BRIEVEN AAN HET THUISFRONT REIS ARGENTINIE EN CHILI 21 MAART TOT 5 APRIL 2001 EEN REISVERSLAG! Na alweer een hele lange tijd geen vakantie te hebben gehad om kennis te nemen van andere zeden en gewoontes, borrelden bij Lies, mijn vrouw, en mij de echte reisverlangens plotseling op. Het werd het land van onze troetelallochtoon, ons aller Maxima ; dus Argentinie. Na de vermelding in het Wilhelmus, ben ik van Duitsen bloed, sinds Hendrik al drie generaties, doet de vraag zich voor, of het nieuwe huwelijk een fusie of een overname wordt ? Argentinie, met zijn gruwelijke geschiedenis (heeft Alexander wel goed opgelet in Leiden?) van 30.000 vermisten, waarvan het grootste gedeelte boven de Atlantische Oceaan, via Prins Bernhard zijn verkochte Fokker vliegtuigen werd gedumpt, geven toch een overeenkomst, die onverbrekelijk verbonden blijkt met het Nazi regime. Zorreguieta mag alleen aan tafel met schone handen en Jorge Videla blijkt alleen gestraft te zijn met huisarrest. Maar voor mijn golfvriend Prins Willem-Alexander gold dan ook, dat wat je ver haalt toch veel lekkerder moet zijn, en rijkdom is nu eenmaal het geneesmiddel tegen alle armoede, dus vergeten die zooi. Zorrie, het leven is een tango die gedanst moet worden! Zoek en gij zult vinden en vindt je het, dan heb je niet goed gezocht, want welke schoonmoeder blijkt er nu tevreden? We vertrokken dus met de on-time-machine van American Airlines, eerst omgekeerde richting naar Miami. Als je dan 6 uur later weer over Aruba vliegt, zonder te landen, bekruipt je wel het gevoel, waarom je dit nou moest doen, maar het was de enige direkte nachtvlucht van Miami naar Buenos Aires. Niets doen en niet klagen is intelligent gedrag, volgens Warren Buffet en ik besloot een dromersslaappil te nemen om de volle resterende 7 uur weer energie op te laden. Lies als rechtgeaarde nachtvlinder had een goed boek en dat is vaak voldoende. Met een keurige landing zette de computer van de Boeing 777, met 9 stoelen op een rij, ons af in het land van de 6 continenten of wel het land van de contrasten. De naam Argentina komt van het Latijnse woord argentum wat zilver betekent, gebaseerd op een expeditie van de Spanjaard Juan Diaz de Solis, die bij Rio de la Plata (Zilveren Rivier) van de Indianen zilveren voorwerpen kreeg, om te ruilen. De toevloed van vooral Spaanse gezinnen, en andere Europeanen, hebben zich, veelvuldig katholiek, eeuwenlang NIET vermengd en weinig vermenigvuldigd met de Indianen, (de meeste ca 5 miljoen zijn vermoord), waardoor er een Europese sfeer en achtergrond is ontstaan (zij zijn ook langer en zien er Europees uit). Wij vielen dan ook niet op, en waanden ons in eerste instantie in Madrid, maar dan met 11 miljoen inwoners.. Dit in tegenstelling tot de Chilenen die overwonnen werden door de conquistadores, uitsluitend mannen, die zichzelf wel hebben gemengd met de Indiaanse bevolking. Buenos Aires is een van de grootste steden in de wereld. De Argentijn gaat graag en veel uit en leeft op straat met zijn koffie en zijn terrasje, is toegankelijk, en gek van voetbal. De tekst overal van …English widely spoken…. gold uitsluitend voor toeristen en Amerikaanse verdwaalpoepers, want NIEMAND in Z-Amerika , zelfs in de hotels niet, spreekt een beetje behoorlijk Engels, een charmante imperfectie. Je spreekt Spaans en anders ben je hulpeloos verloren. Na een goede nachtrust in een goed hotel, midden in de stad, besloten we een city-tour te nemen met Luis en Laura. La Boca , hoofdkwartier van de Boca Juniors voetballegende Maradona, en Gabriel Batistuta, Caminitostreet met geverfde huizen en tangoschilderyen, Plaza del Congreso met zijn gigantische fontein, Plaza de Mayo waar nog iedere donderdag om 3.15 de dwaze (groot) moeders huilen om hun vermiste familieleden, de Cabildo, de kathedraal en de Casa Rosada, waar de president elke dag met de helicopter landt en vanaf die plaats dan regeert. Tevens veel foto’s gemaakt van het bordes van Casa Rosada, waar Evita Peron haar toespraken hield en aangeraden werd om vooral toch niet te huilen. Afijn, een historisch hoogtepuntenbezoek, gecompleteerd door bezoeken aan San Telmo, het tango-centrum, Palermo met zijn prachtige parken en grootste aantal psycho-
analisten ter wereld. La Recoleta , vlakbij het cultureel en business centrum, de rijke wijk, waar Maxima geboren en getogen is met haar kerk, El Pilar; Puerto Madero, de haven met zijn dure restaurants en ongelooflijk vies water. De Rio de la Plata is de meest vervuilde rivier van de wereld. ‘S avonds gegeten voor 14 $ en wel parilla asado, het nationale gerecht van Argentinie, een uitgebreide barbeknoei met heel veel vlees (zeer goedkoop en goed), het vlees wordt in de etalage voor het restaurant middels een hete steen en grill geroosterd. De kunst van het verwarmen van het gewone! Des avonds naar een lokale tango-ster Che Che, in cafe Tortoni, vantevoren kaartjes gehaald, nationaal gebeuren tussen de Argentijnen. Als je elkaar niet kent, maar ogenschijnlijk of blijkelijk iemand aardig vindt bij het eerste kontakt, dan zoent men de ander op de wang in Argentinie, hetgeen later bij Lies veelvuldig, maar daar bij Tortoni voor het eerst gebeurde met haar Junta buurman. Een geweldige avond met lange gevoelige tango uithalen en een kompleet orkest in een soort Jordaans cafezaaltje. Op zaterdag werd het voor mij tijd voor het traditionele Argentijnse badhuis, om de hoek, waar de masseur van River Plate me een kneedmassage gaf, me onderdompelde in koudwaterbaden en voor straf mijn teennagels uitpeuterde omdat het zo hoorde. Maar leuk was dat hij Maradona bij het nationale elftal ook onder handen had genomen! ‘S middags vielen we met de neus in de boter: gigantische optochten door de stad heen, 25 maart 1976, precies 25 jaar geleden was de Junta aan de macht gekomen. NUNCA MAS!!! Nooit meer!! was de leuze, waarbij 10.000den mensen op vreedzame wijze protesteerden tegen het Videla bewind en ook maar meteen tegen de huidige DelaRua-regering, die het presteerde om 2 Ministers, oa van Financien, in 72 uur te ontslaan en weer aan te nemen. Inderdaad een land van tegenstellingen. Muziek, absoluut geen alcohol, spreekkoren, vlaggen, weinig tot geen politie, maakten deze demonstratie met de dwaze moeders voorop, tot een onvergetelijk festijn van hartstocht en begrip. Goed en tevens bemoedigend is dat iedereen op straat er met je over wil praten. 16 kopstukken werden berecht in 1986 en Strassera, de Openbare Aanklager zei in zijn historisch requisitoir: “Dit proces is een afdaling naar de duistere krochten van de menselijke ziel, waarvan de verwerpelijkheid, de afschuw en het afgrijzen van te voren moeilijk zijn voor te stellen en na afloop onmogelijk zijn te begrijpen. In naam van het Argentijnse volk verklaar ik dat het sadisme geen politieke ideologie is en ook geen oorlogsstrategie, maar een morele perversie! Geachte rechters, NUNCA MAS”. Economisch gaat het trouwens erg slecht , 17.6 % werkeloosheid, een hoge crime rate, 40.000 gele taxi’s die doelloos rond rijden in B.A en veel te hoge olieprijzen. Zelfs op de luchthaven word je gewaarschuwd om geen gele taxi te nemen ivm roof, blijft echter de metro als alternatief over, en daar verplaatsen de mensen zich mee. Cavallo was in de vorige regering Menem de grote animator om de geldontwaarding (soms 300% per maand) tegen te gaan door de dollar als 1:1 te betitelen tov de PESO, met hulp van het I.M.F. Momenteel is hij teruggevraagd en