weekblad van de Universiteit Twente nummer 38
donderdag 13 december 2007
UT N I E U W S www.utnws.utwente.nl
2
9
Werk van Kuyvenhoven gebundeld
Nieuw instituut, focus op water
14
‘Brug tussen zorg en techniek’
Schaatser wil zichzelf bewijzen
Foto's: Gijs van Ouwerkerk
Twente is een nieuw expertisecentrum rijker. Dinsdag vond de officiële start plaats van het Twente Water Centre, een samenwerking tussen de UT en het International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation (ICT) in Enschede. Het centrum zet in op de grote onderzoeksvragen op het gebied van watersystemen en stroomgebieden vanuit het perspectief van beheer en technologie. Het bijzondere van het nieuwe instituut is dat bèta- en gammawetenschappen er in samenwerken. Dat is nodig omdat men ervan uitgaat dat de waterproblematiek, zoals overstromingen, waterschaarste en slechte waterkwaliteit, niet meer puur kan worden benaderd vanuit een technische aanpak. Om doeltreffende maatregelen te nemen is ook een sociale en bestuurlijke benadering van belang. Bovendien, water is vooral een publiek gebied. Met daarin dus een rol voor bestuurskundigen. Het Twente Water Centre heeft hiervoor vier onderzoeksthema’s geformuleerd waarop het zich zal concentreren. Ten eerste is dat het onderzoek naar grote oppervlaktewatersystemen om de fysische processen in rivieren, delta’s en zeeën te leren begrijpen en een beeld te krijgen van de ecologische gevolgen van menselijk ingrijpen. Een tweede researchgebied onderzoekt de interactie tussen menselijke en natuurlijke processen waarbij de nadruk ligt op de effecten van beleid. De institutionele kant van de waterproblematiek wordt onderzocht onder de noemer watergovernance of waterbeheer. Het vierde onderzoeksthema is de onzekerheid- en risicoanalyse. Een beter begrip van de omgang met risico’s moet leiden tot meer inzicht in de werking van watersystemen. Vanuit de UT participeren de instituten IGS (Institute for Governance Studies) en IMPACT (Institute of Mechanics, Processes and Control-Twente) in het Twente Water Centre. Hoogleraar Arjen Hoekstra (faculteit CTW) is voorzitter van de wetenschappelijke raad van het centrum, die verder bestaat uit de hoogleraren Suzanne Hulscher (CTW), Hans Bressers (MB), Anne van der Veen (CTW) en Bob Su (ITC). Het openingssymposium, dinsdag gehouden in het ITC, werd goed bezocht. Er werd een samenwerkingsovereenkomst getekend met het Wereld Natuur Fonds. Binnenkort zal dat ook het geval zijn met het onafhankelijke onderzoeksinstituut Deltares, het vroegere Waterloopkundig laboratorium in Delft. De samenwerking tussen UT en ITC wordt gezien als een belangrijke stap in de voorgenomen vervlechting van beide instituten.
ADVERTENTIE
Uitkijken met oversteken... www.kennispark.nl/vacatures
werk maken van kennis
Animo voor bètastudie stijgt
English Edition Page6
strijd over onafhankelijk voorzitterschap loopt hoog op
UReka boycot raad
SYMPOSIUM, zie pagina 3.
Minister Plasterk put hoop uit de groeiende belangstelling voor bèta- en techniekstudies. Het aantal afgestudeerden en promovendi is tussen 2000 en 2006 met ruim zeven procent gegroeid. Vijftien procent in 2010 moet haalbaar zijn, schat hij. In een voortgangsnotitie over de Lissabon-agenda – een EU-afspraak om van Europa de best presterende kennis-
ADVIES. Het Female Faculty Network Twente volgde dinsdagmiddag in de Drienerburght een workshop ‘personal styling in een professionele omgeving’. Na de nodige tips and tricks van stylist Angelique Broers, kregen de dames een persoonlijk advies over kleur en styling. Zoals Marloes van Amerom, postdoc bij de faculteit MB. ‘Ik ben blijkbaar een licht type’, vertelt ze, na het advies van de styliste. ‘Ja goh, eigenlijk wist ik dat wel. Ik kan dus beter geen zwart dragen.’ Heel leuk trouwens om eens een andere meeting te bezoeken dan de doorgaans meer inhoudelijke bijeenkomsten van het FFNT, vindt ze. ‘Uiteindelijk draait het hier voor mij om netwerken. Ik heb aan het FFNT al een paar hele goede contacten overgehouden.’ De beste tip die Van Amerom deze middag te horen kreeg? Lachend: ‘Die van ‘hoe meer makeup, hoe meer salaris’. Dat was wel opmerkelijk. Ik draag geen make-up, dus misschien moet ik morgen toch maar iets op mijn gezicht smeren.’
economie ter wereld te maken – constateert de minister verheugd dat de instroom van de harde universitaire bèta- en techniekopleidingen sinds 2000 met bijna 22 procent is gegroeid. Inclusief zogeheten ‘snijvlakopleidingen’ als life sciences bedraagt de groei zelfs 27 procent. Dat moet in de nabije toekomst leiden tot een hogere uitstroom. De instroom in het technisch hbo daalde in dezelfde periode met 7,5 procent. Maar de vooraanmeldingscijfers van 2007 laten weer een hoopgevende stijging zien. De definitieve instroomcijfers worden pas in januari bekendgemaakt. HOP, Thijs den Otter
Raadsfractie UReka blijft voorlopig weg bij vergaderingen van de universiteitsraad. Aanleiding is een stevig conflict over het voorzitterschap van de raad. UReka, dat alleen met studenten in de raad zit, pleit al jaren voor een onafhankelijk voorzitter. De voorkeur van de Campus Coalitie ligt bij een interne kandidaat. Het voorzitterschap stond gisteren op de agenda, mede naar aanleiding van het feit dat de huidige voorzitter Dick Meijer aan het eind van dit seizoen zijn functie neerlegt. Een voorstel van UReka om na het vertrek van Meijer een onafhankelijke voorzitter aan te stellen werd in meerderheid verworpen. Daarna stapte de studentenpartij boos op. De raad van de UT heeft altijd een interne voorzitter gehad, een afgevaardigde van één van de partijen in de raad. UReka wil dus nu een onafhankelijke kandidaat, om verschillende redenen. ‘Een voorzitter die geen lid is van de raad heeft geen stemrecht en kan daarom beter de universiteitsraad vertegenwoordi-
gen naar bijvoorbeeld het College van Bestuur’, zegt Evelien Vogelzang, fractievoorzitter van UReka. ‘Een raadslid als voorzitter zal bovendien altijd geassocieerd worden met zijn of haar partij. Dat geldt ook voor landelijke bijeenkomsten, in de media en binnen de UT. Dat vinden wij een kwalijke zaak. De universiteitsraad zal beter functioneren als het voorzitterschap onafhankelijk is.’ Voorzitter Dick Meijer, tevens raadslid voor Campus Coalitie, vindt dat UReka een ‘publiciteitsstunt’ van de kwestie heeft gemaakt. ‘Het onderwerp speelt al jaren, er is zelfs twee jaar geleden een onderzoek naar het voorzitterschap gedaan. De
voor- en nadelen zijn toen uitgebreid besproken. De uitkomst was destijds dat een onafhankelijke voorzitter mogelijk is, maar dat we altijd eerst kijken naar een geschikte interne kandidaat.’ CC is van mening dat een voorzitter ‘inhoudelijk’ en een ‘politiek figuur’ moet zijn. ‘Een interne kandidaat is democratisch gelegaliseerd’, vindt Meijer. De raad heeft achttien zetels: UReka zes, CC twaalf. Door het vertrek van UReka is het zogenaamde mandaat op studentenzaken van de universiteitsraad verdwenen. Er mogen geen besluiten meer worden genomen. Voor volgende week woensdag staat de reguliere overlegvergadering met het College van Bestuur gepland. ‘Wij zullen niet verschijnen, tenzij er een compromis op tafel komt’, zegt Vogelzang. ‘Maar het is ook zeker niet onze bedoeling om de besluitvorming te blokkeren.’ Meijer: ‘UReka heeft de raad vleugellam gemaakt. Binnen de universiteitsraad is met
het college nu alleen overleg mogelijk, maar na het verstrijken van een maand mag het college zijn besluiten doorvoeren. Dat lijkt me geen goede zaak voor de universitaire gemeenschap.’ CC vindt ook dat als UReka zich niet meer kan vinden in de structuur van de medezeggenschap, zij haar zetel zou moeten opgeven zodat er snel nieuwe verkiezingen uitgeschreven kunnen worden. Collegevoorzitter Anne Flierman ‘betreurt het conflict’ tussen de twee fracties, maar noemt het verder een ‘interne zaak van de UR’. ‘Met de bestuurlijke consequenties valt het wel mee. Na het verstrijken van een bepaalde termijn kan het college gewoon zijn besluitvorming (althans waar het gaat om zaken waar de raad om advies of instemming wordt gevraagd, red.) doorzetten, ook zonder goedkeuring van de raad. Maar uiteindelijk is dat natuurlijk geen goede zaak. Als een oplossing uitblijft, zullen we kijken of het college een bemiddelingsrol kan spelen.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
boekje ‘klein kan veel’ over werk van studentenpastor kees kuyvenhoven
Liefde voor de levenskunst Studentenpastor Kees Kuyvenhoven stierf op 30 oktober 2006, op 56-jarige leeftijd, onverwacht aan een ernstige ziekte. Hij was bijna twintig jaar aan de UT verbonden en stond bekend als een maatschappelijk betrokken intellectueel. Zijn vrouw Corrie wilde na zijn dood een blijvende, tastbare herinnering maken en besloot verschillende teksten, artikelen en overwegingen van Kees te bundelen in een boek. ‘Hij zou hier met een glimlach naar hebben gekeken.’ maaike platvoet
‘Zijn dood kwam zo onverwacht, het was gewoon nog niet klaar’, vertelt Corrie Kuyvenhoven, terwijl ze het pasgedrukte boekje ‘Klein kan veel’ op tafel legt. ‘Daarom wilde ik graag iets met zijn werk doen. Kees had zelf ook aangegeven dat hij nog eens een boek wilde schrijven. Hij kwam daar wegens zijn drukke baan alleen niet aan toe. Met dat idee ben ik toen naar Jan Melief, directeur van de dienst studentenvoorzieningen en campus, gestapt. Hij was erg enthousiast.’ Het gesprek met Melief had plaats in januari 2007, daarna brak een intensieve periode voor Corrie aan waarin ze zich door vele notities en teksten van haar echtgenoot heen werkte. Overigens met hulp van haar dochter Rosalie, maar ook werd ze bijgestaan door José Timp-van Rijn, de secretaresse van het Studentenplein Enschede en Frits Schutte, voormalige vice-voorzitter van het col-
Werkreis naar Israël (mei 2004), Kees Kuyvenhoven leidt de groep.
lege van bestuur. ‘Kees had natuurlijk in de loop der jaren veel verzameld en geschreven. Gelukkig was het goed gesystematiseerd. Bovendien wist ik in grote lijnen wat hij belangrijk vond. Ik ben dan ook als het ware in zijn gedachtenlijn gekropen en heb aan de hand van een aantal thema’s teksten uitgezocht. Daarnaast heb ik me alleen gericht op werk uit de afgelopen zeven jaar, omdat dat het beste past bij de denkwereld van deze tijd.’ In haar zoektocht stuitte niet op haar onbekende dingen, vertelt ze. ‘Wat Kees belangrijk vond, wist ik wel. Daar hebben we natuurlijk ook samen regelmatig over gepraat. Het was wel zo dat ik bepaalde teksten van hem nu anders las. Zoals een overweging waarin hij spreekt over de dood van een neefje. Dat
gaat over de zingeving van het leven. Citaat: Je krijgt wat mee in je leven, van de mensen om je heen. En je geeft ook van jezelf aan anderen.’ De titel van het boek luidt ‘Klein kan veel’. Het is ook de titel van de tekst die centraal stond in de afscheidsdienst in de Vrijhof, op 4 november 2006. ‘Kees had de tekst zelf uitgekozen voor zijn begrafenis. Ja, opmerkelijk. Veel mensen roepen wel eens dat ze iets op hun eigen begrafenis zo of zo willen, maar regelen het uiteindelijk niet. Kees had dat gelukkig wel gedaan. ‘Klein kan veel’ had hij oorspronkelijk geschreven voor het 25-jarig jubileum van een bevriende collega-pastor in 1987.’ De begrafenis van haar man, waarbij zo’n 700
mensen aanwezig waren, was bijzonder, vond ze. Bijzonder, omdat zij en haar kinderen alles zelf voordroegen – ‘heel moeilijk, maar doordat je samen bent kun je het - , bijzonder wegens de enorme belangstelling van zovelen en ook bijzonder omdat de universiteit zoveel zaken goed had georganiseerd en mogelijk maakte. Nu het boekje er ligt -op 4 november 2007 is het tijdens een dienst in de Vrijhof aan haar aangeboden- is ze er enorm trots op. ‘Ik ben er heel blij mee. Het is geworden zoals ik voor ogen had, een boek op niveau en bovendien een boek waar mensen wat aan hebben. En ik weet zeker dat Kees dit leuk had gevonden, hij zou er echt met een glimlach naar hebben gekeken.’ ‘Het is een bundel voor
iedereen, zelfs voor nietgelovigen’, lacht Corrie. ‘Omdat het geen boek is dat antwoord geeft op hoe je zou moeten geloven. Ik zie het als een inspiratiebron, dat het leven zin heeft. Voor mij biedt het zeker troost, omdat het gaat over de liefde van de levenskunst.’ ‘Klein kan veel’ kost 12,50 euro en kan besteld worden via het Studentenplein Enschede. Zie voor meer informatie: www.utwente. nl/spe of maak 12,50 euro over op rekening 593 104 633, t.n.v. Universiteit Twente, Campus afdrachten, Postbus 2176, 7500 AE Enschede o.v.v Spe Studentenplein, boekje Kees. Directe collega’s, vrienden en andere betrokkenen ontvangen het boek binnenkort gratis.
