In schijnbare tegenstelling met al het negatieve economische nieuws heeft de Bredase economie in 2011 op verschillende onderdelen goed gepresteerd. De werkloosheid is laag, de werkgelegenheid is nog licht toegenomen en het inkomensniveau is hoog. De dynamiek van de economie is groot, Bredanaars worden steeds ondernemender en ondanks dat er ook in Breda sprake is van leegstand, is de opname van kantoren en bedrijfsruimten in 2011 flink toegenomen. 2012 belooft een spannend jaar te worden voor de Bredase economie. Onder Bredase consumenten en producenten neemt de onrust toe. De verslechtering van de landelijke economie zal naar verwachting ook zijn weerslag hebben op de Bredase economie, waarbij rekening gehouden moet worden met een afname van het aantal banen en een toename van de werkloosheid. Positief voor Breda LICH TE KR
CRISIS
G
eter Breda rom EI Ba BLO
Breda voor 2012 uit op een voorzichtige 6.
LIC HT E
EI RO
Al met al komt de Economische Barometer
NUL
201 1 201 2 010 10 12 20
goed opgeleide arbeidaanbod.
P IM
e
blijven het aantrekkelijke vestigingsklimaat en het
Econom isc h GROEI
ECONOMISCHE 2012 BAROMETER BREDA
Bredase economie presteert nog goed in 2011, 2012 wordt spannend jaar
1
De Nederlandse economie: Terugval economische groei in 2012 De Rabobankvisie op 2012 laat zien dat het herstel van de Nederlandse economie in 2012 doorzet, maar in een aanzienlijk trager tempo dan in 2010. Ons land heeft sinds de tweede helft van 2011 niet alleen te kampen met een afvlakkende wereldhandelsgroei, maar de overheid gaat vanaf 2012 ook fors bezuinigen. De werkgelegenheid daalt iets. Alleen in de zorg zet de stijging van de werkgelegenheid door, voornamelijk als gevolg van de vergrijzing. Daarnaast begint de schuldencrises in de Eurozone in steeds sterkere mate haar weerslag te krijgen op het consumenten- en ondernemersvertrouwen. In deze barometer wordt het beeld geschetst van de Bredase Economie. Daarnaast gaat er speciale aandacht uit naar het thema duurzaamheid. VNO-NCW noemt duurzaamheid een gouden kans voor de Nederlandse economie. Daarmee biedt duurzame economie ook in deze onzekere economische tijden kansen voor de ondernemers. De studenten van de Avans AMBM opleiding hebben onderzoek gedaan naar de mate van het duurzaamheidsdenken onder Bredase en West-Brabantse ondernemers en consumenten. Daaruit blijkt dat er nog heel wat winst valt te behalen.
Willem-Peter Kriek, directievoorzitter Rabobank Breda: “Onze klanten willen onafhankelijk en volwaardig deelnemen aan het economische verkeer. Wij helpen hen daarbij. Met ondernemers bespreken we vroegtijdig kansen en risico’s op economisch, sociaal en milieugebied. We stimuleren innovaties en bieden producten en diensten die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van welvaart en welzijn. Rabobank behoort hiermee tot de top van meest duurzame banken wereldwijd.”
Zeer lichte groei van de Bredase werkgelegenheid 103000
In de periode 2010-2011 is de
102000
werkgelegenheid in Breda gegroeid
101000
met 150 banen, oftewel 0,1%. De werkgelegenheid komt
99000
daarmee op 101.990 banen. In het
98000
voorgaande jaar was er nog een
97000
daling zichtbaar van het aantal
96000
banen maar daar is in 2011 een
95000
einde aan gekomen.
94000
De groei van de werkgelegenheid
93000
wordt vooral veroorzaakt door de toename van het aantal uitzend-
92000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
banen. Ook in de regio West-Brabant was de groei van de werkgelegen-
Bron: O&I, Vestigingenregister 2011
heid met 0,2% minimaal.