maakt NU deel uit van de huidige regering. De Argentijnen mochten geen dollar-rekening hebben, zodat als ze dollars ontvingen, ze deze bij de bank moesten brengen ter omwisseling in Pesos. De Centrale Bank loste daar zijn staatsschulden mee af. (model Cuba, alleen zonder speciale dollar-winkels). Dat ging jaren fantastisch goed maar ze vergaten dat de export in US$ werd gemeten, echter door de stijging van de US$ prijsden ze zich uit de markt en nam Australie de vleesmarkt over. Nu helemaal, want Argentinie kent ook de gekke koeienziekte en onlangs de mond en klauwzeer. Voor ons was Argentinie dan ook een van de duurste landen waar we ooit geweest zijn, met uitzondering van het Q-linaire eten, in alle prijsklassen geweldig! Op zondag namen we de gaucho estancia tour naar de Pampa’s en wel Santa Susana, zo een 200 km landinwaarts; la pampa is een zee van groen lang gras dat een kwart van het land bestrijkt, duizenden koeien, mais (veevoer, daarom smaakt het vlees zo goed), zonnebloemen en vat geen kou boys die de meest halsbrekende toeren uithalen en op het paard geboren worden. Het regent er net zo veel als in Nederland en er zijn veel overstromingen. Jammer dat we door het slechte weer niet de hydrofoil ( 3uurtjes varen) naar Montevideo in Uruguay konden nemen. ‘S avonds waren we net op tijd terug voor de ouderwetse tango-show in El Viejo Almacen in San Telmo, wel een toeristisch gebeuren maar er werd fantastisch gedanst. Oorspronkelijk uit Parijs, ontwikkelde
de tango aan het eind van de negentiende eeuw zich tot een mix van verscheidene ritmes, die gedanst werden in arme wijken, eerst met de fluit daarna met de ‘bandoneon”, een soort accordeon met een speciale klankreeks, hetgeen een nostalgisch gevoel opwekte en voor immigranten een melancholisch houvast betekende naar vroegere tijden. Maandag een rustdag, besloten om naar Mendoza te vliegen i.p.v te rijden, 3 i.p.v 23 uur, tickets gekocht, geprobeerd te internetten in het cyber-cafe, eindelijk nieuwe advantix filmrolletjes kunnen kopen en een nieuwe battery voor mijn camera voor vijf keer de prijs. In het hotel werkte de eerste nacht onze airco niet, althans dat dachten we, want als we die aanwilde, bleek later, dan was een telefoontje naar de receptie voldoende geweest, om hem aan te zetten middels een eenvoudige knophandeling aldaar. Echt achterlijk dus! Ook typisch in Argentina is het feit dat iedereen, jong en oud, je recht en lang in de ogen kijkt, in het begin begrijp je daar niets van, vreemd blijft het, het went namelijk.. 27 maart vertrek naar Mendoza aan de voet van de Andes, het bekende Argentijnse wijngebied; gevlogen met Aerolinas Argentinas, alleen lokalen en na lang zoeken uiteindelijk Hotel Aconcagua gevonden met 2 dubbele bedden voorteveel. Nog nooit hadden we zo een slecht hotel voor zoveel geld gehad. Ontbijt-niet-te-vreten, kamer niet schoon, wc kapot, gelukkig moest onze Pablo, die we als gids voor 2 dagen in prive met auto hadden ingehuurd hier smakelijk om lachen. Hij bracht ons naar de wijngaarden, de kleine restaurantjes, maakte afspraken voor de volgende wijngaard, en lachte zijn overgebleven 3 voortanden bloot, als hij ons Spaans niet helemaal goed begreep. De arme ziel had 6 dochters maar wilde verder voor de hoofdprijs. Hij at en proefde met ons mee en zodoende kregen we een goed beeld van het leven onder het dak van de Andes. Ongelooflijk hoe het smeltwater van de toppen van de Andes in regulaire stroming en aftakkingen tot in de straten en de uithoeken van de wijngaarden, dag en nacht, zonder kosten, voor irrigatie en groei zorgt. Alhoewel druppel-irrigatie voor wijnbouw te prefereren is door een betere controle en weinige verdamping, is door de hoeveelheden kiezel