Checklist Dga en zijn bv – Haal het beste uit de fiscale positie van de dga 1. Wie is directeur-grootaandeelhouder? De directeur-grootaandeelhouder (dga) is enerzijds directeur van een bv en anderzijds aandeelhouder. Voor de vraag of bepaalde inkomsten wel of niet belast zijn en in hoeverre de dga als bestuurder van de bv aansprakelijk is voor de schulden van de bv, kijkt men altijd eerst in welke hoedanigheid de dga heeft gehandeld. Directeur en enig grootaandeelhouder De directeur die tevens grootaandeelhouder is, bezit een aanzienlijk deel van de aandelen in de bv. Het is echter niet helemaal duidelijk vanaf welke percentage van een grootaandeelhouder kan worden gesproken. Voor de toepassing van bepaalde regelingen zoals de aanmerkelijk belangregeling speelt het percentage aandelen (en stemrecht) een belangrijke rol. Zorg voor een zakelijke relatie De relatie tussen de dga en de bv moet berusten op zakelijk gronden. Dat wil zeggen dat de dga zijn bv op dezelfde manier moet behandelen als iedere willekeurige andere partij.
2. Fiscale gevolgen bij aanmerkelijk belang De dga heeft een aanmerkelijk belang in zijn bv. Hierdoor krijgt hij bij vrijwel iedere opbrengst afkomstig van de bv of bij de verkoop van de aandelen van de bv te maken met de zogenoemde aanmerkelijk belangheffing in box 2. Is er sprake van een aanmerkelijk belang? Als iemand ten minste 5% van de aandelen in een bv of nv bezit is er sprake van een aanmerkelijk belang in deze vennootschap, met alle regelingen die daarbij horen. Let op de meesleep- en meetrekregeling Heeft een aandeelhouder een aanmerkelijk belang in een vennootschap, dan worden zijn andere aandelen in die vennootschap automatisch meegesleept. Een aandeelhouder die geen aanmerkelijk belang heeft kan toch onder de aanmerkelijk belangregeling vallen wanneer een met hem verbonden persoon wel een aanmerkelijk belang heeft. Inkomstenbelasting over inkomen uit aanmerkelijk belang De dga is als aanmerkelijk belanghouder 25% inkomstenbelasting verschuldigd over zijn inkomen uit aanmerkelijk belang, ook wel de box 2 heffing genoemd. Dit inkomen omvat vrijwel iedere opbrengst afkomstig van de bv of van de verkoop van de aandelen van de bv, met uitzondering van het inkomen dat al belast is in box 1, zoals loon- en pensioeninkomen.
Wat zijn reguliere voordelen? Reguliere voordelen uit aanmerkelijk belang zijn: het fictieve rendement bij een buitenlandse beleggingsvennootschap, de teruggaaf van hetgeen op aandelen is gestort en de teruggaaf van wat door houders van winstbewijzen is gestort of ingelegd. Kostenaftrek is alleen op enkele uitzonderingen na mogelijk. Wat zijn vervreemdingsvoordelen? Er wordt een vervreemdingsvoordeel behaald bij een positief verschil tussen de overdrachtsprijs (tegenprestatie betaald bij aankoop) en de verkrijgingsprijs (alles wat bij verkoop is ontvangen). Verreken verliezen uit aanmerkelijk belang Verliezen uit aanmerkelijk belang zijn in beginsel alleen te verrekenen met inkomsten uit aanmerkelijk belang van het voorafgaande kalenderjaar en de negen komende kalenderjaren.