ut Nieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 45. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Jannie Benedictus (2028)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Dirk-Jan van den Broek, Henriëtte van Dorp, Miriam de Graaff, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Bianca Hagen, Mike Maier, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas, Joanne Wolters,Robbin Engels Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 35 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Ivo Peters, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Foto: Arjan Reef
Naam: Studie: Op weg naar:
Maarten Munster (22) Pre-master bedrijfskunde Huis
De in elkaar gedraaide kabeltjes van zijn witte iPod wikkelt Maarten al wandelend behendig uit elkaar. Hij is op weg naar zijn kamer in hartje Enschede. ‘Nee, niet lopend’, lacht hij. ‘Mijn fiets staat verderop, bij de Spiegel.’ De student zat net met zijn neus in de studieboeken. ‘Ik heb binnenkort een facultatieve tussentoets. Niet zo heel moeilijk, hoor. Het gaat best goed met de studie, al liep ik wel een beetje achter. De bibliotheek vind ik een prima studeerplek.’ Grijnst: ‘Even weg van de computer en van de verleidingen thuis, mijn vijf huisgenoten. Gezellige gasten hoor. Volgende week vieren we met z’n allen sinterkerst. Met lootjes, een gedichtje en cadeautjes voor tien euro. Een surprise hoeft niet. Gelukkig. Die heb ik overigens vorige week al gemaakt. Toen vierden we thuis sinterklaas, bij mijn ouders in Dronten.’ In zijn oude woonplaats is Maarten nog regelmatig te vinden. ‘Vorige maand hielp ik met de organisatie van een motorcrossrace. Dat was op het Walibi World-terrein in Biddinghuizen. Ik moest het parcours bouwen. Met motoren heb ik trouwens niets. Wél met auto’s. Volgend jaar doe ik op Koninginnedag weer mee met de jaarlijkse autocross op hetzelfde terrein. Gewoon, scheuren in een lekkere, simpele Ford Escort.’ Gevaarlijk is dat volgens de durfal niet. ‘Ik heb nog nooit wat gehad. Alhoewel, eén keer ging ik over de kop. Maar je zit goed vast hoor, in die gordels. Het was niet ernstig of zo.’
Waar gaat dat heen...?
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
Water en de kracht van ‘bèta-gamma’ Foto: Gijs van Ouwerkerk
UT-hoogleraar waterbeheer Arjan Hoekstra, die het Twente Water Centre bij de aanwezigen introduceerde.
‘Tachtig procent van het gemiddelde watergebruik van de Nederlander vindt buitengaats plaats.’ Dat stelde Johan van de Gronden, directeur van het Wereld Natuur Fonds (WNF), gisteren tijdens het symposium ‘Watersystemen en Governance: de grote onderzoeksvragen’ bij de formele start van het Twente Water Centre. ‘Het meeste water verbruiken we niet met de douche of de wasmachine, maar met het drinken van een kop koffie of een T-shirt dat je draagt.’ paul de kuyper
Bij de productie van een reep pure chocolade wordt 2400 liter verbruikt, voor
het maken van een katoenen T-shirt zelfs nog 300 liter meer. En een kopje koffie van nog geen 200 milliliter kost ook nog 140
liter water. Met deze cijfers gaf Van de Gronden aan dat de samenwerking die het WNF en het Twente Water Centre gisteren aan het eind van het symposium met een handtekening bekrachtigden, van groot belang is. ‘We moeten met steun van de wetenschap in kaart brengen hoe het waterverbruik eruitziet buiten de douche en de afwas.’ Andere samenwerkingsgebieden ziet de WNFdirecteur in onderzoek naar het efficiënter omgaan met water in bijvoorbeeld irrigatiesystemen en het managen van stroomgebieden van rivieren en delta’s. Bovendien biedt de samenwerking het WNF nu ook kansen om de soortenrijkdom onder water mee te nemen in de tweejaarlijkse Living Planet Index, een rapport over de gezondheidstoestand van de aarde. ‘De WNF wil de wereld veranderen, en wel ten goede, en de wetenschap wil haar begrijpen. Daarbij hebben we elkaar hard nodig.’ Ook de andere sprekers op het watersymposium waren vol lof over het net gestarte Twente Water Centre. Directeur-generaal van het ministerie van Verkeer en Waterstaat Mark Dierikx benadrukte dat besluiten al lang niet meer alleen door de overheid worden
genomen, maar dat dat samen moet gebeuren met bijvoorbeeld kennisinstellingen. Arie Kraaijeveld, voorzitter van het Netherlands Water Partnership, wees op de unieke mogelijkheden die de combinatie van bèta- en gammawetenschappen in dit verband met zich meebrengen. ‘Het beeld bestaat misschien dat Twente minder exact is dan het technocratische Delft en Eindhoven, maar juist de gamma-component mag niet ontbreken in het besluitvormingsproces rondom waterproblematiek. Als het Twente Water Centre die sterke positie blijft uitdragen, zie ik een mooie toekomst.’ Huib de Vriend, de voorzitter van Deltares, een onafhankelijk onderzoeksinstituut voor deltatechnologie dat officeel op 1 januari van start gaat, sloot zich bij deze woorden aan. Net als met het WNF zal het Twente Water Centre ook met Deltares een samenwerking aangaan. Omdat Deltares officieel nog niet bestaat, konden er gisteren nog geen handtekeningen gezet worden. De Vriend wil met het Twente Water Centre een gezamenlijk onderzoeksprogramma opzetten, personeel uitwisselen en samenwerken op het gebied van training en scholing.
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Wachten op collega-studenten die uiteindelijk niet kwamen opdagen.
College verschoven, workshop afgelast De trainers van Accenture stonden afgelopen maandagmorgen in gebouw de Horst raar te kijken toen zij de cursus Social Style wilden geven. De verwachte vijfentwintig deelnemers bleven weg. Leden van IO-studievereniging Daedalus, die de cursus organiseerde, kwamen er al gauw achter waarom. Door een verschoven college – van vrijdagmiddag naar maandagmorgen - konden vijftien eerstejaars die zich wel hadden opgegeven, niet komen. De tien studenten die wel kwamen opdagen hadden dikke pech en waren voor niets vroeg uit hun bed gekropen. De workshop wordt verschoven naar een andere datum.
ICT-winkel open Non-profit studentencomputerwinkel IAPC was een tijdje buiten beeld, maar is nu -sinds het bestuur weer compleet is- weer iedere werkdag tussen de middag geopend. Studenten en medewerkers kunnen er terecht voor hardware, randapparatuur zoals headsets, printers, webcams en Foto: Arjan Reef
Klein blijft fijn, vinden studenten De hoogst gewaardeerde universitaire opleidingen zijn de university colleges. Op ruime afstand volgen aardwetenschappen, kleine talenopleidingen, wiskunde, scheikunde en theologie. Dat staat in de pas verschenen Keuzegids Hoger Onderwijs. De colleges scoren een 7,6. De andere krijgen een 7,3 of een 7,2. De rapportcijfers zijn gebaseerd op de database Studie Keuze Informatie 2007, waar de oordelen in zijn verzameld van bijna 17 duizend universitaire studenten die tussen 2005 en 2007 zijn ondervraagd. In de toplijst staan dezelfde kleinschalige studies als vorig jaar. De instroom van university colleges wordt bewust beperkt gehouden. De andere opleidingen trekken vanzelf minder eerstejaars dan massale studies als rechten en psychologie. Daardoor kunnen ze persoonlijker begeleiding bieden - wat niet wegneemt dat ook de programma’s en docenten hoge ogen gooien. Een stuk minder enthousiast zijn de studenten over tandheelkunde, die helemaal onderaan in de pikorde staat en een 6,6 krijgt. Dat ligt vooral aan de gezamenlijke Amsterdamse opleiding ACTA. De studenten van de Vrije Universiteit geven er een magere 6,3 voor, terwijl UvA-studenten nog iets negatiever oordelen: een 6,2. Misschien hebben de UvA-studenten iets andere verwachtingen; het kan ook aan de onzekerheidsmarge van de enquête liggen, die ongeveer 0,2 punt bedraagt. Hoe dan ook vinden de ACTA-studenten de keuzeruimte beperkt, kan de communicatie vanuit de opleiding beter en is studievertraging volgens hen haast onvermijdelijk. Er klinkt ook weinig applaus voor bouwkunde, politicologie, pedagogiek, sociologie, bedrijfskunde en economie. Die studies krijgen een 6,8 of 6,9. Ook hier geldt dat er veel variatie in de scores is. Zo steekt de Maastrichtse economieopleiding met een 7,1 ver boven de anderen uit, terwijl Groningen (6,6) de hekkensluiter is. Toch stuurt de Keuzegids scholieren niet automatisch naar het zuiden. Ze moeten zich vooral afvragen welk aspect van de economie ze interessant vinden, adviseert de redactie. HOP, Bas Belleman
monitors en voor advies en informatie over computerproducten. Begin volgend jaar verruilt IAPC zijn huidige ruimte in de Waaier (naast studieverenig ing Inter-Actief) voor een nieuw kantoor in de oude bibliotheek van de Zilverling. Met de shop denkt IAPC in het gat te springen dat is ontstaan sinds de officiële IT-shop van het ITBE is opgeheven, omdat de UT er geen geld meer wenste in te steken. www.iapc.nl ADVERTENTIE
Simon Glazenborg
simon glazenborg ziet nog wel kansen voor peking
Sportkoepel steunt Acht niet meer Sportkoepel NOC*NSF ziet geen Olympische toekomst in het vlaggenschip van het Nederlandse roeien, de Holland Acht. U T- s t u d e n t Simon Glazenborg maakt daar deel van uit. De boot verloor onlangs de subsidie van NOC*NSF en ziet hierdoor een voor deze maand gepland trainingskamp in Portugal in het water vallen. Glazenborg is vastberaden het ongelijk van de sportbond te bewijzen.
NOC*NSF geeft bij het verstrekken van subsidies voorrang aan potentiële medaillekandidaten. De kans dat de roeiers zich plaatsen acht de sportkoepel niet groot genoeg. Glazenborg is het daarmee oneens. ‘Het is lastig om je te kwalificeren voor de Acht, maar we hebben er zelf nog alle vertrouwen in dat we het halen. Op het kwalificatietoernooi in juni gaat het tussen ons en de Australische boot. Van de andere boten verwachten we geen problemen, dus eigen-
lijk zijn onze kansen fiftyfifty.’ Nu NOC*NSF het traject van de Holland Acht niet meer financieel ondersteunt, wordt de voorbereiding wel lastiger, denkt Glazenborg. ‘We hadden in december een trainingskamp gepland in Portugal, maar dat kan nu niet doorgaan doordat de financiering ontbreekt.’ Hoeveel ze mislopen, weet de werktuigbouwkundestudent niet.‘Maar als je bedenkt dat een week trainingskamp ruim duizend euro per persoon kost, kun je nagaan
hoe duur het voor acht roeiers is.’ Ook in de medische begeleiding van de roeiploeg moet nu gesnoeid worden. Twee trainingskampen die voor februari gepland staan, gaan in principe wel door, maar de roeiers zijn nog op zoek naar geld en sponsors. Glazenborg ziet de beperking van NOC*NSF als een extra drijfveer. ‘We zijn des te gebrander om ons te kwalificeren en zo ons gelijk te halen.’ Paul de Kuyper
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
ut-studenten willen myth busters ontmoeten
Mythes over uien en tranende ogen
Natuurkundestudenten Diederik Jekel (23) en Marcel Hoek (22) staan met hun filmpje waarin ze testen hoe je met droge ogen een uitje kunt snipperen, momenteel tweede in een speciale wedstrijd van het Discovery-programma Myth Busters. Ze maken kans op een geheel verzorgde Meet & Greet met de échte Myth Busters in San Francisco. Frans van der Veeken
Busted! De mythe is niet waar.
Diederik en Marcel zijn vaste kijkers van Myth Busters, het populair wetenschappelijke programma van Discovery Channel waarin twee Amerikanen alledaagse mythen op grappige wijze ontrafelen en broodje aap verhalen aan wetenschappelijke proeven onderwerpen. Aan de speciale wedstrijd waarin de Myth Busters kijkers uitnodigen om zelf een filmpje te maken, doen de TN-studenten dan ook wat graag mee. Ze staan met hun video op dit moment op een tweede plaats, bezoekers van de website kunnen nog tot morgen (vrijdag) hun stem uitbrengen.
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Diederik: ‘Deze wedstrijd is ons op het lijf geschreven. We voeren vaak experimenten uit tijdens voorlichtingsactiviteiten van de faculteit en bovendien maken we regelmatig natuurkundefilmpjes voor de online krant van de studievereniging.’ De video ‘Cutting Onion Myths’ was dan ook zo gemaakt. In het filmpje, dat de studenten drie weken geleden op internet plaatsten, ziet de kijker wat wel en wat niet werkt tegen tranende ogen bij het snijden van uien. ‘Je mes insmeren met citroensap blijkt bijvoorbeeld prima te werken,’ vertelt Diederik. ‘Volgens ons komt dit doordat
het citroensap het gas dat vrijkomt bij het snijden neutraliseert. Dit gas zou anders in je ogen reageren tot zwavelzuur en zo de tranen veroorzaken. Nadeel is wel dat de smaak van de uien wordt beïnvloed door de citroensmaak. Maar, deze mythe hebben we dus kunnen bevestigen.’ De TN-studenten hadden stiekem wel verwacht dat ze in de top vijf zouden belanden. ‘Ons filmpje is grappig en lekker snel gemonteerd. Bij veel concurrenten gaat alles veel te traag. Dan zit je een minuut lang naar een saaie opname van één proef te kijken.’ Maar of ze ook gaan winnen? ‘Er zijn nog een paar andere video’s die filmisch erg sterk zijn.’ Overigens is het winnen van de internetstemronde niet voldoende om de reis naar San Francisco in de wacht te slepen. Het publiek bepaalt de top vijf, maar een speciale jury bepaalt wie van die vijf de felbegeerde ‘Meet en Greet’ wint. De tweede prijs
is een middagje vliegen in de vliegsimulator van de TU Delft. De studenten namen hun filmpje op in de Hogekamp. ‘In een leeg lokaal hebben we het filmpje geschoten. Van de afdeling Lage Temperaturen kregen we vloeibaar stikstof voor ons experiment waarbij we testten of het werkt om de uien te bevriezen voordat je ze gaat snijden.’ Diederik Jekel is nu al van plan om na zijn studie wetenschap en vermaak te combineren. ‘Ik vind het erg leuk om dingen met filmen te doen en ben gek op het doen van experimenten en het uitleggen van natuurkunde. Samen met Marcel vorm ik een prima duo, dus ik hoop dat we nog veel van dit soort dingen kunnen gaan doen.’ De filmpjes van Diederik en Marcel en hun concurrenten zijn te bekijken via www.discoverychannel.nl/mythbusters.Stemmen kan tot en met 14 december.
De Unibot
Robot in balans Jascha van Pommeren (28) studeert op 18 december bij werktuigbouwkunde af op de Unibot, een robot die zichzelf op één wiel kan balanceren. Aan de University of California, San Diego werkte Van Pommeren aan het project. Een hele opgave: ‘Het was de bedoeling dat ik alleen regelaars zou ontwerpen voor een bestaande robot. Maar die robot bleek niet goed te werken. Ik heb toen voorgesteld een hele nieuwe robot te ontwikkelen.’ Daarbij kwam alles kijken: modelleren, materialen, elektronische circuits. De Unibot houdt zichzelf in alle richtingen in balans. Stabiliseren in de rijrichting is relatief gemakkelijk door het wieltje snel op het voor- of achterover vallen van de robot te laten reageren. Zijwaartse stabilisatie is lastiger. Hiervoor maakt de robot slim gebruik van een tweede wieltje dat op de voorkant van de robot zit. De robot en dit wiel ‘zetten zich tegen elkaar af ’ wanneer het wiel wordt aangedreven. Deze interactie voorkomt dat de robot opzij valt. Erg interessant allemaal, maar wat heb je nu precies aan een robot op één wiel? Van Pommeren: ‘In eerste instantie was de noodzaak voor mij niet zo belangrijk omdat ik de opdracht vooral heel erg leuk en interessant vond. Toch is het natuurlijk niet zo dat ik gevraagd werd deze robot te ontwikkelen omdat dat zo leuk is. De vakgroep in San Diego doet veel onderzoek naar dynamische robots. Dit wordt onder andere ondersteund door een Amerikaanse fabrikant van speelgoedrobots. Verder is de robot geschikt voor het testen van nieuwe regelstrategieën voor instabiele systemen, bijvoorbeeld voor zweeftreinen of gevechtsvliegtuigen.’ Peter Hildering Bekijk een filmpje van de robot in werking op YouTube: zoekwoord ‘unibot’
Diederik Jekel en Marcel Hoek in actie.
Het is een internationaal gezelschap in kamer 3082 in de Zilverling. De Nederlandse Lianne Bodenstaff (30), de Mexicaan Roberto Santana Tapia (32) en de Servische Duitser Novica Zarvic (33, rechts op de foto) zijn alle drie promovendus bij de vakgroep Informatiesystemen van de faculteit EWI. Lianne: ‘We zitten twee jaar samen en we praten nu nauwelijks meer over de cultuurverschillen.’ Roberto: ‘Dat was vooral het eerst half jaar het geval. Ik vind Nederlanders bijvoorbeeld heel straight. Ze zeggen gewoon keihard nee als ze geen tijd voor je hebben.’ Lianne: ‘Als iemand jou belt, zou je altijd zeggen dat je even tijd hebt, ook al heb je dat niet.’ Roberto: ‘Ik zou nooit nee zeggen. In elk geval even tijd voor iemand maken en dan vragen of ik later kan terugbellen.’ Lianne: ‘Dat vind ik verwarrend. Eerst zeggen dat het kan en even later zeggen dat het toch niet zo goed uitkomt.’ Novica: ‘Mij valt nog iets anders op. Ik dacht dat Duitsland heel bureaucratisch was. Totdat ik hier kwam. Maar in ons eigen werk hier op de kamer zie ik weinig verschillen.’ Lianne: ‘Het is makkelijk dat we samen zitten, daardoor kunnen we snel even dingen overleggen. We werken niet alle drie aan hetzelfde project, maar het is wel nauw gerelateerd.’ Roberto: ‘Als ik een probleem of een idee heb, dan kan ik er met hen over discussiëren.’ Novica: ‘Dat geldt denk ik vooral voor de grote lijnen. Zodra het over de details gaat, kunnen we minder met elkaar bespreken.’ Roberto: ‘We praten veel over de voortgang van onze promoties.’ Lianne: ‘We roddelen en klagen veel, zeg maar. Daarbij kunnen we elkaar ook echt in vertrouwen nemen. Roberto: ‘Dat is het voordeel van een kleine groep.’ Novica: ‘Het werkt ook motiverend. Als je allemaal in verschillende kamers zit, kun je je minder aan elkaar optrekken.’ Lianne: ‘Als het even niet loopt, kan je daar beter mee omgaan als je even stoom kunt afblazen. Het zijn vaak dingen waar we allemaal tegenaan kunnen lopen.’ Novica: ‘Ja, we zitten immers in the same boat.’
Kamergenoten
Ook in Kamergenoten? Bel of mail met de redactie!
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
duizendpoot mark coeckelbergh
Filosoof, schilder, dichter en musicus Wat filosoof Mark Coeckelbergh niet in gedachten kan vatten, dat schildert, dicht of musiceert hij. De veelzijdige Belg is sinds 1 augustus universitair docent bij de afdeling wijsbegeerte van de faculteit GW. Hij gaat onderzoek doen naar ethische vraagstukken rond robotica en human enhancement. ‘Is het toegestaan de mens te veranderen?’ Jannie Benedictus
De website van Mark Coeckelbergh (32) puilt uit.Verwijzingen naar philosophy, music, books, publications, photographs, poetry & art, links naar exposities, beelden van zijn schilderijen en foto’s, voorbeelden van gedichten, stukken van door hem gecomponeerde pianomuziek. ‘Er zijn verschillende manieren om met het bestaan om te gaan’, verklaart Coeckelbergh. ‘Filosofie is één manier, maar het kan ook anders. Wat ik niet kan vatten door na te denken, dat schilder of dicht ik. De link met het filosofische werk is niet altijd aanwezig hoor, ik streef niet naar een perfecte integratie.’ Helaas heeft hij steeds minder tijd voor al zijn andere liefhebberijen, vertelt hij. Zijn nieuwe baan en de reistijd (hij woont nu nog in België) begrenzen zijn tijd behoorlijk. Een gastenwoning op de campus is doordeweeks zijn thuis. Hij beraadt zich dus nog op definitieve woonruimte in de buurt. Sinds 1 augustus werkt hij in Cubicus, na een betrekking aan de Universiteit Maastricht. ‘Ik heb het gevoel dat mijn werk hier echt geapprecieerd wordt. Met mijn onderzoek naar ethiek van technologie pas ik goed in deze groep.’ Coeckelbergh studeerde in Leuven en Norwich, promoveerde in
Birmingham met een proefschrift over vrijheid en autonomie. Het is een vruchtbaar najaar voor de jonge filosoof. In oktober verscheen bij uitgeverij Palgrave Macmillan zijn derde boek, Imagination and Principles, en vorige maand won hij de Bio-Ethiek prijs van de NVBE, de Nederlandse Vereniging voor Bioethiek. Het winnende artikel, dat hij in 2006 schreef met Jessica Mesman, gaat over de rol van verbeelding in een
maken’, zegt Coeckelbergh. Zijn collega Mesman verzamelde empirisch materiaal in de verloskamer en in de stafkamer van de artsen, zelf bleef hij binnen de muren van de universiteit. ‘Mijn collega deed de observaties, zij is sterk empirisch georiënteerd. Ik voel mij meer thuis in de rol van theoreticus.’ In het artikel beschrijven de twee hoe verbeelding in die morele keuzes van artsen en ouders een rol speelt. ‘Een vader, bijvoorbeeld, probeert zich in te beelden hoe het zal zijn om te leven met een gehandicapt kind. Een arts stelt zich voor of hij in de toekomst kan leven met de keuze om niet te behandelen. Zo kun je via verbeelding de consequenties van je beslissingen verkennen. Ook helpt verbeelding om je in het standpunt van iemand anders in te leven.’ Wat de beroepspraktijk met
‘Een mens kan nooit helemaal autonoom zijn’ moreel besluitvormingsproces. Coeckelbergh en zijn Maastrichtse collega volgden daartoe artsen en ouders op de afdeling neonatologie (waar te vroeg geborenen worden behandeld) van een ziekenhuis. ‘De neonatale zorg is technologisch intensief, maar wanneer is het ook ethisch verantwoord om een kind in leven te houden dat een grote kans op handicaps heeft? Artsen en ouders moeten op die momenten moeilijke morele keuzes
die informatie kan? Coeckelbergh: ‘Dat laat ik aan hen over, misschien werkt het als een spiegel en nemen ze hun beslissingen op een bewustere wijze.’ De eerste twee boeken van de filosoof gingen over autonomie en vrijheid, het onderwerp waar hij ook op promoveerde. Coeckelbergh: ‘Er zijn de metafysische theorieën die denken in termen van de Moraal en de Rede die boven ons staan en die onze keuzes bepalen. En er
Foto: Arjan Reef
Mark Coeckelbergh
zijn anderen die tegen een absolute moraal zijn, maar uitgaan van een absolute vrijheid om zelf principes te kiezen. Ik laat zien hoe moeilijk het is om een tussenweg te vinden, en hoe complex de verhouding is tussen vrijheid en dat wat ons bepaalt. Daar worstel ik nog steeds mee.’ Vindt hij zichzelf dan vrij en autonoom? Twijfelt. ‘Altijd maar voor een stukje. Kijk, je gaat relaties aan in de samenleving, je bent geen alleenstaand individu. En door die relaties heb je te maken met morele verwachtingen, verplichtingen en gevoeligheden. Je bent niet vrij in de zin dat je volledig kunt doen wat je wilt. Maar de vraag is ook: zou je die vrijheid willen? Dan zouden we allemaal God of dictator zijn. Een mens kan nooit helemaal autonoom zijn, er is ook afhankelijkheid en kwetsbaarheid. Er is het lot, er is geluk en er is tragedie. Gelukkig maar, misschien.’ Zijn onderzoek aan de UT richt zich op de ethiek van robotica en op human enhancement: het verbeteren van de mens door genetica, ict en nanotechnologie. Coeckelbergh: ‘De máákbaarheid van de mens dus. En dat gaat verder dan het herstellen van wat kapot is, zoals het geven van een gehoorapparaat aan een slechthorende of het aanmeten van een prothese bij een gehandicapte. Human enhancement gaat over mensen die dankzij technologieën meer kunnen dan de gezonde, ‘normale’ mens van nu. Denk aan cognitieve prothesen die mensen een groter geheugen bieden. Of gentherapie die voor slimmere en gezondere mensen zorgt. De ethische vraag die ik daarbij stel is: is het toegestaan om de mens te veranderen? Als je kijkt naar de historie van de medische wetenschap dan doen we dat natuurlijk al. Met therapieën en protheses verbeteren we de mens. En zijn we niet al een beetje mens-machine geworden? Kijk eens hoe we achter onze deskjes zitten. De computer is een verlengstuk, we zijn afhankelijk van de technologie. Maar hoe moeten we daarmee omgaan? Wat willen we toelaten en bevorderen, wat wijzen we af? De politiek moet daarin keuzes maken, want dit is geen privézaak meer. Technologie is overal, dus we moeten samen beslissen. Je hebt twee uiterste groepen, de transhumanisten, die een compleet nieuwe mens willen creëren en de technofoben, die elke ontwikkeling afwijzen. Ik vind beide benaderingen niet goed. Ze maken genuanceerde reflectie moeilijk. Maar we kunnen niet stilzitten: samenleving en technologie veranderen nu eenmaal snel, dus we moeten erover nadenken en onze verbeelding gebruiken. Hoe moeten we ons tot technologie verhouden? Welke toekomst willen we voor de mens?’
