Bouwen. de toekomstn. Programma Inschrijfkaart. dinsdag 25 september uur, aansluitend filebuffet Beatrixtheater Utrecht

Bouwen

a a de toekomst n

JUBILEUMCONGRES 35 JAAR BOUWCOLLEGE

Programma Inschrijfkaart dinsdag 25 september 2007 10.00-17.30 uur, aansluitend filebuffet Beatrixtheater Utrecht

College bouw zorginstellingen

DOEL PRIJSVRAGEN

Doel Tijd voor nieuw en tijd voor de toekomst. Het Bouwcollege organiseert zijn jubileumcongres voor het opdoen van kennis, deskundigheid en een brede internationale blik. Terugkijken door het ontmoeten van oude bekenden, maar vooral naar voren kijken naar de uitdagingen van de toekomst, voor u en voor het Bouwcollege: strategie, vastgoed, betaalbaarheid, schoonheid en innovatie. Twee prijsvragen Architectuurprijsvraag “Zorg 2025: Gebouwen voor de toekomst; Healthcare 2025: Buildings for the future” Opdracht: ontwerp een zorgvoorziening in een denkbeeldige stad in het IJsselmeer in het jaar 2025. De basis voor het ontwerp

vormt de totaalvisie op de zorg en zorginhoudelijke ontwikkelingen van de architect en het team. Ook houdt het ontwerp rekening met energieschaarste en klimaatverandering. 90 personen of teams dingen mee. Rijksbouwmeester Mels Crouwel reikt om 12.15 uur de prijzen uit. Publieksprijs “Beste wonen en zorg voor ouderen” Meer dan 60 verzorgingshuizen of woonzorgcomplexen zijn aangemeld, de jury is langs geweest en er heeft nader onderzoek plaatsgevonden. De jury heeft enkele huizen of complexen genomineerd en de uiteindelijke keuze aan het brede publiek overgelaten. De uitslag van het publiek wordt om 17.30 uur bekend gemaakt en juryvoorzitter Hannie van Leeuwen reikt de prijzen uit.

PROGRAMMA

Dagvoorzitter: Hedy ‘d Ancona 9.30 uur Ontvangst 10.15 uur Opening en welkom door voorzitter Rob Scheerder van het College bouw zorginstellingen 10.35 uur Lezing Josep Figueras, Keeping the health systems in Europe sustainable. Over de duurzaamheid en houdbaarheid van zorgstelsels in Europa in het licht van bevolkingsgroei en vergrijzing en de betekenis hiervan voor de infrastructuur. Figueras is directeur van de European Observatory on Health Systems and Policies en hoofd van WHO European Centre voor gezondheidszorgbeleid. 11.15 uur Pauze 11.45 uur Lezing Aaron Betsky, Architectuur tussen zorg en machine. Over de ontwikkeling van zorginstellingen als sociaal, stedelijk en medisch mechanisme, met de vraag of voor zo’n type gebouw nog een toekomst denkbaar is, niet alleen in economische, maar ook in stedelijke en sociale zin. Betsky is sinds eind 2006 directeur van het Cincinnati Art Museum, daarvoor was hij directeur van het Nederlands Architectuur Instituut.

12.15 uur Prijsuitreiking architectuurprijsvraag Zorg 2025: Gebouwen voor de toekomst, door Rijksbouwmeester Mels Crouwel. 13.00 uur Pauze 14.15 uur Eerste ronde parallelsessies 15.30 uur Pauze 16.00 uur Tweede ronde parallelsessies 17.15 uur Filebuffet 17.30 uur Prijsuitreiking publieksprijs Beste wonen en zorg voor ouderen, door Eerste-Kamerlid Hannie van Leeuwen

PARALLELSESSIES

Schetsen voor ouderenzorg in de wijk Het Bouwcollege legt twee schetsen ter discussie aan u voor: ouderenzorg in een nieuwbouwwijk en ouderenzorg in een bestaande wijk. Wat is straks de samenhang tussen wonen en zorg, hoe ligt de zorg in de wijk, welke rol heeft de instelling en welke de klant? Hoe gaan we straks om met thema’s als privacy, zelfstandigheid, flexibiliteit? Het Bouwcollege waagt zich aan een voorstel en vraagt de deskundigen, en dat bent u, om commentaar. - ir. R. Borghouts en ir. P. Heijmen, bouwkundigen bij het Bouwcollege. - eerste reacties van Actiz en STAGG. Ontwerpen voor de zorg, een gedeelde visie? Welke toegevoegde waarde heeft een goed ontworpen gebouw voor de zorg? Wie kan het beste oordelen over wat het meest gezonde, aangename, normale, inspirerende of geschikte ontwerp is? Is dat de architect, die alles weet over ruimte- en materiaalgebruik? Of de inhoudelijk bevlogen manager, vol praktijkervaring? Of moeten wij ons richten tot de wetenschapper, die theoretisch kan uitleggen welke inrichting een positief effect heeft op het herstel van een cliënt? Kunnen zij elkaar ‘verstaan’ als zij het ontwerp bespreken?

