Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport “Natuurwaardenkaart van Heemstede – Waardering van de natuur in de groengebieden van Heemstede 2008”, hierna genoemd “rapport Natuurwaardenkaart”, 26 homogene telgebieden onderscheiden. Het plangebied valt onder telgebied 5: spoorterrein. Dit telgebied is agrarisch gebied grenzend aan het verhoogde spoortalud. Het gebied bestaat voornamelijk uit intensief beheerd grasland.
Uitsnede figuur 1 rapport Natuurwaardenkaart
Foto plangebied Wijzigingsplan Boekenrode
Gemeente Heemstede, juni 2011
Aan de hand van het rapport “Natuurwaardenkaart van Heemstede – Waardering van de natuur in de groengebieden van Heemstede 2008” zullen de diverse natuurwaarden die relevant zijn voor het plangebied worden behandeld. Flora In het “Natuurwaardenrapport van Heemstede – Waardering van de natuur in de groengebieden van Heemstede 2008” is van de flora een selectie van provinciale aandachtsoorten in de groengebieden rond Heemstede gekarteerd. Deze aandachtsoorten worden ook in het kader van de provinciale natuurinventarisaties geïnventariseerd (Landschap Noord-Holland, 2007) om beschermde, zeldzame, indicatieve of anderszins bijzondere plantensoorten in kaart te brengen. Voor een lijst van de gekarteerde indicatiesoorten wordt verwezen naar tabel 6, bijlage 1 van het rapport. Biodiversiteit Flora Op basis van de verspreiding van de aangetroffen soorten en hun zeldzaamheidswaarde is een zogenaamde dichtheidskaart berekend. Bij de berekening wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van andere bijzondere soorten in de buurt. De biodiversiteit flora in het plangebied tussen vrij hoog en vrij laag. Natuurwaarde flota van intensief beheerd grasland is laag. Enige flora van waarde wellicht in het spoortalud.
Uitsnede figuur 2 Rapport Natuurwaardenkaart - biodiversiteit
Stinzenplanten In het plangebied komen geen stinzenplanten voor. In Heemstede komen stinzenplanten alleen voor op landgoed Berkenrode – aan de overzijde van het spoor-Leidsevaartweg-Leidsevaart. Door het gebruik van ronde lijnen is de aanwezigheid van stinzenplanten foutief op de kaart weergegeven.
Uitsnede figuur 3 Rapport Natuurwaardenkaart - stinzenplanten
Gemeente Heemstede, juni 2011
Beschermde plantensoorten Een lijst van plantensoorten die beschermd en/of bedreigd zijn (‘Rode Lijst-soorten’ van de Flora en Faunawet) en in Heemstede zijn aangetroffen, staan vermeld in tabel 2 van het Rapport Natuurwaardenkaart. De beschermde soorten worden in Heemstede vooral in de oude landgoedbossen aangetroffen. Opgemerkt wordt dat de beschermingsstatus alleen geldt voor wild voorkomende planten. Stinzenplanten zijn ook beschermd, maar als de planten duidelijk van recente kweek afkomstig zijn (en dus zijn aangeplant), vallen ze niet onder het beschermingsregime. In figuur 4 van het rapport Natuurwaarden is de verspreiding van beschermde planten in de groengebieden van Heemstede weergegeven. In het plangebied komen geen beschermde en/of bedreigde plantensoorten voor.
Uitsnede figuur 4 Rapport Natuur-
Uitsnede figuur 5 Rapport Natuur-
waardenkaart – beschermde soorten
waardenkaart – bedreigde soorten
Fauna Amfibieën, Reptielen en Vissen In 2007 is in de verschillende telgebieden de aanwezigheid van amfibieën, reptielen en vissen geïnventariseerd. In het telgebied 5 zijn geen bijzondere amfibieën, vissen of reptielen aangetroffen. Reptielen zijn in de jaren negentig van de vorige eeuw wel uit een aantal kilometerhokken van Heemstede bekend. Het betreft dan een kilometerhok die aan het duingebied grenzen. Van de Zandhagedis is ook bekend dat ze op spoortaluds kunnen voorkomen. Het is daarom niet geheel uit te sluiten dat een enkele Zandhagedis rond het spoortalud in het westelijk gedeelte van het gebied voorkomt. Zandhagedis is zwaar beschermd (tabel 3 van de flora- en faunawet) en staat op bijlage IV van de Habitatrichtlijn.
