centraal bureau levensmiddelenhandel Jaarverslag

centraal bureau levensmiddelenhandel

Jaarverslag

2010


Het CBL is de belangenbehartiger en spreekbuis van de supermarkten en food service bedrijven in ons land. Aangesloten leden: Albert Heijn

Jaarverslag 2010

Aldi Boni-Markten Boon Sliedrecht C1000 Coop Supermarkten Deen Supermarkten Deli XL Detailresult EM-TÉ Supermarkten Hoogvliet Jan Linders Jumbo Supermarkten De Kweker Kruidenier Foodservices Lekkerland Lidl Nederland

Inhoud

Metro Nederland Nettorama PLUS Retail

De levensmiddelenbranche in 2010

Poiesz Supermarkten Servex Sligro Spar Super de Boer Vakcentrum Groothandel in Levensmiddelen Van Tol Vomar Voordeelmarkt Het CBL jaarverslag is gedrukt op een FSC-gecertificeerd papier.

4

Consumentenzaken & Kwaliteit

10

Medewerkers & Veiligheid

16

Logistiek / Supply chain

20

De levensmiddelenbranche in 2010 De Nederlandse supermarkten en food service bedrijven hebben 2010 succesvol afgesloten. Ondanks de gevolgen van de economische crisis wisten de supermarkten in een tijd van bezuinigingen in 2010 een omzetstijging te behalen. In 2010 bedroeg de omzet in de supermarktbranche € 32,14 miljard. Dit is een omzetgroei van 2,5% ten opzichte van 2009, toen de omzet € 31,37 miljard was. Naast deze economische importantie, hebben supermarkten ook een grote sociale functie. Supermarkten bieden gevarieerd en afwisselend werk aan 260.000 mensen en hebben een spilfunctie in dorpen en wijken. In en om supermarkten is het zeer levendig; ze zijn de wereld in het klein. Deskundigen verwachten dat het broze economisch herstel dat zich eind 2010 voordeed, in 2011 in een gematigder tempo doorzet en bovendien omgeven is met grote onzekerheden. Deze onzekerheden hebben hun weerslag op het consumentenvertrouwen. Hierdoor blijven consumenten gevoelig voor aanbiedingen.

Supermarkten bieden gevarieerd en afwisselend werk aan 260.000 mensen.

Mede door oplopende voedsel- en energieprijzen wakkert de inflatie in de wereld aan, staan marges onder druk en wordt de winstgevendheid van supermarkten verder aangetast. Supermarkten en food service bedrijven zijn in deze tijden extra waakzaam en zuinig en zullen blijven concurreren om de gunst van de consument. Inkoopvoordelen zullen worden doorgegeven aan de consument. Huismerken blijven onverminderd populair en bedienen meer en meer het topsegment van de markt.

Passie voor Food Met de website passievoorfood.nl promoot het CBL de

CBL-voorzitter Dick Boer spreekt zijn jaarrede uit.

duurzaamheidsinitiatieven van de supermarktbranche en de CBL duurzaamheidsagenda. Ook de inspanningen op het gebied van gezondheid vinden op de site een podium. Met de tweewekelijkse nieuwsbrief “Passie voor Food Update” wordt het nieuws op de website onder de aandacht gebracht van consumenten en stake holders. In 2010 maakten nieuwe abonnees kans op een gratis Fairtrade boodschappenpakket. Om deze actie te promoten hebben de leden van het CBL een flyer verspreid in de winkels. Passie voor Food is ook op twitter te vinden. Via @PassievoorFood wordt de twitteraar dagelijks op de hoogte gehouden van de (duurzaamheids)activiteiten van het CBL en duurzaamheidsinitiatieven in de supermarktbranche. Het CBL wil het debat over alles wat voedsel lekker, gezond en duurzaam maakt verder bevorderen.

@ Pa s s i evo o r Fo o d

4

CBL jaarverslag 2010


5

riër Bové Europarlementa neemt rapport umers: ‘On satisfied cons arkets’ rm pe su The role of in ontvangst

Campagne “Nog geen 20?” vol enthousiasme vervolgd

Over de prijs wordt gecorrespondeerd In een gesprek met José Bové, de vicevoorzitter van de landbouwcommissie van het

Sinds 2009 hanteren supermarkten de huisregel dat iedereen tot 20 jaar die alcohol of tabak wil kopen in de supermarkt zijn

On satisfied consumers

Europees Parlement, vroeg het CBL om de belangen van de consument sterk mee

The role of supermarkets

te laten wegen in het Europese debat over het functioneren van de voedselketen.

legitimatie moet laten zien. Om te helpen bij de goede naleving

Bové maakt zich sterk voor hogere prijzen voor boeren en tuinders en wilde daarom

van de leeftijdsgrens heeft het CBL in 2010 de leeftijdschijf

de Europese mededingingsregels voor boeren versoepelen. Het CBL wees erop dat

ontwikkeld. Hiermee weten de caissières heel snel bij het zien

een dergelijke stap zou leiden tot hogere voedselprijzen. Bové nam het CBL rapport

van de geboortedatum op het legitimatiebewijs of iemand oud

Wijziging Drank- en Horecawet In 2010 zou na acht jaar voorbereiding de Drank- en Horecawet herzien worden. Belangrijkste punt waar het CBL haar lobby op inzette, was de versoepeling van het zogenaamde three strikes out artikel (artikel 19a). Door de val van Balkenende IV is het wetgevingstraject echter halverwege afgebroken en is pas begin 2011 weer hervat. De nieuwe minister van VWS heeft een aantal wijzigingen op het wetsvoorstel voorgesteld, waarin zij het advies van het CBL ter harte heeft genomen door het verplichtende karakter van artikel 19a te schrappen. In het nieuwe voorstel is het sluiten van de alcoholafdeling na drie overtredingen niet meer als verplichting maar als mogelijke sanctie voor de burgemeester opgenomen. Ook heeft de Minister gehoor gegeven aan de oproep van het CBL om niet alleen de ondernemer, maar ook de te jonge koper strafbaar te stellen bij de aankoop van alcohol. Tenslotte

‘On satisfied consumers; The role of supermarkets’ in ontvangst. Met deze publicatie

genoeg is. Dit voorkomt dat caissières toch alcohol verkopen

wil het CBL de discussies over vermeende marktmacht, marges en de verwijten aan

aan jongeren onder de 16 omdat zij de leeftijd verkeerd

het adres van supermarkten door boeren, tuinders en politici over hoge winsten in

berekenen. Er zijn 30.000 leeftijdschijven verspreid. Ook hebben de supermarkten vorig jaar het tijdelijke campagnemateriaal vervangen door permanente winkelmaterialen zoals

een juist perspectief plaatsen. Het CBL wil –binnen de grenzen van haar gedragscode

Dutch Food Retail Association:

Mededingingsrecht- bijdragen aan het in stand houden van de vrije markt voor


P.O. Box 262 2260 AG Leidschendam, The Netherlands +31 70 337 62 00, [email protected]

levensmiddelen zonder overheidsingrijpen en bureaucratische belemmeringen.

schapkaartjes en kassabalkjes met de tekst “Nog geen 20? Laat

je legitimatie zien!”. Uit het tweejaarlijkse Intraval onderzoek van het ministerie van VWS blijkt dat de inspanningen van zowel het bedrijfsleven als de overheid al voor de vierde keer op rij heeft geleid tot een daling van het aantal jongeren onder de 16 dat alcohol probeert te kopen. In 2009 probeerde nog maar 3% van de jongeren onder de 16 alcohol in een supermarkt te kopen, terwijl dit in 2001 nog 13% was. Het CBL verwacht dat wanneer ook de jongere onder de 16 strafbaar wordt gesteld voor de aankoop van alcohol, nog minder jongeren zullen proberen alcohol te kopen.