De bladen Rozemarijn de Man-Stal (34) promoveerde op 3 december in het Westeinde Ziekenhuis. De promovenda van de VU kwam vlak daarvoor met zwangerschapsvergiftiging in het ziekenhuis terecht. In eerste instantie leek het erop dat ze gewoon op de VU kon promoveren, maar op zondag besloten haar artsen dat dat onverantwoord was. De promotiecommissie en de decaan van Sociale Wetenschappen kwamen daarom naar het ziekenhuis toe. Zij promoveerde daar op de combinatie werk en privé.
Steeds vaker doet popmuziek zijn intrede bij rituele gebeurtenissen als begrafenissen en huwelijken. Tegelijkertijd wordt de liturgie in de kerk als vervreemdend ervaren. Wat moet de hedendaagse kerk daarmee? Martin Hoondert, bijzonder hoogleraar muziek en christendom aan de Universiteit van Tilburg, betoogt dat de kerk met haar gebruik van muziek meer moet aansluiten bij de hedendaagse cultuur. Hoondert hield onlangs zijn inaugurele rede. Daarin besteedt hij aandacht aan de rol van popmuziek in de kerk. ‘Popmuziek moet wel degelijk serieus genomen worden als expressie van religie, omdat het grote waarde voor nabestaanden kan hebben.’ Ooit, op zijn eigen begrafenis, zou Hoondert graag iets van Bach gespeeld zien. ‘Ook van Nynke Laverman ben ik groot fan, een zangeres met prachtige ballads.’
Seksen studenten wel veilig? Nee, zeggen acht vierdejaars studenten management, economie & recht. Condooms blijven te vaak onuitgepakt en veel jongeren lopen met soa rond zonder het te weten. Daarom bedachten ze een ludieke wedstrijd om condoomgebruik te stimuleren: wie schuift het snelst een condoom om een dildo? De winnaar liet in een volle kantine zien dat het kan in minder dan twee seconden. De studenten organiseerden hun actie vanuit hun bedrijfje Talent2Business en haalden en passant ook nog eens 114,23 euro op voor de stichting Soa Aids Nederland.
Eendenkroos kan een alternatieve bron van eiwit zijn in veevoer en een sloot is beter af zonder. Daarom onderzoekt de Animal Sciences Group van de Universiteit Wageningen, samen met het waterschap Vallei en Eem en veehouder Rik de Vor, of het oogsten van eendenkroos voor gebruik in veevoer rendabel kan zijn. Kroosoogst zou meerdere voordelen hebben: de verwijdering van kroos vermindert stankhinder in woonwijken, draagt bij aan de verbetering van watermilieu en vergroot de veiligheid - want kinderen zien het kroosdek niet meer per ongeluk aan voor een vlak grasveld.
‘E-mail is vreselijk ouderwets’, zegt Alexander Schouten. ‘Als je dat gebruikt, ben je een loser. Toen ik dit een keer vertelde op een congres over tieners en internet, was een van de aanwezigen beledigd. Hij wilde van enkele jongeren die in het panel zaten, weten of dit waar was. Zij beaamden het: emailen doe je alleen met je leraar.’ Schouten promoveerde 22 november bij communicatiewetenschap aan de UvA, op zijn onderzoek naar de effecten van online communicatie op jongeren.Van de Nederlandse tieners is 82% dagelijks op internet te vinden. Schouten keek naar diverse communicatietoepassingen die deze jongeren gebruiken. E-mail zat hier dus niet bij; chatrooms, instant messaging en profielsites wel.
www.foksuk.nl
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 13 December 2007
DECADES LATER-ATATÜRK’S POLICIES STILL INFLUENCING SOCIETY
Turkish women on their way to the top In the context of the Erasmus program for academic cooperation and exchange, professor Gülay Günlük-Senesen from Istanbul University lectured on December 5 at the monthly seminar of the Department of Legal and Economic Governance Studies (LEGS/MB). ‘As a Turkish woman, there are not many interruptions with your academic career,’ she said. The policies and reforms established by the founder of modern Turkey, Mustafa Kemal Atatürk, are still paving the way for modern Turkish women to rise to the top. According to Gülay, ‘In the world of academia, the urban women of Turkey face less obstacles than their European counterparts.’ For the rural women of Turkey, however, ‘education is still considered a luxury.’ Statistics show that the number of full professor positions held by women in Turkey jumped from 20.8 percent in 1993 to 26.9 percent in 2006. In comparison to their European sisters, Turkish women are climbing faster up the academic ladder. In other countries within the European Union (EU), women are often forced to have part-time careers, whereas in Turkey the extended family can care for children and otherwise there are adequate day-care facilities available. The urban environments of Turkey provide a nesting ground for women intellectuals with high ambitions. The prospects for employment and the social infrastructures support females to follow their career path. Yet on the other hand, it’s worth mentioning that the poverty-stricken rural villages of Turkey do not afford young girls the chance to become educated, most girls will not even graduate from a primary school. Growing-up in the stylish neighborhoods of Istanbul, Gülay attended only the finest schools and was the first-born child and the only daughter of three children. She earned her PhD in Quantitative Economics in 1984 from Istanbul Technical
University and now she is an economist at the Faculty of Political Sciences of Istanbul University. A top-ranking army officer, her father believed strongly in the national values established by Turkey’s former founding father and first president Atatürk (Father of the Turks). Gülay’s father wanted his only daughter to have the best education and chances. The door was open for her to experience intellectual freedom and follow her dreams. The policies and values of Atatürk inclu-
ded, among other things, a secular nation-a break from Islam as the state religionthe building of institutions of education and justice, the emancipation of women and equality for all citizens. The historical backdrop of Atatürk afforded the women of Turkey with new freedoms and chances. Many Turkish women, since his reign of power that spanned some twenty years, have seized the opportunities that lay open for them to pursue their career goals. As a consequence of Atatürk’s reforms and policies, the concept of the ‘superwoman’ also emerged. Women were free to follow educational goals, but some traditional roles also remained as an important aspect of Turkish society. Gülay experienced the ‘superwoman’ syndrome in her own life. Her academic career was flourishing, yet early in her marriage, her parents felt the need to profusely apologize to her husband for their daughter’s strange behavior; she was ‘jet-setting’ the world to aca-
demic conferences, leaving her new husband behind to fend for himself. She believes the Muslim definition for women is rightly put, ‘Education is nice, but women still need to stick to a traditional role.’ Gülay addressed in her lecture, the commitment of the European Commission for gender mainstreaming, which is a topic that is being considered and debated in Turkish politics. She believes, ‘policies imposed from the outside (Europe and America) are concrete,’ and ‘Turkey will listen, but we should handle it together.’ When questioned whether or not Turkey would ever join the EU, Gülay had this to say, ‘The acceptance of Turkey, as one of the members of the European Union, will not come in my lifetime. In an economic sense, it is less problematic for Turkey to join, but the real problem lies in the political differences.’ According to Gülay, ‘Turkey’s politics would have to be radically transformed.’ Robbin Engels
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Exercise your way to fitness Holiday time is here and the University has taken ample care to ensure that students and employees have no excuse to gain extra pounds. The gym facilities at the Sports Centrum on campus are really world-class. More than 150 students and employees make use of the gym facilities. In addition to getting fit, the gym also provides ‘a meeting ground for like-minded people,’ says Dhaval Vyas, a Phd student at the University. The plethora of exercise equipment available ranges from steppers, spin cycles, cross trainers and ellipticals to specialized equipment that improves your aerobic fitness levels and muscle-tone. The gym has rowers, which provide many heath benefits by working major muscle groups and providing users with an impact-free way of exercising. Most of the exercise equipment comes with a fitness monitor to preset your workout time, minimum speed, maximum speed and some of the equipment even offers a calorie counter to keep track of the calories burnt during a workout. In addition to using the equipment, one can make use of the range of weights that build stamina and muscletone. Plus there are the exercise mats and the exercise balls. Exercise balls put your body in an unstable position letting your legs and abdomen contract to keep you from falling off the ball. Charts posted on the walls of the gym offer advice on what exercises can be preformed on exercise balls to strengthen various portions of the body. Before one is allowed to start using the equipment, it is mandatory to follow a basic fitness course, which is offered to students in both English and Dutch.The course offers a basic introduction and safety guidelines for using all exercise equipment. If there are any queries, the friendly trainers can offer you advice on what exercise routines are ideally suited for you. And the best part of all this is that it is completely free for employees this year. Students, however, have to pay a 65 euros per year fee to make use of the facilities. The gym is open everyday from 8.30am to 11.30pm. More information: http://www.studentunion.utwente.nl/ sport/fitness/aanbod_groepslessen.html.
Restrictions on disposable chip cards
Turkishprofessor Gülay Günlük-Senesen visits the UT on December 5.
DIES NATALIS
Inspiration for research The celebration of the 46th birthday of the UT, the Dies Natalis, was characterized by ‘great themes.’ In his opening speech in the Waaier building, rector magnificus Henk Zijm talked about the millennium goals of the UN as an inspiration for scientific research. In the following speech, professor Hans Kuipers spoke about the energy problem as ‘one of the biggest challenges for mankind.’
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Wendie Klieverik, Mike Maier, Ashok Sridhar and Anindita Ganguly For comments and suggestions, email:
[email protected] For previous editions, see: www.utnws.utwente.nl
In 2000, the government leaders of 189 countries signed a document with eight millennium goals aimed at halving poverty by 2015. Henk Zijm sees opportunities for the UT in these goals. ‘Especially universities shouldn’t ignore the problems of which the Millennium Development Goals are based upon. No matter how important scientific quality is, there comes a moment when we are not only judged on excellence alone, but also on what we can and want to contribute
to innovation and the transfer of technology, including the solution to the NorthSouth problems.’ Zijm pointed at the research on membranes in the battle for pure drinking water and the labon-a-chip technologies to detect viruses in blood. In his dies speech, the scientific director of the spear-head IMPACT Institute and professor in fundamental aspects of process technology, Hans Kuipers, viewed fundamental research as a ‘necessary ingredient’ in the solution for the energy problem.