Uitsnede figuur 6 Rapport Natuurwaardenkaart – bijzondere amfibieën, vissen en reptielen
Gemeente Heemstede, juni 2011
Zandhagedis In Nederland is het voorkomen van de zandhagedis sterk gebonden aan duin- en heidegebieden. In het binnenland en in de kalkarme duinen wordt hij vooral aangetroffen op droge struikheideterreinen. In de kalkrijke duinen komen de meeste zandhagedissen voor in het open struweelduin. Daarnaast komt de soort voor langs infrastructuur (weg- en spoorbermen) en op ruderaal terrein (met name spoorwegemplacementen). Sporadisch worden ook bosranden en struweel gemeld. Als warmteminnende soort heeft de zandhagedis een voorkeur voor zandige, naar het zuiden geëxponeerde hellingen, waar de temperatuur hoog kan oplopen. De optimale habitat is een mozaïek van rijk gestructureerde dwergstruikvegetatie, afgewisseld met hogere grassen, ‘kale’ grond en plekken met open zand. De structuurdiversiteit is daarbij belangrijk. Hoewel de aanwezigheid van een zandhagedis zeer onwaarschijnlijk is, is dit niet volledig uit te sluiten. Er wordt dan ook een advies/onderzoek door een ecologisch adviesbureau geadviseerd. Broedvogels In de groengebieden rond Heemstede zijn van de broedvogels de provinciale aandachtsoorten gekarteerd (Van de Goes en Groot, 2007). In totaal zijn 34 soorten vogels van deze lijst in de verschillende gebieden van Heemstede aangetroffen met in totaal 301 territoria. In telgebied 5 zijn geen broedvogels van de oude bossen aangetroffen noch vogelsoorten van de Rode Lijst en Vogelrichtlijn. Zoogdieren Vleermuizen Een zeer karakteristiek onderdeel van de natuurwaarden van Heemstede wordt gevormd door de (boombewonende) vleermuizen. Bij de inventarisatie voor het Rapport Natuurwaardenkaart is in het telgebied 5 de gewone dwergvleermuis gesignaleerd. Er zijn in het telgebied 5 geen locaties van vleermuiskolonies geïnventariseerd. Alle vleermuissoorten en hun verblijfplaatsen zijn streng beschermd en alle soorten vallen onder de habitatrichtlijn. Het ruimere foerageergebied van de dieren is veelal niet beschermd omdat bij verstoring voldoende alternatief voorhanden is.
Uitsnede figuur 9 Rapport Natuurwaardenkaart – vleermuizen
Overige zoogdieren Naast vleermuizen werden in de verschillende groengebieden nog een aantal andere soorten zoogdieren vastgesteld. In het gebied werden geen vallen geplaatst voor aanvullend onderzoek. In Tabel 5 van het Rapport Natuurwaardenkaart staan de vastgestelde soorten zoogdieren vermeld met het aantal vindplaatsen in de verschillende gebieden. Alle zoogdieren behalve de Huismuis zijn beschermd, meest volgens het lichte beschermingsregime. De Eekhoorn is beschermd volgens tabel 2
Gemeente Heemstede, juni 2011
van de flora- en faunawet. In telgebied 5 zitten geen eekhoorns. Overige soorten zijn tabel 1 soorten. Hiervoor is een vrijstelling van de flora- en faunawet van kracht. Libellen, dagvlinders en overige fauna In het gebied zijn van deze soort groepen alleen losse waarnemingen verzameld. Deze losse waarnemingen leveren weinig bruikbare informatie op over het voorkomen van deze soort groepen in de groengebieden. Vanwege de incompleetheid van de gegevens zijn ze daarom niet voor de natuurwaardenkaart gebruikt. Wel geven de aangetroffen soorten een indicatie van de soortenrijkdom in het gebied. De gevonden vlinder- en libellen soorten staan vermeld in tabel 6 samen met het aantal exemplaren. Geen van de aangetroffen libellen of dagvlinders is beschermd of komt voor op de Rode lijst. Naast de diverse aangetroffen libellen- en dagvlindersoorten, werd ook Veenmol in het onderzochte gebied aangetroffen. De Veenmol staat op de landelijke Rode Lijst. Wijngaardslak De Wijngaardslak is beschermd volgens tabel 1 van de Flora- en faunawet. De soort is van verschillende bosgebieden bekend, maar kan in elke geschikt bosgedeelte worden verwacht. In telgebied 5 zijn geen Wijngaardslakken aangetroffen. Klassen natuurwaarden natuurwaarden Op grond van een aantal criteria, waarbij rekening is gehouden met de aard van de verschillende gebieden, de ligging en de biodiversiteit is Heemstede geclassificeerd in vier klassen van natuurwaarden. De kaart die hiervan is gemaakt geeft het belang van de natuur voor de diverse gebieden visueel weer (Figuur 12). Het blijkt dat de belangrijkste natuurgebieden van Heemstede worden gevormd door de landgoederen en de daarbij behorende landgoedbossen. Deze landgoederen hebben alle een hoge of zeer hoge waardering gekregen. Het laagst gewaardeerd zijn de graslanden en agrarische gebieden in het westelijke deel van Heemstede. De graslanden bij de ringvaart hebben een hogere waardering gekregen, maar halen veelal niet het niveau van de landgoedbossen. Het telgebied 5 valt in de natuurwaarde gemiddeld.
Uitsnede figuur 12 Rapport Natuurwaardenkaart- natuurwaardenkaart
Gemeente Heemstede, juni 2011
