Certificering van Skids & Assemblies: zin of onzin?
Karel Neleman BARTEC 1
Wie ben ik? >25 jaar ervaring in elektrische explosieveiligheid bij >15 jaar lid van de Nederlandse normcommissie Deelnemer in meerdere internationale werkgroepen Deelnemer in het IECEx Management Committee Vakdocent bij
[email protected]
2
Eerst een paar Statements 1. Certificeren van apparaten doen we vanwege wetgeving. 2. Certificeren gebeurt normaal op basis van normen. 3. Een installatie bevat apparaten. 4. Een assembly is een samenstel van apparaten.
3
Wetgeving In Europa gelden de ATEX richtlijnen die verplicht opgenomen zijn in de wetgeving van elke Europese lidstaat: ATEX 114 Vrij Handelsverkeer Product richtlijn NL: Warenwet Besluit
ATEX 153 Arbeidsomstandigheden Installatie‐ of sociale richtlijn NL: Arbo Besluit
Conformiteitsprocedures voor categorie 1, 2 en 3
4
Certificeringsplicht Eerst moet de vraag beantwoord of een product onder de ‘scope’ van de richtlijn valt. Is een ‘skid’ of ‘assembly’: een ‘product’ of een ‘installatie’? Installaties: Behoeven géén markering, er is géén certificeringsplicht! maar een skid?
5
Certificeringsplicht onder ATEX De conformiteitsprocedures die gelden volgens product richtlijn 2014/34/EU bepalen of een product certificeringsplichtig is ATEX Categorie 1 2 3
Elektrisch Ja Ja Nee
Niet‐elektrisch Ja Nee* Nee
* wel plicht om TCF bij NoBo te deponeren!
6
Certificeren op basis van normen In Europa geldt dat ATEX certificering zich baseert op een ‘vermoeden van overeenstemming met de EHSRs’ meest praktisch door gebruik te maken van EN normen. Deze EN normen zijn gebaseerd op IEC normen. IEC is internationaal en dan kennen we al het vrijwillige IECEx certificeringssysteem dat juist van IEC normen gebruik maakt.
7
Certificerings’plicht‘ onder IECEx De IECEx procedures gelden ‘verplicht’ als je besluit om het ‘vrijwillige’ certificeringssysteem toe te passen Equipment Protection Level Ga Gb Gc
Elektrisch (IEC 60079‐.. serie) Ja Ja Ja
Niet‐elektrisch (ISO/IEC 80079‐..) Ja Ja Ja
Maar… voor Europa blijft ATEX verplicht
8
Terug naar de Assembly Sommige varianten van assemblies worden al ter certificering aangeboden (‘unit verification’); bijvoorbeeld grote elektrisch roterende machines, die feitelijk kunnen bestaan uit: De actuele elektromagnetische machine Temperatuurbewaking op windingen en lagers Vibratie monitoring Lekdetectie op de waterkoeling Stilstandverwarming Klemmenkast voor hoogspanning Klemmenkasten voor monitoring Purge controle systeem
9
Een Assembly? Een skid bevat vaak meerdere gecertificeerde apparaten plus andere items; de vraag blijft: ‘assembly’ of ‘installatie’? In Europa vinden we het antwoord in de ATEX Guidelines Als het behandeld wordt als een ‘single functional unit’ dan is het een ‘assembly’ Als het behandeld wordt als een set van materialen voor montage ‘on site’, of als het geen ‘single functional unit’ is, dan is het een ‘installatie’ De ATEX Guidelines § 44 (ATEX 114) = 3.7.5. (ATEX 95) beslaan drie (!) pagina’s om deze versimpelde definities helder te krijgen!
