terrein leert dat het in bepaalde cliëntsituaties meer dan een meerwaarde is dat de overlegcoördinator (een derde die niet betrokken is in de concrete hulpverlening bij een cliënt) alle partijen die instaan voor de zorg van de cliënt bij elkaar kan brengen om de situatie te bespreken, afspraken te maken en eventuele problemen uit te praten. De overlegcoördinator is voor zijn vergoeding momenteel afhankelijk van de afspraken die hieromtrent gemaakt werden binnen elk SEL. De vergoedingen verschillen dus zeer sterk van regio tot regio en in de meeste regio‟s is de vergoeding zo beperkt dat wij een groot deel van de kost zelf dragen. Wij vragen dat de Vlaamse overheid initiatief neemt om te voorzien in een uniforme en billijke vergoeding voor het coördineren van het multidisciplinair overleg. Diensten Maatschappelijk Werk

Basiswerk

Het Vlaamse beleid vraagt extra aandacht voor personen met dementie. Als diensten Maatschappelijk Werk menen wij hieraan een belangrijke bijdrage te kunnen leveren door het aanbieden van onze decretale opdracht zorgbegeleiding. Wij vragen de erkenning van deze sleutelrol inzake zorgbegeleiding voor personen met dementie. In het woonzorgdecreet werden subsidiecriteria vastgelegd voor de diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen. Op basis van verschillende parameters wordt het aantal gesubsidieerde fulltime equivalenten (FTE) bepaald. Omwille van beperkte budgetten konden we tot nu toe echter nooit beschikken over het werkelijke aantal FTE waarop we volgens de parameters recht hebben. Tijdens de voorbije beleidsperiode werd er wel al een stukje een groeipad voorzien waardoor er elk jaar een stijging van het aantal gesubsidieerde FTE mogelijk was. Gezien de stijgende vergrijzing en de uitdagingen in de ouderenzorg die op ons afkomen maar ook gezien het feit dat in kader van perspectiefplan 2020 er een groter deel van de zorg en ondersteuning van personen met een handicap aangeboden zal worden vanuit de reguliere eerstelijnsdiensten, vragen wij dat er ook de komende beleidsperiode een groeipad kan voorzien worden om te evolueren naar een volledige subsidiëring van de diensten Maatschappelijk Werk op basis van de parameters. 10

MDT-werking

Onze diensten Maatschappelijk Werk zijn erkend als multidisciplinair team (MDT) in het kader van het VAPH. De laatste jaren worden aan de MDT-werking, terecht, al maar meer kwaliteitseisen gesteld. De vergoedingen die het MDT krijgt voor het geleverde werk zijn nooit kostendekkend geweest. Al jaren vragen wij dat het Vlaamse beleid een inspanning levert om de vergoedingen meer kostendekkend te maken. Met de toegenomen kwaliteitseisen (die een duidelijk meerwerk meebrengen) wordt deze vraag alleen maar dringender. Wij staan er ook achter dat de vergoedingen afhankelijk gemaakt worden van deze kwaliteitseisen.

Gemachtigd indicatiesteller zorgverzekering

Wij vragen dat de vergoeding voor het uitvoeren van indicatiestellingen ikv de zorgverzekering geïndexeerd wordt. Deze is al vele jaren ongewijzigd terwijl de kost voor het inzetten van kwaliteitsvolle indicatiestellers steeds blijft toenemen. Centra voor herstelverblijf Vanuit CM zetten wij al jaren in op centra voor herstelverblijf door uitbating van 2 eigen herstelverblijven in Vlaanderen. CM staat in voor de financiering ervan. De Vlaamse overheid heeft het belang ervan ook erkend door centra voor herstelverblijf op te nemen als erkende woonzorgvoorziening binnen het woonzorgdecreet. Wij vinden deze erkenning belangrijk. Vaststelling is echter dat aan deze erkenning heel wat voorwaarden verbonden zijn terwijl er geen enkele financiële stimulus voorzien is vanuit de Vlaamse overheid. Wij vragen dat de Vlaamse overheid bekijkt hoe ondersteuning van de erkende centra voor herstelverblijf kan worden gerealiseerd. Uitbouw handicapspecifieke zorg Wij pleiten ervoor dat het Vlaamse beleid de uitgesproken engagementen voor een groeipad, voor de door het VAPH-gesubsidieerde rechtstreeks en niet-rechtstreeks toegankelijke ondersteuning en zorg nakomt. In combinatie met de realisatie van het basisondersteuningsbudget en de persoonsvolgende financiering moet dit er voor kunnen zorgen dat er zorggarantie is voor iedere persoon met een handicap.