en leemgronden, de wijn bijzonder goed te drinken. Mendoza heeft 7 wijnregio’s, waarvan Godoy Cruz, Guaymallen, Lujan de Cuyo en Miapu de belangrijkste zijn. Wij bezochten als eerste La Rural, een geemigreerde Italiaan, genaamd Felipe Rutini plantte daar in Maipu in1885 zijn eerste stokken, nu zijn de Malbec en de Merlot druiven favoriete middenklassers, hun witte druiven Chardonnay en Sauvignon Blanc behoren tot de toppers van Argentinie en alle flessen worden door Gall & Gall in Nederland geimporteerd. Rutini Traminer is een must om te proeven als je hem kan krijgen. Heel leuk was het naastgelegen Museo Vinicola, trouwens het grootste ter wereld in zijn soort, waar we zelfs oude fermentatiemethoden met koeiehuiden hebben gezien. Argentinie is de 5e grootste exporteur ter wereld met 16 miljoen hectoliter per jaar en Mendoza ligt verhoudingsgewijs op dezelfde afstand tot de evenaar als Frankrijk, Italie en Napa Valley Californie. De Malbec druif is karakteristiek voor het land, geconcentreerde fruitsmaak, zachte tannine nasmaak, haar paarse kleur en intense neus van zwarte bessen werden samen met Mariano di Paola, de top-wijnmaker en tevens professor aan de Wijnuniversiteit, door ons doorgenomen in een kwaliteitssessie, waarbij de beste wijnen werden geproefd en het verschil in afkomst, namelijk gerijpt in stainless steel of Franse eikenvaten, duidelijk werd. Lies kreeg van hem een topwijn mee om nog eens op de hotelkamer te proeven. De Malbec wijnen zouden een goede vervanging kunnen worden voor het tekort aan Merlot in de wereld, maar van Marketing hebben die bedrijven nog nooit gehoord. Over het algemeen zijn de prijzen van Argentijnse wijnen veel te goedkoop in verhouding tot hun kwaliteit. Het tweede bezoek betrof Bodega Norton met een prachtige proefzaal, alleen de Cabernet Sauvignon kon onze goedkeuring wegdragen. Op naar onze derde afspraak; La Garde in de wijnstreek Lujan de Cuyo, een topwijnklasse in al zijn allure, daar proefden we de nieuwe Pays en waren onder de indruk van de rondleiding en de kwaliteit van de wijnmakers. Als laatste bezochten we Vina La Cerna, een kleine wijngaard van de oude stempel. We waren ervan overtuigd dat Mendoza , een enige wijnstad met heel veel leven, door zijn droge zonnige klimaat en konstante wateraanvoer van de Andes, een betere plaats verdient in de
categorie topwijnen. Het ontbreekt hen niet aan zon en gegoede grond, maar aan know-how, public relations en marketing, en de aan- en afvoerwegen om snel en goedkoop te exporteren. De eerste haven ligt op 23 uur rijden met een vrachtwagen! Doordat ook de Argentijnse wijnstronken nog geen virus kennen is de produktie gestaag waarbij het Millenniumjaar een topjaar was evenals 1997. Ombouw van Amerikaans en Frans eiken en zelfs cement naar roestvrijstalen fermentatie-tanks komt goed van de grond en wordt bij de grote bedrijven, met computersturing, doorgevoerd. Er is een grote vraag naar Franse en Amerikaanse vinologen voor begeleiding van het wijn proces. We waren er net in de oogsttijd. Ook kan er grote schade ontstaan door hagelstenen, waardoor er nylon netten boven de ranken worden gehangen, Argentinie je komt er wel met je wijn! ‘Savonds bij het busstation het duurste kaartje van Mendoza naar Santiago, Chili, dwars over de Andes gekocht voor $ 18,- per stuk per persoon met gereserveerde ligstoel in airco bus voor ca 650 km, wat zit de wereld toch raar in mekaar!! De bus zou om 9.00 hr vertrekken, maar helaas hij startte niet, kabels erbij plus acculader, technische Indiaan over zijn toeren, geschreeuw, andere bus dus! Een uurtje later vertrokken we met 2 Chileense chauffeurs met prachtige zon. De tocht was een belevenis, wat een bijzondere geelachtige