❉

❉

❉

Schoonste Supermarkt van het Jaar Een schone winkelomgeving gaat verpaupering van wijken tegen en draagt bij aan de leefbaarheid. Daarom heeft het CBL de prijs voor de schoonste

heeft de Minister het experimenteerartikel (dat bepaalde dat een

supermarkt in het leven geroepen. In de Week van

burgmeester bij wijze van experiment in de gemeente de leeftijd

Nederland Schoon maakte het CBL bekend dat Jumbo

voor het kopen van zwakalcoholische drank op kon schroeven

Euroborg in Groningen zich de Schoonste Supermarkt

naar 18 jaar) uit het wetsvoorstel geschrapt. Dit artikel zou voor

van Jaar mag noemen. De prijs is de afsluiting van het

veel praktische problemen gezorgd hebben en verstorend hebben

CBL-actieplan “SUPER-SCHOON” en maakt onderdeel

gewerkt op alle inspanningen van de branche om de leeftijd van

uit van de Supermarkt van het Jaarverkiezing.

16 jaar tussen de oren van jongeren en hun opvoeders te krijgen.

Het actieplan is gericht op het voorkomen en opruimen van zwerfafval en helpt ondernemers hun winkelomgeving nog schoner te houden.

superIn 2010 zijn alle n een va en zi markten voor maakt ge , ak lb va af nieuwe e PET-flesjes. van gerecycled

6



7

Convenant Gezond Gewicht

Maatschappelijke

In 2010 werd het Convenant Overgewicht voortgezet in de nieuwe opzet Convenant

stage in de supermarkt

Gezond Gewicht. Het speerpunt van dit Convenant is het programma JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht). Deze aanpak richt zich volledig op het gezonder maken van de jeugd door op lokaal niveau met verschillende partijen samen te werken. Uiteraard is het CBL hierin één van de partners. De supermarkt vervult een belangrijke rol in een wijk of gemeente en is bij uitstek de plek om consumenten,

In 2010 hebben de eerste pilots in het kader van

jong en oud, te informeren over gezond en lekker eten en hen te stimuleren een

de Maatschappelijke Stage (MaS) in de supermarkt

gezonde leefstijl aan te meten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het stijgend aantal

plaatsgevonden. Thema’s zijn “Alcoholpreventie”, “Schoon”

gezondheidslogo’s op producten, volledige en duidelijke informatie op het etiket en

en “Duurzame Vis”. De stages bestaan uit een uitgebreide

(voor de kleine consument) SuperShopper speurtochten door de supermarkt. Ook

informatiesessie door professionals over het onderwerp

stimuleren supermarkten consumenten om gezond te leven door bijvoorbeeld de

van de stage en de manier waarop de supermarkt met

lokale voetbalclub te sponsoren, sportdagen te organiseren of op scholen informatie

dit thema omgaat. Vervolgens moeten de scholieren met

te geven over gezonde voeding.

deze informatie praktische opdrachten uitvoeren in en om de supermarkt. Scholieren krijgen behalve kennis over respectievelijk verantwoorde alcoholconsumptie, een schone omgeving, en duurzaamheid in de supermarkt ook inzicht in het reilen en zeilen van een supermarkt en de mogelijke jobs die een supermarkt voor alle leeftijden en niveaus biedt. Bovendien worden jongeren betrokken bij maatschappelijke thema’s en kunnen zij zich hier een gefundeerde mening over vormen. De pilotstages worden omgezet in een e-learning programma op supermarkt.nl zodat zij landelijk kunnen worden aangeboden. De stages passen in de Passie voor Food aanpak waarin het voorlichten van consumenten over (gezonde) voeding en duurzaamheid centraal staat.

Winkeltijdenwet De Winkeltijdenwet is hét schoolvoorbeeld van de grilligheid van de politiek. Zowel de gemeenteraads- als de landelijke verkiezingen waren voor verschillende politieke partijen een podium om te pleiten voor verruiming van het aantal koopzondagen en het verleggen van de besluitvorming hierover naar gemeenten. In het regeerakkoord dat volgde op de verkiezingen waaide echter een minder liberale wind: er werd handhaving van de status quo op het gebied van de winkeltijden afgekondigd. Dit resulteerde erin dat er een nieuwe Winkeltijdenwet is aangenomen die het aantal koopzondagen beperkt en afhankelijk maakt van het aantal toeristen in een gemeente. Het CBL blijft samen met Detailhandel Nederland, de Consumentenbond en de VNG aandringen op besluitvorming op lokaal niveau als het gaat om het openstellen van winkels op zondag. Inmiddels ligt er in de Tweede Kamer een nieuw wetsvoorstel van D66 en GroenLinks dat voor deze aanpak pleit. Het CBL ondersteunt dit voorstel van harte.

8


OPEN

Gezondere productsamenstelling In de taskforce Verantwoorde Vetzuurstelling en de taskforce Zout wordt door fabrikanten gewerkt aan verbetering van de vetzuursamenstelling van producten en de vermindering van zout in producten. Het CBL heeft zich bij beide taskforces aangesloten. Het aantal producten met een gezondheidslogo groeit gestaag. Inmiddels hebben zo’n 6600 producten dit logo. Duizenden producten dus waarin tonnen minder verzadigd vet, suiker en zout is verwerkt en die meer vezels bevatten. Ook belangrijk hierin is de rol van de food servicebedrijven die via de horeca en catering ervoor zorgen dat de consument volop kan kiezen voor gezondere producten.

Energiebesparing

in de supermarkt De branche heeft grote stappen gezet op het gebied van energiebesparing en het verminderen van CO2uitstoot. Efficiëntere manieren om te koelen, verlichten en verwarmen zijn belangrijke aandachtspunten in de bedrijfsvoering. Op verschillende plaatsen in het land openen zeer duurzame, groene of energiezuinige supermarkten, waarbij innovatief omgegaan wordt met hergebruik van warmte die vrijkomt bij het koelen, duurzame energie wordt ingezet en ook het personeel wordt geïnstrueerd over omgaan met energie in de winkels. Het CBL-Klimaatplan biedt alle ruimte aan ondernemers om naar eigen inzicht te werken aan de verbetering van de energie efficiency. Alle ketens hebben die handschoen opgepakt en zijn met dit branche-initiatief aan de slag gegaan.