Uitbouw van een Vlaamse sociale bescherming CM pleit voor de realisatie van een degelijke Vlaamse sociale bescherming. De zesde staatshervorming biedt hiertoe bijkomende kansen. De hierna volgende elementen zijn daarbij belangrijk voor CM.

Zorgkas als uniek loket voor uitgebreide Vlaamse sociale bescherming De 6de staatshervorming biedt de kans om meer eenheid te realiseren: CM schuift de bestaande zorgkassen naar voren als uniek loket voor de burger om, op basis van bijdrage en indicatiestelling, al zijn rechten mbt Vlaamse sociale bescherming te doen gelden: a. Zorgkas die instaat voor de tegemoetkoming zorgverzekering b. Zorgkas als orgaan voor terugbetalingen in het kader van de maximumfactuur nietmedische kosten c. In het hulpmiddelenbeleid: voor de aanvraag en afhandeling van een mobiliteitshulpmiddel voor elke leeftijd (leeftijdsonafhankelijk) d. Zorgkas die instaat voor de betaling van basisondersteuningsbudgetten en budgetten persoonvolgende financiering aan woonzorgvoorzieningen of in het kader van het beleid voor personen met een handicap, dit op basis van een uniforme en transversale indicatiestelling door een gemachtigd indicatiesteller.

11

Dit houdt dus in dat CM wenst dat de Vlaamse sociale bescherming wordt uitgebreid tov vandaag. De punten b, c en d hierboven zijn immers nog niet gerealiseerd. CM vraagt de realisatie hiervan. CM vraagt dat de Tegemoetkoming voor Hulp Aan Bejaarden (THAB) die na de zesde staatshervorming naar Vlaanderen komt geïntegreerd wordt in de bestaande zorgverzekering. In afwachting hiervan pleiten wij ervoor om de huidige zorgvergoeding te indexeren en een verhoogde vergoeding toe te kennen aan de meest zwaar zorgbehoevenden. Bij dit alles is CM voorstander van, zo veel als mogelijk, automatische rechtentoekenning. CM wenst dat de zorgkassen in Vlaanderen duidelijk erkend worden als belangrijke actor in het Vlaamse beleid. CM vraagt dat de zorgkassen in de uitvoering van hun opdracht de mogelijkheden krijgen actief te werken aan het vermijden van steeds hogere uitgaven in het kader van de Vlaamse sociale bescherming (vb. door contractering met zorgaanbieders)

Verzekeringsmodel met solidaire financiering

Voor de financiering van de Vlaamse sociale bescherming kiezen wij voor een verzekeringsmodel met verplichte solidariteit. Deze financieringswijze zorgt voor een stabiele financiële basis en functioneert als repartitiestelsel ter ondersteuning van de solidariteit. Een inkomensgerelateerde bijdrage is transparant en rechtszeker.

Aandacht voor Vlamingen in Brussel CM vraagt bij de uitbouw van de Vlaamse sociale bescherming de toepassing ervan voor de Vlamingen in Brussel. CM vraagt dat de regelgeving voor de materies die, in het kader van de zesde staatshervorming, onder de bevoegdheid van de GGC vallen, voor alle Brusselse inwoners dezelfde is, maar dat Vlamingen in Brussel voor de uitvoering kunnen aansluiten bij uitvoeringsorganen erkend binnen de Vlaamse gemeenschap. De GGC erkent dus in die gevallen de instellingen of organismen die deze materies uitvoeren binnen Vlaanderen. De materies die in Brussel onder de bevoegdheid van de gemeenschappen vallen, dienen uitgevoerd te worden door de instellingen of organismen daartoe door de Vlaamse gemeenschap aangeduid.

12