Nog altijd een toename van het aantal vestigingen In de periode 2010-2011 is het aantal vestigingen met 396 toegenomen (3%). Daarmee komt het aantal vestigingen in 2011 op 13.388. Vanaf 2000 is er al een stijgende trend zichtbaar van het aantal vestigingen. In de afgelopen 11 jaar is het aantal vestigingen met 55% toegenomen.
Banengroei vooral door toename eenmansbedrijven De trend van de afgelopen jaren is
Verdeling en Ontwikkelingen per grootteklasse voor de periode 2010-2011
ECONOMISCHE 2012 BAROMETER BREDA
1wp 2-9 wp 50-49 wp 50-249 wp >=250 wp
2
Aantal banen 2011
8.172 14.650
Aantal vestigingen 2011
8.172
Banenontwikkeling 2010-2011 Vestigingsontwikkeling 2010-2011 Bron: O&I, Vestigingenregister 2011
dat er steeds meer eenmansbedrijven op de markt komen en dat de grote
20.581
28.810
29.777
3.867
997
294
50
bedrijven (>250 werkzame personen)
7%
-2%
-5%
-1%
4%
steeds groter worden. Van de totale
7%
-2%
-4%
1%
2%
banengroei in de periode 2000-2011 is 62% toe te schrijven aan de opkomst
van de eenmansbedrijven. De bedrijven met 50-249 werkzame personen kenden in de periode 2000-2011 een werkgelegenheidsgroei van 27%. Deze trend is ook zichtbaar in de regio West-Brabant.
Meer banen dankzij zorg en detailhandel In Breda is de gezondheids-
Gezondheids- en welzijnszorg Detailhandel Groothandel Advisering en onderzoek Onderwijs Openbaar bestuur en overheid Industrie Overige zakelijke dienstverlening Vervoer en opslag Bouwnijverheid Horeca Financiële instellingen Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie Overige dienstverlening Landbouw Nutsbedrijven Verhuur en handel van onroerend goed
en welzijnszorg de grootste sector met ruim 17.000 banen. In de periode 2010-2011 is deze sector gegroeid met 556 banen. Ook de detailhandel kende met 514 banen een sterke groei. Deze sterke toename wordt vooral veroorzaakt door de werkgelegenheidsgroei bij woon-winkels en supermarkten. 0
4000
8000
12000
16000
20000
De industrie kende een afname van 381 banen
Bron: O&I, Vestigingenregister 2011
(6%). Een kwart van de Bredase eenmansbedrijven houden zich bezig met advisering, onderzoek en specialistische zakelijke dienstverlening. In het afgelopen jaar zijn er meer eensmansbedrijven op de Bredase markt verschenen op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. De belangrijkste werkgevers in de regio West-Brabant zijn in 2011 de sectoren industrie (49.367 banen, 15,0%), de gezondheids- en welzijnszorg (48.559 banen, 14,8%), detailhandel (32.422 banen, 9,9%) en groothandel (30.929 banen, 9,4%).
Cees Meeuwis, wethouder Werk en Ondernemen: “Ik zie voor Breda en de regio mooie kansen, onder andere voor de economische topsectoren zoals Maintenance, Logistiek en Biobased Economy. Kansen die vragen om visie en durf om duurzame keuzes te maken, die bijdragen aan de economisch waarde van onze stad en de regio. Een duurzame strategie is belangrijk voor een sterker bedrijfsleven. Het levert ondernemers kostenbesparing op en goodwill van kritische consumenten en burgers.”
Veel eenmansbedrijven actief in de Creatieve industrie Binnen de creatieve industrie zijn in Breda bijna 3.000 mensen werkzaam die evenredig zijn verdeeld over de 3 categorieën; media en entertainment (bijvoorbeeld podiumkunst en uitgeverijen), kunst- en cultuur erfgoed (schrijven en overige scheppende kunst en musea en kunstgalerieën) en de creatieve zakelijke dienstverlening (reclamebureaus en de architecten). Binnen de creatieve industrie is het grootste gedeelte (87%) van het aantal vestigingen eenmansbedrijven.
