instituut Beleid & Management Gezondheidszorg
Center for Organisation Development in Hospitals
Het
Center for Organisation Development in Hospitals
is een samenwerkingsverband van het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) van de Erasmus Universiteit Rotterdam, de branchevereniging NVZ vereniging van ziekenhuizen en een aantal algemene ziekenhuizen. Bij de start in 2009 participeren de volgende ziekenhuizen: het Albert Schweitzer ziekenhuis, het CWZ – Canisius – Wilhelmina Ziekenhuis, ’t Lange Land Ziekenhuis, het Maasstad Ziekenhuis en het Westfriesgasthuis.
Ziekenhuizen kampen met omvangrijke besturingsvraagstukken. Het ziekenhuis is vooral vanwege de positionering van de medische staf een lastig te besturen organisatie. Er bestaat een kloof tussen de formele ‘eindverantwoordelijkheid’ die de wet aan het ziekenhuisbestuur toekent en de feitelijke werkelijkheid die wordt gekenmerkt door diffuse machtsverhoudingen.
Trends in en rond ziekenhuizen accentueren de besturingsproblematiek. De toenemende activiteiten van stakeholders maken het besturen van de ziekenhuisorganisatie tot een complexe aangelegenheid. Bovendien ‘sleutelt’ de overheid voortdurend aan de verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de belangrijkste spelers. Meer macht voor de patiënt en meer intern en extern toezicht verkleinen de beleidsruimte van het bestuur dat formeel ‘eindverantwoordelijk’ is. De gespreide macht verkeert op gespannen voet met de door marktwerking vereiste behoefte aan meer beleidsruimte. De vraag dringt zich op of het ziekenhuis op weg is naar de onbestuurbaarheid.
Tegelijkertijd neemt de werkzaamheid van de bestaande organisatie modellen af. Modellen als de ‘management participatie’ en het ‘geïntegreerd medisch specialistisch bedrijf’ hebben de afgelopen decennia een belangrijke rol gespeeld bij de inrichting van het ziekenhuis. De modellen verliezen de laatste tijd echter hun invloed. De ‘integratie van ziekenhuis en medisch specialisten’ ondervindt steeds minder steun. Ziekenhuizen gaan daarom op zoek naar andere, beter passende oplossingen.
Doelen De algemene doelstelling van het Center for Organisation Development in Hospitals is het vergroten van de expertise betreffende de besturing van ziekenhuizen. De activiteiten zijn gericht op het ontwikkelen van hoogwaardige kennis door middel van wetenschappelijk onderzoek naar besturingsvraagstukken.
Het Center for Organisation Development in Hospitals is een samenwerkingsverband. De partners brengen middelen in om tot expertiseontwikkeling te komen. In ruil daarvoor maken de partners gebruik van de expertise die gezamenlijk wordt ontwikkeld. Iedere partner krijgt zijn deel. Het iBMG krijgt door de toegang tot de empirische situaties van de partners de beschikking over hoogwaardige gegevens die onderzoek mogelijk
maken; het onderzoek zal leiden tot publicaties in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften. De NVZ vereniging van ziekenhuizen verkrijgt expertise die de brancheorganisatie zal inzetten in het kader van de dienstverlening aan de leden. De deelnemende ziekenhuizen krijgen toegang tot de expertise die de ontwikkeling van een hoogwaardige organisatie faciliteert.
Academische werkplaats Het samenwerkingsverband heeft de vorm van een ‘academische werkplaats’, een platform waarop onderzoek en uitwisseling van kennis plaatsvindt en theorie en praktijk elkaar ontmoeten. De kern van de ‘academische werkplaats’ is de creatie van onderzoekscapaciteit.
Het Center for Organisation Development in Hospitals voert een promotieonderzoek uit naar besturingsvraagstukken in Nederlandse ziekenhuizen. Daarnaast zullen ook medewerkers van de partners in de gelegenheid worden gesteld bij te dragen aan onderzoek en kennisontwikkeling bijvoorbeeld door
Organisatie
een deel van hun werktijd bij het iBMG door te brengen. Te denken valt aan beleidsmedewerkers, managers en
In beginsel gaan de partijen een commitment aan voor een periode van vier jaar. De intentie is om het Center for Organisation Development in Hospitals in die vier jaar uit te bouwen tot een volwaardige en duurzame ‘academische werkplaats’ met een bewezen wetenschappelijke en praktische waarde. Het Center for Organisation Development in Hospitals wordt ‘gedragen’ door prof.dr. Jan Moen, mr.dr. Bert Hermans en dr. Gerard Scholten. De laatstgenoemde zal de programmaleiding op zich nemen. Het Center is ingebed in het iBMG.
professionals die een bepaald thema op het vlak van de besturingsproblematiek onderzoeken.
De mensen van het Center for Organisation
Prof.dr. Jan Moen is hoogleraar Management en Organisatie in de Gezondheidszorg aan de Universiteit van Tilburg. Jan Moen is programmaleider van de leergang ‘Management voor Medici’, het Stolte Invitational Programme over leiderschapsontwikkeling voor bestuurders in de zorg en mede – programmaleider en docent bij de MBA Health van de Erasmus Universiteit. Hij heeft meerdere publicaties op zijn naam over leiderschap in de zorg. Jan Moen is mede-oprichter van het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit.
Prof.dr. Jan Moen
Dr. Gerard Scholten is sinds 1988 universitair docent aan het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit. Hij verzorgt onderwijs in de organisatiekunde en het strategisch management voor de bachelor- en masterstudenten. Zijn publicaties zijn georiënteerd op bestuurlijke vraagstukken van algemene ziekenhuizen, vooral de positionering van medisch specialisten in het ziekenhuis.
Dr. Gerard Scholten
Development in Hospitals
Mr.dr. Bert Hermans is senior juridisch beleidsadviseur bij de NVZ vereniging van ziekenhuizen. Zijn werkzaamheden zijn gericht op vraagstukken van organisatie, structuur en financiering van de zorg. Hij was van 1983 tot 1 juni 2009 als hoofddocent Gezondheidsrecht verbonden aan het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit.
Mr.dr. Bert Hermans
Linda Muijsers MSc voert het promotieonderzoek uit. Zij is half september 2009 als promovendus gestart bij het iBMG met haar onderzoek naar besturingsvraagstukken in ziekenhuizen dat een looptijd heeft van vier jaar. Linda heeft Communicatie gestudeerd aan Fontys Hogescholen in Eindhoven en de master Organisation Studies voltooid aan de Universiteit van Tilburg.
Linda Muijsers MSc
www.codh.nl
Tel. Fax E-mail Internet
010 - 408 8555 010 - 408 9094
[email protected] www.codh.nl
29921. B&T Ontwerp en advies. Productiebegeleiding: Marketing, Communicatie & PR iBMG. Fotografie: Bill de Kimpe, Piet Smaal, Beeldbank EUR, Beeldbank iBMG, iStockphoto. Oplage: 250.
Erasmus Universiteit Rotterdam instituut Beleid & Management Gezondheidszorg Burgemeester Oudlaan 50, 3062 PA Rotterdam Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam
