.
f neclouds. collective knowledge
Met het hoofd in de wolken? Gezamenlijk bouwen aan kennis van financieeleconomische criminaliteit, haar daders en een effectieve bestrijding.
In de fineclouds wordt met een centraal beschikbaar gestelde applicatie kennis van financieel-economische criminaliteit verzameld, ontwikkeld en gedeeld. Het gaat om kennis van criminele werkwijzen, gedragskenmerken van daders en van werkzame interventies. Die kennis is deels feitelijk en deels hypothetisch. Het laatste wil uitnodigen tot verder onderzoek zodat steeds meer aan inzichten wordt gewonnen. Fineclouds zijn een initiatief van het lectoraat Financieel-economische criminaliteit aan de Politieacademie en worden beschikbaar gesteld via het kennisplatform www.finec.eu.
.ww
.ff
Witwassen
Faillissementsfraude
.zf
Zorgfraude
.??
what’s next
.af
Acquisitiefraude
.vf
Voorschotfraude
CONTINUE KENNISONTWIKKELING van: WERKWIJZE en ROLLEN van DADERS én BESTRIJDERS Fineclouds zijn communities waarin met hulp van een centraal computerprogramma kennis van financieel-economische criminaliteit op elkaar wordt gelegd en verder wordt ontwikkeld en verspreid. In breed publiek-privaat samengestelde kenniskringen (‘finecircles’) wordt al geruime tijd kennis gedeeld en ontwikkeld over financieel-economische criminaliteit. Het aantal kringen groeit en de tijd is rijp om het bereik te vergroten. Het lectoraat lanceert daartoe zogenaamde fineclouds. In deze virtuele verzamelingen van professionals wordt via het internet met een door het lectoraat beschikbaar gestelde applicatie en me-thode, kennis ontwikkeld en gedeeld van modus operan-
di, daderrollen en innovatieve bestrijdingswijzen. Fineclouds focussen op concrete finecdelicten. Een cloud begint niet blanco, maar is reeds gevuld met de resultaten van onderzoek door het lectoraat. Deze brochure vertelt meer over de fineclouds opdat wellicht ook u zich voelt uitgenodigd om te participeren. Ten faveure van effectieve criminaliteitspreventie en bestrijding!
Wynsen Faber
Lector Financieeleconomische criminaliteit
.f ineclouds. collective knowledge
Wat is er aan de hand?
De fineclouds zijn terug te voeren op drie basale kennisvraagstukken die een effectieve aanpak van financieel-economische criminaliteit in de weg staan.
Kenniscumulatie
ficiënt om alle onderzoekslijnen of aanverwante voorvallen uit te pluizen. Alleen ontCasuïstische gerichtheid zit in toezichts- en breekt het daardoor wel aan cruciale informatie bestrijdingsprocessen ingebakken. Ieder dosover achterliggende werkwijzen of kenmerken sier staat in wezen op zichzelf en vraagt zijn van faciliterende mededaders. eigen bewijsopbouw en beoordeling. Die oriëntatie op zaken leidt in combinatie met het grote aanbod, tot minder aandacht voor cumulatie Er is veel inhoudelijke kennis van financieelvan inzichten. economische criminaliteit, alleen bevindt die zich verspreid in het veld en dan ook nog vaak in de hoofden van mensen. Is kennisdeling binHet gemiddelde dossier bevat weinig kennis nen een organisatie al een probleem; tussen van hoe de crimineel tewerk gaat en hoe deze verschillende organisaties of publiek-privaat zich met anderen daarop organiseert. Voor de v.v., is het al helemaal geen usance. houdbaarheid van een zaak bij de rechter is die kennis ook niet nodig. Het is bovendien niet ef-
Kennismobilisatie
Kennisreflectie
In de samenleving zijn preventie, detectie en correctie van financieel-economische criminaliteit gedistribueerd over tal van publieke en private partijen. De fineclouds willen hen, hun kennis en het sanctiearsenaal waarover ze beschikken, mobiliseren.
Wat doen de fineclouds? Als niet bekend is hoe financieel-economische criminaliteit in elkaar steekt: hoe is ze dan te beïnvloeden? Ingezette middelen lopen dan het gevaar tot doel te worden verheven. Effectieve beïnvloeding van financieeleconomische criminaliteit vereist dat de bestrijding een afspiegeling is van wat ze ‘naar haar hand’ willen zetten. Maar wie te zien als bestrijding? Als niet bekend is hoe finacieel-economische criminaliteit in elkaar zit: hoe weet men dan de juiste partners te kiezen om die criminaliteit tegen te gaan?
De fineclouds faciliteren deze keuzes en daaruitvoortvloeiende maatregelen. Door kennis te bundelen, te ontwikkelen en te distribueren. De fineclouds representeren continue ‘the state of the art’ van financieel-economische criminaliteit. Door die kennis breed beschikbaar te stellen, kan de toezichthouder, rechercheur, financiële dienstverlener, of wie dan ook beter zijn werk doen. Beleidsmakers kunnen bovendien hun gezamenlijke maatregelen beter afstemmen op de karakteristieken van het probleem.
Focus: Modus operandi en rollen Human trafficking
declared k
stored
Money transport
Stockpiling Trade mixed
purpose
redit
4. Collect Postpackage Safeloket
Courier
ge
means
5. Stash
6. Transmute Denomination
Exchange
means
Bike Spam
Car/Bus Street Train
Rollen
Social NetWork site
Package
good faith Container 10. Activate 9. Prepack facilitators cash Personal
conveyance
Stashhouse Home
Jobsite (demand)
7. Choice 8. Staff smuggling recruitment method Peer belongings group Fora
Jobsite (supply)
Body
bad faith Mule/courier
Carrier
Modus operandi Market exchange
goods
11. Conversion de crimineel van
De werkwijze credit en Money die van de bestrijding die daar transfer een afspiegeling van moet zijn, Deposit worden in de fineclouds gemoTransfer False billing agent delleerd. Ze worden weergegeven Letters of Bank credit als samenhangende activiteiten Loan back Traveller cheques inclusief Invest de waargenomen of veronderstelde varianten daarop. 12. Ship 13. money Integration (execute Elke variant wordt zoveel Spend step 7: smuggling mogelijk voorzien van handvatten method) Save voor preventie, detectie en interventie.
Conversion en daarbij De fineclouds richten zich op de werkwijze betrokken rollen van zowelpackage de Post- crimineel als de Nightlife bestrijders. Trade
Trading weapons
Diamonds/ gold
Professional
Ship
Plane
Klassiek onderzoek naar daderkenmerken richt zich vooral op sociaal-demografische factoren. Die zijn moeilijk te operationaliseren Het werkt weinig onderscheidend als fraudeurs vooral mannen zijn van boven de 26, meestal hoger opgeleid, single of getrouwd zijn en boven-
modaal verdienen. Ze duiden een hele grote groep mensen aan. Dat maakt de kenmerken ze ongeschikt voor detectie van criminaliteit. De oriëntatie van dit soort actortyperende kenmerken (verbonden aan de dader als persoon) verschuift naar roltyperende kenmerken. Die vloeien voort uit de rol
en staan los van de persoon die de rol vervult. Rol- kenmerken zijn gedragskenmerken en daardoor eenvoudiger te detecteren dan demografische of zelfs psychologische. Fineclouds brengen die kenmerken van daders en bestrijders in kaart.
Mule/ staffrecruit er
Exchange agent Money (cash)
Transfer
Methode: Hypothese Gestuurde Interventie (HGI) Card issuer
Jobapply
Accountant
Personnel Service
Initiator
Notary
Transfer
Seller (EU)
Euro transaction
transaction Effectieve bestrijding moet het criminele werkproces Buyer en de daarbij gebruikte rollen kunnen bestrijken met (Foreign X) sensoren en maatregelen. Zo niet dan is ze voor een bepaald deel van die MO of de rollen blind. Merchandise
Valuta X
De methodiek Hypothese gestuurde Interventie (HGI) beoogt van financieel-economische criminaliteit inzichtelijk te maken waaruit de bekende werkwijze bestaan en de ‘dark number’, de ‘unknown offenders’ en de ‘unknown victims’. Hypothesen over criminaliteit (MO’s en rollen) en effectieve bestrijding hebben daarin een belangrijke plaats. Hun toetsing in wetenschappelijk onderzoek en experimenten vergroot de kans op het succesvol aangrijpen van de juiste maatregelen.
Mone-/ trade broker
Valuta X transaction
Buyer (Foreign)
Resultaat: cumulatieve kennis
Euro transaction
Merchandise
Seller (EU)
Toepassing van HGI levert kenmerken op van: • het criminele werkproces (feitelijk en hypothetisch); • sensoren en bronnen voor detectie van criminele activiteiten; • daderrollen en gerelateerde gedragskenmerken; • het bestrijdingsproces en haar varianten (feitelijk en hypothetisch); • bronnen voor interventies ; • nieuwe bestrijdingsrollen.
De eenvoud zelve
FINECLOUD: hoe het werkt Toegang
Toegang tot de fineclouds vindt plaats op uitnodiging van het kennsiplatform finec. eu.
Internet
De fineclouds zijn via internet bereikbaar. Iedere cloud heeft een eigen URL. Tijdens het eerste bezoek wordt om een registratie gevraagd. Met username en password komt men daarna in de cloudgegevens terecht.
Niet privacygevoelig
Schema’s
Modi: ‘view’ en ‘edit’
Detailinformatie
Fineclouds bevatten alleen geaggregeerde informatie die niet herleidbaar is naar aanwijsbare natuurlijke of rechtspersonen.
In de ‘view-modus’ is alle kennis uit de cloud toegankelijk. Aanvullen en wijzigen is mogelijk met een ‘edit-autorisatie’.
Fineclouds bestaan uit aanpasbare schema’s van modus operandi en rollen waaraan kenmerken worden gekoppeld.
Op de schema’s kan worden ingezoomd voor meer detailinformatie. In de edit-modus kan die worden aangevuld.
YOU CAN
Na enige gewenning is het werken in de finecloud eenvoudig. Niet de techniek is bepalend voor het gebruik, maar kennis en creativiteit.
Informatiecategorieën
Van alle criminele activiteiten en rollen kunnen kenmerken, hypothesen, indicatoren en ook openstaande onderzoeksvragen worden vastgelegd. Die zijn ook een bron van inspiratie voor studenten en onderzoeksprogramma’s.
Moderatie
Een finecloud is géén wiki waar alles in kan worden gestopt ongeacht het ‘juistheidsgehalte’.
Als moderator houdt finec. eu uit elkaar wat feitelijk aan MO’s en daderkenmerken in de praktijk is gebleken, en wat wordt verondersteld. Dat laatste is interessant omdat hypothesen die worden getoetst meer zicht kunnen geven op onbekende MO’s en rollen. Kenniskringen completeren de moderatie en beoordelen de inhoud van de clouds op plausibiliteit en bruikbaarheid.
“Juist voor het beïnvloeden van de dark number is, naast de inductieve, een meer deductieve oriëntatie gewenst. Gericht op werkwijzen die niet worden gezien en waarvan gedacht wordt dat ze mogelijk wel door criminelen en hen die daarbij behulpzaam zijn worden toegepast.”
.ww
.ff Faillissementsfraude Begin 2012 zijn de resultaten van een onderzoek naar MO’s van faillissementsfraude in een internetomgeving geplaatst. De finecloud faillissementsfraude is daarop gebaseerd.
Welke fineclouds bestaan er?
Witwassen Vanaf het najaar van 2011 is in kleine kring geoefend met wat nu de finecloud witwassen heet. Dit is de oudste finecloud met inmiddels de meest uitgebreide informatie over MO’s en rollen.
fineclouds ‘in action’
.vf
Voorschotfraude Eind 2010 is een onderzoek afgerond naar zogenaamde Nigerianenscams. De MO’s en rollen die dat heeft opgeleverd zijn in de 2e helft van 2012 ontsloten via de finecloud voorschotfraude.
fineclouds en finecircles .zf
.af
Zorgfraude De finecloud zorgfraude is nog jong. Er is een eerste MO en rollencomplex gemaakt van het zogenaamde upcoden: het ‘creatief’ declareren van Diagnose BehandelCombinaties binnen de gezondheidszorg.
Acquisitiefraude De finecloud acquisitiefraude richt zich op spookfacturen. Omvangrijke MO’s en een rollencomplex zijn al beschikbaar. De focus ligt vervolgens op het ontwerp van werkzame interventies.
Finec.eu streeft naar een gestage uitbreiding van het aantal fineclouds. Dat heeft enige voeten in aarde omdat iedere cloud wordt begeleid door een kenniskring waarvan de leden fysiek bijeen komen. Dat staat garant voor de validatie en kwaliteit van de inhoud van de clouds. Een finecloud op het gebied van inkomstenfraude is in voorbereiding.
FINECLOUD: de techniek?
De fineclouds maken alternatief gebruik van de presentatietool Prezi. Er wordt hard werkt aan een permanente oplossing via finec.eu die bekend zal staan als ‘MO-builder’.
Prezi als basistool
De fineclouds gebruiken de presentatietool Prezi als gedeeld instrument. Dat alternatief gebruik is experimenteel. Er wordt hard gewerkt aan een permanente MO-builder die binnen het domein finec.eu beschikbaar zal worden gesteld.
Systeem-eisen
Om de inhoud van de fineclouds te kunnen bekijken of editen, moeten internetbrowsers kunnen omgaan met flash. Voor ipath’s geldt dat niet.
Performance
Finecloud maakt gebruik van een bestaande cloudomgeving. Hoe die Internet omgeving zich houdt op het moment Fineclouds zijn met een internet- dat grote aantallen deelnemers browser te benaderen via een aparte gelijktijdig inloggen is nog de vraag. URL.
Samen met ‘finec.eu’, ‘finecircles’, en de ‘finecadamy’ maken de ‘fineclouds’ deel uit van de nationale infrastructuur tegen financieel-economische criminaliteit (nifec).
www.finec.eu Kennisplatform tegen financieel-economische criminaliteit . finecircles Kenniskringen van profesionals als afspiegeling van financieel-economische criminaliteit. finecadamy Multidisciplinaire kennisoverdracht.
Binnen de infrastructuur van opsporing en vervolging is het nauwelijks mogelijk om anderen dan politiemensen of medewerkers van OM of bijzondere opsporingsdiensten toegang te geven. Voor de detectie van en het interveniëren op financieel-economische criminaliteit is dat lastig. Per definitie zijn daar immers andere publieke en private partners bij nodig. Daarom is door het lectoraat finec het platform finec.eu gecreëerd. Zodat er in ieder geval één punt in Nederland is waar informatie over werkwijze en rollen van financieel-economische criminaliteit bij elkaar wordt gebracht.
Fineclouds zijn een initiatief van het Lectoraat Financieel-economische criminaliteit aan de Politieacademie. Bezoek ons op www.finec.eu. Arnhemseweg 348 7334 AC Apeldoorn Postbus 834 7301 BB Apeldoorn
[email protected] t. +31 (0)55 5392347 f. +31 (0)55 539 2938 www.finec.eu
.
f neclouds. collective knowledge Politieacademie