Aantal vestigingen
Aantal werkzame personen
Media & entertainment
86%
39%
40% van de werkgelegenheid. De
Kunst- en Cultuur Erfgoed
90%
51%
meeste eenpersoonsbedrijven zijn
Creatieve zakelijke dienstverlening
83%
51%
actief binnen de reclamebranche.
% eenmansbedrijf
Deze groep vertegenwoordigt bijna
Bron: O&I, Vestigingenregister 2011
Nog altijd een groei in de Hospitality sector De sector hospitality is een verzamelnaam voor de sectoren; detailhandel, horeca, gezondheid, cultuur, sport en recreatie en overige dienstverlening. In 2011 zijn er in Breda ruim 31.000 banen in de hospitality sector en de werkgelegenheid in deze sector is in de periode 2000-2011 toegenomen met 24%. De verwachting is dat met de toenemende vergrijzing de werkgelegenheid binnen deze sector de komende jaren nog sterker zal toenemen.
Handel en logistiek belangrijke sector voor Breda en de regio Dinalog vormt het kenniscentrum voor de logistieke sector en is daarmee een aanjager voor ontwikkelingen en innovaties binnen de sector. Door de komst van Dinalog wordt de logistieke sector nog sterker op de kaart gezet. In Breda is 12% (11.882) van de werknemers werkzaam binnen de handel en logistieke sector, die kan worden verdeeld over de sector groothandel (63%), vervoer over land, water en lucht (23%) en diensten voor het vervoer (14%). De groothandel kent vanaf 2009 een daling van de werkgelegenheid terwijl bij de andere twee categorieën er juist een lichte toename zichtbaar is. In de regio West-Brabant is 13% van de werkgelegenheid werkzaam binnen de logistieke sector. 3
Arbeidsmarkt Breda Werkloosheid daalt nog in 2011, maar stijgt in 2012 Het aantal werklozen bedraagt eind 2011 5.013 personen. De Bredase werkloosheid daalt in 2011 met 800 personen, met uitzondering van de jeugdwerkloosheid. Deze stijgt vanaf juli 2011. De Bredase werkloosheid is eind 2011 14% lager dan eind 2010. Op regionaal niveau stijgt het aantal werklozen vanaf oktober 2011. De werkloosheid daalt ten opzichte van 2010 met 8%. Vanaf juni 2011 is een toename van de kortdurende werkloosheid zichtbaar (< 6 maanden werkloos). Dit duidt op een toename van de instroom van nieuwe werklozen. Kengetallen arbeidsmarkt Breda 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Groei (%)2011
Groei (%)2012
Werkgelegenheid
93.408
94.320
98.663
100.985
102.279
101.838
101.990
101.480
0,1%
-0,5%
Beroepsbevolking
80.000
84.000
82.000
85.000
83.200
83.200
83.550
84.170
0,4%
0,7%
Werkloosheid (NWW)
8.772
6.920
5.306
4.657
6.050
5.816
5.013
6.325
-17%
26%
Werkloosheid-%
5,6%
5,5%
4,5%
3,6%
4,4%
4,4%
4,5%
5,6%
01,%
1,1%
Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente Breda
Het CBS meet eind 2011 een
Werkloosheidspercentage
7,0
werkloosheid van 5,4%. Het CPB voorziet in haar prognoses van 5,0
december 2011 een landelijke toename van de werkloosheid tot 6,5% van de beroepsbevolking in
3,0
2012. Wordt deze ontwikkeling doorgetrokken naar Breda, dan komt het Bredase werkloosheids-
1,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012* Gemeente Breda
niveau in 2011 uit op 4,5% en in 2012 op 5,6%.
West-Brabant
Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente Breda
Arbeidsmarkt is minder gespannen en blijft ruim Een gezonde verhouding op de regionale arbeidsmarkt tussen vraag en aanbod werkt positief door op de regionale bedrijvigheid. In de periode 2006-2008 was sprake van een overspannen arbeidsmarkt. De krapte op de arbeidsmarkt in Breda was tot en
14000
met 2007 toegenomen. Vanaf
12000
halverwege 2008 werd de
10000
ontwikkeling tegengesteld. Enerzijds nam de omvang van de
8000
werkloosheid sterk toe en
6000
anderzijds nam het aantal
4000
vacatures in twee jaar tijd fors
2000
af (-67%). Vanaf 2009 is sprake van 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ontstane vacatures
werklozen (NWW)
Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente Breda
prognose
een ruimere arbeidsmarkt.