Kortom, een kritische discussie over de manier waarop de ‘verborgen’ kennis over de kwalitatieve aspecten van de ruimtelijke omgeving kan worden toegevoegd aan de ontwerpdiscussie. - Inleiding: M. Mobach (Rijksuniversiteit Groningen, bedrijfskunde & architectuur) - Wetenschap: mw. A.-M. The (cultureel antropoloog, jurist en schrijver) - Zorg: mw A. Akkerman (orthopedagoog en bedrijfskundige, Gehandicaptenzorg De Leite, Roden) - Ontwerpen: mw B. Vuksanovic, architect, Van Aken Contracteren in de bouw, nu en in de toekomst Met de voorgenomen afschaffing van het bouwregime worden instellingen risicodragend voor hun bouwinvesteringen. Directiekosten en meerwerken tijdens de bouw worden niet meer afgedekt in de nacalculatie. Procederen via bijvoorbeeld arbitrage zou kunnen toenemen. Wat betekent dat voor het contracteren door zorginstellingen met adviseurs en aannemers? Zal de (juridische) relatie daardoor veranderen en welke eisen stelt dat aan een zorginstelling? In deze sessie wordt vanuit juridische en praktijkgerichte invalshoeken ingegaan op deze vragen.

PARALLELSESSIES

- mr. J.J.M. Linders, advocaat Bouwcollege: bouwen in de huidige context - mr. B. van der Zijpp, advocaat bouw- en aanbestedingsrecht Rozemond advocaten: bouwen in de ‘nieuwe wereld’ - ir. G.J. van Zoelen, voorzitter RvB Vlietland ziekenhuis: verwachtingen voor de toekomst uit de zorgsector

vervangen door een proces van waardecreatie gedurende de gehele levenscyclus: opdrachtgevers bepalen continu wat gebouwen voor hen in petto moeten hebben. Zij focussen zich dus niet alleen op realisatie, maar ook op gebruik, onderhoud en zelfs sloop. Daarbij worden gebruikswaarde, belevingswaarde en technische waarde op elkaar afgestemd.

De werkelijke waarde van uw zorginstelling De boekwaarde die in de jaarrekening staat zegt weinig over de waarde van zorggebouwen in het economisch verkeer. Hoe deze waarde zo goed mogelijk te bepalen bij in de regel incourante zorggebouwen? Ook als u overweegt om de gebouwen van de hand te doen, dient u over deze kennis te beschikken. En wat betekent deze waarde voor banken die op basis van uw businessplan ook een beeld proberen te krijgen van de financierbaarheid van uw activa?

- S. Vermeulen, Centrum voor bouwproces en innovatie: het koop- en aanbestedingsproces gezien vanuit de opdrachtgever - (nog in te vullen): het koop- en aanbestedingsproces gezien vanuit de aanbieder, aan de hand van casus school CSV Veenendaal en Gemini Ziekenhuis Den Helder - D. Loyé, directeur CSV Veenendaal: ervaringen met het Living Building Concept. - Paneldiscussie met o.m. K. Korver (voorzitter RvB Gemini), TNO en PSIBouw.

- A. Gupta, Gupta strategists: methoden van waardebepaling - M. van Schaik, Rabobank: vanuit verschillend perspectief kijken naar de waarde van zorginstellingen met het oog op financiering Living Building Concept Bij het “Living Building Concept” wordt de mijlpaal van de oplevering van een gebouw

Ziekenhuisbedrijf? In de nieuwe, bedrijfsmatige setting wordt vastgoed een regulier productiemiddel dat maximaal moet bijdragen aan de efficiënte bedrijfsvoering van het ziekenhuis. Ervaringen en conceptuele modellen uit de industrie worden in toenemende mate gebruikt om de bedrijfsprocessen in het ziekenhuis te optimaliseren. In deze sessie zal de materie vanuit verschil-

PARALLELSESSIES

lende invalshoeken worden belicht, met logistiek als verbindende factor. - D. van Starkenburg, lid RvB Reinier de Graaf Gasthuis Delft: het redesign-proces en de vertaling naar infrastructuur. - mw H.S. van Laarhoven, projectdirecteur Orbis Medical Park: de kritische succesfactor voor de optimalisatie van bedrijfsprocessen (geavanceerde ICT-voorzieningen). - S. De Hoogh, architect, afdeling R&D Bouwcollege: de gebouwde omgeving als ondersteuning van de gewijzigde bedrijfsprocessen in het ziekenhuis (o.m. het ‘’schillenmodel”). Zorginfrastructuur en de WMO: de eerste praktijkervaringen Huishoudelijke verzorging (tot 1 januari 2007 bekostigd uit de AWBZ) wordt voortaan via de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) vergoed door de gemeente. De NZa-beleidsregel zorginfrastructuur (van toepassing sinds 1 januari 2006) moet vooral het scheiden van wonen en zorg bevorderen: de infrastructuur ondersteunt mensen om zo lang mogelijk thuis te kunnen worden verzorgd. Gelet op de aard van de beleidsregel en de bedoeling van de WMO is voor de bouw van zorginfrastructuur dan ook afstemming nodig tussen de zorg en gemeenten. De parallelsessie is interactief van karakter; de

