Geloven in en met kinderen
Christelijke Identiteit
Timotheüsschool
Beleid ten aanzien van de christelijke identiteit. 1.Inleiding. Zolang er christelijke scholen zijn, is er discussie over hun identiteit. Hebben christelijke scholen een eigen identiteit? Zo ja, wat houdt die dan precies in en hoe kan een school daar in de dagelijkse praktijk invulling aan geven. Bij identiteit gaat het om datgene wat de school tot een christelijke school maakt ten opzichte van een niet christelijke school maar ook om datgene wat de school specifiek maakt ten opzichte van ook andere christelijke scholen. Ook op de Timotheüsschool wordt binnen verschillende geledingen geregeld gepraat over het christelijk geloof en de invulling van de identiteit. In dit stuk willen we inzichtelijk maken waar we voor staan en wat dat concreet in de praktijk betekent
2. Uitgangspunten. Onze school gaat uit van de Stichting Protestants-Christelijk Primair Onderwijs Groene Hart (SPCO). De stichting bestaat uit 12 scholen in Harmelen, Linschoten, Lopik, Montfoort, Nieuwerbrug en Woerden. De scholen van de SPCO baseren zich bij al hun werkzaamheden op de Bijbel en de apostolische geloofsbelijdenis, waarin de kern van de Bijbel is verwoord. 2.1 Visie op christelijk onderwijs. De SPCO ziet christelijk onderwijs aan kinderen als een belangrijk deel van de opvoeding. Dat betekent dat waarden en normen onlosmakelijk verweven zijn met de dagelijkse gang van zaken op school. We proberen het Koninkrijk van God gestalte te geven door te kijken naar en te leven vanuit de genade en het voorbeeld van Jezus Christus, in afhankelijkheid van God. Wij willen daar in de dagelijkse schoolpraktijk vorm en inhoud aan geven. Wij vinden het bovendien belangrijk dat kinderen respect hebben voor mensen met andere geloofsovertuigingen
3. Visie Uitgangspunten: Wij willen een school zijn waar onderwijs wordt gegeven op Protestants Christelijke grondslag. Uitgangspunt voor ons handelen is de Bijbel. De hierin gegeven boodschap wordt dynamisch opgepakt. Steeds stellen we ons de vraag wat de Bijbel in onze tijd te zeggen heeft. Wij geloven dat ieder mens door God geschapen is naar zijn beeld; ieder mens is daarom intrinsiek waardevol en gelijkwaardig. Wij geloven dat ieder mens een uniek persoon is met bepaalde gaven en talenten; ieder mens heeft het recht en de opdracht die tot ontwikkeling te brengen. Wij geloven dat de mens een relationeel wezen is; ieder heeft een relatie met een ander nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Vanuit deze uitgangspunten komen we tot de volgende missie: Wij willen kinderen leren wat een christelijke levensbeschouwing is. Wij willen kinderen laten zien dat het de moeite waard is om christen te zijn. Wij willen kinderen leren wat het inhoudt om een gelovig christen te zijn. Wij willen de kinderen hieruit vormen in de christelijke traditie zodat zij hiermee hun identiteit kunnen vormen. Wij willen kinderen leren dat we op aarde zijn om in dienst van God een bijdrage te leveren aan de nieuwe aarde. Wij willen dat kinderen kennismaken met andere tradities en ruimte bieden aan en respect hebben voor mensen met andere overtuigingen. Wij willen kinderen normen en waarden aanleren vanuit christelijke tradities.
Belangrijke waarden die we de kinderen willen voorleven zijn ‘vruchten van de Geest’: liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. (Gal. 5: 22,23)
4. Mission statement. Het vormgeven aan bewust christelijk onderwijs komt tot uiting in het mission statement van de school: ‘geloven in en met kinderen’.
