CARLL CNEUT In my Head
Educatief dossier bij de tentoonstelling Samenstelling: Hilde Van Damme Vormgeving: quod.voor de vorm.
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
© Bart Van Leuven
Beste leerkracht,
Carll Cneut
Voor de tentoonstelling Carll Cneut. In my Head werd een educatief pakket samengesteld. De leerlingen kunnen zowel tijdens hun bezoek als bij de verwerking in de klas aan de slag met hun ervaringen, observaties en creatieve talenten. Bij het luik ‘in de tentoonstelling’ worden korte, bondige opdrachten gegeven waarbij hun observatie- en inlevingsvermogen wordt aangesproken. Veel materiaal hebben de kinderen niet nodig: het geprinte opdrachtenblad, een potlood of balpen en een schrijfplankje zijn voldoende. In het deel van de tentoonstelling waarin de tekeningen worden getoond, kunnen ze starten met hun opdrachten. Dit bezoek kan de aanzet zijn om in de klas een Carll Cneut-week te organiseren. Het tentoonstellingsbezoek en de talrijke boeken die je beslist in de bibliotheek vindt, kunnen de basis zijn om aan de slag te gaan rond gevarieerde aspecten van deze kunstenaar en zijn oeuvre. De boeken en tekeningen bieden mogelijkheden tot filosoferen, drama, creatief schrijven, knutselen, groepswerk, expressie,…. Het opdrachtenblad voor in de klas doet een aantal suggesties. Je kan selecteren, aanvullen of veranderen waar nodig. Beschouw ze als inspiratiebron of als een soort handleiding. Als bijlage zijn de eindtermen te vinden waaraan kan gewerkt worden bij het bezoek en de verwerking. We wensen jou en je leerlingen een boeiende zoektocht in het leven en werk van deze illustere illustrator!
–2–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Eindtermen Eindtermen waaraan gewerkt wordt tijdens het bezoek aan de tentoonstelling en bij de verwerking in de klas.
Muzische vorming – Beeld
De leerlingen kunnen: 1.1* door middel van kunst- en beeldbeschouwing een persoonlijk waardeoordeel ontwikkelen over beelden en beeldende kunst van vroeger, van nu en van verschillende culturen; 1.2
door betasten en voelen (tactiel), door kijken en zien (visueel) impressies opdoen, verwerken en erover praten;
1.3
beeldinformatie herkennen, begrijpen, interpreteren en er kritisch tegenover staan;
1.4* plezier en voldoening vinden in het beeldend vormgeven en genieten van wat beeldend is vormgegeven; 1.5
beeldende problemen oplossen, technieken toepassen en gereedschappen en materialen hanteren om beeldend vorm te geven op een manier die hen voldoet;
1.6
tactiele, visuele impressies, ervaringen, gevoelens en fantasieën op een beeldende manier weergeven.
Muzische vorming – Muziek
De leerlingen kunnen: 2.2
improviseren en experimenteren, klankbronnen en muziekinstrumenten uittesten op hun klankwaarde en in een muzikaal (samen)spel daarvan gebruik maken.
Muzische vorming – Media
De leerlingen kunnen: 5.1
beeldsignalen waarnemen zodat men opvallend goede en minder geslaagde dingen kan doorzoeken en herkennen;
5.2
ervaren dat een visueel beeld al dan niet vergezeld van een nieuw geluid steeds een nieuwe werkelijkheid kan oproepen;
5.3
soorten van eenvoudige hedendaagse audiovisuele opnamen en weergavetoestellen (informatiedragers) aanwijzen, benoemen en ze creatief bedienen.
–3–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Eindtermen Muzische vorming – Attitudes
De leerlingen kunnen: 6.1*
blijvend nieuwe dingen uit hun omgeving ontdekken;
6.2*
zonder vooroordelen naar kunst kijken en luisteren;
6.3*
genieten van het muzisch handelen waardoor hun expressiemogelijkheden verruimen;
6.4*
vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun creatieve uitingen tonen;
6.5*
respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot eigen en andere culturen.
Nederlands - Luisteren
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in: 1.1
een voor hen bestemde mededeling met betrekking tot het school- en klasgebeuren.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie op een persoonlijke en overzichtelijke wijze ordenen bij: 1.5
een uiteenzetting of instructie van de leerkracht;
1.6
een voor hen bestemde instructie voor een buitenschoolse situatie.