0
Het afgelopen jaar bleef de arbeidsmarkt wederom ruim, ondanks een beperkte toename van aantal vacatures en een lichte
ECONOMISCHE 2012 BAROMETER BREDA
daling van de werkloosheid. Ook in 2012 blijft de Bredase arbeidsmarkt ruim. Het aantal vacatures neemt in 2012
4
nauwelijks toe en de werkloosheid stijgt met 23%. Toch blijft in een beperkt aantal specifieke deelsegmenten, zoals bijvoorbeeld in de technische beroepsgroepen, sprake van arbeidsmarktfricties.
Beroepsbevolking daalt in 2010. Door hogere arbeidsparticipatie toename tot 2020 Tussen 2000 en 2008 stijgt de Bredase beroepsbevolking gemiddeld met 1,5% per jaar tot 85 duizend personen. Door de minder gunstige arbeidsmarkt is in 2010 de beroepsbevolking gedaald met 2,4% tot 83 duizend personen. Vooral het ontmoedigingseffect is hier debet aan (men was minder optimistisch over het vinden van een baan).
Tot medio 2020 wordt een behoorlijke
120
toename van de beroepsbevolking verwacht. Vooral de hogere arbeidspar-
110
ticipatie van vrouwen zorgt voor een toename van de beroepsbevolking. Het aantal vrouwen in de Bredase
100
beroepsbevolking stijgt tot 2020 met 11%. Op regionaal niveau neemt de
90 2000
2005
2008
2010
Breda
2015
2020
2025
beroepsbevolking nauwelijks meer toe
2030
en zal vanaf 2020 gaan krimpen.
regio West-Brabant
Bron: CBS, CPB, ABF Research, bewerking O&I Gemeente Breda
Stijging 45-plussers tot 2020 De arbeidsmarkt gaat de komende tijd ingrijpend veranderen. De komende jaren vergrijst de beroepsbevolking, waarbij het aantal jongeren
50000
nauwelijks toeneemt. Tot 2020
40000
wordt met name een stijging zichtbaar in de leeftijdscategorie
30000
45-64 jaar. Het aantal personen
20000
neemt hier tot 2020 toe met 14% (+ 4.585 personen).
10000
Na 2020 is het effect van de 0
2000
2005
2010
15-24 jaar
2015 25-44 jaar
2020
2025
2030
babyboom-generatie voorbij en daalt het aandeel ouderen in de
45-64 jaar
beroepsbevolking tot 39% in 2030.
Bron: CBS, CPB, ABF Research, bewerking O&I Gemeente Breda
Stijging van middelbaar en hoger opgeleiden De Bredase beroepsbevolking stijgt de komende jaren vooral bij middelbaar en hoger opgeleiden (+12%). Bij lager opgeleiden treedt een kleine daling op (- 6%). Medio 2020 is het aantal hoog opgeleiden met 18% gestegen. Het aantal mbo’ers neemt met 7% toe. Hierdoor komt de omvang van het aantal hoog opgeleiden in 2020 voor het eerst boven het aantal personen met een mbo-niveau te liggen.
Consumenten- en producentenvertrouwen Bredase producentenvertrouwen verslechtert in 2e helft van 2011 De onrust op de financiële markten en de voortdurende onzekerheid omtrent de schuldencrisis van de eurolanden hebben hun weerslag op de stemming van ondernemers. De landelijke stemming van industriële ondernemers verslechtert vanaf het 2e kwartaal
7 ,5 0
van 2011. De indicator staat vanaf juli 2011 zelfs negatief (onder de 6,0).
7 ,0 0
Deze ontwikkeling wordt bevestigd
6 ,5 0
door de afnemende groei van de productie en de halvering van de
6 ,0 0
omzet in de industrie.