‘The future supply of energy and minerals for mankind is a gigantic challenge, in which it is essential that multiple disciplines work together to get to real breakthroughs and solutions.’ The IMPACT director views the 3TU federations as serving an important role. ‘Bundling research capacity in the field of sustainable energy is an important winning point to pick up this challenge and to improve long term investment in its research.’ Trans. Henriëtte van Dorp
The UT may have entered better financial times, but the Financial and Economic Department (FED) is still monitoring expenses. UT Catering is no longer allowed to sell disposable chip cards to Dutch or international students and employees, who plan to stay here for a longer period of time. They have to pay for their sandwiches in the canteens and the student restaurant with their own chip card or with cash. The FED wants to save thousands of euros with this new measure. However, it will be difficult to enforce. The disposable chip cards have a face value of ten or twenty euros and were introduced last year so that temporary international guests could use the UT’s catering facilities as well. It was discovered from an evaluation however that over 3,500 of these cards were sold and eighty-percent of those purchased were bought by Dutch students and employees. According to Robert Ree of the FED, the use of the disposable cards ‘is running out of
control.’ A card costs the UT €2.50 and those costs are not charged to the customer. The reason behind the new measure is to regulate that the only people, who should be using the cards, are those who cannot get their own chip card from a Dutch bank. ‘That will save us about six thousand euros,’ says Ree. Only international guests of the UT should be able to get a disposable card; most international students are usually here for a longer period, and they have a Dutch bank account. In principle, every one with a Dutch bank account has a chip card. The only exception is for people with a ‘giro’bank account, but those people can request a card for free at the Postbank. UT Catering understands the new measure, but doubts the possibilities to regulate it. ‘We can hardly check everyone like a police officer,’ says Vivian Liebers. It is still possible to use cash money to buy food and drinks in student restaurants and canteens. However, you will receive a ten percent discount for using a chip card. Trans. Henriëtte van Dorp
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
wim meijer vertrekt als voorzitter van het innovatieplatform twente
‘Blijf je krachten bundelen’ De taak van Wim Meijer, voorzitter van het Innovatieplatform Twente (IPT), zit erop. De oud-PvdA-voorman werd in 2004 voor een periode van drie jaar aangesteld en kreeg als opdracht mee een route uit te stippelen die innovatie in de regio Twente tot stand brengt. Die investeringsagenda ligt er nu, vol initiatieven en projecten. Met de uitvoering ervan voor de deur, neemt Meijer afscheid. ‘Twente, doe waar je goed in bent en bundel je krachten,’ aldus de voorzitter.
komende jaren de uitwerking zult zien.’
Foto: Arjan Reef
Wat waren de knelpunten die u tegenkwam tijdens uw werk? ‘Mijn belangrijkste waarneming is dat de partijen elkaar zo slecht kenden. Dat men zich zo weinig bewust is van wat er in de directe omgeving beschikbaar is. Het simpele feit dat de belangrijkste partijen, ondernemers, onderzoekers, overheden en onderwijs, een veel intensiever samenwerkingsverband aangaan, kan al een heel belangrijke impuls vormen.’
Sandra pool
Het Innovatieplatform Twente (IPT) is eind 2004 opgericht met als doelstelling de regio Twente te doen opstoten in de vaart der volkeren. Is dat gelukt? ‘Ja, Twente staat wat dit project betreft, de innovatieagenda en de daarin gekozen richtingen, nadrukkelijk op de kaart. We vinden daarvoor ook de nodige erkenning, met name in Den Haag. Dat uit zich in de wijze waarop wij vanuit de betrokken departementen, bijvoorbeeld van Economische Zaken, waardering krijgen voor de manier waarop wij de agenda hebben opgesteld, de projecten die we indie-
nen en de medewerking die we krijgen. We hebben ons dus goed voorgesorteerd op verschillende subsidiestromen en die beginnen nu dus binnen te komen.’ In een eerder interview met deze krant ( maart 2005, red.) vertelde u dat de UT meer capaciteit en kennis genereert dan de Twentse samenleving opneemt. Is de universiteit inmiddels meer gaan betekenen voor de regio? ‘Zeker, de UT is een buitengewoon belangrijke participant in het geheel. De instelling heeft zich vanaf het begin heel open en coöperatief opgesteld. De universiteit heeft het
Wim Meijer
innovatietraject ook als een kans gezien. In alle relevante clusters (voeding, technologie & gezondheid, materialen & high tech systemen, technologie & veiligheid en bouw, red.) is deze onderwijsinstelling betrokken.’
Start-ups moeten doorgroeien Wim Meijer sprak afgelopen dinsdag in het Ondernemingshuis aan de Hengelosetraat op uitnodiging van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel over de ontwikkelingen van het Innovatieplatform Twente. ‘Als een soort verantwoording van de afgelopen drie jaar,’ aldus Meijer. Een paar wijze lessen die hij zijn gehoor meegaf: ‘Twente moet niet kijken naar wat ze niet heeft, maar naar wat ze wel heeft. En dat is heel veel. Daar moeten we ons meer bewust van zijn en we moeten die beschikbaarheid van instellingen en ondernemingen economisch zien te vertalen zodat Twente zich ook ontwikkelt.’ ‘Om Twente op een hoger plan te krijgen door innovatie is het stimuleren van onder-
nemerschap essentieel.Vaak blijven start-ups in hun omvang. Een opgave van de eerste orde is een doorstart te realiseren van deze jonge ondernemingen. Daarvoor moeten methoden ontwikkeld worden. Daar hebben we business accelerators voor.’ ‘Doe waar je goed in bent en bundel je krachten. Dat is een van de belangrijke voorwaarden voor economische ontwikkeling.’ ‘Twente zal het zelf moeten doen. Ze kan en moet op eigen kracht verder. De samenwerking tussen de vier partijen onderzoek, onderwijs, ondernemingen en overheden, is van groot strategisch belang. Zet dit door, dan krijgt Twente vleugels en ben je niet te verslaan.’
En wat is de rol van Kennispark Twente in het geheel? ‘Dat is een faciliteit van de Provincie Overijssel, de gemeente Enschede en de UT en in feite bedoeld om de mogelijkheden van de universiteit en diens omgeving in te zetten voor hoogwaardige investeringen en ontwikkelingen waar de relatie tussen de UT, kennis en bedrijfsleven een belangrijke rol spelen. Je kunt het vergelijken met het BrainPark in Eindhoven. Science Park noemen ze het ook wel. Het Kennispark is de combinatie van kennis, onderzoek en bedrijfsleven, díe bundeling plus de mogelijkheid om dat heel dicht tegen de omgeving van de universiteit te ontwikkelen. Het IPT werkt heel nauw samen met het Kennispark.Veel van onze activiteiten slaan om in concrete acties rondom het bedrijvenpark.’ Benchmarken - kijken hoe anderen het doen – zag u als een manier om Twente meer naar de voorhoede te schuiven. Is er gebenchmarkt?
‘Ja, we houden natuurlijk voortdurend het oog op wat er elders gebeurt. Dat moet de komende jaren ook zo blijven. Wat dat betreft zit men niet stil. Het is natuurlijk niet zo, dat wanneer je een investeringsagenda ontwikkelt, je daarvan onmiddellijk de gevolgen ziet. Maar mijn stellige verwachting is, dat Twente zich gaat ontwikkelen. Dat zie ik al op nationaal niveau gebeuren. Als je kijkt hoe de regionale ontwikkelingen in Nederland gaan, dan staat Eindhoven aan kop. Maar, die zijn ook tien jaar langer bezig. De regionale ontwikkeling daar ontstond noodgedwongen toen het heel slecht ging met Philips en DAF. Dat was midden jaren negentig. Twente is tien jaar later begonnen en ik kan nu al zeggen dat Twente in de nationale verhoudingen het heel goed aanpakt. Hoe de Europese context is, dat zullen we over een tijdje moeten opnemen. Maar ik ben daar ook niet pessimistisch over. Er is hier heel veel in de steigers gezet, waarvan je de
Waar liggen op dit moment de kansen voor Twente? ‘Twente moet op een aantal belangrijke terreinen van de economie de kennisvoorsprong die er is in technologisch opzicht verder ontwikkelen. Een voorbeeld: in de gezondheidszorg liggen enorme uitdagingen op het gebied van technologische toepassingen. Binnen een aantal projecten van het IPT zijn we hier ook mee bezig. Het gaat om deelterreinen die aspecten van de gezondheidszorg behandelen met behulp van technologie. Daarom is het heel belangrijk dat kleine bedrijfjes ontstaan waarvan een flink aantal de kans heeft zich de komende jaren te ontwikkelen. Daarin liggen de kansen voor Twente.’ Waar ben u trots op? ‘Op het feit dat ik die vier partijen bij elkaar heb gekregen en verenigd heb in een agenda van prioriteiten. Twente kende een verdeeld bestaan tussen partijen en binnen partijen. Het is een heel belangrijke mijlpaal die bij elkaar te hebben en mijn belangrijkste boodschap is ook: houd de partijen bij elkaar en ontwikkel die samenwerking verder, want daarin zit je kracht!’ Wie volgt u op? ‘Die persoon staat in de coulissen, maar ik mag er nog niets over zeggen.’
valorisation grants voor twee ut-onderzoekers
Slimme pleister om ziektes te herkennen Aan twee UT-onderzoekers werd afgelopen vrijdag een Valorisation Grant toegekend door nanotechnologienetwerk NanoNed. Erik Staijen kreeg een Valorisation Grant Phase I à 25 duizend euro. Regina Luttge van de vakgroep Mesoscale Chemical Systems kreeg een Valorisation Grant Phase II ter waarde van twee ton. Wat gaat er precies met die twee ton gebeuren? Luttge: ‘Daarmee richten we binnen een paar maanden het bedrijf MyLife Technologies op. Dat wordt gedaan door Svetlana Bystrova, die als postdoc bij mijn onderzoekspro-
ject naar micronaalden betrokken was, en Otto van Donselaar, die de positie van CEO zal invullen. Ze gaan binnen deze start-up werken aan de technologische ontwikkeling van een microneedle-integrated patch. Zelf blijf ik aan de UT verbonden en word ik adviseur van MyLife Technologies. Daarnaast zal ik verder gaan met onderzoek naar mogelijke toepassingen van de microneedle-integrated patch. Wat is dat, een microneedle-integrated patch? ‘Dat is een soort pleister waarop een heleboel heel kleine naaldjes, de zogenaamde micronaaldjes, zitten. Die zou je kunnen gebruiken voor het
toedienen van medicijnen, maar in ons project richten we ons op diagnostiek. Het moet daarom een slimme patch worden waarop je direct je meting kunt aflezen. Dat kan bijvoorbeeld de hoeveelheid lithium in het bloed zijn, maar ook de aanwezigheid van zogenaamde biomarkers, speciale proteïnen die een ziekte weergeven. We weten eigenlijk nog heel weinig van de mogelijke toepassingen, dus daar moet nog veel onderzoek naar worden gedaan.’ Wat is het voordeel van zo’n slimme pleister ten opzichte van bijvoorbeeld een injectienaald? ‘Je wordt als patiënt niet meer geprikt door een naald, het
is pijnvrij. Maar het pijnvrije prikken is niet mijn enige drijfveer. De bedoeling is dat de diagnostiek er beter van wordt. Je hebt in ieder geval niet meer dat je bloed moet prikken en dan met wat gekluns een druppel op een chip moet leggen, terwijl het in de tussentijd al weer opgedroogd kan zijn. Het is essentieel dat deze stappen worden vereenvoudigd.’ Paul de Kuyper Erik Staijen trekt zes maanden uit voor een haalbaarheidsstudie naar een chip die melkziekte bij koeien gaat monitoren. Voor een interview met Staijen, zie UT-Nieuws van 8 november 2007.
Regina Luttge
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
capacocha in atak
Mix elektro en rock&roll Komende zondag vindt in Go Planet het tweejaarlijkse festival Textielbeat plaats, met Enschedese bands uit de jaren zeventig. Als tegenwicht organiseert Atak zaterdagavond The Now Generation, om te laten zien dat Enschede ook tegenwoordig heel goede bands heeft. Eén van de optredende formaties is de succesvolle band Capacocha van WWTS-student René Beerens (29). Hij is net terug van een tour door New York en treedt waarschijnlijk over twee maanden alweer op in the Big Apple.
Wat maak je voor muziek? ‘Ik noem het zelf een mix van elektro en rock&roll. De computer neemt een belangrijke plaats in. De beats en de basklanken neem ik zelf van te voren op en op het podium doe ik dan zelf live gitaar, keyboard en zang.’
