Business
16
Je kunt momenteel geen vakblad openslaan, internetdiscussie volgen of seminar bezoeken zonder dat er vragen worden gesteld over Cloud. Veel vragen komen voort uit het simpele feit dat mensen moeite lijken te hebben met Cloud als concept. Waarom kies ik voor Cloud, wanneer gaan we in de Cloud, waar liggen de voordelen en hoe zit het met de veiligheid op de Cloud?
Business en de IT samen in de wolken Cloud biedt kans op goedkoper én op beter
A
l met al kun je wel zeggen dat er sprake is van een stevige hype. We willen het hebben, ook al weten we niet eens wat het is. Iedereen denkt er het zijne van en het gevolg is een overvloed van definities waarbij met name de verschillen in interpretatie tussen business en IT opvallen. Eén gemeenschappelijk element komt wel terug in al die definities, het gaat over ‘delen’ op één of ander niveau.
Jörgen Heizenberg is Principal Business Information Management bij Capgemini. Hij is te bereiken via email. jorgen.heizenberg @capgemini.com.
Cloud Special • November 2010
één minuut hoeven na te denken over welk technologisch probleem dan ook. Het is als het plaatsen van een bestelling in het restaurant zonder te willen weten wat er in de keuken allemaal moet gebeuren.
Concept lastig te begrijpen?
Het concept Cloud lijkt telkens weer lastig te begrijpen, dus tijd voor uitleg. Hierbij neemt IT vaak het voortouw. Dat komt allereerst omdat er wel degelijk Waarom Cloud? een technologische component aan zit. Ten tweede Waarom is er zoveel interesse in Cloud? Het ant- is Cloud technologie een concept van een hele woord is eenvoudig. Cloud ondersteunt een nieuw nieuwe orde of generatie. De impact ervan is missoort business requirements die opgebouwd zijn schien wel nog groter dan bijvoorbeeld het verschijrondom ‘services’ en diensten (denk aan SOA of nen van de client-server PC. internet) en niet rond bedrijfsapplicaties of transactiesystemen. Dit soort nieuwe requirements wor- Daarnaast is het begrip Cloud ook heel divers. Zelfs den steeds beter zichtbaar maar alleen niet voor de een organisatie als de Amerikaanse overheid heeft reguliere IT-afdeling. Immers dit is niet de plek het er moeilijk mee. Zo proberen ze het zelf handen waar ze naar boven komen. Deze requirements ont- en voeten te geven door te spreken over vijf karakstaan namelijk bij de ‘schaduw’ IT-afdeling. Het teristieken (on demand self service, broad network verzoek om diensten of services komt voort uit de access, resource pooling, rapid elasticity and meabusiness waar gebruikers en managers technolo- sured services), drie delivery modellen (Softwaregisch ‘slim’ genoeg worden om zelf oplossingen as-a-Service (SaaS), Platform-as-a-Service (PaaS) samen te stellen. and Infrastructure- as- a- Service (IaaS) en tenslotte vier deployment models (Private cloud, commuDe discussie rondom cloud hoort dus eigenlijk hele- nity cloud, public cloud and hybrid cloud). maal niet thuis binnen de IT maar binnen de business afdelingen van de organisatie. Daar gaat het Tenslotte zijn er op verschillende delen van de ook helemaal niet om zaken als private of public wereld andere drijfveren voor de opkomst van clouds, of andere soortgelijke termen over waar en Cloud. In Noord Amerika is het het met name de hoe Cloud wordt geleverd. Het gaat daar ook niet Technology sector die Cloud aan de bestaande klanom de betaalmodellen als ‘pay by the sip’. De echte tenkring verkoopt als onderdeel van een noodzakeissue voor de business is hoe de gebruikers mak- lijke IT upgrade cyclus. Ook in Azië is het vooral kelijk services kunnen gebruiken zonder ook maar de wens om een bedrijfsbrede IT te implementeren,
17
de sterkste drijfveer voor een ‘shared service’ model. Europa wijkt echter sterk af in het absolute IT denken. Hier is het ook de dienstensector die met nieuwe vormen van producten de weg vrij maakt voor het concept van Cloud. Niet vanuit een technologisch perspectief maar vanuit een marktperspectief waarbij de interacties tussen mensen centraal staat.