3. Dividend uitkeren aan de dga Als een uitkering plaatsvindt (op aandelen) aan de dga met een in Nederland gevestigde bv kwalificeert dit als een dividenduitkering. Over de totale opbrengst van dit dividend wordt 15% dividendbelasting geheven. De dga kan de ingehouden dividendbelasting wel als voorheffing in mindering brengen bij de aangifte inkomstenbelasting. Doe aangifte dividendbelasting De dividendbelasting wordt door de bv ingehouden op het uit te keren dividend en deze wordt vervolgens aan de Belastingdienst afgedragen. Profiteer van vrijstellingen Een bv hoeft geen dividendbelasting te betalen wanneer de deelnemingsvrijstelling van toepassing is. Er is sprake van een deelneming als een bv minimaal 5% van de aandelen in een andere bv bezit. Daarnaast bestaat in de dividendbelasting ook een vrijstelling voor dividenduitkeringen binnen een fiscale eenheid. Een fiscale eenheid is, grofweg, een eenheid van bv’s waarvan de ene bv minimaal 95% van de aandelen van de andere bv(‘s) bezit.
4. Houd rekening met toepassing tbs-regeling Het vermogen van de dga valt in beginsel onder de vermogensrendementsheffing van box 3. Maar wanneer de dga een vermogensbestanddeel ter beschikking stelt aan zijn bv of een samenwerkingsverband van die bv wordt dit vermogen belast in box 1. Trek verlies af tegen progressief tarief Doordat vermogen bij een terbeschikkingstelling van box 3 naar box 1 verschuift betaalt de dga in plaats van 1,2%, het normale, progressieve tarief (maximaal 52%) over de inkomsten uit dat vermogen. Bij verliessituaties kan dit voordelig zijn, omdat de dga in dat geval zijn verlies tegen (maximaal) 52% kan aftrekken.
Aandelenbezit in eigen of verbonden bv? De terbeschikkingstellingsregeling (tbs-regeling) is ook van toepassing als de dga een vermogensbestanddeel ter beschikking stelt aan een verbonden bv. Een verbonden bv is bijvoorbeeld de werkmaatschappij die onder de holding van de dga ‘hangt’. Terbeschikkingstelling aan verbonden personen Een met de dga verbonden persoon is bijvoorbeeld zijn echtgenote of zijn fiscale partner, maar ook zijn minderjarige (stief)kinderen. De groep van verbonden personen bij de tbs-regeling kan worden verruimd als sprake is van een in het maatschappelijk verkeer ongebruikelijke transactie. De Belastingdienst kijkt daarbij naar het totaalplaatje. Voorkom belastingheffing, trouw onder huwelijkse voorwaarden Een ter beschikking stelling gevolgd door een huwelijk in gemeenschap van goederen leidt tot belastingheffing over de helft van de meerwaarde van het vermogensbestanddeel. De dga kan dit voorkomen door huwelijkse voorwaarden op te stellen.
5. Wijk niet te veel af van het gebruikelijk loon Bij het toekennen van een salaris aan de dga moet de bv rekening houden met de gebruikelijkloonregeling. Is het salaris lager dan het gebruikelijk loon of is helemaal geen salaris toegekend, dan riskeert de bv een belastingheffing over het fictief loon. Dit is het verschil tussen het genoten salaris en het gebruikelijk loon. Bepaal het gebruikelijk loon Het uitgangspunt bij de gebruikelijkloonregeling is dat de dga minimaal een jaarsalaris geniet van € 42.000 (2012) exclusief onbelaste onkostenvergoedingen en pensioenpremies. Voor het vaststellen hiervan kijkt de Belastingdienst: (1) welk loonniveau gebruikelijk is voor soortgelijke dienstbetrekkingen waarbij geen sprake is van een aanmerkelijk belang of (2) welk salarisniveau door de vennootschap kan worden gedragen op basis van de opbrengsten van de vennootschap (afroommethode). Wees voorzichtig met toekennen van lager gebruikelijk loon Het is in een aantal gevallen toegestaan af te wijken van het standaardbedrag. De dga moet wel aannemelijk kunnen maken dat een gebruikelijk loon lager is dan het standaardbedrag. Uitzonderingen op hoger gebruikelijk loon De dga hoeft niet altijd een hoger salaris aan te houden. Meent de Belastingdienst van wel, dan moet hij aannemelijk maken dat het gebruikelijk loon van de dga hoger moet zijn dan het standaardbedrag.