Wie zijn Capacocha? ‘De band is ontstaan na het uiteenvallen van studentenband Destination Zero. In het begin waren we met zijn drieën, maar drie maanden geleden kreeg onze drum-
Is er al een cd? ‘Nee, daar zijn we nog niet aan toegekomen. In New York vroeg iemand van Universe, een groot platenlabel, naar onze cd. Jammer genoeg is die er nog niet, maar hij gaat ongetwijfeld komen.’
mer een rsi-achtige blessure. We hadden toen al optredens gepland die ik niet wilde laten schieten, dus toen heb ik als een soort tijdelijke vervangingsact het in mijn eentje gedaan. Dat ging eigenlijk zo goed, dat ik er nu over denk als eenmansformatie door te gaan.’ Je bent net terug van een tour door New York. Hoe ging dat? ‘Het was fantastisch. Je staat daar soms voor maar vijf tot vijftien mensen te spelen, maar ik had ook een paar optredens op feestjes waar tweehonderd man waren. Na een optreden werd ik spontaan door een vrouw aangesproken die een feest organiseerde in een disco. Daar mocht ik de laatste zaterdag performen, tussen twee dj’s, een heel aparte ervaring. Dat is ook het makkelijke als je alleen speelt, je kunt flexibeler zijn.’
René Beerens
‘Hoe staan de zaken?’ Rubriek over kleine en grote ondernemingen die op de campus zijn ontstaan. Hoe gaat het met ze, wat doen ze en hoe ziet de toekomst eruit? Van buiten ziet het witte, statige pand aan de Hengelosestraat er nog wat onbewoond uit. Binnen brandt wel licht, maar de onderste verdieping oogt kaal en leeg. Wanneer officemanager Karin Vegter de houten voordeur openzwaait, zegt ze: ‘We zitten allemaal boven, want hier beneden zijn de bouwvak-
kers nog wel even bezig.’ Sinds begin deze maand zitten de medewerkers van Sqills in hun nieuwe onderkomen. Het vorige pand op het business en sciencepark werd te klein. ‘En dit is een prachtige locatie’, zegt directeur Bart van Munster, die het interview voor zijn rekening neemt. ‘Maar
Bedrijf:
Sqills, Hengelosestraat 52, Enschede
Opgericht in:
2002
Door:
Johan Nieuwerth (25) en Bart van Munster (26), beiden afgestudeerd bij bedrijfsinformatie technologie
Core Business:
Het ontwikkelen van electronic commerce applicaties
Personeel:
Ca. 30 medewerkers
Directeur Bart van Munster in het nieuwe pand aan de Hengelosestraat.
Profiel Enschede: zet studenten in Het rondetafelgesprek tussen studenten en de Gemeente Enschede, dat afgelopen maandag in de Blauwe Kater plaatsvond, nam een verrassende wending toen een afzuigkap van het restaurant in brand vloog. ‘Op last van de brandweer moeten we het gebouw ontruimen,’ kregen de deelnemers te horen. Tot dan toe was de discussie over het imago van Enschede als studentenstad niet al te verheffend. Meer dan twintig studenten van UT en Saxion
namen deel aan het rondetafelgesprek met de gemeente Enschede met als doel een agenda met actiepunten voor 2008 vast te stellen. Onderwerpen: maatschappelijke betrokkenheid van de student, het imago van Enschede als studentenstad en de werkgelegenheid in de regio. ‘Erg zinvol voor de kennismaking, maar ik verwachtte eigenlijk een meer inhoudelijk verhaal,’ vertelt Cindy Voortman, communicatiemedewerker bij de gemeente Enschede. ‘We weten nu wel dat Enschede te weinig profiel heeft. We moeten meer aan stadsmarketing
doen. Maar wij willen graag weten hoe we Enschede dan moeten profileren. Het bleef nu een beetje hangen op het onderstrepen van de problemen die we al onderkend hadden.’ Voortman denkt dat het zinvol is als communicatiestudenten van Saxion en UT gevraagd wordt eens goed te brainstormen over wat Enschede nu uniek maakt en hoe we dit moeten uitdragen. Terwijl de Kater door de brandweer werd ontruimd, verplaatste het gezelschap zich naar sociëteit Asterion van studentenvereniging Aegee.
En de studie? ‘Ik moet alleen mijn scriptie nog inleveren, maar doordat het zo goed loopt met de muziek, gaat dat niet zo hard. Het heeft ook minder haast, want ik kan er nu van leven. In januari sta ik in Night Fuse in Brussel, dé discotempel van België. En ik mag terugkomen in New York. Dan kan ik waarschijnlijk voor meer mensen en in betere zalen spelen.’ Paul de Kuyper The Now Generation. Atak, Enschede. Zaterdag 15 december, 19.30. Entree €7,50
Discussie over de vraag hoe Enschede als studentenstad meer profiel kan krijgen.
er moet binnen nog wel heel wat gebeuren.’ Dat is ook het geval op de bovenste verdieping, de beoogde vergaderzaal. Daar vertelt de jonge ondernemer, tussen de verhuisdozen, over de oprichting van Sqills. ‘Johan was een studiemaatje van me. Hij heeft veel technische kennis in huis. Ik ben meer van het netwerken en de contacten. We vullen elkaar dus goed aan en samen bouwden we in 2002 onze eerste website: bungalow.nl. Dat was nog onder de naam J&B IT. Johan en Bart dus. Sinds dit jaar heten we Sqills,
ma’s Java en Oracle hartstikke goed.Via een Turkse medewerker van ons leerden we een contactpersoon in die stad kennen. Wanneer we een kenner van deze twee computergebieden nodig hebben, gaat hij op zoek voor ons. Deskundigen op beide terreinen zijn trouwens schaars, ook in Nederland. Vandaar Istanbul. Het is ook zo geregeld. Binnen twee weken is de vergunning in orde en komen ze als kennismigranten naar Nederland. Maar, pas-afgestudeerden hebben we momenteel ook hard nodig. Onlangs heb-
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Hoe staan de zaken? In gesprek met ondernemers omdat we niet langer onze eigen namen aan het bedrijf wilden verbinden.’ Sqills ontwikkelt e-commerce applicaties. ‘Denk maar aan online boeking- en reserveringssystemen. Uiteindelijk willen we dat de klant na een reservering het kaartje per e-mail ontvangt. Deze digitale ticketuitlevering doen we voor onder meer pretpark de Efteling en de NS.’ De eerste twee jaar na oprichting verliepen ‘vrij rustig’, zegt Van Munster. ‘Sinds 2004 zijn we echt gaan groeien. Toen kwam ook het eerste personeel. Nu hebben we dertig man in dienst waaronder tien Turkse jongens uit Istanbul. Zij kennen de computerprogram-
ben we contact gezocht met studievereniging Inter-Actief. Misschien kunnen we in de toekomst iets voor elkaar betekenen.’ Jullie gaan natuurlijk voor een nominatie in de Deloitte Technology Fast 50 voor snelgroeiende, jonge ondernemingen? ‘Daar hádden we al in moeten staan, maar stom genoeg hebben we de inschrijving gemist. Elk jaar groeien we meer dan honderd procent. Het afgelopen jaar haalden we een omzet van 2,5 miljoen. Die opwaartse lijn zet zich de komende tijd nog wel door. Dat hadden we vijf jaar geleden écht niet gedacht.’ Sandra Pool
Lezing over smartlap Veertig jaar geleden was het absoluut not-done om naar smartlappen te luisteren. Dat is nu wel anders. In Studium Generale vertelde oud-UT-medewerker professor Carel Jansen, hoogleraar business communication aan de Radboud Universiteit Nijmegen deze week over deze cultuuromslag. Jansen is ook bijzonder hoogleraar Afrikaans en Nederlands aan de Universiteit Stellenbosch in Zuid-Afrika. Daar noemen ze de smartlap ‘tranentrekker’. Van Dale omschrijft de smartlap als een droevig levenslied met vals sentiment. Het woord is afgeleid van de Duitse Schmachtlap. ‘Dat is een doek dat in de kerk tijdens de Vastentijd werd opgehangen om mensen naar ‘iets anders’ te doen smachten.’ André Hazes is één van de zangers die het levenslied sinds de jaren zeventig in aanzien heeft doen stijgen. ‘Zijn nummers worden vaak als erg simpel getypeerd, maar dat is niet helemaal terecht. In De Vlieger, een nummer dat al uit de jaren dertig stamt, zingt hij niet meer over een derde persoon maar over ‘mijn zoon’. Heel slim, want zo wek je veel meer medelijden op.’ De Zuid-Afrikaanse smartlappen zijn veel harder van toon dan hun Nederlandse tegenhangers. ‘De Grafsteensangers zijn daar redelijk populair en zingen over de actuele problemen in het land, zoals mijnrampen, armoede, het verlies van kinderen en het verlangen naar de boerderij.’ In Nederland zijn onderwerpen als echtscheidingen, ‘Pappie loop toch niet zo snel’, verkeersongelukken of ‘Manuela’ juist populair. Jansen heeft de populariteit van de smartlap de laatste veertig jaar razendsnel zien toenemen in Nederland. ‘Ik denk dat dat vooral komt doordat de culturele elite niet langer afstand neemt van de voorkeuren van een groot deel van de bevolking.’ Frans van der Veeken ADVERTENTIE
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 13 december 2007
ivo broeders, nieuwe hoogleraar robotica en minimaal invasieve chirurgie
‘Brug tussen zorg en techniek’ Ivo Broeders is sinds september deeltijdhoogleraar robotica en minimaal invasieve chirurgie bij de faculteit TNW. Eén dag per week maakt hij studenten technische geneeskunde warm voor zijn specialisme. De andere vier dagen staat hij als chirurg in de operatiekamers van het Universitair Medisch Centrum in Utrecht, waar hij met behulp van endoscopische technologie maag-darm operaties uitvoert. Maaike Platvoet
B
roeders, een specialist op het gebied minimaal invasieve chirurgie oftewel kijkoperaties, was de eerste arts die in 2000 robottechnologie in Nederland introduceerde. Van het UMC kreeg hij de mogelijkheid om het werkveld ‘chirurg van de toekomst’ te verkennen en kwam via een experimenteel cardioloog in aanraking met robottechnologie in de operatiekamer. ‘Het had een magische aantrekkingskracht op me, maar in ons land gebeurde er nog helemaal niets op dit vlak.’ Legt uit: ‘In het Nederlandse zorgstelsel bestond geen concurrentie. Wachtkamers zaten altijd vol, artsen zijn druk met visites, afspraken en operaties. Er was weinig interesse voor het verkennen van nieuwe technologie. Amerika is veel commerciëler, daar lopen ze voorop als het gaat om hightech in de zorg.’ Sinds 2000 is het gebruik van robottechnologie bij operaties, dankzij Broeders, fors toegenomen. Robotchirurgie is bij uitstek geschikt voor moeilijke
kijkoperaties, zoals bij slokdarmkanker. Nederland beschikt momenteel over vier robots, verspreid over verschillende ziekenhuizen. Zo’n één a twee keer per week opereerde Broeders de afgelopen jaren met behulp van deze hightech. ‘Je start de operatie op, rijdt de robot naar de operatietafel, sluit die aan en werkt vervolgens via een soort van cockpit. Als chirurg krijg ik dan een driedimensionaal beeld te zien, waardoor je de illusie hebt dat je met de handen in de buik aan het werk bent en dat is prettig opereren. Bij kijkoperaties werk je in omgekeerde richting en dat is eigenlijk ontzettend onhandig. Daarentegen zijn operaties middels minimale invasieve chirurgie wel een trend. In plaats van één grote snee, maken we nu slechts drie tot zes kleine incisies. Het lichaam raakt dus minder beschadigd en herstelt ook sneller na een minder grote wond.’
N
iet zomaar iedere chirurg kan de robot bedienen, vertelt hij. Daar is een opleidingstraject voor nodig. ‘Binnen het UMC
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Ivo Broeders.
leiden wij onze eigen mensen op, maar bij het leren werken met hightech apparatuur zouden ook technisch geneeskundigen
Broeders is vanaf het begin bij de opleiding technische geneeskunde betrokken. Jaren geleden verzorgde hij een openingscollege over
‘De technische geneeskunde spreekt mij enorm aan’ een rol kunnen spelen. Zij zouden chirurgen kunnen ondersteunen bij bepaalde ingrepen.’
robotchirurgie, hield ook daarna contact met de UT en verzorgde regelmatig gastcolleges. ‘Techniek in
de zorg doet in een hoog tempo haar intrede’, zegt Broeders. ‘En met zo’n hoge snelheid, dat het de ziekenhuizen te boven gaat. Daarom spreekt het concept van technische geneeskunde mij enorm aan. Zelf werk ik al jaren met techneuten, als chirurg ben ik niet bang van technologie. Maar veel artsen kunnen vaak de gedachtegang van ingenieurs niet volgen. Op de een of andere manier is er een kloof tussen technologie en zorg. Als deeltijdhoogleraar wil ik proberen een brugfunctie tussen die twee te vormen. Hoe? Door de studenten inzicht te geven in het denken van artsen.’