5 ,5 0
Het producentenvertrouwen van de 1
1
0
0
9
9
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
Bredase ondernemers laat een
m
no v0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -0 v m -0 ei n o -1 v m -1 ei n o -1 v1
1
5 ,0 0
vergelijkbare ontwikkeling zien,
Bron: Avans, AMBM
alleen wordt de minder gunstige
stemming pas in het 3e kwartaal van 2011 zichtbaar. De opgaande beweging van de afgelopen 4 metingen is in november 2011 omgezet in een dalende: De totaalscore van het producenten-vertrouwen komt uit op 5,9. Hiermee is de score lager dan in mei 2011 en ook nog eens lager dan een 6.
5
Stemming daalt zowel in industrie, groothandel als zakelijke dienstverlening De daling van het Bredase producentenvertrouwen is zichtbaar in de drie onderscheiden sectoren. Hierbij scoort de industrie (5,7) nog wat slechter dan groothandel/vervoer (5,9) en zakelijke dienstverlening (5,8). De stemming in de industrie is meestal lager dan in de beide andere sectoren in de afgelopen jaren. De stemmingsdaling is in het derde kwartaal van 2011 groter bij groothandel /vervoer en zakelijke dienstverlening dan bij de industrie. De stemming bij de zakelijke dienstverlening is in november 2011 lager dan bij groothandel en vervoer, hetgeen vrij ongebruikelijk is.
Verslechtering orderportefeuille en orderontvangst De verminderde stemming onder ondernemers wordt vooral bepaald door de lagere scores bij het huidig oordeel op de orderportefeuille en orderontvangst en bij het toekomstig oordeel op de prijsontwikkeling, totale markt en de voorraden. De industrie scoort op alle drie de fronten een onvoldoende. Bij de groothandel/ vervoer verslechtert de stemming met name bij de indicatoren bezettingsgraad en toekomst. Hier levert de beoordeling van de totale markt het laagste cijfer op. Producentenvertrouwen
bezetting
huidig
toekomst
nov-10
mei-11
nov-11
nov-10
mei-11
nov-11
nov-10
mei-11
Industrie
5,6
6,1
5,8
5,9
6,3
5,9
5,7
6,3
nov-11 5,4
Groothandel vervoer
6,4
6,1
5,9
6,3
6,9
6,1
5,9
6,3
5,7
Zakelijke Dienstverlening
6,3
6,5
6,1
6,0
6,5
5,8
6,2
6,5
5,8
Bron: Avans, AMBM
Consumentenvertrouwen verder verslechterd Het vertrouwen van de consument is in december 2011 verder gedaald. De landelijke indicator van het consumentenvertrouwen daalde in december met 7 punten en kwam uit op -37. Tussen juli en oktober was er ook al een grote daling van 21 punten
20
zichtbaar. Zo’n grote verslechtering in
10
een korte periode heeft zich niet eerder
0
voorgedaan. Het vertrouwen in het
-10
economisch klimaat ging verder
-20
onderuit. De koopbereidheid liep ook duidelijk terug.
-30
2007
2008
2009
2011
dec
jun
sept
dec
2010
mrt
jun
sept
dec
mrt
jun
sept
dec
mrt
jun
sept
dec
mrt
jun
sept
IIIIIIIIIII IIIIIIIIIII IIIIIIIIIII IIIIIIIIIII IIIIIIIIIII mrt
-40
In december waren de Nederlandse consumenten heel negatief over hun financiële situatie. Nooit eerder waren
Bron: CBS
zij zo somber. Het vertrouwen in het
economisch klimaat daalde in december 2011 verder met 2 punten tot een waarde van -62. Consumenten maken zich in toenemende mate zorgen over de ontwikkeling van de werkloosheid in de nabije toekomst.
Stemming consumentenvertrouwen Breda laag In december 2011 is een eerste stemmingsmeting gehouden onder 940 Bredase consumenten. Deze indicator geeft voor Breda een somberder stemming dan landelijk.
consumenten vertrouwen
w.v. economisch klimaat
0
somberder over het economisch
-20
ECONOMISCHE 2012 BAROMETER BREDA
minder positief gestemd over hun koopbereidheid en zijn ook duidelijk
-10
6
De Bredase consumenten zijn duidelijk w.v. koopbereidheid
-30
klimaat. Het oordeel over de economi-
-40
sche en financiële situatie voor de
-50
komende twaalf maanden is met een
-60
waarde van -69 ook behoorlijk negatief.