6. Houd rekening met bijzonderheden bij loonaangifte dga De aangifte van de dga mag onder bepaalde voorwaarden vooraf worden ingediend. In dat geval hoeven minder rubrieken ingevuld te worden dan voor andere werknemers. Corrigeer onjuiste vooraf ingediende aangifte Een onjuiste vooraf ingediende loonaangifte moet zo spoedig mogelijk worden gecorrigeerd. Hoe dit precies moet gebeuren is afhankelijk van het wel of niet verstreken zijn van de termijn waarbinnen de aangifte moet zijn voldaan. Minder rubrieken invullen De bv mag afhankelijk van het softwarepakket dat wordt gebruikt bij het invullen van de loonaangifte, bepaalde rubrieken overslaan Dit is bijvoorbeeld mogelijk bij het aangifteprogramma van de Belastingdienst. Wijzig vooraf ingediende loonaangifte in bijzondere gevallen In bijzondere gevallen, zoals bij het overlijden van de dga of einde van de bv moet de bv de vooraf ingediende loonaangifte zo spoedig mogelijk wijzigen. Niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen? De dga is niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen als hij in de statuten benoemd is tot directeur (statutair directeur). Ook het percentage stemmen die de dga en (zijn echtgenoot) in de algemene vergadering van aandeelhouders heeft speelt daarbij een belangrijke rol. Voorkom correctie loonaangifte Om te voorkomen dat de vooraf ingediende aangifte gecorrigeerd moet worden is het aan te raden alleen vooraf aangifte te doen als het salaris van de dga vaststaat.
7. Bouw pensioen op in eigen beheer De dga kan in tegenstelling tot andere werknemers zijn pensioenvoorziening bij zijn eigen bv opbouwen. Voorzie in een pensioen Wil een dga zijn pensioen in zijn eigen bv opbouwen dan moet hij ervoor zorgen dat het pensioen aan alle voorwaarden voldoet. Zo moet het pensioen levenslang worden uitgekeerd en moet dit voorzien in het toekomstige levensonderhoud van de dga en zijn eventuele nabestaanden. Wees bewust van de voor- en nadelen Door het opbouwen van pensioen in eigen beheer kan de dga zelf beslissen waarin het pensioengeld wordt belegd. Een groot nadeel is dat bij faillissement van de bv in de meeste gevallen geen pensioen meer is om uit te keren.
Voldoe aan eisen pensioen in eigen beheer De eisen die aan het pensioen in eigen beheer worden gesteld moeten naar de letter worden gevolgd. De dga kan zich daarbij laten adviseren door een deskundige. Regel een goede pensioenregeling Zowel de dga als de bv is gebaat bij een pensioenregeling die goed is geregeld. Het is veelal moeilijk om later iets hieraan te veranderen. Denk hierbij aan de gevolgen bij echtscheiding. Overweeg het opbouwen van pensioen in een pensioen-bv De dga mag ook pensioen opbouwen in een andere bv waarvan hij grootaandeelhouder is. De werk-bv en de pensioen-bv moeten in dat geval wel een pensioenfinancieringsovereenkomst afsluiten.