V
Kijkje in de operatiekamer, het domein waar Ivo Broeders opereert met behulp van robottechnologie.
olgens Broeders bevinden chirurgen zich ‘in een sneltrein’. ‘De gezondheidszorg is een bedrijf met een hoog tempo, er is heel weinig ruimte om dingen uit te proberen. Als je dan als technisch geneeskundige een apparaat wilt promoten bij een chirurg, moet je het simpel houden, het apparaat moet werken en slechts voorzien zijn van één knop.’ Ja, die sneltrein, zo ervaart hij zelf zijn job ook. Aan de andere kant, hij heeft tenminste nog de luxe om iets aan onderzoek te mogen doen. ‘De aanstelling op de UT als deeltijdhoogleraar is een luxepaardje voor mij.’ Broeders zal samen met Stefano Stramigioli, hoogleraar Advanced Robotics bij de faculteit EWI, onderzoek doen naar een nieuwe generatie robottechnologie in de operatiekamer. ‘De huidige machines zijn ontzettend duur, zo’n anderhalf miljoen. In Europa wordt dat niet zomaar aangeschaft, in Amerika gaat het gemakkelijker.’ Broeders hoopt met zijn onderzoek op de UT
dat er over vijf tot tien jaar een nieuw, goedkoper, type robot ontwikkeld zal zijn. Studenten technische geneeskunde zijn allemaal razend enthousiast over zijn specialisme en vaak roepen ze ‘dat wil ik ook’. Regelmatig komen ze een kijkje nemen in de operatiekamer, als Broeders aan het werk is. ‘Ik vertel de studenten dan altijd dat ze niet opgeleid worden om het werk van een chirurg te doen. Ze moeten vooral bezig zijn met de technologie van de toekomst. Of dat nou vanuit de industrie, de zorg of de wetenschap is, dat doet er niet toe. De technisch geneeskundige komt in een dynamische wereld terecht, er is absoluut markt voor deze specialisten.’ De hoogleraar citeert de Amerikaanse topchirurg Richard Satava die ‘precies’ verwoordt wat het toekomstige werkterrein van chirurgen inhoudt: It’s no longer about blood and guts, it’s all about bits and bytes’. Broeders: ‘Dit zegt genoeg over de rol die technologie in de zorg gaat spelen.’ Nee, hij denkt niet dat in de toekomst robots alle taken van het medisch personeel over zullen nemen. ‘Het denkvermogen van zo’n apparaat is toch mimimaal.’
P
er 1 januari verruilt Broeders zijn functie bij het UMC voor die van algemeen chirurg in het ziekenhuis van Amersfoort. ‘Daar ligt een heel sterke focus op kijkoperaties, en dat is toch mijn specialisatie. Het UMC specialiseert zich meer in complexe kanker-operaties. Ja, dat betekent wel dat ik de robot achter moet laten. Toch een soort kindje van me. Maar in Amersfoort gaan we de eerste klinische experimenten doen met de apparatuur die we op de UT ontwikkelen.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Vandaag is Jeroen even sportheld!
10 donderdag 13 december 2007
ADVERTENTIES
RENOLIT Nederland B.V. RENOLIT Nederland B.V., gevestigd in Enkhuizen, is een onderdeel van de internationale RENOLIT Groep, waarvan het hoofdkantoor gevestigd is te Worms (Duitsland). De RENOLIT Groep is een internationale marktleider in de productie van hoogwaardige kunststof foliën voor oppervlakte-afwerking en andere technische toepassingen. Dit onafhankelijke familiebedrijf, dat inzake kwaliteit en innovatie al 60 jaar een maatstaf is, heeft nu circa 4.000 medewerkers in 32 productievestigingen en verkooporganisaties, verspreid over de hele wereld. Qua technische expertise, modern productdesign en klantgerichte service heeft het merk RENOLIT wereldwijd een uitstekende reputatie.
Steun het CliniClowns effect!
RENOLIT Nederland B.V. valt onder de sector Medical Supplies. RENOLIT Nederland B.V. fabriceert kunststofproducten voor de verpakking van infusie-, transfusie- en dialysevloeistoffen, die onder de naam Solmed® wereldwijd worden verkocht. Er zijn in totaal circa 150 mensen werkzaam binnen de kantoren en productieafdeling.
Ter versterking van de afdeling Process Development zijn wij op zoek naar een full time
PROJECTLEIDER Je bent verantwoordelijk voor het definiëren, aansturen en realiseren van investeringsprojecten op het gebied van uitbreiding, aanpassingen aan bestaande en de opzet van nieuwe installaties en procesapparatuur. Je maakt op basis van een haalbaarheidsstudie het technisch ontwerp en vertaalt dit in een projectaanpak, projectplanning en budget. Je stelt een projectteam samen en stuurt dit aan. Je definieert en leidt projecten ten behoeve van procesverbetering. Profiel Daarvoor is een afgeronde TU opleiding vereist, met als voorkeur Chemische Technologie. Je hebt een ondernemende persoonlijkheid en denkt bij iedere stap kritisch na over de effectiviteit en de juiste keuze voor de lange termijn. Je bent sterk in communicatie en analyse en hebt een hands-on mentaliteit.
Voor deze functie geldt bovendien dat kennis van kunststoffen en extrusieprocessen als een pré wordt gezien. Beheersing van de Engelse en Duitse taal is gewenst. RENOLIT Nederland B.V. biedt een uitdagende werkomgeving aan met prima salariëring en bijpassende secundaire arbeidsvoorwaarden. Voor meer informatie over deze functie kun je contact opnemen met Chantal Grooteman, afdeling HR, telefoonnummer (0228) 355 398. Heb je interesse? Stuur dan je sollicitatie met cv en motivatie naar:
[email protected] of per post naar: RENOLIT Nederland B.V. T.a.v. mevrouw C. Grooteman Flevolaan 1-5, 1601 MA ENKHUIZEN
Giro 6640 of www.cliniclowns.nl
ut-corris (adv.2) 070604.indd 1
18-06-2007 09:21:46
Xerox Service Center UT
Documenten Dienstverlening voor de Universiteit Twente • Print- en kopieerwerk van visitekaartje t/m A3 • Posters van A2 t/m A0 • Promotioneel printwerk; - Gepersonaliseerde kalenders - Bedrukte t-shirts & buttons • Produceren van dictaten • Allerlei vormen van nabewerking
100551_XGS advertentie_128x100.i1 1
Waar vindt u ons: Locatie De Horst Telefoon: 2485 E-mail:
[email protected] Openingstijden: 08.30 - 17.00 Locatie Bastille Telefoon: 2143 E-mail:
[email protected] Openingstijden: 10.00 - 17.00 Locatie Zilverling Telefoon: 5483 E-mail:
[email protected] Openingstijden: 09.00 - 12.00 en 13.00 - 16.00
03-08-2007 14:47:57
op zoek naar een andere baan?
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
6266UT pers.adv 2 14-12-2006 11 donderdag 13 december 2007
11:20
Pagina 1
op zoek naar een andere baan?
Vacatures interne werving Skillslabmedewerker
Technische Natuurwetenschappen (TNW)
Technische medewerker
(38 uur per week)
Construerende Technische Wetenschappen (CTW)
Vacatures interne werving
UD Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Skillslabmedewerker
Zakelijk projectleider m/v 24 uur per week Technische Natuurwetenschappen (TNW) Biomedisch Technologisch Instituut
Technische medewerker (38per uur per week) Communicatiemedewerker (38 uur week)
6266UT pers.adv 2
Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Kennispark Twente Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
14-12-2006 11:20 Pagina 1 PhD UD Mechatronics feature based function modeling Human Resource Management and Bedrijf, VR-based verification Bestuur en Technologie (BBT) Engineering Technology
Projectmanagement Assistent 20 uur per week
op zoek naar een andere baan? Biomedisch Technologisch Instituut
Meer informatie en vacatures: Faculteitsdecaan TNW www.utwente.nl/vacatures Technische Natuurwetenschappen
Wetenschappelijk Directeur Institute for Behavioral Research Gedragswetenschappen
Studieadviseurs/Docenten 2,0 fte
Vacatures interne werving
Construerende Technische Wetenschappen
Skillslabmedewerker Theatertechnicus (38 uur per week) VC
Student en Onderwijs Natuurwetenschappen Service Centrum Technische (TNW)
Administratief medewerker (0,4 fte)
Technische Facilitair Bedrijf
medewerker
Promovendus “Bedrijfssimulatie als leerplaats in het beroepsonderwijs”
Resource Management
Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
I
estingbar
Every tuesday, Pub Quiz night! Bring your mates and test your wit in a few rounds of trivia questions. Prizes include glory, honour and a free round of booze for the winning team. Doors open at 21:00, first question at 21:30, admission is free! - Woe 19-12: Vestingbar film: Tokyo Godfathers. Gratis toegang, 21:00 - Do 13-12: A Pre Ski Party: Sneeuw, Gluhwein, live DJ, voor wie maar niet kan wachten op de wintersport ! - Ma 31-12: Oud & Nieuw feest met vuurwerk! Gun je ouders een rustig O&N en kom zelf naar de Vestingbar! - De Vestingbar is op zoek naar diskjockeys, tappers, portiers, quizmasters, etc. Interesse? Kom eens langs of stuur een e-mail naar
[email protected]! - Reguliere openingstijden Vestingbar: zo.-wo.: 21.00, do,-za.: 22.00.
M
MEDISCH CENTRUM
edisch centrum
De ruimte voor mededelingen op deze INFOpagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (
[email protected]) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken).Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie.Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
tis. Uitgebreidere informatie en een overzicht van alle SPe activiteiten zijn te vinden op www. utwente.nl/spe. Wij zitten in de Vrijhof 2e verd. k243 - 053 4892369 di-wo-do middag (secr.) spe@ disc.utwente.nl Op di-en do middag is studentenpastor Arent Weevers aanwezig k245 – 053 4892378,
[email protected] ook voor een persoonlijk gesprek.
U
UNIVERSITEITSRAAD
-RAAD
Voor: WB B3- en premaster studenten en andere belangstellenden. Zie mededeling CTW.
Op woensdag 19 december 2007 vergadert de Universiteitsraad opnieuw met het College van Bestuur. Aan de hand van de notitie OnderneemUT zal de Algemene gang van zaken besproken worden, een halfjaarlijks terugkerend agendapunt. Op de agenda staan voorts de Topsportregeling, de Aanbesteding Catering en het Voorstel Revitaliseringsplan gebouw Langezijds. De Universiteitsraad zal verder in de vorm van een preadvies zijn visie geven op de uitgangspunten voor een financieel verdeelmodel. De verwachte behandeling van de Ontwerpbegroting is uitgesteld tot de volgende vergadercyclus. De overlegvergadering vindt plaats in gebouw de Horst, Toren 1300 en begint om 9.00 uur. U bent van harte welkom, de UR vergaderingen zijn openbaar. Voor vragen of meer informatie: www.utwente.nl/uraad/ of
[email protected].
Actieweek bij IAPC!
BIBLIOTHEEK
ALGEMEEN Uitnodiging Leerstoelvoordracht Elastomer Technology Engineering (WB)
Van 10 t/m 14 december actieweek bij IAPC. Vervang nu je flatbak door een barebone (Asus Term, T3-P5G965C voor 132 euro), creeër extra bureauruimte door een nieuwe monitor (Samsung 20” 206BW voor 225 euro) en breid je filmcollectie uit met een nieuwe harde schijf (Samsung 500GB voor 92,50). Boeken voor het komende kwartiel kunnen weer besteld worden via boeken.iapc.utwente.nl. Voor overige producten/vragen kijk op www.iapc.utwente.nl of kom langs in de winkel.
S
pe
Di. 18 dec. Zenmeditatie – 20.00 uur - Vrijhof – Stiltecentrum 233 – inloop vrijblijvend. Vieringen: Zo. 16 dec. Ochtendgebed – 10.30 uur – Vrijhof – Audiozaal. Alle activiteiten zijn gra-
B
ibliotheek
Kerstsluiting vanaf vrijdag 21 september 17.00 uur t/m dinsdag 1 januari 2008. Vanaf woensdagmorgen 2 januari om 8.30 uur is de UB weer tot je beschikking.