kleurenpracht, de Aconcagua (hoogste berg van Zuid-Amerika) met zijn besneeuwde bergtoppen, de variatie van het landschap en de enge 2-baans weg zonder middenbermbeveiliging. Omdat de lokale medereizigers alleen geergerd waren over de verwachte late aankomst in Chili en ik nogal wat vragen had, mocht ik naast de chauffeur zitten, die vrolijk mijn kant van de bus over de afgronden stuurde, berm-beveiliging hoezo? Nooit van gehoord!! Halverwege, dus 4 uur later, kwamen we bij de Chileense grenspost op 3600 m hoogte, koud en zonnig, lange rijen, veel beschadigde vrachtwagens. Alle auto’s werden besproeid met soda tegen de mond en klauwzeer. Wijzelf, moesten met ons paspoort in de hand in de rij gaan staan, en toen we aan de beurt waren, plaats nemen in een soort voetenbak met soda; alles uit de bus, alle koffers openmaken, welkom in Chili. In Chili werd de weg pas echt slecht en gevaarlijk met enorme haarspeldbochten en hoorde je de motor vaak kreunen, de bus stopte gewoon als ik een foto wilde maken en de chauffeurs werden vrienden voor het leven, nadat ik ze een Arubaanse nummerplaat gegeven had. Prachtige bassinmeren, aparte cactussen, verschillende klimaten, en azuurblauwe horizon wisselden elkaar af, schitterend! Bij het naderen van het centrum van Santiago waren er leerlingenrellen, 7000 schoolkinderen die hun buspass betaald hadden en na 1 jaar niets meer gehoord hadden en dus gewoon voor de bus moesten betalen. Allemaal gekleed in wit overhemd, over de rok of broek heen en bloedfanatiek met stokken en stenen, die veelvuldig naar de politie (wagens en spuitkanonnen) werden gegooid; deze rellen bleken later te escaleren en de gehele week te duren. Wij zaten Stalles en hebben later met verbazing vanuit ons hotel het verberg en show-up ritueel kunnen volgen. Politie, helikopters, spreekkoren, traangas, Chileense M.E, paardenbrigades, arrestaties (vaak de verkeerde), man tot kindgevechten, waterkanonnen, het was terug naar de PROVO tijd. Spijtig dat ik mijn camera met telelens niet bij me had en het met een pocketcamera moest fotograferen. Lies en ik waren natuurlijk voor de kinderen! Omdat we de avonturentocht gehaald hadden besloten we te reserveren voor een top visrestaurant, radio-taxi opgeroepen. Het restaurant was slecht en duur, zelfs de wijn was over de kop! Snel afrekenen en wegwezen! Het Chileense eten is eenvoudig, heeft geen finesse, de koffie is altijd uit een zakkie, het ontbijt karig en de vis te oud voor verwende smaakproevers. Het land is goedkoop, 596 Pesos voor 1 dollar. Geld is niet alles, volgens degenen die het hebben. De Chileense politiek heeft al jaren mijn belangstelling. De doodgeschoten President Salvador Allende, de machtsovername van Pinochet, de martelpraktijken. Tot onze grote verbazing is Pinochet in Chile de grote volksheld, van hoog tot laag, oud en jong, niets dan lof, hij is de bevrijder van Chili en er zijn zelfs musea, waar je de zegetocht na de moord op Salvador Allende nog eens kan bekijken. Hij is vrij man en kan gaan en staan waar hij wil!! Op zijn verjaardag worden er zegetochten door de stad gehouden. Niemand begrijpt dan ook waarom hij in Engeland
vastzat en de Spanjaarden een uitleveringsverzoek hebben gedaan. Als de waarheid in het midden ligt, waar zit dan de leugen? Santiago vind ik weliswaar een levendige, maar spuuglelijke stad , prachtige flatgebouwen en arme wijken, shopping-malls en lokale markten, villa’s en straathutten, industrie en huisvlijt, zakkenrollers en bankmensen, veel afwisseling in het straatbeeld en veel NIET corrupte politiemensen op de straathoeken. Verschillende keren is de stad door aardbevingen verwoest. Een overheidsbaan of in de politiek geven je aanzien en toekomst. Chili is het