Nederlands - Spreken
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) het gepaste taalregister hanteren als ze: 2.2
aan iemand om ontbrekende informatie vragen;
2.3
over een op school behandeld onderwerp aan de leerkracht verslag uitbrengen.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) het gepaste taalregister hanteren als ze: 2.5
vragen van de leerkracht in verband met een behandeld onderwerp beantwoorden;
2.6
van een behandeld onderwerp of een beleefd voorval een verbale/non-verbale interpretatie brengen, die begrepen wordt door leeftijdgenoten. –4–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Eindtermen De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) het gepaste taalregister hanteren als ze op basis van vergelijking, hetzij met hun eigen mening, hetzij met andere bronnen: 2.9*
in een gesprek kritisch reageren op de vragen en opmerkingen van bekende volwassenen;
2.10*
tijdens een discussie met bekende volwassenen over een behandeld onderwerp passende argumenten naar voren brengen.
Nederlands - Lezen
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in: 3.1
voor hen bestemde instructies voor handelingen van gevarieerde aard.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie ordenen die voorkomt in: 3.4
voor hen bestemde school- en studieteksten en instructies bij schoolopdrachten;
3.5
voor hen bestemde verhalen, kinderromans, dialogen, gedichten, kindertijdschriften en jeugdencyclopedieën.
Nederlands - Schrijven
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = kopiëren): 4.1
overzichten, aantekeningen en mededelingen op- en overschrijven.
De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren): 4.3
een brief schrijven aan een bekende om een persoonlijke boodschap of belevenis over te brengen;
4.4
voor een gekend persoon een verslag schrijven van een verhaal, een gebeurtenis, een informatieve tekst;
4.6
schriftelijk antwoorden op vragen over verwerkte inhouden.
4.8*
bij het realiseren van de eindtermen voor spreken, luisteren, lezen en schrijven de volgende attitudes ontwikkelen: l luister-, spreek-, lees- en schrijfbereidheid; l plezier in luisteren, spreken, lezen en schrijven; l bereidheid tot nadenken over het eigen luister-, spreek-, lees- en schrijfgedrag; l bereidheid tot het naleven van luister-, spreek-, lees- en schrijfconventies; l weerbaarheid.
–5–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Eindtermen ICT
De leerlingen kunnen: 5.0
ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
Sociale vaardigheden – domein relatiewijzen
De leerlingen kunnen: 1.2
in omgang met anderen respect en waardering opbrengen;
1.3
zorg opbrengen voor iets of iemand anders;
1.4
hulp vragen en zich laten helpen;
1.5
bij groepstaken leiding geven en onder leiding van een medeleerling meewerken;
1.6
kritisch zijn en een eigen mening formuleren;
1.8
zich discreet opstellen.
–6–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Het geheim van de keel van de nachtegaal (gang)
Maak een schets van de cover van het boek. In de klas kan je proberen jouw schets over te tekenen in houtskool. Vergeet je werkje niet te fixeren.
–7–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Zie ik je nog eens terug? (gang)
Opeens staat er een meisje in het speelgoedmuseum van de oude Nestor. Ze staat er doodstil, als een stenen beeld. Nestor begint met haar te praten, maar ze zegt heel weinig terug. Hij heeft het gevoel dat haar iets dwarszit en gebruikt het mooie, oude speelgoed uit zijn museum om haar aan het praten te krijgen. En dat werkt, stukje bij beetje, al is wat ze zegt vaak raadselachtig. Dan kruipt ze in een hoekje met een kapotte beer en begint hem gruwelijke verhalen te vertellen. Nu weet Nestor dat ze iets heel ergs heeft meegemaakt. Zal het hem lukken erachter te komen wat er precies is gebeurd? Kan hij haar vertrouwen winnen en haar misschien een beetje helpen? Welk speelgoed zie je allemaal op de prenten?
–8–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Eén miljoen vlinders (gang)
Waarover denk je dat dit boek gaat? Denk aan het spreekwoord ‘vlinders in je buik’.
Op de prent zie je een heleboel dieren. Kan je ze ontdekken in het woordrooster? Er zit één diertje in de woordzoeker dat niet op de prent staat. Vind jij het?
V
H
E
R
T
O
R
E
I
M
A
D
V
M
S
K
L
L
K
L
R
U
P
S
L
G
T
E
U
N
K
I
P
A
A
B
Y
G
I
N
E
F
H
M
K
D
J
O
K
I
N
IJ
N
O
K
P
W
V
E
U
S
I
U
M
U
S
O
T
N
G
N
Z
O
L
I
F
A
N
T
N
A
R
B
E
Z
E
Z
E
L
I
G
K
U
K
K
E
R
A
H
P
–9–
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Het ongelooflijke liefdesverhaal van Heer Morf (Bibliotheekzaal 2)
Heer Morf is een met een groot hart. Elke dag danst hij op de koorden in de nok van de circustent. Maar roem is niet alles en Heer Morf voelt zich eenzaam. Op een dag verlaat hij het circus en gaat op zoek naar de ware... Kan je aan de hand van de tekening ontdekken welk dier Heer Morf is?