9

Consumentenzaken en Kwaliteit

Supermarkten leggen lat voor duurzaamheid steeds hoger Supermarkten, consumenten en alle andere partijen in de keten delen de verantwoordelijkheid om te werken aan duurzaamheid. Nederlandse supermarkten stellen alsmaar hogere eisen, waardoor veel producten duurzamer zijn dan een paar jaar geleden. Ook in en buiten de winkels worden allerlei maatregelen genomen om bijvoorbeeld het energieverbruik te verminderen. Om te laten zien welke initiatieven het CBL en de supermarktorganisaties nemen, heeft het CBL het CBL Zichtboek Duurzaamheid met bijbehorende film uitgebracht. In een bijlage bij de gratis krant Metro is het thema duurzaamheid in de gehele keten uitgebreid onder de aandacht gebracht van 1,7 miljoen lezers. Via de website passievoorfood.nl brengt het CBL duurzaamheid in de supermarkt onder de aandacht van een breed publiek.

Nederlandse supermarkten stellen alsmaar hogere eisen, waardoor veel producten duurzamer zijn dan een paar jaar geleden.

iging Overhand ek o tb h ‘CBL Zic eid’ h m a a z Duur te s aan de Va mmissie Kamerco I. van EL&

CBL zichtboek

Duurzaamheid

Postbus 262 2260 AG Leidschendam Tel.: 070 337 62 00 Fax: 070 317 68 87 E-mail: [email protected]

www.cbl.nl

CBL_763_omslag

zichtboek.indd 1

06-01-11 11:24

oek

chtb CBL zi

heid

Duurzaam

Postbus 262 chendam 2260 AG Leids 62 00 Tel.: 070 337 68 87 Fax: 070 317 cbl.nl E-mail: info@

06-01-11

11:24

www.cbl.nl

ek.indd 1

ag zichtbo

CBL_763_omsl

CBL-Klimaatplan

10


De Nederlandse foodretail- en foodservicebedrijven nemen

logistiek en consumptie. Naast het terugdringen van het

hun verantwoordelijkheid om de CO2-uitstoot van de

gebruik van energie en de uitstoot van broeikasgassen,

levensmiddelenketen te verminderen. Door de unieke positie

valt ook het terugdringen van voedselverspilling binnen

van onze branche in de keten zijn wij in staat om door middel

de scope van het plan. Om tot een klimaatvriendelijke

van verbeteringen in eigen activiteiten (directe invloed), ook

branche te komen, zijn ambities en beleid geformuleerd.

andere ketenpartijen en onze klanten (indirecte invloed) te

Met het delen van best practices waardoor verbeteringen

helpen bij het reduceren van de klimaatbelasting. Het CBL

worden gerealiseerd, laat de branche zien aan de overheid,

heeft hiervoor het CBL-Klimaatplan opgesteld. Dit klimaatplan

ketenpartijen en consumenten dat CO2 reductie door de

is gebaseerd op drie pijlers: winkels/distributiecentra,

branche serieus wordt opgepakt.


11

Einde gratis hemdtasjes na de kassa De supermarkten hebben afgesproken om in 2011 geleidelijk te stoppen met

Samen werken aan een duurzamere wereld Verduurzamen kun je niet alleen. Samen met organisaties van producenten, verwerkers en verkopers van voedsel, werkt het CBL in het Platform Verduurzaming Voedsel aan verduurzaming aan de hand van negen thema’s: watergebruik, energiegebruik, CO2reductie, transportreductie, afvalpreventie, duurzame teelt, dierwelzijn, betrokkenheid medewerkers en eerlijke handel. Parallel hieraan is het CBL actief in het Convenant Verduurzaming Dierlijke Producten (tussensegment) waar de focus ligt op het verhogen van het dierwelzijn. Deze unieke samenwerkingsverbanden wordt gefaciliteerd door het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Ook werken supermarkten met leveranciers samen in het Initiatief Duurzame Handel om actief de mondiale grondstofstromen te verduurzamen.

Duurzaamheid over de grens

Duaal gezondheidslogo Het CBL is trots dat Nederland als eerste land in Europa

het gratis weggeven van hemdtasjes na de kassa. Bij benadering gaat het om

Bij duurzaamheid kijken supermarkten over de grens heen. Want veel van

een breed gedragen duaal gezondheidslogo heeft.

500.000 kilo plastic dat hierdoor jaarlijks kan worden bespaard. Wageningen

de producten die in de schappen liggen, vinden hun oorsprong ver weg.

Met de invoering van het duale systeem – gezondere

Universiteit heeft uitgerekend dat de hoeveelheid energie gelijk is aan het

Meer en meer zijn supermarkten ook actief in de zorg voor het milieu en

keuze voor basisproducten en bewuste keuze voor niet

energiegebruik van zo’n 3500 huishoudens per jaar. Dit nieuwe speerpunt

biodiversiteit, het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de derde

basisproducten – is het nieuwe logo duidelijker voor

maakt deel uit van het CBL-Klimaatplan dat tot doel heeft winkels en DC’s,

wereld en het verduurzamen van mondiale grondstofstromen zoals cacao,

de consument en is invulling gegeven aan de wensen

het logistieke proces en het assortiment klimaatvriendelijker te maken.

palmolie en soja. Supermarkten hebben aangegeven dat gestreefd wordt

van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

naar duurzame soja en palmolie in 2015 en duurzame cacao in 2020.

en het advies van de Gezondheidsraad. Bovendien

Supermarkten hebben zich hierbij gecommitteerd aan de criteria die

stimuleert het logo producenten om hun producten

zijn opgesteld in de Round Table on Responsible Soy, de Round Table on

steeds gezonder samen te stellen. Op advies van de

Sustainable Palmoil en de Intentieverklaring Duurzame Cacaoconsumptie

Gezondheidsraad hebben wetenschappers een degelijke

en -productie. Om voor de boeren en tuinders uit ontwikkelingslanden

lijst met criteria opgesteld waaraan producten moeten

fatsoenlijke arbeidsomstandigheden te borgen is BSCI (Business Social

voldoen om in aanmerking te komen voor het logo.

Compliance Initiative) een geschikt instrument. Samen met andere partijen

Doordat het Ik Kies Bewust logo en het Keuze Klavertje

in de voedselketen en de overheid voert het CBL projecten uit om ervaring

samengaan in één nieuw voedselkeuzelogo wordt het

op te doen met BSCI.

voor de consument nog makkelijker om te kiezen voor een gezonder eetpatroon. Met een aanbod van zo’n 6600 producten –waaronder ook veel huismerkproducten met het nieuwe logo, eet de consument door bewuster te kiezen minder zout, suiker en vet, zonder dat zijn eetpatroon ingrijpend hoeft te veranderen.