Wat is Cloud? De IT-sector lijkt vooralsnog cloud uit te leggen op dezelfde manier als de Noord-Amerikaanse technologie bedrijven. Het gevolg is dat de CIO Cloud dan ook voornamelijk ziet als een middel om dezelfde IT-services te kunnen leveren maar dan voor minder geld. Het concept Cloud spreekt IT medewerkers immers met name aan vanuit beheersbaarheid en daarmee kostenbesparing. De IT budgetten staan onder druk en cloud computing moet een alternatieve oplossing bieden voor de eigen back-office. Figuur 1. De business ziet Cloud als een middel om nieuwe databronnen aan te boren, nieuwe producten te ontwikkelen of andere markten te ontwikkelen. Het concept Cloud spreekt hun met name aan vanuit de noodzaak om informatie met elkaar te delen om beter te kunnen presteren. Denk aan twitter, facebook maar ook andere (online) samenwerkingsvormen bieden mogelijkheden. Cloud biedt kansen voor externe variatie aan gegevens voor de frontoffice. Gartner tenslotte definieert cloud als ‘as a style of computing in which scalable and elastic IT-enabled capabilities are delivered as a service to external customers using Internet technologies”. Wellicht zou daar nog aan toegevoegd kunnen worden: “…. which are delivered on demand and priced on a pay per use basis’. Simpel gesteld: Cloud levert diensten op verzoek tegen betaling.
belangrijkste maar de interactie over de inhoud. Dit wordt ook nog eens versterkt doordat het kinderlijk eenvoudig is om interfaces te maken waarbij het persoonlijk gemak voorop staat. Het tweede pad kan men samenvatten onder de noemer virtualisatie. Dit pad leidt via verbeteringen in binnen IT-technologie, zoals bijvoorbeeld grid computing, en is daarmee erg gericht op applicaties en systemen. Cloud combineert beide elementen.
Van IT-technologie naar Business Technologie
Hoe is Cloud ontstaan?
Meer dan een decennium waren alle investeringen in IT gericht op het automatiseren van interne processen met als doel de kosten te verminderen en het verbeteren van operationele effectiviteit. IT ondersteunde de business in grotendeels stabiele markten. Vandaag de dag is van stabiliteit geen sprake meer. Te denken valt aan zaken als globalisering, toenemende concurrentie, een verschuiving naar nieuwe media als bron van informatie, als ook een sterkere vraag naar lokalisatie en maatwerk. Het resultaat is een sterk toegenomen behoefte aan informatie om te kunnen veranderen en te concurreren tegen deze krachten. Maar men kan niet tot in het oneindige doorgaan met besparen. Reden voor ondernemingen om de focus niet alleen te leggen op kostenbeheersing maar ook op hogere inkomsten, meer marktaandeel en betere marges.
De huidige situatie rondom Cloud is ontstaan via twee verschillende paden. Het eerste pad laat zich samenvatten onder de noemer abstractie. Het draait hier met name om de manier waarop hoe mensen met elkaar samenwerken. Deze samenwerking is veelal gebaseerd op services en het internet speelt daarbij een meer dan cruciale rol. Bij web 1.0 ging het in de basis om het publiceren van specifieke content. Bij web 2.0 is niet het publiceren het
Deze nieuwe zakelijke behoeften vereist ook nieuwe en vooral andere technologieën en capaciteiten, geleverd op een nieuwe manier. Er ontstaat een nieuw soort technologie, niet binnen IT maar binnen de Business. Bij deze zogenaamde ‘Business Technologie ‘ligt de nadruk op mensen, communicatie en samenwerking. Niet op computers, data en kostenbesparingen.
Een Cloud omgeving is veelal herkenbaar aan de hand van de volgende kenmerken: • Gebaseerd op services, klaar voor gebruik; • Snel schaalbaar; • Resources & infrastructuur worden gedeeld; • Betaal voor gebruik; • Toegang via het web.
Cloud biedt kansen voor extreme variatie aan gegevens voor de front-office.
November 2010 • Cloud Special
19
Voorbeelden van Cloud in de praktijk Insight Center Het Capgemini Insight Center combineert zowel de IT als de business cloud. Data van de klant wordt met behulp van een gedeelde infrastructuur en resources (met specifieke business kennis) als kant en klare services via het web beschikbaar gesteld. De klant kan dagelijks uit de ‘cloud’ de standaard rapportage ontvangen maar ook zelf toegang krijgen voor extra analyses. Indien gewenst kan, met een druk op de knop, ondersteuning worden gevraagd van een ter zake kundig medewerker.