S
STICHTING FACULTY CLUB
tichting Faculty Club
Uitnodiging Tête à tête bijeenkomst omgevingsvisie Donderdag 10 januari is er een Tête à tête – bijeenkomst over de omgevingsvisie in de Blomzaal van de Faculty Club van 17.00 – 18.15 uur. Anne Flierman (voorzitter College van Bestuur UT) en Hubert Coonen (decaan Gedragswetenschappen UT) discussiëren met elkaar en de zaal over de
A
Promoties
Voor: WB B3- en premaster studenten en andere belangstellenden. Maandag 17 december 2007 zal de leerstoelvoordracht Elastomer Technology Engineering tijdens het 7/8 uur in HR C.101 plaatsvinden. Spreker is: Dr. G. Verbeek of Dr. E. Snijders van Océ Technologies in Venlo. Titel: ‘Het Océ Copy Press Systeem: Of hoe rubber bijdraagt om robuuste, betrouwbare printers te maken!’ Deze voordracht is een verplicht onderdeel van het B3-programma (119914 Academische vorming) en staat open voor andere belangstellenden. U wordt van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. EWI
E
WI
Word jij onze nieuwe web developer? We bieden een uitdagende baan in een internationaal bedrijf, met goede primaire -en secundaire arbeidsvoorwaarden. Je komt te werken in een jong en enthousiast team met internationale projecten bij toonaangevende klanten. Daarnaast krijg je voldoende doorgroeimogelijkheden en veel ruimte voor eigen initiatief. Starsale wil graag meer zijn dan een werkgever alleen! Kijk voor meer informatie op www.integrand.nl en zoek naar opdracht 3594
Egbert Bouwmeester (master) over ‘Continuous Classes of Power Amplifiers’, 20 december 2007, 15.00 uur, HO B1224. Afstudeercolloquium INF
ir. A.G.P. Troeman (TNW/MESA+) over ‘Nanosquid magnetometers and high resolution scanning squid microscopy’, 13 december 2007, 15:00 uur, SP2. drs. O. Peters (GW/IBR) over ‘Social psychological determinants of mobile communication technology use and adoption’, 13 december 2007, 16:45 uur, SP2. ir. R. Siddappa (TNW/BMTI) over ‘Cellular and molecular prerequisites for bone tissue engineering’, 14 december 2007, 13.15 uur, SP2. mw. M.H.A. Huis in ’t Veld (EWI) over ‘Work-related neck-shoulder pain. The role of cognitivebehavioural factors and remotely supervised treatment’, 14 december 2007, 15:00 uur, SP2. dipl.ing. J. Haubrock (TNW) over ‘The process of dimethyl carbonate to diphenyl carbonate: thermodynamics, reaction kinetics and conceptional process design’, 14 december 2007, 16:45 uur, SP2. J. Wu (EWI) over ‘reliable routing protocols for dynamic wireless ad hoc and sensor networks’, 19 december 2007, 13.15 uur, SP2. mw. P. Dockhorn Costa (EWI) over ‘Architectural support for context-aware applications: from context models to services platforms’, 19 december 2007, 15:00 uur, SP2. J. van der Meij (GW) over ‘Support for learning with multiple representations. Designing simulation-based learning environments’, 20 december 2007, 13:15 uur, SP2. drs. C.D. Stam (GW) over ‘Knowledge productivity. Designing and testing a method to diagnose knowledge productivity and plan for enhancement’, 20 december 2007, 15:00 uur, SP2. ir. M.D. Klein Horsman (CTW/BMTI) over ‘The Twente lower extremity model consistent dynamic simulation of the human locomotor apparatus’, 21 december 2007, 15.00 uur, SP2. mw. Drs. A. Luijten-Lub (MB/CHEPS) over ‘Choices in internationalisation: how higher education institutions respond to internationalisation, europeanisation, and globalisation’, 21 december 2007, 16.45 uur, SP2. Inschrijving voor vakken in kwartiel 3 van de afdeling INF Zie mededeling onder EWI. CTW
Uitnodiging Leerstoelvoordracht Elastomer Technology Engineering (WB)
Afstudeercolloquia EL
ALLE FACULTEITEN
mededelingenrubriek
Production process control – Tracking and tracing. Define and implement a simple Tracking and tracing system for raw materials, quality data, process data and batch traceability in a mass production manufacturing environment. Practically, the project links the administrative ERP system to the day-to-day production shop floor requirements for process parameter data, quality data and raw material batch traceability. This involves the conception of tracking and tracing software, hardware components such as simple interfacing with a PC/server driven quality database, stock-movements, remote-electronic data capture, barcode printing and scanning, quality processes eg pick lists, FIFO, process and product quality data analyses, specification reviews and associated investigations. Kijk voor meer informatie op www.integrand.nl en zoek naar opdracht 3623.
Werkopdracht/afstudeerstage
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts. nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma-do van 08.0016.00 uur, tel. 053-4894600. Tijdelijke vestiging aan de Boulevard. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma-vrij van 07.30-21.00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Tijdelijke vestiging aan de Boulevard.
[email protected], www.fysiotherapie-enschede.nl.
lle faculteiten
nfo
SPE
V
VESTINGBAR
(38 uur per week)
Construerende Technische Wetenschappen (CTW)
UD Human Gedragswetenschappen
omgevingsvisie opgesteld door een commissie onder leiding van Hubert Coonen. Moderator van de bijeenkomst is Wouter van Rossum (wetenschappelijk directeur Institute for Governance Studies). Hoe kijkt men van buiten naar de UT? Wat vindt het bedrijfsleven? De zorginstellingen? De regio? Zijn we ambitieus genoeg en maken we de ambities waar? Hebben we voldoende (inter)nationale uitstraling? Winnen of verliezen we aan kwaliteit? Is de UTwente nog te redden? Hoe dan? Kiezen we voor onderzoek of voor onderwijs? Zijn die twee te combineren? Worden we een brede of een top-universiteit? U wordt van harte uitgenodigd voor deze bijeenkomst. Tijdens en na de bijeenkomst worden er drankjes en hapjes geserveerd. Namens het bestuur van de Stichting Faculty Club, Ineke Baas.
C
TW
Afstudeerstage/Bachelor opdracht/ meeloopstage
Jarkko Huijts over ‘Testability of the Montium tile processor’, 20 december 2007, 15.00 uur, WA 204 (Demozaal). Afstudeercolloquium MTE R. Broekstra over ‘Implementation environments for Semantic Web Services’, 14 december 2007, 13.00 uur, Filmzaal Vestingbar Bastille. Afstudeercolloquia CS R. Portengen over ‘Phased Array Antenna Processing on Reconfigurable Hardware’, 17 december 2007, 11.00 uur, WA 204 (Demozaal). Viet Yen Nguyen over ‘Optimising Model Checker for Large State Spaces’, 21 december 2007, 13.00 uur, WA 204 (Demozaal). Afstudeercolloquium HMI P.M. de Koning over ‘Design and evaluation of level design tools’, 20 december 2007, 15.00 uur, SP 7. Afstudeeropdracht leerstoel HMI: The Psychometer: measuring personality through natural language dialogue Recently Pascal Touset delivered the second version of the Psychometer, a software agent that you can chat with in English and that asks you a series of questions to measure your personality in terms of the Big Five trait theory. You can answer to the system using your own words, and you can also ask it for clarification. This is a more enjoyable way of measuring your personality than filling in a standard personality test. However, there is still much room for further extensions and improvements to the system. Possible directions for further thesis assignments include: - Creating a Dutch version of the system. - Developing a method to evaluate whether the system correctly interprets the user’s answers. This is crucial for ensuring the reliability of the personality profile. - Developing a spoken interface for the system, which is now purely text-based. This involves, among other things, the creation of a corpus of spoken dialogues where a real person plays the role of the Psychometer. - Visually representing the Psychometer as an embodied character that shows appropriate nonverbal behaviour (facial expressions, head movements, etc.) as it is talking or listening to the user. - Investigating the use of Computer Aided Testing (CAT) to adapt
VAN LEZINGEN EN MASTERCLASSES LEREN STUDENTEN DE PERIODE JAN TM JUNI DAGDEEL PER WEEK ZICHZELF BETER KENNEN EN HUN CARRIġRE TE PLAN MEEWERKT AAN HET LEERDOELENPROJECT $IT PROJECT NEN /OK WORDT BEKEKEN HOE ZIJ BIJVOORBEELD HEEFT ALS DOEL HET EXPLICIET FORMULEREN VAN LEER ALS BELEIDSMEDEWERKER BELANGENBEHARTIGER OF DOELEN VOOR CA VAKKEN 4AKEN VAN DE STUDENT ut Nieuws weekblad deAAN Universiteit Twente ADVISEUR DE UITDAGINGEN VAN DE STE van EEUW ASSISTENT BETREFFEN HET MAKEN VAN OVERZICHTEN PER KUNNEN GAAN 6OOR MEER INFORMATIE OVER THEMA VAK VAN BESCHIKBARE INFORMATIE HET HER FORMU 12 donderdag 13 december 2007 PROGRAMMA EN INSCHRIJVING WWWLCBNL LEREN VAN LEERDOELEN HET ONDERHOUDEN VAN CON TACT MET DOCENTEN EN HET BEWAKEN VAN DE VOORT #47 GANG VAN HET PROJECT 7E VRAGEN EEN STUDENT DIE the Psychometer’s questions to the examinee’s culturen?! Vragenlijstonderzoek naar COMMUNICATIEF VAARDIG IS EN GOED IS IN culturele SCHRIJVEN ability level, with the goal of reducing the numkarakteristieken in websites en de voorkeuren VAN TEKSTEN $E STUDENT KRIJGT EEN TRAINING IN HET ber of questions needed to achieve a valid pervan verschillende culturele groepen’, 21 decemFORMULEREN VAN LEERDOELEN "ELANGSTELLING -AIL sonality profile. - Investigating the use of alterber 2007, 16.00 uur, OPLEIDINGSCOÍRDINATOR Amphitheater VR. (ANS 2OMKEMA ROM native personality theories in the Psychometer. KEMA EWIUTWENTENL Afstudeercolloquium EST --!34%2 -%#(!42/.)#! Combining the use of dialogue with other methods for measuring personality (e.g., obser02/'2!--%2%.
C
TW
ving the user when playing a game). - Extending 7" " EN PREMASTER /P VR JAN IS ER EEN INFOR the natural language dialogue capabilities of the MATIEDAG VOOR DE -ASTER -ECHATRONICA $E DAG IS Psychometer, for example enabling it to handle BEDOELD VOOR E JAARS STUDENTEN EN PRÀ MASTERSTU “small talk” and to answer additional types of DENTEN DIE ZIJN GEħNTERESSEERD IN DE APARTE -ASTER clarification questions. - Adding learning capa-ECHATRONICA MAAR OOK VOOR STUDENTEN DIE OVER bilities to the Psychometer, so that the system WEGEN TE KIEZEN VOOR answers DE SPECIALISATIE -ECHANICAL can learn from the and explanations !UTOMATION BINNEN 7" 7E provided by the user DE (for-ASTEROPLEIDING example, extending its GEVEN INFORMATIE OVER HET input). STUDIEPROGRAMMA EN vocabulary based on user Informatie bij
[email protected] of h.j.a.opdenakker@ HET TYPE WERK DAT JE KUNT GAAN DOEN NA AFSLUITING ewi.utwente.nl. VAN DEZE STUDIES $E VOORLICHTING IS DAAROM OP DE LOCATIES VAN HET BEDRIJF $EMCON IN /LDENZAAL EEN Inschrijving Bachelor- en HIGH TECH BEDRIJF ACTIEF OP HET GEBIED VAN MECHAT Mastervakken afdeling INF, semester RONISCH ONTWERPEN $IT BEDRIJF VERZORGT OOK HET 2, kwartiel 3 TRANSPORT DE LUNCH EN DE BORREL -EER INFORMATIE IS TE VINDEN OP HTTPWWWCEUTWENTENLRTWEB Voor: BIT, INF, TEL, CS en HMI-studenten. Wil je EDUCATION-SC?INFO?HTM
in het derde kwartiel van studiejaar 2007-2008 onderwijs gaan volgen in de Bachelor- en/of ,%%234/%,6//2$2!#(4 4%#(.)3#(% Mastervakken aangeboden door de afdeling INF 342/-).'3,%%2 (alleen vakken met 21-en 26-vakcodes) dan kun je je in de periode van 31 december 2007 t/m 7" " PREMASTER EN intekenen ANDERE BELANGSTELLEN 25 januari 2008 hiervoor via TeleTOP. DEN let -A op DEC DE LEERSTOELVOORDRACHT N.B.: wel of je aanIS de eventuele verplichte 4ECHNISCHE voor 3TROMINGSLEER TIJDENS HET UUR IN voorkennis de in te schrijven vakken vol(2 # 3PREKER IS )R "ERNOLD ,EFERINK WERKZAAM doet. Voldoen je hier niet aan dan mag je namelijk aan de3YSTEMS betreffende vakken deelnemen. BIJ niet 3TORK &OOD