Wetenschap van terugdringen van voedselverspilling Het CBL en de FNLI zijn trekker van het onderdeel Food Chain Sustainability and Dynamics van het onderzoekprogramma Top Institute Food and Nutrition van de Wageningen Universiteit. Het CBL

Meer en meer producten herkenbaar met duurzaamheidslogo Ook in 2010 was de opmars van duurzamere producten niet te stuiten. Het CBL constateert dat duurzaamheid op alle fronten business as usual is geworden voor de retail. Uit de Monitor Duurzaam Voedsel van het ministerie van EL&I blijkt dat de groei van producten met een duurzaamheidskenmerk groot is. Dit zijn producten herkenbaar aan logo’s als het Beter Levenkenmerk, Eko, MSC, Max Havelaar, Fair Trade, Milieukeur, Scharrelvlees,

en de FNLI investeren in toegepast wetenschappelijk onderzoek naar terugdringen van de voedselverspilling in de keten door onder andere te kijken naar betere verpakkingsconcepten, verkorting van ketens en efficiëntere benutting van grondstoffen en reststromen in de voedselketen. Het programma loopt van 2010 tot en met 2014.

UTZ Certified, Rainforest Alliance en Vrije uitloop. In 2010 werd door de consument maar liefst 29,4% meer besteed aan duurzamere producten dan in 2009. Het CBL zet zich ervoor in om deze groei de komende jaren voort te zetten. Maar ook ‘reguliere’ producten (zonder logo) worden steeds

12


duurzamer.


13

❉

❉

De nieuwe CBL-Hygiënecode is een feit. Afgelopen jaar heeft het CBL hard gewerkt

❉

CBL presenteert CBL-Hygiënecode om overeenstemming te krijgen met de nVWA over de inhoud van de CBLHygiënecode 2011. Met de door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

GlobalGAP verder dan voedselveiligheid

2011

De criteria waaraan boeren en tuinders

CBL-Hygiënecode

moeten voldoen in de nieuwe GlobalGAP-

goedgekeurde versies uit 1996 en 2002 is inmiddels ruim 14 jaar praktijkervaring

modules hebben niet meer alleen betrekking op voedselveiligheid. Steeds meer criteria

opgedaan. Bovendien is er op het gebied van HACCP veel veranderd en tot

hebben ook betrekking op bijvoorbeeld

helderheid gekomen. De praktijkervaring en de evaluatie van de oude code zijn

dierwelzijn, milieu en biodiversiteit. In de

met hulp van de deskundigen van de CBL-leden verwerkt in de nieuwe CBL-

veehouderijmodules heeft 44% betrekking op voedselveiligheid en 26% op dierwelzijn.

Hygiënecode. Het CBL heeft een e-learningmodule “Voedselveiligheid heb je zelf in

De overige criteria hebben betrekking op

de hand” ontwikkeld, die medewerkers kunnen volgen via www.supermarkt.nl De

traceerbaarheid, arbeidomstandigheden,

training over voedselveilig werken en de CBL-Hygiënecode wordt afgesloten met

milieu en biodiversiteit. Bij de viskweekmodules ligt de focus naast voedselveiligheid met


een persoonlijk certificaat bij succesvol afronden van de bijbehorende toets. Postbus 262 2260 AG Leidschendam

www.cbl.nl

www.diversey.com


28% voornamelijk op dierwelzijn en milieu

www.supermarkt.nl

omslag v3.indd 1

en biodiversiteit. De criteria in de plantaardig

09-03-11 10:59

modules blijft met 62% voedselveiligheid bestrijken.

Terugdringen

antibioticaresistentie via voedsel

Minder semi-overheidscontroles vanaf 2010 Distributiecentra die geëtiketteerde voorverpakte biologische

Database gezondheidsclaims

In de veehouderij wordt antibiotica

producten (merk en eigen merk) aan eigen winkels leveren,

De Europese Voedsel en Waren Autoriteit (EFSA) stelt voor 4500 generieke

gebruikt om de dieren gezond

worden niet langer meer gecontroleerd door Skal, omdat

gezondheidsclaims die op verpakkingen vermeld worden een advies op.

te houden. Het hoge gebruik

verwisseling van producten aantoonbaar niet aan de orde is.

van antibiotica in de veehouderij

Wanneer claims goedgekeurd zijn, zijn de bewoordingen van deze claims flexibel; producenten mogen hun eigen variant bedenken. De strekking van

Voor eigen merkhouders zal Skal jaarlijks op de hoofdkantoren

de claim mag echter niet veranderd worden en moet de geclaimde ”oorzaak

de volksgezondheid. Artsen

een controle uitvoeren op voornamelijk de recepturen en een

– effect” relatie beschrijven. Om dit in Nederland goed te kunnen reguleren

constateren een toename van de

borgingssysteem. Hetzelfde gaat op voor de controles van eieren

heeft echter zijn weerslag op

resistentievormende bacterie ESBL

wordt samen met andere stakeholders een database opgezet met hierin toegestane en niet-toegestane voorbeelden (bewoordingen en/of uitingen)

door het Controlebureau Pluimvee, Eieren en Eiproducten (CPE).

van claims. Naast het CBL zijn onder andere ook de FNLI, de VWA, Stichting

in de humane gezondheidszorg

Het CPE zal in de winkels alleen nog controleren op basis van

Reclame Code en KOAG/KAG betrokken.

minder goed werkten. Het CBL

een klacht.

op producten, waardoor antibiotica

heeft de veehouderijsector en vleesleveranciers opgeroepen het antibioticagebruik in de veehouderij drastisch terug te brengen. Tevens ministerie van Volksgezondheid,

Voedselveiligheid blijft topprioriteit

Welzijn en Sport het voortouw

In 2010 is er een aantal incidenten geweest met dioxine. In mei werd bij bemonstering door de nieuwe

neemt als er discussies zijn over

Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) een te hoog gehalte aan dioxine aangetroffen bij biologische

voedselveiligheid in de keten.

eieren. De oorzaak hiervan was vervuilde biologische maïs uit de Oekraïne. De gevonden gehalten

Overigens hoeven gezonde

bleken geen gevaar voor de volksgezondheid op te leveren. Ook bleek dat wild gevangen paling uit de

consumenten zich geen zorgen

Nederlandse rivieren en de Biesbosch te veel dioxines bevatten. In de Nederlandse supermarkten wordt

te maken en raadt het RIVM aan

vrijwel geen paling meer verkocht en als er paling wordt verkocht dan is het voornamelijk kweekpaling.

vlees goed te doorbakken en de

Eind 2010 kwam een groot dioxineschandaal aan het licht in Duitsland. Het CBL had zeer nauw contact

gebruikelijke keukenhygiëne in

met de nVWA over de ontwikkelingen. De betrokkenheid van Nederland bleek zeer beperkt en het

acht te nemen.

risico voor de volksgezondheid was minimaal.

pleit het CBL er voor dat het

14



15

Medewerkers en Veiligheid Supermarkten bieden aantrekkelijke loopbaan De supermarkt biedt volop kansen voor medewerkers. Voor vmbo’ers, mbo’ers en hbo’ers met ambitie liggen er volop mogelijkheden. Het aantal medewerkers in de supermarkt groeit. Ook het aantal medewerkers met een hbo-opleiding neemt nog steeds toe. Niet alleen voor de functie van supermarktmanager of zelfstandig ondernemer is een hbo-opleiding vereist; het hele managementteam van de winkel bestaat uit hbo’ers. In 2010 zijn nieuwe convenanten in het hbo afgesloten. Op hbo-niveau neemt de 2-jarige Associate Degree in het CBL Opleidingenhuis een vlucht. Door het succes van dit nieuwe niveau 5 in het CBL Opleidingenhuis neemt het aantal aanbieders van deze verkorte hbo-opleiding snel toe. In 2010 zijn daarom nieuwe convenanten afgesloten om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van CBL-opleidingen in het hbo.