-70 -80 Nederland Bron: O&I
Breda
Duurzaamheidheid Breda Duurzaamheid heeft gaandeweg een bredere strekking gekregen dan de oorspronkelijke, puur ecologische betekenis. Naast goed rentmeesterschap over onze natuurlijke omgeving behelst duurzaamheid het behoud van welvaart en sociale samenhang en veiligheid. Deze sociale, economische en ecologische dimensies wordt aangeduid als Triple P: People, Planet en Profit (Rabobank, 2010).
Profit: Breda kent gunstige condities voor economische duurzaamheid Bij de economische duurzaamheid gaat het om eigenschappen zoals opleidingsniveau, inkomensniveau en een aantrekkelijk vestigingsklimaat die er voor zorgen dat de welvaart in stand gehouden kan worden. Breda kent in vergelijking met andere steden een hoog opleidingsniveau van de werkgelegenheid. Het inkomensniveau van de inwoners van Breda behoort tot de hoogste van de referentiesteden. Dit heeft voor Breda als woonstad en voor de detailhandel positieve effecten.
Paul Rüpp, voorzitter van de Raad van Bestuur van Avans Hogescholen: “Avans Hogeschool leidt haar studenten op met een ondernemende houding, waarbij duurzaamheidsdenken centraal staat. Dat helpt ook het MKB de tijdgeest te verstaan en uit de Economische Barometer blijkt dat dat nog hard nodig is.” De ondernemers geven Breda een hoge waardering met betrekking tot het vestigingsklimaat. Dit komt ook tot uiting bij het aantal grote boven-regionale locatiebeslissingen van bedrijven in Nederland. Breda en West-Brabant zijn het meest in trek na (de regio) Amsterdam.
Duurzaam ondernemen in Breda beperkt zich nog tot het eigen bedrijf De MKB-ondernemers in Breda en de regio zien voordelen van duurzaam ondernemen. Het kan kostenbesparingen opleveren en een betere concurrentiepositie. In hun oriëntatie op MVO zijn zij echter duidelijk meer gericht op het eigen bedrijf dan op de omgeving (keten) van hun bedrijf. Bedrijven geven zichzelf gemiddeld een 6,2 als cijfer voor duurzame bedrijfsvoering. Als bedrijven zichzelf geen hoog cijfer geven (lager dan een 8) voor duurzaamheid dan is de meest genoemde reden hiervoor: hoge kosten versus baten en onvoldoende financieringsmogelijkheden. Hoewel er binnen het eigen MKB-bedrijf wel een gerichtheid is op duurzaamheid, vertaalt dit zich niet in een uitgeschreven MVO-beleid. Ondernemers zijn nog nauwelijks bezig met duurzame productontwikkeling en marktbewerking, duurzaam inkopen en aan vanuit de klant denken aan duurzaamheidsoplossingen.
In samenwerking met de Stichting Stimular heeft de Gemeente Breda een Milieubarometer ontwikkeld, dat de milieuscore en milieukosten van een bedrijf eenvoudig en snel zichtbaar maakt. De afgelopen jaren is de Milieubarometer op verschillende projecten en met veel succes ingezet. De milieuwijzer ‘Kansen bij Verkassen’ voor verbouwende en verhuizende bedrijven helpt ondernemers bij nieuwbouwen, verbouwen, renoveren en verhuizen. Deze online wegwijzer geeft snel inzicht in kansen voor duurzaamheid en kostenbesparing.