IFX Een ander goed voorbeeld is www.ifx.fi dat met behulp van Business Process Outsourcing het volledige procurement proces kan overnemen inclusief de daarbij behorende Business Intelligence.
van oudsher het domein van IT die dit soort systemen geïmplementeerd heeft en als vakgebied naar zich heeft toegetrokken. BI wordt daarmee binnen de huidige cloud discussie vaak alleen vanuit een IT perspectief, lees kostenbesparing, bekeken. Met misschien wel rampzalige resultaten. Een bekende uitspraak binnen de informatievoorziening is: je weet niet wat je niet weet. Bijna alle beslissingen worden gemaakt op basis van incomplete gegevens. Is dat erg? Waarschijnlijk niet omdat de meeste beslissingen sowieso op basis van impliciete gegevens (het onderbuikgevoel) worden gemaakt. Deze beslissing kan ondersteund worden, of gerationaliseerd, met behulp van expliciete gegevens. BI kan hierbij een belangrijke rol spelen, immers meten is weten. Dit weten is dan ook een belangrijke aanvulling op kennis die opgedaan is door eigen ervaring. Naast deze eigen ervaringen is het tegenwoordig ook erg makkelijk om de collectieve ervaring van je netwerk aan te spreken. Bijvoorbeeld door gegevens te delen met je sociale netwerken (al dan niet via internetsites als twitter). Uiteraard moet daar niet iedereen bij betrokken worden. Het is met name een subselectie van de Cloud van mensen die op basis van relevantie een bijdrage kan leveren. Heel simpel gesteld: twee weten meer dan één. Dat effect wordt nog groter als het om meer dan twee mensen gaat die ook nog kennis van zaken hebben. BI wordt daarmee binnen de huidige cloud discussie ook vanuit een business perspectief, lees waardevermeerdering, bekeken.
Gegevens uit eigen IT-systemen aangevuld met relevante ervaringen uit je sociale netwerk is een mooi toekomstbeeld, maar de werkelijkheid is vaak nog even anders. BI is nu dan ook nog voornamelijk Immediate gericht op historisch inzichten. Dit zal moeten verImmediate (http://immediate.capgemini.com/ anderen wil BI onderdeel gaan of blijven uitmaken overview.php) is een zeer schaalbare, flexibele van de Business Technologie. Dit kan als zij blijen toekomstzekere op cloud gebaseerde e-busivend de noodzakelijke ondersteuning biedt aan de ness oplossing. Het online platform ondersteund Business gebruikers in hun besluitvorming. Hoe CRM en BI. kan BI dan die ondersteuning bieden? Allereerst betekent dat het ondersteunen van een veranderend tijdsperspectief. Immers in plaats van terugkijken Rol van BI binnen zal er vooruitgekeken moeten worden. Dit noemt Business Technologie men in de vakbladen ook wel predictive analysis, Een essentieel onderdeel van de Business advanced analysis of datamining. Terugkijken, Technologie is de informatievoorziening. Daarbij vooruitkijken, beiden bieden belangrijke voordelen. gaat het over BI maar ook over andersoortige ken- Maar wat zeker ook niet vergeten mag worden is nissystemen als Enterprise Content Management. het heden. Hoe staat het met de huidige prestaties? BI geeft allereerst inzicht in de resultaten van de Dit soort inzicht worden ook wel real time perforeigen organisatie. Daarbij staat het rapporteren over mance monitoring genoemd. de bedrijfsprestaties ten opzichte van gestelde doelen voorop. Daarnaast dragen overige kennissyste- Bij al deze verschillende inzichten in en door de men een belangrijke bijdrage door de ervaring van tijd ligt een belangrijke business requirement ten de organisatie systematisch te borgen. Beide toepas- grondslag, namelijk een sneller toegang tot relesingen, BI en kennissystemen, zijn intern gericht vante gegevens. Deze moeten snel en eenvoudig bij en hebben als doel om kennis te vergroten. Ze zijn de business gebruiker kunnen komen zonder al
Binnen de business wordt Cloud gezien als een nieuwe manier van interactie
November 2010 • Cloud Special
20
teveel betrokkenheid van de IT afdeling met change processen en ‘ingewikkelde technologieën’. Het gevolg is dan ook een opkomst, binnen de business technologie, van tools die dit ondersteunen. Bijvoorbeeld door gegevens in memory te analysere, en dus zonder IT ondersteunde laadprocessen. Deze ontwikkeling wordt ook wel self service reporting genoemd. Verleden, heden, toekomst, sneller, het stelt eisen aan resources, hardware, software en de organisatie van de informatie huishouding. En dat zijn nu precies zaken waar de business technoloog zich juist niet mee bezig wil houden. Dit soort oplossingen neerleggen bij externe partijen die dit in de cloud oplossen is vanuit business perspectief dan ook ideaal.