Voor vmbo’ers, mbo’ers en hbo’ers met ambitie liggen er in de supermarkt volop mogelijkheden en kansen.

Voedselveiligheid

heb je zelf in de hand!

Een certificaat behalen waar en wanneer je dat wilt E-learning neemt een flinke vlucht in de supermarkt-branche. Voordat je kunt starten met werken in de supermarkt is een aantal basale opleidingen noodzakelijk. Iedere caissière moet de regels van de campagne “Nog geen 20?“ kennen. Iedere versmedewerker moet de HACCP-beginselen over hygiëne

De CBL-Hygiënecode is vernieuwd:

haal je CBL-certificaat op www.supermarkt.nl

en temperatuur kennen. Veel supermarkten vragen nieuwe medewerkers bij aanvang of in de proeftijd certificaten te halen die nodig zijn voor zijn / haar nieuwe functie.


16



17

Opleiding drogist en assistent drogist

Nationale Week van de Veiligheid In 2010 is de branche erin geslaagd de jaarlijkse stijging van het aantal

Consumenten kopen graag hun zelfzorggeneesmiddelen

overvallen te doorbreken. Samen met de politie en justitie is het gelukt om

(geneesmiddelen zonder recept) in de supermarkt. Voor

het aantal overvallen te laten dalen met 14% tot 184. Deze daling is mede

de verkoop van bepaalde zelfzorggeneesmiddelen zijn

te danken aan de structurele aandacht voor veiligheid die jaarlijks wordt

wettelijke eisen gesteld. Onder meer dat de winkel over een

georganiseerd in de Week van de Veiligheid. In week 41 zijn medewerkers

drogist beschikt en dat gedurende de gehele verkooptijd

massaal geïnstrueerd over de veiligheidsafspraken in hun supermarkt en

een (assistent) drogist aanwezig is om klanten te adviseren.

hun rol daarin. Het CBL heeft ter ondersteuning 130.000 brochures “Ken jij

Jarenlang was er slechts één exameninstituut voor de

jouw rol” verspreid, om medewerkers te instrueren over hun bijdrage aan een

(assistent) drogistopleiding. Het CBL pleitte voor een breder

veilige winkel. Het initiatief van het CBL heeft navolging gekregen in andere

Om de boodschap van Passie voor Food bij jongeren

aanbod van opleidingen en examens. Gezonde marktwerking

branches en is geprezen binnen en buiten de branche. De Week van de

te brengen, heeft het CBL de imagocampagne

leidt tot betere prijs-kwaliteitverhouding en stimuleert

Veiligheid is als good practice aangemerkt door politie en justitie en heeft

verbetering en innovatie. In 2010 heeft de Minister van

een nominatie gekregen voor de Hein Roethofprijs 2010.

Supermanagerworden.nl Supermanagerworden.nl gestart op de havo en in het mbo. Op de website www.supermanagerworden.nl

Volksgezondheid, Welzijn en Sport tot groot genoegen van het CBL een tweede exameninstituut erkend.

krijgen leerlingen van het 4e jaar havo en 3e jaar mbo praktijkgericht onderwijs in hoe marketing, personeelsbeleid en logistiek in de supermarkt werken. Leerlingen kijken in een korte film over de schouder mee van een Staatssecretaris Teeven van Veili gheid en Justitie neem t brochure ‘Ken jij jouw rol’ in ontvangs t.

supermanager van een supermarkt. Vervolgens krijgen de leerlingen van de docent een lesbrief en werkblad om de lesstof te behandelen. Ook een bezoek aan een supermarkt in de buurt van de school is via Supermanagerworden.nl mogelijk. Scholen reageren enthousiast op de campagne. In meer dan een derde van alle havo’s en op meer dan de helft van alle mbo-opleidingen wordt Supermanager ingezet in de lessen.

Passie voor Food op de scholen

Liever pin dan contant Betalen met pin in de supermarkt is gemakkelijker, sneller en

opgericht. De stuurgroep bereidt de onderhandelingen

De supermarktbranche beschikt over een uniek netwerk

veiliger. In 2010 heeft de supermarktbranche daarom massaal

voor over de VGL-CAO en de CAO Levensmiddelenbedrijf in

van foodambassadeurs in het beroepsonderwijs. Zowel

pinbetaling aan de kassa gestimuleerd. De supermarkten hebben

het Georganiseerd Overleg Levensmiddelen. De Stuurgroep

ROC- als hbo-docenten worden door het CBL op de

ook ervaring opgedaan met kassa’s waar alleen nog kan worden

is het klankbord voor de onderhandelingsdelegatie van

hoogte gehouden over laatste trends en nieuws in

betaald met pin. Gebleken is dat veel klanten het gemak en de

werkgevers in de CAO-besprekingen en bespreekt alle

de branche. Hiervoor biedt het CBL workshops en

snelheid daarvan positief ervaren. Voorwaarde voor succes is wel

aan de CAO gerelateerde onderwerpen. In 2010 is met de

bijeenkomsten. Iedere eerste donderdag van november

dat voor alle klanten duidelijk is bij welke kassa’s niet contant kan

vakbonden een nieuwe CAO overeengekomen waarin naast

vindt de jaarlijkse Nationale CBL-Fooddag plaats. In 2010

worden afgerekend. Hiervoor zijn uniforme winkelmaterialen

een loonsverhoging afspraken zijn gemaakt over de naleving

waren de foodambassadeurs te gast bij Lidl. Onder grote

ontwikkeld die door alle winkels kunnen worden ingezet.

van de CAO. Het resultaat van deze afspraak is dat op 1 januari

Stuurgroep CAO Winkels In 2010 heeft het CBL een nieuwe Stuurgroep CAO Winkels

belangstelling vertelden managers van Lidl over de groei

2011 een CAO Nalevingsinstrument Supermarkten op internet

en het unieke karakter van

online is gegaan. Wanneer werknemers na het doorlopen van

hun formule en de wijze

de eigen interne procedures van het bedrijf overtuigd blijven

waarop Lidl personeels- en

dat de CAO niet correct wordt nageleefd, dan kunnen zij bij

opleidingenbeleid uitvoert. In

het Nalevingsinstrument hierover een melding doen. Een

een Lidl supermarkt zagen de

onafhankelijke commissie van het Nalevingsinstrument zal dan

foodambassadeurs dit in de

uitspraak doen.

praktijk.