Heksenfee (Bibliotheekzaal 2)
Rozemarijn vindt feeën maar saai. Ze wil een heks zijn. Vergelijk de prenten van de heksen en de feeën.
KLEUR
VORM
FEEËN
HEKSEN
– 10 –
SFEER
...
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Slagveld van gebroken harten (Bibliotheekzaal 2)
Duid in de woordenwolk de woorden aan die volgens jou passen bij de tekeningen uit dit boek.
stil griezelig raar
geheimzinnig
licht
uitbundig
vrolijk mysterieus
luchtig
ingetogen
rustig
speels vreemd
donker luidruchtig
(Bibliotheekzaal 2) (Tekening van de varkentjes)
Schat eens hoeveel varkentjes Carll Cneut hier tekende.
– 11 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten in de tentoonstelling Inspiratiebronnen Je hebt in deze tentoonstelling heel wat werken gezien van Carll Cneut. Welke schilder kan zijn inspiratiebron zijn? Claude Monet
James Ensor Piet Mondriaan
– 12 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
De gevoelsthermometer Ga op zoek naar de prenten van deze boeken, bekijk ze aandachtig en vul daarna de gevoelsthermometer in voor jezelf. Nachten vol angstaanjagende schoonheid
Mijnheer Ferdinand
Nachten vol angstaanjagende schoonheid
– 13 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
De gevoelsthermometer Ga op zoek naar de prenten van deze boeken, bekijk ze aandachtig en vul daarna de gevoelsthermometer in voor jezelf. Slagveld van gebroken harten
O monster, eet me niet op
– 14 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Uit welk boek? Kan je ontdekken uit welke boeken deze prenten komen. Trek een pijl van de tekening naar de titel van het boek.
Dulle Griet Heksenfee Woeste Mie Meneer Ferdinand Het geheim van de keel van de nachtegaal 1 miljoen vlinders Een geheim waar je groot van wordt De blauwe vogel
– 15 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (gang) Mijnheer Ferdinand
Mijnheer Ferdinand is een raadsel voor zichzelf. Hij heeft het gevoel dat hij iets heel belangrijks kwijt is, maar wat? In dit boek staan heel wat poëtische zinnen met een mooie passende tekening. Kun je bij de volgende prenten de juiste zinnen zetten?
Mijnheer Ferdinand zit op een bank in het park. Zijn ogen hebben de kleur van water. Hij is moe, doodmoe.
Het licht glinstert daar anders op het water, de schaduwen golven anders. Als je vanuit een andere hoek kijkt, zien zwanen er telkens een klein beetje anders uit.
De wind tuimelt door het gras. Papieren prinsen zweven door de tuin. Ze ritselen in de wind.
De kamer verzamelt alle zuchten... Een klein wit verdriet komt op zijn schouder zitten. Wat ben ik kwijt? zucht meneer Ferdinand.
– 16 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (gang) Kan jij ook een mooie zin schrijven bij een zelfgekozen prent?
Een geheim waar je groot van wordt
Salam wil groot zijn en loopt van huis weg. In zijn tas verzamelt hij van alles waar hij denkt groot van te worden. Wat verzamelt hij en wat is nu het geheim? In welk land/streek speelt dit verhaal zich af?
Vertel het verhaal opnieuw, maar Salam dat ben jij en jouw verhaal speelt zich hier af. Wat verzamel jij in je tas om groot te worden? Misschien kan je bij jouw verhaal ook mooie tekeningen maken.
Dulle Griet
Greetje was een heel lief kind. Een kind om te knuffelen en op te eten. Tot ze oud genoeg was om stout te worden. Vanaf toen deed ze alles wat niet mocht. Ze vloekte en tierde, ze stampte en klopte. Greetje werd Griet en nog later Dulle Griet. Het gevolg was dat niemand met haar wou trouwen. “Loop naar de hel”, zeiden ze. Dat maakte Griet nog bozer. Op een dag besloot ze om op zoek te gaan naar de hel. Ze wou de duivel ten huwelijk vragen...
– 17 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (gang) Carll plaatste een ‘nieuwe’ dulle Griet in het decor van de schilder Brueghel. Zie je de verschillen en gelijkenissen tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ dulle griet?
Ga op zoek naar een schilderij van een oude meester. Kan je zelf een nieuw element toevoegen aan dit decor?