5. Doelen die wij nastreven met betrekking tot de christelijke identiteit. •
•
•
•
•
•
•
•
De Timotheusschool heeft haar visie op de levensbeschouwelijke identiteit helder geëxpliciteerd. In het schoolplan en in de schoolgids staat verwoord op welke wijze het christelijk karakter van de school doorwerkt in de visie op onderwijs. De Timotheüsschool staat open voor alle kinderen, mits zij en hun ouders respect hebben voor de christelijke identiteit van de school. Ouders verklaren dit bij ondertekening van het inschrijfformulier. Bij aanmelding van een leerling is dit een gesprekspunt bij het kennismakingsgesprek. De Timotheüsschool verbindt haar levensbeschouwelijke identiteit aan een pedagogische visie. De identiteit van de school is niet slechts een ‘kreet’ die aan de gevel van de school prijkt. Ook beperken de uitingen van christelijke identiteit zich niet tot een aantal formele momenten als bijv. vieringen. Het protestants christelijke karakter van de school krijgt vorm en inhoud in de dagelijkse praktijk door het handelen van leerkrachten en leerlingen. De leraren kennen en onderschrijven de grondslag van de school. De leraren werken vanuit de grondslag van de school. In de sollicitatieprocedure voor leerkrachten is expliciet aandacht voor de levensbeschouwelijke identiteit van kandidaten. We verwachten van leerkrachten op de Timotheüsschool dat zij vanuit een persoonlijke beleving invulling geven aan het werken vanuit protestants christelijke identiteit in de dagelijkse praktijk. Leerkrachten zijn hierop aanspreekbaar. De leraren besteden in hun lessen expliciet aandacht aan Bijbelse normen en waarden. Leraren bespreken Bijbelse normen en waarden Op de Timotheüsschool gaat het hierbij niet alleen om vertellen, maar ook om voorleven. Dit gebeurt niet alleen in lessen ‘bezig met de Bijbel’ of lessen rondom ‘de Vreedzame School’. Ook bij andere vakken kunnen Bijbelse normen en waarden besproken worden. De leraren besteden aandacht aan kennis van de Bijbel. Iedere dag is er in iedere groep een les ‘bezig met de Bijbel’ geprogrammeerd. We gaan uit van de methode. Hierin is een leerlijn van groep 1 t/m groep 8 met een opbouw van het vertellen van de verhalen met een verwerking maar ook het samen lezen in de Bijbel en het toepassen van het Bijbelgedeelte in de huidige tijd en leefomgeving van de kinderen. In de onderbouw gaan we uit van 2 Bijbelverhalen per week. De andere dagen wordt teruggegrepen op het verhaal. In de midden- en bovenbouw gaan we uit van 3 verhalen per week. De leraren besteden met de kinderen dagelijks aandacht aan “het elkaar ontmoeten” (gemeenschap). De schooldag wordt in iedere groep begonnen en afgesloten met gebed. Ook worden er psalmen en andere bijbelse liederen gezongen. In de groepen is aandacht voor het elkaar kennen en ontmoeten ook in wat een ieder bezig houdt. Waar mogelijk worden kinderen actief betrokken bij gebed en aandacht hebben voor elkaar. De Timotheüsschool besteedt expliciet aandacht aan vieringen. Op onze school verzorgt iedere groep een keer per jaar (mogelijk in samenwerking met een andere groep) een viering voor de hele school in de hal. Daarbij staat een bijbels thema centraal. Wij vieren de christelijke feesten. Voor de vieringen zijn meerjarenroosters waarin is vastgelegd op welke wijze de viering in dat jaar plaatsvindt.