18



19

Logistiek / supply chain Optimalisatie CBL-versfustpool Ketenoptimalisatie door meer regie, kratregistratie en een efficiëntere inzet van het krattenpark is de doelstelling van de Stichting Versfust, een samenwerkingsverband van het CBL met de industrie. Het zwarte CBL-versfust is niet meer weg te denken van de winkelvloer. Sinds de invoering van het gestandaardiseerde versfust zijn er maar liefst 23 miljoen exemplaren in omloop. Voor handel en industrie is een registratiesysteem beschikbaar. Hiermee wordt voorkomen dat bij distributiecentra grote hoeveelheden fust achterblijven, free ridership plaatsvindt en onnodig kratten worden getransporteerd. Versfust kan nu weer een aantal jaren uit de voeten. De CBL-versfustpool is de snelst roulerende binnen Europa. Met de invoering van het nieuwe systeem kan de stichting incourante kratmaten uit de pool verwijderen en recyclen tot een nieuwe variant. In 2010 is een digitale marktplaats opgezet waar gebruikers van het versfust kratten kunnen (uit)lenen.

Elke dag moeten de schappen van de supermarkten en food service bedrijven gevuld worden met producten uit alle hoeken van de wereld.

20



21

Digitalisering van de levensmiddelenketen Een goede samenwerking tussen de verschillende ketenpartijen zorgt voor efficiëntie en daardoor lagere kosten over de gehele levensmiddelenketen.

Samenwerken in de AGF-keten

Binnen het platform GS1 Nederland werken handel

Om bestaande en toekomstige knelpunten bij het vervoer van levensmiddelen

en industrie samen aan verdere digitalisering en

het hoofd te bieden voert het CBL overleg met de ketenpartijen in het Platform

standaardisering van het berichtenverkeer in de

Agro-logistiek. Agro-logistiek zet in op het ontwikkelen en realiseren van

foodbranche. In 2010 is de ambitie uitgesproken

innovatieve logistieke concepten. Verder is het CBL actief met het invoeren van

dat eind 2012 het uitwisselen van logistieke

elektronische gegevensuitwisseling tussen de schakels in de AGF-keten, zoals

artikelgegevens via de databank, waarin leveranciers

het teeltbericht. Door het invoeren van standaarden kunnen de supermarkten

artikelgegevens plaatsen, papierloos is. Een

informatie uit de keten optimaal gebruiken voor bijvoorbeeld logistiek en

randvoorwaarde voor het papierloos uitwisselen is

kwaliteitsverbetering.

dat de datakwaliteit 100 procent is. Uit steekproeven blijkt dat nog steeds te veel artikelgegevens incorrect zijn. Dit betekent dat artikelen nog in het distributiecentrum gecontroleerd moeten worden. Op het moment dat de datakwaliteit correct is kan gekeken worden naar het uitwisselen van aanvullende artikelgegevens, bijvoorbeeld ingrediënten. In 2010 zijn branchestandaarden verder uitgebreid en gecompleteerd. De komende jaren ligt de aandacht op volledige EDI-implementatie binnen de bedrijven. Tevens wordt er gesproken over de nieuwe barcode: de GS1 DataBar. Deze nieuwe barcode kan worden ingezet om bijvoorbeeld te voorkomen dat producten buiten de houdbaarheidsdatum worden verkocht. Deze code zal de komende jaren worden ingevoerd.

Distributie grenzeloos Elke dag moeten de schappen van de Nederlandse supermarkten en foodservice bedrijven gevuld worden met producten afkomstig uit alle hoeken van de wereld. Efficiënte distributie is van belang om de kwaliteit en prijs van producten te waarborgen. Het CBL is actief binnen Eurocommerce, het Europese platform van retailers, om invloed uit te oefenen op nieuwe Europese richtlijnen en wetgeving. In 2010 heeft het CBL met afgevaardigden van de Europese Commissie gesproken over de logistieke Best Practices in de levensmiddelenketen. Tevens heeft het CBL nauw contact met ECR Europe en het Consumer Goods Forum.

Bereikbaarheid Doelstelling van de CBL werkgroep dagranddistributie is met gemeenten afspraken te maken over vroege ochtend en late avondleveringen. Voor deze tijdstippen zetten CBL-leden stil en schoon transport in. Dit is niet alleen efficiënt en kostenbesparend, het leidt ook tot een vermindering van druk op milieu en verkeer. Het CBL coördineert voor de leden de afspraken met gemeenten en werkt samen met externe partijen zoals de EVO. In 2010 heeft het CBL zich vooral gericht op het structureel in de markt zetten van dagranddistributie. Afgelopen jaar is met een fors aantal gemeenten gesproken over het bevoorraden van de winkels tussen 19.00 en 7.00 uur. Dit heeft er toe geleid dat 40 gemeenten hebben aangegeven bereid te zijn om mee te werken aan dagranddistributie. Met de gemeente Utrecht heeft het CBL de intentieverklaring dagranddistributie getekend. Aankomend jaar gaat het CBL vergelijkbare intentieverklaringen met andere gemeenten afsluiten om zo dagranddistributie met stil en schoon transport voor de toekomst te waarborgen.

welkom 19.00 - 7.00 uur

Radio Frequency Identification (RFID) De toepassingsmogelijkheden van RFID zijn ongekend: tracking en tracing, diefstalbeveiliging,

Hergebruik kunststof verpakkingen

opslag productinformatie en zelfscanning.

Twee jaar geleden is Nederland gestart met de inzameling van kunststof

Bovendien kan RFID worden gebruikt om te voldoen

verpakkingen via de Plastic Heroes bakken en zakken. Nu al wordt 38% van de

aan de klantenwens naar meer informatie over de

kunststof verpakkingen hergebruikt, waar de overheid mikte op 32% hergebruik.

samenstelling en herkomst van een product. Voor

De inzameling loopt dus als een trein. Het CBL zet zich samen met de Federatie

grootschalig gebruik in de supermarktbranche

Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) en Nedvang in om het inzamelen

moet de huidige prijs van de RFID chip nog flink

van kunststof verpakkingen nog succesvoller te maken. Goede samenwerking

dalen. De supermarktbranche wil ervaring opdoen

tussen verpakkend bedrijfsleven, overheid en burger is hiervoor een vereiste.

in de logistiek: kratten, pallets en rolcontainers. Voor

Staatssecretaris Atsma van het ministerie van Infrastructuur & Milieu heeft het

het CBL-versfust ligt een implementatieplan op

verpakkend bedrijfsleven in een brief aan de Tweede Kamer gecomplimenteerd

de plank. Zodra voldoende ervaring is opgedaan

met de prestaties op het gebied van hergebruik van verpakkingen. 2011 wordt een

en de techniek betaalbaar is geworden, zullen in

belangrijk jaar waarin het CBL met de overheid wil komen tot één inzamelstructuur

de toekomst ook consumenteneenheden worden

voor kunststof verpakkingen waarmee veel milieuwinst te halen is. Inclusief grote

voorzien van een RFID-tag.

PET-flessen, die nu nog met statiegeld door de winkels ingezameld worden. Het statiegeldsysteem is duur en kost drie keer zo veel als het Plastic Heroes systeem.