Tien bolle biggetjes
Zo start dit nachtelijke avontuur waarin tien varkentjes het huis uit sluipen terwijl mama varken ligt te slapen. Kan je nog leuke titels verzinnen? Vb: tien droevige duiven – tien lustige leeuwen
– 18 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (gang) Vogels tekenen, krabbelen en kleuren met Carll Cneut
Geef je deze vogels een prachtig verenkleed? Voor ideetjes en inspiratie, bekijk je nog eens de vogels uit het boek De Gouden Kooi.
– 19 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (gang) Te veel verdriet voor één hart
In dit boek voor volwassenen vertelt Ed Franck vier tragedies van Shakespeare opnieuw. Carll maakte er de tekeningen bij. Carll maakt in dit boek gebruik van schaduwbeelden. Een leuke activiteit voor in de klas: Je hebt een sterke lamp, een groot blad en een potlood nodig. Laat je vriendje plaatsnemen (liefst in profiel) voor het blad dat aan de muur hangt. Laat de lamp op je vriendje schijnen. Op het blad zie je zijn of haar schaduwbeeld dat je met potlood kan overtekenen. Daarna kan je je schaduwbeeld inkleuren (vb. met zwarte verf).
De Blauwe Vogel
Een fee roept de hulp in van Tyltyl en Mytyl. Ze is op zoek naar de Blauwe Vogel. Die moet haar dochter redden. Tyltyl en Mytyl willen de vogel voor haar vinden, samen met de levend geworden Hond, Poes, Water, Vuur, Suiker en Brood. Ze trekken eerst naar het Land van de Herinnering, waar ze hun overleden grootouders terugzien. In het Paleis van de Nacht worden ze verraden door Poes. Ook in de Tuin der Lusten en bij Meneer Tijd vinden ze niet de juiste Blauwe Vogel. Zullen ze in hun opdracht slagen? Hiernaast vind je een stappenplan hoe jij je geluksvogel kan vouwen.
– 20 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (bibliotheekzaal 2) Woeste Mie
Waarom heet Mie ‘Woeste Mie’?
Wat doet Woeste Mie ?
Ben jij soms wel eens Woeste Mie? Wanneer?
Waarom?
– 21 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (bibliotheekzaal 2) De Gouden Kooi
De verwende dochter van de keizer heette Valentina. Ze hield veel van vogels. In de tuin stonden honderden kooien met prachtige exemplaren. Valentina wou een bijzondere vogel, eentje waarmee ze kon praten. Veel dienaren stierven tijdens hun gevaarlijke zoektocht. En als ze met lege handen of een verkeerde vogel naar huis durfden te komen, liet de bloedprinses hun hoofd afhakken. Op een dag stond er een knappe dienaar voor de paleispoort met de belofte dat hij Valentina’s wens kon vervullen...
Kan jij de vogel tekenen of beschrijven die de knappe dienaar meebrengt? Of brengt de dienaar iets anders mee?
– 22 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (bibliotheekzaal 2) Roodgeelzwartwit
Rood, Geel, Zwart en Wit hebben een boomhut. Op een dag zegt Rood: ‘De boom is van mij, de boomhut is van mij en al het speelgoed ook.’ Zwart kijkt naar Geel en Geel kijkt naar Wit. Zwart wordt boos. Vreselijk boos. En opeens doet ze iets wat ze al heel lang had willen doen, maar niet durfde... Kan je deze tekening verder aanvullen?
l Zoek
3 tekeningen die jou heel erg aanspreken. Ga op zoek naar een muziekstuk(je) dat past bij jouw gekozen prenten.
l Zoek een figuurtje uit de tekeningen van Cneut dat jou aanspreekt.
Teken jouw eigen figuurtje en knip het uit. Maak samen met de andere figuurtjes van je klasgenoten een grappig groepswerk. Welke titel krijgt jullie werk? l Teken een schaduwfiguur uit karton en knip het uit.
Bevestig een stokje aan jouw figuurtje. Nu kan je een schimmenspel spelen. – 23 –
‘In my Head’ – Carll Cneut – Historische Huizen Gent – Sint-Pietersabdij
Opdrachten voor in de klas (bibliotheekzaal 2) Nachten vol angstaanjagende Schoonheid
Ook dit is een boek voor oudere lezers. Ed Franck vertelt de gruwelverhalen van Edgar Allan Poe. Probeer aan de hand van de prenten uit dit boek de titel te verklaren.
Dit schilderij heet De schreeuw van E. Munch. Ook in het boek zie je een uitbeelding van een schreeuw. Vergelijk deze twee tekeningen.
KLEUR
VORM
PRENT UIT ‘NACHTEN’ VAN CARLL
‘DE SCHREEUW’ VAN MUNCH
– 24 –
SFEER
BOODSCHAP