10
Een Assembly? Als gekoppelde kasten in de fabriek samengesteld zijn, is het certificeerbaar onder de product normen als één complete ‘equipment’
11
Een Assembly? Jointly: ‘single functional unit’ ‘individual items of equipment’
Ex pump Ex coupler Ex motor beschermingswijzen: ‘c’ ‘c’ ‘Ex d e’
12
Wat we zeker niet wensen…
13
Marktwerking en IECEx Er blijkt internationaal een bepaalde druk in de markt te bestaan om te voorzien in gecertificeerde assemblies… De vraag luidt dan: “hoe duidelijk kunnen we de lijn trekken tussen een ‘assembly’ als een ‘single functional unit’ en een ‘installatie’ ”? IECEx certificeert geen installaties IECEx certificeert wel al complexe apparaten welke assemblies zijn als ‘single functional unit’ zoals grote elektrisch roterende machines
14
IECEx IECEx erkent dit in de vorm van een Decision Sheet welke beschrijft dat je de informatie uit de IEC 60079‐14 kan gebruiken wanneer er ‘single functional unit’ assemblies gecertificeerd worden.
15
De bekende norm EN‐IEC 60079‐14 is echter een installatie norm (Guidance) (daarom onder ATEX 114 ook niet in de Official Journal!)
16
Compliancy met IEC 60079‐14 De installatie norm bevat een mix van verplichte eisen en niet‐ verplichte aanbevelingen en aanvullende informatie De verplichte eisen zijn goed bruikbaar bij een certificering Conformiteit met de gehele norm is in het kader van assemblies niet mogelijk en dus niet certificeerbaar Alleen ‘geschikt’ geselecteerde paragrafen uit de norm kunnen gebruikt bij het certificeren van assemblies.
17
Compliancy met IEC 60079‐14 Om de al dan niet toepasbare paragrafen uit de norm te kunnen selecteren is het begrijpen van de hele standaard een voorwaarde Denk aan skids waarop montage van meerdere Ex d behuizingen: Obstakels voor vlamdoofwegen Sealing van bushings (pressure piling) Aarding en potentiaalvereffeningseisen Maar ook: Gevolgen voor de zonering als er brandbaar materiaal vrij kan komen
18
Compliancy met IEC 60079‐14 Toch bestaat er sinds enkele maanden een blanco ExTR document op de IECEx website…
19
Compliancy met IEC 60079‐14 echter: compliancy wel te toetsen op basis van eisen; maar niet op basis van aanbevelingen!
Om uit deze spagaat te geraken is er een Ad Hoc Group (AHG 46) aan het werk gezet om een geschikt document (pakket van eisen) op te stellen.
20
Draft Technical Specification IEC TS 60079‐xx IEC TS in plaats van IEC betekent: vrijwillig toepasbaar! Het is goed om duidelijke eisen te kunnen stellen. Denk aan: Alle condities voor de juiste selectie van apparatuur, Naleving van alle specific conditions of use Een onderdelenlijst en alle vereiste data die daarin vermeld is Bekabeling/Piping: lay‐out tekeningen, interfaces met de plant Ignition hazard assessment en calculaties voor trip settings Initiële inspectie, testen, instructies en markering
21
Draft Technical Specification IEC TS 60079‐xx Definitie van een equipment assembly: Een van te voren geproduceerde combinatie van Ex equipment, waar nodig samen met andere producten, welke elektrisch of mechanisch onderling met elkaar verbonden zijn, daarmee een complete functionele eenheid vormend, die van te voren bij de fabrikant is geassembleerd alvorens op de plant bij de eind gebruiker in gebruik te worden genomen en die mogelijk opnieuw kan worden geassembleerd op de plant bij de eindgebruiker.
22
Draft Technical Specification IEC TS 60079‐xx Niet van toepassing op equipment wat in z’n geheel onder andere normen gecertificeerd kan zijn. Denk daar bij aan: Pressurized rooms onder IEC 60079‐13 of Kunstmatig geventileerde ruimten zoals ‘analyser houses’ die onder IEC TR 60079‐16 vallen.
23
Dus wat is nut en noodzaak? of is het onzin? Onder ATEX kunnen we prima uit de voeten met de Guidelines. Maar internationaal blijkt het wenselijk dat het werk van assembly fabrikanten bewaakt wordt door een complete certificering. Wat de kans is dat Europese eindklanten dit ook gaan eisen is mede afhankelijk van de acceptatie ontwikkeling van IECEx in Europa. Zie IECEx 03 service facilities en IECEx 05 personele competentie: langzaam zien we de acceptatie groeien…
24
Ontwikkeling Langzaam zullen we wellicht ons standpunt ook zien veranderen
25
Bedankt voor uw interesse! Vragen?
26