22



23

Blauw Ral 5002 pms 288 c Geel Ral 1018 pms process yellow c

24



25

STUURGROEPEN Stuurgroep Consumentenzaken en Kwaliteit J.Th. Bastmeijer, voorzitter G.M. van Dulmen F.H.M. van Haperen mw. dr. S.A. Hertzberger J. Højer mw. mr. P.E.H. Hoogstraaten S. Huibers C. Meijer E.J. Verheul J. Vial

Deskundigenoverleg Levensmiddelenwetgeving E. van Bemmel I. Cruijssen A. Hartog mw. mr. P.E.H. Hoogstraaten P.A.W. van Hooren J.W. Hulleman I. Huntjes C. Kool-Holman M. Lamers L. Plomp J. Sloof A. Toepoel M. Vencken H. Vriend

Dr. Albert Heijn, 1927 - 2011 Op 13 januari 2011 nam het CBL met droefenis kennis van het overlijden van haar ere-voorzitter dr. A. Heijn. De heer Heijn gaf van 1970 tot 1992 leiding aan het CBL. Hij was de vader van de Nederlandse kruideniers. Zijn liefde voor de consument stond centraal, net als zijn liefde voor het supermarktvak. Bij het CBL deelde hij op innemende wijze zijn grote kennis van het vak met zijn collega’s, de Nederlandse kruideniers. En heeft hij aan de wieg gestaan van ontwikkelingen als de introductie van de streepjescode. Hij was warm voorstander van samenwerking binnen de levensmiddelenketen. Hoezeer de heer Heijn geliefd was bij zijn collega’s bleek bij zijn afscheid als CBL-voorzitter in een vol Beatrixtheater in Utrecht. Door dragers werden toen de vaandels

Deskundigenoverleg Vlees en Vleeswaren H. Bakker E. van Bemmel J.C. van Blijderveen R.M. de Bruin L. Bosma L. Dantuma P.A.W. van Hooren J. de Jong T. van den Hoek M. Lamers H. Leferink mw. N. Moonen P. Rensen R. van de Straat M. van de Steeg J. de Vries L. de Wildt W. van Willigenburg G. van Zalk

van alle supermarktketens in Nederland onder luid applaus binnengedragen als eerbetoon.

Deskundigenoverleg Aardappelen, Groenten en Fruit E. van Bemmel G. van Brenk M. Coulier B. Hauwert T. van den Hoek R. van de Heijden P. Kok A. Peerdeman C.P. Smit R. van der Weele Werkgroep Duurzaamheid W. Jansen A. Hartog mw. dr. S.A. Hertzberger P.A.W. van Hooren

J.W. Hulleman E. Troost A. Vermeulen

Stuurgroep Medewerkers en Veiligheid H.B.M. ten Have, voorzitter S. Abee W.G. van den Brink S.C.E. Butter mw. mr. P.E.H. Hoogstraaten mw. N. van der Horst P. de Jong M. Kram P. Lindenbergh mw. E. Remerink T.P.M. Urselmann G. Wegh

Projectgroep Opleidingen Supermarkt/CBL-examencommissie A. Emonds, voorzitter S.C.E. Butter mw. J. Gertsen mw. J. Haagsman J.J.M. Hoenselaars mw. M.P.M. Jacobs P. de Jong mw. S. Stavenuiter mw. M. Verhoeven F. Voogt H. Witsenboer Werkgroep Veiligheid H. Baars E. Breed G. Entius mw. S. Gerestein W. Janssen A. Keim H. Mathot P. Olijslager mw. I. de Ridder A. Sinnema W.J. Snollaerts D. Tegelaar B. de Vrij C. van Zwam Werkgroep Arbeidsmarktcommunicatie J. Bruijn F. Godijn R. Herremans J. Kneppers J. Schiebergen F. Voogt

Stuurgroep Arbeidsvoorwaarden J. Kat, voorzitter L.J.A.P.M. de Baets E.A. Bziuk S.C.E. Butter E.J. Schraa G. Wegh E. Zekveld W.G. van den Brink A. Modderman M. van Amsterdam H. ten Have

P.E.H. Hoogstraaten L. van den Hoven P.J. Verhoog, secretaris

Stuurgroep Logistiek /Supply Chain T. Vendrig, voorzitter D. Buijze K. de Jong J.H. Pot C. de Rooij W.J. Vreezen B. de Vries H. de Wolff

Werkgroep Bereikbaarheid R. Brouwer G. Donkervoort A. de Glee B. Govers L.J. van den Ham R. van Koert P. Leegstraten L. Spierdijk H. Verberk Commissie Fuststandaardisatie P.C.A. Karsten, voorzitter F. van den Berg M. Rutten A. Stumphius

Task Force Casharme Supermarktbranche

A.M.A.J. Deen, voorzitter M. Boonstra R. Roorda C. van Vliet

ERE-VOORZITTER dr. A. Heijn † ERE-LEDEN J. van den Broek K.L. van den Doel BESTUUR A.D. Boer, voorzitter H.B.M. ten Have, vice-voorzitter K.M. Slippens, vice-voorzitter J.Th. Bastmeijer E. Fischer T. Heidman mw. mr. P.E.H. Hoogstraaten J. Kat M. Oosterwijk mr. M.J. Roos, adviseur van het bestuur

VERTEGENWOORDIGINGEN

Consumer Goods Forum R. Roorda EuroCommerce ir. M.J.B. Jansen R. Roorda EuroCommerce Food Policy & Consumers Committee mw. Ing. A.C. Vlaardingerbroek

EuroCommerce Environment & Logistics L. ten Feld MSc

EuroCommerce Social Affairs J.J.M. van Well mba

Association Internationale des Distributeurs Alimentaires (AIDA) R. Roorda Platform Verantwoorde Verkoop Alcoholhoudende Dranken mw. drs. H.J. Crielaard Platform Verkooppunten Tabak mw. drs. H.J. Crielaard Stichting De Duurzame Levensmiddelenketen K.L. van den Doel, voorzitter J.E. Lagerweij C. Meijer mr. M.J. Roos, directeur


Bureau R. Roorda algemeen directeur ir. M.J.B. Jansen directeur Consumentenzaken en Kwaliteit mw. M.M.G. Boer hoofd PR en Voorlichting mw. drs. H.J. Crielaard sr. beleidsmedewerker Public Affairs L. ten Feld MSc beleidsmedewerker Logistiek /Supply Chain mw. J. Mulders MSc beleidsmedewerker Duurzaamheid mw. R. van Oostveen secretaresse mw. K. Roman directiesecretaresse P. Verhoog secretaris Stuurgroep Arbeidsvoorwaarden mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek beleidsmedewerker Voedselveiligheid en Certificering J.J.M. van Well mba hoofd Medewerkers en Veiligheid