land met de grootste economische groei van Zuid-Amerika, werkeloosheid onder de 6 %, veel wegenbouw en vooral de bosbouw (iedere boom gekapt, een nieuwe jonge aanplant), de vis- en wijnexport floreren. Bijzonder vriendelijke mensen, lichte naiviteit door de totaal geisoleerde ligging met 4000 km kustlijn en het breedste punt naar de Andes nog geen 300 km, wat moet je ermee, zover van de bewoonde (export)wereld. De afstanden zijn enorm, vanaf Norte Grande met zijn kopermijnen en woestijnklimaat, Norte Chico met zijn altijd zonklimaat en astronomische onderzoekteams, de Central Zone incl Santiago met zijn bergen, wintersport en wijnen, Puerto Montt , het merendistrict, de vulkanen en uiteindelijk Punta Arenas en Antarctic met zijn fjorden en walvissen, het meest zuidelijk. Je zou een half jaar de tijd moeten nemen, voor ieder wat wils. Op zaterdag 31 maart vertrokken wij vanuit Santiago met een gehuurde Hyundai Accent, met alarm erop, richting Concepcion via de Panamericana Ruta 5, richting zuiden. Helaas kreeg Lies een biologische recessie van nietstrukturele aard en werd snip en snap verkouden. Het eerste doel was de Torres (1979) wijngaard in Curico (270 km) te bezoeken. Miguel Torres is een van de grootste wijnbouwers ter wereld en woont in de Penedes, vlakbij Barcelona, in Spanje en was de eerste in Chili, die de roestvrijstalen fermentatietank-techniek toegepast heeft. We hadden een connaisseurs aanbevelingsbrief bij ons en vielen met ons neus in de topwijnen, het was oogstfeest en het gehele Corps Diplomatique van Santiago was uitgenodigd. Opeens vroeg iemand bij de receptie of er voor ons gezorgd werd?. Ik tegen Lies, dat is Miguel Torres, zij ..…welnee..(want meestal heb ik het bij herkenning onjuist). Toch was ze nieuwsgierig en vroeg WHAT IS YOUR NAME? Een beduusd maar zeker antwoord volgde; MY NAME IS MIGUEL TORRES.!! Hij was 2 keer per jaar in Chili. Wij hebben er nog lang en veel om gelachen. Na een fantastische tour mochten we elke fles die we wilden, open maken en proeven. Het assortiment was ons reeds bekend en Torres Coronas Tempranillo 1996 en 1997 (geimporteerd uit Spanje) blijft een van de toppers in de prijs-kwaliteitsverhouding. De nieuwe Cordillera en Manso de Velasco uit Chili van Torres en de mooie karaktervolle Chardonnay zijn het proberen meer dan waard. Over prachtige binnenwegen onze weg vervolgd, glooiende heuvelruggen, rustieke boerendorpen en landschapsschoon wisselden elkaar af in tijd en kilometers. Om 10 uur kwamen we aan in donker Concepcion, een kolen- en industrieplaats aan de kust en de rivier. Het hotel was van dezelfde keten (Diego) als in Santiago en dat was goed bevallen. Na een uitstekend bed en een goede nachtrust werd het zondag, klaar voor het ontbijt. Ik besloot, heel dom, om een knullig croissantje in de Amerikaanse toaster te doen, die via de lopende band, precies intern achter een stalen haspel, bleef hangen en in brand vloog. Ik kon er niet bij en boven de toaster stond een pitrietmandje met binnenkleedje wat onmiddellijk vlam vatte. Lichte paniek en transpiratie maakte zich van mij meester, waardoor ik zenuwachtig in de brandhaard begon te blazen, waardoor het nog erger werd, en de zwarte snippers vrolijk door de eetzaal banjerden. Door een tijdige verstandsverdikking besloot ik toen de stekker maar uit het apparaat te halen. Lies hing slap in haar stoel van het lachen en vond deze onhandigheid in de categorie “Bonset familie” thuishoren. Enfin, over en sluiten. Toen had ik een weg gevonden op de handingekleurde wegenkaart, langs de rivier richting binnenland. Er was 1 probleem, er stond een verbindingsweg op, zwart aangegeven ca 90 km, die we moesten hebben om opnieuw aansluiting te vinden op het Chileense wegennet. Gezien de goede ervaring van de dag ervoor draaide ik daar mijn hand niet voor om (het stuur). In het begin van de rit bij het eerste dorpje stonden er nog niet begrijpende tandeloze houtboeren bij hun ossenkar verdwaasd naar ons en onze auto te kijken. Wij