deelnemers uit het veld beschikken immers over de praktijkinformatie. - (nog in te vullen): het beleid van het ministerie inzake de WMO. - A. de Vries, wethouder Middelburg: de realisering van 33 woonzorgzones. - A. van de Kreeke, hoofd Verpleging & verzorging Bouwcollege: ontwikkelingen in het kader van de NZa-beleidsregel zorginfrastructuur. The future is now! Trends in de ouderenzorg De toekomst van de huisvesting in de ouderenzorg levert vele diffuse boodschappen op, die een mistsluier leggen over de toekomst. Enerzijds zijn er innoverende woonconcepten zoals zorgboerderijen voor dementerenden, waar eenieder wel zou willen verblijven. Anderzijds heerst het beeld dat er in de toekomst nauwelijks meer plek zou zijn voor de oudere die behoefte heeft aan zware zorg. In een futuristische sessie zal een groot aantal toekomstbeelden ten tonele gevoerd worden. Iedere deelnemer wordt uitgedaagd mee te denken over de betekenis van al deze trends. Na afloop zal de mist grotendeels zijn opgetrokken en weet u ook wat het Bouwcollege aan activiteiten verricht voor de ouderenzorg in 2030. - ir. H. te Riele, onderzoeker/senior-consultant Erasmus Universiteit Rotterdam/Dutch research institute for transitions (DRIFT).

PARALLELSESSIES

Toekomst duurzame bouw en energiehuishouding Flexibiliteit, transport- en energiebesparing en vermindering van CO2-uitstoot verdienen extra aandacht in de bouw, mede met het oog op de geconstateerde klimaatsveranderingen. “Slim bouwen” is enkele jaren geleden gepresenteerd als de integrale oplossing. Dit slimme, energiezuinige bouwen kan gepaard gaan met een grote efficiencyslag, waardoor forse kostenvoordelen te behalen zijn. Bij elke nieuwbouw dient de energieopwekking in het ontwerp te worden meegenomen in het kader van de klimaatbeheersing in het gebouw. Integraal ontwerpen in teamverband helpt om deze perspectieven in samenhang met elkaar te ontwikkelen en daarmee te komen tot kwalitatief betere en duurzame gebouwen.

woning/gebouw toeneemt, evenals de capaciteit op instellingsterreinen. Deze beweging leidt tot een hernieuwde toename van institutionele bouw. De vraag is hoe toekomstbestendig dergelijke voorzieningen zijn: de bouw is vaak inflexibel en niet of slecht af te stoten of te herbestemmen, terwijl betwijfeld mag worden of (veel) gehandicapten in de toekomst daadwerkelijk nog zo willen wonen. Tegen deze achtergrond wordt in deze sessie de kwaliteit van leven en de bouw, exploitatie en organisatie van kleinschalig wonen in de gehandicaptenzorg geëvalueerd.

- ing. L.D.A. van Namen, voorzitter NVTG (sessieleiding). - prof.ir. W. Zeiler, hoogleraar installaties TU Eindhoven: duurzame installatietechniek - prof.dr.ir. J.J.N. Lichtenberg, hoogleraar productontwikkeling bouw TU Eindhoven: duurzame bouw.

- dr. J. van Loon, orthopedagoog, gepromoveerd op het onderzoek “Van zorg naar ondersteuning”. - Presentatie onderzoeksresultaten VGN-onderzoek kleinschalige woonvoorzieningen (onder voorbehoud) - J. Ament, SDW: praktijkvoorbeeld Roosendaal - SDW (hoe een goede voorziening te realiseren en exploiteren is binnen de bestaande investerings- en exploitatiekaders, value for money). - Paneldiscussie o.l.v. L. van Beek (Cello)

Kleinschalig wonen in de gehandicaptenzorg Het lijkt er de laatste tijd op dat de bouw in de gehandicaptenzorg weer grootschaliger wordt en dat het aantal cliënten per

Workshops Engelstaligen Ten behoeve van Engelstaligen worden twee workshops georganiseerd. De onderwerpen zijn life cycle costing en duurzaam ontwerp.

Meer informatie: www.bouwcollege.nl Annette de Vreeze (030-2983112) [email protected] Willeke van Staalduinen (030-2983232) [email protected] Inschrijven: Via antwoordkaart naar College bouw zorginstellingen, Antwoordnummer 52763, 3502 WH Utrecht. Via www.bouwcollege.nl inschrijfformulier faxen of als pdf mailen naar [email protected].