Stichting Afvalfonds R. Roorda Begeleidingscommissie Raamovereenkomst Verpakkingen mr. M.J. Roos Stichting NedVang K.L. van den Doel mw. mr. P.E.H. Hoogstraten J.B. de Korte C. Meijer D.J.G. Slootweg Stichting Nederland Schoon K.L. van den Doel C. Meijer Stuurgroep Convenant Gezond Gewicht ir. M.J.B. Jansen Projectgroep Convenant Gezond Gewicht mw. drs. H.J. Crielaard Stichting Promotie Glasbak I.J. Vos, voorzitter mw. M.M.G. Boer, secretaris Stichting De Duurzame Zuivelketen K.L. van den Doel, voorzitter C. Meijer mr. M.J. Roos, directeur

Stuurgroep Stimulering Marktontwikkeling Biologische Landbouw K.L. van den Doel plv. ir. M.J.B. Jansen Task Force Stimulering Marktontwikkeling Biologische Landbouw mw. J. Mulders MSc

Werkgroep Communicatie mw. M.M.G. Boer

Platform Verduurzaming Levensmiddelen K.L. van den Doel plv. ir. M.J.B. Jansen Werkgroep Verduurzaming Levensmiddelen mw. J. Mulders MSc


Stuurgroep Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (Tussensegmenten) ir. M.J.B. Jansen Projectgroep Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (Tussensegmenten) mw. J. Mulders MSc


Stichting Ik Kies Bewust J. Pietryga A.P. van Mourik plv. ir. M.J.B. Jansen

Commissie Communicatie K.J. van den Hoven mw. M.M.G. Boer

Stichting Weidegang mw. dr. S.A. Hertzberger ir. M.J.B. Jansen

Strategische Klankbordgroep VWA R. Roorda Kenniskamer Voedsel en Consument (LNV) ir. M.J.B. Jansen Regulier Overleg Warenwet (ROW) M. Vencken ir. M.J.B. Jansen Deskundigenoverleg Levensmiddelen Hygiëne mw. dr. S.A. Hertzberger mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek Deskundigenoverleg Productwetgeving Levensmiddelen M. Vencken mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Regulier Overleg Alcoholbeleid mw. drs. H.J. Crielaard

Stichting Opleidingsfonds Groothandel J.J.M. van Well mba

Kwaliteitscontrolebureau voor Groenten en Fruit ir. M.J.B. Jansen Hoofdproductschap Akkerbouw H.H. van der Geest ir. M.J.B. Jansen

Raad van Advies Retail Management School Leeuwarden J.J.M. van Well mba Veldwerk Adviesraad SBRM Avans J.J.M. van Well mba SVO J.J.M. van Well mba

Suikerbegeleidingscommissie ir. M.J.B. Jansen

Stuurgroep Voedselveiligheid en Kwaliteit Eiersector (PPE) mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Paritaire Commissie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven KC Handel J.J.M. van Well mba

Centraal College van Deskundigen HACCP mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Sectorcommissie Pluimveevlees mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Adviescommissie Examinering KC Handel J.J.M. van Well mba

Sector committee Livestock GlobalGAP mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Sectorcommissie Eieren H.H. van der Geest plv. mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Commissie Sociale Partners Detailhandel J.J.M. van Well mba

Werkgroep Alcohol en Jongeren mw. drs. H.J. Crielaard

Sector committee Aquaculture GlobalGAP mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek NTWG GlobalGAP mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Commissie Sociale Aangelegenheden J.J.M. van Well mba

Productschap Vee en Vlees H.H. van der Geest plv. ir. M.J.B. Jansen

Commissie Milieuaangelegenheden mr. M.J. Roos

Raad voor Dierenaangelegenheden ir. M.J.B. Jansen

Werkgroep Best Practices GIL J.J.M. van Well mba, voorzitter J. de Bree mw. N. van der Horst M. Kram mw. D. Ng. A Tham mw. V. Wiersma-Huitema

Sectorcommissie voor Groenten en Fruit P.J.D. van der Woude plv. ir. M.J.B. Jansen

Stichting SKAL ir. M.J.B. Jansen plv. mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Productschap Pluimvee en Eieren H.H. van der Geest plv. ir. M.J.B. Jansen

HPA Certificeringsoverleg mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Adviescommissie Varkens mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Vaste Commissie CAO Groothandel In Levensmiddelen (GIL) J.J.M. van Well mba, secretaris

Directeuren Overleg Alcohol R. Roorda

Productschap Wijn H.H. van der Geest mr. M.J. Roos plv. ir. M.J.B. Jansen

Controlebureau Pluimvee, Eieren en Eiproducten (CPE) ir. M.J.B. Jansen plv. mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Samenwerkingsverband voor Sociale Aangelegenheden van de Akkerbouwproductschappen J.J.M. van Well mba

Stichting Kringloop Blik R. Roorda

Sectorcommissie voor Bloemkwekerijproducten ir. M.J.B. Jansen plv. mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Productschap Margarine, Vetten en Olieën ir. M.J.B. Jansen

CCVD Certificeringsinstellingen/ Kwaliteitsystemen mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Adviescommissie Runderen mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Sociaal Comité Groothandel In Levensmiddelen (GIL) J.J.M. van Well mba, secretaris

Deskundigenoverleg Etikettering Levensmiddelen M. Vencken mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek

Stichting Museum voor het Kruideniersbedrijf H.H. van der Geest, voorzitter mr. M.J. Roos, secretaris

Productschap Tuinbouw ir. M.J.B. Jansen plv. P.J.D. van der Woude

Commissie Marktonderzoek J.J.M. van Well mba Commissie Verantwoord Alcoholgebruik mw. drs. H.J. Crielaard Wijninformatiecentrum E. Fischer

Nederlands Visbureau ir. M.J.B. Jansen Productschap Zuivel ir. M.J.B. Jansen plv. mw. ing. A.C. Vlaardingerbroek Georganiseerd Overleg Levensmiddelen mr. M.J. Roos, voorzitter J.J.M. van Well mba, secretaris Vaste Commissie CAO Levensmiddelenbedrijf J.J.M. van Well mba, secretaris

Vaste Commissie CAO Grootwinkelbedrijven Levensmiddelen J.J.M. van Well mba, secretaris

Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden Levensmiddelenbedrijf J.J.M. van Well mba, secretaris

Stichting Sociaal Fonds Levensmiddelenbedrijf J.J.M. van Well mba, secretaris

CAO Nalevingsinstrument Supermarkten J.J.M. van Well mba, secretaris

Paritaire Commissie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven SVO H. Witsenboer

Stichting Versfust J.A. Heuving, voorzitter mw. J. van den Broek G. Engel T. Vendrig R. Roorda, secretaris GS1 Nederland R. Roorda

Stuurgroep GS1 DAS drs. G.J. Slik, co-voorzitter J. Eijsten W. Griffioen A. Schins M. Zorn

Stichting Uniforme Broodkrat (Broban) R. Roorda Stichting Platform AGF Keteninformatie/ Frug I Com L. ten Feld MSc Platform Agrologistiek R. Roorda

centraal bureau levensmiddelenhandel bezoekadres: Overgoo 13 Postbus 262 2260 AG Leidschendam Tel.: 070 337 62 00 Fax: 070 317 68 87 E-mail: [email protected]

www.cbl.nl

centraal bureau levensmiddelenhandel Jaarverslag

Recommend Documents