weten van niets en daar zijn we zelfs nog niet zeker van, moeten ze gedacht hebben. Een absolute dodentocht hebben we gemaakt, zonder wegwijzers, ossenkarren, dennenappelzoekers, rivierstroompjes, gammele bruggetjes, 45 graden hellingen, mensen met hout op hun rug. Halverwege weet je wat je gehad hebt, maar nog niet wat je krijgt. Terug of door? Daar botsten onze karakters, weliswaar vriendschappelijk, waarbij rijijofrijik uiteindelijk resulteerde in doorrijden, het werd steeds erger, niemand om ons heen, geen auto of kar, en we dachten al aan auto-overnachten, toen we vanaf de top van een helling 10 km verderop, de contouren ontdekten van een klein dorp. Zuchten helpt dan ook echt!! Uiteindelijk kwamen we heelhuids aan bij Villa el Descanso, ons aanbevolen door Hubrecht Duijker, Nederlands wijnkenner en schrijver. Het was een oase van rust en een goede uitgangspositie om de verschillende wijnstreken te gaan bezoeken. Genoten van een uitmuntende zalmcarpaccio en lokale wijnen. Na een lekke band, stonden allereerst de wijnen van het distrikt Rapel op de lijst zo een 200 km onder Santiago, Niemand van Caliterra (het nieuwe Robert Mondavi bezit), Bisquertt en Casa Lapostolle kon of wilde ons te woord staan, ze moesten de druivenoogst binnen halen, het gelijk hadden ze aan hun kant. De laatste reisdag betrof een bezoek aan Santa Rita, te Maipo, ca 40 km ten zuiden van Santiago. Met brief en summiere afspraak werden we tussen de 40 hotelschoolstudenten rondgeleid, geen proevery, niets. Uiteindelijk zijn we er maar gaan lunchen om alsnog iets van de nieuwe wijnen te kunnen proeven. Buiten was een prive proevery in de tuin aan de gang, met een sommelier en 2 aangereden Duitsers, slecht gekleed met fotocamera’s, korte broeken en rugzakken, die notabene hun wijnglas nog verkeerd vasthielden ook, en als klap op de vuurpijl uitgenodigd werden voor de lunch.. Toen ik vroeg om een sprankje Casa Real, zei de arrogante sommelier dat hij daar niet aan kon beginnen. Mijn protest middels ingevulde formulieren aan de Direktie ter plaatse spraken voor zich!. Later in Aruba bleek dat ze de Duitse passanten met ons per ongeluk verwisseld hadden. Wat we niet hadden!! In de middag hadden we nog een vaste afspraak met Canepa, na Santa Rita de grootste wijnbouwer van Chile, daar werden nog mand- en wijnflessen op basis van statiegeld opnieuw gevuld. Hun nieuwe wijn heet Trinidad en komt dit jaar gereed voor de eerste export. Veilig met de huurauto landden we in ons vertrouwde 4 sterren hotel Diego aan de Plaza de Armas waarbij de glimlach van de bellboy het vertrouwen gaf dat we weer welkom waren. Goed geslapen en nogmaals met verbazing gekeken naar de niet ophoudende schoolkinderen, die nu een nationale aktiedag hadden uitgeroepen, vol met barricades, en de politie bleven bestoken met stenen en stokken. ‘S avonds werden we door een vriend van de receptie in een oude Nissan met 1 miljoen kilometers op de teller naar de luchthaven gebracht, waarbij de uitstekende luchtvaartmaatschappy LanChile ons middels een nachtvlucht veilig terugvloog naar Miami. De doorvlucht naar Aruba verliep vlekkeloos en veilig thuis realiseerden we hoe geweldig we het hadden gehad. Hay que gozarde la vida. Despues que uno se muerede que vale : Ga vrolijk door het leven want als je sterft dan is het gedaan. Zo zien wij uit naar nieuwe belevenissen. Bij elk afscheid wordt een herinnering geboren, vandaar dit reisverslag,
Frank Bonset