People: Breda scoort positief op leefbaarheid Bij sociale duurzaamheid is het de samenstelling en de onderlinge verbondenheid van de bevolking die
Woningvoorraad
bepalend is in hoeverre onze samenleving in de Voorzieningen
huidige vorm kan blijven voortbestaan. Centraal thema binnen People is leefbaarheid. De leefbaar-
Veiligheid
heid van Breda wordt positief beoordeeld (Leefbaarometer, 2011). Waar Breda vooral positief op
Sociale samenhang
scoort is de samenstelling van de bevolking en de
Samenstelling bevolking
voorzieningen. Het Bredase voorzieningenniveau is goed, maar minder dan in de andere steden De -15
-10
-5
Breda
0
5
10
15
Referentie gemeenten
Bron: Ministerie Binnenlandse Zakken, Leefbaarometer
sociale samenhang is positief en hoger dan in vergelijkbare steden. Aandachtspunten zijn de woningvoorraad en veiligheid. 7
Aandacht voor duurzaamheid is nog beperkt Zowel bij bedrijven als consumenten is (bijna) altijd
de aandacht voor duurzaamheid nog aarzelend. Bijna een kwart van de
meestal wel
respondenten geeft aan dat ze bij aankopen van producten en diensten
soms
rekening houden met duurzaamheid: op het gebied van ‘wonen, woningonder-
(bijna) nooit
houd en reparatie’ houdt bijna de helft 0
5
10
15
20
25
30
35
Bron: Avans, AMBM
40
45
rekening met duurzaamheid. Bij ‘mobiliteit (vervoer) en transport’ is
dit 41% en bij ‘toerisme, ontspanning, recreatie’ wordt relatief het minst rekening gehouden met duurzaamheid (25%).
Op initiatief van de Gemeente Breda werken klimaattafels, samenwerkingsverbanden van burgers en ondernemers, aan de CO2-reductie in Breda. De klimaattafel ‘Bestaande bouw’ gaat Bredase woningen per blok energiezuinig te maken. De klimaattafel ‘Alliantie bedrijven Breda’ richt zich op het verduurzamen van het Bredase bedrijfsleven en werkt samen aan een compleet aanbod van bijvoorbeeld isolatie, LED-verlichting en zonnepanelen.
Planet: Breda doet het beter op gasverbruik en CO2-uitstoot, maar slechter op aanwezigheid van natuur en landschap Bij ecologische duurzaamheid gaat het erom in hoeverre Breda beschikt over de kenmerken die nodig zijn om de ruimtelijke kwaliteit van de stad in stand te houden. Natuur en landschap zijn de primaire dragers van de ecologische duurzaamheid. Daarnaast is de ecologische duurzaamheid afhankelijk van de druk die de bevolking en het bedrijfsleven leggen op de natuurlijke omgeving. Deze belasting kan worden weergegeven door de bevolkingsdichtheid en het ruimtebeslag dat gepaard gaat met de aanwezigheid van deze bevolking. Het autobezit ligt 10% hoger dan in de vergelijkbare steden. In de
Indicatoren Planet
Score
Bevolkingsdichtheid
gemiddeld
periode 2006-2010 is de berekende CO2-uitstoot in Breda gedaald van
Banendichtheid
gemiddeld
1350 naar 1290 kton CO2 . De doelstelling van Breda, 25% reductie van
Gasverbruik
hoger
CO2 in 2015, komt met deze “trend” echter wel in zicht. Bedreigingen
Electriciteitsverbruik
lager
voor de CO2-uitstoot zijn een verdere toename van de mobiliteit de
Co2-uitstoot
iets lager
Ecologische buffer
iets hoger
komende jaren en de economische ambities van Rotterdam (Tweede Maasvlakte) en Antwerpen.
Het aandeel van de ecologische buffer in de vorm van natuur en landschap en agrarisch terrein ligt in Breda iets boven het gemiddelde van dat van de vergelijkbare steden. Opvallend verschil met de andere steden is dat Breda meer agrarisch terrein heeft en minder natuur en landschap.
In opdracht van: Gemeente Breda, Afdeling Economische Zaken, Avans Hogeschool en Rabobank Breda
Uitgave: Gemeente Breda, Afdeling Onderzoek en Informatie Avans Hogeschool, Academie voor Marketing en Business Management Breda, februari 2012 Internet: www.economischebarometer.nl Bronvermelding verplicht
8