6. Onderwerpen die op enigerlei wijze min of meer aan de christelijke identiteit van de school raken. Algemene afspraak Teamleden kunnen en mogen privé uiteraard afwijkende meningen hebben dan in onderstaande afspraken is vastgelegd. Zij realiseren zich dat wanneer door een kind hun mening wordt gevraagd zij antwoord geven als leerkracht die de school vertegenwoordigt en die zich bewust is van zijn/haar rol in deze. Onderwerp bezoek godshuizen
Bibliotheekvisie
Bid- en dankdag
Bijbels project
Film / Bijbelfilm
andere feesten
Kerst
afspraak In het kader van het onderwijsaanbod geestelijke stromingen kan in de groepen 6-8 een excursie gepland worden naar een godshuis. Dit bezoek is altijd gekoppeld aan een lessenserie waarin het onderwijs over geestelijke stromingen vanuit christelijk perspectief kan worden belicht. Er wordt niet deelgenomen aan een godsdienstoefening in een ander godshuis. De Timotheüsschool beschikt over een bibliotheekvisie. Uitgangspunt daarbij is dat boeken vensters zijn naar de wereld en dat het belangrijk is voor kinderen om te lezen en daar plezier aan te beleven. Er zijn op school geen boeken over zombies, levende doden e.d. Spreekbeurten over zulke boeken worden niet toegestaan. Bij de keuze van boeken wordt door een commissie van ouders en leerkrachten gescreend welke boeken passen bij de identiteit van de Timotheüsschool. Hierbij wordt gelet op grof taalgebruik, vloeken etc. Leerkrachten hebben hierin een beslissende stem. Ouders adviseren. De Timotheüsschool besteedt in de weken van bid- en dankdag hier aandacht aan. Daarvoor wordt in de klassen gebruik gemaakt van werkmateriaal van de bid- en dankdagmap van de HGJB. Een keer per jaar is er een projectweek met een thema rondom de Bijbel. Deze projectweek wordt geopend met een gezamenlijke maandviering om het thema in te leiden. Daarnaast wordt in iedere klas afzonderlijk gewerkt rond het thema. Het thema wordt bepaald door het team. Een werkgroep bestaande uit teamleden bereidt het thema voor en zorgt voor liederen rondom het thema. Er is geen bezwaar tegen het in de klas bekijken van films over Bijbelse personen of gebeurtenissen. Er is wel bezwaar tegen het in de klas bekijken van films waarin expliciete beelden en gruwelheden voorkomen. Dit geldt ook voor Bijbelfilms. Omdat films altijd een interpretatie geven worden deze in de klas nabesproken. Er wordt geen carnaval, Allerheiligen, sintmaarten, Halloween o.i.d. gevierd. Er is echter geen bezwaar tegen het maken van een palmpasenstok. Wanneer leerlingen met een katholieke achtergrond 1e communie doen besteden we hier in de klas en naar deze leerling persoonlijk aandacht aan. Wij werken niet over de kerstman omdat wij uitdragen dat het kerstfeest voor ons om de geboorte van Jezus gaat. De kerstman is niet verboden maar de kerstman wordt op geen enkele manier gekoppeld aan het kerstfeest. Voor de groepen 1-3 geldt dat de kerstvieringen ieder jaar gezamenlijk met ouders plaatsvinden op school waarbij het kerstevangelie centraal staat.
Voor de kerstvieringen is een 4-jarencyclus ingericht voor de groepen 4-8: a. kerstviering in de kerk (kerstevangelie) – 2007 b. kerstviering in de kerk (vrij verhaal) – het kerstevangelie wordt in de klas verteld – 2008 c. kerstviering in de kerk (kerstevangelie) – 2009 d. kerstviering in de klas (vrij verhaal) – het kerstevangelie wordt verteld in een gezamenlijke viering met de kinderen in de hal – 2010 en vervolgens weer verder bij a.
Kinderboekenweek
Maandviering
Kunst Centraal en lokale culturele uitingen.