8. Ga na of sprake is van omzetbelastingplicht Ondernemers moeten afhankelijk van hun activiteiten omzetbelasting in rekening brengen aan hun afnemers. Ook de dga kan onder omstandigheden als btw ondernemer worden aangemerkt. Prestaties: belast of vrijgesteld Alleen de bv die belaste prestaties verricht moet omzetbelasting in rekening te brengen aan haar afnemers. Dga niet meer per definitie btw ondernemer De dga is geen btw ondernemer wanneer zijn enige werkzaamheden bestaan uit het werken voor zijn eigen bv. Als hij daarnaast nog meer werkzaamheden verricht kan er wel sprake zijn van omzetbelastingplicht. Btw-aspecten auto van de zaak De bv mag in beginsel eerst alle omzetbelasting van de auto in aftrek brengen. Aan het einde van het jaar moet de bv wel een correctie op deze aftrek aanbrengen als compensatie voor het privégebruik. Sinds 1 januari 2012 geldt een nieuwe (forfaitaire) regeling voor de berekening van deze btw-correctie. Het privégebruik wordt op grond hiervan vastgesteld op 2,7% van de catalogusprijs (inclusief btw en bpm). Verricht de dga ook andere activiteiten? Verricht de dga naast zijn baan als directeur, andere zelfstandig (neven)werkzaamheden waar hij ook inkomen meeverdiend, dan is de kans groot dat hij btw ondernemer is.
9. Onderschat de aansprakelijkheidsrisico’s niet De dga loopt als bestuurder van zijn bv een aantal veel voorkomende aansprakelijkheidsrisico’s.
Voorkom bestuurdersaansprakelijkheid Een dga kan pas aansprakelijk worden gesteld voor de schulden van de bv als de schuldeiser kan bewijzen dat de dga blaam treft voor de schuldsituatie. In dat geval spreekt men van ‘kennelijk onbehoorlijk bestuur’. Pas op voor contractuele aansprakelijkheid bij leningen aan de bv Banken of andere instellingen zijn eerder geneigd een lening aan een bv te verstrekken als de dga als privépersoon garant wilt staan. Dit heeft zowel voor- als nadelen. De dga doet er verstandig aan niet blindelings te tekenen, maar eerst eventuele mogelijkheden te onderzoeken om de lening elders of tegen andere voorwaarden af te sluiten. Een zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen is dus aan te raden. Krijgt de dga borgstellingsprovisie? Als de dga een borgstellingsprovisie krijgt is dit vrijwel altijd belast in box 1. Op het moment dat de dga een bedrag betaalt aan de financier, krijgt de dga een vordering op zijn bv. De fiscale consequenties van de aansprakelijkheidstelling zijn afhankelijk van de hoedanigheid van de directeur-grootaandeelhouder. Dat wil zeggen dat het van belang is of de directeurgrootaandeelhouder heeft getekend in zijn hoedanigheid van directeur, dus als werknemer van de bv, of in zijn hoedanigheid van aandeelhouder van de bv.
10. Verkoop, fusie of liquidatie van de bv Wanneer een bv ophoudt te bestaan, bijvoorbeeld door fusie of liquidatie zijn er een aantal zaken die de dga en de bv goed in de gaten moeten houden. Aandachtspunten bij verkoop van de bv Als de dga zijn aandelen in de bv verkoopt blijft de bv gewoon bestaan. Alleen de nieuwe eigenaar wordt in dat geval de dga van de bv. Toch zijn er in dit kader een aantal belangrijke aandachtpunten. Bijvoorbeeld het wel of niet veranderen van de naam van de bv na de verkoop of het wel of niet in dienst blijven als directeur. De keuze kan namelijk fiscale gevolgen hebben. Aandachtspunten bij fusie van de bv Bij een fusie tussen twee bv’s gaan de bv’s meestal in elkaar op, hetgeen het geval is bij onder meer een bedrijfsfusie of aandelenfusie. Vanwege de complexiteit hiervan is het verstandig een specialist, bijvoorbeeld een accountant en/of belastingadviseur in te schakelen. Nasleep bij liquidatie In tegenstelling tot verkoop of fusie wordt de bv bij (vrijwillig of gedwongen) liquidatie wel beëindigd. Bij een liquidatie komt veel meer bij kijken dan bij een fusie. Zo kan de Belastingdienst alsnog een aanslag opleggen als hij een belastingclaim denkt te hebben over de periode dat de bv nog bestond. De voormalige aandeelhouders kunnen in dat geval aansprakelijk zijn voor de betaling van die belastingschuld.