Bedrijfsintelligentie Iedereen wil een intelligent bedrijf of op zijn minst dan toch ‘bedrijfsintelligentie’ of Business Intelligence. Dat klinkt aantrekkelijk maar wat wordt daar dan eigenlijk mee bedoeld? Vanuit een business perspectief betekent dat voornamelijk snel toegang tot relevante gegevens. Maar de vraag is of IT medewerkers er tot op heden wel voldoende in geslaagd zijn om het gapende gat te begrijpen dat bestaat tussen wat de business echt wil en wat BI
Figuur 2. dan daadwerkelijk ook levert. Uit voorgaande is immers gebleken dat Cloud binnen IT, in de praktijk de eigenaar van BI, vooral wordt gezien als een nieuwe manier van hosten van back office systemen met een focus op kostenreductie. Dit vereist een nieuwe manier van ondersteuning buiten de eigen organisatie. Dit biedt de eigen IT organisatie namelijk de kans om volledig ontzorgt te worden voor hun BI competentie. In de cloud bieden modellen
Natively: Cloud, On Premises, SaaS, Linux, Windows, Mac, iPhone, Android, iPad Built-in: Security, Scalability, Multi-tenancy
From a single codebase?
®
www.servoy.com
Voor 5.000 uw bestaande applicatie geschikt gemaakt voor iPhone en iPad http://servoy.com/ipad voor details
Cloud Special • November 2010
Los Angeles Amsterdam Zurich London Madrid Rome Paris Munich Buenos Aires Montevideo Bangkok São Paulo Santiago
21
als SAAS hiervoor dan kansen. Is dit een slechte zaak? In principe niet zolang BI belandt in de handen van een extern IT bedrijf die goed begrip heeft van BI en zich in dit kader weet te beperken tot de kern IT activiteiten van BI.
sen business en IT , bijvoorbeeld binnen een BI Competency Center of BICC, wordt gezien bovenstaande ontwikkelingen logischerwijs steeds belangrijker.
Binnen de business wordt Cloud steeds meer gezien als een nieuwe manier van samenwerken, interacties met een focus op opbrengsten. Daarbij ontstaat een shift van IT technologie naar Business technologie waarbij de waarde juist ook buiten de grenzen van eigen organisatie te behalen valt. Niet de soepel draaiende organisatie staat centraal maar het kunnen reageren op veranderende omstandigheden. Dit vereist een nieuwe manier van werken waarbij gegevens gedeeld worden binnen en buiten de eigen omgeving. Cloud modellen hiervoor zijn met name online sociale netwerken. Ook hier liggen kansen voor IT bedrijven. Niet alleen bij de technische ondersteuning van deze nieuwe Business Technologie maar vooral ook door het delen van de schat van ervaringen rondom organisatie en implementatie voor BI. De noodzaak tot afstemming tus-
Bij de hele problematiek rondom cloud gaat het niet zozeer om wat het is. Ook gaat het niet om de vraag of het nu een IT-cloud is gericht op kostenbesparing of een Business cloud gericht op opbrengsten. Simpel feit is dat beide elkaar aanvullen en versterken en de één niet kan bestaan zonder de ander. De cloud biedt dus én een kans op goedkoper én een kans op beter. Dat is het echt goede nieuws. «
Conclusie
IT-clouds en Business clouds kunen niet zonder elkaar bestaan.
Veel ondernemingen leggen de focus niet alleen op kostenbeheersing maar ook op hogere inkomsten, meer marktaandeel en betere marges. Het gaat uiteindelijk niet om de IT als zodanig, maar om hoe de IT de business kan ondersteunen.
November 2010 • Cloud Special