Pasen
Psalmrooster
. Op de Timotheüsschool nemen we jaarlijks deel aan de kinderboekenweek. We gaan hierbij uit van de landelijke kinderboekenweek. Wanneer het team van mening is dat het thema van de landelijke kinderboekenweek niet past bij de identiteit van de school (o.a. onderwijskundige visie en bibliotheekvisie) wordt uitgeweken naar het thema van de christelijke kinderboekenmaand. Acht maal per schooljaar wordt er in de hal een gezamenlijke ( maand) viering gehouden rondom een Bijbels thema. Iedere groep is per toerbeurt aan de beurt om de viering voor te bereiden. De Timotheüsschool neemt deel aan een netwerk voor scholen om kinderen in aanraking te brengen met verschillende culturele uitingen. Zo veel als mogelijk screenen we vooraf deze culturele uitingen op de mate waarin ze passend zijn bij de identiteit van de school. Eventueel verzorgt Kunst Centraal een alternatief programma. De cultuurcoördinator van de school bewaakt dit. Wanneer achteraf blijkt dat een voorstelling niet past bij de identiteit van de school, wordt dit achteraf besproken door de leerkrachten in de klas besproken Dit geldt ook voor lokale culturele uitingen waarvoor de Timotheüsschool een uitnodiging ontvangt om deel te nemen, bijvoorbeeld toneelvoorstellingen van toneelvereniging Jan Claussen. Wij dragen uit dat Pasen het feest is van de kruisiging en opstanding van Christus. De paashaas of andere paasuitingen die daar niet direct verband mee houden zijn niet verboden maar worden zeker niet betrokken bij de paasviering. Voor de Paasvieringen is een 4-jarencyclus ingericht. Op de even jaren wordt Pasen gevierd met een broodmaaltijd in de klas en een viering per groep of met een paar groepen samen. Op de oneven jaren alleen met een viering in de klas (zonder broodmaaltijd). Voor de viering in de groep verzorgt de leerkracht de liturgie. In het jaar dat Kerst in de klas gevierd wordt vieren we Pasen gezamenlijk in de hal. Concreet betekent dat: 2008 – viering in de klas – met maaltijd 2009 – viering in de klas – zonder maaltijd 2010 – viering in de klas – met maaltijd 2011 – viering in de hal – zonder maaltijd en vervolgens weer verder als bij 2008… Per schooljaar wordt iedere maand in de groepen 3 t/m 8 een psalm aangeleerd. De aan te leren psalmen zijn verdeeld in een cyclus van 4 jaar. De ene maand wordt een psalm aangeleerd in de oude berijming, de maand daarop in de nieuwe berijming. Behalve de psalmen van het rooster wordt maandelijks ook nog een ander lied
los van het rooster aangeleerd. Op de Timotheüsschool wordt onderwijs gegeven vanuit een protestants christelijke grondslag. De school is niet gelieerd aan een kerkgenootschap. Er wel banden en contacten met de protestantse kerken in Linschoten. Jaarlijks worden de predikanten van de beide PKN kerken in Linschoten en de voorganger van de Power kerk gevraagd om tijdens de week van het Bijbels- project een bezoek te brengen aan de school. Sinterklaas Sinterklaas wordt in de groepen 1 t/m 4 gevierd als zijnde ‘bestaand’. Tijdens de informatieavond in groep 5 aan het begin van het schooljaar wordt aan de ouders meegedeeld dat we vanaf dat jaar de kinderen het feest vieren met zelfgemaakte surprises en dat het wellicht beter is hen tijdig op de hoogte te stellen van het ‘nietbestaan’ van Sinterklaas. De leerkracht hoeft niet meer te vertellen dat hij bestaat, maar is daarover, rekening houdend met de overgangsfase waarin sommigen nog twijfelen, terughoudend. sprookjes, Er is geen bezwaar tegen het vertellen van sprookjes of fantasiefantasieverhalen verhalen. Het vertellen van sprookjes is een cultuurgoed. kabouters, reuzen, Er is geen bezwaar tegen het vertellen of laten uitspelen o.i.d. van feeën, heksen verhalen met de hiernaast genoemde sprookjesfiguren. Dit zijn uitingen van het historisch cultuurgoed. Wat betreft heksen en feeën geldt dat we vinden dat wanneer de inhoud van de verhalen sporen van magie en/of occultisme vertonen dit niet past bij de identiteit van de school. stagiairs Wij vragen de Pabo’s en andere opleidingen stagiairs te sturen met een christelijke achtergrond. Wij verwachten van stagiairs dat zij in woord en daad positief opstellen ten opzichte van de christelijke identiteit van onze school. Van Lio’ers wordt dezelfde christelijke achtergrond gevraagd als van leerkrachten. Wij vinden het belangrijk dat een Lio’er werkt vanuit de grondslag van de school. Voor aanvang van de werkzaamheden van de stagiair is in een gesprek met de ICO van de school gesproken over verwachtingen van de school t.a.v. identiteit. uitingen van andere Het is voor leerkrachten en stagiairs niet toegestaan uitingen te religies dragen van religies anders dan de christelijke religie. Leerkrachten (en stagiairs) zijn vertegenwoordigers van het christelijk onderwijs; een uiting van een andere religie staat daar haaks op. School -Kerk
april 2010
